ئابووری
ماوەی هەفتەیەکە نرخی نەوت بەشێوەیەکی بەرچاو بەرزبووەتەوە و گەیشتووەتە بەرزترین ئاستی چوار مانگی رابردووی، ئەمڕۆش لە یەکەم رۆژی کرانەوەی بازاڕە داراییەکاندا نرخەکەی لە بەرزیدا ماوەتەوە.
ئەمڕۆ دووشەممە، لە یەکەم رۆژی کرانەوەی بازاڕە داراییەکاندا نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی برێنت بە 80 دۆلار و 61 سەنت مامەڵەی پێوەدەکرێت، بەمەش بەراورد بە هەفتەی رابردوو نرخەکەی لە بەرزیدا ماوەتەوە.
هاوکات، نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی رۆژئاوای تەکساس بەرانبەرە بە 77 دۆلار و ٩١ سەنت، بەمەش بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی بەهەمان شێوەی برێنت نرخەکەی لە بەرزیدا ماوەتەوە.
هەفتەی رابردوو نرخی نەوت بەشێوەیەکی بەرچاو بەرزبووەوە و شارەزایانی ئابووریش هۆکارەکەی بۆ چەند بابەتێک دەگەڕێننەوە، لەوانەش ئەو شەپۆلە سەرمایەی ئەمریکای گرتووەتەوە و ئەوەش خواستی دەستڕاگەیشتن بە نەوتی زیاتر کردووە.
لەلایەکی دیکە ئەو سزایانەی کە دوو هەفتە بەر لە ئێستا وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا بەسەر چەند کۆمپانیایەکی نەوتیی روسیادا سەپاندی هۆکارێکی دیکەن، کە بەهۆیەوە چین و هیندستان بەدوای جێگرەوەیەکی دیکەدا دەگەڕێن.
كۆمپانیای دی ئێن ئۆی نەرویجی رایگەیاند، لە سێ مانگی كۆتایی ٢٠٢٤دا رێژەی بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی كوردستان بەرارود بە سێ مانگی پێشووتر كەمیكردووە.
كۆمپانیای دی ئێن ئۆی نەرویجی لە راگەیەنراوێكدا ئاماری نوێی بەرهەمهێنانی نەوتی كۆمپانیاكەی لە هەرێم بڵاوكردەوە و رایگەیاند، لە چارەكی چوارەمی ساڵی ٢٠٢٤دا ئاستی بەرهەمهێنانی نەوتی كۆمپانیاكەیان لە هەرێم، رۆژانە ٧٤ هەزار و ١٦٣ بەرمیل نەوت بووە.
ئەوەش بەراورد بە چارەكی سێیەمی هەمان ساڵ بڕی زیاتر لە ١٠ هەزار بەرمیل نەوت كەمیكردووە، بەڵام بەراورد بە بە هەمان كاتی ساڵی ٢٠٢٣ نۆ هەزار بەرمیل زیادیكردووە.
راشیگەیاند، پشكی كۆمپانیاكەیان لەو بڕە نەوتەی كە رۆژانە بەرهەمهێنراوە ١٧ هەزار و ٤٢٤ بەرمیل نەوت بوو و بەرهەمە نەوتییەكانیان هەر لە ناوخۆی هەرێم فرۆشتووە، چونكە تاوەکو ئێستا بۆری هەناردەكردنی نەوتی هەرێم لە بەندەری جەیهانی توركییەوە داخراوە.
لە مانگی ئازاری ساڵی ٢٠٢٣ـەوە هەناردەی نەوتی هەرێم لە رێگای بەندەری جەیهانی تورکیاوە راگیراوە، سەرەڕای ئەنجامدانی چەندین گفتوگۆش بۆ دووبارە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوت، هێشتا دەستی پێ نەکردووەتەوە و حکومەتی هەرێمیش باس لەوەدەکات، راگرتنی هەناردەی نەوتی هەرێم زیانی ٢٢ ملیار دۆلاری لە هەرێم داوە.
