عیراق
لەسنوری کەرکوک 17 کەسی بیانی دەستگیرکران کە لەنێوان کیسەی چیمەنتۆدا شاردرابونەوە
مەفرەزەکانی بازگەی تازە لە سنوری کەرکوک بڵاویکردەوە، توانیان 17 کەسی بیانی بە رەگەز پاکستانی و بەنگلادیشی دەستگیربکەن کە مەرجەکانی نیشتەجێبوونیان پێشێل کردووە.
ئاماژەی بەوەشکردووە، لە هەوڵێکدا بۆ بەقاچاخبردنیان بۆ پارێزگاری بەغدا، لە نێوان کیسەکانی چیمەنتۆدا شاردرابونەوە توانرا دەستگیربکرێن.
راشیگەیاند، قاچاخچیەکەی بەو کارە هەڵستاوە دەستگیرکراوە، هاوکات ئۆتۆمبێلەکە دەستی بەسەردا گیراو و رێوشوێنی یاساییش بەرانبەریان دەگیرێتەبەر.
ئەمڕۆ وەزارەتی پلاندانانی عێراق ئەنجامی کۆتایی سەرژمێری بڵاوکردەوە و بەپێی سەرژمێریی، ژمارەی دانیشتوانی عیراق 46 ملیۆن و 118 هەزار و 793 کەسە، کە لەو ژمارەیە شەش ملیۆن و 370 هەزاریان خەڵکی هەرێمی کوردستانن.
دوایین ئاماری سەرژمێری بەمجۆرەیە:
رێژەی نێر لە عیراق: 50.22٪
رێژەی مێ لە عیراق: 49.78٪
ژمارەی شارنشین و گوند نشین:
عیراق: 70.17٪ شارنشین، 29.83٪ گوندنشین
هەرێم: 84.57٪ شارنشین، 15.43٪ گوندنشین
دابەشبوونی تەمەن:
عیراق: 11.16٪ منداڵی خوار پێنج ساڵ، 24.74٪ لەنێوان 5 بۆ 14 ساڵ، 60.44٪ لەنێوان 15 بۆ 64 ساڵ، 3.66٪ سەروو 64 ساڵ.
هەرێم: 9.92٪ منداڵی خوار پێنج ساڵ، 21.74٪ لەنێوان 5 بۆ 14 ساڵ، 63.92٪ لەنێوان 15 بۆ 64 ساڵ، 4.4٪ سەروو 64 ساڵ.
ناوەندە تەمەنی هاوسەرگیری:
نێر- 23 ساڵ، مێ- 20 ساڵ
دابەشبوون بەپێی تەمەن و خێزانداری:
عیراق: رێژەی ئەو کەسانەی هاوسەرگیریان کردووە- 54.01٪، رێژەی ئەو کەسانەی هاوسەرگیریان نەکردووە- 41.6٪.
هەرێم: رێژەی ئەو کەسانەی هاوسەرگیریان کردووە- 55.83٪، رێژەی ئەو کەسانەی هاوسەرگیریان نەکردووە- 41٪.
رێژەی دانیشتوانی چالاک لە رووی ئابوورییەوە:
عیراق: 41.61٪
هەرێم: 46.06٪
رێژەی کارمەندی حکومی:
عیراق: 38.25٪
هەرێم: 37.18٪
وەزارەتی پلاندانانی عیراق رایگەیاند، سبەینێ دووشەممە ئەنجامی كۆتایی سەرژمێری دانیشتوان بڵاودەكرێتەوە.
وەزارەتەكە لە راگەیەنداوێكدا ئاماژەی بەوە كردووە، سەعات 9:30 خولەكی سەرلەبەیانی رۆژی دووشەممە، وەزیری پلاندانان ئەنجامی كۆتایی سەرژمێری گشتی دانیشتوان و نیشتەجێبوون بە شێوەیەكی رەسمی بڵاودەكاتەوە.
