وەزارەتی تەندروستی لە کەرتی غەززە رایگەیاندووە، لەماوەی ٢٤ سەعاتی رابردوودا بەھۆی ھێرش و بۆردومانە بەردەوامەکانی ئیسرائیل بۆسەر کەرتی غەززە ١٢٨ کەس کوژراون کە زۆربەیان ژن و منداڵن و ٢٦١ کەسی تریش برینداربوون.

ئاماژەی بەوەشکردووە، بەپێی ئامارەکان لە سەرەتای ھێرشەکانی ئیسرائیلەوە بۆ سەر کەرتی غەززە تائێستا ٢٢ ھەزار و ٣١٣ کەس کوژران، ٥٧ ھەزار و ٢٩٦ کەسیش برینداربوون کە زۆربەی کوژراو و بریندارەکانیش ژن و منداڵ و کەسانی بەساڵاچوون.

ئەو بەرپرسە کە نەیویستووە ناوی ئاشکرابکرێت ئاماژەی بەوە کردووە، “پێدەچێت تیرۆرکردنی ساڵح عاروری بۆ ماوەیەک گفتوگۆکان لە ڕێڕەوی خۆیان لابدات.

بەپێی رۆژنامەکە، گەیشتن بە ڕێککەوتنی ئاگربەستی ھەمیشەیی "ھێشتا ڕێگایەکی دوور و درێژە و کوشتنی عاروریش ھێندەی تر بەربەست دروست دەکات.

ئاژانسی ھەواڵی "ئێرنا"ی رەسمی ئێران بڵاویکردەوە، سبەینێ ئیبراھیم رەئیسی بە یاوەری وەفدێکی باڵای سیاسی و ئابووری سەردانی تورکیا دەکات. بڕیاریشە کۆبوونەوەیەکی تایبەت لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا بکات و دواتر بەشداری لە ھەشتەمین کۆبوونەوەی ئەنجومەنی باڵای ھاریکاری ئێرانی - تورکی دەکات.

بەپێی ئاژانسەکە، سەرۆکانی ئێران و تورکیا دوای کۆبوونەوەکانیان کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانی ھاوبەش ئەنجام دەدەن و ئەنجامی گفتوگۆکانیان دەخەنەڕوو. 

بڕیاربوو رۆژی ٢٨ی تشرینی دووەمی ساڵی رابردوو رەئیسی سەردانی تورکیا بکات، بەڵام سەرۆکایەتی تورکیا لەو کاتەدا رایگەیاند کە ئەو سەردانە ئەنجام نادرێت، بەبێ ئەوەی ھۆکارەکەی روونبکاتەوە.

ئەو سیناتۆرە بەڕەچەڵەک جولەکەیە کە نوێنەرایەتی ویلایەتی ڤێرمۆنت دەکات بۆ پارتی دیموکرات، ڕایگەیاندووە نابێت چیتر باجدەری ئەمریکی بەردەوام بێت لە ھاوبەشیکردن لە کوشتنی منداڵ و خەڵکی بێتاوانی غەززە.

ساندەرز لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس نوسیویەتی، ڕاستە شەڕەکە بە ھێرشی حەماس دەستیپێکرد، بەڵام وەڵامی سەربازی ئیسرائیل ناڕێژەیی و نا ئەخلاقی و پێشێلکردنی یاسا نێودەوڵەتییەکان بوو، لەکاتێکدا بە چەکی ئەمریکی ئەنجامدرا.

لە بەیاننامەیەکدا سوپای ئەمریکا رایگەیاند، ئێوارەی دوێنێ دوو مووشەکی بالیستی حوسییەکان کەشتیەکی بارھەڵگریان لە دەریای سوور کردووەتە ئامانج، بەڵام ھیچ زیانێکیان لێ نەکەوتووەتەوە.