ماوەی سێ رۆژە نرخی نەوت بەشێوەیەکی بەرچاو بەرزبووەتەوە و گەیشتووەتە بەرزترین ئاستی چوار مانگی رابردووی، ئەمڕۆش نرخەکەی زیاتر بەرزبووەوە و بۆ هەر بەرمیلێک دوو دۆلاری چووەتە سەر.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی برێنت بە ٨٢ دۆلار مامەڵەی پێوەدەکرێت، بەمەش بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی بەرزبووەتەوە.
هاوکات، نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی رۆژئاوای تەکساس بەرانبەرە بە ٨٠ دۆلار، بەمەش بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی بەهەمان شێوەی برێنت نرخەکەی بەرزبووەتەوە.
بەرزبوونەوەی نرخی نەوت بەو رێژەیە بۆ چەند هۆکارێک دەگەڕێتەوە، کە یەکێک لەوانە ئەو شەپۆلە سەرمایەیە کە ئەمریکای گرتووەتەوە و ئەوەش خواستی دەستڕاگەیشتن بە نەوتی زیاتر کردووە.
لەلایەکی دیکە ئەو سزایانەی کە هەینی رابردوو وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا بەسەر چەند کۆمپانیایەکی نەوتیی روسیادا سەپاندی هۆکارێکی دیکەن، کە بەهۆیەوە چین و هیندستان بەدوای جێگرەوەیەکی دیکەدا دەگەڕێن.
ماوەی دوو رۆژە نرخی نەوت بەشێوەیەکی بەرچاو بەرزبووەتەوە و گەیشتووەتە بەرزترین ئاستی چوار مانگی رابردووی، ئەمڕۆش نرخەکەی جێگیرە.
ئەمڕۆ چوارشەممە، نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی برێنت بە ٨٠ دۆلار و حەوت سەنت مامەڵەی پێوەدەکرێت، بەمەش بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی تاڕادەیەک جێگیرە.
هاوکات، نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی رۆژئاوای تەکساس بەرانبەرە بە ٧٧ دۆلار و ٧٧ سەنت، بەمەش بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی بەهەمان شێوەی برێنت کەمێک دابەزیوە.
بەرزبوونەوەی نرخی نەوت بەو رێژەیە بۆ چەند هۆکارێک دەگەڕێتەوە، کە یەکێک لەوانە ئەو شەپۆلە سەرمایەیە کە ئەمریکای گرتووەتەوە و ئەوەش خواستی دەستڕاگەیشتن بە نەوتی زیاتر کردووە.
لەلایەکی دیکە ئەو سزایانەی کە هەینی رابردوو وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا بەسەر چەند کۆمپانیایەکی نەوتیی روسیادا سەپاندی هۆکارێکی دیکەن، کە بەهۆیەوە چین و هیندستان بەدوای جێگرەوەیەکی دیکەدا دەگەڕێن.
وەزارەتی دارایی هەرێم وەڵامی وەزارەتی دارایی عیراقی دایەوە و لە سەرەتای راگەیەنراوەکەدا نووسیویەتی، "ئێمە هاووڵاتی عیراقین؟".
دارایی هەرێم ئەوەی خستووەتە روو، لەبارەی موچەوە بەغداد پابەندی بڕیارەکانی دادگای فیدڕاڵی نییە و ئەوەی کە دەڵێت مانگانە موچەی موچەخۆرانی هەرێمی ناردووە دوورە لە راستییەوە، بەڵکو بە گوژمەی جیاواز پارەکانی ناردووە و هەندێکجار موچەی تەنها یەک مانگی بە هەشت گوژمە ناردووە.