رۆژی 20ی تشرینی دووەمی رابردوو، سەرژمێری گشتی دانیشتوان و نیشتەجێبوون لە عیراق و هەرێم ئەنجامدرا، تیایدا كۆی دانیشتوان بە زیاتر لە 45 ملیۆن و 407 هەزار كەس تۆمار كرا، ئەوەش یەكەم سەرژمێری وورد بوو لەدوای 37 ساڵ كە لە مێژووی وڵاتەكەدا ئەنجام نەدرابوو.
بافڵ جەلال تاڵەبانی سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بەشداری لە حەوتەمین خولی کۆنفرانسی دیالۆگی نێودەوڵەتیی بەغداد کرد و لە پانێڵێکدا چەند وتەیەک پێشکەش دەکات.
وەفدی دانوستانکاری حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند کە حکومەتی هەرێم پابەندە بە جێبەجێکردنی هەمواری یاسای بودجە تایبەت بە هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان. لە راگەیەندراوێکدا کە لەلایەن وەفدی دانوستانکاری حکومەتی هەرێمەوە بڵاوکرایەوە، ئاماژە بەوەدراوە کە حکومەتی هەرێم جەخت لەسەر هەناردەکردنەوەی نەوت دەکاتەوە.
لە راگەیەندراوەکەدا هاتووە: "حکومەتی هەرێمی کوردستان پابەندە بە جێبەجێکردنی هەمواری یاسای بودجە و جەخت لەسەر هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم دەکاتەوە."
لە کۆبوونەوەی هاوبەشی وەفدی حکومەتی هەرێم لەگەڵ وەفدی وەزارەتی نەوتی فیدراڵ، دووپاتکرایەوە کە جێبەجێکردنی یاسای بودجە پێویستی بە رێککەوتنێک لەسەر بڕی تێچووی دەرهێنانی نەوت لە کێڵگە نەوتییەکانی هەرێمی کوردستان هەیە. هەروەها جەخت لەوە کراوەتەوە کە پێویستە میکانیزم و پێدانی شایستەی کۆمپانیاکان بە شێوەیەکی یاسایی رێکبخرێت.
هەروەها ئاماژەی بەوەشکردووە کە پێویستە چارەسەری خێرا بۆ سەرجەم ئەو کێشانە بدۆزرێتەوە کە لە پڕۆسەی هەناردەکردنەوەی نەوتدا رووبەڕووی دەبنەوە.
لە کۆتاییدا، وەفدی حکومەتی هەرێم جەخت لەسەر پێویستی دووبارە هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم بە زووترین کات دەکاتەوە و پێشنیاری کردووە کە پێویستە هەموو لایەنەکان هەوڵبدەن بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشانەی کە لەم بوارەدا هەن.
ئەم راگەیەندراوە هاوکاتە لەگەڵ راگەیەندراوێکی رۆژی شەممەی وەزارەتی نەوتی عیراق کە تیایدا هاتبوو: "ئامادەکارییەکان بۆ هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم لە رێگەی بەندەری جەیهانەوە تەواو بووە."
وەزارەتی نەوتی عیراق لە راگەیەندراوێکدا ئاشکرای کرد کە رێکارەکانی دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان لە رێگەی بەندەری جیهانەوە تەواو بووە.
بەپێی راگەیەندراوێک کە ئەمڕۆ 22ـی شوباتی 2025 بڵاویکردەوە، پرۆسەی هەناردەکردنەکە بەپێی ئەو میکانیزمانە دەبێت کە لە هەمواری یاسای بودجەدا هاتووە. و لە چوارچێوەی سەقفی بەرهەمهێنانی عێراق لە رێکخراوی ئۆپێک.
هەروەها وەزارەتی نەوتی عێراق داوای لە دەسەڵاتدارانی هەرێمی کوردستان کردووە کە بڕی بەرهەمهێنان بدات بە کۆمپانیای سۆمۆ بۆ دەستپێکردنی هەناردەکردن لە رێگەی بۆری عێراق-تورکیا و بەندەری جەیهان، بەپێی ئەو گرێبەستانەی کە لەگەڵ کۆمپانیاکان ئیمزا کراوە.
