عیراق
كۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عیراق داوا لە حزب و هاوپەیمانێتیەكانی دەكات ئەوانەی بەشداری هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران دەكەن، كۆد وەربگرن بۆ پێشكەشكردنی ناوی كاندیدەكانیان.
كۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عیراق لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، ئەو حزب و هاوپەیمانێتیانەی خۆیان تۆماركردووە و دەیانەوێت بەشداری هەڵبژاردنی داهاتووی ئەنجومەنی نوێنەران بكەن سەردانی كۆمیسیۆن بكەن بۆ وەرگرتنی كۆد بەمەبەستی پێشكەشكردنی كاندیدەكانیان.
كۆمیسیۆن داواش لە كاندیدە سەربەخۆكان و پێكهاتەكان دەكات سەردانی ئۆفیسی كۆمسیۆن بكەن لە پارێزگاكانیان بۆ هەمان مەبەست.
ئەوەش لەكاتێكدایە، كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عیراق تۆماركردنی حزب و هاوپەیمانێتییەكانی تا 24ی 6 درێژكردووەتەوە و لە هەرێمی كوردستان هیچ هاوپەیمانێتیەك تۆمار نەكراوە.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، پێشوازیکرد لە ئەلیزابێس ترودۆ کاربەڕێکەری کاروباری باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عیراق.
لە میانی دیدارەکەدا کە ئەمڕۆ لە کۆشکی بەغداد بەڕێوەچوو ، سەرۆک کۆمار پابەندبوونی عیراقی بە پتەوکردنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی عیراق و ئەمریکا لە بوارە جیاجیاکاندا دووپاتکردەوە، بەشێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندیی هاوبەشی هەردوو وڵات و گەل بکات.
سەرۆک کۆمار ئاماژەیکرد بە پێشهاتی ئەرێنیی بەردەوام لە عیراق لەسەر ئاستە جیاجیاکان، هەروەها ئەو هەوڵانەی کە دەدرێن بۆ چەسپاندنی ئاسایش و سەقامگیری و بەهێزکردنی ئابووری و وەبەرهێنان.
د.لەتیف رەشید جەختیکردەوە لە گرنگی هەوڵی هاوبەش بۆ کەمکردنەوەی گرژییەکانی ناوچەکە و کۆتاییهێنان بە ململانێ و شەڕ و دووپاتکردنەوەی پرەنسیپی هاریکاریی ئیقلیمی و نێودەوڵەتی.
لای خۆیەوە ئەلیزابێس ترودۆ ویستی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکای دوپاتکردەوە بۆ پەرەپێدانی هاریکاریی دووقۆڵی لەسەر مەسەلەکانی جێی بایەخی هاوبەش و پاڵپشتیکردنی هەوڵەکان بۆ بەرقەرارکردنی ئاسایش و سەقامگیری، هاوکات ستایشی رۆڵی میحوەری عیراقی کرد لە هەوڵەکانی بۆ کۆتاییهێنان بە گرژی و قەیرانەکان.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، لە کۆشکی بەغداد پێشوازی لە حەمید شەتری سەرۆکی دەزگای هەواڵگریی نیشتمانی کرد.
لە کۆبوونەوەیەکدا پێشکەوتنەکانی رەوشی ئەمنی لە گۆڕەپانی ناوخۆیی و نێودەوڵەتیدا تاوتوێکران و سەرۆک کۆمار تەئکیدی لەسەر پێویستی هەوڵدان و کۆکردنەوەی زانیاری هەواڵگری کردەوە بۆ باشترکردنی سەقامگیری رەوشی ئەمنی وڵات.
سەرۆک کۆمار ستایشی قوربانیدانی ئەندامان و ئەفسەرانی دەزگای هەواڵگریی نیشتمانی و رۆڵی بەرچاویانی کرد لە لەناوبردنی چەتەکانی تیرۆریستی داعش.
