جیهان
"خلوسی ئاکار" وەزیری بەرگری تورکیا ڕایگەیاند، "ئەنقەرە" دەیەوێت لە ڕێی یاسا نێودەوڵەتییەکانەوە ئاڵۆزییەکانی لەگەڵ "ئەسینا" چارەسەر بکات، بەڵام ھەموو چارەسەرێک بۆ سەپاندنی ئەمری واقیع ڕەتدەکەنەوە و ڕاستەوخۆ بە حکومەت و لێپرسراوانی یۆنانی وتووە کە زمانی ھەڕەشە ھیچ سودێکی نابێت.
"خلوسی ئاکار" دەستوەردانی ئەمریکا و ناتۆ و یەکێتی ئەوروپاشی لە پەیوەندییەکانی وڵاتەکەی لەگەڵ "یۆنان" ڕەتکردەوە و وتی دەستوەردانی ئەو لایەنانە لەسەر داواکاری "یۆنان" لە بەرژوەندی ھیچیان نابێت.
"فاتح دونمیز" وەزیری وزەی تورکیاش وتی، بە نیازن بۆ گەڕان بە دوای غاز لە خۆرھەڵاتی ناوەڕاست ٨ بیری تر ھەڵبکەنن، ئەوەش بە یەکەم لێدوانی ڕەسمی تورکیا دادەنرێت سەبارەت بە بەردەوامی سیاسەتەکانیان بۆ گەڕان بە دوای نەوت و گازدا لە ناوچەکە.
ئەنجومەنی پاراستنی دەستوری ئێران لە کۆی ٥٩٠ کاندید ٧ کاندیدی بۆ ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئێران پەسەند کردووە، ناوەکانیش لەلایەن وەزارەتی ناوخۆی وڵاتەکەوە بڵاوکرانەوە کە "ئیبراھیم ڕەئیسی و موحسین ڕەزایی و سەعید جەلیلی و عەلیڕەزا زاکانی و قازی زادەی ھاشمی و عەبدولناسڕ ھیمەتی و موحسین میھرعەلیزادە"ن ھەروەھا "ئەحمەدی نەژاد و عەلی لاریجانی و ئیسحاق جیھانگیری"یش ڕەتکراونەتەوە.
ھاوکات "ئیبراھیم ڕەئیسی" سەرۆکی دەسەڵاتی دادوەری ئێران بە یەکێک لە کاندیدە دیارەکانی ئەو ھەڵبژاردنە دادەنرێت، کە لە ١٨ی حوزەیرانی داھاتوو بەڕێوەدەچێت.
چەند سەرچاوەیەکیش باسیان لەوە کردووە کە "حەسەن ڕۆحانی" سەرۆکی ئێران لە نامەیەکدا بۆ ڕابەری باڵای شۆڕشی ئیسلامی ئێران داوای پێداچوونەوەی بە ناوی کاندیدە پەسەندکراوەکان کردووە.
"ئەنگێلا مێرکڵ" ڕاوێژکاری ئەڵمانیا پشتگیری وڵاتەکەی بۆ ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی لە بەرەنگاربوونەوەی کۆرۆنا دووپاتکردەوە و ڕایگەیاند کە ھێشتا کۆرۆنا کۆتایی نەھاتووە، بەڵام لە دوای کۆتاییھاتنیشی ھەڕەشەی ڤایرۆسەکان بەردەوام دەبێت و چەندین ڤایرۆسی تریش سەرھەڵدەدەن، ھەر بۆیە پێویستە بەردەوام ھاوکاری و ھەماھەنگی لە نێوان وڵاتاندا ھەبێت بۆ بەرەنگاربونەوەی ئەو ھەڕەشانەی نەخۆشی و ڤایرۆسەکان دروستی دەکەن.
ئەمڕۆ لە یەکەمین سەردانیدا بۆ خۆرھەڵاتی ناوەڕاست، ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمریکا، گەیشتە ئیسڕائیل و لە قودس چاویکەوت بە بنیامین ناتانیاھۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسڕائیل و گفتوگۆیان لە بارەی گرژییەکانی چەند ڕۆژی ڕابردووی ئیسڕائیل و بزوتنەوەی حەماس لە کەرتی غەززە و پرسی ئێران کرد.
