کوردستان
وتیشی، چاوی لە ھیچ ئیمتیازێک نییە و وەک کوردێک بۆ خزمەتکردنی عێراق دەیەوێت بچێتە کۆشکی کۆماری.
"زیاد جەبار" لە لێدوانێکدا بە دەنگی ئەمریکای راگەیاند، داھاتی نەوتی ھەرێم لە ڕێگەی کۆمپانیای دیلۆیتەوە ڕادەگەیەنرێت و حکومەتی ھەرێمیش ڕایگەیاندووە، فرۆشتنی نەوت بۆ ھەر بەرمیلێک لە ٥٨%ی بۆ کۆمپانیاکان دەڕوات و لە ٤٢% یشی وەکو داھات دەگەڕێتەوە بۆ حکومەتی ھەرێم، بەڵام لەو بڕە پارەیە مانگانە تەنھا ٣٥٠ ملیۆن دۆلار دەخرێتەسەر حساباتی وەزارەتی دارایی، ئەوی تر نازانرێت چی لێدەکرێت، تەنانەت وەزارەتی داراییش ھەر ئەو ٣٥٠ ملیۆنە دەزانێت کە دێتە سەر حسابەکەی و لیژنەی تایبەتمەندیش گلەییان ھەیە چونکە وەک پێویست زانیارییان لا نییە.
سەرۆکی لیژنەی دارایی ئاماژەی بەوەشدا، ئەگەر چاکسازی لە داھاتەکانی ھەرێمدا بکرێت، حکومەت دەتوانێت مووچەی سەرجەم وەزارەت و دەستەکان بدات.
پۆلیسی ھەولێر رایگەیاند، سەعات ١٠.٣٠ی خولەکی شەوی رابردوو بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای ھەولێر ئاگادارکرانەوە لە کوژرانی کەسێک لە گوندی عەلیاوە مەردان لە سنوری ناحیەی قوشتەپە دەستبەجێ تیمێکی لێکۆڵینەوە گەشتنە شوێنی مەبەست و دەستیانکرد بە ئەنجامدانی لێکۆڵینەوە لەڕووداوەکە، لەلێکۆڵینەوەکان دەرکەوت ھاووڵاتیەک بەناوی (ئەحمەد لەتیف سلێمان) لەناو ماڵەکەی خۆیدا بە گوللـە کوژراوە ، تەرمەکە ڕەوانەی پەیمانگای پزیشکی دادی کرا .
پۆلیسی ھەولێر راشیگەیاندوە، بەپێی ئەو زانیاریانەی کە دەست ھێزەکانی پۆلیس کەوتوە ھاووڵاتیەکە بە ھۆی کێشەیەکی کۆمەڵایەتی کوژراوەو ناسنامەی بکەرانی تاوانەکەشیان دۆزیەوە، پەڕاوی لێکۆڵینەوە بۆ ئەم ڕووداوە کرایەوە.
وەزیری کار لە لێدوانێکدا ئاماژەی بەوەکردووە، یاسای کەمئەندامان لە بەرژەوەندی کەمئەندامان ھەموار دەکرێتەوە، جگە لەوەش سەرقاڵی دامەزراندنی سندوقی تایبەتن بۆ ھاوکاری کەمئەندامان.
وتیشی، لە ئێستادا ھەر کۆمەڵگەیەکی نیشتەجێبوون دروست بکرێت دەبێت چەند یەکەیەک بەبێ بەرامبەر بدات بە کەمئەندامان.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد، چاکسازی لە لیستی مووچەی کەمئەندامان بەردەوامە و بەدواداچون بۆ ھەموو ئەو کەسانەش دەکەن کە بە ناشایستە مووچەیان بە ناوی بەخێوکەرەوە وەرگرتووە. لەبارەی رەوشی چاکسازییەکانی ھەرێمی کوردستان وەزیری کار و کاروباری کۆمەڵایەتی ھەرێم رایگەیاند، رەشی چاکسازییەکان لە رووی بیناوە زۆر خراپە و بڕیاردراوە بە دروستکردنی شەش چاکسازی نوێ.
