هەواڵەکان
حكومەتی ئێران دەڵێت، تا رۆژی پێنجشەممە، ئاسمانی ناوەڕاست و رۆژئاوای وڵاتەكەی بە روی گەشتە ئاسمانییە نێودەوڵەتییەكان دادەخات.
وتەبێژی وەزارەتی رێگاوبان و گەشەپێدانی شارستانی ئێران رایگەیاند، بە هۆكاری ئەمنی ئاسمانی ناوەڕاست و رۆژئاوای وڵاتەكەی بە روی گەشتە ئاسمانییە نێودەوڵەتییەكان داخراوە، تەنها بەشی رۆژهەڵات كراوە دەبێت.
دەشڵێت، گەشتی ناوخۆیی و دەرەكی لە باكور و باشور و رۆژئاوای ئێران هەڵوەشێنراونەتەوە تا سەعات دووی سبەینێ و دواتر بڕیار لەسەر دەستپێكردنەوەی گەشتەكان دەدرێت.
ئەو بڕیارەی ئێران دوای چەند رۆژێك دێت لە دەستپێكردنەوەی گەشتە ئاسمانییەكان، دوای راگرتنی شەڕ لەگەڵ ئیسرائیل كە 12 رۆژی خایاند.
سەرۆك كۆماری عیراق دەڵێت، چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان بەغداد و هەولێر پێویستی بە دەركردنی یاسای نەوت و غاز هەیە.
د.لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق لە چاوپێكەوتنێكی رۆژنامەوانیدا لەگەڵ رۆژنامەی مۆندۆی ئیسپانی رایگەیاند، رۆژانە لە نێوان هەردوو حكومەتی عیراق و هەرێم پەیوەندی و گفتوگۆ هەیە بۆ چارەسەركردنی كێشە هەڵپەسێردراوەكانی نێوانیان، بە دیاریكراویش ئەو كێشانەی پەیوەندییان بە داهات و بەڕێوەبردنەوە هەیە
وتیشی، بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان عیراق و هەرێمی كوردستان، پێویستە پرۆژەیاسای نەوت و غاز لە ئەنجومەنی نوێنەران پەسەند بكرێت.
لە بەشێكیتری چاوپێكەوتنەكەشدا، سەرۆك كۆماری عیراق داوای لە سەرجەم هێز و لایەنە سیاسییەكان كرد بەشداری هەڵبژاردنی داهاتووی ئەنجومەنی نوێنەران بكەن و بەتایبەتیش ئەوانەی بڕیاریانداوە بایكۆتی هەڵبژاردن بكەن، جەختیشیكردەوە، دەبێت هەمووان پێكەوە كار بكەن بۆ چارەسەركردنی كێشەكان و بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی و پرسەكانی تر.
مەفرەزەکانی نوسینگەی نەهێشتنی تاوانی سەر بە بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی، تۆمەتبارێکیان دەستگیرکرد کە دزی لە ماركێتێک کردبوو.
پۆلیسی سلێمانی رایگەیاندووە؛ دوای ئەوەی هاووڵاتییەک لە نوسینگەی نەهێشتنی تاوانی کوردستان سکاڵای تۆمار کرد کە لە ماركێتەکەی پارەی لێ دزراوە، هێزەکانی پۆلیس لێکۆڵینەوەکانیان دەستپێکرد و سەرەنجام توانیان دەستگیری بکەن.
لە راگەیەندراوەکەدا هاتووە؛ سەرەنجام و دوای گەیشتن بە ئەنجامی لێکۆڵینەوەکان، توانرا تۆمەتبار بدۆزرێتەوە و لەلایەن مەفرەزەکانی نوسینگەی نەهێشتنی تاوانی کوردستانەوە دەستگیربکرێت.
زانیاری لەبارەی تۆمەتبارەوە:
پۆلیسی سلێمانی لە راگەیەندراوەکەیدا تۆمەتبارەکەی بە پیتەکانی (م، ع، ن) ناساندووە و ئەم زانیاریانەی لەبارەیەوە خستووەتە روو:
- لە ساڵی 1969لەدایک بووە
- پێشینەی تاوانی هەیە
- بە ڕەگەزنامە ئێرانییە
- دانی بە تاوانەکەیدا ناوە
سەرچاوەیەک لە فەرماندەیی پۆلیسی حەما لە سوریا هەواڵی رودانی تەقینەوەیەکی راگەیاند و ئاماژەی بەوەشکرد؛ روداوەکە بەهۆی سوتان و گڕگرتنی تانکەرێکەوە بووە لە ناوچەی جابرینی سەر بە پارێزگاکە و لە ئەنجامدا 7 کەس گیانیان لەدەستدا و ژمارەیەکیش بریندار بوون.