وەزیری دەرەوەی ئەمریکا، لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیشدا ڕایگەیاند، پشتیوانی لە ئاوەدانکردنەوەی ناوچە زیانلێکەوتووەکان و چارەسەرکردنی ڕەوشی خراپی مرۆیی دەکەن.
ئامانجی سەردانەکەی وەزیری دەرەوەی ئەمریکا بۆ ئیسڕائیل، پاڵپشیکردنە لە بەردەوامبوونی ئاگربەستی نێوان بزوتنەوەی حەماس و ئیسڕائیل لە کەرتی غەززە و چارەسەرکردنی ناکۆکییەکانی فەڵەستین و ئیسڕائیل، بڕیاریشە ئەمڕۆ لە بەری خۆرئاوا، لەگەڵ مەحموود عەباس سەرۆکی دەسەڵاتداریەتی فەڵەستین کۆببێتەوە.
وەزارەتی تەندروستی ھندستان رایگەیاند ، ئاماری گیان لەدەستدان بە کۆرۆنا لە وڵاتـەکەدا بۆ ٣٠٣ ھەزار و ٧٢٠ کەس بەرزبووەتەوە ، ئەوەش دوای ئەوەی تەنھا لە دوو ھەفتەی رابردوودا زیاتر لە ٥٠ ھەزار توشبوی ڤایرۆسەکە گیانیان لەدەستداوە .
ھەروەھا ئاماژە بۆ ئەوە کراوە کە ئاماری توشبوانی کۆرۆنا لە ھندستان گەیشتووەتە ٢٦ ملیۆن و ٧٠٠ ھەزار کەس ، بەو شێوەیەش لە دوای ئەمریکا لە پلەی دوەمی وڵاتانی جیھاندایە لەرووی ئامارەکانی کۆرۆناوە .
٢٦ی ئەم مانگە ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی سوریا بەڕێوەدەچێت، "بەشار ئەسەد" و "عەبدوڵا سەلوم عەبدوڵا" و "مەحمود مەرعی" کاندیدن، ئەمریکا و وڵاتانی ئەوروپا و نەتەوە یەکگرتووەکانیش دان بە پڕۆسەکەدا نانێن.
(کینس ماکێنزی) رایگەیاند: گروپە چەکدارەکان ھیوایان بە کشانەوەی ئەمریکا لە عێراق ھەیە، بەڵام ئەو گەشبینە بەوەی وڵاتەکەی پارێزگاری لەمانەوەی ھێزەکانی دەکات لە عێراق.
چەند بەرپرسێکی ئەمنی عێراقی-یش رایانگەیاندووە" (ئیسماعیل قائانی)، فەرماندەی نوێی سوپای قودسی چاوی لە دروستکردنی چەند گروپێکی چەند (سەد) کەسییە کە تەنیا ھاوسۆزییان بۆ سوپای قودس ھەبێت، چونکە (سوپای قودس) پێیان وایە کە چەند سەرکردەیەکی شیعە، ھاوکار بوون لە ئاشکراکردنی شوێنی (سولەیمانی) و کوژرانی.
وەزیری ناوخۆی قوبڕس ھۆشداریدا لە سەرھەڵدانەوەی شەپۆلێکی تری کۆچبەرانی سوریا بۆ وڵاتانی ئەوروپا و رایگەیاند" ھۆکاری کۆچەکەش ئابوری و خراپی گوزەرانە لە سوریا.
بەپێی راپۆرتێکی رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکانیش، لە ھەر ١٠ کەس لە سوریادا، ٩ کەس لەژێر ھێڵی ھەژارییەوە دەژین و زیاتر لە ٤ ملیۆن و ٣٠٠ ھەزار کەسیش ڕووبەڕووی گرفتەکانی نەبوونی ئاسایشی خۆراک بوونەتەوە، بەھۆی سەپاندی سزای قەیسەڕیش بەسەر حکومەتی دیمەشقدا، لەماوەی پێنچ مانگی رابردوو نرخی پێداویستییەکان و خۆراک بە ڕێژەی لە سەدا (٢٣٠) بەرز بووەتەوە.
