دیمیتری پۆلیانسکی جێگری یەکەمی نێردەی ھەمیشەیی روسیا لە رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان رایگەیاند، وڵاتەکەی بەرەسمی داوایەکی پێشکەشکردووە بۆئەوەی ١٣ی ئەم مانگە ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی کۆبوونەوەیەکی تایبەت بە ھاوکارییە سەربازییەکانی خۆرئاوا بۆ ئۆکراین ئەنجام بدات و بە دڵنیاییشەوە ئەو کۆبوونەوە دەکرێت.

وتیشی، لەئێستا بەدواوە رێگە نادەن وڵاتانی خۆرئاوا بە ئارەزووی خۆیان پلان و بەرژەوەندییەکانیان لە رێگەی بەکارھێنانی ئۆکراینەوە جێبەجێ بکەن و لە ژێر ناوی ھاوکاریکردنی ئۆکراین لە رووی سەربازییەوە، ھەواڵی ئەوە بدەن پێگە و ھەژموونی خۆیان بەسەر روسیادا زاڵ بکەن.

ناوەندی راگەیاندن و چاپەمەنی ھێزەکانی سوریای دیموکرات"ھەسەدە"لە راگەیەنراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکردووە، لە دژی پەلامارەکانی سوپای تورکیا بۆ سەر باکوور و رۆژھەڵاتی سوریا، لە باکوور و رۆژئاوای عەین عیسا و سەرێکانی بارەگاکانی تورکیای کردوەتە ئامانج.

راشیگەیاندووە، لە چوارچێوەی وەڵامدانەوەکاندا، ھێزەکانیان لە باکور و رۆژئاوای شارۆچکەی عەین عیسا و باشوری سەرێکانی، ژمارەیەک سەربازی تورکیا کوژراون و ژمارەیەکی تریش برینداربوون.

میدیاکانی سوریا بڵاویانکردەوە، بەھۆی ئەو ھێرشەی لە رێگەی فڕۆکەی بیفڕۆکەوانەوە لە شاری حومس کرایە سەر ئاھەنگێکی دەرچوونی کۆلێژی سەربازیی تائێستا ١٢٣ کەس کوژراون و ژمارەی بریندارەکانیش ١٥٠ کەسی تێپەڕاندووە.

ئاماژەیان بەوەشکردووە، لەناو کوژراوەکاندا ٦٢یان سەربازیی دەرچووی کۆڵیژەکە بوون ١٥٠شیان برینداربوون، ٥٤ کوژراویش کەسوکاری سەربازەکانن کە ٣٩یان منداڵن لەگەڵ ژنێکدا کە ئەفسەری سوپا بووە لەو ئاھەنگەدا بەشدارییان کردبوو.

بەپێی میدیاکانی سوریا ھەرچەندە تائێستا ھیچ لایەنێک بەرپرسیارێتی خۆی لەو ھێرشە رانەگەیاندووە، بەڵام دیمەشق گروپە تیرۆریستییەکانی بە ئەنجامدەری ھێرشەکە تۆمەتبارکردووە و بۆ سێ رۆژیش ماتەمینی سەرتاسەری لە وڵاتدا راگەیاندووە.

وەزارەتی بەرگری تورکیا لە راگەیەندراوێک بڵاویکردووەتەوە، رۆژی پێنجشەممە لە رێگەی ھێرشە ئاسمانییەکانەوە ٣٠ شوێنی سەر بە یەکینەکانی پاراستنی گەلیان لە ناوچەکانی تەل رەفعەت و جیزری و دێریک لە رۆژئاوای کوردستان کردووەتە ئامانج.

ھاوکات ھێزەکانی ئاسایشی ناوخۆی رۆژائاوای کوردستانیش لە راگەیەندراوێک ئاشکرایکردووە، تورکیا لە حەسەکە و تەلتەمر و کۆبانێ و شەھبا و قامیشلو ٢١ ھێرشی ئاسمانی ئەنجامداوە کە ١٠ پرۆژەی ژێرخان و ھەشت ناوچەی نیشتەجێبوونی کردووەتە ئامانج.

راشیگەیاند، بەھۆی ھێرشەکاتی تورکیاوە، ١١ کەس گیانیانلەدەستداوە کە پێنجیان ھاووڵاتی مەدەنی بوون و شەشیان ئەندامی ھێزەکانی ئاسایشی ناوخۆن، ١٠ کەسی دیکەش برینداربوون کە ھەشت ھاووڵاتی مەدەنی و دوو ئەندامی ھێزەکانی ئاسایشی ناوخۆن.

