ئێران وردەكاریی لەبارەی شەڕی 12رۆژەی لەگەڵ ئیسرائیل بڵاوكردەوە و رایگەیاند ، درۆنەكان لە رێی وڵاتێكی دراوسێوە ئاراستەی ئێران كراون .
ئەحمەد عەلی كودەرزی، فەرماندەی هێزەكانی پاسەوانی سنوری ئێران رایگەیاندووە، لەماوەی شەڕی 12ڕۆژەیان لەگەڵ ئیسرائیل ، ئاگاداركراونەتەوە كە سێ مینی پاس لە وڵاتێكی دراوسێوە فرۆكەی بێفرۆكەوان ئاراستەی ئێران دەكەن ، بەڵام ناوی ئەو وڵاتەی ئاشكرا نەكردوە .
ئاشكراشیكردوە ، لە دوای دەستكەوتنی ئەو زانیاریانە ، پاسەوانی سنوری ئێران دەستبەجێ دەستوەردانیان كردوە و لە ئەنجامدا روبەروبونەوە رویداوەو 3 كەس كوژراون و ژمارەیەكیش دەستگیركراون .
لە ماوەی رابردوودا باس لەوە دەكرا كە لەكاتی شەری نێوان ئیسرائیل و ئێران لە عیراقەوە درۆن ئاراستەی ئێران كرابێت، بەڵام ئەو زانیاریانە پشت راستنەكرانەوە و دواتر زانیاری بڵاوكرایەوە كە درۆنەكان لە ئازربایجانەوە ئاراستەی ئێران كرابن .
تەقینەوەیەكی بەهێز شاری حەلەبی هەژاند، ئێوارەی دوێنێش شەڕ و پێكدادان لە نێوان سوپای حكومەتی سوریا و هەسەدە روویدا.
بەپێی سەرچاوە ناوخۆیەكان، بەیانی ئەمرۆ تەقینەوەیەكی بەهێز لە لە گەڕەكی ئەشرەفیەی كوردنشین لە شاری حەلەب روویداوە، بەڵام تا ئێستا قەبارەی زیانەكانی نەزانراوە.
ئەمە لە كاتێكدایە، ئێوارەی دوێنێ، شەڕ و پێكدادان لە نێوان هێزەكانی حكومەتی سوریا و هێزەكانی سوریای دیموكرات "هەسەدە" لە سێ شوێنی جیاواز لە دەوروبەری دێرحافر لە رۆژهەڵاتی حەلەب روویدا، ئەوەش دوای ئەوەی حكومەتی سوریا، رێگای نێوان پارێزگاكانی رەقە و حەلەب و دەروازەكانی نێوان هەردوو دیوی رووباری فورات لە پارێزگای دێرەزۆر داخستووە، ئەوەش وایكردوە رێگكانی نێوان پارێزگاكانی ژێر دەسەڵاتی هەسەدە و حكومەتی سوریا بەتەواوەتی دابخرێت.
دوای چەند سەعاتێک لە پێکهێنانی حکومەتی نوێی فەرەنسا، سەرۆک وەزیرانی نوێی ئەو وڵاتە دەستی لەکار کێشایەوە.
کۆشکی سەرۆکایەتی فەرەنسا (ئیلیزێ) رایگەیاند: سێباستیان لۆکۆرنۆ سەرۆک وەزیرانی نوێی فەرەنسا، دوای چەند سەعاتێک لە پێکهێنانی حکومەتی نوێ، دەستلەکارکێشانەوەی خۆی رادەستی ئیمانیۆل ماکرۆنی سەرۆکی فەرەنسا کردووە.
بەپێی زانیارییەکان، ئیمانوێل ماکرۆن سەرۆکی فەرەنسا رەزامەندی لەسەر دەستلەکارکێشانەوەکەی دەربڕیوە.
نوێدەکرێتەوە...
بڕیارە ئەمڕۆ لە میسڕ دانوستانەكانی وەفدی حەماس و ئیسرائیل لەبارەی پلانەكەی ترەمپ بۆكۆتایی هاتنی جەنگی غەززە دەستپێبكات و حەماس رایگەیاندووە، سورن لەسەر گەیشتن بە رێككەوتنێك بۆ راگرتنی جەنگ.