هاوکات دواتر بەرگری شارستانی حەما، ئاماری دروستی روداوەکەی بڵاوکردەوە و رایگەیاند: تا ئێستا لە رووداوەکەدا تەنیا دوو کەس کوژراون و ژمارەیەکیش برینداربوون.
حکومەتی هەرێمی کوردستان دوای کۆبوونەوەی ئەمڕۆی راگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە و تێیدا هاتووە، "هەر پابەندییەک لە سەر هەرێمی کوردستان بووە، بەزیادەوە جێبەجێی کردووە".
لە راگەیەندراوکەدا هاتووە، "تەوەری سەرەکی کۆبوونەوەکە، گفتوگۆکردن بوو لەبارەی ئەنجامی کۆبوونەوەکانی ئەم دواییەی نێوان هەر دوو وەفدی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵ کە لە هەولێر و بەغداد، بە ئامادەبوونی نوێنەری کۆمپانیا نەوتییەکان ئەنجامدران، کە تایبەت بوون بە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان لە رێگای کۆمپانیای سۆمۆ و بەدواداچوونی خەرجکردنی موچەکانی هەردوو مانگی پێنج و شەشی موچەخۆرانی هەرێمی کوردستان، ئەنجومەنی وەزیران دووپاتی کردەوە، کە هەر پابەندییەک لە سەر هەرێمی کوردستان بووە، بەزیادەوە جێبەجێی کردووە و هەرێم هەموو نەرمییەکی نواندووە بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێم لە رێگای کۆمپانیای سۆمۆ و گەڕاندنەوەی داهاتی فرۆشتنی نەوتی هەرێم بۆ وەزارەتی دارایی فیدڕاڵ".
لە راگەیەندراوەکەدا حکومەتەتی هەرێم ئاماژەی بەوەداوە، "ئێستا هەرێمی کوردستان و کۆمپانیا نەوتییەکان، بە هەموو شێوەیەک ئامادەیی هاوکاریان لەگەڵ حکومەتی فیدڕال پیشان داوە بۆ هەناردە کردنەوەی نەوت ئەویش لە پێناوی بڕینی هەموو ئەو پاسا و بیانووانەی کە بەغداد بەکاریهێناون بۆ نەناردنی موچەی موچەخۆرانی خەڵکی کوردستان".
حکومەتی هەرێم دەشڵێت، "کۆبوونەوەکە جەختی کردەوە کە ئێستا هەموو لایەک چاوەڕێی بڕیاری حکومەتی فیدڕاڵ دەکەن بۆ پەسەندکردنی ئەو لەیەکتێگەیشتنە هاوبەشانەی کە لە چەند رۆژی رابردوودا لە نێوان هەردوولا بە ئامادەبوونی نوێنەری کۆمپانیا نەوتییەکان هاتووەتە ئاراوە، کە بە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوت، هیچ بیانوویەک لە بەردەم وەزارەتی دارایی فیدڕاڵ نامێنێت بۆ خەرجنەکردنی شایستە دارايیەکانی هەرێم، بە تایبەتیش کە هەموو بابەتەکانی پەیوەندیدار بە لیستی مووچە و ژمارەی وەزیفیی و تەرازووی پێداچونەوەی مانگانە و وردبینی هاوبەشی هەردوو دیوانی چاودێریی دارایی فیدڕاڵ و هەرێم و بە بانکیکردنی موچەی هەرێم و ناردنی رێژەی گەنجینەی فیدڕاڵیی لە داهاتی ناوخۆی هەرێم جێبەجێکراون و حكومەتی هەرێم، بەردەوامیشە لەسەر جێبەجێکردنی ئەم پابەندییانە، بۆیە بەغداد دەبێت کۆتایی بە سیاسەتی نەناردنی موچەی خەڵکی کوردستان بهێنێت کە موچە، مافێکی ئاسایی و یاسایی و دەستووری موچەخۆرانی هەرێمە و بە هەموو یاسا و رێسایەک، نابێت لەژێر هیچ پاساوێک، لەم مافەی خۆیان بێبەش بکرێن".