چڕبوونەوەی ھێرش و بۆردومانەکانی تورکیا بە تایبەت بۆ سەر ناوچەکانی رۆژئاوای کوردستان، دوای لێدوانەکەی رۆژی چوارشەممەی ھاکان فیدان وەزیری دەرەوەی تورکیا دێن، کە رایگەیاند، لەمەودوا سەرجەم دامەزراوەکانی سەر بە پەکەکە لە عێراق و سوریا دەکەنە ئامانج.

ترەمپ لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ تۆڕی فۆکس نیوز رایگەیاند، رازییە بەوەی پۆستی سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمریکا بەشێوەیەکی کاتی وەربگرێت و کاردەکات لەسەر یەکخستنی پارتی کۆمارییەکان کە لە ئێستادا دابەشبوون، تا ئەوکاتەی بڕیار دەدەن کێ ببێتە سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمریکا. 

ترەمپ راشیگەیاند، ئەگەر بێتو کۆمارییەکان رێکنەکەون لەسەر کەسێک بۆ شوێنگرەوەی مکارتی، ئەوا لەوانەیە بۆ ماوەی ٣٠ رۆژ یاخود ٦٠ بۆ ٩٠ رۆژ ببێتە سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمریکا. 

رۆژی سێشەممە، کێڤن مکارتی سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمریکا بەدەنگی ئەندامانی پارتەکەی لە کۆمارییەکان، لە پۆستەکەی دوورخرایەوە، ئەوەش یەکەمینجار بوو لە مێژووی ئەمریکا کە سەرۆکی ئەو ئەنجومەنە لەسەر پۆستەکەی لاببرێت. 

رێکخراوی ھەنگاو بۆ مافەکانی مرۆڤ بڵاویکردەوە، شەھین ئەحمەدی دایکی ئارمیتا لە نەخۆشخانەی فەجری تاران لەلایەن ھێزە ئەمنییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێرانەوە دەستگیرکراوە و بۆ شوێنێکی نادیار گواستراوەتەوە. 

سەرچاوەیەک بە رێکخراوەکەی راگەیاندووە، بە بەکارھێنانی توندوتیژی شەھین ئەحمەدی دەستگیرکراوە و تائێستا ھیچ زانیارییەک لەسەر چارەنووس و شوێنی مانەوەی نییە، بنەماڵەکەشی لەلایەن ھێزە ئەمنییەکانەوە ھەڕەشەی لێکراوە کە خۆیان بەدووربگرن لە بڵاوکردنەوەی ئەو ھەواڵە. 

رۆژی یەکشەممە، ھێزەکانی پۆلیسی رەوشت لە میترۆی شەھۆدا لە تاران ھێرشیانکردەسەر کچێکی تەمەن ١٦ ساڵ بە ناوی ئارمیتا گەڕاوەند، کە خەڵکی کرماشانە و دانیشتووی تارانە بە بیانووی ئەوەی پابەندی باڵاپۆشی ، بە شێوەیەکی دڕندانە لێیاندا و لە ئێستادا لە ھۆش خۆی چووە و لە نەخۆشخانەی فەجر لە کۆمادایە، میدیاکانی سەر بەحکومەتیش ئەو ھەوڵانە بە درۆدەخەنەوە و دەڵێن پەستانی خوێنی دابەزیووە.

ڤلادیمیر پوتن سەرۆکی روسیا لە کۆڕبەندی ڤاڵدای کە لە شاری سوچی بەڕێوەچوو رایگەیاند، پەیوەندییەکانی نێوان بەغداد و مۆسکۆ ستراتیژین و چەندین بەرژوەندی ھاوبەشیان ھەیە، لەسەرووی ھەمووشیانەوە کەرتی وزە و ئابووری، روسیاش ھەموو کاتێک کاری بۆ پاراستنی پەیوەندییەکانی لەگەڵ عێراق کردووە، چونکە ئەو وڵاتە بە ھاوبەشێکی سەرەکی روسیا دەزانن.

وتیشی، لەچەند رۆژی داھاتوودا محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق دێتە روسیا و خۆشحاڵن بەو سەردانە و پێشوازی لێدەکەن و دەیانەوێت ھەردوولا گفوگۆ لەسەر زیاتر گەشەپێدانی پەیوەندییەکانیان بکەن.

ئەوەش لەکاتێدا کە بڕیارە رۆژی ١٠ی ئەم مانگە سودانی سەردانی روسیا بکات و ماوەی دوو رۆژ لەو وڵاتە دەمێنێتەوە و لەگەڵ پوتنیش کۆدەبێتەوە.