شایەنی باسە، هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان لە رێگەی بەندەری جەیهانەوە لە ماوەی رابردوودا راگیرابوو.
جێگەی ئاماژە پێدانە لە ماوەکانی پێشودا د. لەتیف ڕەشید، سەرۆک کۆماری عیراق هەمواری یاسای بودجەی عێراقی پەسەند کردو و لەپاش بڵاوبوونەوەی لە رۆژنامەی فەرمیی (وەقائیع)ـدا بڵاوکرایەوە و بەمەش هیچ بەربەستێک لە بەردەم هەناردەکردنەوەی نەوتدا کە نەما.
حکومەتی عیراق رەتیدەکاتەوە، ئیدارەی ئەمریکا هەڕەشەی سزای لێکردبێت ئەگەر هەناردەکردنی نەوت لە هەرێمی کوردستان دەستپێنەکاتەوە.
فەرهاد عەلائەلدین، ڕاوێژکاری کاروباری دەرەوەی سەرۆک وەزیرانی عیراق بە ئاژانسی رۆیتەرزی راگەیاندووە، بەغداد ئەو هەواڵانە رەتدەکاتەوە کە دەڵێن ئەگەر هەناردەکردنی نەوت لە هەرێمی کوردستانەوە دەستپێنەکاتەوە، رووبەڕووی سزاکانی ئەمریکا ببێتەوە.
عەلا ئەلدین ئاماژەی بەوەشکرد، "هیچ راستییەک لەو راپۆرتانەدا نییە کە میدیاکان بانگەشەی ئەوە دەکەن کە ئەگەر هەناردەکردنی نەوت لە هەرێمی کوردستانەوە دەستپێنەکاتەوە، هەڕەشەی سەپاندنی سزا بەسەر عیراقدا هەیە"، ئاماژەی بەوەشکرد، "لە هەموو ئەو پەیوەندییانەی کە لەم دواییانەدا لەگەڵ ئیدارەی ئەمریکا روویانداوە، هیچ هەڕەشەیەک نەبووە بۆ سەپاندنی سزاکان یان هەر جۆرە فشارێک بۆ سەر عیراق".
ئەمریكا داوای لە عیراق كردووە هەناردەی نەوتی هەرێم دەستپێبكاتەوە، بەپێچەوانەشەوە هاوشێوەی ئێران روبەڕوی زنجیرەیەك سزای ئابووری دەبێتەوە.
ئاژانسی رۆیتەرز بڵاویكردەوە، ئیدارەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا داوای لە عیراق كردووە، بەزوویی هەناردەی نەوتی هەرێمی كوردستان دەستپێبكاتەوە، ئەگەرنا هاوشێوەی ئێران زنجیرەیەك سزای ئابووری بەسەردا دەسەپێنرێت.
ئاماژەی بەوەشكردووە، ئیدارەی ترەمپ پێی وایە دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی كوردستان رۆڵی دەبێت لە كەمكردنەوەی نرخی نەوت خاو لە جیهاندا و قەرەبوویەكیشە بۆ عیراق بەرامبەر كشانەوەی لە هاوردەكردنی وزە ئێران.
ئەوەش لەكاتێكدایە، هەردوو وەزارەتی نەوتی عیراق و سامانە سروشتییەكانی هەرێم رایانگەیاندووە، ئامادەكارییەكانیان بۆ دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی كوردستان لە قۆناغەكانی كۆتاییدان و چاوەڕوان دەكرێت لە داهاتوویەكی نزیكدا هەناردەكردنەكە لە رێگەی كۆمپانیای سۆمۆوە دەستپێبكاتەوە.
بڕیارە سەینێ بە سەردانێکی رەسمی وەزیری دەرەوەی سوریا بێتە عیراق.
پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، بڕیارە سبەینێ شەممە، ئەسعەد شیبانی وەزیری دەرەوەی سوریا بە سەردانێکی رەسمی بێتە عیراق. کە ئەوە یەکەم سەردانی ئەو وەزیر دەبێت بۆ بەغداد.
