پشتیوان سادق وەزیری ئەوقاف و کاروباری ئاینی ھەرێمی کوردستان لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، لەبەر ھەبوونی بەڵگەی شەرعی پێویست و بینینی مانگ لە ئاسمانی ھەرێمی کوردستان بڕیاریانداوە سبەینێ وەک یەکەم رۆژی جەژنی رەمەزانی پیرۆز دیاری بکەن.

لە عێراقیش دیوانی وەقفی سونە کردی بە جەژن و نوسینگەی ئایەتوڵا عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای ئاینی  شیعەکانی عێراق رایگەیاند، سبەینێ تەواوکەری مانگی رەمەزانە و رۆژی شەممە یەکەم رۆژی جەژنی رەمەزانە.

ھاوکات سعودیە و تورکیا و قەتەر و چەند وڵاتێکی تری ئیسلام سبەینێیان کردە جەژن و ئێران و چەند وڵاتێکی تریش رۆژی شەممەیان وەک یەکەم رۆژی جەژن دیاریکرد.

دەقی روونکردنەوەکەی وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجێکردن:

رونکردنەوەیەک لە وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجێکردنەوە 
 
لە بەرنامەیەکی تەلەفیزیۆنیدا بەڕێز هێڤیدار ئەحمەد، ئەندامی پەرلەمانی کوردستان باسی دیارنەمانی پارەی سلێمانی و باسی جۆرە پسوڵەیەک دەکات کە گوایە تەزویرکراوە لە بەڕێوەبەرایەتی وێستگەی کێش لە سلێمانی کە سەر بە وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجێکردنە، ئێمە وەک وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجێکردن زانیارییەکانی ئەو پەرلەمانتارە رەتدەکەینەوەو لەرێی ئەم رونکردنەوەیەوە بۆ رایگشتی ئاشکرا دەکەین؛  

1. بابەتی دیارنەمانی پارەو ئەوەی ئەو پەرلەمانتارە باسی کردوە هیچ پەیوەندییەکی بە بەڕێوەبەرایەتی وێستگەکانی کێشی سەر بە وەزارەتمانەوە نیەو زانیارییەکانی ئەو بەڕێزە دروست نیەو پسوڵەی (38آ) پسوڵەی غەراماتی هاتوچۆیەو سەر بە وەزارەتی ناوخۆیە، ئەوەی پەیوەندی بە وێستگەکانی کێشەوە هەیە پسوڵەی (37آ)ە کە جۆرێکە لە رسومات. 

2. پەیوەست بەو بابەتەش دیوانی چاودێری دارایی بە دورو نزیک باسی وێستگەکانی کێشی سەر بە وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجێکردنی نەکردوە.

3. بۆ بەرچاوڕونی رایگشتی، ئەو کێشەیەی باس دەکرێت کە وەک ئەو بەڕێزە دەڵێت «پسوڵە تەزویر کراوە» لە پسوڵەی غەراماتی هاتوچۆ بوە کە سەر بە وەزارەتی ناوخۆیەو لەئێستادا لە دادگایەو لە پرۆسەی لێکۆڵینەوەدایە، ھیچ پەیوەندییەکی بە بەڕێوەبەرایەتی وێستگەکانی کێش و وەزارەتمانەوە نیە.
 
 
وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجکردن 
20/4/2023

راگەیاندنی بەڕێوەبەرایەتی گشتی بانکی ناوەندی ھەرێم لە سلێمانی لە روونکردنەوەیەکدا بۆ رای گشتی، دەنگۆکان لەبارەی راگرتنی مووچەی توێژێکی دیاریکراو لە سلێمانی رەتدەکاتەوەو دەڵێت، ئەوەی سەیرە بەڕێوەبەری گشتی بانکە بازرگانیەکانی ھەرێم، پێچەوانەی سەرجەم رێکارە ئیداری و یاساییەکان فەرمانیکردووە بە راگرتنی  موچەی خانەنشینانی پێشمەرگە دێرینەکانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە ھەولێر ، بۆیە داوا دەکەن لێپرسینەوەی لەگەڵ بکرێت.

