کوردستان
کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی راگەیاند و ئاماژەی بەوەکردووە، پلەکانی گەرما بەرز دەبنەوە و لە هەولێر و دهۆک ئەگەری بارانبارین هەیە.
کەشناسیی هەرێم رایگەیاندووە، ئەمڕۆ یەکشەممە، ئاسمان پەڵەهەور و نیمچەهەور دەبێت و پلەکانی گەرما کەمێک بەرز دەبنەوە.
ئاماژەی بەوەشکردووە، سبەی دووشەممە، ئاسمان لە ساماڵ و پەڵەهەورەوە دەگۆڕێت بۆ نیمچەهەور، هەروەها ئەگەرى نمەباران هەیە لە بەشێک لە ناوچە شاخاوییەکانى پارێزگاى هەولێر و ناوچە شاخاوییەکانى پارێزگاى دهۆک و سەنتەرى پارێزگاى دهۆک.
کەشناسیی هەرێم ئەوەشی خستووەتە روو، سبەینێش بە هەمان شێوە، پلەکانی گەرما کەمێک بەرزتر دەبنەوە بەراورد بەمڕۆ.
بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی :
هەولێر: ١٦ پلەى سیلیزى
سلێمانی: ١٥ پلەى سیلیزى
دهۆک: ١٦ پلەى سیلیزى
کەرکوک: ١٨ پلەى سیلیزى
هەڵەبجە: ١٤ پلەى سیلیزی
گەرمیان: ١٩ پلەى سیلیزى
سۆران: ١٠ پلەى سیلیزى
زاخۆ: ١٦ پلەى سیلیزى
حاجی ئۆمەران: ٦ پلەى سیلیزى
پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ بە ئامادەبوونی شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق دۆزینەوەی گۆڕێکی بەکۆمەڵ لە بیانابی تەل ئەلشێخیەی پارێزگای سەماوە راگەیەنرا، کە لێکۆڵینەوە لە دی ئێن ئەی ئێسکەکانیان دەستی پێکردووە.
بەپێی لێکۆڵینەوە سەرەتاییەکان وا دەردەکەوێت کە ئەو کەسانەی لەو گۆڕە بەکۆمەڵەدا زیندەبەچاڵ کراون کورد بن، بەوپێیەی جلوبەرگەکانیان رەنگاورەنگە و لە جلوبەرگی کوردی دەچێت.
لە گۆڕە بەکۆمەڵەکەدا چەندین روفاتی ژن و منداڵی تێدایە، تەنانەت ژنی تێدایە دووگیان بووە و هەر بە دووگیانی زیندەبەچاڵ کراوە.
لەوبارەیەوە شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەكەمی عیراق لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەنووسیدا رایگەیاند، ئەم تاوانە بەڵگەیە لەسەر ئەوەی كە دوژمنی گەلی كورد گوێی بە هیچ شتێك نەداوە و كاری بەردەوامی كردووە بۆ سڕینەوەی كورد.
وتیشی، "بەداخەوە ئێستاش گەلی كورد بە یەكچاو سەیری یەكتر ناكات و پەند لە رابردوو وەرناگیرێت".
تاوانی ئەنفال:
حکومەتی بەعس بە چەندین شێواز هەوڵی تەعریبکردنی ناوچە کوردییەکانی داوە و لە سەرەتاشدا لە گوندەکانی کەرکوک و دەوروبەری دەستیپێکرد لە ساڵی ١٩٦٣، جگە لە راگواستن و بێسەروشوێنکردنی کوردانی فەیلی لە ساڵانی ٧٠ و ٨٠کاندا. دواتر ئەنفالکردنی هەشت هەزار کەس 'ئەنفالی بارزانییەکان' لە ساڵی ١٩٨٣ و بەکارهێنانی چەکی کیمایی لە چەندین ناوچە، کە دیارترینیان هەڵەبجە بوو.
ئەوە جگە لەوەی نزیکەی پێنج هەزار گوند لەنێوان ساڵآنی ٧٠ بۆ کۆتایی ٨٠کاندا خاپورکراون.
