کوردستان
دەستەی سەربەخۆی مافی مرۆڤ لەگەڵ ڕێکخراوی ھارتلاندی نێودەوڵەتی یاداشتێکی لەیەکتێگەشتنیان ئیمزا کرد، کە ئامانج لێی بەھێزکردنی چاودێری و پاراستنی مافەکانی مرۆڤ و بە ئەلکترۆنیکردنی سکاڵایە، کە پێشووتر بە شێوەیەکی تەقلیدی بەڕێوەدەچوو.
ئەو کۆمەڵەیە لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیدا ئامارێکی مەترسیداری کۆچکردنی ھاووڵاتیانی ھەرێمی ڕاگەیاند و باسی لەوەکرد، تەنھا لە ئیدارەی ڕاپەڕین زیاتر لە ٧ ھەزار ھاووڵاتی لە ڕێی "تورکیا و بێلاروس"ەوە کۆچیان کردووە و لەمساڵدا ٣٤ ھاووڵاتی کورد لە سنورەکانی "تورکیا و بێلاروس و پۆڵندا" گیانیان لە دەستداوە و بەشێکی زۆریشیان لە زیندانەکانی ئەو وڵاتانەدان و ھەندێکیشیان نادیارن.
کتێبی (شۆفێری سوارڕەوەکانی مەرگ) لە بەڕێوەبەرایەتی ھاتوچۆی سلێمانی بڵاوکرایەوە
ھەر لە ڕێوڕەسمەکەدا ڕەوشی ھاتوچۆ لە ھەرێمی کوردستان و جێبەجێکردنی ڕێنمایییەکانی ھاتوچۆ و چەندین بابەتی تری پەیوەندیدار بە ھاتوچۆ گفتوگۆیان لە بارەوە کرا.
خاوەن شەتڵگەکانی سلێمانی ئاماژە بۆ ئەوە دەکەن، بە مەبەستی دابینکردنی ھەلی کار بۆ دەرچوانی کشتوکاڵ و زیادکردنی بەرھەم داوا لە شارەوانی سلێمانی دەکەن، زەوی بۆ کۆکردنەوەی شەتڵگەکان دابین بکات.
سیروان محەمەد سەرۆکی ژوری بازرگانی سلێمانی ڕایگەیاند، بڕیارە لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی شارەوانی سلێمانی لە چوارچێوەی پڕۆژەیەک ئەو بابەتە باس بکرێت و بخرێتە بواری جێبەجێکردنەوە.
لە کۆڕبەندەکەدا کە دوو ڕۆژ بەردەوام دەبێت و چەند پانێڵێک لە بارەی گۆڕانکارییەکانی خۆرھەڵاتی ناوەراست و پەیوەندی وڵاتان و مەترسی و پێشھاتە ئەمنی و سیاسییەکان لەسەر ئاسایشی وڵاتانی ناوچەکە پێشکەش دەکرێن.
جێی ئاماژەپێکردنە سی ئێف ئێڵی یەکەم بوو بەجێگەی سەرنجی کۆمپانیا جیھانییەکان و چەند یاریزانێکی کورد برانە دەرەوە و لەئیڤێنتە نێودەوڵەتیەکاندا بەئاڵای کوردستانەوە بەشداریان کرد.
بە وتەی كرێكارەكان، بۆ هەر تۆنێك باركردنی خۆراك بڕی 2 هەزار و 250 دینار وەردەگرن سەرەڕای كەمی پارەكەش پێیان نادرێت.
دەستەی شارستانی تێھەڵچوونەوە وەزارەتی دارایی داوایەکی لەبەرژەوەندی خۆی دژی کۆمپانیای نالیا یەکلاکردەوە، لە بەشێکی تری راگەیەنراوەکەدا ھاتووە، بەڕێوبەری ڕێگەپێدراوی کۆمپانیاکە پێویستە نزیکەی ٧٥ ملیار دینار بگەڕێنێتەوە بۆ وەزارەتی دارایی وەکو قەرز و سودی بانکی کەڵەکەبوو.
ئاماژە بۆئەوەشکراوە، ئەو داواییە لە کاتێکدایە چەند ساڵێک لەومەوبەر کۆمپانیایی نالیا داوایەکی دژی وەزارەتی دارایی بەرزکردەوە کە داوای و لابردنی و کەمکردنەوەی سودەکانی دەکرد، دوای دۆڕاندنی ئەو داوایەی کۆمپانیاکە حکومەتی ھەرێم ھەڵدەستێت بە فرۆشتنی ھەموو ئەو موڵکانەی لەلای حکومەت بارمتەیە تاكو پاکتاوی ئەو قەرزو سودانە بکات کە لای کۆمپانیاکەیە.