بەمەبەستی ئەنجامدانی دانوستان لەبارەی ئاگربەستی غەززە، دوێنێ یەكشەممە، وەفدی بزوتنەوەی حەماس بە سەرۆكایەتی خەلیل حەیە سەرۆكی وەفدی دانوستانكاری بززوتنەكە گەیشتە میسڕ و چاوەڕوان دەكرێت ئەمڕۆش وەفدی ئیسرائیل بە سەرۆكایەتی رۆن دێرمەر باڵیۆزی پێشووی ئیسرائیل لە ئەمریكا بگاتە میسڕ.
بڕیارە وەفدی هەردوولا دانوستان لەبارەی پلانەكەی ئەمریكا بكەن بۆ گەیشتن بە رێككەوتنێكی گشتگیر لەبارەی كەرتی غەززە و راگرتنی شەڕ و ئازادكردنی بارمتەكان.
بەپێی ئەو زانیارییانەی لە میدیا جیهانییەكاندا بڵاوكراوەتەوە، حەماس تەنها داوای ئازادكردنی ئەو سەركردانە ناكات كە لەم چەند مانگەی دواییدا دەستگیركراون، بەڵكو دەیەوێت گرەنتی ئازاكردنی ئەو لێپرسراوە باڵایانەی بزوتنەوەكە و ئەو زیندانیكراوە بیانیانەش بەدەست بهێنێت كە لە سەرەتای دەستپێكی جەنگەوە دەستگیر كراون.
دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا سوێند دەخوات ئەگەر حەماس رەتیبکاتەوە دەستبەرداری دەسەڵات و رادەستکردنی کۆنترۆڵی کەرتی غەززە ببێت؛"بەتەواوی لەناویان دەبات"، جەختیشیکردوەتەوە وەک ئەو پلانەی دایناوە ئامانجیەتی کۆتایی بە شەڕی غەززە بهێنێت
سەرۆکی ئەمەریکا قسەی بۆ سی ئێن ئێنی ئەمەریکی کردوە و رایگەیاندوە، بەم زوانە دەزانێت حەماس جدییە لە جیبەجێکردنی پلانەکەیدا یاخود نا
هەروەها هۆشداریشی دایە حەماس کە ئەگەر پابەندی رادەستکردنی چەکەکانیان نەبن و بڕیار مانەوە بدەن لە غەززەدا وەک دەسەڵاتدار، ئەوا بە تەواوەتی لەناویان دەبەن.
لە وەڵامی پرسیارێکدا کە ئایا سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل بە ئاگربەستەکە ڕازییە و پشتیوانی لە دیدگای فراوانتری ئەمریکا دەکات، ترەمپ وتویەتی؛ بەڵی ئەو رازیە بە پلانەکە و ئامادەیە ئۆپراسیۆنەکانیان لە غەززە رابگرێت.
پێشتریش بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل ڕایگەیاند بوو، رێگە بە دەسەڵاتی فەلەستین نادەن کە کەرتی غەززە کۆنتڕۆڵ بکات، میدیا ئیسرائیلییەکانیش لە زاری نەتانیاهۆ رایانگەیاندوە؛ هیچ نوێنەرێکی حەماس و دەسەڵاتی فەلەستین نابنە بەشێک لە ئیدارەی داهاتووی غەززە.
ئەمە لە کاتیكدایە بڕیار وایە سبەینی لە میسر، حەماس و ئیسرائیل بە نیوەندگیری ئەمەریکا و میسر کۆببنەوە بۆ گەیشتن بە رێکەوتن و کۆتایی هێنان بە شەڕی غەززە.
وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ڕایگەیاند؛ کۆبوونەوەکان سەبارەت بە رێککەوتنی ئیسرائیل و حەماس بەردەوامن و هیوادارن زۆر بەخێرایی کارە لۆجستیەکان تەواو بکەن، جەختیکردەوە کە ئێستا ناتوانن باس لە کۆتایی هاتنی شەڕی غەززە بکەن، بەو پێیەی هەندێک کار ماوە.
ئەمڕۆ یەکشەممە، مارکۆ رۆبیۆی وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا رایگەیاند، حەماس ڕەزامەندی نیشانداوە بۆ پلانی قۆناغی دوای شەڕ و جەختیکردەوە کە ئەو قۆناغەیان ئاسان نییە و تا ئێستاش کەس ناڵێت کێشەی ئازادکردنی بارمتەکان چارەسەر کراوە.