ئەو ھێرشە ٢٤مین ھێرشی حوسییەکانە بۆسەر کەشتییە بازرگانییەکانی دەریای سوور لە دوو مانگی ڕابردوودا و بڕیارە ئەمڕۆ ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی لەوبارەوە لە نیویۆرک کۆببێتەوە.

گەرووی بابولمەندەب و دەریای سوور، ڕێڕەوێکی ستراتیژین بۆ گواستنەوەی دەریایی، بەو پێیەی ١٢%ی بازرگانی جیھانی پێیدا تێدەپەڕێت، ھێرشی حوسیەکان پاڵی بە ئەمریکا و زیاتر لە ٢٠ وڵاتەوە ناوە کە ھاوپەیمانییەکی نێودەوڵەتی پێکبھێنن بۆ پاراستنی کەشتیوانی لە دەریای سووردا.

حزبوڵای لوبنانی لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، تیرۆرکردنی "عاروری" و ھاوڕێکانی لە بەیروت پێشھاتێکی مەترسیدارە و بەبێ وەڵام تێناپەڕێت، چونکە پەیامی سیاسی و ئەمنی روونی تێدایە. حزبوڵا راشیگەیاند، ئیسرائیل دوای ٩٠ رۆژ لە کوشتن و بڕین، پەنای بردووەتە بەر سیاسەتی تیرۆرکردن. 

ھاوکات، نوسینگەی نەجیب میقاتی سەرۆکی حکومەتی لوبنان بڵاویکردەوە، بە وەزیری دەرەوەی وتووە سکاڵایەکی بەپەلە لە ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی تۆمار بکات سەبارەت بە دوژمنکارییەکانی ئیسرائیل بۆ سەر لوبنان و بە ئامانجگرتنی بەیروت.

پارێزەرانی ترەمپ داوایان لەو ویلایەتە کردووە بڕیارەکە ھەڵبوەشێننەوە، چونکە ئەو بڕیارە کە لەلایەن وەزیری کاروباری ویلایەتی "ماین"ەوە دەرکراوە لەجێی خۆیدا نییە.

پێشتریش دادگای باڵا لە ویلایەتی کۆلۆرادۆی ئەمریکا رایگەیاند، دۆناڵد ترەمپ گونجاو نییە بۆ ئەوەی کێبڕکێی ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی بکات لەو ویلایەتە، بەھۆی ئەوەی ھانی یاخیبووانی داوە بۆ ھێرشکردنە سەر کۆنگرێس لە ساڵی ٢٠٢١دا. 

لە مانگی ئابی ساڵی رابردووشدا دادگای ویلایەتی جۆرجیا ترەمپی تۆمەتبار کرد بە ھەوڵدان بۆ گۆڕینی ئەنجامەکانی ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ساڵی ٢٠٢٠. 

ئاژانسی ھەواڵی یۆنھاپی کۆریای باشوور وێنەیەکی بڵاوکردەوە و تێیدا دەردەکەوێت، لی جای میونگ سەرۆکی ئۆپۆزسیۆنی کۆریای باشوور دوای بریندابوونی لەسەر زەوی بەبێ ھۆشی کەوتووە.
ئاژانسەکە روونیشیکردووەتەوە، ھێرشبەرەکەش لە شوێنی ڕووداوەکە دەستگیرکراوە.

بەرپرسێکی نەخۆشخانەی زانکۆی نیشتمانی بوسان ڕایگەیاندووە، برینەکەی سەرکردەی ئۆپۆزسیۆن مەترسی لەسەر ژیانی نەبووە، ھەروەھا دوای وەرگرتنی چارەسەری بەپەلە، گواستراوەتەوە بۆ سیئۆل.

لی بە تۆمەتی بەرتیلدان بە کۆمپانیایەک کە گومانی گواستنەوەی ٨ ملیۆن دۆلاری نایاسایی بۆ کۆریای باکووری لێدەکرێت، لەلایەن دادگاوە داواکراوە.

