لێپرسراوانی ولایەتی فلۆریدا ڕایانگەیاند، دەیان کەس کەوتوونەتە ژێر دار و پەردووی باڵەخانە ڕووخاوەکە، تا ئێستاش ھۆکاری سەرەکی ڕووخانی ئەو باڵەخانە (١٢) نھۆمیە نادیارە، ئاماژەیان بۆ ئەوەشکردووە، تیمەکانی بەرگری شارستانی تا ئێستا تەرمی یەک کەسیان دۆزیوەتەوە و ١١ کەسیشیان ڕزگار کردووە.

لێپرسراوانی ولایەتی فلۆریدا ڕاشیانگەیاندووە، لەناو باڵەخانەکە (١٣٠) خێزانی تێدا نیشتەجێ بووە.

ئاژانسی ھەواڵی ڕۆیتەرز لە زاری سەرچاوەیەکی باڵا لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ئاشکرای کردووە، لە دانوستانەکانی (ڤییەننا) لەسەر پرسی بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران، ناکۆکی گەورە لە نێوان (واشنتۆن و تاران)دا ھەیە، دەشڵێت، ئەگەر نییە بەم نزیکانە خولی شەشەمی دانوستانەکان بەڕێوەبچێت.

ئەو سەرچاوەیەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ڕاشیگەیاندووە، ھێشتا کات لەبار نییە بۆ گەڕانەوە بۆ ڕێککەوتنی ئەتۆمی و پڕۆسەکە ھێشتا ڕوون نییە، دەشڵێت، تاران ھەماھەنگ نییە لەگەڵ تیمی ھونەریی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم.

(ئیبراھیم ڕەئیسی) سەرۆکی ھەڵبژێردراوی ئێران ڕایگەیاند، ئاسایشی بە کۆمەڵ بەشێکی سەرەکی دەبێت لە ئەجێندای سیاسەتی دەرەوەی ئێران لە کابینەی داھاتووی حکومەتدا، لە پێناو بەدیھێنانی ئاشتی و سەقامگیری لە ناوچەکە.

وتیشی، تاران وشیارانە مامەڵە لەگەڵ گەمارۆکانی ئەمریکا دەکات و دیپلۆماسیەتی کابینەی نوێ، ھیچ دەرفەتێک بۆ گەشەی پەیوەندییە ئابوورییەکان لە گەڵ وڵاتانی تر لە دەست نادات.

(تیمۆسی لیندرکینگ) نێردەی تایبەتی ئەمریکا بۆ یەمەن ڕایگەیاند، واشنتۆن بە پێی ئەو ڕەوشە مامەڵە لەگەڵ یەمەن دەکات کە لە ئێستادا پێیدا گوزەر دەکات،  حوسییەکانیش لایەنێکی شەرعیین لە یەمەن.

وتیشی، فشارەکان لەسەر حوسییەکان نەیتوانیوە ڕێگر بێت لە پێکدادانەکانی مەئرەب، نێردەی تایبەتی ئەمریکا بۆ یەمەن ئاماژەی بەوەشکرد، گەشبینە بە گەیشتن بە بڕیاری ئاگربەست، لە نێوان چەکدارانی حوسییەکان و ھاوپەیمانی وڵاتانی عەرەبی بە سەرۆکایەتی سعودیە.

سەرکردەی وڵاتانی ئەوروپا، داوایان لە کۆمسیۆنی ڕێکخراوی یەکێتی ئەوروپا کردووە، لە کورتترین ماوەدا پڕۆژەیەکی نوێ بۆ ھاوکاری کەمپی ئاوارەکانی سوریا لە (تورکیا و لوبنان و ئوردن) و وڵاتانی تر پێشکەش بکات، بە شێوەیەک کە ڕاستەوخۆ ھاوکاری دارایی ئاوارە سورییەکان بکرێت لەو وڵاتانە.

وەزارەتی دەرەوەی تورکیاش ڕایگەیاند، حکومەتی ئەنقەرە چاو بەو ڕێککەوتنەیدا دەخشێنێتەوە کە لە ساڵی ٢٠١٦، لەگەڵ یەکێتی ئەوروپا لەسەر پرسی کۆچبەران ئیمزای کردووە، ئەگەر یەکێتییەکە بە تەواوی پابەندی بڕگەکانی ناو ڕێککەوتنەکە نەبێت.

ئاژانسی ھەواڵی (ئەسۆشیەیتد پرێس) ئاشکرایکرد، بۆ پاراستنی ئاسایشی باڵیۆزخانەکان لە کابوڵ، ئەمریکا (٦٥٠) سەرباز لە ئەفغانستان دەھێڵێتەوە، (جۆو بایدن) سەرۆکی ئەمریکاش ڕایگەیاند، لە بواری (دیبلۆماتی و ئابوری و مرۆیی)، واشنتۆن دەستبەرداری ئەفغانستان نابێت.

ھاوکات بە مەبەستی دەربڕینی پشتیوانی بۆ ھێزە ئەمنییەکان لە دژی بزوتنەوەی تاڵیبان، لە کابوڵی پایتەخت خۆپیشاندانێکی چەکداری ئەنجامدرا.