سەرۆک کۆمار تەئکیدی لەسەر گرنگی بەهێزکردنی هاریکاری و هەماهەنگی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێی ناوچەکە لە بوارەکانی ئاسایش و هەواڵگری و ئاڵوگۆڕی زانیاری لەبواری بەرەنگاربوونەوەی تیرۆردا کردەوە و تەئکیدیشی لەپێویستی بەگەڕخستنی تەوژمی ئەمنی و هەواڵگری کردەوە بۆ رووبەڕووبوونەوە و نەهێشتنی دیاردە نامۆکانی کۆمەڵگاکەمان و پاکتاوکردنی کۆمەڵگا لێیان و چالاککردنی میکانیزمەکانی پەیوەندی لەگەڵ هاووڵاتیان بۆ چالاککردنی لایەنی زانیاری.
لای خۆیەوە حەمید شەتری سوپاسی جەنابی سەرۆک کۆماری کرد بۆ رێنماییە بەنرخەکانی هەروەک کورتەیەکی تێروتەسەلی سەبارەت بە کێشە جۆراوجۆرەکانی عیراق و ناوچەکە پێشکەشی جەنابی سەرۆک کردو پەرۆشی بەردەوامیانی بۆ پتەوکردنی سەقامگیری دوپاتکردەوە بەشێوەیەک کە ژیانی هاووڵاتیان مسۆگەر بکات.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ سێشەممە، ۆیشانگەی هونەری هەمەلایەنی کردەوە، کە لەلایەن وەزارەتی رۆشنبیری و گەشتوگوزار و شوێنەوارەوە رێکخرابوو.
هەروەها سەرۆک کۆمار گوێی لە پێناسەیەکی سروشتی ئەو بەرهەمە هونەرییانە گرت کە قووڵایی کلتووری و مێژوویی وڵات و فرەچەشنی کۆمەڵایەتی گەلی عیراق بەرجەستە دەکەن، لەگەڵ دیارترین کەسایەتییە سیاسی و ئەدەبییەکان.
سەرۆک کۆماری عیراق، جەختی کردەوە لە پێویستی رەنگدانەوەی وێنەی راستەقینەی عیراق و گەشەسەندن و ئاسایش و سەقامگیری و دەربڕینی خواست و هیوای عیراقییەکان و پێکەوە ژیانی هاوبەشیان.
د. لەتیف رەشید، لەپەراوێزی سەردانەکەیدا بۆ پێشانگاکە، ئەحمەد فەکاک ئەلبەدرانی وەزیری رۆشنبیری و ژمارەیەک لە بەرپرسانی وەزارەت کۆبوەوە.
هەر لەمیانی دیدارەکەدا سەرۆک کۆمار ئاماژەی بە بەرپرسیارێتی وەزارەتی رۆشنبیری کرد لە پێشخستنی رۆشنبیری و گەشتیاری عیراق لەسەر ئاستی ناوخۆ و نێودەوڵەتیدا، هەروەها خستنەڕووی وێنەیەکی راستەقینەی ئاسایش و سەقامگیری لە وڵات، کە رەنگدانەوەی هەبوو لە میوانداریکردنی عیراق لە لوتکەی عەرەبی و هەڵبژاردنی بەغداد وەک پایتەختی گەشتیاری لە ساڵی 2025.
هاوکات جەختیشیکردەوە لەسەر گرنگی ئاگادارکردنەوەی نەوەکان لەو تاوانانەی لەلایەن رژێمی دیکتاتۆرییەوە ئەنجامدراون دژ بە رۆڵەکانی گەلەکەمان لەڕێگەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان و کیمیابارانی شاری هەڵەبجە و ئەنفال و ئەو پێشێلکارییانەی کە لەلایەن باندە تیرۆریستییەکانەوە بەرامبەر بەشوێنەوارە پیرۆز و دێرین و شارستانییەکان ئەنجام دران.
لە بەرامبەردا وەزیری رۆشنبیری، پێداچوونەوەی بە چالاکیی و پلانەکانی وەزارەتدا کرد بۆ پیشاندانی رووخساری شارستانی و داهێنەرانەی عیراق، و بەهێزکردنی لە کۆڕ و کۆڕبەندە نێودەوڵەتییەکاندا.