سبەینێ لە سەردانەکەیدا ئەسعەد شیبانی لەگەڵ بەرپرسان کۆدەبێتەوە و تاوتێی دۆخی ئێستای ناوچەکە و چەند پرسێکی هاوبەشی نێوانیان دەکەن.
رۆژی 17ی ئەم مانگە، باسم عەوادی وتەبێژی حکومەتی عیراق باس لە هۆکاری پیرۆزبایی نەکردنی عیراق لە حکومەتی نوێی سوریا کرد و ئاماژەی بەوەکرد، چاوەڕوانی سەردانی ئەسعەد شیبانی وەزیری دەرەوەی سوریان بۆ عیراق و دەیانەوێت کۆببنەوە لەگەڵی و لە کۆبوونەوەکەدا پەیوەندییە دیبلۆماسییەکانی نێوانیان نوێ بکەنەوە.
وتیشی، عیراق چاوەڕوانی ئەوەی کردووە کە هەندێک لە وڵاتانی عەرەبی نیگەرانییەکانیان بڕەوێننەوە و حکومەتی نوێی سوریاش بەشێکی دامەزراوە گرنگەکانی بونیاد بنێتەوە بۆئەوەی رۆڵی گونجاوی خۆیان بگێڕن، کە لەماوەی رابردوودا چەند بەرەوپێشچوونێک لەو بارەیەوە هەبوون.
وتەبێژی حکومەتی عیراق ئەوەشی خستبووە روو، سەردانی وەزیری دەرەوەی سوریا بۆ بەغداد بەمەبەستی گەیشتنە بە خاڵی لێکتێگەیشتنی گونجاو لەنێوان ئەو دوو وڵاتەدا، بۆئەوەی بە رێز و هەماهەنگییەوە پەیوەندییەکانیانی لەسەر بونیاد بنێن. هەروەها تیایدا چەندین دۆسیەی گرنگ و هەستیار باسدەکەن، کە هەردوو وڵاتەکە گرنگی تایبەتی پێدەدەن.
لە بڕیارێكی چاوەڕوان نەكراودا، ئیدارەی نوێی سوریا، نرخی ڤیزەی لەسەر هاووڵاتیانی عیراقی بۆ چوار هێندەی پێشووی زیاكرد.
ئەمڕۆ وەزارەتی ناوخۆی سوریا بڕیاریدا نرخی ڤیزە لە 50 دۆلارەوە بۆ 250 دۆلار لەسەر هاووڵاتیانی عیراق زیاد بكات و بۆ یەك جار بەكارهێنان و مانەوە بۆ ماوەی سێ مانگ.
ئەوەش لەكاتێكدایە، لە تشرینی دووەمی ساڵی 2023 حكومەتی پێشووی سوریا مەرجی ڤیزای لەسەر هاوڵاتیانی عیراق هەڵگرتبوو.
بە ئامادەبوونی عەلی عەلاق پارێزگاری بانكی ناوەندی عیراق، ناوەندی نێودەوڵەتیی بۆ دارایی و بازرگانی لە سلێمانی كرایەوە.
پارێزگاری بانكی ناوەندی رایگەیاند، سلێمانی چالاكی ئابووری زۆری تێدایە، بۆیە بانكی ناوەندی پاڵپشتی ئەو ناوەندە بازرگانییە دەكات و بەم نزیكانەش لقی بانكی ناوەندی لە سلێمانی دەكرێتەوە.
عەلی عەلاق وتیشی: كردنەوەی ئەم ناوەندە بۆ سلێمانی گرنگە، چونكە بێجگە لەوەی دەرفەتی كار بۆ گەنجان دەڕەخسێنێت، هاوكات دەبێت بە شوێنی كۆكردنەوەی بازرگانەكان.