ناوبرا ئاماژەی بەوەشکرد ئێستا ناتوانن باس لە کۆتایی هاتنی شەڕی غەززە بکەن، چونکە پێویستە حەماس چەک دابنێت و ئەو کارەش وا بە سادەیی جێبەجێناکرێت و پێویستی بە کاتە.
لەبارەی پێکهێنانی حکومەتیشەوە لە غەززە، رۆبیوە وتویەتی؛ پێکهێنانی حکومەتێکی بێ حەماس لە غەززەدا بە خێرای ناکرێت و کاتی پێویستە و بەم زوانە دەزانن حەماس جدییە یاخود نا لە رازیبونی بە قۆناغی دووەمی پلانەکەی سەرۆکی ئەمەریکا.
بەرپرسێکی دەزگای هەواڵگری دەرەکی ئۆکراین رایگەیاند؛ چین زانیاری هەواڵگری بۆ روسیا دابین دەکات بۆ ئەوەی هێزەکانی روسیا باشتر بتوانن هێرشی مووشەکی لە ناوخۆی ئۆکراین ئەنجام بدەن.
ئەمڕۆ شەممە، ئۆلیە ئەلێکساندرۆڤ، بەرپرسی دەزگای هەواڵگری ئۆکراین لە چاوپێکەوتنی لەگەڵ ئاژانسی ئۆکراینفۆرمی وڵاتەکەی ڕایگەیاندوە ؛بەڵگەی زۆر هەیە کە روسیا و چین هەماهەنگ و هاوکاری یەکترن لەسەر خاکی ئۆکراین بۆ بەکارهێنانی مانگی دەستکرد بۆ سیخوڕیکردن و بە ئامانجگرتنی وەبەرهێنانی بینای لەلایەن مۆسکۆوە.
ناوبراو وتویەتی؛ ئامانج لەم هاوکارییە هەواڵگرییە دیاریکردن و باشتر تێگەیشتنە لە ئامانجە ستراتیژییەکان بۆئەوەی مۆسکۆ بیانکاتە ئامانج و ڕاگەیاندووە، بەڵگەی پێویستیان لەبەردەستدایە کە هاوکاری ئاست بەرزی نێوان روسیا و چین لە ئەنجامدانی سیخوڕی مانگی دەستکرد لە خاکی ئۆکراین پشت راست دەکاتەوە.
ئەو بەرپرسەی ئۆکراین، وردەکاری زیاتری سەبارەت بەو ئامانجانە نەخستوەتە روو کە لەلایەن مۆسکۆوە و بە هاوکاری مانگی دەستکردی وڵاتی چین کراونەتە ئامانج.
لای خۆیەوە وڵاتی چین بە رەسمی رایگەیاندوە بێلایەنە لە جەنگی نیوان روسیا و ئۆکرایندا، بەڵام بە شێوەیەکی ناڕاستەوخۆ پشتیوانی شەڕی مۆسکۆی کردوە لە ڕێگەی بەردەوامی بازرگانی و بە دابینکردنی کەلوپەلی دوو بەکارهێنان بۆ روسیا.
ئاژانسی هەواڵی دەوڵەتی ڕوسیا تاسیش بڵاویکردەوە، لە دوایین سەردانی ڤلادیمێر پوتین سەرۆکی ڕوسیا بۆ چین کە لەگەڵ شی جینپینگ سەرۆکی چین کۆبووەتەوە، هەردوو وڵات زیاتر لە 20 رێککەوتنی هاریکارییان لە بواری وزە و تەکنەلۆجیا و کەرتەکانی دیکەدا واژۆکردووە.
دۆناڵد ترەمپ بەردەوامە لە لێدوانەکانی و رایگەیاند؛ ڕێککەوتنی غەززە لە جێبەجێکردندایە و سەرکەوتنێکی گەورەی بەدەست دەهێنێت، جەختیشیکردوەتەوە ئەمە تاکە ڕێککەوتن نییە کە لە ماوەی خولەکەیدا بەدەستی هێنابێت، بەڵکو پێش ئەو چەند ڕێککەوتنێکی دیکەی بەدەست هێناوە.