بە وتەی شایەتحاڵ و دراوسێکان، باوکی مندالەکە لە ماوەی پێشووتر لە ژنەکەی جیابووەتەوە و خاوەنی ٣ منداڵە و لەلایەن زردایکیان بەخێوکراون و بەردەوام ئازار دراون.
تا ئیستا ھیچ ڕوونکردنەوەیەکی پۆلیس لەسەر ئەم کوشتنە نەدراوە بەڵام بە پێی زانیاریەکان دایک و باوکی منداڵەکە دەستگیرکراون.
ئەوەش لە کاتێکدایە ماوەی چوار ڕۆژە بەھۆی خەرجنەکردنی شایستە داراییەکانی کۆمپانیاکانی پاککردنەوە لەلایەن حکومەتی ھەرێم، کۆمپانیاکانی خۆڵ و خاشاک لە سلێمانی مانگرتنیان ڕاگەیاندبوو، بەو ھۆیەشەوە خۆڵ و خاشاکێکی زۆر لە چەند گەڕەکێکی شاری سلێمانی کۆببووەوە.
"کامی کەمال" وتەبێژی کۆمەڵگای دەروازەی نێودەوڵەتی ئیبراھیم خەلیل لە ڕوونکردنەوەیەکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکردووە، بە پێی ڕێنماییەکانی حکومەتی ھەرێم، لە دەروازەیی نێودەوڵەتی ئیبراھیم خەلیل تەنیا ئەو کەسانەی کە ھەردوو ژەمی ڤاکسینی کۆرۆنایان وەرنەگرتبێت و ڕاپورتی پێش وەختەی ٤٨ سەعاتی پشکنینی کۆرۆنایان نەبێت پارەیان لێوەردەگیرێت و پشکنینی کۆرۆنایان بۆ دەکرێت.
ڕاشیگەیاندووە، تەنیا بڕی ٢٥ ھەزار دینار بۆ وەرگرتنی تێستی کۆرونا لە لایەن کۆمپانیای بەرپرسیارەوە وەردەگیرێت.
وەفدی باڵای یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بە سەرۆکایەتی بافڵ جەلال تاڵەبانی لە بەغداد لەگەڵ نوری مالیکی، سەرۆکی ھاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا و ھادی عامری، سەرۆکی ھاوپەیمانی فەتح کۆبووەوە و بافڵ جەلال تاڵەبانی جەختیکردەوە لە سوربوونی یەکێتی لەسەر بەھێزکردن و پەرەپێدانی پەیوەندییەکان لەگەڵ ھەموو ھاوبەشە سیاسییەکان، بە تایبەت لەگەڵ ھێزەکانی چوارچێوەی ھەماھەنگی.
ڕوونیشیکردەوە کاتێک باس لە سازان و تەوافق دەکەین بۆ قۆناغی ئەمڕۆ دەیانەوێت گیانی پێکەوەژیان و ئارامی سیاسی بپارێزن و پێکەوە ھەمووان حکومەتێکی خزمەتگوزار پێکبھێنین کە لە ئاست خواستی ھەموولایەک بێت، بۆیە ھەر ھەوڵ و نیەتێک کە ببێتە ھۆی تێکدانی ئاشتی کۆمەڵایەتی و ماڵوێرانی زیاتر بۆ عێراقییەکان ڕەتیدەکەنەوە، بۆیە ئێستا ڕوویان لە دڵسۆزانە تاوەکو پێکەوە لەسەر بنەمای بەرژەوەندی ھاوبەش و دەستوور کار بۆ بنیادنانەوەی عێراق و ھەرێم بکەن و دەرفەتیشیان ماوە تا ئەو خەمە نیشتمانییە زاڵبکەن بەسەر بەرژەوەندی حزبی و تاکەکەسی.
لە بەرامبەردا نوری مالیکی، جەختیکردەوە، چوارچێوەی ھەماھەنگی سورە لەسەر دروستکردنی تەوافوق لەگەڵ ھێزە نیشتمانییەکانی تر، لەپێناو پەلەکردن لە پێکھێنانی حکومەت، بە گوێرەی بنەما یاسایی و دەستوورییەکان.