لێپرسراوانی ھندستان رایانگەیاندووە، بەھۆی دروستبوونی لافاو لە دەریاچەی سەھۆڵی لوناک کە دەکەوێتە ھەرێمی سیکیم لە چیاکانی ھیمالایا لە وڵاتەکەیان، تائێستا تەرمی زیاتر لە ٤٠ کەس دۆزراونەتەوە و سەدانی تریش بێسەروشوێنن و تیمە فریاگوزارییەکان بەدوایاندا دەگەڕێن.

ئاماژەیان بەوەشکردووە، جگە لە زیانە گیانییەکان، بەھۆی لافاوەکەوە چەند پردێکی گەورە رووخاون و ئاستەنگی ھاتووچۆش لە زۆربەی ناوچەکانی ھەرێمی سیکیم درووستبووە و کارەباش نەماوە.

وەزارەتی دەرەوەی تورکیا لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، رۆژی ٥ی ئەم مانگە بە پشتبەستن بە زانیارییەکانی دەزگای ھەواڵگری، ئۆپراسیۆنەکانی دژ بە یەپەگە و پەکەکە لە عێراق و سوریا، بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان چەند ناوەندێکیان لە تەل رەفعەت و جەزیرە و دێرک لە باکوری سوریا بۆردومانکردووە.

ئەوەشی خستەڕوو، لەمیانی بۆردومانەکاندا فڕۆکەیەکی بێفڕۆکەوانیان بەھۆی ھەڵەی تەکنیکییەوە و بە ئامانجگرتنەوەی لەلایەن ھێزەکانی ئەمریکاوە لە سوریا کەوتووەتەخوارەوە.

وەزارەتی دەرەوەی تورکیا جەختیشیکردەوە، کەوتنەوەخوارەوەی فڕۆکەکەیان لە سوریا کاریگەری لەسەر ئۆپراسیۆنەکانیان لەو وڵاتە نابێت و بەردەوامدەبن لە ئۆپراسیۆنەکانیان دژی یەپەگە و پەکەکە.

لای خۆشیەوە، وەزارەتی بەرگری ئەمریکا رایگەیاند، ، خستنەخوارەوەی فڕۆکە بێفڕۆکەوانە تورکییەکە، رێوشوێنێکی خۆپارێزی بووە و مەترسی دروستکردووە.

عومران رەزا رێکخەری نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کاروباری مرۆیی رایگەیاند، لوبنان رووبەڕووی یەکێک لە خراپترین قەیرانە مرۆییەکان بووەتەوە لە جیھاندا، چونکە سێ ملیۆن و ٩٠٠ ھەزار کەس لەو وڵاتە پێویستیان بە خۆراک و ھاوکارییە مرۆییەکانی دیکە ھەیە، لەو ژمارەیەش دوو ملیۆن و ١٠٠ ھەزاریان لوبنانین و یەک ملیۆن و ٥٠٠ ھەزار سوری و ١٨٠ ھەزار پەنابەری فەڵەستینیشی تێدایە، بەڵام کەمتر لەنیوەی ئەو ژمارەیە ھاوکاری وەردەگرن.

ئاماژەی بەوەشکردووە، لوبنان نزیکەی ساڵێکە بێ سەرۆکە و زۆرینەی دامەزراوەکانی کارناکات، تائێستاش ھیچ چارەسەرێک بۆ دۆخی سیاسی وڵاتەکە نەدۆزراوەتەوە. 

لە ساڵی رابردوودا، نەتەوە یەکگرتووەکان ٤٠٪ی ئەو ھاوکارییەی وەرگرت کە پێویستبوو بۆ لوبنان، پێشبینیدەکرێت بۆ ئەمساڵیش ھاوکارییەکان تا ئەو رێژەیە بن. 

ڤلادیمیر پوتن سەرۆکی روسیا رایگەیاند، بەپێی بیروباوەڕی سەربازیی وڵاتەکەی بە دوو ھۆکار یان لە دوو حاڵەتدا ئامادەن چەکی ئەتۆمی بەکاربھێنن، یەکەمیان ئەگەر چەکی ئەتۆمی لە دژی روسیا بەکاربھێنرێت بەھەمان چەک وەڵام دەدەنەوە، دووەمیشیان ئەگەر چەکی ئەتۆمی وەک ھەڕەشەیەک بۆ لەناوبردنی دەوڵەتی روسیا بەکاربھێنرێت و بوونی روسیا بکەوێتە مەترسییەوە.

وتیشی، تا ئەوکاتە ھاوکارییە سەربازیی و دارییەکانی خۆرئاوا بۆ ئۆکراین بەردەوام بن شەڕیش زیاتر درێژە دەکێشێت، بەڵام ئەگەر ئەو ھاوکارییانە رابگیرێن، لەماوەی تەنھا یەک ھەفتەدا شەڕی ئۆکراین کۆتاییدێت.