ئۆزگور ئۆزەل، سەرۆکی گشتیی پارتی گەلی کوماری (جەهەپە) لە گردبوونەوەیەکی پارتەکەیدا لە ئیستانبوڵ، جەختی لەسەر پێویستی دروستبوونی تورکیایەکی دیموکراس و ئاشتیخواز کردەوە و رایگەیاند: ئاشتی لە تورکیا بە کردار دروست دەبێت، نەک بە قسە.
ئۆزەل لە وتەکانیدا رایگەیاند: “ئێمە تورکیایەکی دیموکراسیمان دەوێت، بەڵام ئەمە تەنیا بە قسەکردن نایەتە ئاراوە.”
سەرۆکی جەهەپە تیشکی خستە سەر گرنگی ئەوەی کە لەمەودوا پارەی وڵاتەکە پێویستە لە جیاتی شەڕ، بۆ خزمەتگوزارییەکان و لە پێناو ژیانی خەڵکدا خەرج بکرێت.
ئۆزەل لە باسکردنی پرۆسەی نوێی ئاشتی لە تورکیا و باکووری کوردستان دەڵێت: “بێگومان جەهەپە دەیەوێت شەڕ کۆتایی بێت و ئارامی بێتە ئاراوە، هەروەها ئیتر دایکان نەگرین و پارەی ئەم وڵاتەش لە بری بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر بە خزمەتگوزاری بدرێت.”
رێكخراوێكی بواری ژینگە لە عێراق ئاشكرایدەكات، عیراقیەكان لە پێشەنگی بەفیڕۆدانی ئاودان لە جیهان.
لە توێژینەوەیەكدا روانگەی سەوزی ژینگەیی رایگەیاندووە، رێژەی بەكارهێنانی ئاوی رۆژانەی عیراقییەكان لە سەر ئاستی جیهانی عەرەبی و جیهانیدا بەرزترینە، بەجۆرێك هاوڵاتیەكی ئاسایی عیراقی ڕۆژانە 400 لیتر ئاو بەكاردەهێنێت، ئەوەش پشتڕاستیدەكاتەوە كە زۆرترین بەكارهێنەرە لە جیهاندا.
ئاماژەی بەوەشكردووە، هاوڵاتیانی عیراق هۆكاری زۆریان هەیە بۆ بەفیڕۆدانی ئاو، كە لە شتنی شەقام و باڵەخانەو ماڵەكانەوە دەستپێدەكات بۆ ئاودانی هەڕەمەكی باخچە گەورەو بچوكەكان، بەبێ ئەوەی لایەنی بەرپرسیار لە بەرامبەر ئەو جۆرە ڕەفتارانەدا هیچ سزاو لێپێچینەوەیەكی هەبێت.
ڕوانگەكە هەروەها داوای گرتنەبەری ڕێوشوێنی گونجاو بەرامبەر بەو كەسانە دەكات كە ئەم سامانە بەفیڕۆ دەدەن بەتایبەتی كە عیراق بەدەست قەیرانێكی سەختی ئاوەوە گرفتارە و بووەتەهۆی وشكەساڵی لە ناوچەكانی ناوەڕاست و باشوور و تەنانەت باكور.
شارەوانی تاران رایگەیاند زیانەكانی هێرشەكانی ئیسرائیل زۆرن و لانیكەم دوو ساڵ پێویستە بۆ دروستكردنەوەی ئەو بینا و باڵاخانانەی كە كراونەتە ئامانج.
عەلی رەزا زاكانی، سەرۆكی شارەوانیی تاران لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند 18 بۆ 24 مانگ كات پێویستە بۆ سەر لەنوێ دروستكردنەوەی ئەو بینا و شوێنانەی كە بەهۆی هێرشەكانی ئیسرائیل بۆسەر پایتەخت روخاون.
وتیشی: پێشنیار كراوە كە هەر كەسێك لە تاران زیان بە خانوەكەی گەیشتوە بڕی هەشت ملیۆن تمەن كە دەكاتە نزیكەی 100 دۆلار بۆ هەر مەترێك تەرخان بكرێت.
زاكانی ئاماژەی بەوە كردوە، كە زیاتر لە 200 خێزان شوێنی نیشتەجێبونیان لەدەستداوە و شوێنی نیشتەجێبونی كاتیش بۆ 200 خێزانی تر دابین ئامادەكراوە.
بە پێی ئامارەكان لە هێرشەكانی ئیسرائیل سێ هەزار و 600 یەكەی نیشتەجێبون زیانیان پێگەیشتوە و 332 باڵاخانەش بە تەواوەتی روخاون.
