کوردستان
حەمەی حمە سەعید وەزیری ڕۆشنبیری ھەرێم لە لێدوانێکدا بۆ ڕۆژنامەنووسان ڕایگەیاند، بە پێی ڕێنمایی ژمارە ٢ کار و چالاکی فێستیڤاڵەکانیان لە ھەرێم ڕێکخستووەتەوە، بە مەبەستی ئەوەی لە ساڵێکدا بە پێی داھات ١٢ فێستیڤاڵ لە شارەکانی ھەرێمی کوردستان ڕێکبخەن.
وتیشی، لە ماوەی دوو ساڵی ڕابردوودا بەھۆی نەبوونی بودجەی پێویست تەنھا ٤ فێستیڤاڵ لە ھەرێمی کوردستان بەڕێوەچووە.
لیژنەکانی پشکنین و بەدواداچوونی لقی ھەولێری سەندیکای پزیشکانی کوردستان سەنتەرێکی جوانکاریان داخست بە ھۆکاری ئەوەی کەسێک خۆی بە پزیشک ناساندووە و کاری جوانکاری لە سەنتەرەکەدا کردووە.
بە پێی زانیارییەکانی لیژنەی سەندیکای پزیشکان، بەشێک لە سەنتەری جوانکاری لە ڕۆژانی پشووی ڕەسمی کەسانێکی بە ناو پزیشک لە دەرەوەی ھەرێم دەھێنن بێ ئەوەی ڕێگەپێدانی سەندیکایان ھەبێت، ئەوان ڕێگەی کارکردنیان پێدەدەن.
ڕاشیگەیاندووە، چەند ڕۆژی ڕابردوو لەلایەن لیژنەی پشکنین و بەدواداچوونی لقی ھەولێری سەندیکای پزیشکان چاودێری یەکێک لەو سەنتەرانەکرا و دەرکەوت کەسێک خۆی بە پزیشک ناساندووە و کاری جوانکاری دەکات، ڕاستەوخۆ لایەنی پەیوەنیداری لێ ئاگاردارکراوەتەوە، دواتر لەلایەن پۆلیسی شارەوانی لە قائمقامیەتی قەزای ناوەندی ھەولێر ئەو سەنتەرەی داخست بۆ جێبەجێکردنی سزای یاسایی بەسەریاندا.
شکار مەردان ڕەحیم پارێزەر لە ناوەندی یاسایی مەکتەبی سیاسی یەکێتی ڕایگەیاند، لە چوارچێوەیەکی یاساییدا موڵکداریەتی چوار ھەزار دۆنم زەوی زەوتکراوی کورد بۆ جوتیارانی کورد لە داقوق دەگەڕێندرێنەوە و زەویەکان لە ھاوردەکان وەردەگیرێنەوە.
وتیشی، وەک یەکێتیی ئەو کەیسانە لە بەغداد دەجوڵێنن بە ئامانجی گەڕاندنەوەی ماف بۆ جوتیارانی کورد لە پارێزگای کەرکوک کە بەھۆی بڕیارەکانی تەعریبەوە ئەو زەوییانە داگیرکراون.
ئاشکراشیکرد، دوای جوڵاندنی کێشەی ١٧ ھەزار دۆنم زەوی جوتیارانی ناوچەکانی تاڵەبانی و کاکەیی لە سنوری قەزای داقوق لە پارێزگای کەرکوک، وەک قۆناغی دەستپێک موڵکداریەتی چوار ھەزار دۆنم زەوی بۆ جوتیارانی کورد دەگەڕێننەوە.
ئەو پارێزەری ناوەندی یاسایی لە مەکتەبی سیاسی یەکێتی ڕاشیگەیاند، ئەو جوتیارانەی زەوییەکانیان بۆ دەگەڕێتەوە کەوتوونەتە سنوری ھەردوو گوندی عەتشانە و عوزێرییە لە قەزای داقوق کە زەوییەکان ئێستا لە ژێر دەستی عەرەبە ھاوردەکاندایە و بە پێی بڕیاری دادگای تێھەڵچوونەوەی عێراق موڵکداریەتی زەوییەکانی ئەو گوندانە بۆ جوتیارانی کورد دەگەڕێتەوە.