ئەمڕۆ شەممە، جارێکی دیکە لەسەر شەڕی غەززە ترەمپ قسەی بۆ کەناڵ 13ـی ئیسرائیل کردوە و ڕایگەیاندوە؛ نزیکن لە رێککەوتن و هەموو لایەنەکان پشتگیری پلانەکەی دەکەن و بەشێوەیەکی باش لەگەڵ جێبەجێکردنی رێککەوتنەکە بەرەو پێشەوە دەڕۆن.
ترەمپ جەختی کردوەتەوە کە ئەمە تاکە ڕێککەوتن نییە کە لە ماوەی خولەکەمدا بەدەستی هێنابێت، بەڵکو پێش ئەوەش چەند ڕێککەوتنێکی دیکەی بەدەست هێناوە و باسی لەوەشکردوە کە، لەکاتی ئاشکراکردنی پلانەکەیدا بە ناتانیاهۆی وتوە ئەمە چانسی بەدەستهێنانی سەرکەوتنتە و قبوڵی بکە.
سەرۆکی ئەمەریکا وتوشیەتی؛ لە ئێستادا ناتانیاهۆ زۆر دوور کەوتۆتەوە لە غەززە، ئیسرائیلیش پاڵپشتییەکی زۆری نێودەوڵەتی لەدەست داوە، ئەویش هەوڵدەدات ئەو پشتیوانیەی نیودەوڵەتییە بۆ ئیسرائیل بگەڕێنێتەوە.
دۆناڵد ترەمپ، رایگەیاند، ئیسرائیل پابەندە و سوپاسیان دەکات، کە بە کاتی بۆمبارانکردنی غەززەیان راگرتووە، جەختیشی کردەوە حەماس دەبێت خێرا بکەن و کات بەفیڕۆنەدەن، ئەگەر نا "هەموو شتێک هەڵدەوەشێتوە".
ئەمڕۆ شەممە، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا، لە پۆستێکدا لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی (تروس) کە خۆی خاوەندارێتی دەکات نوسیوویەتی؛ سوپاسی ئیسرائیل دەکەم کە بە شێوەیەکی کاتی بە مەبەستی پێدانی دەرفەتێک بە ئازادکردنی بارمتەکان و رێککەوتنی ئاشتی بۆمبارانکردنی راگرتووە.
ترەمپ پەیامێکی ئاڕاستەی حەماس کردوە و هۆشداریشیداوەتە حەماس کە دەبێت بە خێرایی بجوڵێتەوە، ئەو دواکەوتن قبووڵ ناکات و بەرگەی ناگرێت.
سەرۆکی ئەمەریکا نوسیویەتی؛ با بە خێرایی ئەم کارە تەواو بکەین و دڵنیایی داوە کە هەمووان بە دادپەروەرانە مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت.
ئەم پەیامەی ترەمپ لە کاتێکدایە، پێگەی هەواڵی ئاکسیۆسیش رایگەیاندوە؛ نێردەی ترەمپ بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاست گەشتوتە میسر بۆ کۆتایی هێنان بە وردەکارییە تەکنیکییەکانی ئازادکردنی بارمتەکان و رێککەوتنی ئاشتی لە غەززە.
دادگایەكی ئەمریكا دەڵێت، ترەمپ بە هیچ شێوەیەك بۆی نییە رەگەزنامە نەداتە ئەو منداڵانەی لە ئەمریكا لە دایك دەبن و دایك و باوكیان بە نایاسایی كۆچیان كردووە.
دادگای تێهەڵچوونەوەی ئەمریكا لە دانیشتنێكی تایبەتدا بڕیاریدا بە راگرتنی بڕیارێكی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا بۆ پێنەدانی رەگەزنامەی ئەمریكی بەو منداڵانەی دایك و باوكیان بە نایاسایی یاخود بەشێوەی كاتی كۆچیان بۆ ئەمریكا كردووە.
دەشڵێت، ئەو منداڵانە بەپێی دەستوری ئەمریكا رەگەزنامەیان پێدەدرێت و بڕیارێكیش لە دادگاوە بۆ سەرجەم ویلایەتەكان دەردەكرێت بۆئەوەی جێبەجێ بكرێت.
ڤلادیمیر پوتن، سەرۆکی روسیا، لە وتارێکدا رایگەیاند کە جیهان لە قۆناغی گۆڕانکاری ریشەییدایە و سەردەمی فەرمانکردن بەسەرچووە.