وەزارەتی تەندروستیی عیراق رایگەیاند، تەنها لە هەفتەی رابردوودا 17 توشبووی نوێی تای خوێنبەربوون تۆمارکراو و کەسێکیش بەهۆی پەتاکەوە گیانی لەدەستداوە.
سەیف بەدر وتەبێژی وەزارەتی تەندروستیی عیراق رایگەیاند، هەفتەی رابردوو 17 توشبووی نوێی پەتای تای خوێنبەربوون تۆمارکراون، کە بەوەش ژمارەی ئەو کەسانەی لە سەرەتای ئەمساڵەوە توشی پەتاکە بوون گەیشتە 184 کەس.
باسی لەوەشکرد، لەو 17 کەسەی هەفتەی رابردوو کەسێکیان گیانی لەدەستداوە و بەوەش ژمارەی ئەو کەسانەی گیانیان لەدەستداوە گەیشتە 24 کەس.
ژمارەی توشبوون و گیانلەدەستدان بە پەتاکە لە عیراق بەم جۆرەیە:
زیقار: 60 توشبوو، یەک گیانلەدەستدان
بەغداد: 34 توشبوو، شەش گیانلەدەستدان
واست: 17 توشبوو، یەک گیانلەدەستدان
بەسڕە: 13 توشبوو، یەک گیانلەدەستدان
موسەنا: 11 توشبوو، یەک گیانلەدەستدان
میسان: 11 توشبوو
دیالە: هەشت توشبوو، سێ گیانلەدەستدان
نەینەوا: حەوت توشبوو
کەرکوک: پێنج توشبوو، چوار گیانلەدەستدان
دیوانیە: چوار توشبوو، یەک گیانلەدەستدان
دهۆک: سێ توشبوو، یەک گیانلەدەستدان
نەجەف و بابل: هەریەکێکیان دوو توشبوو، یەک گیانلەدەستدان
سلێمانی و هەولێر: هەر یەکێکیان دوو توشبوو
کەربەلا و ئەنبار و سەڵاحەدین: یەک توشبوو
کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەینێی بڵاوکردەوە و ئاماژەی بەوەکردووە، خۆڵبارین بەردەوام دەبێت و خێرایی با زیاد دەکات.
کەشناسیی هەرێم رایگەیاندووە، ئەمڕۆ چوارشەممە، ئاسمان ساماڵ دەبێت لەگەڵ بوونی تۆزێکی کەم بە تایبەتی لەسەر ناوچەکانی باکور و باکوری رۆژئاوای هەرێم.
ئاماژەی بەوەشکردووە، سبەینێ پێنجشەممە، ئاسمان ساماڵ دەبێت، لەگەڵ بەردەوامی خۆڵبارین بە چڕییەکی کەم.
بەپێی پێشبینییەکانی کەشناسی، خێرایی با ئەمڕۆ لەسەرخۆ و مامناوەند دەبێت لەنێوان 10 بۆ 20 کیلۆمەتر لە سەعاتێکدا، سبەینێش بە هەمان شێوەی ئەمڕۆ دەبێت، بەڵام هەندێک کات خێراییەکەی زیاد دەکات بۆ سەروو 25 کیلۆمەتر لە سەعاتێکدا.
لەبارەی پلەکانی گەرماوە کەشناسیی هەرێم ئاماژەی بەوەکردووە، ئەمڕۆ پلەکانی گەرما 1 بۆ 2 پلەی سیلیزی بەرز دەبنەوە، سبەینێش هاوشێوەی ئەمڕۆ دەبێت.
بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی بۆ سبەینێ بەمجۆرە دەبێت:
هەولێر : 40 پلەی سیلیزی
سلێمانی : 39 پلەی سیلیزی
دهۆک : 38 پلەی سیلیزی
کەرکوک : 41 پلەی سیلیزی
زاخۆ : 40 پلەی سیلیزی
هەڵەبجە :39 پلەی سیلیزی
سۆران : 38 پلەی سیلیزی
حاجی ئۆمەران : 29 پلەی سیلیزی
گەرمیان :42 پلەی سیلیزی
وەزیرانی دەرەوەی وڵاتانی گروپی حەوت داوا دەكەن دانوستان بۆ گەیشتن بە رێككەوتن لەبارەی ئەتۆمی ئێران دەستپێبكاتەوە، حكومەتی ئێرانیش دەڵێت، بەمزووانە دانوستان ناكرێت.