عیراق بڕیاریدا بە قەدەغەكردنی هاوردەی پێنج بەرهەمی كشتوكاڵی و رێگە بە گواستنەوەی مریشك و هێلكە لەنێو پارێزگاكان دەدات.
ئەنجومەنی وزاری ئابوری لە عیراق لە راگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، هاوردەی كاڵەك و شوتی و باینجان و كولەكە تا كۆتاییهاتنی بەرهەمی ناوخۆ رادەگیرێت، هەروەها هاوردەی تەماتە بۆ ماوەی مانگێك قەدەغە دەكرێت.
لە راگەیەندراوەكەدا ئەوەشخراوەتەڕوو، بڕیاردراوە رێگە بە گواستنەوەی مریشك و هێلكە لە نێو پارێزگاكاندا بدرێت بەشێوەیەكی كاتیی.
ئەنجومەنی وزاری ئابوری راشیگەیاند، ئەو بڕیارە لەسەر پێشنیارێكی بەپەلەی وەزیری كشتوكاڵ بووە، بۆ پشتیوانیكردنی بەرهەمی ناوخۆ.
زیاتر لە شەش مانگە عیراق رێككەوتنێكی لەگەڵ توركمانستان بۆ هاوردەكردنی غاز ئیمزاكردووە، بەهۆی ئەوەی غازەكە پێویستە بە بۆرییە غازییەكانی ئێراندا بڕوات و ئەمریكاش سزای ئابوری بەسەر ئەو وڵاتەدا سەپاندووە، تائێستا توركمانستان نەیتوانیوە غازەكە بۆ عیراق هەناردەبكات، وەزیری كارەبای عیراقیش پێشنیازدەكات هاوردەكردنی غازەكە بە میكانیزمی گۆڕینەوەی غاز جێبەجێبكرێت.
ئەحمەد موسا، وتەبێژی وەزارەتی كارەبای عیراق رایگەیاند، زیاد عەلی وەزیری كارەبای عیراق بە پێشنیازێكی نوێوە بۆ چارەسەركردنی كێشەی هاوردەكردنی غاز بۆ عیراق سەردانی توركمانستان دەكات، پێشنیازەكەش بریتییە لە پەیڕەوكردنی میكانیزمی گۆڕینەوەی غاز، واتە توركمانستان غازەكە بنێرێتە باكووری ئێران، پاشان ئێران هەمان بڕ هەناردەی عیراق بكات.
جەختیلەوەشكردەوە، عیراقی پێویستی بە غازی هاوردەكراو لەنێویاندا غازی ئێران دەبێت، بۆ تەواوكردنی پرۆژەكانی بەرهەمهێنانی غازی نیشتمانی.
رۆژی 19ـی تشرینی یەكەمی ساڵی رابردوو، لە بەغداد رێككەوتنێك لەنێوان دەسەڵاتدارانی عیراق و توركمانستان ئیمزاكرا، بۆ دابینكردنی رۆژانەی 20 ملیۆن پێ سێجا غاز بۆ عیراق.
سەرۆک کۆمار پێشوازی لە بەڕێوەبەری جێبەجێکاری پڕۆژەی داڕشتنی داهاتووی ناوچەی ئاسیا و زەریای هێمن کرد
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ لە کۆشکی بەغداد پێشوازیکرد لە بەڕێوەبەری جێبەجێکاری پڕۆژەی داڕشتنی داهاتووی ناوچەی ئاسیا و زەریای هێمن ئۆلین وادینگتۆن کە تیایدا وەزیری پێشووی رۆشنبیری و گەشتوگوزار و شوێنەوارەکان دکتۆر حەسەن نازم ئامادەی بوو.
لە کۆبوونەوەکەدا، سەرۆک کۆمار جەختی لەسەر گرنگی ناوچەکانی ئاسیاو زەریای هێمن کردەوە وەک ناوەندێکی گەشەی ئابووری و هەمەچەشنی کولتووری، جگە لە بەکارهێنانی تواناکانیان بۆ رووبەڕووبوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا .
سەرۆک کۆماری عیراق ئاماژەی بە پێویستی سوود وەرگرتن لە دەستپێشخەری و پرۆژەکانی ناوچەی ئاسیا و زەریای هێمن کرد بۆ پەرەپێدانی هاوکاری ئابووری و ژینگەیی و تەکنیکی هاوبەش بە ئامانجی بەدیهێنانی گەشەپێدانی بەردەوام و ئاماژەی بە گرنگی هەڵکەوتەی جوگرافیای عیراق کرد کە وای لێدەکات رۆڵێکی کاریگەر ببینێت لە پلانەکانی گەشەپێدان و پرۆسەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان زۆرێک لە وڵاتاندا.
لای خۆیەوە وادینگتۆن باسی لە پڕۆژەی داڕشتنی ئاسیا - زەریای هێمن کرد کە تیشک دەخاتە سەر هاوکاری ئابووری، هاوبەشی ژینگەیی و هاوکاری لەگەڵ رێکخراو و ناوەندەکان بۆ بەدەستهێنانی گەشەپێدانی گشتگیر.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ دووشەممە26ـی 5ـی 2025، لە کۆشکی بەغداد، پێشوازی لە خاتوو جانێت ئەلبێردا باڵیۆزی شانشینی هۆڵەندا لە عیراق کرد، بەیاوەری سەرۆکی پەیمانگای هۆڵەندی بۆ زانستەکانی ئاو، IHE Delft، د. ئیدی مۆرس.
سەرۆک کۆمار جەختی لەقوڵایی پەیوەندی دۆستانەی نێوان عیراق و هۆلهندا و پێویستی پەڕەپێدانی بۆ بەدیهێنانی خواستەکانی هەر دوو گەلی دۆست بۆ پێشکەوتن و خۆشگوزەرانی کردەوه.
هەر لەدیدارەکەدا باس لە چواچێوەی هاوکارییەکانی نێوان عیراق و پەیمانگەی IHE Delft کرا و سەرۆک کۆمار تیشکی خستە سەر ئاستەنگەکانی بەردەم وڵات لە روی گۆڕانی کەشوهەوا و کەمی ئاو و ئاماژەی بەو چارەسەر و هەنگاوەکانی دامەزراوە پەیوەندیدارەکانی عیراق کرد ، هەروەها پلانەکانی داهاتوو بە ئامانجی مۆدێرنکردنی بەڕێوەبردنی ئاو بۆ کەمکردنەوەی کاریگەرییە نەرێنییەکان لەسەر ژینگە و هاووڵاتیان.
سەرۆک کۆمار جەختی لەپێویستی ئەنجامدانی رێککەوتنی درێژخایەن کردەوە بۆ رێکخستنی تەرخانکردنی ئاو لەنێوان وڵاتانی سەرچاوە و خوارەوی ئاوەکان بۆ دەستەبەرکردنی دادپەروەری و بەکارهێنانی گونجاوی ئاو و ئاماژەشی بە گرنگی ئاڵوگۆڕی شارەزایی و ئەنجامدانی راهێنانی بەردەوام کرد بۆ هاوسەنگکردنی لەگەڵ پێشکەوتنەکانی شێوازی نوێی ئاودێری و بەڕێوەبردنی ئاو.
سەرۆک کۆمار ستایشی هەوڵەکانی پەیمانگاکەی کرد بۆ ئەو توێژینەوەیانەی لەسەر سیستمی ئاودێری لەعێراق ئەنجامی داوە و جەختی لە چڕکردنەوەی بەرنامە ناوخۆییەکانی پەیمانگاکە کردەوە بۆ ڕاهێنانی کارمەندانی وەزارەتە جیاجیاکانی عێراق، بەمەش یارمەتیدەر دەبێت لەپەرەپێدانی توانا و شارەزاییەکانیان و پاراستنی مافی عێراق لە سەرچاوە ئاوییەکانی.
