دەقی پیرۆزباییەکە .... 

لە یادی سەدو بیست وپێنج ساڵەی رۆژنامەگەریی کوردییدا، گەرمترین پیرۆزبایی لە رۆژنامەنووسان و میدیاکارانی  کوردستان دەکەین.

لە سۆنگەی بڕوابوونمان بەپرەنسیپی نەگۆڕی (  نان و ئازادی) و پشتیوانییە بەردەوامەکانی کەلتوری ئازادیخوازی سەرۆک مام جەلال بۆ سەربەستی راگەیاندن و ئازادی رۆژنامەنووسان، هەمیشە پشتگیریی لە مافەکانی رۆژنامەنووسانی هەقبێژ دەکەین و پشتیوانی بۆ ئەو رۆژنامەنووسانە رادەگەیەنین کە لەسەر رادەربڕین و وشە و هەواڵی راستبێژیی، پانتایی ئازادی و مافی رەخنەگرتنیان لێ بەرتەسک  دەکرێتەوە و لە رێی داتاشینی کەیسی پڕ لە بوختانەوە دەخرێنە زیندانەکانەوە. داوای دەستبەچێ ئازادکردنیان دەکەین بەتایبەتی کە ئەم کەیسە داتاشراوانە لای ناوەندە جیهانییەکان و  دونیای ئازادیخواز وێنەیەکی ناشیرین  بۆ هەرێمەکەمان دروست دەکات وەکو ئێستا بەداخەوە دروستی کردووە.

هەر لەم بۆنەیەدا بۆ گشت رۆژنامەنووسانی کوردستانی تەئکید دەکەینەوە ئێمە بە هەموو جۆرێک دژی ئەو جۆرە سیاسەتی خنکاندنەین کە ئێستا لە ناوچەیەکەی دیاریکراو وەک ترس و تۆقاندن دژ بە دەنگ راستی و ناڕازییەکان لە ئیدارەدانی هەرێمەکەمان دەکرێت.

درود بۆ گیانی ئەو رۆژنامەنووسانەی لەپێناوی بڵاوکردنەوەی هەواڵ و زانیاری و راستیدا گیانیان بەخشی 
سڵاو لەو رۆژنامەنووسانەی کۆڵ نادەن لە گەیاندنی راستییەکان وەکو خۆی.

مەکتەبی سیاسی 
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان

 

ھۆبەی راگەیاندنی بەڕێوەبەرایەتی کۆمەڵگەی دەروازەی نێودەوڵەتی باشماخ بڵاویکردەوە، تەنھا لە یەکەم رۆژی جەژنی رەمەزاندا کاروباری بازرگانی و گومرگی بۆ ماوەی ٢٤ سەعات راگیرا، بەڵام لە دووەم رۆژی جەژنەوە کاروبارەکان ئاسایی دەبنەوە. 

ھاوکات ھاتووچۆی گەشتیاری بەھیچ شێوەیەک لە دەروازە سنورییەکان رانەگیراوە و ٢٤ سەعات لە جەژن و پشووەکانیشدا بەردەوامی ھەیە. 

سەرچاوەیەک لە پۆلیسی کەرکوک بە کوردسات نیوزی رایگەیاند، شەوی پێنجشەممە شۆفێری ماتۆڕسکیلێک لە بازاڕی پەنجا عەلی کەرکوک ھەوڵیداوە بۆمبێک لە نێوبازاڕەکەدا دابنێت، بەڵام ھێزەکانی پۆلیس رووبەڕووی دەبنەوە و شکستی پێدەھێنن، بەڵام لەو رووبەرووبوونەوەیەدا پۆلیسێک بە سەختی برینداردەبێت.

پۆلیسی کەرکوک راشیگەیاند، دوای ھەڵھاتنی تاوانبارەکە پۆلیسی کەرکوک توانیان لە کەمتر لە ٢٤ سەعات دەستگیری بکەن و رادەستی دادگای بکەن.