پوتن جەختی لەسەر ئەوە کردەوە کە داڕمانی هەژمونی رۆژئاوا "تەنها مەسەلەی کاتە" و سیستەمی فرەجەمسەری لە جیهاندا دەرەنجامێکی راستەوخۆی هەوڵەکانی رۆژئاوایە بۆ پاراستنی ئەو هەژموونە.
پوتن ئاماژەی بەوەدا: "ئێمە لە سەردەمێکدا دەژین کە هەموو شتێک بە شێوەیەکی بنەڕەتی دەگۆڕێت و پێویستە ئامادەی هەموو ئەگەرەکان بین." هەروەها وتیشی کە چیتر هیچ هێزێک لە جیهاندا ناتوانێت بەسەر هەموواندا فەرمان بسەپێنێت و هەر بڕیارێکی تاکلایەنە کە بەرژەوەندییەکانی ئەوانی دیکە لەبەرچاو نەگرێت، سەرکەوتوو نابێت.
سەرۆکی روسیا رەخنەی لە وڵاتانی رۆژئاوا گرت و وتی کە هەوڵدەدەن خۆیان بسەپێنن و لە رێگەی زیادکردنی گرژییەکانەوە هاووڵاتیانی خۆیان هەڵدەخەڵەتێنن. ئەو جەختی کردەوە کە هاوسەنگی جیهانی بەبێ بەشداری روسیا مەحاڵە و وتی: "دوژمنانمان هەموو هەوڵێکیان دا بۆ ئەوەی لە رێگەی سزاکانەوە ملکەچمان بکەن."
پەیوەندی لەگەڵ رۆژئاوا و ناتۆ:
سەبارەت بە پەیوەندییەکانی لەگەڵ رۆژئاوا، پوتن ئاشکرای کرد کە روسیا کراوەیە بۆ هاریکاری، بەڵام وڵاتانی رۆژئاوا نایانەوێت دەستبەرداری سیاسەتی فەرمانکردن بن. لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا، پوتن باسی لەوە کرد کە روسیا دووجار ئامادەیی خۆی بۆ چوونە ناو هاوپەیمانیی ناتۆ دەربڕیوە، بەڵام داواکارییەکەی رەتکراوەتەوە.
کۆشکی سپی رایگەیاند کە دۆناڵد ترەمپ و تیمەکەی "بەشێوەیەکی ماندوونەناسانە" کاریان کردووە بۆ داڕشتنی پلانێکی ئاشتی لە کەرتی غەززە، هاوکات جەختیشی کردەوە کە هەوڵ و کاتێکی زۆریان بۆ کۆتاییهێنان بە جەنگی روسیا و ئۆکراین تەرخان کردووە.
کۆشکی سپی لە لێدوانێکیدا بۆ تۆڕی هەواڵی فۆکس نیوز، ئاشکرای کرد؛ کە پلانەکەی ئیدارەی ئەمریکا بۆ راگرتنی جەنگ لە غەززە "جێی ستایشە" و چاوەڕوان دەکرێت حەماسیش پێی رازی بێت، وتیشی؛ ئەمە دەبێتە هەنگاونان بۆ ئارامکردنەوەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست.
کارۆلین لیڤیت، وتەبێژی کۆشکی سپی، لە لێدوانێکیدا بۆ فۆکس نیوز ئاماژەی بەوەدا کە ئیسرائیل و حەماس "زۆر نزیکن" لە گەیشتن بە رێککەوتن لەسەر پلانێکی 21 خاڵی بۆ ئاشتی.
بەپێی پلانەکە، کە لەلایەن ئیدارەی ترەمپەوە خراوەتەڕوو، داوا دەکرێت سەرجەم بارمتەکان ئازاد بکرێن، چەکدارانی حەماس کە پابەندی ئاشتی دەبن "لێخۆشبوونیان" بۆ دەردەچێت، و ناوچەکە ببێتە "ناوچەیەکی بێ چەک و دوور لە توندڕەوی.