وەزارەتی دارایی حکومەتی هەرێم نووسیویەتی، "بەغدا دەڵێ حکومەتی هەرێم داهاتی نانەوتی رادەستی بەغدا نەکردووە، راست نییە و ٣٩٩ ملیار و ١٦٨ ملیۆن و ٩٦٤ هەزار و ٥٠٠ دینارمان لە داهاتی ناوخۆ بۆ بەغدا ناردووە، کەبەپێی رێککەوتن و بڕیاری دادگای فیدڕاڵی دەبێت ٥٠٪ی داهاتی نانەوتی بۆ بەغدا بنێرین".
ئاماژەی بەوەشکردووە، حکومەتی عیراق لەکۆی ١١ ترلیۆن و ٥٧٦ ملیار و ٥٢١ ملیۆن و ٣٣٥ هەزار دینار بۆ بودجە، تەنها ٨٢٢ ملیار و ٦٤٢ ملیۆن و ١٥ هەزار و ٣٧ دیناری ناردووە.
ئەوەش هاتووە، وەزارەتی دارایی عیراق زیاتر لە ١٠ ترلیۆن و ٢٦ ملیار دیناری بۆ مووچە ناردووە، بەڵام زیاتر لە ٧٢٦ ملیار و ٩٩٥ ملیۆن دیناری وەک باجی دەرماەت و خانەنشینی بڕیوە.
دارایی هەرێم نووسیویەشییەتی، بەپێی بڕیاری دادگای فیدڕاڵی دەبووایە موچەی موچەخۆرانی هەرێم لە ململانێی سیاسیی دووربخرێتەوە، بەڵام عیراق پابەندی ئەو بڕیارە نەبووە.
وەزارەتی دارایی لەگەڵ روونکردنەوەی ئەو ژامارانەدا سەرەتا و کۆتایی راگەیەنراوەکەی بەوە دەستپێکردووە و کۆتایی پێهێناوە و دەپرسێت، "ئێمە هاووڵاتی عیراقین؟".
دوای ئەوەی دوێنێ نرخی نەوت بەشێوەیەکی بەرچاو بەرزبووەوە و گەیشتە بەرزترین ئاستی چوار مانگی رابردووی، ئەمڕۆ نرخەکەی کەمێک دابەزیوە.
ئەمڕۆ سێشەممە، نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی برێنت بە ٨٠ دۆلار و ٥٣ سەنت مامەڵەی پێوەدەکرێت، بەمەش بەراورد بە دوێنێ یەک دۆلار لە نرخەکەی دابەزیوە، بەڵام هێشتا لە بەرزترین ئاستی چوار مانگی رابردوویدایە.
هاوکات، نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی رۆژئاوای تەکساس بەرانبەرە بە ٧٨ دۆلار و ٤٣ سەنت، بەمەش بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی بەهەمان شێوەی برێنت کەمێک دابەزیوە.
بەرزبوونەوەی نرخی نەوت بەو رێژەیە بۆ چەند هۆکارێک دەگەڕێتەوە، کە یەکێک لەوانە ئەو شەپۆلە سەرمایەیە کە ئەمریکای گرتووەتەوە و ئەوەش خواستی دەستڕاگەیشتن بە نەوتی زیاتر کردووە.
لەلایەکی دیکە ئەو سزایانەی کە هەینی رابردوو وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا بەسەر چەند کۆمپانیایەکی نەوتیی روسیادا سەپاندی هۆکارێکی دیکەن، کە بەهۆیەوە چین و هیندستان بەدوای جێگرەوەیەکی دیکەدا دەگەڕێن.
وەزارەتی كشتوكاڵی هەرێم قەدەغەی هاوردەكردنی پەتاتەی درێژكردەوە و قەدەغەی لەسەر هەناردەی هەنار هەڵگرت.
وەزارەتی كشتوكاڵی هەرێم رایگەیاندوە، پاڵپشت بە یاسای پاراستن و پێشخستنی بەروبومی كشتوكاڵی و تایبەت بەپارێزگاری و بایەخدانی زیاتر بەپرۆسەی بەبازاڕكردنی بەرهەمی خۆماڵی پەتاتەی جوتیارانی هەرێم ، بریاردرا بە درێژكردنەوەی ماوەی قەدەغەی هاوردەكردنی بەرهەمی پەتاتە لە دەرەوەی وڵات تا دوای 31ی كانوونی دووەمی 2025.