دەقی پەیامەکەی سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان:

بەبۆنەی هاتنه‌وه‌ى جەژنی ڕەمەزانی پیرۆزەوە، جوانترین پیرۆزبایی خۆمان ئاڕاستەی هەموو هاووڵاتییان دەكەین، داواكارین لە خوای گەورە ڕۆژوو و پەرستشی موسڵمانانی قبووڵ کردبێت و ئارامی و سەقامگیری لە وڵاتەکەماندا بەرقەرار بکات.
لەم جەژنە موبارەکەدا داوا لە هەموو لایەنە سیاسییە بەرپرسەکانی هەرێم دەکەین کە بە گیانی نیشتمانپەروەرییەوە قۆناغی ناکۆکیی سیاسی تاقەتپڕووکێن تێپەڕێنن و ئەوەیان لەبەرچاوبێت کە پاراستن و گەشەکردنی قەوارەی سیاسیی هەرێمی کوردستان باڵاترین بەرژەوەندیی گەلی کوردستانە و تەنها بە بانگەشەی بێ کردار بۆ ئاشتەوایی لە مەترسییە هەمەلایەنەکان ناپارێزرێت، بەڵکو پێویستیی بە ئیرادەیەکی سیاسیی بەهێز، خۆنەویستی، دوورکەوتنەوە لە خواستی سڕینەوەی ئەویتر و سازشکردن لەسەر بەرژەوەندییە حزبی و کەسییەکان هەیە، ئەمەش هەموومان دەخاتە بەردەم بەرپرسیاریه‌تی و خوای گەورە و میللەتەکەمان چاودێرە بەسەر کار و ڕەفتار و هەڵوێستی هەموومانەوە.
هەر لەم بۆنە پیرۆزەدا و لەپێناو بەرقەرارکردنی ئارامیی دەروونی بۆ کوردستانیان، بووژاندنەوەی بازاڕ و کار و کەسابەتیی هاووڵاتییان و دروستکردنی ژینگەیەکی لەبار بۆ بڕیار و کرداری ئەرێنی بە ئاراستەی باشترکردنی ژیان و گوزەرانیان، بەپێویستی دەزانم کە هەموو بەرپرسانی دامەزراوە فەرمی و دەستوورییەکان و سیاسییە کاریگەرەکانی گۆڕەپانی سیاسی خۆیان لە لێدوانی تووند و زبر بپارێزن و پشکی خۆیان لە ئەرك و بەرپرسیاریه‌تی بۆ دروستکردنی کەشێکی ئەرێنی جێبەجێ بکەن.
هاوکات داواکارم بەبۆنەی ئەم جەژنە پیرۆزەوە دەرفەت لەدەست نەدەین و بە ڕێکاری یاسایی گونجاو ئەو ڕاگیراو و زیندانییانە ئازاد بکرێن کە تاوانیان ئەنجام نەداوە یان تاوانەکانیان سووکە یان ڕەهەندیی سیاسی وەرگرتووە، بۆ ئەوەی چیتر خێزان و كەسوكاریان لە چاوەروانیدا نەبن و ئازادكردنى ڕۆڵەکانیان بكرێتە جەژنانە بۆیان، لەپێناو بەرجەستەکردنی ڕاستەقینەی بنەماکانی مافی مرۆڤ و ئەو ئازادی و دیموكراسییەتەی كە ساڵانێكی زۆرە گەلەكەمان خەبات لەپێناویدا دەکات.
دووبارە جەژنتان پیرۆز بێت و ھەموو ڕۆژێكتان ھەر جەژن و خۆشیبێت و ئاسوودەیی و ئارامی باڵ بەسەر ژیانی هەموواندا بکێشێت.

وەزارەتی گواستنەوەو گەیاندنی ھەرێم، کەشی پێشبینیی کراوی بۆ رۆژی ھەینی یەکەم رۆژی جەژنی رەمەزان بڵاوکردەوەو ئاماژەی بەوەکرد، سبەینێ ئاسمان ھەور دەبێ لەگەڵ رێژنە باران و بروسکە سەرەتا لە ناوچەکانی رۆژئاوای ھەرێم دەبارێت  پاشان کاریگەری بۆ زۆربەی ناوچەکانی ھەرێم درێژدەبێتەوە.

