کوردستان
وەزارەتی رۆشنبیری لە روونکردنەوەیەکدا رایگەیاند، دوای ئەوەی لەلایەن یەکێتی نووسەرانی جینۆسایدی کوردستان، ئاگادارکرانەوە کە کتێبێک لەپێشانگای نێودەوڵەتی کتێب لەشاری سلێمانی نمایشکراوە بەناوی (سلطان هاشم، ذاكرة الحروب وٲسرارها) کە دیمانەیەکی درێژە لەگەڵ وەزیری بەرگری عێراق لەسەردەمی ڕژێمی بەعسی لەناوچوو، دیمانەکە لەزینداندا لەلایەن د. علی السعدی ئەنجامدراوە.
لەدیمانەکەدا ئەوەی کەسوکاری ئەنفالەکانی نیگەرانکردووە، نکۆڵی سوڵتان ھاشمە لەوەی ئەنفال لەدژی خەڵکی سیڤیلی کوردستان ئەنجامدرابێت بەڵکو لەدژی ھێزی پێشمەرگە بووە.
پاش ئاگادارکردنەوەی تیمی وەزارەتیان لەپێشانگاکە، ئەمڕۆ کتێبەکە لەناو وەشانخانەی (دار القناديل للنشر و التوزيع) کۆکرایەوە.
وەزارەتی رۆشنبیری راشیگەیاندوە،وەک ئەرکی خۆمان بەرامبەر بە مێژوو و فەرھەنگی گەلەکەیان ڕێگەنادەن ھیچ شتێک، کە مێژووی گەلەکەمان بشێوێنێت بڵاو بکرێتەوە.
لەدیدارەکەدا شاناز ئیبراھیم ئەحمەد گرنگی خزمەتکردنی لاوانی خستەڕوو وەک پێکھاتەیەکی گرنگی کۆمەڵ، پشتیوانی خۆشی دەربڕی بۆ ھەوڵەکانی پەرەپێدانی تواناکانی لاوان لەسەرجەم بوارەکاندا.
لای خۆیەوە، بەرێوەبەری لاوانی پارێزگای سلێمانی پوختەیەکی لەبارەی شێوازی بەڕێوەچونی کاروبارەکانیان و خزمەتکردن بە لاوان باسکرد.
ھەر لەو دیدارەدا نزار ژاژڵەیی وێنەیەکی مێژوویی سەردەمی خەباتی شاخی خاتوو ھێرۆ ئیبراھیم ئەحمەد-ی پێشکەشی خاتوو شاناز کرد وەک سوپاسگوزاری و رێزێک لەتەمەنی پڕ خەبات و ماندووبونی لەتۆمارکردنی داستان و نەبەردییەکانی پێشمەرگە و ئەرشیفکردنیدا، سەرباری خزمەتە بەرچاوەکانی لەبواری میدیاو پشتگیری و پشتیوانیکردنی رۆژنامەنوسان.
دەقی پەیامەکە...
رۆژی شەھیدی یەکێتی بۆ ئێمە رۆژی وەفا و پابەندبوونمانە بە رێبازی خوێنی شەھیدان و درێژەپێدان بەو خەباتەی لەبەردەم پەتی سێدارەدا دروشمی (کەم بژی و کەڵ بژی) بەرزکردەوە.
لە بەرامبەر ئەم شکۆیەدا بەڕامانێکی قوڵەوە بەرەو داھاتوویەکی گەشتر ھەنگاودەنێین و رەوتی رێکخستنەوەی ژیانی حزبایەتی پشتبەستوو بەم شکۆیە بەردەوامی پێدەدەین، یەکێتی یەکێتییەکەی مام دەبوژێنینەوە و لەبەرامبەر میللەت، کەسوکاری سەربەرزی شەھیدان و تێکۆشەراندا بەڵێن دەدەینەوە وەفاداری ئەم بەرپرسیارێتییە بین و ئەم ئیرادەیە راوەستانی بۆ نییە.
بۆ ئەم قۆناغە و قۆناغی داھاتووش کە بەرھەمی خەباتی تێکۆشانی سەختی چەکداری، سیاسی و دبلۆماسییەکی سەرکەتوو بووە لە دروستکردنی کیانی خۆبەڕێوەبردنی ھەرێمی کوردستان، کە پشکی شێری ئەو سەرکەوتنە بەر یەکێتی و تێکۆشەر و شەھیدەکانی دەکەوێت، بۆیە یەکێتی حزبی سەرکەوتنە.