لەلای خۆیەوە باڵیۆز ئەلبێردا و شاندی یاوەری سوپاس و پێزانینی خۆیان بۆ بەڕێز سەرۆک کۆمار دەربڕی بۆ پەرۆشی بۆ بەهێزکردنی هاوکاری وپەیوەندییە دووقۆڵییەکان، جەختیان لە پاڵپشتی بەردەوامی هۆلەندا بۆ عێراق کردەوە لەتێپەڕاندنی ئەو ئاستەنگە ئاوییانەی کە ڕووبەڕووی دەبێتەوە، لەگەڵ بوارەکانی دیکەی بەرژەوەندی هاوبەش.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ لە بەغداد، پێشوازی کرد لە سەماحەتی سەید عەمار حەکیم، سەرۆکی رەوتی حیکمەی نیشتمانی.
لە دیدارەکەدا، رەوشی گشتیی وڵات و پێشهاتە ئیقلیمی و نێودەوڵەتیەکان تاوتوێکران .
جەختیان کردەوە لەسەر گرنگی بەهێزکردنی ئاسایش و سەقامگیری، و بەهێزکردنی یەکڕیزی نیشتمانی و بەردەوامبوونی هاوکاری نێوان هێزە سیاسییەکان، لە پێناو بەدیهێنانی ئاوات و ئامانجی عیراقییەکان.
هەروەها، لە کۆبوونەوەکەدا باس لە ئامادەکارییەکان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی داهاتوو کرا، و جەخت لەسەر گرنگی بەشداریکردنی سەرجەم پێکهاتەکانی کۆمەڵگەی عیراقی کرا.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ لە بەغداد پێشوازی لە فوئاد حوسێن جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوە کرد.
له کۆبوونەوەکەدا پێشهاتە سیاسی و ئەمنیەکانی ناوچەکە و گرنگی پتەوکردنی پەیوەندییەکان لەسەر ئاستی هەرێمی و نێودەوڵەتی تاوتوێ کرا.
سەرۆک کۆمار جەختی لەوەکردەوە کە بڕیارەکانی لوتکەی بەغداد رەنگدانەوەی پەرۆشی عیراق بوو بۆ پتەوکردنی کاری هاوبەش و چارەسەرکردنی ئەو ئاستەنگانەی رووبەڕووی وڵاتانی ناوچەکە دەبنەوە بەشێوەیەک کە هاوسۆزی و یەکخستن بۆ پشتیوانیکردن لە دۆزی فەلەستین و پرسە عەرەبییەکانی دیکە بەهێز بکات.
لای خۆیەوە وەزیری دەرەوە پشتیوانی جەنابی سەرۆک کۆمار بۆ بەستنی لوتکەی عەرەبی لە بەغداد بەرز نرخاند.
هه روه ها تاوتوێی میکانیزمەکانی جێبه جێکردنی ئەنجامه کانی کۆنگرەی لوتکەی بەغدای کرد به شێوه یه ک که په یوه ندییه نێودەوڵه تییەکانی عیراق پتەوتر بکات.
بڕیارە لە دوو هەفتەی داهاتوودا جارێكی تر لیژنەی باڵای هەماهەنگی سەربازیی عیراق و ئەمریكا كۆببنەوە و كە یەكەم كۆبوونەوەی لیژنەكە دەبێت لە خولی دووەمی سەرۆكایەتی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا.
ئەسكەندەر وتوت ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەرگری ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق رایگەیاند، لە كۆبوونەوەی داهاتووی لیژنەی باڵای هەماهەنگی سەربازیی عیراق و ئەمریكا، جارێكی تر كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە عیراق گفتوگۆی لەسەر دەكرێت.
وتیشی، ئەگەرچی كۆتایی مانگی ئەیلولی ئەمساڵ وەك دوایین وادە بۆ كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە عیراق دیاریكراوە، بەڵام بەهۆی دوایین پێشهاتەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بە دیاریكراوی سوریا، پێدەچێت ئەمریكا ماوەی مانەوەی هێزەكانی لە عیراق درێژ بكاتەوە.