پێشبینی دەکرێت لەناوچە شاخاویە سنووریەکانی باکوور بڕی دابارین مام ناوەند بێت،  بۆ کاتەکانی شەو کەشەکە جێگیر دەبێتەوە.

ھەروەھا پلەکانی گەرما بەراورد بە رۆژی پێنچ شەممە ٣ بۆ ٤ پلە دادەبەزن.

پشتیوان سادق وەزیری ئەوقاف و کاروباری ئاینی ھەرێمی کوردستان لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، لەبەر ھەبوونی بەڵگەی شەرعی پێویست و بینینی مانگ لە ئاسمانی ھەرێمی کوردستان بڕیاریانداوە سبەینێ وەک یەکەم رۆژی جەژنی رەمەزانی پیرۆز دیاری بکەن.

لە عێراقیش دیوانی وەقفی سونە کردی بە جەژن و نوسینگەی ئایەتوڵا عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای ئاینی  شیعەکانی عێراق رایگەیاند، سبەینێ تەواوکەری مانگی رەمەزانە و رۆژی شەممە یەکەم رۆژی جەژنی رەمەزانە.

ھاوکات سعودیە و تورکیا و قەتەر و چەند وڵاتێکی تری ئیسلام سبەینێیان کردە جەژن و ئێران و چەند وڵاتێکی تریش رۆژی شەممەیان وەک یەکەم رۆژی جەژن دیاریکرد.

دەقی روونکردنەوەکەی وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجێکردن:

رونکردنەوەیەک لە وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجێکردنەوە 
 
لە بەرنامەیەکی تەلەفیزیۆنیدا بەڕێز هێڤیدار ئەحمەد، ئەندامی پەرلەمانی کوردستان باسی دیارنەمانی پارەی سلێمانی و باسی جۆرە پسوڵەیەک دەکات کە گوایە تەزویرکراوە لە بەڕێوەبەرایەتی وێستگەی کێش لە سلێمانی کە سەر بە وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجێکردنە، ئێمە وەک وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجێکردن زانیارییەکانی ئەو پەرلەمانتارە رەتدەکەینەوەو لەرێی ئەم رونکردنەوەیەوە بۆ رایگشتی ئاشکرا دەکەین؛  

1. بابەتی دیارنەمانی پارەو ئەوەی ئەو پەرلەمانتارە باسی کردوە هیچ پەیوەندییەکی بە بەڕێوەبەرایەتی وێستگەکانی کێشی سەر بە وەزارەتمانەوە نیەو زانیارییەکانی ئەو بەڕێزە دروست نیەو پسوڵەی (38آ) پسوڵەی غەراماتی هاتوچۆیەو سەر بە وەزارەتی ناوخۆیە، ئەوەی پەیوەندی بە وێستگەکانی کێشەوە هەیە پسوڵەی (37آ)ە کە جۆرێکە لە رسومات. 

2. پەیوەست بەو بابەتەش دیوانی چاودێری دارایی بە دورو نزیک باسی وێستگەکانی کێشی سەر بە وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجێکردنی نەکردوە.

3. بۆ بەرچاوڕونی رایگشتی، ئەو کێشەیەی باس دەکرێت کە وەک ئەو بەڕێزە دەڵێت «پسوڵە تەزویر کراوە» لە پسوڵەی غەراماتی هاتوچۆ بوە کە سەر بە وەزارەتی ناوخۆیەو لەئێستادا لە دادگایەو لە پرۆسەی لێکۆڵینەوەدایە، ھیچ پەیوەندییەکی بە بەڕێوەبەرایەتی وێستگەکانی کێش و وەزارەتمانەوە نیە.
 