لەلایەكی ترەوە، لە پێناو بەرژەوەندی گشتی و پاڵپشت بەیاسایی پاراستن و پێشخستنی بەروبومی كشتوكاڵی و پارێزگاری لە بەرهەمی خۆماڵی بڕیاردرا بە هەڵگرتنی بڕیاری قەدەغە لەسەر هاوردەكردنی بەرهەمی هەنار لە دەرەوەی وڵات لە 12ی ئەم مانگەوە.
وەزارەتی كشتوكاڵیش نوسراوی رەسمی ئاراستەی لایەنە پەیوەندییدارەكانی حكومەتی هەرێم كردووە، بۆ گرتنەبەری رێككاری پێۆیستی كارگێری و یاسایی.
بڕیاری درێژکردنەوەی قەدەغەی هاوردەکردنی بەرهەمی پەتاتە لە دەرەوەی وڵات، لە پێناو ساغکردنەوەی بەرهەمی پەتاتەی جوتیارانی ناوخۆیە، بۆ ئەوەی بەرهەمی پەتاتەی جوتیاران پێداویستیەکانی بازاڕ پربکاتەوە.
باڵیۆزی چین لە عیراق قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانیی نیوان هەردوو وڵاتی خستەڕوو، كە بەڕێژەی 10% گەشەی كردووە.
تسوی وی، باڵیۆزی كۆماری چین لە بەغداد لە كۆنفڕانسێكی ڕۆژنامەوانیدا ئاماری ئاڵوگۆڕی بازرگانیی نێوان وڵاتەكەی و عیراقی خستەڕوو، كە قەبارەكەی 50 ملیار دۆلار بووە.
باڵیۆزی چین ئەوەشی خستەڕوو، قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانیی نێوان چین و عیراق بە شێوەیەكی لەسەرخۆ بەرو گەشەكردن دەڕوات.
باسی لەوەش كرد، هەماهەنگییەكانی نێوان هەردوو وڵات لەسەرە بنەمای بەرژەوەندیی هاوبەش بوونیاد نراوە.
وەزارەتی سامانە سورشتیەكانی حكومەتی هەرێم رایگەیاند، ئەم هەفتەیە وەزارەتی نەوتی عیراق بڕێك نەوتی سپی بۆ پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆكانی هەرێم دەنێرێت، بەڵام نەوتەکە بڕێکی کەمە و بەشی بڕێکی کەمی ماڵەکان دەکات.
وەزارەتی سامانە سروشتیەكانی حكومەتی هەرێم لە راگەیەنراوێکدا بڵاویکردووەتەوە، ئەو بڕەنەوتەی رەوانەی هەرێمی كوردستان دەکرێت زۆر كەمترە لە پشكی هەرێمی كوردستان.
ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو بڕە تەنها ١٩٪ی پێویستی خێزانەكانی هەرێمی كوردستان پڕ دەکاتەوە.
وەزارەتی سامانە سروشتییەکان ئەوەشی خستووەتە روو، ئەگەر عیراق ئەو بڕە نەوتەش دابین بکات، ئەوا بە چەند كاروانێك دەگاتە هەرێمی كوردستان و راستەوخۆ لەڕێگای بەڕێوەبەرایەتییەكانی نەوت و كانزاكانەوە بە هەماهەنگی لەگەڵ پارێزگاكان و ئیدارە سەربەخۆكان دەست بە دابەشكردنی دەكرێت.
قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیران بەشداری لە رێوڕەسمی پەرەپێدان بە دامەزراوە گەشتیارییەكان لە هەرێم دا کرد و دەڵێت، "پلانمان هەیە لە چوارچێوەی ستراتیژی پەرەپێدانی كەرتی گەشتوگوزاردا لە شوێنە گەشتیارییەكانی كوردستاندا بازاڕی گونجاویان بۆ دابین بكەین".
قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیران سەبارەت بە رێورەسمەکە، لە هەژماری تایبەتی خۆی لە فەیسبوک رایگەیاند: خۆشحاڵ بووم لە بەشداریكردن لە رێوڕەسمی پەرەپێدانی دامەزراوە گەشتیارییەكان و سوپاسی دەستەی گەشتوگوزار و وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزار و هەردوو رێكخراوی USAID و UNDP دەكەم كە لە ماوەی یەك ساڵی رابردوودا پەرەیان بە تواناكانی ١٧٠ كچ و گەنجی بەهرەمەندی دەستڕەنگینی ناوچە جیاوازەكانی كوردستانیان داوە و دەرفەتیان بۆ رەخساندوون لە رێگەی هونەرەكەیانەوە هەم سەرچاوەیەكی داهات بۆ خۆیان دابین بكەن و هەم بەشداربن لە پەرەپێدانی كەرتی گەشتوگوزاردا.
ئاماژەی بەوەشكرد: پیشەسازی دەستی تەعبیر لە كلتور و داب و نەریتی سەدان ساڵەی نەتەوەكەمان دەكات، بۆ ئەوەی ئەم هونەر و میراتە گرانبەها كلتورییە لە لەناوچوون بپارێزین، پلانمان هەیە لە چوارچێوەی ستراتیژی پەرەپێدانی كەرتی گەشتوگوزاردا لە شوێنە گەشتیارییەكانی كوردستاندا بازاڕی گونجاویان بۆ دابین بكەین تا هەر گەشتیارێك كە دێتە كوردستان بەرهەمێكی بەهەرەمەندە دەستڕەنگینەكانمان وەك یادگارییەكی بە نرخ و جوانی گەشتەكەی بۆ كوردستان لەگەڵ خۆی بباتەوە.
ئەمڕۆ رێورەسمی پەرەپێدان بە دامەزراوە گەشتیارییەکان لە هەرێمی کوردستان لەژێر چاودێری قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان بەڕێوەچوو، تیایدا ١٧٠ ژن بەشدارییان کرد و چەندین بەرهەمی دەگمەن و ناوازەیان نمایش کرد، کە رەنگدانەوەی کەلەپوری کوردین.
وەزارەتی پلاندانانی عیراق دەڵێت، هاوردەكردنی زێڕ بۆ ناوخۆی عیراق زیادیكردووە و رۆژانە لە نێوان 50 بۆ 75 كیلۆگرام زێڕ هاوردە دەكرێت.
عەبدولزەهرە هنداوی وتەبێژی وەزارەتی پلاندانانی عیراق رایگەیاند، كاری سەنتەرەكانی پشكنینی زێڕ لە فڕۆكەخانەكانی عیراق بەردەوامە و بەم دواییانەش بەراورد بە ساڵانی رابردوو هاوردەكردنی زێڕ بۆ ناوخۆی وڵات بەرێژەیەكی بەرچاو زیادیكردووە، بەجۆرێك لەئێستادا رۆژانە لەنێوان 50 بۆ 75 كیلۆگرام زێڕ هاوردە دەكرێت.
وتیشی، لە سەنتەرەكانی پشكنینی زێڕ لە فڕۆكەخانەكان، ئاسانكاری تەواو بۆ زێڕنگەرەكان كراوە و لەرێگەی ئامێری پێشكەوتوو بە كاتێكی كەم پشكنین بۆ زێڕەكانیان دەكرێت.
وتەبێژی وەزارەتی پلاندانان ئاماژەی بەوەشكرد، عیراق یەكێكە لەو وڵاتانەی خاوەنی ئامێری وردبینی پێشكەوتووە بۆ زێڕ، كە جگە لە ئاسانكارییەكانی بۆ زێڕنگەران، رۆڵی بەرچاوی هەیە لە پاراستنی ئابووری وڵات و بەكاربەر.