ئەم حزبی سەرکەوتنەش کۆڵنادات لە خەباتی نوێی دیموکراسی، پەرلەمانیی و نەتەوەیی لە چوارچێوەی ھەرێم و عێراقدا تا گەلەکەمان بە تەواوی مافەکانی دەگات و ژیانێکی خۆشگوزەران و شایستە بۆ کۆمەڵانی خەڵک مسۆگەردەکات، ئەم ئامانجەش بە پشتیوانی تاک بە تاکی گەلەکەمان بەدیدێت لە یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، بەھەمان دڵسۆزی و پەرۆشییەوە کە لەھەموو وێستگەکانی خەباتدا لە یەکێتییەکەیان کردووە.
سەری رێز و نەوازش بۆ شەھیدەکانمان دادەنەوێنین و لەبەردەم گڵکۆی بەرزیاندا بەڵێن دووپاتدەکەینەوە پارێزەری یەکێتی و یەکێتییەکان دەبین.
بافڵ جەلال تاڵەبانی
دوای ئەوەی شەوی پێنجشەممە لە گەڕەکی شۆراوی شاری کەرکوک، ژن و مێردێک، لە ماڵەکەی خۆیاندا کوژران و ئۆتۆمبێل و سەرجەم کەلوپەلەکانیان دزرا، ھێزە ئەمنییەکانی کەرکوک ھەڵمەتێکیان بۆ دەستگیرکردنی تۆمەتباران دەستپێکرد، بە پێی زانیارییەکان یەکێک لە تۆمەتبارەکان دەستگیرکراوە کە بە ڕەگەز عەرەبە.
دامەزراندنی یەکێتی نوسەرانی جینۆسایدی کوردستان بە مەبەستی کۆکردنەوەی توانای نوسەران و توێژەرانی بواری جینۆساید و ئەنفالە.
ڕۆژی ١٨-١١-٢٠٢١ لە شاری کەرکوک کۆنگرەی دامەزراندنی یەکێتی نوسەرانی جینۆسایدی کوردستان سازکرا.
ئامانج لەم یەکێتیە برەودانە بە بواری نوسین و توێژینەوەی زانستی لە بواری دۆسیەکانی جینۆساید و پێشێلکاری مەترسیداری مافی مرۆڤە. تا پرسی جینۆسایدی کوردستان بکاتە پرسێکی جیھانی بە بەشداریکردن لە کۆنفرانس و کۆنگرە نێودەوڵەتیەکان و ناوەندە زانستی و ئەکادیمیەکان. ھەروەھا دروستکردنی پەیوەندیە لەگەڵ نوسەرانی جیھانی بواری جینۆساید و ناساندنی جینۆسایدی کوردستانە لە ناوەندە نێودەوڵەتیەکان و کۆکردنەوەی بەڵگەنامە و ئەرشیفکردنیانە لە ڕێگەی یەکێتی نوسەرانەوە.
ھەروەھا یەکێتی نوسەرانی جینۆسایدی کوردستان ساڵانە کۆنفرانسی بەرفراوان ساز بدات بە بەشداری نوسەران و لێکۆڵەرانی بواری جینۆسایدی جیھانی. کۆنگرەکە بە دەنگدان دەستەی بەڕێوەبردن ھەڵبژارد و دەستەی بەڕێوەبردنیش سەرۆک و جێگر و سکرتێری ھەڵبژارد.
پەیامنێری کوردسات نیوز ڕایگەیاند، ئەمڕۆ ھەینی شەڕ لە نێوان خاوەنی گەراجێک و کاسبکارێک لەسەر ڕاگرتنی ئۆتۆمبێل ڕوویداوە و بەھۆی تەقەکردنەوە دوو کەس برینداربوون، دوای ڕووداوەکەش پۆلیس گەیشتووەتە شوێنی ڕووداوەکە و لێکۆلینەوە دەستێپێکردووە.
شەوی ڕابردووش لە شەقامی (١٠٠ مەتری) نزیک فڕۆکەخانە، دوو کەس لەسەر پارککردنی ئۆتۆمبێل لە گەراجی چێشتخانەیەک بوو بە شەڕیان و دوای بریندارکردنی یەکتر بە سەختی، ھەردووکیان گیانیان لە دەستدا.
بافڵ جەلال تاڵەبانی فەرمانی دەست بەکاربوونی بۆ رەوەند مەلا مەحمود وەک لێپسراوی مەڵبەندی دووی کەرکوکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان کە سنورەکەی ناوەندی شاری کەرکوکە دەرکرد، ھەروەھا بەھەمان فەرمان ھیوا عەبدوڵا ئەحمەد کرا بە لێپرسراوی مەڵبەندی ۱۷ ی رۆژئاوای کەرکوک کە سنوری قەزای دووبس و ناحیەکانی سەرگەران و شوان و کۆمیتەی کانی دوومەڵان دەگرێتەوە، ئاڤێستا محەمەدیش وەک لێپرسراوی مەڵبەندی ۱۸ ی رۆژھەڵاتی کەرکوک دەست بەکار دەبێت کە سنوری قەزای داقوق و ناحیەی لەیلان و تۆپ زاوا و قەرەھەنجیر دەگرێتەوە .