میدیاکانی رۆژئاڤای کوردستان بڵاویانکردەوە، ئەمڕۆ سوپای تورکیا پەلاماری شاری کۆبانێی داوە و دوو کەسی بریندار کردوە، دواتر تۆپخانەکان گوندەکانی قەرەمۆخ و خانێ و تەل حاجیب و سەرزۆری و گەلتەپەی نێوان کۆبانێ و گرێ سپییان تۆپباران کرد، لە ئەنجامدا ھاوڵاتییەک شەھیدبوو ١١ی تریش بریندار بوون، لەناو بریندارەکاندا منداڵێکی تەمەن چوار ساڵیش ھەیە.
میدیاکانی ڕۆژئاڤا راشیانگەیاند، بریندارەکان بۆ نەخۆشخانەی کۆبانێ گواسترانەوە و ھێرشەکانیش بۆ سەر ناوچەکە بەردەوامە.
ماوەی چەند رۆژێکە بەھۆی کەمی پێدانی کارەبا و وەرگرتنی کرێی زۆری ئاو و کارەبا، ھاوڵاتیانی ھەرێمی کوردستان ھەڵمەتی لێکردنەوەی پێوەری زیرەکی کارەبا و پێوەری ئاویان دەستپێکردووە، ئەوەش وەزارەتی کارەبای ھێنایە سەر خەت و لە راگەیەنراوێکدا ئاماژە بەوە دەکات کە پڕۆژەی پێوەری زیرەکی کارەبا یەکێکە لە پڕۆژە گرنگ و سەرکەوتووەکانی کەرتی کارەبای ھەرێم و رۆڵێکی گرنگی بۆ چارەسەرکردنی گرفتی کارەبا ھەیە.
راشیگەیاند، پێوەری زیرەک بەھۆی کاریگەرییە ئەرێنییەکانی، ناڕازی بوونی ئەو کەسانەی لێکەوتووەتەوە کە ساڵانێکە لەسەر حسابی بەرژەوەندیی گشتی بە سەرپێچی یاسایی کارەبا دەدزن و پارەی کرێی کارەبا نادەن و مافی خەڵکی تر پێشێل دەکەن.
وەزارەتی کارەبا جەختدەکاتەوە، کەمی ماوەکانی پێدانی کارەبا ھیچ پەیوەندییەکی بە پێوەری زیرەکەوە نییە، لە ئەگەری ھەر جۆرە زیان گەیاندنێکیش بە تۆڕ و ئامێرەکانی کارەبا سەرەتا زیان بە کارەبای ماڵەکەی خۆی دەگەیەنێت و رێکاری یاساییش بەرامبەر ئەو کەسانە دەگرنە بەر کە سەرپێچی دەکەن.
سەرچاوەکە وتیشی، دوای ئەوەی ھێزی پێشمەرگە وەڵامی پەلامارەکەیان داوەتەوە، تیرۆریستان ھەڵاتوون.
ئەو سەنگەرەی ھێزی پێشمەرگە کەوتۆتە نزیک گوندی کۆچەک لەسەر بەنداوی (خاسە چای) کە پرۆژەیەکی ئاودێرییە لە سنوری پارێزگای کەرکوک.
بەپێی زانیارییەکانی کوردسات نیوز وەفدە ھاوبەشەکەی یەکێتی و پارتی لە بەغداد لەگەڵ چوارچێوەی ھەماھەنگی شیعەکان و ھەردوو ھاوپەیمانی عەزم و تەقەدومی سوننەکان رەوتی سەدر کۆدەبێتەوە بە مەبەستی گفتوگۆکردن لەبارەی پێکھێنانی حکومەتی نوێی عێراق.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی ھاتووچۆی ھەولێر لە راگەیەنراوێکدا شوفێران ئاگادار دەکاتەوە بە تایبەتی ئەو شوفێرانەی کە بە شەو ھاتوچۆی نێوان پارێزگاکانی ھەرێم و ناوەڕاست و باشووری عێراق دەکەن.