لە یەکەم رۆژی ساڵی نوێدا بومەلەرزەیەک بە گوڕی ٧.٤ ژاپۆانی ھەژاند، بەھۆیەوە ٣٠ کەس گیانیان لەدەستدا و زیاتر لە ١٤ کەسی دیکەش بە سەختی برینداربوون.

سەبارەت بە زیانە ماددیەکانیش حکومەتی چین رایگەیاند، بەشێکی زۆر لە خزمەتگوزارییەکانی ھێڵی ئاسن و گەشتە ئاسمانییەکان بۆ ناوچە زیانلێکەوتووەکان ڕاگیراون.

ھاوکات، ئاژانسی بومەلەرزەزانی چینیش رایگەیاند تەنھا لە ٢٤ سەعاتی رابردوودا زیاتر لە ١٥٥ بومەلەزە بە گوڕی جیا جیا لە روویانداوە.

میدیای فەرمی حکومەتی سوریا بڵاویکردەوە، ھێرشەکە سەعات ٤:٣٥ خولەکی سەرلەبەیانی ئەمڕۆ بووە و تیایدا فڕۆکەی جەنگی ئیسرائیل لە ئاراستەی بەرزاییەکانی جۆلانەوە ھێرشی کردووەتە سەر ژمارەیەک ناوچە لە دەوروبەری دیمەشقی پایتەخت.

ئاماژەی بەوەشکردووە، ھێرشەکە تەنھا زیانی ماددی لێکەوتووەتەوە.

لە دوای ٧ی تشرینی یەکەمەوە، بۆردومانەکانی ئیسرائیل بۆسەر پێگە سەربازییەکانی حکومەتی سوریا لەنزیک سنورەکانی ھەردو وڵات و دیمەش بەردەوامە و ئیسرائیل پێیوایە ئەو بنکە سەربازیانەی بۆردومان دەکرێن، گروپە چەکدارییەکانی نزیک لەئێرانی تێدایە و ھەوڵ دەدەن ئاسایشی وڵاتەکەی تێکبدەن.

سەرچاوە سەربازییەکانی یەمەن ڕایانگەیاند، گرووپی چەکداری حوسی، دوو موشەکی بالیستیکیان ھەڵداوە و کەشتییەکی جەنگی ئەمریکییان لە نزیک دوورگەی ھانیش لە باشووری دەریای سوور کردووەتە ئامانج.

ئەوەشیان پشتڕاستکردەوە کە بەلەمەکانی حوسییەکان لە مەودایەکی دوورەوە موشەکەکانیان ئاراستەی کەشتییە جەنگییەکە کردووە بەبێ ئەوەی بەری بکەوێت.

ھەروەھا ئێوارەی ڕۆژی دووشەممە، میدیاکانی ئیسرائیل و ئێران ھەواڵی ھێرشێکی حوسییەکانیان بۆ سەر کەشتییەکی جەنگی ئەمریکی لە دەریای سووردا بڵاوکردەوە کە گوایا دواتر پێکدادانی تووند لەنێوان ھەردوولا ڕوویداوە.

وەزارەتی ناوخۆی بەریتانیا رایگەیاند، بەپێی داتاکان رێژەی ھاتنی کۆچبەران بە شێوەی نایاسایی بەراورد بە سالڕَنی رابردوو کەمی کردووە. ئاماژەی بەوەکرد لەئەمساڵدا ٢٩ ھەزار و ٤٣٧ کۆچبەر لە رێگەی کەنداوی ئینگلیزەوە بە نایاسایی گەیشتونەتە ئەو وڵاتە. ئەوەش بەراورد بە ساڵی ٢٠٢٢ بە رێژەی لە ٣٦% کەمیکردووە کە رێژەی کۆچبەرانی نایاسایی لەو ساڵەدا زیاتربوو لە ٤٥ ھەزار و ٧٧٥ کۆچبەربووە.

