کوردستان
بەھزاد باباخانی جێگری پارێزگاری کرماشان بۆ کاروباری بازرگانی رایگەیاند، ساڵی رابردوو بە بەھای زیاتر لە دوو ملیار و ٧٠٠ ملیۆن دۆلار، کاڵا لە سنورەکانی کرماشانەوە ھەناردەی ھەرێمی کوردستان و عێراق کراوە کە بەراورد بە ساڵی پێشوتر، رێژەکە ١٥٪زیادیکردووە.
ئاماژەی بەوەشکرد، پێنج پارێزگای ئێران ھاوسنورن لەگەڵ عێراق و لە ناویشیاندا پارێزگای کرماشان زۆرترین رێژەی ھەناردەی کاڵای ھەبووە بۆ ئەو وڵاتە کە ٥٣٪ بووە، لەبواری ھەناردەی کاڵای نانەوتیش ٤٣% بووە.
سالار مەحمود ئەندامی لیژنەی باڵای ئامادەکارییەکانی دیداری یەکێتی لە لێدوانێکدا بۆ کوردسات نیوز رایگەیاند، یەکێتی خۆی ناشاریێتەوە و پێویستی بە چارەسەرکردنی کێشەکانی ھەیە، دەبێت کێشەکان بە ئاڕاستەی بەرژەوەندییەکانی خەڵکی کوردستان چارەسەر بکرێن.
فەھمی بورھان ئەندامی سەرکردایەتی یەکێتی رایگەیاند، لە ماوەی رابردوودا دیداری یەکێتی خوێنی گەرمی بە دەمارەکانی یەکێتیدا کردووە، گلەییەکانی ئەندامان بۆ مشتومڕێکی رێکخراوەیی زۆر باش بووە.
پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا ھەردوو چیای کوڕەژارۆ و مامڕەشیان لە دەورەبەری ناحیەی شیلادزێ سەر بە قەزای ئامێدی بۆردومان کردوە و بەھۆیەوە ئاگرێکی گەورە لە ھەردوو چیاکە کەوتۆتەوە.
وتیشی، بۆردومانی فڕۆکەکانی تورکیا ترس و دڵەڕاوکێی زۆری لەناو دانیشتوان و خەڵکی ناوچەکە دروستکردووە و زیانێکی زۆریش بەر سروشتی ناوچەکە کەوتووە.
شۆڕش کەمال نوێنەری ڤێتێرنەری لە لیژنە ھاوبەشەکانی قائیمقامیەتی سلێمانی رایگەیاند، دوای بەدواداچونی ورد بە ھاوکاری ئاسایشی ئابووری و پۆلیسی سەرا توانرا لە ماڵێکدا لە گەڕەکی کارێزەوشک دەستبگیرێت بەسەر بڕی ٥٥٠ کیلۆگرام گۆشت و قیمەی ھندی و جگەری بەستووی ئێرانی کە سەرجەمیان بە بڕیاری وەزارەتی کشتوکاڵ و تەندروستی قەدەغەن، لەگەڵ ٢٥٠ کیلۆگرام ساسی ئامادەکراو کە بەھۆی خراپ ھەڵگرتنیانەوە خراپ ببون.
وتیشی، بەفەرمانی دادوەر ماڵەکەیان پشکنیوە و بە بڕیاری قائیمقامی سلێمانی تەواوی ئەو خۆراکانە لەناو دەبرێن.
ھەروەھا رێکان جەمال سەرۆکی لیژنە ھاوبەشەکانی قائیمقامیەتی سلێمانی ئاماژەی بەوەکرد، خاوەنی ئەو خۆراکە قەدەغەکراوانە رادەستی یاسا کراوە و ئیجرائاتی لەگەڵ دەکرێت، لەھەمان کاتدا دوکانی ئەو ھاوڵاتییە لە دارەسوتاوەکەی ناوبازاڕ داخرا.
حیکمەت ئاتاش نوێنەری پارتی دیموکراتی گەلان "ھەدەپە" لە ھەولێر لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، بەھۆی ھێرشەکانی تورکیاوە بۆ سەر خاکی ھەرێمی کوردستان، جگە لە زیانی گیانی، زیانی ماددی زۆریش بەر ھاووڵاتیان و گوندنیشینانی ئەو ناوچانە کەوتووە.
راشیگەیاند، ھێرشەکانی تورکیا بۆ سەر خاکی ھەرێم ناڕەوایە و پێچەوانەی پرنسیپە نێودەوڵەتییەکانە، لە رابردوو و داھاتووشدا زیانی ئابوری و سیاسی بە تورکیا دەگەیەنێت.
بە پێی میدیاکانی رۆژئاڤای کوردستان، تۆپخانەکانی سوپای تورکیا گوندی عەین دەقنە و بیلونیە و مەرعەناز و دەوروبەری شارۆچکەی دێر جەمال و تەل رەفعت سەر بە ناوچەی شەھبایان توپباران کردوە.
ئاماژە بەوەشکراوە، لە بەرەی گوندی مەرعەناز و کەفر خاشر لە ناوچەی شەھبا شەڕ و پێکدادان لە نێوان ھێزەکانی رزگاری عەفرین و گروپە چەکدارەکانی سەر بە تورکیا رویداوە، لە شارۆچکەی مارع سەر بە ناوچەی عەزازیش زرێپۆشێکی سوپای تورکیا کراوەتە ئامانج و دە سەربازی تورکیا لەو ھێرشەدا کوژراون و شەش سەربازیش برینداربوون.
رابیحە حەمەد لێپرسراوی مەڵبەندی بەغدادی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بە کوردسات نیوزی راگەیاند، لە درێژەی ئامادەکارییەکان بۆ ئەنجامدانی دیداری یەکێتی ئەمڕۆ لە بەغداد ئامادەکارییەکان بۆ ئەو مەبەستە دەستیپێکرد و چەند لیژنەیەکی تایبەت پێکھێنران و بەغدادیش تایبەتمەندی خۆی ھەیە، لەڕووی رێکخستن و پەیوەندی و پێکھاتەکانەوە و جیاوازە بەراورد بە شارەکانی ھەرێمی کوردستان و گرنگی تایبەتی ھەیە.
وتیشی، کوردانی فەیلی لە بەغداد لە رابردوو زوڵمی زۆریان لێکراوە و تائێستا قەرەبوو نەکراونەتەوە و لەناو دامودەزگاکانی دەوڵەتیش مامەڵەی باشیان لەگەڵ ناکرێت، بۆیە پێویستە یەکێتی خۆی بە خاوەنی کوردانی فەیلی بزانێت بۆ ئەو مەبەستەش لیژنەیەکی تایبەت پێکھێنراوە.
لێپرسراوی مەڵبەندی بەغدادی یەکێتی تەئکیدیکردەوە، پێویستە یەکێتی بەرنامەی نوێ و تایبەتی ھەبێت بۆ بەغداد گرنگی زیاتر بەوەدا بدات چۆن مامەڵە لەگەڵ بەغداد بکات و لە رێگەیەوە مافەکانی کورد دەستەبەر بکات.
بڕیارە مانگی داھاتوو دیداری یەکێتی بەرێوەبچێت، بۆ ئەو مەبەوستەش ئەمڕۆ لە شاری بەغداد ئامادەکارییەکان بۆ دیدارەکە دەستیپێکرد، پێشتریش ئامادەکارییەکان بۆ دیدارەکە لە ھەولێر، دھۆک، کەرکوک، ھەڵەبجە وھەوارامان، گەرمیان، رانیە بەرێوەچوون.
ئەمڕۆ ڕێکەوتی ٢٤/ ٤/ ٢٠٢٢ ساڵیادی کارەسات و ڕاپەڕینی پشدەرە و قایمقامیەتی پشدەر پەیامێکی بڵاو کردەوە و ڕایگەیاند، سەرەڕای بەسەرچوونی ئەو شێوازە کۆن و تەقلیدیەی کە ساڵانە یاد و بۆنە نیشتیمانی و نەتەوەییەکانی پێدەکرێتەوە کە دواجار خزمەت بەو یاد و بۆنانە ناکات و لە گەڵ میزاجی گشتی خەڵک و کۆمەلگەدا ناگونجێ لە کاتێکدا دەکراو دەکرێ بە شێوازی زانستی و بە جۆرێکی ئەوتۆ یادو بۆنەکان بکرێنەوە.
ھەوەھا ڕاشیگەیاند، پێویستە یادەکان بە جۆرێک بکرێنەوە کە خزمەتی ناوچەکە بکات و چیرۆکی کارەسات و ڕاپەڕینی ٢٤/٤ بە کوردستان و جیھانیش بناسێنرێت.
قایمقامێتی پشدەر نیگەرانی خۆی لە نەبونی خزمەت گوزاری و کۆچکردنی گەنجان لە ناوچەکەدا ڕاگەیاند و داوای باشتر کردنی دۆخی ناوچەکەیان لە حوکمەتی ھەرێم کرد.
"حسێن حەمە کەریم" وتەبێژی وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاوی ھەرێم بە کوردسات نیوزی راگەیاند، لە کەناڵێکی تر لێدوانێک بەناویانەوە بڵاوکراوەتەوە کە گوایە وتوویەتی بارانبارین ھیچ سوودێکی نابێت بۆ دەغڵودانی ئەو ناوچانەی گەرمیان کە وشکەساڵییان تێدا راگەیەندراوە و ھەروەھا بۆ بەشێکی دەشتی ھەولێر کە مەترسی وشکەساڵی لەسەرە.
وتیشی، ئەو لێدوانەی بەشێکی لابراوە و تەواوی لێدوانەکەی ئەوە بووە کە لە ناوچەی گەرمیان و باشور و دەشتی ھەولێر بۆ بەرھەمی دەغڵودان ئەو ناوچانەی پشتیان بەستوە بە باران و زەوی دێمن تازە باران بارین سودی نیە، بەڵام بۆ ناوچەکانی تر جارێ کات ماوە و سود لە باران بارین وەردەگرن.
ئەم شەو سەعات ٨:٣٠ لە ئەنجامی پێکدادانی دوو ئۆتۆمبیل لە جۆرەکانی نیسان سەنی تایبەت و بارھەڵگرێک لە سەر ڕێگەی گشتی دەربەندیخان— کەلار نزیک پردی قەترە ٦ ھاوڵاتی بریندار بوون.
فەرمانگەی میدیا و زانیاری حکومەتی ھەرێم رایگەیاند، بەھۆی کەمکردنەوەی نرخی کارەبا لەسەر نانەواخانە و سەمونخانەکان بە رێژەی ٥٠٪ و ھەڵگرتنی رەسمی گومرگیی لەسەر ھاوردەکردنی ئارد، رێگری کراوەلە بەرزبوونەوەی نرخی نان. بەو جۆرەش نرخی نان لە بەرژەوەندی ھاوڵاتیان جێگیر بووە و بارگرانیش لەسەر نانەواخانە و سەمونخانەکان کەمبووەتەوە. ئاماژەی بەوەشکردوە، بەردەوام دەبن لە پشتیوانیکردنی نانەواخانە و سەمونخانەکان بۆئەوەی بارگرانی لەسەر ھاوڵاتیان دروست نەبێت.
دەرچوونی یەکەم ڕۆژنامە بە زمانی کوردی و لە وڵاتی میسر، بە وەچەرخانێکی میّژووی ئەژمار دەکرێت، وەک سەرەتاییەکی گرنگ لە بایەخ دان بەو بوارە زیندووەی بیری ڕۆشنگەری و پەرەسەندنی زمانی کوردی لە ئاستێکی باڵا تردا.
دەرچوونی یەکەمین ڕۆژنامەی کوردی، پاشخان و بنەمایەکی سەرەکی بوو، بۆ ئەو گۆڕانکارییە گەورەیەی دواتر لە بواری ڕۆژنامەگەری و میدیای کوردیدا ھاتە ئاراوە.
یادکردنەوەی ئەو مێژووە پرشنگدارەی ڕۆژی ڕۆژنامەگەری کوردی لە کاتێکدایە، بەشێک لە ھێزە سیاسییەکانی ھەرێمی کوردستان، سانسۆرێکی توندیان خستووە سەر بواری میدیا و ڕۆژنامەگەری، جگە لەوەش چەندین ڕۆژنامەنووس لەسەر ڕەخنەگرت و ئاشکراکردنی کەیسەکانی گەندەڵی لە کونجی زیندان توندکراون یان سزای توندیان بەسەردا سەپێنراوە.
بەدرخانییەکان لە میسر بە دەرکردنی یەکەم ڕۆژنامەی کاغەزی کوردی، میّژوویەکی پڕی لە سەروەرییان بۆ خۆیان تۆمار کرد و بوونە ڕێچکەیەکیش بۆ برەودان بەو بوارە زیندووە لە مێژووی ڕۆشنگەری کوردیدا.
دەقی ڕاگەیانراوەکە.......
بەبۆنەی (١٢٤)ەمین ساڵیادی ڕۆژنامەگەریی کوردی و داگیرساندنی مۆمی (٢٤) ساڵەی دامەزراندنی سەندیکای ڕۆژنامەنووسانی کوردستان، جوانترین پیرۆزبایی خۆمان ئاراستەی سەرجەم ڕۆژنامەنووسان و میدیاکارانی کوردستان دەکەین. لەم یادە پیرۆزەدا جارێکی دیکە پشتیوانیی خۆمان بۆ ئازادیی ڕۆژنامەگەری و ڕۆژنامەنووسە بەرپرس و بوێر و ڕاستبێژەکان دووپات دەکەینەوە، ھیواخوازین ئەم یادە ببێتە مایەی بەرەوپێشچوونی ڕەوشی ئازادیی ڕۆژنامەگەری و چەسپاندنی پرەنسیپە گشتییەکانی دیموکراسی و مافەکانی مرۆڤ.
بە درێژایی مێژوو تا ئەمڕۆش، ڕۆژنامەگەریی کوردی ڕووبەڕووی دەیان بەربەست و کاری سەخت و دژوار بووەتەوە، بەڵام ھەمیشە لەسەر دەستی ڕۆژنامەنووسانی سەنگین و پڕۆفیشناڵ بەسەر سەختییەکاندا زاڵبووە و گەیشتووەتە ئاستی ئەمڕۆ کە لە ھەرێمی کوردستان دەیان ڕۆژنامە و دەزگای میدیایی و میدیاکاری جدی و سەنگین بوونیان ھەیە و کاریگەرییان لەسەر بڕیاری سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابووری ھەیە.
لەم یادەدا، پەیامی خۆمان ئاراستەی، ئەکادیمییان، مامۆستایانی زانکۆ و شارەزایان و سەرجەم قەڵەمە دیار و سەنگینەکان دەکەین، کە ڕۆڵی ئەرێنی بگێڕن بە ئاراستەی بنیادنان و پتەوکردنی کۆڵەگەکانی میدیای بەرپرسیار، بەجۆرێک کە بنەماکانی ئازادیی ڕِۆژنامەگەری، پاراستنی مافی گشتی و تایبەتمەندییە کەسییەکان پارێزراوبن و ھاوسەنگی لەنێوانیاندا بێتە بوون.
د. ڕێواز فائق
سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان
٢٢ی نیسانی ٢٠٢٢
بەپێی راگەیەندراوی وەزارەتی بەرگری تورکیا، لە ماوەی چەند رۆژی رابردووی ئۆپراسیۆنی چڕنووک-قوفڵ، ٤٢ گەریلا گیانیان لەدەستداوە، دەشڵێت، ھێرشەکانیان بۆ سەر بنکە و بارەگاکانی پەکەکە بەردەوام دەبێت و تا ئێستاش تەنھا دوو ئەفسەریان کوژراوە.
ناوەندی راگەیاندن و چاپەمەنی ھێزەکانی پاراستنی گەل (ھەپەگە)ش رایگەیاند، رۆژی پێنجشەممە ٢٧ سەربازی تورکیایان کوشتووە و بەم جۆرەش ژمارەی سەربازە کوژراوەکانی سوپای تورکیا بۆ ٢٠٥ سەرباز بەرزبووەوە.
بەهۆی تەقینەوەی بۆمبێکی چینراو بە ئۆتۆمبێلێک لە ناوچەی گلەی سەربەقەزای خانەقین ٢ هاوڵاتی کوژران و ٣ی تریش برینداربوون کە سەرجەمیان ئەندامی یەک خێزانبوون.
هەروەها پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند لەدوای تەقینەوەی بۆمبە چێنراوەکە ژمارەیەک چەکدار هێرشیان کردۆتە سەر یەکەیەکی هێزەکانی حەشدی شەعبی و لە ئەنجامدا ٣ لە چەکداری حەشدی شەعبی کوژراون و ٣ی تریش برینداربوون .