شاد فیکرەت، بەڕێوەبەریی پەیوەندییەکانی ناوەندیی نێودەوڵەتی بۆ دارایی و بازرگانی لەو کۆنگرە رۆژنامەوانیەدا رایگەیاند،“ناوەندەکە پێکهاتووە لە ژمارەیەک ناوەند و سەنتەری بازرگانی، وەک: کۆمەڵێک بانکی ناوخۆیی و هەرێمی و نێودەوڵەتیی، هەروەها کۆمپانیای ئاڵوگۆڕی دراو و کۆمپانیای تایبەت بە فرۆشتنی پشک و سەنتەری لێکۆڵینەوەی ئابوری، سەنتەرێکی راهێنان و سەنتەری زیرەکی دەستکرد.
ئەوەشی خستەڕوو، ناوەندەکە گرنگیی بۆ شاری سلێمانی هەیە و شارەکە دەباتە ناو نەخشەی جیهانیی ناوەندە داراییە نێودەوڵەتییەکان، هەروەها، بانکی ناوەندی عێراق پلانی هەیە لە داهاتوودا لقێکی رەسمی لە هەرێمی کوردستاندا بکاتەوە.
د.لەتیف رەشیدسەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ پێنجشەممە 20-2-2025 لە کۆشکی سەلام لە بەغداد پێشوازیکرد لە ستیڤن چارڵز هیتچن باڵیۆزی شانشینی یەکگرتوو لە عیراق بە بۆنەی کۆتایی هاتنی ئەرکەکانی.
لە میانی دیدارەکەدا سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە لە پەرۆشی عیراق بۆ پتەوکردنی پەیوەندیی لەگەڵ شانشینی یەکگرتوو و ویستی وڵات بۆ فراوانکردنی ئاسۆی هاریکاریی بنیاتنەر بە شێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندی هاوبەشی گەلانی عیراق و بریتانیا بکات.
هەروەها سەرۆک کۆمار رۆڵی باڵیۆز هیچن لە پەرەپێدانی پەیوەندیی دووقۆڵیی بەرز نرخاند و هیوای سەرکەوتنی بۆ خواست لە ئەرکەکانی داهاتوودا.
لە بەرامبەردا باڵیۆزی بریتانیا خۆشحاڵی خۆی بە کارکردنی لە عیراق دەربڕی و ستایشی سەقامگیری و گەشەسەندنی ئەمنی عیراقی کرد لە بوارەکانی خزمەتگوزاری و گەشەسەندن و هەوڵەکانی لەسەر ئاستی ناوچەیی و نێودەوڵەتی بۆ چەسپاندنی ئاشتی لە ناوچەکەدا.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق رۆژی پێنجشەممە 20 ی شوباتی 2025 لە کۆشکی سەلام لە بەغداد پێشوازیکرد لە ژمارەیەک مەسیحی کلدانی و ئاشووری جالیەی عیراقی دانیشتووی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا.
سەرۆک کۆمار جەختی لەوە کردەوە کە فرەئایینی سەرچاوەی بەرزکردنەوەی ڕێزی هاوبەشە لە نێوان هەموو پێکهاتەکاندا، ئاماژەی بەوەدا کە خاڵە هاوبەشەکانی نێوان عیراقییەکان ڕەنگدانەوەی پێکەوەژیانی ئاشتیانەیە لە عیراقدا بە درێژایی هەزاران ساڵ.
سەرۆک کۆمار ستایشی مەسیحییەکانی عیراق و رۆڵیانی کرد لەبنیاتنانی عیراق و یەکخستنی پێکهاتەی کۆمەلایەتی و ئاماژەی بەوەشکرد کە گرنگیدان بەبەرژەوەندییەکانی ئەو عیراقیانەی لەدەرەوەی وڵات دەژین یەکێکە لەئەولەویەتەکانی سەرۆکایەتی کۆمار لەپێناو پێشکەشکردنی باشترین خزمەتگوزاری بۆیان .