ریشی سوناک، سەرۆکوەزیرانی بەریتانیا, لەگەڵ دەستبەکاربوونی یەکێک لە پێنج کارە لە پیشنەکانی کەمکردنەوەی ھاتنی کۆچبەرانی نایاسایی بۆ وڵاتەکەیان، چونکە ئەو رێژەی ھاتنی کۆچبەران باری دارایی ئەو ولڕَتەی بەتەواوەتی ھیلاکردووە، تێچوەکەی گەیشتبووە ھەشت ملیۆن پاوەن لە رۆژێکدا.

میدیاکانی ئەمریکا لە زاری چەند لێپرسراوێکی ئیسرائیلەوە رایانگەیاند، بزووتنەوەی حەماسی پێشنیازێکی نوێی پێشکەش بە ئیسرائیل کردووە، لە ڕێگەی نێوەندگیری میسری و قەتەرییەوە، بۆ ئەنجامدانی ڕێککەوتنێکی نوێ بۆ ئاڵوگۆڕی دیلەکان و کۆتاییھێنان بە شەڕی کەرتی غەززە.

ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو ڕێککەوتنە نوێیە پێشنیاز کراوە لە سێ قۆناغ پێکدێت، ھەر قۆناغێک ئاگربەست بۆ ماوەی زیاتر لە مانگێک لەخۆدەگرێت لە بەرامبەر ئازادکردنی بارمتە ئیسرائیلییەکان لە کۆتا قۆناغیشدا ئەو سەربازانە ئازادبکرێن کە لەلای حەماسن ، بەڵام ئەو سەرچاوەیە ئەوەشی خستۆتەروو کە ئیسرائیل ئەو پێشنیازەی رەتکردۆتەوە دەڵێت تا لەناوبردنی تەواوەتی حەماس شەڕ لە غەززە ناوەستێنین.

میدیاکانی لوبنان بڵاوینکردووەتەوە، لە ناوچەی مشریفییەی باشووری بەیروت، ئۆفیسێکی گروپە چەکدارەکانی غەززە لەلایەن درۆنێکی ئیسرائیلییەوە کراوەتەوە ئامانج.

راشیانگەیاندووە، لە ھێرشەکەدا شەش کەس کوژراون و ١١ی دیکەش برینداربوون.

ھاوکات بزوتنەوەی حەماس رایگەیاند، لە ھێرشەکەدا ساڵح عاروری جێگری سەرۆکی مەکتەبی سیاسی حەماس و دوو سەرکردەی کەتائیبی قەسام کوژراون.

تۆڕی مافەکانی مرۆڤی کوردستان بڵاویکردەوە، رۆژی سێشەممە داوود عەبدوڵاھی، زیندانی کورد دوای ١٤ ساڵ لە بەنکردنی لە زیندانی قزلحەساری کەرەج بە تۆمەتی تێکدانی ئاسایشی نیشتمانی و ئەندامبوون لە گروپە سەلەفییەکان لە سێدارە درا، لە کاتێکدا لە ٢٦ی مانگی رابردوو بەھۆی گواستنەوە بۆ ژووری تاکەکەسی دەستی بە مانگرتنی لە خواردن کردبوو.

بەپێی راگەیەنراوەکە،  لە ئێستاشدا چوار ھاووڵاتیی دیکەی کورد مەترسی لە سێدارەدانیان لەسەرە، ھاوکات ڕێکخراوی مافی مرۆڤی ھەنگاو رایگەیاند، ھاووڵاتییەکی بەلووچ بە ناوی جەمشید گورگیچ، یەکێک لە دەستبەسەرکراوەکانی بزووتنەوەی ژن، ژیان، ئازادی بەھۆی نەخۆشیی و رێگەنەدان بە چارەسەری پزیشکی لە زیندانی زاھیدان گیانی لە دەستداوە.

راشیگەیاندوە، ئەو ھاووڵاتییە باوکی سێ منداڵە و ماوەی ساڵێک و سێ مانگە لە زینداندایە و بەھۆی وەرنەگرتنی چارەسەری خێرا گیانیلەدەستداوە.