ئەو پەرلەمانتارە دەشڵێت، ئەو كۆبوونەوەیەی لیژنەكە یەكەم كۆبوونەوە دەبێت لە سەردەمی خولی دووهەمی سەرۆكایەتی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا، بەوپێیەش كۆبوونەوەكە گرنگییەكی زۆری دەبێت و تێیدا مەترسییەكانی تیرۆر لە عیراق و سوریا تاوتوێ دەكرێن.
ئەوەش لەكاتێكدایە، نزیكەی دوو هەزار و 500 سەربازی هاوپەیمانان لە عیراقن بۆ بەرەنگاربوونەوەی مەترسییەكانی تیرۆر.
یەدەگی ئاوی عیراق لە نزمترین ئاستدایە لە ماوەی 80 ساڵی رابردوودا، لێپرسراوێکی وەزارەتی سەرچاوە ئاوییەکانی عیراقیش دەڵێت: بەهۆی کەمی باران بارین لەمساڵدا ناچارین رووبەری زەوی کشتوکاڵی کەمبکەینەوە.
خالید شمال وتەبێژی وەزارەتی سەرچاوە ئاوییەکانی عیراق رایگەیاند، یەدەگی ئاوی عێراق لە نزمترین ئاستیدایە لە ماوەی 80 ساڵدا، بەهۆی خراپی وەرزی بارانبارین و کەمبوونەوەی ئاستی ئاو لە رووبارەکانی دیجلە و فورات.
وتیشی، کەمی ئاو لە ساڵی 2024 خراپترە و ناچارین رووبەری ئەو زەوییە کشتوکاڵییانەی لەم هاوینەدا چێنراون کەم بکەینەوە.
وتەبێژی وەزارەتەکە دەشڵیت، لە سەرەتای وەرزی هاویندا چاوەڕوان بووین لانیکەم 18 ملیار مەتر چوارگۆشە ئاو کۆبکەینەوە، بەڵام ئێستا نزیکەی 10 ملیار مەتر چوارگۆشە یەدەگ ئاومان کۆکردەوەتەوە.
جێگەی ئاماژەیە، لەناو بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرما و وشکەساڵییەک کە بۆ ماوەی پێنج ساڵە بەردەوامە، بەغداد بەردەوام رەخنە لەو بەنداوانە دەگرێت کە لەسەر دوو رووبارەکە لە وڵاتانی سەرەوەی تورکیا و ئێران دروستکراون، کە ئاستی ئەو دوو رووبارەی بەشێوەیەکی بەرچاو کەمکردووەتەوە کە سەرچاوەی سەرەکی ئاوی عێراق پێکدەهێنن.
هاوکات بەمەبەستی دڵنیابوون لە بەردەستبوونی ئاوی خواردنەوە بۆ 46 ملیۆن عیراقی، دەسەڵاتداران لە ساڵانی رابردوودا ناچاربوون رووبەری کشتوکاڵی کەمبکەنەوە.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ لە کۆشکی بەغدا پێشوازیکرد لە بەڕێوەبەری گشتی لیژنەی نێودەوڵەتی تایبەت بە کاروباری بێسەروشوێنەکان کاترین بۆمبەرگەر و وەفدی هاوڕێی .
لە کۆبوونەوەیەکدا تاوتوێی لایەنەکانی هاوکاری نێوان ICRC و عیراق کرا لە چارەسەرکردنی کێشەی بێسەروشوێنەکان و بەهێزکردنی هەوڵە مرۆییەکان لەم بوارەدا و جەختیان لەسەر پێویستی بنیاتنانی توانا بۆ کردنەوەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان و دەستنیشانکردنی روفاتی قوربانیان کردەوە بۆ ئاسانکاری گەیاندنەوەیان بە کەسوکارەکانیان.