لای خۆیانەوە ئەندامانی وەفدەکە خۆشحاڵی خۆیان دەربڕی بە دیدار لەگەڵ سەرۆک کۆمار و سوپاسگوزاری خۆیان دەربڕی بۆ بایەخدان بە بارودۆخی عیراقییەکانی دانیشتووی ئەمەریکا و تەئکیدیان لەسەر پەرۆشییان کردەوە بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییەکان لەگەڵ دامودەزگا حکومییەکان پەیوەست بە لێهاتوویەکانیان لە بوارەکانی ئابووری و کەلتووری و تەکنەلۆژیا و خزمه ت به پرۆسەی گەشەپێدان له عێراق .
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ پێنجشەممە 20-2-2025 لە کۆشکی سەلام لە بەغداد، پێشوازیکرد لە وەفدێکی ناوەندی لێکۆڵینەوەی حوکمڕانی و سیاسەتی ئێران (GPTT)، بە سەرۆکایەتی روحوڵڵا دێغانی فیروزاباد جێگری سەرۆک کۆماری ئێران بۆ زانست و تەکنەلۆژیا و لێپرسراوی ناوەندەکە.
سەرۆک کۆمار جەختیکردەوو لە پشتبەستن بە چارەسەری سیاسی دادپەروەرانە بۆ قەیرانی ئیقلیمی کە زامنی سەقامگیری وڵاتان و پاراستنی مافی گەلان دەکات، ئاماژەی بەوەشکرد کە عیراق پشتگیری لەو هەوڵانە دەکات کە ئامانجیان بەرقەرارکردنی ئاسایش و سەقامگیرییە لەڕێگەی هاریکاری هاوبەشەوە.
لە میانی دیدارەکەدا سەرۆک کۆمار دوایین پێشهاتەکانی ناوچەکە و ئەو ئاڵەنگارییانەی ڕووبەڕووی ناوچەکە بوونەتەوە خستەروو و دووپاتی کردەوە کە سیاسەتی دەرەوەی عێراق لەسەر بنەمای هاوسەنگی و ڕێزگرتنی یەکتر کاردەکات، هەروەها هەر سیاسەتێک ڕەتدەکاتەوە کە لەسەر بنەمای جەمسەرگیری یان پەرەسەندن بنیاد بنرێت ، هاوکات جەختیکردەوە لە گرنگی پەرەپێدانی هاریکاری زانستی و تەکنیکی نێوان دامەزراوەکانی توێژینەوە لە هەردوو وڵات، کە یارمەتیدەر دەبێت لە پاڵپشتیکردنی گەشەپێدانی بەردەوام و سوودوەرگرتن لە شارەزایی هاوبەش.
لای خۆیەوە دێغانی فیروزاباد و وەفدی یاوەری ستایشی پەیوەندیی قوڵی نێوان هەردوو وڵاتیان کرد، ویستی خۆی بۆ فراوانکردنی ئاسۆی هاوبەشی لە بوارە جۆراوجۆرەکانی زانستی و تەکنەلۆژی و پەرەپێدانی هاریکاری لە بواری توێژینەوە و داهێنان بۆ خزمەتکردنی بەرژەوەندییە هاوبەشەکان دوپاتکردەوە.
لە هەمان رۆژدا د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق لە کۆشکی سەلام لە بەغداد پێشوازیکرد لە ژمارەیەک مەسیحی کلدانی و ئاشووری جالیەی عیراقی دانیشتووی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا.
سەرۆک کۆمار جەختی لەوە کردەوە کە فرەئایینی سەرچاوەی بەرزکردنەوەی ڕێزی هاوبەشە لە نێوان هەموو پێکهاتەکاندا، ئاماژەی بەوەدا کە خاڵە هاوبەشەکانی نێوان عیراقییەکان ڕەنگدانەوەی پێکەوەژیانی ئاشتیانەیە لە عیراقدا بە درێژایی هەزاران ساڵ.
سەرۆک کۆمار ستایشی مەسیحییەکانی عیراق و رۆڵیانی کرد لەبنیاتنانی عیراق و یەکخستنی پێکهاتەی کۆمەلایەتی و ئاماژەی بەوەشکرد کە گرنگیدان بەبەرژەوەندییەکانی ئەو عیراقیانەی لەدەرەوەی وڵات دەژین یەکێکە لەئەولەویەتەکانی سەرۆکایەتی کۆمار لەپێناو پێشکەشکردنی باشترین خزمەتگوزاری بۆیان .