 
وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەو نیشتەجکردن 
20/4/2023

راگەیاندنی بەڕێوەبەرایەتی گشتی بانکی ناوەندی ھەرێم لە سلێمانی لە روونکردنەوەیەکدا بۆ رای گشتی، دەنگۆکان لەبارەی راگرتنی مووچەی توێژێکی دیاریکراو لە سلێمانی رەتدەکاتەوەو دەڵێت، ئەوەی سەیرە بەڕێوەبەری گشتی بانکە بازرگانیەکانی ھەرێم، پێچەوانەی سەرجەم رێکارە ئیداری و یاساییەکان فەرمانیکردووە بە راگرتنی  موچەی خانەنشینانی پێشمەرگە دێرینەکانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە ھەولێر ، بۆیە داوا دەکەن لێپرسینەوەی لەگەڵ بکرێت.

بەڕێوەبەرایەتی گشتی بانکی ناوەندی ھەرێم لە سلێمانی ئاماژەی بەوەشداوە، بە فەرمانی وەزارەتی دارایی بۆ موچەی مانگی ( ٢ و ٣) لەگەڵ بودجەی سیادی داوای ١٨١ ملیار دینار لە ئیدارەی سلێمانی کراوە، ئەوە لەکاتێکدا لەماوەی رابردودا بە چەندین یاداشت وەزارەتیان ئاگادار کردوەتەوە لە  دۆخی داھاتی دارایی ئیدارەی سلێمانی لەتوانایدا نیە بڕی داواکراو دابین بکات بۆ موچە پێش جەژنی رەزامەنی پیرۆز، بەڵام بەھەند وەرنەگیرا

دووپاتیشیدەکاتەوە، لە سەرەتای دروستبونی گرفتەکە نوسراوی رەسمیان ناردوە بۆ وەزیر و سەرجەم لایەنی پەیوەندیدار کە موچەی تێکۆشەرانی خانەنشینی ئەیلول و گوڵان بەھیچ شێوەیەک نەوەستاوە وە تاکو ئێستا دابەش دەکرێت وەک لە خشتەی رەسمی بڵاوکراوەی وەزارەتی دارایی و ئابوری دیاری کراوە. لەئێستاشدا ئامادەیی تەواویان ھەیە بەبونی سیولەی پێویست لە بانکەکانی سنورەکە تا درەنگانی شەو و لەرۆژانی جەژنی رەزمەزانی پیرۆزیش موچە دابەش بکرێت و ھیچ جیاکاریەک لەھیچ شەریحەیەک نەکراوە.

دەقی پرسەنامەکە...

بەڕێز کاک شێخ قادری شێخ سەدرەدینی سندۆڵان بەڕێزان لە خانەوادەی کۆچکردوو و خزمانی سندۆڵان بۆ کۆچی دوایی خاتوو (حەبیبە خدر رەسوڵ) ھاوسەری کەسایەتی خوالێخۆشبوو کاک سەدرەدینی سندۆڵان، پرسە و ھاوخەمی قووڵی خۆمان ئاڕاستەی ئێوە و بنەماڵە تێکۆشەرەکەتان دەکەم کە نموونەی باڵای خەبات و تێکۆشانن لەپێناو کوردستان.

لەخوای گەورە داواکارم کۆچکردوو بە بەھەشتی بەرین شاد بکات و سەبووری و ئارامی بەھەموولایەک ببەخشێت.

دڵسۆزتان 
بافڵ جەلال تاڵەبانی 
سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان 

ماکەوان جەمیل بەڕێوەبەری بانکی ناوەندی ھەرێم لە سلێمانی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەو ھەواڵانە دوورن لەراستییەوە کە باس لەوەدەکەن فەرمان بە بانکەکان کراوە بۆ ئەوەی مووچەی خانەنشینانی پێشمەرگەی ئەیلوول رابگیرێت، جەختیشدەکاتەوە کە بانکەکان ھیچ کاتێک جیاوازی لە نێوان خەبات و تێکۆشانی پێشمەرگەی ھیچ حزبێکدا ناکەن.

ئاماژەی بەوەشکرد، تائێستا مووچەی خانەنشینان بۆ بانکەکان نەنێردراوە تا جیاوازی لە نێوانیاندا بکرێت، تەنانەت بەشێک لە بەڕێوەبەرایەتییەکانی شارەوانیش مووچەیان وەرنەگرووە، بۆیە لەئێستادا پلەبەندییان بۆ کردوون و ئەمڕۆ مووچەی کرێکارانی شارەوانی دابەش دەکەن.