لیڤیت وتوشیەتی؛ "بۆ گەیشتن بە رێککەوتنێکی گونجاو بۆ هەردوولا، پێویستە هەردوولا کەمێک سازش بکەن و رەنگە بەتەواوی دڵخۆش نەبن، بەڵام لە کۆتاییدا ئەمە رێگەیەکە بۆ کۆتاییهێنان بەم ململانێیە"
سەبارەت بە جەنگی ئۆکراین؛ وتەبێژەکەی کۆشکی سپی جەختی کردەوە، کە سەرۆکی ئەمەریکا خوازیاری کۆتاییهاتنی جەنگە و ئەم پەیامەی بە رونی گەیاندووەتە هەردوو لایەنی ململانێکە.
وتەبێژەکەی ئەمەریکا دەشڵێت؛ ترەمپ خۆی رایگەیاندووە کە "بە شێوەیەکی ماندوونەناسانە کاردەکات" بۆ کۆتاییهێنان بەو "ململانێ دڕندانەیە"، لیڤیت سیاسەتی فرۆشتنی چەکی بە هاوپەیمانانی ناتۆ پشتڕاست کردەوە، تاوەکو ئەوانیش بتوانن ئەو چەکانە بگەیەننە ئۆکراین.
پێشتر ترەمپ لە چاوپێکەوتنێکدا پشتڕاستیکرد بوەوە؛ ئەوان چەک دەنێرن بۆ ناتۆ و ناتۆش دەیدات بە ئۆکراین بۆ بەرگریکردن لەخۆی دژی شەڕی رووسیا، جەختی لەوەشکردبوەوە کە ناتۆ پارەی چەکەکان دەدات.
ئەم سیاسەتەی ئەمەریکا لە کاتێکدایە، ترەمپ بەردەوامە لە هەوڵە دیپلۆماسییەکانی و پەیوەندییەکانی لەگەڵ سەرکردەکانی روسیا و ئۆکراین بۆ دەستپێکردنی دانوستانەکان و چەندینجارێش بەڵێنی کۆتایی هێنانی بە جەنگی نێوان مۆسکۆ و کێیڤ داوە
وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران رایگەیاند؛ لێدوانەکانی گروپی حەوت سەبارەت بە پرسی ئەتۆمیی ئێران راست نین و شەرمەزاری دەکەن، جەختی لەوەشکردەوە ئەم هەڵوێستەی گروپی حەوت بە هیچ شێوەیەک ناتوانێت سروشتی نایاسایی و ناڕەوای گەڕاندنەوەی گەمارۆکان بگۆڕێت.
ئەمڕۆ پێنجشەممە ئیسمائیل بەقائی، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران رایگەیاند؛ لێدوانەکانی گروپی حەوت چەواشەکارین و دورن لە راستییەوە، وێنای راستی رەوشی ئێستا ناکەن.
بەقائیی ئاماژەی بەوەشکردوە؛ ئەمریکا لە بنەڕەتدا هۆکاری سەرەکی رەوشی ئێستایە؛ بەهۆی کشانەوەی نایاسایی و تاکلایەنەی لە JCPOA لە ساڵی 2018 و دواتر پێشێلکارییە بەردەوامەکانی یاسا نێودەوڵەتییەکان لە پەیوەندی لەگەڵ ئێران و رێگریکردن لە جێبەجێکردنی رێککەوتنی JCPOA.
وتەبێژەکەی ئێران وتوشیەتی؛هێرشەی سەربازی ئیسرائیل بە هەماهەنگی و هاوکاری ئەمەریکا لە ناوەڕاستی دانوستانەکاندا، پێشێلکارییەکی یاسایی و دیبلۆماسی روون بوو.
ئەم لێدوانانەی بەقائی لە کاتێکدایە، گروپی حەوت کە لە( کەنەدا، فەرەنسا، ئەڵمانیا، ئیتاڵیا، ژاپۆن، بەریتانیا و ئەمریکا) پێکدێن لەبارەی سزاکانی سەرئێرانەوە رایانگەیاند بوو؛ پشتیوانی لە دەستپێکردنەوەی سزاکان دەکەن بۆ سەر تاران، ئەوان ئێرانیان بە کەمتەرخەم زانیوە لە جێبەجێکردنی ئەرکەکانیدا بەرامبەر بە بەرنامە ئەتۆمییەکەی.
لە هێرشێكدا بۆ سەر پەرستگایەكی جولەكەكان لە بەریتانیا، دوو كەس كوژران و سێ كەسی دیكەش برینداربوون.