وەزیرانی دەرەوەی وڵاتانی گروپی حەوت لە راگەیەندراوێكی هاوبەشدا پشتیوانییان بۆ ئاگربەستی نێوان ئیسرائیل و ئێران دەربڕی، داواشیانكردووە دانوستانەكانی تایبەت بە بەرنامەی ئەتۆمی ئێران دەستپێبكاتەوە، چونكە هۆكار دەبێت بۆ گەیشتن بە رێككەوتنی گشتگیر، پشتیوانیشیان بۆ سەقامگیری و ئاسایشی ئیسرائیل دووپاتكردەووەتەوە.
فاتمە موهاجەرانی وتەبێژی حكومەتی ئێرانیش وتی، تائێستا وادەیەك بۆ دانوستان لەگەڵ ئەمریكا رانەگەیەنراوە و ئەگەری زۆرە بەمزوانە نەكرێت، چونكە هیچ بڕیارێك لەوبارەیەوە نەدراوە.
کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەینێی بڵاوکردەوە و ئاماژەی بەوەکردووە، چڕی خۆڵبارین کەمدەبێتەوە.
کەشناسیی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ سێشەممە، خۆڵ دەبارێت، لە کاتەکانی ئێوارەدا کاریگەریی خۆڵبارینەکە کەمێک کەمتر دەبێتەوە لەسەر ناوچەکە.
ئاماژەی بەوەشکردووە، سبەینێ چوارشەممە، ئاسمان ساماڵ دەبێت، لەگەڵ بەردەوامبوونی خۆڵبارینێکی کەم.
بەپێی پێشبینییەکانی کەشناسیی، ئەمڕۆ پلەکانی گەرما زیاتر نزم دەبنەوە و 2 بۆ 4 پلەی سیلیزی دادەبەزن، بەڵام سبەینێ کەمێک بەرز دەبنەوە.
لەبارەی خێرایی با کەشناسیی ئەوەی خستووەتە روو، ئەمڕۆ خێرایی با لەسەرخۆ و مامناوەند دەبێت لە نێوان 15 بۆ 20 کیلۆمەگتر لە سەعاتێکدا، سبەینێ خێراییەکەی زیاتر دەبێت لەنێوان 20 بۆ 25 کیلۆمەتر لە سەعاتێکدا دەبێت.
بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی بۆ سبەینێ بەمجۆرە دەبن:
هەولێر: 39 پلەی سیلیزی
سلێمانی: 37 پلەی سیلیزی
دهۆک: 37 پلەی سیلیزی
کەرکوک: 41 پلەی سیلیزی
زاخۆ: 37 پلەی سیلیزی
هەڵەبجە: 39 پلەی سیلیزی
سۆران: 37 پلەی سیلیزی
حاجی ئۆمەران: 27 پلەی سیلیزی
گەرمیان: 43 پلەی سیلیزی
وەزیری دەرەوەی ئێران رایدەگەیەنێت، هەرگیز لەرێی هێرش و بۆردومانەوە پیتاندنی یۆرانیۆم كۆتایی نایەت.
عەباس عراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ تۆڕی سی بی ئێس رایگەیاند، ئێران ئەو زیانانە قەرەبوو دەكاتەوە كە بەهۆی بۆردومانەكانی ئیسرائیل و ئەمریكاوە بەریكەوتووە، وتیشی، ناكرێت لە رێی بۆردومانەوە تەكنەلۆژیا و زانستی پیتاندنی یۆرانیۆم لەناوببرێت.
عراقچی ئاماژەی بەوەشكرد، لەگەڵ ئەوەی گومانی هەیە بەمنزیكانە دانوستان لەگەڵ ئەمریكا دەستپێبكاتەوە، بەڵام هەرگیز دەرگای دیپلۆماسیەت داناخەن.