ھەروەھا ھادی عامری، ھەڵوێستی چوارچێوەی ھەماھەنگی دووپاتکردەوە، لە کرانەوە بەسەر ھێزە سیاسییەکان و بەھێزکردنی زمانی گفتوگۆ، لە پێناو گەیشتن بە چارەسەرێک بۆ کۆتاییھێنان بەو قەیرانەی ئێستا.
بە وتەی شایەتحاڵەکانیش، باوکی منداڵەکە لە ماوەی ڕابردوو لە ژنەکەی جیابووەتەوە و خاوەنی ٣ منداڵە و لەلایەن زڕدایکیان بەخێوکراون و بەردەوامیش ئازاردراون.
ھاوکات پۆلیسی ھەولێر ڕایگەیاند، شەوی ڕابردوو لە ناحیەی قوشتەپەی ھەولێر بەھۆی کێشەی کۆمەڵایەتییەوە گەنجێک لەناو ماڵەکەیدا کوژراوە، ناسنامە بکوژەکەش ئاشکراکراوە، بەڵام تا ئێستا بکوژی ئەو گەنجە دەستگیر نەکراوە.
کەسوکاری کوژراوەکەش داوا لە حکومەت و لایەنە پەیوەندیدارەکان دەکەن، تۆمەتبارەکە دەستگیر بکرێت و ڕووبەڕووی یاسا بکرێتەوە.
هاوكات پۆلیسی هەولێر ڕایگەیاند، شەوی ڕابردوو لە ناحیەی قوشتەپەی هەولێر بەهۆی كێشەی كۆمەڵایەتییەوە گەنجێك لەناو ماڵەكەیدا كوژراوە، بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی هەولێریش ڕایگەیاند، تۆمەتبارەكە دەستنیشان كراوە و ئەمشەو خۆی ڕادەستی هێزەكان كردووە و دەدرێتە دادگا و لایەنی پەیوەندیدار بۆ وەرگرتنی سزای یاسایی خۆی.
"تەھا محەمەد" بەڕێوەبەری ڕاگەیاندنی تەندروستی ڕاپەڕین بە کوردسات نیوزی ڕایگەیاند کاتێک ئەو منداڵە گەیەندراوەتە نەخۆشخانەی شەھیدانی قەڵادزێ گیانی لە دەستدابوو.
بە وتەی کەس و کاری منداڵەکەش چەند ڕۆژێکە ئەو منداڵە پەتای سکچوون و ڕشانەوەی گرتووە و تای بەرزبووە، چەند ئەندامێکی تری خێزانەکەشیان ئەو پەتایەیان گرتووە و ئەو پەتایە بە ھۆکاری گیان لە دەستدانی منداڵەکەیان دەزانن.
ماوەی چەند ڕۆژێکە پەتای سکچوون و ڕشانەوە لە قەڵادزێ بڵاوبووەتەوە و بە وتەی بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی شەھیدانی قەڵادزێ کە دوێنێ بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند ڕۆژانە ١٥٠ ھاوڵاتی دەگەیەندرێنە نەخۆشخانەکەیان کە پەتای سکچوون و ڕشانەوەیان گرتووە.
لە ئێستادا زۆر بەخێرایی لە شاری قەڵادزێ ئەو پەتایە بڵاو دەبێتەوە و تا ئێستا ھۆکاری بڵاوبوونەوەی پەتاکە نەزاندراوە.
یەکینەکانی بەرخودانی شەنگال"یەبەشە"راگەیەنراوێکی سەبارەت بە پەلامارەکانی شەوی رابردووی سوپای تورکیا بۆسەر شەنگال بڵاوکردەوە و ئاماژەی بەوەکرد، سوپای تورکیا ٢١ شوێنی ھێزەکانی "یەبەشە"ی کردوەتە ئامانج، بەڵام ھیچ زیانێکی گیانی نەبووە.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکردوە، جگە لە شوێنەکانی ئەوان شوێنی ھاوڵاتییانیشی بۆردومانکردوە، بەو ھۆیەشەوە سێ ھاوڵاتی گیانیان لەدەستداوە و یەکێکیش بریندارە.