میدیاکانی ئێران بڵاویانکردەوە، عەلی خامنەیی ڕابەری باڵای شۆڕشی ئیسلامی ئێران ڤاکسینی دژە کۆرۆنای دروستکراوی وڵاتەکەی بە ناوی "کوو ئێران بەرەکەتی" بەکارھێنا.

ھاوکات ڕایگەیاند، ئەو ڤاکسینە بەرھەمی ھەوڵ و تێکۆشانی زانایان و شارەزایانی گەنجی ئێرانییە و ئێران بوو بە شەشەمین وڵاتی بەرھەمھێنەری ڤاکسینی دژە کۆرۆنا، سوپاسی وەزارەتی تەندروستی وڵاتەکەشیکرد بۆ بەرھەمھێنانی ئەو ڤاکسینە، چونکە لەش لە بەرانبەر نەخۆشیەکە دەپارێزێت.

 جەختی لەوەشکردەوە، بە نیاز نەبووە ڤاکسینی بیانی بەکاربھێنێت، چاوەڕوانی ئەوەیکردووە ڤاکسینی ئێرانی دروستبکرێت ھەتا بەکاریبھێنێت.

ئاژانسەکانی ھەواڵ لە باکوری کوردستان بڵاویان کردەوە، ئەو کەسانەی ئازادکراون پێکھاتوون لە "ئەمینە ئاینا" ھاوسەرۆکی پشووی پارتی ھەرێمە دیموکراتەکان "دەبەپە " و "ئیبراھیم بینیجی و ئەمینە بەیزا" پەرلەمانتارانی پێشووی ھەدەپە و "زەکی چەلیک" بەرپرسی پێشووی دارایی ھەدەپە. 

بڕیاری ئازادکردنی ئەو چوار کەسە بە مەرجی رێگریکردن لە چوونەدەرەوەیان لە تورکیا دەرکراوە. 

دۆزی کۆبانێ بە بڕیارێکی سیاسی لە دژی ١٠٨ کەس دروستکراوە و لە ناو ئەو ٢٤ کەسەی لەسەر دۆسیەکە دەستگیرکراون "سەڵاحەدین دەمیرتاش و فیگەن یوکسەکداغ" ھاوسەرۆکانی پێشووی ھەدەپەی تێدایە و لە سێ دانیشتن لەسەر دۆسیەکە ھەشت کەس ئازادکراون و بڕیارە رۆژی ٢٠ی ئەیلولی ئەمساڵ دانیشتنێکی تری دادگا دەست پێبکاتەوە و دوو ھەفتە بەردەوام بێت.

ئەردۆغان لە وتەیەکدا لە ویلایەتی ھاتای وڵاتەکەی رایگەیاند، ئەگەر تورکیا نەتوانێت پشتوێنەیەکی ئەمنی بەھێز لە دەرەوەی سنورەکان دروست بکات رێگەنادرێت لەناوخۆی وڵات بە سەقامگیری بژین.

وتەکانی ئەردۆغان لەکاتێکدایە، سوپای تورکیا زیاتر لە دوو مانگە ئۆپراسیۆنێکی فراوانی بۆ سەر ھەرێمی کوردستان دەستپێکردوەو چەندین بنکەی سەربازی دامەزراندوە، جگەلەوەش لەناو خاکی رۆژئاڤای کوردستاندا ھێزێکی زۆری جێگیرکردووە.

لە وەڵامی پرسیاری "ئەمینە کاکەباوە" پەرلەمانتاری سەربەخۆ لە پەرلەمانی سوید لەبارەی لەشکرکێشیەکانی تورکیا بۆسەر ھەرێم ، "ئان لیندە" وەزیری دەرەوەی سوید رایگەیاند، ئۆپراسیۆنی سەربازیی تورکیا بۆ سەر ھەرێم کاریگەری لە ئاسایشی ھاوڵاتیان و ئارامییان دەکات و پێویستە ھەموو لایەنەکان رێز لە سەروەریی عێراق بگرن و بەپێی یاسا نێودەوڵەتییەکان بجوڵێنەوە. 

لەبارەی "دۆزی کۆبانێ" وەزیری دەرەوەی سوید ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، بە ھەستیارییەوە چاودێریی گوشارەکانی سەر ھەدەپە و دەستگیرکردنی ھاوسەرۆکانی پێشووی ئەو حزبە دەکەن و چاوپێکەوتنیان لەگەڵ نوێنەری ھەدەپە کردووە و پشتیوانیی سویدیان پێ راگەیاندوون. 

وتیشی، زۆرجار سوید داوای کردووە ئەو کەسانەی لەسەر دۆزی کۆبانێ دەستگیرکراون ئازاد بکرێن.

جووی ھود کاربەڕێکەری یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئەمریکا بۆ کاروباری خۆرھەڵاتی ناوەراست رایگەیاند، وڵاتەکەی پێگەی سەربازی خۆی لە باکور و خۆرھەڵاتی سوریا دەپارێزێت بە ئامانجی بەرەنگاربوونەوەی داعش بە ھاوبەشی لەگەڵ ھێزەکانی سوریای دیموکرات لە پێناو بەدیھێنانی سەقامگیری لەناوچە رزگارکراوەکان.