بەگوێرەی شیكارییەكانی كوردسات نیوز بۆ داتاكانی وەزارەتی دارایی عیراق و هەرێمی كوردستان، دەردەكەوێت، عیراق لەڕووی داهاتی نانەوتییەوە گەشەی كردووە، هەرچەندە بەراورد بە ساڵی 2022 داهاتەكەی كەمی كردووە.
هاوكات، داهاتی ناوخۆی هەرێمی كوردستان، لە ساڵی 2024دا بەراورد بە ساڵی 2023 كەمی كردووە، زۆرترین پشكیشی بۆ خەرجییەكانی بەكاربردن تەرخان كراوە.
سەرچاوەی داهاتی عیراق لەپاڵ نەوتدا، پێكهاتووە لە جۆرەكانی باج و پشكی بودجە لە قازانجی كەرتی گشتی و داهاتەكانی دیكە، كە بەسەر داهاتی جاری و راسمالی دابەش بوون.
بەڕێوەبەرایەتی ژمێریاریی لە وەزارەتی دارایی عیراق رایگەیاندووە، دەستیان کردووە بە خەرجکردنی پارە بە مەبەستی دابەشکردنی موچەی مانگی ١ی خانەنشینان.
بەڕێوەبەرایەتی ژمێریاریی لە وەزارەتی دارایی عیراق رایگەیاندووە، دەستیان بە ئامادەکارییەکان کردووە بۆ خەرجکردنی پارە و بە زووترین کات لەرێگای بانکەکای رەشید و رافیدەینەوە دەست بە دابەشکردنی دەکەن.
ئەوەش هاتووە، بەم زووانە هەریەک لە خانەنشینانی شارستانی و سەربازی، کورتەنامەیەکیان پێدەگات و ئاگادار دەکرێنەوە بەوەی موچەکانیان خراوەتە سەر هەژمارە بانکییەکانیان، ئەوانیش دەتوانن لەهەرکاتێکدا بیانەوێت موچەکانیان رابکێشن.
ئەوەش خراوەتە روو، لەگەڵ خانەنشیناندا موچەی چاودێری کۆمەڵایەتیش دابەشدەکرێت. بەڕێوەبەرایەتییەکە راشیگەیاندووە، هیچ گرفتێک لە دابینکردنی پارەدا نییە و ئەو دەنگۆیانەی باس لە کورتهێنان دەکەن دوورن لە راستییەوە.
ئەوەش لەکاتێکدایە، ئەمڕۆ ٥ی ١ی ٢٠٢٥، خانەنشینانی هەرێم موچەی مانگی ١١ی ساڵی رابردوویان وەرگرت.
حكومەتی عیراق ئیمزای لەسەر خەرجكردنی زیاتر لە 264 ملیار دینار بۆ موچەی مانگی 12ی هەرێم كرد .
سەرچاوەیەك لە وەزارەتی دارایی عیراق بە پەیامنێری كوردسات نیوزی راگەیاند، ئەمڕۆ ئیمزا كراوە لەسەر خەرجكردنی زیاتر لە 264 ملیار دینار بۆ تەواوكاری موچەی مانگی 12ی موچەخۆرانی هەرێم.
هاوكات سەرچاوەیەك لە وەزارەتی دارایی هەرێم بە كوردسات نیوزی راگەیاند، تا ئێستا هیچ بڕە پارەیەك نەگەیشتوە .
ئەوە لەكاتێكدایە، ئەمڕۆ دابەشكردنی موچەی مانگی 11ی ساڵی رابردووی موچەخۆرانی هەرێم دەستیپێكرد و لە ماوەی 3 رۆژی داهاتوودا مووچەی سەرجەم وەزارەت و دەستەكان دابەش دەكرێت.