ئەو گۆڕە بە کۆمەڵەی لە سەماوە دۆزراوەتەوە دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٩٨٨، کە لە ساڵی ١٩٨٨ و بە دواوە، حکومەتی بەعس لەژێر ناوی سورەتی "الأنفال"دا بە شەش قۆناغ تاوانی ئەنفالی دژ بە کورد ئەنجامدا، لەو پڕۆسەیەدا حکومەتی بەعس بە سەرکردایەتی عەلی حەسەن مەجید، ١٨٢ هەزار هاووڵاتی مەدەنیان زیندەبەچاڵ کرد.
لەبارەی بەکارهێنانی ناوی ئەو سورەتەی قورئان، ماڵپەڕی رەسمی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێم لە ئەمریکا نووسیویەتی، "ناوی ئەو سوورەتە بۆ ئەو پرۆسەیە لەلایەن حزبی بەعسەوە بە هەڵە بەکارهاتووە".
هـ.ئـ
پۆلیسی گەرمیان رایگەیاند، بەهۆی تەقینەوەی سیستمی غازەوە لە گوندێکی سەر بە قۆرەتوو، منداڵێکی ١٠ ساڵ گیانی لەدەستدا و باوک و برایەک و دوو خوشکی بریندار بوون.
عەلی جەمال قدوری وتەبێژی پۆلیسی گەرمیان رایگەیاند، سەرلەبەیانی ئەمڕۆ یەکشەمە، لە گوندی مەحمود قەجەر سەر بە ناحییەی قۆرەتوو، شەش بریندار گەیەنرانە نەخۆشخانەی فریاکەوتنی شەهید هەژار لە کەلار، کە بەهۆی تەقینی سیستمی غازەوە بەشێکی جەستەیان سوتابوو.
ئاماژەی بەوەشکرد، بەهۆی سەختی برین و زۆری رێژەی سوتاویەکەیەوە یەکێک لە بریندارەکان بەناوی ئارش ئەحمد حەسەن، لەدایکبووی ساڵی ٢٠١٤ گیانی لەدستدا.
ئەوەش هاتووە، ئەو کەسانەی برینداربوون و گیانیان لەدەستدا سەرجەمیان ئەندامی یەک خێزان بوون، کە پێکهاتبوون لە باوک و دوو خوشک و دوو برا.
دەشڵێت، لە ئێستادا بریندارەکان لە نەخۆشخانە چارەسەری پێویست وەردەرگن و تەرمی ئارشی ١٠ ساڵیش بۆ پزیشکی دادی کەلار نێردراوە.
وتەبێژی پۆلیسی گەرمیان ئەوەشی خستووەتە روو، لەئێستادا پۆلیس چووەتە شوێنی رووداوەکە و لەسەر دەستیان بە لێکۆڵینەوە لە چۆنیتی و هۆکاری رووداوەکە کردووە.
گروپی راوێژکاری مینی ناسراو بە رێکخراوی ئێم ئەی جی MAG لە گوندی گۆلباخی سەر بە ناحیەی قادرکەرەم، ناپاڵمێکیان دۆزیوەتەوە، بڕیارە لە شوێنێکی دووری گوندەکە بەشێوەیەکی زانستی و هونەری بیتەقێننەوە و لەناوی ببەن.
پشتیوان نوری یەکێکە لە دانیشتووانی گوندەکە و بۆ کوردسات نیوز باسی لەوەکرد، "لە ساڵی ١٩٧٩ گوندەکەمان لەڕێگەی فڕۆکە جەنگییەکانی رژێمی رووخاوی بەعسەوە بۆردومان کرا، ئەو دوو گوللـەناپاڵمە مێژووەکەیان دەگەڕێتەوە بۆ ئەو کاتە و هێشتا نەتەقیونەتەوە".
ئەوەشی خستە روو، "پاش ئەوەی رێکخراوی ئێم ئەی جیمان ئاگادارکردەوە، ماوەی چەند رۆژێک سەرقاڵی دۆزینەوەی ئەو دوو گوللـەناپاڵمە نەتەقیوە بوون، دواتر لە ڕێگەی ئامێری تایبەت بەدۆزینەوەی مین و تەقەمەنی لەژێر زەوی دانەیەکیان دۆزییوەتەوە و ئەمڕۆ دەیتەقێننەوە".