"عەباس عەبدی" وتەبێژی فریاگوزاری لە "ئەسفەھان" وتی، لە کاتی رووداوەکە ٤ ئۆتۆمبێلی فریاکەوتن و دوو ئۆتۆمبێلی مانگی سور رەوانە کراون، تا ئێستاش لێکۆڵینەوە دەکەن لە ھۆکارەکانی ئەو تەقینەوەیە.
بایدن لە وتەیەکیدا جگە لە بەڵێنی بنیادنانەوەی کەرتی غەزە، جەختیشی کردۆتەوە لەسەر چارەسەرکردنی کێشەی ئیسرائیل و فەلەستینیەکان لەسەر بنەمای دوو دەوڵەتی سەربەخۆ بۆ ھەردولا، و ئەوەشی بە تاکە رێگەچارە بۆ ئەو کێشەیە ناوبردوە.
راوێژکاری ئەڵمانیا بەپێویستیشی زانی رۆڵی رێکخراوی تەندروستی جیھانی لە روبەڕوبونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا فراوانتر بکرێت.
سەرۆکی ئەمریکا باسی لەوەشکرد: تاکەشێکی گونجاو نەڕەخسێت، ناتوانێت لەگەڵ کیم جۆن ئون سەرۆکی کۆریای باکوور، کۆبێتەوە.
دوابەدوای وەرگرتنی دەسەڵاتی کۆشکی سپی لەلایەن جۆ بایدن، کۆریای باکوور چەند پێشنیارێکی ئەمریکای بۆ دەستپێکردنەوەی دانوستانەکانی نێوان واشنتۆن و پیۆنگ یانگ، رەتکردۆتەوە.
حکومەتی ئیسرائیل رەزامەندی لەسەر پێشنیارێکی میسر پیشاندا بۆ راگەیاندنی ئاگربەست لە غەززە و لە سەعات ٢ی بەیانی ئەمرۆ ھەینییشەوە بڕیارەکە کەوتووەتە بواری جێبەجێکردنەوە، بزوتنەوەی حەماس-یش ڕایگەیاند، تا ئیسرائیل پابەند بێت بە ئاگربەستەوە ھێزەکانی بەرگری غەززەش ئاگربەست دەپارێزێن.
سکرتێری گشتی رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان، بڕیارەکەی بە ھەنگاوێکی گەورە ناوبردو داوایکرد ھەردوو لایەنی ناکۆک ھەوڵبدەن بۆ دریژکردنەوەی ئاگربەستەکە، ھاوکات بەریتانیا و فەرەنسا و ئەڵمانیاش پێشوازیان لە بڕیارەکە کردووە و ئاماژەیان بۆ ئەوەکردووە" دووبارە سەرھەڵدانەوەی پێکدادانەکان قبوڵکراو نابێت.
واشنتۆن رایگەیاند، ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لە چەند رۆژی داھاتودا بەرەو خۆرھەڵاتی ناوەڕاست بەڕێ دەکەوێت، ئەویش دوای ئەوەی ئیسرائیل و حەماس رازی بون بە ئاگربەستی نێوانیان لە غەززە.
نێد پرایس وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لەوبارەیەوە رایگەیاندوە، بلینکن بە تەلەفون پەیوەندیی بە ھاوتا ئیسرائیلیەکەی گابی ئەشکینازیەوە کردوە و ئەشکینازی لەو پەیوەندیە تەلەفونیەدا خۆشحاڵی خۆی بەو سەردانەی بلینکن بۆ ناوچەکە دەربڕیوە.
لەو سەردانەیدا بلینکن لەگەڵ کاربەدەستانی وڵاتانی ناوچەکەدا کۆدەبێتەوە و رێگەکانی ھێورکردنەوەی رەوشەکەیان لە کەرتی غەززە لەگەڵدا تاوتوێ دەکات لەپێناو بەدیێنانی داھاتویەکی باشتر بۆ ئیسرائیل و فەلەستینیەکان.