سۆران عومەر دەڵێت، "لەو روونکردنەوەی کە وەزارەتی دارایی هەرێم بڵاویکردووەتەوە ١٤٨ ملیارو ٦٧٩ ملیۆن دینار جیاوازی هەیە، ئەمە ژماردنی گوێز بووایە لە ملیۆنێکدا ١٠٠٠ دانەیان هەڵە بکردایە گرنگ نەبوو، بەڵام وتنی دوو ملیار دینار زیادەو ١٤٨ ملیار دینار کەمتر لەوەی هاتووە کارەسات و قوڕبەسەریە"
سۆران عومەر ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق لە هەژماری تایبەتی خۆی لە فەیسبوک دەڵێت، وەزارەتی دارایی هەرێم لەکاتی پشووی رەسمی و لەیەکەم روونکردنەوەی ساڵی نوێدا بڵاویکردۆتەوە کە بەغدا بڕی ١٠ ترلیۆن و ٧٥٢ ملیارو ٥٨٢ ملیۆن دیناری بۆ هەرێم ناردووە، بەڵام وەزارەتی دارایی عیراق بەفەرمی رایگەیاند بڕی ١٠ ترلیۆن و ٩٠١ ملیارو ٢٦١ ملیۆن دیناری بۆ هەرێم ناردووە.
سۆران عومەر دەشڵێت، ١٤٨ ملیارو ٦٧٩ ملیۆن دینار جیاوازی هەیە و بەپێی روونکردنەوەکەی هەرێم ١٤٨ ملیار دینار کە بەغدا ناردویەتی دیار نیە، ئەمە جگە لەوەی وەزارەتی دارایی هەرێم نووسیویەتی بۆ موچەی مانگی ١٠ نزیکەی ٢٣٩ ملیار دینار داهاتی ناوخۆ خراوەتە سەر موچە، لەکاتێکدا لەسەر نوسراوی فەرمی بەواژۆی وەزیری دارایی بڕی ٢٣٧ ملیار دینار خراوەتە سەر موچە، لێرەدا ٢ ملیار دینار جیاوازی هەیە.
ئاماژەی بەوەشداوە، دەکرا ئەمە ژماردنی گوێز بووایە لە ملیۆنێکدا ١٠٠٠ دانەیان هەڵە بکردایە گرنگ نەبوو، بەڵام وتنی دوو ملیار دینار زیادەو ١٤٨ ملیار دینار کەمتر لەوەی هاتووە کارەسات و قوڕبەسەریە.
وەزارەتی نەوتی عیراق دەڵێت، هیچ گرێبەستێك لەنێوان عیراق و سوریا نییە بۆ هەناردەكردنی نەوت بۆ ئەو وڵاتە.
مستەفا سەنەد، ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق لە راگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، بڕیارە لە سەرەتای مانگی داهاتووەوە، عیراق هەناردەكردنی نەوت بۆ سوریا رابگرێت، كە پێشتر مانگانە بڕی ١٢٠ هەزار تۆن نەوتی رەشی هەناردەی ئەو وڵاتە دەكرد.
لای خۆیەوە، "مورتەزا جشعمی" وتەبێژی وەزارەتی نەوتی عیراق، وتەكانی ئەو پەرلەمانتارە رەتدەكاتەوە و دەڵێت، هیچ گرێبەستێك لە نێوان عیراق و سوریادا نییە كە تایبەت بێت بە هەناردەكردنی نەوتی رەش بۆ ئەو وڵاتە، دەشڵێت، هیچ زانیارییەكیشیان لەسەر هەناردەكردنی نەوتی عیراق بۆ سوریا نییە.
هاوكات، لێپرسراوێكی باڵای حكومەتی فیدراڵیش بۆ ماڵپەڕی "عەرەبی جدید"ـی روونكردوەتەوە، پێشتر ئەو بڕە نەوتەی مانگانە لە عیراقەوە چووەتە سوریا، لە رێگەی بارهەڵگرەكانەوە بە قاچاخ چووەتە ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی رژێمی پێشووی سوریا.