بەپێی هەواڵی ئاژانسەكە، لە شەڕەكەدا چەكی سوك بەكارهێنراوە و بەشێك لە خەڵكی ناوچەكەش لە ترسی شەڕی ناوخۆیی نێوان چەكدارانی ئەم گروپانە ماڵەكانیان بەجێهێشتووە.
لە بەشێکی تری راگەیەنراوەکەدا جەخت لەوەکراوەتەوە، بەردەوام دەبن لە قۆناغەکانی جێبەجێ کردنی چاکسازی بۆ زیاتر بەرەو پێشبردنی پرۆسەکە.
ئیحسان عەبدولجەبار، وەزیری نەوتی عێراق رایگەیاند، ساڵی داھاتووش بڕی ئەو نەوتەی کە ھەرێمی کوردستان دەتوانێت لە رێگەی عێراقەوە و بە نرخی سۆمۆ بیفرۆشێت وەک خۆی دەمێنێتەوە کە ٢٥٠ ھەزار بەرمیلی رۆژانەیە.
وتیشی، عێراق لە ئێستادا رۆژانە سێ ملیۆن و ٢٠٠ ھەزار بەرمیل نەوت دەفرۆشێت و ئامانجیشیان ئەوەیە سەرەتای ساڵی داھاتوو ئەم بڕە بگەیەننە سێ ملیۆن و ٤٠٠ ھەزار بەرمیل کە رێکخراوی ئۆپیک بۆی دیاری کردوون.لەبارەی نرخی نەوتیشەوە ئیحسان عەبدولجەبار دەڵێت، ئۆپیک نایەوێت نرخی نەوت بەرز یان نزم بکاتەوە بەڵکو دەیەوێت جێگیری بکات.
زیاد جەباری سەرۆکی فراکسیۆنی یەکێتی نیشتمانی کوردستان لە پەرلەمانی کوردستان بۆ بەیانی کوردسات نیوز رایگەیاند، لە کۆبوونەوەی پێشوتری سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستان و سەرۆکی فراکسیۆنەکان بڕیاردرا رۆژی ١٨ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ کۆبوونەوەیەکی دیکە ئەنجامبدرێت و بۆچوونی لایەنەکان لەبارەی کۆمسیۆنی سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی ھەرێم، یاسای ھەڵبژاردنەکان و نوسینەوەی دەستوری ھەرێم ئاشکرا بکرێت.
باسی لەوەشکرد، وەکو فراکسیۆنی یەکێتی ئامادەییمان دەبێت لە کۆبوونەوەکە و بۆچوونی خۆمان لەبارەی ھەرسێ پرسەکە ئاشکرا دەکەین و پێمان وایە ھەرسێ پرسەکە گرنگی خۆی ھەیەو رەھەندی نیشمانییان ھەیەو پێویستی بە یەکدەنگی لایەنەکان ھەیە.
تەعریب کردن لەسنوری ناحیەی سەرگەڕانی سەر بەقەزای دوبز لەپارێزگای کەرکوک بەردەوامە و ژمارەیەک لەو خێزانە ھاوردانەی گەڕاونەتەوە، لەگوندی شەناغە سەر بەناحیەی سەرگەڕان نیشتەجێبوون، کە گوندێکی کوردنشینە، یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانیش لە پەیوەندیدایە لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان بۆ لێکۆڵینەوە لە چۆنێتی گەڕانەوەی ئەو خێزانانە.
ئەو خێزانەی گەڕاونەتەوە، عەرەبی ھاوردەن و خەڵکی پارێزگاکانی کوت و واستن و پێشتریش قەرەبووی ماددەی ١٤٠یان وەرگرتووە و گەڕاونەتەوە بۆ شوێنی پێشوویان.
وەزارەتی دادی ھەرێمی کوردستان بە نوسراوی ژمارە ٢٠/٨٤٩ لە ٩ی ئەم مانگە بڕیاریداوە بە کردنەوەی بەڕێوەبەرایەتی جێبەجێکردنی دووی سلێمانی، بەڕێوەبەرایەتی دوو و سێی جێبەجێکردنی ھەولێریش بڕیاری کردنەوەیان لەسەر دراوە.
لە ئێستاشدا وەزارەتی داد سەرقاڵی ئامادەکارییە بۆ دانانی فەرمانبەر و دیاریکردنی شوێنێکی گونجاو.
گرنگی کردنەوەی ئەو بەڕێوەبەرایەتیانەش ئەوەیە کە کار دەکان بۆ وەرگرتنی ئەو دۆسێیانەی لە بەغداد و ناوچە کێشە لەسەرەکانەوە دێن.