پێشتریش عەلی خامنەیی رابەری باڵای ئێران رایگەیاندبوو، چاوەڕوانكردنی خۆبەدەستەوەدانی ئێران كارێكی بێبەهایە و مایەی گاڵتەجاڕییە، وتیشی، ئەمریكا لە هێرشەكانیدا بۆسەر ئێران هیچ دەستكەوتێكی نەبووە و لە بەرامبەریشدا ئێران گورزێكی توندی لە ئەمریكا وەشاند.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، لە کاتی بەشداریکردنی لە گفتوگۆی گشتی چوارەمین کۆنفرانسی نێودەوڵەتی دارایی بۆ گەشەپێدان کە لەسیڤیلیای ئیسپانیا بەڕێوەچوو، بەیاننامەی گروپی 77 و چینی پێشکەش کرد و تێیدا جەختی لەسەر گرنگی بەستنی کۆنفرانس لەم قۆناغە هەستیارەدا کردەوە کە جیهان پێیدا تێدەپەڕێت و ئاماژەی بەوەدا کە گروپی 77 و چین پێشوازی لە پەسەندکردنی بەڵگەنامەی ئەنجامەکانی ئەم کۆنفرانسە دەکەن.
لە بەیاننامەکەدا سەرۆک کۆمار جەختی لەسەر پشتیوانی گروپەکە بۆ بەڵگەنامەکە کردەوە وەک چوارچێوەیەکی هاوسەنگ و بنیاتنەر و پێشبینیکەر کە رەنگدانەوەی خواستی چڕکردنەوەی هەوڵەکان بۆ کۆکردنەوەی دارایی بێت بۆ گەشەپێدانی بەردەوام بەتایبەتی بۆ بەرژەوەندی وڵاتانی تازە گەشەسەندوو.
دەقی بەیاننامەی گروپی 77 و چین کە لەلایەن د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراقەوە خوێندرایەوە.
بەڕێز سەرۆک......
خۆشحاڵم کە بەناوی گروپی 77 و چینەوە قسە دەکەم.
سەرەتا دەمەوێت سوپاسی دڵسۆزی خۆم بۆ حکومەت و گەلی شانشینی ئیسپانیا دەرببڕم بۆ میوانداریکردنی ئەم کۆنفرانسە مێژووییە لە سیڤیلیا و ئەو میواندارییەی پێشکەشی وەفدەکانمانیان کرد.
شەرەفێکی گەورەیە کە لێرە کۆبووینەوە بۆ نوێکردنەوەی پابەندبوونمان بە فرە لایەنی و هاوبەشی جیهانی، بەتایبەتی لەسەر ئەم بابەتە سەرەکییەی دابینکردنی سەرچاوەی دارایی بۆ پەرەپێدانی بەردەوام.
جەنابی سەرۆک
ئێمە لە گروپی٧٧ و چین لە ڕێگەی ئێوەوە سوپاس و پێزانینی خۆمان ئاراستەی کۆمیتەی ئامادەکاری و سازکارانی بەڵگەنامەی ئەنجامەکان دەکەین بۆ سەرکردایەتی و دانایی لەم پرۆسە ئاڵۆز و گرنگەدا.
هەروەها هەوڵەکانیان بەرز دەنرخێنین بۆ دڵنیابوون لەوەی ئەم پرۆسەیە بە تەواوی گشتگیر و شەفاف بمێنێتەوە.
بەڕێز سەرۆک
ئەم کۆنفرانسە لە کاتێکی گرنگی ئەجێندای گەشەپێدانی جیهانیدا بەڕێوە دەچێت. کەمتر لە پێنج ساڵ ماوە بۆ بەدیهێنانی ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوام ، جیهان هێشتا زۆر دوورە لە گەیشتن بەو ئەجێندایەی کە لە ساڵی 2015 داڕێژراوە ،بۆشایی دارایی بەردەوام فراوانتر دەبێت و ئەو تەحەدایانەی ڕووبەڕووی وڵاتانی باشوور دەبنەوە ئاڵۆزتر و بەیەکەوە گرێدراوتر و بەپەلەتر دەبن و پێویستی بە وەڵامدانەوەی نێودەوڵەتی هەماهەنگی و ئیرادەی سیاسی نوێیە.
لەم چوارچێوەیەدا، گروپی ٧٧ و چین پێشوازی لە پەسەندکردنی بەڵگەنامەی ئەنجامەکانی ئەم کۆنفرانسە دەکەن کە ئێمە بە هەنگاوێکی گرنگی دەزانیین بۆ بوژاندنەوەی هاوبەشی جیهانی بۆ گەشەپێدان.
ئێمە پشتگیری ئەم بەڵگەنامەیە دەکەین وەک چوارچێوەیەکی هاوسەنگ و بنیاتنەر و سەرپەرشتیکار کە ڕەنگدانەوەی خواستی کۆمەڵەکەمانە بۆ چڕکردنەوەی هەوڵەکانمان بۆ کۆکردنەوەی دارایی بۆ گەشەپێدانی بەردەوام بەتایبەتی بۆ وڵاتانی گەشەسەندوو.