ئاڤێستا محەمەد لە لێدوانێکدا بە کوردسات نیوزی راگەیاند، گۆڕانکارییەکان و زیادکردنی دوو مەڵبەندی تر بۆ کەرکوک دەریدەخات کەرکوک لە ئەولەویەتی سیاسەتی یەکێتی نیشتمانی کوردستانە و کاردەکەن بۆ خزمەتکردنی ھەموو پێکھاتەکانی شارەکە.
بە پێی زانیارییەکان لە کۆبوونەوەکەدا سەرۆکایەتی پەرلەمان و سەرۆکی فراکسیۆنەکان گفتوگۆ لەبارەی ھەڵوێستی لایەنەکان لەسەر کۆمیسیۆنی ھەڵبژاردن و راپرسی ھەرێم و رەشنوسی دەستوری ھەرێم و ھەموارکردنەوەی یاسای ھەڵبژاردن دەکەن، تێبینی و پێشنیارەکان سەبارەت بەو بابەتانە گەڵاڵە دەکەن و ئاڕاستەی سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستانی دەکەن.
لە ئێستادا کۆمسیۆنی باڵای ھەڵبژاردن و راپرسی ھەرێم ماوەی یاسای کۆتایی ھاتووە، پێویستە پەرلەمان بڕیار لەسەر چالاککردنەوەی ئەو کۆمیسیۆنە بدات و دەستەیەکی نوێ ھەڵبژێرێت.
سەبارەت بە یاسای ھەڵبژاردنیش، دەبێت بۆ ھەڵبژاردنی داھاتوو پەرلەمانی کوردستان، یاساکە ھەموار بکرێتەوە و بازنەکانی ھەڵبژاردن دیاریبکرێت، ھەروەھا کۆدەنگی نیشتمانی لەسەر رەشنوسی ھەرێمی کوردستان دروست بکرێت.
بەپێی ھەوالێکی میدیاکانی رۆژئاڤای کوردستان، بڕیارە ھەفتەی داھاتوو لوید ئوستن وەزیری بەرگری ئەمریکا سەردانی رۆژئاڤای کوردستان بکات بۆ بەسەرکردنەوەی ھێزەکانیان، لەوچوارچێوەیەشدا بڕیارە لە شاری حەسەکە لەگەڵ مەزڵوم کوبانێ فەرماندەی ھێزەکانی سوریای دیموکرات کۆببێتەوە.
ئەوەش لە کاتێکدایە ھەفتەی رابردووش جێگری یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا بۆ کاروباری رۆژھەڵاتی ناوەڕاست و وەفدێکی باڵای وەزارەتی دەرەوە، سەردانی رۆژاڤایانکرد و لەگەڵ مەزڵوم کۆبانێ کۆبوونەوە.
سەبارەت بە سەرۆکی ئەنجومەنی باڵا و جێگرەوەی!
بڕیار بوو کۆبونەوەیەکی ئەنجومەنی باڵا و ھەڤاڵ بافڵ و چەند ئەندامێکی مەکتەبی سیاسی (١٧/١١/٢٠٢١) ئەنجام بدرێ. بە مەرام دەنگۆی ئەوە بڵاو کراوەتەوە گوایە، جێگری بەڕێز کۆسرەت رەسوڵ سەرۆکی ئەنجومەنی باڵا، لەو کۆبونەوەیەدا دادەنرێ.
یەکەم: بەندە، ھەتا وەڵامی راپۆرتەکەم سەبارەت بە ژەھرخواردکردنم، بە دانانی لیژنەی لێکۆڵینەوە نەدرێتەوە، لە ھیچ کۆبونەوەیەک و داوەتێکی سیاسی ئامادە نابم.
دووەم: ھەتا ھەڤاڵ کۆسرەت رەسوڵ زیندوو بێ، کە ھیوای چاکبونەوەو تەمەن درێژی بۆ دەخوازم، لە مۆراڵی من دوورە بیریش لەوە بکەمەوە جێگەی بگرمەوە. بۆیە تکایە ھەر پروپاگەندەیەک لەم بارەوە کرابێ، بە مەرام باسکراوە.. بڕیاری لەم جۆرە لە بەرنامەی من و ئەنجومەنی باڵای سیاسیدا نییە.