لای خۆیانەوە ئەندامانی وەفدەکە خۆشحاڵی خۆیان دەربڕی بە دیدار لەگەڵ سەرۆک کۆمار و سوپاسگوزاری خۆیان دەربڕی بۆ بایەخدان بە بارودۆخی عیراقییەکانی دانیشتووی ئەمەریکا و تەئکیدیان لەسەر پەرۆشییان کردەوە بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییەکان لەگەڵ دامودەزگا حکومییەکان پەیوەست بە لێهاتوویەکانیان لە بوارەکانی ئابووری و کەلتووری و تەکنەلۆژیا و خزمه ت به پرۆسەی گەشەپێدان له عێراق
ئەندامێكی لیژنەی دارایی هۆشداری لە سەپاندنی سزای ئەمریكا بەسەر بانك و دامەزراوە داراییەكانی عیراقدا دەدات و دەڵێت، تائێستا هیچ پلانێكی حكومی روون نییە، بۆ كۆنترۆڵكردنی بازاڕی دراو و كەرتی ئابووری لە عیراقدا.
مستەفا كەرعاوی ئەندامی لیژنەی دارایی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، هەر سزایەكی ئەمریكا بۆ سەر بانك و دامەزراوە داراییەكانی عیراق، لەناوخۆی وڵاتدا خواست لەسەر دۆلار زیاد دەكات و نرخی ئەو دراوە بەرانبەر دینار بەرز دەكاتەوە، ئەوەش سەقامگیری و هاوسەنگی بازاڕی دراوی عیراق تێكدەدات.
وتیشی، پێویستە بانكی ناوەندی سیستمێكی گونجاو و راستەقینە بۆ كۆنترۆڵكردنی بازاڕی دراوی عیراق بدۆزێتەوە، بە پێچەوانەوە ناسەقامگیری بازاڕی دراو درێژخایەن دەبێت.
ئەو پەرلەمانتارە راشیگەیاند، تائێستا حكومەتی عیراق سەركەوتوو نەبووە لە داڕشتنی پلانێك بۆ كۆنترۆڵكردنی بازاڕی دراو و كەرتی دارایی و نرخی دۆلار بەرانبەر دینار.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ چوارشەممە 19-2- 2025 لە کۆشکی بەغداد پێشوازیکرد لە دادوەر ئەحمەد ئەنوەر سەرۆکی دەستەی دەستپاکی لە هەرێمی کوردستان.
لە میانی دیدارەکەدا باس لە چۆنیەتی پەرەپێدانی هەماهەنگی نێوان دەزگای چاودێری فیدراڵی و هاوتاکانیان لە هەرێم کرا، بۆ دڵنیابوون لە پاراستنی سامانی گشتی و چەسپاندنی بنەماکانی لێپرسینەوە و دەستپاکی و شەفافیەت لە دەزگاو دامەزراوەکانی دەوڵەتدا.
سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە لە گرنگی پاڵپشتیکردنی دەزگاکانی چاودێری تا توانای ئەوەیان هەبێت کە بە شێوەیەکی سەربەخۆ ئەرکەکانیان بەجێبگەیەنن، جەختیکردەوە کە بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی ئەرکێکی لە پێشینەی نیشتمانییە کە پێویستی بە هەوڵی هاوبەش هەیە لە نێوان هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکاندا.
لای خۆیەوە دادوەر ئەحمەد ئەنوەر باسی لەو ڕێوشوێنانەدا کرد کە دەستەی دەستپاکی لە هەرێمی کوردستان بۆ بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی گرتوویەتیە بەر، جەختیشیکردەوە لەسەر پابەندبوونی دەستە بۆ کارکردن بە هاوبەشی لەگەڵ دەزگاکانی چاودێری فیدراڵی بۆ هێنانەدی ئامانجە نیشتمانییەکان لەم بوارەدا.