لەبەشێکی تری راگەیەنراوەکەدا ھاتووە ئامانج لەپەلاماردانەکانی سوپای تورکیا بۆ رێگریکردنە لە گەڕانەوەی ئاوارەکان، ئەوەش درێژکراوەی پەلامارەکانی داعشە.
"ئامانج رەحیم"سکرتێری ئەنجومەنی وەزیرانی ھەرێم رایگەیاند، لە کۆبونەوەی ئەنجومەنی وەزیران یاداشتی داواکارییەکانی کەسوکاری قوربانیانی ئەو کۆچبەرانە خراوەتە روو کە لە کۆتایی ساڵی ٢٠٢١ لە دورگەیەکی نزیک یۆنان بەلەمەکەیان ژێرئاو کەوت.
وتیشی، ئەنجومەنی وەزیران داواکارییەکانی پەسەندکرد و سامپڵی "دی ئێن ئەی" کەسوکاری ٢٩ کۆچبەر رەوانەی یۆنان کراوە، ھەروەھا وەفدێکی حکومەتی ھەرێمیش شەوی رابردوو گەیشتوەتە یۆنان بۆ گەڕان بەشوێن چارەنوسی بێسەروشوێنان و تەواوکردنی کەیسی گەڕانەوەی "رێوار ڕێبوار"ی تەمەن ١١ ساڵ.
شەوی رابردوو لەتۆمارێکی ڤیدیۆییدا، "فارس عوبەیدی" بەڕێوەبەری گشتی ئیدارەی مەزارگەکانی وەقفی سوننی عێراق، کۆمەڵێک دەستەواژەی بەرامبەر بە"شێخ عبدالقادر گەیلانی"بەکارھێناوە، وەزارەتی ئەوقافی ھەرێمیش لە راگەیەنراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکردووە، ئیدانەی ھەرجۆرە وتە و لێداونێک دەکەن ببێتە ھۆی بریندارکردنی ھەستی ھاووڵاتیانی عێراق و ھەرێمی کوردستان.
راشیگەیاندوە، دڵنیان لەوەی بەرپرسانی دیوانی وەقفی سونی عێراقی لەسەرئەو بابەتە ھەڵویستی یاسایی وەردەگرن.
ھاوکات فەرماندەی پۆلیسی بەغداد رایگەیاندووە، لەنزیک مەزاری "شێخ عەبدولقادری گەیلانی"خاڵی پشکنینیان داناوە بەمەبەستی ڕێگریکردن لەھەر ھەوڵێکی نەخوازراو.
ئاری جەلال سەرۆکی دەزگای لوتکە بۆ کاروباری ئاوارە و پەنابەران لە چاوپێکەوتنێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، بەپێی دواین ئامار تائێستا نزیکەی ٧٠٠ کۆچبەر لە سنوری بێلاڕوس و پۆڵەندا ماونەتەوەو، لە رەوشێکی خراپدان و سەرەتایترین خزمەتگوزارییان نییە، ئەو کەسانەشی دەیانەوێت بە ھەر رێگایەک بێت خۆیان بگەیەننە وڵاتانی ئەوروپا، ھەروەھا نزیکەی ٢٥٠ کۆچبەر لە ھۆتێل و شوێنی نیشتەجێبوون لە مینسکی پایتەختی بێلاڕووس ماونەتەوەو، ئەوانیش چاوەڕوان دەکەن لە دەروازەیەکەوە خۆیان بگەیەننە وڵاتانی ئەوروپا، بەڵام بەھۆی توندکردنی سنورەکان دەربازبونیان زۆر زەحمەتە.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکردوە، لە ھەشت مانگی ڕابردوودا نزیکەی نۆ ھەزار ھاوڵاتی عێراق و ھەرێمی کوردستان رووییان لە بێلاڕووس کردووە.
ئاری جەلال جەختی لەوەشکردوەتەوە، داوایان لە حکومەتی عێراق و ھەرێمی کوردستان کردووە، ھاوکاری و ئاسانکاری بۆ ئەو کۆچبەرانە بکرێن تا بگەڕێنەوە.