ئاماژە بەوە دەکات، لە چەند شەوی داھاتوودا بەھۆی دروستبونی تەمی زۆر چڕ لە کاتەکانی شەودا کە چڕی تەمەکە ئەوەندە زۆرە ئاستی بینینی ئاسۆیی دەگەیەنێتە نزیک سفر، بۆیە لەکاتی لێخوڕیندا زۆر ئاگاردار بن.
جەختیش دەکاتەوە ئەو رەوشەی بەھۆی کەشوھەوا دروست دەبێت بۆ شۆفێران زۆر مەترسیدار دەبێت و پێویستە ئاگادار بن.
پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، هەشت مووشەک لە نزیک سەنگەرەکانی میحوەری پێنجی کەرکوک لە پردێ کەوتنە خوارەوە، موشەکەکانیش ھیچ زیانێکی گیانی و ماددییان نەبووە.
بەپێی زانیارییەکانیش تا ئێستا ھیچ لایەنێک بەرپرسیارێتی ھەڵدانی موشەکەکانی لە ئەستۆ نەگرتووە.
د.داھات حەوێزی بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی جمھوری سلێمانی رایگەیاند، شەپۆڵی چوارەمی کۆرۆنا لەبەر دەرگای سلێمانییە و دەستیان کردەوە بە پاککردنەوە و دەرمانڕێژکردنی قاوشەکان وەک ئامادەکاری بۆ شەپۆلی تازەی کۆرۆنا کە پێشبینی دەکرێت دوای دوو ھەفتەی تر دەست پێبکاتەوە.
راشیگەیاند، تاکە ڕێگە بۆ خۆپاراستن وەرگرتنی ڤاکسینە، ئەو کەسانەشی پێش شەش مانگ دوو ژەمی ڤاکسینیان وەرگرتوە دەتوانن ژەمی سێیەم وەربگرن.
بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی جمھوری ئاماژەی بەوەشکرد، رەوشی دەرمان لە نەخۆشخانەکانی سلێمانی زۆر خراپە، ئەگەر بە زوویی کێشەی دابینکردنی دەرمان و پێداویستی پزیشکی چارەسەر نەکرێت، دوور نییە تووشی کارەساتی گەورە بن.
وەزارەتی پێشمەرگە رایگەیاند، سەعات ٧ و ٢٥ دەقەی ئەمشەو ژمارەیەک موشەکی کاتیۆشا لە خۆرھەڵات و باشوری ناحیەی پردێ بەشێوەیەکی ھەڕەمەکی ئاڕاستەی سەنگەرەکانی ھێزەکانی پێشمەرگە لە سنوری میحوەری پێنج کرا.
راشیگەیاند، موشەکەکان لە دەرەوەی سەنگەرەکانی پێشمەرگە کەوتوون و ھیچ سەنگەرێکی پێشمەرگەیان نەپێکاوە، ھاوکات ھیچ زیانێکی گیانی و ماددی لێ نەکەوتۆتەوە.
ئاماژەی بەوەش کرد، ھێزەکانی پێشمەرگە لە بارەی ئەو پەلامارەوە دەستیان بە لێکۆڵینەوە سەرەتاییەکان کردووە.
یادگار ئیسماعیل لێپرسراوی راگەیاندنی چاکسازی گەورانی سلێمانی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، دوێنێ بەندکراوێک لە چاکسازی گەورانی سلێمانی دوای ئەوەی لەگەڵ دوو بەندکراوی تر شەڕی کردووە، لە لایەن ئیدارەی چاکسازییەکەوە رەوانەی بەشی تەنیایی کراوە بە مەبەستی لێکۆڵینەوە، بەڵام بەرەبەیانی ئەمڕۆ تەرمەکەی لە نێو زیندانەکەدا دۆزراوەتەوە.
وتیشی، دوای لێکۆڵینەوە دەرکەوتووە بەندکراوەکە لە رێگەی جلوبەرگ و بەتانییەکەی خۆی خنکاندوە، ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو بەندکراوەی خۆی خنکاندووە لە دایکبووی ساڵی ١٩٩٥ و بەپێی ماددەی ٤٠٦ی سزادان، بە ٢٠ ساڵ زیندانیکردن حوکمدراوە.
تەندروستی دھۆکیش رایگەیاندوە، بەھۆی خواردنی ناتەندروستەوە ئەو خوێندکارانە تەندروستییان تێکچوە، لە ئێستادا لە ژێر چاودێریدان و بەشێکیان تەندروستیان جێگیرە.
سەرۆکی زانکۆی دھۆکیش رایگەیاند، لەسەر بابەتە لیژنەیەکی لێکۆڵینەوەیان پێکھێناوە و رۆژی یەک شەممە ئەنجامەکەی ئاشکرا دەکەن
ئاری جەلال سەرۆکی دەزگای لوتکە بۆ کاروباری ئاوارەو پەنابەران بە کوردسات نیوزی رایگەیاند، ساڵانە وڵاتانی ئەوروپا دژی کۆچی نایاسایی گۆڕانکاری لە یاساکانی کۆچدا دەکەن و گۆڕانکارییەکانیش لە دژی کۆچبەرانەو پێویستە ھاوڵاتیان ئاگادار بن و چیتر ژیانی خۆیان نەخەنە مەترسییەوە و لە رێگەی نایاساییەوە کۆچ نەکەن.
لەبارەی دۆخی ئەو کۆچبەرانەی لە مانگەکانی رابردوو لە سنورەکانی بیلاروس و پۆڵەندا مانەوە و رێگری لە دەربازبوونیان کرا بۆ وڵاتانی ئەوروپا، ئاری جەلال وتی، "ئەو کۆچبەرانە زۆریان گەڕانەوەو ژمارەیەکی دیکەش ئێستا لەوێ ماونەتەوەو لە ناو کەمپەکانن و ئەگەر بیانەوێت دەتوانن بە پێدانی بڕێک غەرامەی بەسەر چوونی ڤیزاکانیان بگەڕێنەوە لە رێگەی فڕۆکەخانەکان و ژمارەیەکی دیکەشیان ناوی خۆیان تۆمارکردووە بگەڕێنەوە".
باسی لەوەشکرد، ئەوەی پێشتر دەوترا لەبارەی ھەندێک وڵاتی ئەوروپی کە ئەو کۆچبەرانە دەگوازنەوە بۆ وڵاتەکانی خۆیان دوورە لە راستییەوەو دەنگۆی ژمارەیەک قاچاخچی و بەناو چالاکوان بووە و لە پێناو ناوبانگی خۆیان ئەو دەنگۆیانەیان بڵاودەکرەوە، بەڵام دەبینین ھیچی راست نەبووە.
لەو دیدارەدا کە لە دەباشان بەڕێوەچوو، دوایین پەرەسەندنە سیاسی و ئابوری و ئەمنییەکان و رەوشی وڵات بە گشتی تاوتوێکرا و راشکاوانە ھەڵوێستەکان خرانەڕوو، ھەروەھا جەختکرایەوە لە یەکخستنی ھەوڵە ھەمەلایەنەکان بۆ ئەنجامدانی یەکەم کۆبوونەوەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق و پێکھێنانی حکومەتی نوێی عێراق، کە وەڵامدەرەوەی خواستی ھەموو لایەک بێت و ببێتە مایەی سەقامگیری سیاسی و ئارامی زیاتر.
بێھروز ئیخوان جێگری سەرۆکی زانکۆی زانستە پزیشکییەکانی سنە رایگەیاند، بۆ یەکەمجار حاڵەتێکی توشبون بە ڤایرۆسی کۆرۆنای گۆڕاو لە جۆری ئۆمیکرۆن لە پارێزگای سنە تۆمارکراوە.
وتیشی، توشبووەکە خەڵکی شاری سنەیە کە باری تەندروستی جێگیرە و لەگەڵ سەرجەم ئەندامانی خێزانەکەی بۆ ماوەی پێنج رۆژ کەرەنتینە کراون.
ئیخوان داواشی لە دانیشتووانی سنە کرد، پەلەبکەن لە وەرگرتنی ڤاکسینی کۆرۆنا و بەکارھێنانی ماسک و رێنماییە تەندروستییەکانیش بەجددی وەربگرن.
پێشتریش لە پارێزگای ورمێ حاڵەتێکی توشبوون بە ئۆمیکرۆن تۆمارکراوە.