رۆژنامەی واشنتۆن پۆست لە زاری سەرچاوەیەکی باڵای کۆشکی سپییەوە بڵاویکردووەتەوە، بەمەبەستی ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانی نێوان واشنتۆن و پەکین لە سەرجەم بوارەکاندا بەتایبەتیش ئابووری و بازرگانی و ئەمنی، بڕیارە لە مانگی ١١ی ئەمساڵدا جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکا و شی جین بینگ سەرۆکی چین لە سان فرانسیسکۆ کۆببنەوە و چەند رێککەوتنێکیش ئیمزا بکەن.

راشیگەیاندووە، ھەرچەندە تائێستا ئەو کۆبوونەوە چاوەڕوانکراوە لەلایەن ھەردوو سەرۆکی ئەمریکا و چینەوە بەتەواوەتی پشتڕاستنەکراوەتەوە، بەڵام لەئێستاوە کۆشکی سپی ئامادەکارییەکانی بۆ ئەو کۆبوونەوەیە دەستپێکردووە.

ساڵح موسلیم، ھاوسەرۆکی پارتی یەکێتی دیموکرات (پەیەدە) بە میدیای نزیک لە حیزبەکەی راگەیاندووە، ئامانجی بۆردومانەکانی تورکیا لەناوبردنی ژێرخانی رۆژئاوای کوردستانە و بەشێکە لە پیلانی جینۆسایدی گەلی کورد، جەختیش دەکاتەوە کە ئەوەی لە ئەنقەرە روویداوە، ھیچ پەیوەندییەکی بە رۆژئاوای کوردستانەوە نییە.

ئاماژەی بەوەشکردوە، ئەوەی تورکیا لە باکوری سوریا و رۆژئاوای کوردستان ئەنجامی دەدات تاوانی دژ بە مرۆڤایەتییە و کاتی ئەوەیە ھاوپەیمانان لەسەری بێنەدەنگ، لە یەکەم ھەنگاویشدا پێویستە ناوچەی دژەفڕین لە رۆژئاوای کوردستان رابگەیەنن.

ھاوسەرۆکی پەیەدە دەڵێت، ئەو شێوازە بیرکردنەوەی دەوڵەتی تورکیا بۆ چارەسەری کێشەکان مەترسییەکی گەورەیە بۆسەر ھەموو ناوچەکە.

پەیامنێری کوردسات نیوز لە رۆژئاوای کوردستان رایگەیاند، درۆنی تورکی سێ وێستگەی کارەبا، بەنداوێک و پێنج کڵێگەی نەوتی لە ھەرێمی جەزیرە بۆردومان کردووە، لە ئەنجامیشدا زیانێکی زۆر بە ژێرخانی شارەکان گەیشتووە.

راشیگەیاند، جگە لە کردنە ئامانجی پڕۆژەکانی ژێرخان، ژمارەیەک بنکەی مەدەنی و سەربازی سەر بە حکومەتی سوریاش لە حەسەکە بۆردومانکراون، ھەروەھا سێ گوندی ناحیەی شیراوەی سەربە عەفرین کراونەتە ئامانج.

دژی ھێرشەکانی تورکیاش لە شارەکانی حەسەکە، قامیشلۆ، دێرک و عامودا ھاوڵاتیان خۆپیشاندانی ناڕەزاییان ئەنجامدا و داوایانکرد ھێرشەکان رابگیرێن و ناوچەی دژەفڕین بۆ رۆژئاوای کوردستان دروست بکرێت.

پات رایدەر، وتەبێژی وەزارەتی بەرگری ئەمریکا (پنتاگۆن) بە رۆژنامەنوسانی راگەیاند، واشنتن چەندینجار ھۆشداری داوە بە تورکیا کە لە ئۆپەراسیۆنەکانیدا لە سوریا، ھەماھەنگییان لەگەڵدا بکات و بەبێ ھەماھەنگی ئۆپەراسیۆن لەو ناوچانەدا ئەنجام نەدات کە ھێزەکانی ئەمریکای تێدایە.

باسی لەوەشکرد، کاتێک فڕۆکەیەکی بێفڕۆکەوانی تورکیا لە ھێزەکانیان لە سوریا نزیک بووەتەوە، بڕیاری خستنەخوارەوەی دراوە.

وتەبێژی پنتاگۆن وتیشی، سەبارەت بەو روداوەکەش وەزیری بەرگری ئەمریکا لەگەڵ ھاوتە تورکییەکەی قسەی کردووە، دڵنیاشن کە تورکیا مەبەستی نەبووە ھێزەکانی ئەمریکا بکاتە ئامانج، لە ئەنجامی روداوەکانی چەند سەعاتی رابردوش ھیچ سەربازێکی ئەمریکی زیانی پێنەگەیشتووە.