جەختیشیکردەوە، ھەر حکومەت و قەوارەیەک سەرپێچی لە یاسای قەیسەر بکات ، کە ئامانج لە یاساکە بۆ  رێگریکردنە لە ھاوکاری بۆ حکومەتی سوریا، رووبەرووی سزا دەبێتەوە.

وتیشی، ئەو وڵاتانەی  دەیانەوێت پەیوەندییەکانیان لەگەڵ سوریا ئاسایی بکەنەوە، پێویستە تاوانەکانی سەرۆکی ئەو وڵاتە لەبەرچاو بگرن. 

ترامپ لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ کەناڵی فۆکس نیوز رایگەیاند، چین بەڵگەکانی سەبارەت بە دزەکردنی ڤایرۆسی کۆرۆنا لە تاقیگەی "وھان"ەوە لەناوبردووە و رێکخراوی تەندروستی جیھانیش پشتیوانی کردووە و رێگەی پێداون.

وتیشی، لێکۆڵینەوەکان سەبارەت بە سەرچاوەی سەرھەڵدانی ڤایرۆسی کۆرۆنا سەرکەوتوو نابن. 

ترامپ چینیشی تۆمەتبار کرد بەوەی زیانی گەورەی بە جیھان و ئەمریکا گەیاندووە و دەبێت باجەکەی بدات.

پێشتر ترامپ داوای لە چین کردبوو بە بڕی ١٠ ترلیۆن دۆلار قەرەبوو بدات و بەرپرسیارێتی بڵاوبوونەوەی کۆرۆناشی خستە ئەستۆی ئەو وڵاتە. 

یەک سەعات دوای ئەوەی دادگای باڵای ئەمریکا، دەسەڵاتەکانی سەرۆکی ئەمریکای فراوانتر کرد، جۆ بایدن بڕیاریدا مارک کالابریا سەرۆکی ئاژانسی فیدراڵی بۆ پارەدارکردنی دانیشتوان لە پۆستەکەی دووربخاتەوە و کالابریاش لەبارەی لابردنییەوە وتی، رێز لە بڕیارەکەی دادگا و سەرۆکی وڵاتەکەی دەگرێت.

مارک کالابریا لە ساڵی ٢٠١٩ لەلایەن دۆناڵد ترەمپەوە دانرا و دواتریش ئەنجومەنی پیران متمانەی پێبەخشی بۆئەوەی پێنج ساڵ ئەم پۆستە بەڕێوەببات.

بەپێی دەسەڵاتە نوێیەکان کە دادگا رەزامەندی لەسەر دەربڕیون، سەرۆکی ئەمریکا ھەر کاتێک بیەوێت دەتوانێت سەرۆکی ئاژانسی فیدراڵی بۆ پارەدارکردنی دانیشتوان لە پۆستەکەی دووربخاتەوە.

نید پرایس وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاندوە، شێواز و کاتی ھەڵگرتنی سزاکانی سەر ئێران، بەشێکن لەو بابەتانەی لە ڤییەننا تاوتوێ دەکرێن، بەڵام بڕیاری کۆتایی لەسەر ھەڵگرتنی سزاکان بەندە بە گەیشتن بە رێککەوتنێکی گشتگیر و دوپاتیکردووەتەوە تا بە تەواوی نەگەنە رێککەوتن سزاکان ھەڵناگرن. 

ئەوەش لەکاتێکدایە نوسینگەی حەسەن رۆحانی سەرۆک کۆماری ئێران رایگەیاندوە، ئەمریکا لە گفتوگۆکانی ڤییەننادا، رەزامەندی دەربڕیوە بۆ ھەڵگرتنی سەرجەم ئەو سزایانەی پەیوەندییان بە کەرتی نەوتەوە ھەیە و ناوی بەشێک لە بەرپرسە ئێرانییەکانیش لە لیستی سزاکان دەردەھێنێت.

"ئەنتۆنیۆ گۆتێرێس" سکرتێری گشتی رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان لە کۆبوونەوەیەکی ئەنجومەنی ئاسایش داوای لە ئەنجومەنەکە کرد پێشکەشکردنی ھاوکارییەکان لەڕێی سنورەکانەوە بۆ سوریا، بۆ ساڵێکی تر درێژ بکاتەوە. وتیشی، لەگەڵ چەندین وڵات داوایان لە روسیا کردووە لە دژی درێژکردنەوەی ئەو بڕیارە نەوەستێتەوە و دەروازەی "بابلھەوا" لە نێوان تورکیا و سوریا بە کراوەیی بھێڵنەوە، کە تاکە دەروازەی گەیاندنی ھاوکارییەکانە بۆ پارێزگای "ئیدلب". 

بەڵام روسیا پێیوایە گەیاندنی ئەو ھاوکارییانە پێویست نین و دەبێت لەڕێی حکومەتی "دیمەشق"ەوە بێت، مافی بەکارھێنانی ڤیتۆشی ھەیە لە ئەنجومەنی ئاسایش لە دژی درێژکردنەوەی گەیاندنی ھاوکارییەکان.