بەگوێرەی خشتەی دابەشکردنی مووچە ئەمڕۆ خانەنشینانی سەربازی مووچەی مانگی ئازار وەردەگرن، بەڵام لە ھەولێر و دھۆک مووچەی خانەنشینی پێشمەرگەکانی یەکێتی راگیراوە و ھێزە ئەمنییەکانیش رێگەیان نەداوە خانەنشینانی یەکێتی بچنە بەردەم بانکەکان.

ئاژانسی بلومبێرگی ئەمریکی رایگەیاندووە، ھەرچەندە ھەردوو حکومەتی عێراق و ھەرێمی کوردستان رێکەوتوون لەسەر دەستپێکردنەوەی ھەناردەی نەوتی ھەرێم لەرێگەی بەندەری جەیھانی تورکییەوە کە رۆژانە نزیکەی ٥٠٠ ھەزار بەرمیلە، بەڵام تائێستا تورکیا ئەو رێککەوتنەی قبوڵ نەکردووە، چونکە دەیەوێت لەسەر ئەو ١.٥ ملیار دۆلارەی وەک قەرەبوو بۆ عێراق لەلایەن دادگای ناوبژیوانی نێودەوڵەتییەوە بەسەریدا سەپێنراوە، لەگەڵ بەغداد رێکبکەوێت.

ئاماژەی بەوەشکردووە، حکومەتی عێراقیش بەھەمان شێوە پێویستی بە رێککەوتنە لەگەڵ تورکیا، چونکە زیانەکانی راگرتنی ھەناردەکردنی نەوتی ھەرێمی کوردستان رۆژانە سەدان ملیۆن دۆلارە.

خالید شوانی وەزیری دادی عێراق بە ئاژانسی رەسمی ھەواڵەکانی عێراقی راگەیاندووە، لەماوەی رابردوودا محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق لیژنەیەکی پێکھێنا بە مەبەستی ئامادەکردنی پرۆژەیاسای لێبوردنی گشتی و تائێستاش لیژنەکە لەسەر کارەکانی بەردەوامە بەڵام کۆتایی نەھاتووە و بە تەواوبوونیشی دەبێتە دەستکەوتێکی گەورە بۆ سەرجەم کوتلە و لایەنە سیاسییەکانی ناو ئیئتیلافی بەڕێوەبردنی دەوڵەت.

وتیشی، ھیچ بەندکراوێک لە گرتووخانەکانی عێراقدا نییە کە بەبێ ئامادەبوونی خۆی حوکم درابێت، بەڵکو سەرجەم بەندکراوان بە ئامادەبوونی خۆیان لەلایەن دادگاکانەوە بە شێوەیەکی یاسایی حوکمدراون و ھیچ جۆرە پێشێلکاری و بێسەروشوێنکردنێکیش لەگرتووخانەکاندا نییە.

وتیشی، پشت بە ھیچ بۆچونێک فەلەکناسی نابەسترێت، لە ھەموو جیھانی ئیسلامی بە پێینی بینی مانگ بڕیار لەسەر رۆژی جەژن دەدرێت.

ھاوکات ناوەندی نێودەوڵەتیی گەردوونناسی سەبارەت بە دیاریکردنی یەکەم رۆژی جەژن رایگەیاند، رۆژی پێنجشەممە بینینی مانگ لە وڵاتانی عەرەبیدا ئەستەمە.

خەلیل حەیدەری، سەرپەرشتیاری گومرگی سنە رایگەیاند، لە ٢١ی ٣ی ٢٠٢٢ تاوەکو ٢١ی ٣ی ٢٠٢٣ بڕی یەک ملیۆن و ٦٧٠ ھەزار و ٢٩٤ تۆن کاڵا بە بەھای ٨٤٢ ملیۆن و ٧٢١ ھەزار و ٨٩٣ دۆلار لە سنورەکانی سنەوە ھەناردەی دەرەوەی وڵات کراوە، لەو بڕەش، ٩٨٦ ھەزار و ٧٩١ تۆن کاڵا بە بەھای ٤٤٣ ملیۆن و ٨١٠ ھەزار دۆلار لە گومرگی سنە و سەیرانبەن و باشماخەوە ھەناردەی ھەرێمی کوردستان کراوە.