سەرۆک کۆمار، تەئکیدی لەسەر گرنگی بەردەوامی هەماهەنگی نێوان لایەنە پەیوەندیدارەکانی عیراق و کۆمیتەی نێودەوڵەتی کردەوە بۆ زانینی چارەنووسی بێسەروشوێنەکان و سوودوەرگرتن لە ئەزموون و دروستکردنی کاری هاوبەشی کاریگەر لەگەڵ رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان کە لەم بوارەدا کار دەکەن و ئاماژەی بەوەدا کە ئەو هەلومەرجەی عیراق بەهۆی شەڕ و تیرۆرەوە پێیدا تێپەڕیوە پێویستی بە هەوڵی هاوبەش هەیە بۆ یارمەتیدانی کەسوکاری قوربانییەکان بۆ دیاریکردنی چارەنووسی رۆڵەکانیان و چارەسەرکردنی ئەو دۆسیە مرۆییە.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بە پێویستی بەردەوامی کردنەوەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان و ناساندنی خاوەنەکانیان کرد و ئاماژەی بەوەدا کە گەڕاندنەوەی تەرمەکان بۆ کەسوکارەکانیان و دادپەروەری و قەرەبووکردنەوە بوەتە بابەتێکی بەپەلە بۆ دەستەبەرکردنی رێز و شکۆ بۆ قوربانیان و تەئکیدی لەسەر پێویستی بە دۆکیۆمێنت کردنی ئەو تاوانانە کردەوە کە لە لایەن چەتەکانی تیرۆریستان و رژێمی دیکتاتۆرییەوە ئەنجامدراون بۆ ئاگادارکردنەوەی نەوەکان لە سروشتی ئەو تاوانانە و پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ.
لای خۆیەوە بۆمبەرگەر پابەندبوونی لیژنەکەی بۆ پشتیوانیکردنی عیراق لە هەوڵەکانی بۆ چارەسەرکردنی کێشەی بێسەروشوێنەکان لە رێگەی پاڵپشتی تەکنیکی لە برەودان بە جێبەجێکردنی یاسای نێودەوڵەتی مرۆیی دووپاتکردەوە و پەرۆشی خۆی بۆ بەردەوامبوون لە گەڕان بەدوای چارەنووسی بێسەروشوێنەکان دووپات کردەوە
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ یەکشەممە25ـی 5ـی 2025، لەکۆشکی بەغداد، پێشوازی لە شو دۆنیۆ بەڕێوەبەری گشتی رێکخراوی خۆراک و کشتوکاڵی نەتەوە یەکگرتووەکان (فاو) و وەفدی یاوەری کرد.
لەمیانی دیدارەکەدا باسیان لەهاریکاری تەکنیکی نێوان عیراق و رێکخراوی (فاو) و چۆنیەتی بەرزکردنەوەی ئاستیان بۆ پشتیوانیکردنی کەرتەکانی کشتوکاڵ وبەرهەمە کشتوکاڵیەکان و باشترکردنی کوالێتی تۆو و پاراستنی بەپیتی خاک و روبەڕوبونەوەی ئاستەنگەکانی پەیوەست بە ئاسایشی خۆراک کرد، جگە لە ئاڵوگۆڕکردنی شارەزایی تەکنیکی و تەکنەلۆژی لە نێوان هەردوولا.
سەرۆک کۆمار جەختی لە گرنگی پابەندبون بەڕاسپاردەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان لە بواری بەڕێوەبردنی ئاو و کەمکردنەوەی بەفیڕۆدان و هاوکاری نێوان وڵاتانی دراوسێ کردەوە، بەمەبەستی پاراستنی سەرچاوە ئاوییەکان و کارکردن بۆ پاراستنی ژینگە، بە ئاماژەدان بەوەی کە گۆڕانی کەشوهەوا ئاستەنگێکی گەورەیە بۆ ناوچەکە، بەتایبەت لە عیراق بەهۆی دابەزینی ئاستی ئاوی روبارەکانی دیجلە و فورات و وشکەساڵی و بەبیابانبون و کاریگەرییە گەورەکانیان لەسەر کەرتی کشتوکاڵ.
سەرۆک کۆمار دووپاتی کردەوە لە پێویستی هاوکاری و هەماهەنگی هاوبەش لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ بۆ تێپەڕاندنی قەیرانی ئاو و سود وەرگرتن لە یاسا نێودەوڵەتییەکان بۆ رێکخستن و دابەشکردنی ئەم سەرچاوەیە، هاوکات جەختیشی لەوە کردەوە کە عیراق لەئێستادا سەرنجی لەسەر بەدەستهێنانی پشکێکی دادپەروەرانەیە لە ئاو.