مەلا بەختیار
کەمال محەمەد وەزیری کارەبای ھەرێم لە لێدوانێکدا بۆ رۆژنامەنوسان رایگەیاند، چەند تەوەرێکی تایبەت بە کێشەکانی کارەبا لە نێوان ھەرێم عێراق گفتوگۆیان لەسەرکرا، بەتایبەت شوێنە ھاوبەشەکانی وەک قەزای شێخان و بەردەڕەش، بەڵێندراوە بە ھاوکاری ھەردوولا کێشەکان چارەسەر بکەن.
ھاوکات عادل کەریم وەزیری کارەبای عێراق بە وەکالەت رایگەیاند، ھەوڵدەدەن ھاوکارییەکانی بواری کارەبا پەرەپێدن، بە ھاوکاری ھەردولاش کێشەکان چارەسەر بکەن.
حەسەن رەحیم رێکخەری سێیەمین پێشانگای نێودەوڵەتی بۆ کتێب لە سلێمانی لە لێدوانێکدا بە کوردسات نیوزی رایگەیاند، زیاتر لە ٢٠٠ ناوەندی چاپ و بڵاوکردنەوە لە ١٣ وڵاتەوە بەشدارییان لەو پێشانگەیە کردوە و زیاتر لە دوو ملیۆن کتێبیش ھێنراوەتە پێشانگەکە.
وتیشی، زیاتر لە ٣٨٠ ھەزار ناونیشان نمایشکراوە، تیمێکیش بۆ دۆزینەوەی ناونیشان و سەرچاوەکان بە ناوی "لێم بپرسە" بۆ ھاووڵاتیان ئامادەکراوە.
لەو دیدارەدا، گفتوگۆکرا لە بارەی بارودۆخی ناوخۆی حزب و ڕووداو و پێشھاتەکان، لەبەر ڕۆشنایی دوایین گۆڕانکارییەکانی سەرگۆڕەپانی سیاسی ھەرێم و عێراق.
لە بەشێکی دیکەی دیدارەکەدا، ئاماژە درا بە ئەرک و تێکۆشانی ئەمڕۆی کادر و ئەندامانی ڕێکخستنەکان، و جەخت کرایەوە کە پێویستە ھەنگاو بنرێت بە ئامانجی چالاککردن و ڕێکخستنەوەی ئۆرگانەکانی یەکێتی و خزمەتکردن بە ھاوڵاتیان لە ھەموو ئاستەکاندا.
ھاوکات بەشداربووانی ڕاپرسیەکە خراپی ڕەوشی ئابووی و سیاسی و کۆمەڵایەتی و کەمی خزمەتگوزارییەکان بە ھۆکاری سەرەکی کۆچکردنیان دەزانن.
سەبارەت بە مامۆستایانی وانەبێژیش وەزیری پەروەردە ڕایگەیاند، لەگەڵ وەزارەتی دارایی گەیشتوونەتە ڕێککەوتن لەسەر دەرکردنی ڕێنمایی ژمارە ١٤ی ساڵی ٢٠٢١ کە ئەوە تێڕوانین و چارەسەری حکومەتە بۆ ئەوەی ڕەوشی وانەبێژان بەرەو باشتر بەرن.
لە دیدارێکدا عەمید سالار سەرباری پێشکەشکردنی چەپکە گوڵی پیرۆزبایی، پوختەیەکی لە بارەی کاروبارەکانیان و ھەوڵەکانیان پێشکەشکرد بۆ خزمەتکردنی ھاوڵاتیان و کەمکردنەوەی ڕۆتین و ئاسانکاری پێویست بۆیان، ھاوکات ئاماژەی بە میکانیزمی کارکردنیان کردەوە کە کۆمەڵێک ئەفسەر و کارمەندی بە توانا و دڵسۆز کاروبارەکان بەڕێوەدەبەن.
لە بەرامبەردا شاناز ئیبراھیم ئەحمەد ھانیدان بۆ پێشکەشکردنی باشترین خزمەتگوزاری بۆ ھاوڵاتیان و کارئاسانیکردنی زیاتر بۆیان.
وتیشی، کاری ئەم بەرێوەبەرایەتیە جێی دەستخۆشییە بەو پێیەی خزمەتگوزارییەکی گرنگ پێشکەشی ھاوڵاتیان دەکات، لەمبارەیەوە داوای لێکردن کە زیاتر چاوکراوە بن و ھەموو ھەوڵێک بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ساختەکاری و خراپ بەکارھێنانی بەڵگەنامەکان، بگرنەبەر.