بەڕێوەبەرایەتی گشتی بانکی ناوەندی ھەرێم لە سلێمانی ئاماژەی بەوەشداوە، بە فەرمانی وەزارەتی دارایی بۆ موچەی مانگی ( ٢ و ٣) لەگەڵ بودجەی سیادی داوای ١٨١ ملیار دینار لە ئیدارەی سلێمانی کراوە، ئەوە لەکاتێکدا لەماوەی رابردودا بە چەندین یاداشت وەزارەتیان ئاگادار کردوەتەوە لە  دۆخی داھاتی دارایی ئیدارەی سلێمانی لەتوانایدا نیە بڕی داواکراو دابین بکات بۆ موچە پێش جەژنی رەزامەنی پیرۆز، بەڵام بەھەند وەرنەگیرا

دووپاتیشیدەکاتەوە، لە سەرەتای دروستبونی گرفتەکە نوسراوی رەسمیان ناردوە بۆ وەزیر و سەرجەم لایەنی پەیوەندیدار کە موچەی تێکۆشەرانی خانەنشینی ئەیلول و گوڵان بەھیچ شێوەیەک نەوەستاوە وە تاکو ئێستا دابەش دەکرێت وەک لە خشتەی رەسمی بڵاوکراوەی وەزارەتی دارایی و ئابوری دیاری کراوە. لەئێستاشدا ئامادەیی تەواویان ھەیە بەبونی سیولەی پێویست لە بانکەکانی سنورەکە تا درەنگانی شەو و لەرۆژانی جەژنی رەزمەزانی پیرۆزیش موچە دابەش بکرێت و ھیچ جیاکاریەک لەھیچ شەریحەیەک نەکراوە.

دەقی پرسەنامەکە...

بەڕێز کاک شێخ قادری شێخ سەدرەدینی سندۆڵان بەڕێزان لە خانەوادەی کۆچکردوو و خزمانی سندۆڵان بۆ کۆچی دوایی خاتوو (حەبیبە خدر رەسوڵ) ھاوسەری کەسایەتی خوالێخۆشبوو کاک سەدرەدینی سندۆڵان، پرسە و ھاوخەمی قووڵی خۆمان ئاڕاستەی ئێوە و بنەماڵە تێکۆشەرەکەتان دەکەم کە نموونەی باڵای خەبات و تێکۆشانن لەپێناو کوردستان.

لەخوای گەورە داواکارم کۆچکردوو بە بەھەشتی بەرین شاد بکات و سەبووری و ئارامی بەھەموولایەک ببەخشێت.

دڵسۆزتان 
بافڵ جەلال تاڵەبانی 
سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان 

ماکەوان جەمیل بەڕێوەبەری بانکی ناوەندی ھەرێم لە سلێمانی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەو ھەواڵانە دوورن لەراستییەوە کە باس لەوەدەکەن فەرمان بە بانکەکان کراوە بۆ ئەوەی مووچەی خانەنشینانی پێشمەرگەی ئەیلوول رابگیرێت، جەختیشدەکاتەوە کە بانکەکان ھیچ کاتێک جیاوازی لە نێوان خەبات و تێکۆشانی پێشمەرگەی ھیچ حزبێکدا ناکەن.

ئاماژەی بەوەشکرد، تائێستا مووچەی خانەنشینان بۆ بانکەکان نەنێردراوە تا جیاوازی لە نێوانیاندا بکرێت، تەنانەت بەشێک لە بەڕێوەبەرایەتییەکانی شارەوانیش مووچەیان وەرنەگرووە، بۆیە لەئێستادا پلەبەندییان بۆ کردوون و ئەمڕۆ مووچەی کرێکارانی شارەوانی دابەش دەکەن.

بەگوێرەی خشتەی دابەشکردنی مووچە ئەمڕۆ خانەنشینانی سەربازی مووچەی مانگی ئازار وەردەگرن، بەڵام لە ھەولێر و دھۆک مووچەی خانەنشینی پێشمەرگەکانی یەکێتی راگیراوە و ھێزە ئەمنییەکانیش رێگەیان نەداوە خانەنشینانی یەکێتی بچنە بەردەم بانکەکان.

ئاژانسی بلومبێرگی ئەمریکی رایگەیاندووە، ھەرچەندە ھەردوو حکومەتی عێراق و ھەرێمی کوردستان رێکەوتوون لەسەر دەستپێکردنەوەی ھەناردەی نەوتی ھەرێم لەرێگەی بەندەری جەیھانی تورکییەوە کە رۆژانە نزیکەی ٥٠٠ ھەزار بەرمیلە، بەڵام تائێستا تورکیا ئەو رێککەوتنەی قبوڵ نەکردووە، چونکە دەیەوێت لەسەر ئەو ١.٥ ملیار دۆلارەی وەک قەرەبوو بۆ عێراق لەلایەن دادگای ناوبژیوانی نێودەوڵەتییەوە بەسەریدا سەپێنراوە، لەگەڵ بەغداد رێکبکەوێت.