ئاماژەی بەوەشکرد، لە گومرگەکانی تری ئێرانەوە، بڕی ٦٨٣ ھەزار و ٥٠٣ تۆن کاڵا بەبەھای ٣٩٨ ملیۆن و ٩١١ ھەزار دۆلار لە سنوری باشماخ و سەیرانبەنەوە ھاوردەی ھەرێم کراوە.

سەرپەرشتیاری گومرگی سنە راشیگەیاند، ٥٢%ی ئەو کاڵایانەی لە ماوەی ئەو یەک ساڵەدا لە سنەوە ھەناردەی ھەرێم کراون، لە بواری کەرتی کشتوکاڵدا بوون.

 

لە کۆبوونەوەیەکدا، لەگەڵ ئەندامانی دەستەی دامەزرێنەر، قوباد تاڵەبانی باسی لە چۆنیەتی بەرەو پێشچوونی کار و پلانی ئایندەی دامەزراوەکە کرد و بەڵێنیدا ھەموو ھەوڵێکی خۆی بخاتەگەڕ بۆ سەرخستنی بەرنامە، کار و پرۆژەکانی دامەزراوە کە خزمەت بە کۆمەڵی کوردستانی و عێراقی دەکات.

دواتر د. محەمەد سابیر، وردەکاریی کار و پرۆژەکانی رابردووی  بۆ ئامادەبووان خستەڕوو کە بریتییە لە چەندین پرۆژەی زانستی و کولتووری و بواری پەرەپێدانی خوێندنی باڵا کە لە داھاتوودا لەلایەن دامەزراوەی سەرۆک جەلال تاڵەبانی-یەوە لە ھەرێمی کوردسان و عێراق جێبەجێ دەکرێت.

پەیامی ھێرۆ ئیبراھیم ئەحمەد بەبۆنەی جەژنی چوارشەممەی سوری ئێزدییەکان
خوشک و برایانی ئێزدی
چارشەمبا سۆر پیرۆزبیت
بەبۆنەی ھاتنەوەی سەری ساڵی ئێزدی و جەژنی (چارشەمبا سۆر)، گەرمترین پیرۆزبایتان ئاڕاستە دەکەم و لەدڵەوە ھیوادارم ئەم جەژنە و تەواوی جەژنەکانی تر لەخۆشی و کامەرانیدا بەڕێبکەن.

ئێزدییەکان پێکھاتەیەکی رەسەنی ناوچەکەن و قوربانییەکانی زۆریان لەپێناو پاراستنی شوناس و کوردایەتی خۆیان داوە و بەردەوامن لەقوربانیدان، نەھامەتییە یەک لەدوای یەکەکانیش رۆڵە قارەمانەکانی ئێزدییەکانی ساردنەکردۆتەوە لە کۆڕی خەبات و تێکۆشان.

نیگەرانم لەوەی تاوەکو ئێستا ھەوڵەکان بۆ قەرەبووکردنەوە و ئاوەدانکردنەوەی ناوچەکانیان، ھەنگاوی جددی بۆ نەنراوە و تائێستاش بەدەست نەبوونی خزمەتگوزاری و ئاوەدان نەکردنەوەی ناوچەکانیان دەناڵێنن.
ھیواخوازم سەری ساڵی ئێزدی، جەژنێک بێت بۆ دووبارە قەرەبووکردنەوەی جددی ئێزدییەکان و دابینکردنی ژیانێکی شایستە و پڕ کامەرانی بۆ تەواوی ئەو پێکھاتە رەسەنەی گەلەکەمان.
ھەر شاد و سەرکەوتبوون و ھەم رۆژ لەجەژندا بن.

ھێرۆ ئیبراھیم ئەحمەد 
ئەندامی ئەنجومەنی باڵای سیاسی و بەرژەوەندی ی.ن.ک