لەلای خۆیەوە شو دۆنیۆ، پێزانینی گەورەی خۆی بۆ ئەو پێشکەوتن و گەشەپێدانەی کە لە عیراقدا بەدی دەکرێت، چ لە شارەکان و چ لە روی کشتوکاڵدا دەربڕی، جەختیشی لە پابەندبوونی رێکخراوی (فاو) کردەوە بۆ بەردەوامبوونی هاوکاریی دوولایەنە لە بوارە جیاوازەکاندا لە چوارچێوەی پسپۆڕی خۆیدا.
لە دیدارەکەدا هەر یەک لە یاریدەدەری بەڕێوەبەری گشتی رێکخراوی (فاو) و نوێنەری هەرێمی بۆ رۆژهەڵاتی نزیک و باکووری ئەفریقا د.عەبدو لحەکیم واعر و نوێنەری (فاو) لە عیراق د.سەلاح حاجی حەسەن، ئامادە بوون.
بەرەبەیانی ئەمڕۆ چەند چەکدارێکی نەناسراو لە بەسڕە تەقەیان لە نوسینگەی ئەندامێکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق کردووە و دواتر هەڵاتوون.
مستەفا جەبار ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق ڤیدیۆی کامێراکانی چاودێری بڵاوکردووەتەوە و تیایدا دەردەکەوێت، چەند چەکدارێکی نەناسراو سەعات 2:00ی بەرەبەیان بە ئۆتۆمبێلێکی جۆری کۆرۆلاوە تەقە لە نوسینگەکەی دەکەن.
لە راگەیەنراوێکدا ئەو ئەندامەی ئەنجومەنی نوێنەران رایگەیاندووە بۆ پاراستنی ئارامی ئەو گەڕەک و شەقامەی نوسینگەکەی لێیە، هەروەها دڵنیابوونەوە لە سەلامەتی پاسەوانەکانی، بڕیاریانداوە بەوەی نوسینگەکەی لە بەسڕە دابخەن، ئەگەرچی تاکە نوسینگەیەتی لەو پارێزگایە.
ئەمە دووەم هێرشی لەو جۆرەیە لەماوەی پێنج مانگی رابردوودا بکرێتە سەر نوسینگەی مستەفا جەبار، هەرچەندە تۆمەتبارانی هێرشی یەکەم بڕیاری دەستگیرکردنیان بۆ دەرچوو، کە بە "بەکرێگیراو" ناویان هێنرابوو، بەڵام هێشتا روون نەبووەتەوە ئاخۆ تۆمەتباری سەرەکی پشتی روداوەکە کێ بووە.
وەزارتی بازرگانی عیراق دەڵێت، زیاتر لە دوو ملیۆن تۆن گەنمیان لە جوتیاران وەرگرتووە و پێشبینیش دەكەن بۆ ئەمساڵ نزیكەی پێنج ملیۆن تۆن گەنم وەربگرن.
حەیدەر نوری بەڕێوەبەری كۆمپانیای گشتی بازرگانی دانەوێڵەی عیراق ئاشكرایكرد، بڕی گەنمی وەرگیراو تائێستا گەیشتووەتە زیاتر لە دوو ملیۆن تۆن و پێشبینی دەكەن تاكو كۆتایی وەرزی كۆكردنەوەی بەرهەم بڕەكە بگاتە نزیكەی چوار بۆ پێنج ملیۆن تۆن.
وتیشی، ئەو بڕە گەنمەی كە ساڵی رابردوو لە كۆگاكاندا ماوەتەوە زیاترە لە دوو ملیۆن تۆن.
وەزارەتی بازرگانی عیراق پێشتر ئاماژەی بەوەكرد كە لیژنەیەكی ناوەندیی بۆ بە بازاڕكردن و "كۆنتڕۆڵی جۆریی" بۆ پرۆسەی وەرگرتنی بەرهەمی گەنمی ئەمساڵ دروستكراوە.