ئاماژەی بەوەشکردووە، حکومەتی عێراقیش بەھەمان شێوە پێویستی بە رێککەوتنە لەگەڵ تورکیا، چونکە زیانەکانی راگرتنی ھەناردەکردنی نەوتی ھەرێمی کوردستان رۆژانە سەدان ملیۆن دۆلارە.

خالید شوانی وەزیری دادی عێراق بە ئاژانسی رەسمی ھەواڵەکانی عێراقی راگەیاندووە، لەماوەی رابردوودا محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق لیژنەیەکی پێکھێنا بە مەبەستی ئامادەکردنی پرۆژەیاسای لێبوردنی گشتی و تائێستاش لیژنەکە لەسەر کارەکانی بەردەوامە بەڵام کۆتایی نەھاتووە و بە تەواوبوونیشی دەبێتە دەستکەوتێکی گەورە بۆ سەرجەم کوتلە و لایەنە سیاسییەکانی ناو ئیئتیلافی بەڕێوەبردنی دەوڵەت.

وتیشی، ھیچ بەندکراوێک لە گرتووخانەکانی عێراقدا نییە کە بەبێ ئامادەبوونی خۆی حوکم درابێت، بەڵکو سەرجەم بەندکراوان بە ئامادەبوونی خۆیان لەلایەن دادگاکانەوە بە شێوەیەکی یاسایی حوکمدراون و ھیچ جۆرە پێشێلکاری و بێسەروشوێنکردنێکیش لەگرتووخانەکاندا نییە.

وتیشی، پشت بە ھیچ بۆچونێک فەلەکناسی نابەسترێت، لە ھەموو جیھانی ئیسلامی بە پێینی بینی مانگ بڕیار لەسەر رۆژی جەژن دەدرێت.

ھاوکات ناوەندی نێودەوڵەتیی گەردوونناسی سەبارەت بە دیاریکردنی یەکەم رۆژی جەژن رایگەیاند، رۆژی پێنجشەممە بینینی مانگ لە وڵاتانی عەرەبیدا ئەستەمە.

خەلیل حەیدەری، سەرپەرشتیاری گومرگی سنە رایگەیاند، لە ٢١ی ٣ی ٢٠٢٢ تاوەکو ٢١ی ٣ی ٢٠٢٣ بڕی یەک ملیۆن و ٦٧٠ ھەزار و ٢٩٤ تۆن کاڵا بە بەھای ٨٤٢ ملیۆن و ٧٢١ ھەزار و ٨٩٣ دۆلار لە سنورەکانی سنەوە ھەناردەی دەرەوەی وڵات کراوە، لەو بڕەش، ٩٨٦ ھەزار و ٧٩١ تۆن کاڵا بە بەھای ٤٤٣ ملیۆن و ٨١٠ ھەزار دۆلار لە گومرگی سنە و سەیرانبەن و باشماخەوە ھەناردەی ھەرێمی کوردستان کراوە.

ئاماژەی بەوەشکرد، لە گومرگەکانی تری ئێرانەوە، بڕی ٦٨٣ ھەزار و ٥٠٣ تۆن کاڵا بەبەھای ٣٩٨ ملیۆن و ٩١١ ھەزار دۆلار لە سنوری باشماخ و سەیرانبەنەوە ھاوردەی ھەرێم کراوە.

سەرپەرشتیاری گومرگی سنە راشیگەیاند، ٥٢%ی ئەو کاڵایانەی لە ماوەی ئەو یەک ساڵەدا لە سنەوە ھەناردەی ھەرێم کراون، لە بواری کەرتی کشتوکاڵدا بوون.

 

لە کۆبوونەوەیەکدا، لەگەڵ ئەندامانی دەستەی دامەزرێنەر، قوباد تاڵەبانی باسی لە چۆنیەتی بەرەو پێشچوونی کار و پلانی ئایندەی دامەزراوەکە کرد و بەڵێنیدا ھەموو ھەوڵێکی خۆی بخاتەگەڕ بۆ سەرخستنی بەرنامە، کار و پرۆژەکانی دامەزراوە کە خزمەت بە کۆمەڵی کوردستانی و عێراقی دەکات.