پۆلیسی بەریتانیا لە راگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، ئەمڕۆ پێنجشەممە لە دەرەوەی پەرستگایەكی جولەكەكان لە شاری مانچستەر لە باكووری رۆژئاوای ئینگلتەرا لە ئەنجامی رووداوێكی شێلان و پەلامارداندا بە ئۆتۆمبێل و چەقۆ، دوو كەس كوژران و سێ كەسی دیكەش برینداربوون كە رەوشی تەندروستیان ناجێگیرە.
راشیگەیاند، پۆلیسی مانچستەر لەدوای رووداوەكە تەقەیان لە كەسێك كردووە كە شتێكی نامۆ بە دەستیەوە بووە و پێدەچێت تاوانبارەكە بووبێت، بەڵام تا ئێستادا نەتوانراوە مردنی تاوانبارەكە پشتڕاست بكرێتەوە.
پۆلیس ئاماژەی بەوەشكردووە، تیمێكی پوچەڵكردنەوەی بۆمب لە شوێنەكە جێگیركراون بۆ هەر رووداوێكی نەخوازراو.
لە هێرشێكدا بۆ سەر پەرستگایەكی جولەكەكان لە بەریتانیا دوو كەس كوژران
لە ئیندۆنیزیا 59 کەس لە ژێر داروپەردوی باڵەخانەی خوێندگەیەکی ئایینیدا گیریان خواردووە و تا ئێستا رزگارنەکراون.
دەسەڵاتدارانی ئیندۆنیزیا رایانگەیاند، رۆژی دووشەممە بەهۆی داڕمانی خوێندگەیەک لە دورگەی جاڤا، تائێستا 59 کەس لە ژێر داروپەردوی باڵەخانەی خوێندگەکەدا گیریان خواردووە و نەتوانراوە رزگاربکرێن.
ئاماژەیان بەوەشکردووە، هەر بەهۆی ئەو داڕمانەوە تائێستا پێنج کەس گیانیان لەدەستداوە.
وتەبێژی دەزگای نیشتمانیی بەڕێوەبردنی کارەساتەکان لە ئیندۆنیزیا ئاشکرایکرد، هێشتا 59 کەس لەژێر داروپەردودا گیریان خواردوە و زۆربەیان خوێندکارن و تەمەنیان لە نێوان 12 بۆ 17 ساڵاندایە.
ئەوەش خراوەتەڕوو، لێکۆڵینەوە بۆ هۆکاری کارەساتەکە دەستپێکردووە، بەڵام هێشتا هۆکارەکەی ئاشكرانهكراوه.
واشنتۆن زانیاری هەواڵگری دەداتە كیێڤ بۆ ئەوەی لە قوڵایی خاكی روسیادا هێرش بكاتە سەر ژێرخانە ئابوریەكانی ئەو وڵاتە.
بەپێی هەواڵێكی رۆژنامەی وۆڵ ستریت جۆرناڵ، لێپرسراوانی ئەمریكا رایانگەیاندووە، ئەمریكا زانیاری هەواڵگری دەداتە ئۆكراین بۆ rێنمایی هێرشە موشەكییە دوور مەوداكان بۆ سەر ژێرخانی وزەی روسیا، هەروەها لە هەمانكاتدا، واشنتۆن بیر لەوە دەكاتەوە كە ئایا چەك رەوانەی كیێڤ بكات كە بتوانێت ئامانجی زیاتر بپێكێت.
رۆژنامەكە ئاماژەی بەوە شكردووە، ئەو پێشهاتە نوێیە ئاسانكاری دەكات بۆ ئۆكراین بۆ بۆردومانكردنی پاڵاوگەكان و بۆری و وێستگەكانی كارەبا و ژێرخانی دیكە بۆ ئەوەی مۆسكۆ لە داهات و نەوت بێبەش بكات.
رۆژنامەكە راشیگەیاندووە، لێپرسراوانی ئەمەریكا داوایان لە وڵاتانی ناتۆ كردوە كە پاڵپشتی هاوشێوەی ئۆكراین بكەن.
ئەمە لە كاتێكدایە، كە دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا لە چەند هەفتەی رابردوودا چەندین جار جەختی لەوە كردووەتەوە كە بێ هیوا بووە لە ڤلادیمێر پوتن هاوتا روسییەكەی.