گرووپەکە ئەم بەڵگەنامەیە بە دووپاتکردنەوەی پابەندبوونی هاوبەشمان بە فرەلایەنی، هاوسۆزی و هاوکاری دەبینێت.
ئەم جۆرە بەڵگەنامەیە دەبێت بنەمایەک بێت بۆ چارەسەرکردنی ناهاوسەنگیەکانی پێکهاتەیی لە سیستەمی دارایی و ئابووری جیهانیدا و دڵنیابوون لەوەی کە دەنگی وڵاتانی گەشەسەندوو بە شێوەیەکی کاریگەر دەبیسترێت و پێداویستی و ئەولەویەتەکانیان بە مانای چارەسەر دەکرێت.
بەڕێز سەرۆک ..
ئێمە لەگروپی ٧٧ و چین جەخت دەکەینەوە لە سەرخستنی ناوەندێتی لە نیوان باکورو باشور بەو پێیەی بەردی گۆشەی هەماهەنگیە لە هاریکاری گەشەپیدانی نێودەولەتی ، جەخت دەکەینەوە لەسەر پێویستی جێبەجێکردنی هەموو پابەندییەکانی پەیوەست بە یارمەتی پەرەپێدانی فەرمی و دابینکردنی دارایی پێویست، پێشبینیکراو، لەکاتی خۆیدا و ئاسانکاری بۆ وڵاتانی گەشەسەندوو دەکەین.
لەهەمان کاتدا جەخت دەکەینەوە لەسەر گرنگی هەماهەنگی نێوان ولاتانی باشور بە شێوەی تەواوکاری نەک ئەلتەرناتیڤ بۆ هاریکاری باکورو باشور .
پابەندین بە هەماهەنگی بنەمای هەماهەنگی و ڕیزگرتنی بەرامبەر دور لە سەپاندنی مەرج .
هەروەها تیشک دەخەینە سەر پێویستی بەهێزکردنی بەگەڕخستنی سەرچاوە ناوخۆییەکان کە پێویستە ژینگەیەکی ئابووری نێودەوڵەتی گونجاو و ئامرازی جێبەجێکردنی کاریگەر پاڵپشتی بکرێت.
سیستەمی باجی جیهانی باشتر بکەین و قەبارەی وەبەرهێنانی راستەوخۆی بیانی لە وڵاتانی گەشەسەندوو زیاد بکەین و تێچووی ناردنی پارە کەم بکەینەوە و سەرچاوە تایبەتەکان ئاراستە بکەین بەرەو گەشەپێدانی بەردەوام چاکسازی بکەین لە پێکهاتەی دارایی جیهانی چاکسازی بکەین و نوێنەرایەتی دادپەروەرانەی وڵاتانی گەشەسەندوو لە دامەزراوە داراییە نێودەوڵەتییەکاندا دەستەبەر بکەین و هەموو ڕێوشوێنەکانی ئابووری و دارایی و بازرگانی یەک لایەنە بەسەر وڵاتانی گەشەسەندوودا نەهێڵرێت و دەستگەیشتن بە سەرچاوە داراییەکان فراوان بکرێت. تەکنەلۆژیا، بنیاتنانی توانا و دارایی درێژخایەن بڕەخسێنرێ .
بەڕێز سەرۆک...
سەرەڕای ئەو کەموکورتییانەی کە لەوانەیە هەبن، ئێمە لەو باوەڕەداین کە ڕێککەوتنی ئیشبیلیا بنەمایەکی زۆر باشە بۆ دابینکردنی جۆریەتی و قەبارەی پارەی پێویست بۆ خێراکردنی گەشەپێدانی بەردەوام.
پێویستە ئێمە تەرکیز لەسەر ئەوانە بکەین کە لە دواوە ماونەتەوە و پابەند بین بە پابەندبوونمان بە بەجێنەهێشتنی هیچ کەس و وڵاتێک، چونکە شکستی هیچ یەکێک لە ئێمە لە بەدیهێنانی ئەجێندای کارەکە شکستی هەموومانە.