دواتر د. محەمەد سابیر، وردەکاریی کار و پرۆژەکانی رابردووی  بۆ ئامادەبووان خستەڕوو کە بریتییە لە چەندین پرۆژەی زانستی و کولتووری و بواری پەرەپێدانی خوێندنی باڵا کە لە داھاتوودا لەلایەن دامەزراوەی سەرۆک جەلال تاڵەبانی-یەوە لە ھەرێمی کوردسان و عێراق جێبەجێ دەکرێت.

پەیامی ھێرۆ ئیبراھیم ئەحمەد بەبۆنەی جەژنی چوارشەممەی سوری ئێزدییەکان
خوشک و برایانی ئێزدی
چارشەمبا سۆر پیرۆزبیت
بەبۆنەی ھاتنەوەی سەری ساڵی ئێزدی و جەژنی (چارشەمبا سۆر)، گەرمترین پیرۆزبایتان ئاڕاستە دەکەم و لەدڵەوە ھیوادارم ئەم جەژنە و تەواوی جەژنەکانی تر لەخۆشی و کامەرانیدا بەڕێبکەن.

ئێزدییەکان پێکھاتەیەکی رەسەنی ناوچەکەن و قوربانییەکانی زۆریان لەپێناو پاراستنی شوناس و کوردایەتی خۆیان داوە و بەردەوامن لەقوربانیدان، نەھامەتییە یەک لەدوای یەکەکانیش رۆڵە قارەمانەکانی ئێزدییەکانی ساردنەکردۆتەوە لە کۆڕی خەبات و تێکۆشان.

نیگەرانم لەوەی تاوەکو ئێستا ھەوڵەکان بۆ قەرەبووکردنەوە و ئاوەدانکردنەوەی ناوچەکانیان، ھەنگاوی جددی بۆ نەنراوە و تائێستاش بەدەست نەبوونی خزمەتگوزاری و ئاوەدان نەکردنەوەی ناوچەکانیان دەناڵێنن.
ھیواخوازم سەری ساڵی ئێزدی، جەژنێک بێت بۆ دووبارە قەرەبووکردنەوەی جددی ئێزدییەکان و دابینکردنی ژیانێکی شایستە و پڕ کامەرانی بۆ تەواوی ئەو پێکھاتە رەسەنەی گەلەکەمان.
ھەر شاد و سەرکەوتبوون و ھەم رۆژ لەجەژندا بن.

ھێرۆ ئیبراھیم ئەحمەد 
ئەندامی ئەنجومەنی باڵای سیاسی و بەرژەوەندی ی.ن.ک

بەپێی زانیارییەکانی کوردستان نیوز، وەزارەتی دارایی حکومەتی ھەرێم پارەیەکی زۆر کەمی بۆ مووچەی مانگی سێی فەرەمانبەرانی سلێمانی ناردووە و داوای لە بەرپرسانی ئیداری و دارایی سلێمانی کردووە کە تەمویلی مووچەی فەرمانبەران بکەن بەبڕی ١٨١ ملیار دینار، لەکاتێکدا داھاتی ناوخۆی پارێزگاکە تا ئەمڕۆ و لەم مانگەدا ٣٠ ملیار دینار بووە کە بەو ھۆیەوە کورتھێنانی دارایی بۆ مووچە زیاترە لە ١٥١ ملیار دینار.

پارێزگای سلێمانی و ھەڵەبجە و ئیدارەکانی راپەرین و گەرمیان مانگانە پێویستیان بە ٣٧٥ ملیار دینارە بۆ مووچە، ھەروەھا بۆ دابینکردنی پێداویستییەکانی نەخۆشخانە و پارەی خۆڵ و خاشاک و خەرجی دیکە مانگانە پێویستی بە ٣٨ بۆ ٤٠ ملیار دینارە، واتا پێویستە حکومەتی ھەرێم ٤١٥ ملیار دینار دابین بکات.

دەقی پیرۆزباییەکەی سەرۆک بافڵ.... 

جەژنی سەری ساڵی ئێزدی (چارشەمبا سۆر)، لە خوشک و برایانی ئێزدی پیرۆزبێت و ھیوادارم ئەم جەژنە لە دڵخۆشی و کامەرانیدا بەڕێبکەن.