قونسوڵخانەی ئەمریکا لە هەولێر رایگەیاندووە، گروپی راوێژکاری مینی ناسراو بە رێکخراوی ئێم ئەی جی MAG لە ساڵی ٢٠١٥ تاوەکو ٢٠١٨، چوار ملیۆن و ٣٧ ھەزار و ٥٠٩ مەتر دوجا زەوی لە مین پاککردووەتەوە، هەروەها ٢٥ ھەزار و ٥٥٥ پارچە مین و تەقەمەنی لە ناوبراون.
بەپێی ئامارەکانی دەزگای گشتیی کاروباری مین، لە ھەرێمی کوردستان ٧٧٦ کیلۆمەتر دووجا زەوی بە مین و تەقەمەنی و پاشماوەی جەنگی پیس بووە. لەو رووبەرە ٢٥٥ کیلۆمەتر دووجا ماوە کە پاک بکرێتەوە.
لە هەرێم، بە گشتی تاوەکو ئێستا ١٣ هەزار و ٥٩٣ کەس وەک قوربانییانی مین تۆمار کراون لەو ژمارەیەش ٣٦ کەسیان هەڵگرەوەی مین بوون.
بافڵ جەلال تاڵەبانی، سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و فایەق زێدان، سەرۆکی ئەنجوومەنی باڵای دادوەریی عیراق لە بەغداد کۆبونەوە.
لە كۆبوونەوەكەدا دۆخی گشتیی عیراق، شایستەداراییەكان و موچەی موچەخۆرانی هەرێمی كوردستان و جێبەجێكردنی بڕیارەكانی دادگای فیدراڵی گفتوگۆیان لەبارەوەكرا و جەخت لە كۆتاییهێنان و چارەسەری یەكجارەكی كێشەكان كرایەوە.
لە درێژەی كۆبوونەوەكەدا جەخت لە پابەندبوون بە بڕیارەكانی دادگای فیدراڵی، سەربەخۆیی دەسەڵاتی دادوەری و هەماهەنگیی نێوان سەرجەم دامەزراوە یاساییەكان كرایەوە بەئامانجی پاراستنی سەقامگیری و مافەكانی سەرجەم نەتەوە و پێكهاتەكانی وڵات و سەرخستنی بەرنامەی خزمەتگوزاریی حكومەت.
سەرۆك بافڵ جەلال تاڵەبانی ستایشی رۆڵی دەسەڵاتی دادوەریی عیراقی كرد كە هەمیشە بڕیارەكانی لەچوارچێوەی دەستوور و لەخزمەت مافەكانی خەڵكدایە بەتایبەت بڕیارەكانی پەیوەست بە موچەخۆرانی هەرێمی كوردستانەوە.
داواشیكرد، وەك هەمیشە هاوكار و پشتیوانبن بۆ جێبەجێكردنی بڕیارەكان و پابەندكردنی هەموولایەك تاوەكو چیتر موچەخۆرانی هەرێمی كوردستان نەبنە قوربانیی ململانێ سیاسییەكان و مافەكانیان پارێزراوبێت.
هەسەدە كوژرانی ٥٢ چەكدار و "شەهیدبوونی" پێنج شەڕڤانی لە دەوروبەری بەنداوی تشرین راگەیاند، ٣٠٠ تۆن گەنمیش بەهۆی بۆردومانی توركیاوە لە سنووری كۆبانێ سوتان.
ئەنجومەنی سەربازیی هەسەدە لە مەنبەج رایگەیاند، توركیا و گروپە چەكدارەكان هێرشی زەمینی و ئاسمانی و بۆردومانیان بۆ سەر دەوروبەری بەنداوی تشرین چڕكردووەتەوە، شەڕڤانانیش بەرەنگاریان بوونەتەوە
هەسەدە رایگەیاندووە لە ماوەی ١٢ سەعات شەڕوپێكداداندا ٥٢ چەكدار كوژراون و دوو زرێپۆشیش تێكشكێنراون، پێنج شەڕڤانیش "شەهیدبوون".
لە لایەكی دیكەوە ، گوڵستان شێخۆ، هاوسەرۆكی كەمپەینی پێشكەوتن و كۆمەڵگەی كشتوكاڵی لە كانتۆنی فورات ئاشكرایكرد، درۆنێكی توركیا بۆردومانی سایلۆیەكی لە نزیك سرین لە باشووری كۆبانێ كردوە و بەهۆیەوە لانیكەم ٣٠٠ تۆن گەنم سوتاون.
شێخۆ هۆشداریی داوە لەوەی هەنگاوەكانی توركیا دژی رۆژئاوای كوردستان ببێتە هۆی سەرهەڵدانی قەیرانی خۆراك.
سوپای توركیا لە گوندی خەلیفانی سنووری برادۆست سێ مێردمنداڵی بۆ ماوەی نزیكەی حەوت سەعات دەستبەسەركرد و دواتر رادەستی ئاسایشی كردنەوە.
پەیامنێری كوردسات نیوز رایگەیاند، سەعات ١٠ـی بەیانی ئەمڕۆ، لە نزیك گوندی خەلفیان كە دەكەوێتە دامێنی چیادێل لە سنووری برادۆست، سوپای توركیا سێ مێردمنداڵی دەستبەسەركردووە، كە لە دوو كچ و كوڕێك پێكهاتوون، بە ناوەكانی " شادی شێخۆ و نادیە شێخۆ و فازڵ حەتەم" كە تەمەنیان لە نێوان ١٠ بۆ ١٥ ساڵدایە.
ئەوەشی خستەڕوو، سوپای توركیا نزیكی سەعات ٤:٣٠ خولەكی دوانیوەڕۆ سێ مێرمنداڵەكەی رادەستی ئاسایشی گوندی نزارییە كردووە و دواتر رەوانەی ئاسایشی سۆران كراون.
كەسوكاری ئەو مێرمنداڵانە بە كوردسات نیوزیان راگەیاند، مێردمنداڵەكانیان خوێندكارن و ئەمڕۆ بەهۆی ئەوەی دەوامیان نەبووە، شوانیان كردووە و بەشێك لە ئاژەڵەكانیان لە هێزەكانی توركیا نزیكبووەتەوە و دواتر لەلایەن سوپای توركیاوە دەستبەسەركراون.
وتەبێژی كۆمسیۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عیراق رایدەگەیەنێت، هەفتەی داهاتوو پارەی كارمەندانی سەر سندوقی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان رەوانەی هەرێم دەكرێت.
جومانە غەلای، وتەبێژی كۆمسیۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عیراق لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، هەفتەی داهاتوو لە رێگەی بانكەوە پارەی كارمەندانی سەر سندوقی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان رەوانەی هەرێم دەكەن.
ئەوەشی خستەڕوو، نووسینگەكانی كۆمیسیۆن لە پارێزگاكانی هەرێم دەتوانن پارەكە وەربگرن و بەسەر كارمەندانی سەر سندوقەكانی دەنگدان دابەشی بكەن.
بڕیارە سبەینێ وەفدێكی وەزارەتی دارایی هەرێم سەردانی بەغداد بكات، بریكاری وەزارەتی دارایی عیراقیش دەڵێت، تەرازوی پێداچوونەوەی مانگانەی هەرێم وردبینی كراوە و رێكخراوەتەوە.
رێباز حەملان بریكاری وەزارەتی دارایی عیراق رایگەیاند، دوای ئەوەی وەزیری دارایی عیراق بڕیاریدا تیمێك لە وەزارەتەكەی سەردانی هەولێر بكەن، لە ماوەی ١٠ رۆژدا بە هاوبەشی لەگەڵ بەڕێوەبەرایەتی گشتی ژمێركاری لە وەزارەتی دارایی هەرێم، تەواوی ئەو رێكارانەی بۆ رێكخستنەوەی تەرازوی پێداچوونەوەی مانگانەی هەرێم لە سەرەتای ساڵی ٢٠٢٤ـەوە تا مانگی ١١ـی ئەمساڵ مانگ بە مانگ وردبینی كراوە و رێكخراوەتەوە.
وتیشی، بەوشێوەیەی وەزارەتی دارایی عیراق داوایكردبوو لەسەر لیستی موچە و خەرجی بەكاربردن و ئەو بڕە پارانەی لە بەغدادەوە بۆ هەرێم نێردراوە، ئەو پارانەش كە لە هەرێم لەسەر داهاتی ناوخۆ خەرجكراوە بۆ پڕكردنەوەی موچەی مانگانە هەموی دیاریكراوە.
رێباز حەملان جەختی لەوەشكردووەتەوە، بڕیارە سبەینێ بەڕێوەبەری گشتی ژمێركاری وەزارەتی دارایی هەرێم و تیمی تەكنیكی سەردانی بەغداد بكەن بۆ بەدواداچوونی كارەكان و كۆتایهێنان بە كێشە هونەرییەكان.
بەڕێوەبەرایەتیی هاتوچۆی سلێمانی رایدەگەیەنێت، سبەی یەكشەممە لە بەڕێوەبەرایەتیی هاتوچۆی سلێمانی لە سەرجەم بەڕێوەبەرایەتی و بەش و هۆبەكان دەوام ئاسایی دەبێت.
بەڕێوەبەرایەتیی هاتوچۆی سلێمانی، ئاگاداری سەرجەم هاووڵاتییان دەكاتەوە كە سبەینێ یەكشەممە لە بەرێوەبەرایەتی هاتوچۆ لە سەرجەم بەڕێوەبەرایەتی و بەش و هۆبەكان دەوام ئاساییدەبێت و سەرجەم مامەڵەی هاووڵاتیان راییدەكرێت.
هەر لە راگەیەندراوەكەدا هاتووە، داوا لە هاووڵاتیان دەكات هەر جۆرە مامەڵەیەكیان هەبێت لە هەر جێگایەكی بەڕێوەبەرایەتییەكە كارەكانی بۆ جێبەجێدەكرێت.
بافڵ جەلال تاڵەبانی، سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و محەمەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرانی عیراق لە بەغدا کۆبوونەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا دوایین رووداو و پێشهاتەکانی عیراق و ناوچەکە گفتوگۆیان لەبارەوەکرا، جەخت لە چارەسەرکردنی کێشەکان و یەکخستنی هەوڵە نیشتمانییەکان بۆ دوورخستنەوەی گرژییەکانی ناوچەکە لە عیراق و هەرێمی کوردستان کرایەوە.
لەدرێژەی کۆبوونەوەکەدا پابەندبوونی حکومەت بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری بەشێوەیەکی یەکسان و دادپەروەرانەوە بۆ سەرجەم هاوڵاتییان دووپاتکرایەوە.
کێشەکانی نێوان هەولێر و بەغداد، دواکەوتنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان و کاریگەرییە نەرێنییەکانی لەسەر ژیان و گوزەرانی خەڵک تەوەرێکیتری کۆبوونەوەکە بوو و لەوبارەیەوە سەرۆک بافڵ رایگەیاند، یەکێتی لەگەڵ بڕیارەکانی دادگای فیدراڵیدایە بۆ تەوتینکردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان. داواشی لە سەرۆکوەزیران کرد وەک هەمیشە هاوکار و پشتیوان بێت بۆ پارێزگاریکردن لە ماف و شایستەداراییەکانی خەڵکی کوردستان و رێگری لە بەسیاسیکردنی ئەم پرسە نیشتمانییە بکرێت.
هەر لەکۆبوونەوەکەدا خێراترکردنی هەنگاوەکانی پێکهێنانی حکومەتی نوێی هەرێمی کوردستان لەسەر بنەمای هاوبەشیی راستەقینە و هێنانەکایەی حوکمڕانییەکی خزمەتگوزار و دادپەروەر جەختیلێکرایەوە و لەو رووەشەوە سەرۆک بافڵ ئاماژەی بەوەکرد، هەڵوێستی ئێمە سەبارەت بە پرسی حکومەتی نوێ روونە و دەمانەوێت یەکسانی و دادپەروەری بنەمای حکومەتی داهاتووبێت، دوور لە جیاکاری خزمەتی هەموولایەک بکات، ئامانجەکەی بەهێزترکردنی کوردستان بێت و توانای چارەسەکردنی کێشەکانی پەیوەست بە ژیانی خەڵکی هەبێت.
بافڵ جەلال تاڵەبانی، سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و محەمەد حەلبووسی، سەرۆكی حزبی تەقەدوم لە بەغداد کۆبوونەوە و لە دیدارێکدا پرسی موچە و شایستەداراییەکانی هەرێمی کوردستان گفتوگۆی لەبارەوەکرا.
لە کۆبوونەوەکەدا کە نزار ئامێدی، ئەندامی مەکتەبی سیاسی ئامادەبوو، یەکخستنی هەوڵە نیشتمانییەکان بە ئامانجی چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوان هەولێر و بەغداد بەتایبەت ناکۆکییەکانی پەیوەست بە پرسی موچە و شایستەداراییەکانی هەرێمی کوردستان گفتوگۆی لەبارەوەکرا و هەردوولا جەختیان لە پابەندبوون بە دەستوور و پاراستنی مافەکانی هەموولایەک کردەوە.
لەدرێژەی کۆبوونەوەکەدا دۆخی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەتایبەت سووریا هەڵسەنگێندرا و داواکرا هەموولایەنەکان بە ستراتیژێکی نیشتمانیی هاوبەشەوە کار بۆ پاراستنی ئاسایش و سەقامگیریی عیراق بکەن و نەهێڵن گرژی و ئاڵۆزییەکانی ناوچەکە کاریگەریی لەسەر عیراق و ژیانی خەڵکەکەی دروستبکات.
بافڵ جەلال تاڵەبانی، سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لەماڵی مام لە بەغدا پێشوازی لە محەمەد ئەلحسان، نوێنەری سکرتێری گشتیی نەتەوەیەکگرتووەکان لە عیراق کرد.
لەکۆبوونەوەیەکدا کە نزار ئامێدی، ئەندامی مەکتەبی سیاسی ئامادەبوو، سەرۆک بافڵ جەلال تاڵەبانی رۆڵی نوێنەری سکرتێری گشتیی نەتەوەیەکگرتووەکانی لە پاراستنی سەقامگیریی ناوچەکە و لێکنزیککردنەوەی لایەنەکان لەپێناو هێنانەدی ئامانجە باڵاکان بەرزنرخاند و رایگەیاند، یەکێتی بە بایەخەوە لە رۆڵ و پێگەی ئێوە دەڕوانێت و بەدڵنیاییەوە هاوکار و پشتیوان دەبێت لەچوارچێوەی پاراستنی بەرژەوەندییە باڵا و نیشتمانییەکاندا.
دۆخی گشتیی عیراق و پێشهاتەکانی سووریا تەوەرێکیتری کۆبوونەوەکە بوون و هەردوولا جەختیان لە چارەسەری ئاشتییانەی کێشەکان و دوورکەوتنەوە لە بژاردەی شەڕ کردەوە. داواشیانکرد، هەموولایەک بەرپرسیارانە مامەڵە بکەن و رێگریی لە تەشەنەسەندنی ئاڵۆزییەکان بکەن بەتایبەت پاراستنی سەقامگیریی عیراق و دوورخستنەوەی لە ململانێکان.
لەدرێژەی کۆبوونەوەکەدا پێکهێنانی حکومەتی نوێی هەرێمی کوردستان و مووچە و شایستەداراییەکانی خەڵکی کوردستان تاوتوێکران و لەوبارەیەوە سەرۆک بافڵ ئاماژەی بەوەکرد، جەخت لە هەڵوێستەکانی رابردوومان دەکەینەوە سەبارەت بە پێکهێنانی حکومەتێکی نیشتمانیی خزمەتگوزار و دادپەروەر، حکومەتێک دوور لە جیاکاری خزمەتی هەموولایەک بکات و هەوڵەکانی لەپێناو گەشەسەندنی کوردستان و داهاتوویەکی سەقامگیرتردا بێت.
لەبارەی پرسی مووچەشەوە، سەرۆک بافڵ جەلال تاڵەبانی داوای لە لە نوێنەری سکرتێری گشتیی نەتەوەیەکگرتووەکان کرد هاوشانی لایەنە سیاسییەکان، هاوکار و پشتیوانبێت بۆ گەیشتن بە چارەسەرێکی ریشەیی، پاراستنی مافەکانی خەڵکی هەرێمی کوردستان و بەکارنەهێنانی شایستەداراییەکانیان لەپێناو بەرژەوەندییە سیاسییەکاندا.
لە تەل بەراکی رۆژئاوای کوردستان بەهۆی هێرشی درۆنی تورکیاوە دوو ئۆتۆمبێل کرانە ئامانج و لە ئەنجامدا سێ کەس گیانیان لەدەستدا و پێنج کەسیش برینداربوون.
توركیا بە فڕۆكەی بێفڕۆكەوان، لە باشوری شاری تەل بەراك سەر بە كانتۆنی جزیرە دوو ئۆتۆمبێلیان كردە ئامانج و سێ هاووڵاتی گیانیان لەدەستداوە و هەوڵیشیانداوە بچنە ناو گوندێكی عەین عیسا و گوندێكی گرێ سپی، لە ئەنجامدا شەڕڤانانی ئەنجومەنی سەربازی رەقا وەڵامی هێرشەكەیان داوەتەوە و هەوڵەكانیان لەناوبردووە.
لەلایەكی تریشەوە سوپای توركیا و گروپە چەكدارەكان هێرشیان كردوەتە سەر پردی قەرەقۆزاق و ناوچەی شێخلەنگەر لە سنوری كۆبانێ و ناوچەكانیان بە چڕی تۆپباران كردووە، بەڵام تائێستا زیانەكانی ئەو تۆپبارانە ئاشكرانەكراوە.
سەرۆك بافڵ جەلال تاڵەبانی گەیشتە بەغداد و بڕیارە لەگەڵ سەرۆك وەزیران و سەرۆكی ئەنجومەنی باڵای دادوەری و چەند كەسایەتییەكی تری سیاسی عیراق كۆببێتەوە.
بافڵ جەلال تاڵەبانی سەرۆكیی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بەسەردانێك گەیشتە بەغداد و بڕیارە لە سەردانەكەیدا چاوی بە محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عیراق و فایەق زیدان سەرۆكی ئەنجومەنی باڵای دادوەری و چەندین كەسایەتی تری سیاسی بكەوێت.
بەپێی زانیارییەكان تەوەری سەرەكی كۆبوونەوەكانیش گفتوگۆكردن دەبێت لەسەر چارەسەكردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم و رەوشی سیاسی عیراق و ناوچەكە و كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغداد.
وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا لە ئەنقەرەوە داوا لە توركیا دەكات، رۆڵی ئەرێنی ببینێت لە سوریای نوێ و جەخت لەوەشدەكاتەوە، ئاسایشی كورد بۆ سوریایەكی ئازاد، پێویستە.
ئانالینا بێربوك وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا لەگەڵ هاكان فیدان هاوتا توركییەكەی لە ئەنقەرە کۆبووەوە و رایگەیاند، ئاسایشی كورد بۆ سوریایەكی ئازاد پێویستە، بەڵام دەبێت نیگەرانییە ئەمنییەكانی توركیاش چارەسەربكرێن بۆ دەستەبەركردنی سەقامگیری.
بێربۆك تیشكی خستەسەر ترسی كورد لە شاری كۆبانی و ئاماژەی بەوەكرد، دانیشتوانەكەی سەرەڕای ئاهەنگگێڕان، لە دۆخێكی دڵەڕاوكێدا دەژین، هەربۆیە هێشتا ئاشتی لە سوریادا بەدەستنەهاتووە و داهاتووەكەی بە هەڵواسراوی ماوەتەوە.
جەختی لەوەشكردەوە، نابێت سوریای نوێ ببێتە یارییەك بۆ زلهێزە دەرەكییەكان و تاقیگەیەك بۆ توندڕەوی، داواشی لە توركیا كرد رۆڵی ئەرێنی لە سەقامگیركردنی سوریادا بگێڕێت و جەختی لە گرنگی پاراستنی كەمینەكان و دڵنیابوون لە گەڕانەوەی ئاوارەكان كردەوە، ئەمەشی لە بەرژەوەندی توركیا وەسفكرد بەتایبەت كە ئێستا میوانداری زیاتر لە سێ ملیۆن ئاوارەی سووری دەكات.
هەروەها بێربۆك رۆڵی كوردەكانی لە شەڕی دژ بە ڕژێمی ئەسەد بەرزنرخاند و هۆشداریشی دا لە بارگرژییە بەردەوامەكان لە رۆژئاوای كوردستان.