بۆیە بۆ بەرەوپێشچوون، ئێمە لە قۆناغی داهاتوودا ناچارین دڵنیابین لە جێبەجێکردنی کاریگەری ئەو بەڵێنانەی لەم بەڵگەنامەیەدا جێبەجێمان کردووە. هەروەها دەبێت ڕۆڵی نەتەوە یەکگرتووەکان لە پرۆسەی بەدواداچوون و پێداچوونەوە بەهێز بکەین بۆ ئەوەی دڵنیایی بدەین کە سەرمایەی گەشەپێدان ئەجێندای فرەلایەنی و گشتگیرانە دەمێنێتەوە .
بەڕێز سەرۆک....
با ئەم کۆنفرانسە بقۆزینەوە لە نوێکردنەوەی پابەندبوونمان بە فرەلایەنی وەک ڕێگایەک بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوام تا ساڵی 2030 ، ئەو تەحەدایانەی ڕووبەڕووی جیهان دەبنەوە سنووری نیشتیمانی ناناسێنن و هیچ وڵاتێک ناتوانێت گەشەپێدانی بەردەوام بەدەست بهێنێت، بەڵکو پێویستی بە دیدێکی هاوبەش، کاری بەکۆمەڵ و هاوکاری جیهانی هەیە.
با بەڵێنەکان بکەینە کردار و دووپاتی بکەینەوە کە نابێت هیچ وڵاتێک و هیچ کەسێک پشتگوێ بخرێت.
با پێکەوە کار بکەین بۆ گەشەپێدانی تەلارێکی دارایی جیهانی دادپەروەرانە کە خزمەت بە بەرژەوەندیی هەمووان بکات نەک بەشێکی .
گروپی ٧٧ و چین لە ئامادەگی تەواو داین لەگەڵ سەرجەم هابەشەکانمان بۆ گرەنتی کردنی سەرچاوەی دارایی لەپێناو گەشەپیدان کە ببێتە داینەمۆی راستەقینە بۆ گەشەپێدان و پێشکەوتن .
سوپاستان دەکەم
ساڵانە لەگەڵ سەری ساڵی نوێدا حکومەتی هەرێم رۆژمێری رەسمی ساڵەکە دیاری دەکات و لە رۆژمێرەکەدا رۆژانی بۆنە و پشووە رەسمییەکان رێکدەخات.
بەپێی رۆژمێری رەسمی حکومەتی هەرێم بۆ ساڵی 2025، مانگی حەوت دوو رۆژ پشووی تێدایە.
یەکەم پشووی رەسمی مانگی حەوت لە رۆژی 5ی مانگەکەدا دەبێت بەبۆنەی رۆژی عاشوراوە، بەڵام بەر رۆژی شەممە دەکەوێت، کە ئەو رۆژە هەر خۆی دەوامی رەسمی لە ناوەندە حکومییەکان و بەشێکی ناوەندە تایبەتەکاندا نییە.
دووەم پشووی رەسمیش لە رۆژی 14ی مانگ، دووشەممەدا دەبێت بەبۆنەی یادی شۆڕشی 14ی تەمموزی ساڵی 1958.
شۆڕشی 14ی تەمموزی ساڵی 1958 ئەو شۆڕشە بوو کە تیایدا کۆتایی بە حوکمی پاشایەتی هێنرا لە عیراقدا.
پۆلیسی سلێمانی ئاگادارییەکی بڵاوکردووەتەوە و داوا لە کەسوکاری ئەو هاووڵاتیە دەکات، کە 10 رۆژ بەر لە ئێستا ئۆتۆمبێل لێیدا و بەهۆیەوە گیانی لەدەستدا، پەیوەندی بکەن بە بنکەی پۆلیسی سەرچنارەوە.
پۆلیسی سلێمانی رایگەیاندووە، هاووڵاتییەکە لە رەگەزی نێرە و تەمەنی لەنێوان 45 بۆ 50 ساڵدا دەبێت.
ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو کەسە هیچ جۆرە بەڵگەنامە و ناسنامەیەکی پێ نییە، تەنها ئەوەندە نەبێت چەند تاتۆیەک بە جەستەوەیەتی و نوسراوە "دیلان".
رۆژی 20ی ئەم مانگە پۆلیسی سلێمانی رایگەیاند، هاووڵاتییەک لەبەردەم شەقامی پارێزگای سلێمانیدا ئۆتۆمبێل لێیداوە و بەهۆیەوە گیانی لەدەستداوە.
بەپێی راگەیەنراوەکەی پۆلیس تەرمی ئەو کەسە لە پەیمانگەی پزیشکی دادی سلێمانییە و داواش لە کەسوکاری دەکات پەیوەندی بکەن بە بنکەی پۆلیسی سەرچنارەوە.