ئێزدییەکان لە رابردوودا رووبەڕووی توندوتیژی و نەھامەتی زۆر بوونەتەوە و قوربانیی زۆریان داوە، بەڵام بەداخەوە تاوەکو ئێستا ھەوڵەکان بۆ قەرەبووکردنەوە و ئاوەدانکردنەوەی زێدی رەسەنی خۆیان، تەنیا لە چوارچێوەی دروشمدا ماوەتەوە و ھەنگاوی جدی لەوبارەیەوە نەنراوە.

یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان پاڵپشتی بەردەوامی ئێزدییەکان بووە، پشتیوانیی ھەموو ھەنگاوێکیش دەکات بۆ بونیادنانی داھاتوویەکی گەشتر و پاراستنی ژیانی ئێزدیان تاوەکو جارێکیتر رووبەڕووی ھیچ مەترسییەک نەبنەوە. ھەروەھا پێویستە ھەموولایەک مامەڵەیەکی بەرپرسانە لەگەڵ ئەو پێکھاتە رەسەنەی کوردستاندا بکەن و لەپێناو بەرژەوەندی ‌حزبی و سیاسیدا یاری بە ژیان و چارەنووسیانەوە نەکرێت.
بافڵ جەلال تاڵەبانی 

بەپێی راپۆرتی رێکخراوی ھەنگاو بۆ مافەکانی مرۆڤ ھەنگاو، کاسبکارێکی خەڵکی گوندی (کۆڵەسەی سەروو) سەر بە شاری سەردەشت بەناوی یەعقوب عەباسی تەمەن ٤٢ ساڵ لە سنوری بانە بە تەقەی راستەوخۆی ھێزە ئەمنییەکانی ئێران کوژراوە.

بە وتەی سەرچاوەیەکی ئاگادار، یەعقوب عەباسی لەکاتی ھاوردەکردنی ئۆتۆمبێلێکی ڕێگە پێنەدراو لە سنوری (ئاڵۆت) لە بانە لەلایەن ھێزە حکومەتییەکانەوە کراوەتە ئامانج و گورچیلەی پێکراوە.

دوای گواستنەوەی ئەو کاسبکارە بۆ یەکێک لە نەخۆشخانەکانی ورمێ، بەھۆی سەختی برینەکەی و خوێنبەربوونەوە گیانی لەدەستداوە.

 

دەقی پەیامەکەی مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان... 

بەبۆنەی ھاتنەوەی سەری ساڵی ئێزدیی ( چوارشەممەی سوور)ەوە، گەرمترین  پیرۆزبایی  ئاراستەی گشت خوشک و برا ئێزدییەکان لە کوردستان وعیراق و جیھان دەکەین .

لەپێناوئەو رۆڵەی کە ئێزدییەکان لە گشت کایە ژیاریەکانی کوردستان ولە خەباتی سیاسی دژ بە دوژمنان و داگیرکەران ھەیانبوەوچەندین سەرکردە و فەرماندەیان لە ریزەکانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و شۆرشی نوێدا بە دەستی خۆفرۆشان شەھید بوون، بۆ سڕینەوەی ئازار و مەینەتیەکانی کەلە ئابی٢٠١٤دا بە پیلانێکی  ھاوبەشی ئیقلمی و خۆ فرۆشانی ناوخۆیی لە شەنگال و ناوچەکانی دەشتی نەینەوابەسەریان ھێنرا ، لەم بۆنەیەدا جارێکی تر تەئکید لە پشتیوانی  وپشتگیری گشت ھەوڵێک دەکەینەوە بۆ گێرانەوەی مافە زەوتکراوەکانی ئێزدییەکان و نیشتەجێکردنەوەی ئاوارەکان لەسەر زێدی خۆیان تاکو چیتر وەک کارتێک  بۆمەرامی لایەنێک  بەکارنەھێنرێن.

لەکۆتاییدا ھیوادارین بە جینۆساید ناساندنی  کۆمەڵکوژییەکانی شەنگال و دەوروبەری کە تاکو ئێستا  ١٢ وڵات بەڕەسمی ناساندویانە،  لەلایەن رێکخراوە نێودەوڵەتیەکانیشەوە بناسرێت و  زیانلێکەوتوان و کەسوکاری قوربانیەکان قەرەبووی ماددی و مەعنەوی  بکرێنەوە.

مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان