کوردستان
شیرین حەمەساڵح سەرۆکی لیژنەی سەلامەتی کرێکار لە لیژنە ھاوبەشەکانی قائیمقامیەتی سلێمانی رایگەیاند، لەو کارگەیەدا ھیچ مەرجێکی سەلامەتی کرێکار و مەرجە تەندروستییەکان پەیڕەو نەکراوە، بەتایبەت بنکەی تەندروستی و ئەمبۆڵانس و ئامێری سۆنەری مواد کە مادە تەقەمەنییەکان ئاشکرا دەکات لەناو کارگەکەدا نەبووە.
وتیشی، بەبڕیاری قائیمقامی سلێمانی ئەو کارگەیە داخراوە تا ئەوکاتەی پابەندی مەرج و رێنماییەکان دەبێت و خاوەنەکەیشی روبەرووی یاسا دەکرێتەوە.
ھەفتەی رابردوو تەقینەوەیەک لەناو کارگەی ماستەرستیل رویداو بەھۆیەوە ١٣ کرێکاری کارگەکە بریندار بوون و دوای چەند رۆژێکیش یەکێک لە بریندارەکان گیانی لەدەستدا.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی پۆلیسی ڕاپەڕین لە ڕاگەیەندراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، ھێزەکانیان لە ناحیەی حاجیاوا سەعات ٤:٠٠ی بەرەبەیانی دوو کەسیان لەناو ھۆڵی مەڕ و ماڵات دەستگیر کرد کە سەرقاڵی دزینی ئالیک و گەنم و عەلەفی خاوەن ئاژەڵێک بوون، ھەروەھا دەستگیرا بەسەر ئەو ئۆتۆمبێلەی لە تاوانەکەدا بەکاریانھێناوە.
روونیشیکردەوە، ئەو دوو تۆمەتبارەی دەستگیرکراون، لەدایکبووی ١٩٨٨ و ١٩٨٠ن، لەکاتی لێکۆڵینەوە دانیانناوە بە تاوانەکەیاندا و چەندین تاوانی تریشیان ئاشکرا کرد کە لە ماوەی رابردوودا ئەنجامیان داوە. لە ئێستادا ھەردوو تۆمەتبارەکە بەپێی ماددەی ٤٤٣ ڕاگیراون و لێکۆڵینەوە لەگەڵیان بەردەوامە.
بەرێوبەرایەتی گشتی کەشناسی و بوومەلەرزەزانی ھەرێمی کوردستان رایگەیاندووە، ئەمڕۆ یەک شەممە لە پارێزگاکانی ھەرێمی کوردستان و کەرکوک ئاسمان ساماڵ دەبێت.
کەشناسی ھەرێم ئاماژەی بەوەشکردووە، سبەی دوو شەممە لە پارێزگاکانی ھەرێمی کوردستان و کەرکوک ئاسمان ساماڵ و پەڵە ھەور دەبێت لەگەڵ ئەگەری بوونی تۆزێکی سووک.
بەپێی ئەو پیشبینیانەی کەشناسی ھەرێمی کوردستان بڵاویکردووەتەوە سبەی پلەکانی گەرما بەرزدەبنەوە.
فازڵ نەبی بریکاری پێشووتری وەزارەتی دارایی حکومەتی عێراق لە بەرنامەی بەیانی کوردسات نیوزدا رایگەیاند، بودجەی ساڵی ٢٠٢٢ عێراق ماوەیەکی زۆرە ئامادەکراوە، بەڵام دواتر ھەڵبژاردن ئەنجامدرا و پێکھێنانی حکومەت دواکەوت ئەو حکومەتی ئێستا ھەیە کاربەرێکەرە و ناتوانێت ھیچ پڕۆژە یاسایەک بنێرێتە ئەنجومەنی نوێنەران، ئەوەش یەکێکە لە ھۆکارە سەرەکییەکانی دواکەوتنی بودجە.
وتیشی، یاسای ئیدارەی دارایی لە عێراق رێگە بە حکومەتی دەدات کار بە یەک لەسەر ١٢ی بودجەی پێشووتر بکات بۆ ئەوەی کاروباری حکومەت نەوەستێت و مووچەی فەرمانبەران لە کاتی خۆی بدرێت.
بریکارەکەی پێشووتری وەزارەتی دارایی عێراق راشیگەیاند، دواکەوتن و نەبوونی بودجەی ٢٠٢٢ عێراق کێشەی ئەوتۆ بۆ حکومەتی عێراق دروستناکات، بەڵام کێشەی گەورە بۆ ھەرێمی کوردستان دروستدەکات، لەبەر ئەوەی کار بە بودجەی ٢٠٢١ دەکرێت و لەو بودجەیەشدا زیانێکی زۆر گەورە بەر ھەرێمی کوردستان کەوتووە، چونکە ئەگەر ھەرێم پابەند بێت بەو یاسایەوە بەھۆی ئەوەی نرخی نەوت بەرزبووەتەوە، ھیچ بەشە بودجەیەکی بەرناکەوێت، ھەر بۆیە پێویستە لە بودجەی ٢٠٢٢ حکومەتی ھەرێم بەو خاڵانەی لە بودجەی ٢٠٢١ ھەیە رازی نەبێت.
ئاشکراشیکرد، بەپێی ئەوەی تائێستا حکومەت لە عێراق پێکنەھێنراوە و پێشبینی دەکرێت بۆ ئەمساڵ عێراق یاسای بودجەی نەبێت.
لەبارەی ٢٠٠ ملیارەکەش ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو ٢٠٠ ملیار دینارە بۆ ھەرێمی کوردستان لە ساڵی ٢٠٢١ تەنھا چوار جار نێدراوە و لەمساڵیشدا دوو جار نێدراوە و لەبەر ئەوەی سولفەیە زۆر جار کێشەی بۆ دروستدەکرێت.
لە راگەیەندراوێکی وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزار ھاتووە، کارکردن لە پرۆژەی ئاوی دەربەندیخان دووبارە لەسەر بودجەی وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزار دەست بە جێبەجێکردنی دەکرێتەوە، ئێستا نزیکەی ٦٠%ی کارەکانی جێبەجێکراوە و بڕیارە ئەو بەشەی ماوە بەمزووانە تەواو بکرێت.
ئاماژەی بەوەشکردووە، جێبەجێکردنی پرۆژەی ئاوی دەربەندیخان لەلایەن بەڕێوەبەرایەتیی گشتی ئاو و ئاوەڕۆ لە وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزار و بەڕێوەبەرایەتیی ئاوی دەوروبەری سلێمانی سەرپەرشتیی دەکرێت و لەلایەن کۆمپانیایەکی جێبەجێکار بە گوژمەی ١٩،٧٩٩،١٠٠دۆلار لەسەر بودجەی وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزار جێبەجێ دەکرێت.
ئاشکراشیکردووە، پرۆژەکە ٧٥ ھەزار کەس لە دانیشتووانی دەربەندیخان و دەوروبەری لێی سوودمەند دەبن، گرفتی پیسبوونی ئاو و کەمی ئاو لە سنوورەکە بە تەواوی چارەسەر دەکات، لە دوو بەشی سەرەکی پێکدێت، بەشی وەرگر و بەشی پاڵاوتن و چارەسەرکردن کە بە ھێڵێکی سەرەکی بەستراونەتەوە لە بۆریی کاربۆن ستیل بە تیرەی ٥٠٠ ملیم و بە درێژی ٢،٨ کیلۆمەتر، پرۆژەکە دوو ھێلی دابەشکردنی ئاوی ھەیە بە تیرەی ٤٠٠ ملیم و درێژی ٢٥٠ مەتر و ٣٠٠ ملیم بەدرێژی ١٨٠٠ مەتر.
وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزار جەختیکردووەتەوە جگە لەوەی ئێستا ٦٠%ی کارەکانی پڕۆژەکە جێبەجێکراوە، ھاوکات بە ڕێژەی ٩٠%یش کاری ئەندازەی شارستانی و ١٠٠%ی کاری دیزاینی تەواو بووە و ئێستاش کۆمپانیای بەڵێندەر سەرقاڵی دابینکردنی ئەو کەلوپەلانەن کە بۆ تەواوکردنی بەشی کارەبا و میکانیکی پرۆژەکە پێویستن و بڕیارە لە ئاییندەیەکی نزیکدا دەستبەکارەکانی بکات.
ئەوەش لەکاتێکدایە ماوەی ١٠ رۆژە بۆردومانی تورکیا بۆ سنوورەکانی ھەرێمی کوردستان بەردەوامە و بەھۆی ھێرشەکانی تورکیاوە ٣٣ ھاووڵاتی لە قەزای ئامێدی شەھید بوون.
لە کۆبوونەوەکە کە رۆژی یەک شەمە ١٧ی نیسان بەڕێوەچوو و ئەمەل جەلال سەرۆکی دەستەی گەشتوگوزار و لایەنە پەیوەندیدارەکان ئامادەی بوون، گرفتەکانی بەردەم گەشەکردنی گەشتوگوزار لە قەزای دوکان و چۆنییەتی چارەسەر کردنی ئەو گرفتانە تاوتوێ کران.
جێگری سەرۆک وەزیران جەختی لە پاڵپشتی حکومەت بۆ پێشخستنی کەرتی گەشتوگوزار کردەوە و داوای لە کەرتی تایبەت و وەبەرھێنەران کرد پلان و پڕۆژەی خۆیان بۆ وەبەرھێنان لە کەرتی گەشتوگوزار پێشکەش بکەن و ھەروەھا داوای لە دەستەی گەشتوگوزار و لایەنە پەیوەندیدارەکان کرد کارئاسانی تەواو بکەن بۆ ئەو وەبەرھێنەرانەی دەیانەوێت لە کەرتی گشتوگوزاردا وەبەرھێنان بکەن.
لە تەوەرێکیتری کۆبوونەوەکەدا باسی کێشەی ئەو زەوی و زارانە کرا کە بڕیارە پڕۆژە گەشتیارییەکانی تێدا جێبەجێ بکرێت و بڕیاردرا ئەو کێشەیە بە شێوەیەکی یاسایی و بە جۆرێک چارەسەر بکرێن کە خاوەن زەوییەکان سودمەندبن لەوەی زەوییەکانیان بۆ پڕۆژەی گەشتیاری بەکاربھێندرێت.
ھەر بە مەبەستی پێشخستنی کەرتی گەشتوگوزار لە قەزای دوکان بڕیارە ئەمڕۆ قوباد تاڵەبانی سەرپەرشتی چەند کۆبوونەوەیەکیتر بکات لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان.
بەڕێوەبەری گشتی وەبەرهێنانی هەڵەبجەش بە كوردسات نیوزی راگەیاند، دامەرزاندنەكان بەشێوەی گرێبەستە و تەنها لە ماوەی كەمتر لە 12 سەعاتدا نزیكەی هەزار و 100 گەنج فۆڕمی پڕكردوەتەوە.
تائێستا لە کۆی ٢٩ بێسەروشوێنبووانی دەریای ئیجە تەنیا تەرمی پێنج کۆچبەر ھێندراونەتەوە بۆ ھەرێم .
تیمێکی لیژنەی دەستپاکی پەرلەمانی کوردستان سەردانی سلێمانیان کرد و لەگەڵ د.سەباح نەسرەدین بەڕێوەبەری گشتیی تەندروستیی سلێمانی کۆبوونەوە، دوای کۆبوونەکە، د.سەباح نەسرەدین بە کوردسات نیوزی راگەیاند، تیمەکەی چاودێری دارایی لە راپۆرتەکەیان ورد نەبوون و تایتڵی شتەکانیان وەرگرتووە .
ھاوکات ھەڵکەوت ئەنوەر ئەندامی پەرلەمانی کوردستان لە فراکسیۆنی پارتی، رایگەیاند، بابەتەکان وەک ئەوە نەبوون کە لە راپۆرتەکەی چاودێری دارایی ھەبوون، بەڵام ٩٠%ی وەڵامەکانی تەندروستیی سلێمانی و روونکردنەوەکانی واقعی بوون .
.
لە پەیامەکەدا بافل جەلال تاڵەبانی ھیوا دەخوازێت کریستیانەکان جەژنەکەیان لە کەشێکی ئارام و پڕ لە کامەرانیدا بەسەربەرن و ببێتە مایەی قوڵبوونەوەی گیانی تەبایی و پێکەوەژیان لەنێوان سەرجەم نەتەوە و پێکھاتەکاندا.
.jpg&w=3840&q=75)
د.سەباح نەسرەدین، بەڕێوەبەری گشتیی تەندروستیی سلێمانییش، بە کوردسات نیوزی راگەیاند، کۆنووسەکە لە لایەن وەزارەتی تەندروستییەوە ئاڕاستەی ئەنجوومەنی وەزیران کراوە، بۆ ئەوەی لە بودجەی ناوخۆ، بودجەی دەرمانی لێجیابکرێتەوە، بۆ ئەوەی زامنی کڕینی دەرمان بکات.
لەکۆبوونەوەکە کە ئەمڕۆ ١٧ی نیسان لە قەزای دوکان بەڕێوەچوو، قوباد تاڵەبانی جیگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران و لیژنەی سەرپەرشتیاری پڕۆژەی گەشتیاری دوکان، باسیان لە گرفت و چارەسەرەکان و قۆناغەکانی ئامادەکارییەکانی ئەم پڕۆژەیە کرد و چۆنییەتی پەلەکردن لە جێبەجێ کردنیان بۆ ئەوەی پڕۆژەکە زووتر سەرپێ بکەوێت.
جیگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران جەختیکردەوە، حکومەت کار لەسەر بەرەوپێشبردنی کەرتی گەشتیاری دەکات بەشێوەیەکی گشتی تا بگاتە ئەو ئاستەی ببێتە سەرچاوەیەکی داھاتی دارایی بۆ ھەردوو کەرتی تایبەت و گشتیش، بۆیە ھەموو کار ئاسانییەک دەکەین لەپێناو دەستپیکردن بەکارەکانی پڕۆژەکە بەشێوەیەکی کردەیی.
پڕۆژەی گەشتیاریی دوکان کە پرۆژەیەکی گەورەی گەشتیارییە بە ھاوپشکی لەنێوان حکومەت و کەرتی تایبەت لە قەزای دوکان بە تێچووی یەک ملیار و ٦٠٠ ملیۆن دۆلار دەکرێت و بەدەستپێکردنی ھەزاران ھەلی کار دەڕەخسێنێت و بەتەواو کردنیشی دەبێتە گەورەترین پڕۆژەی گەشتیاری لەسەر ئاستی عێراق.
دکتۆر چیا حسێن راگری کۆلیجی تەکنیکی کەلار بەکوردسات نیوزی راگەیاند، دوای بەدواداچوونێکی مەیدانی وەزیری خوێندنی باڵا بۆ ناوچەکە و گرنگی دامەزراندنی زانکۆیەکی تەکنیکی دوای پێکھێنانی ١٣ لیژنەی جیاجیا گەشتن بەو بڕیارەی دەبێت زانکۆیەکی پۆلیتەکنیک لە گەرمیان دابمەزرێت.
وتیشی، ئیستا بڕیارەکە لەقۆناغی پەسەند کردندایە و رەوانەی ئەنجومەنی وەزیران کراوە و لەھەنگاوی یەکەمیشدا زانکۆکە دەبێتە خاوەن کۆلێجێک و پەیمانگایەک دواتر لەساڵانی ئایندە فروانتر دەکرێت.
دەقی پەیامەکە…
بەبۆنەی ھاتنەوەی جەژنی ھەستانەوە(قیامە)ی حەزرەتی مەسیح (سەلامی خوای لەسەر بێت)، پیرۆزبایی گەرمی خۆمان لەگشت مەسیحیەکانی کوردستان و عێراق و جیھان دەکەین.
ھیوادارین ئەم جەژنە ببێتە مایەی پتەوکردنی گیانی پێکەوە ژیانی نێوان گشت ئایینزاکان کە تێیدا خوشک و برا مەسیحیەکان گشت سروتە ئاینییەکانی جەژن و بۆنەکانیان بە ئازادی و خۆشیەوە بەڕێبکەن.
مەکتەبی سیاسی
یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان
٢٠٢٢/٤/١٧
ھەڵکەوت ئەنوەر پەرلەمانتاری پارتی لە لیژنەی دەستپاکی پەرلەمانی کوردستان لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، کەموکوڕییەکانی تەندروستی سلێمانی بەو شێوەیە نەبووە کە لە راپۆرتی چاودێری داراییدا ھاتووە، وەڵامەکانیش ٩٠% تەواو بوون.
لەیلا عەبدولجەبار پەرلەمانتاری پارتی لە لیژنەی دەستپاکی ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، بەدواداچونیان بۆ خەرجییەکانی تەندروستی سلێمانی کردوە، کارەکان بەو شێوەیە نەبووە کە لە راپۆرتی دیوانی چاودێری داراییدا ھاتووە.