کوردستان
پەیامنێری کوردسات نیوز لە دھۆک رایگەیاند، زیاتر لە ٣٠ توشبووی کۆرۆنا لە نەخۆشخانەکانی دھۆک رەوشی تەندروستییان خراپە و لە ژووی تایبەت لە ژێر ئامێری ھەناسەدانی دەستکرد و چاودێری چڕدان.
د.زیاد خەڵەف جێگری بەرێوەبەری تەندروستی کەرکوک بە کوردسات نیوزی راگەیاند، یەکەم حاڵەتی مردن بە کەڕوی رەش لە کەرکوک تۆمارکرا و ژنێکی بە تەمەنە.
کەڕوی رەش نەخۆشییەکی دەگمەنە و بەھۆی جۆرێکی کەڕوو لەناو خاک و خوڵی سروشت ھەروەھا لەسەر میوە و سەوزەی خراپ بوو ھەیە و دەگوازرێتەوە بۆ مرۆڤ.
شەوکەت محەمەد بەڕێوەبەری بارزگانی خۆراک لە سلێمانی بە کوردسات نیوزی رایگەیاند، نیسک و فاسۆلیا و دۆشاوی تەماتە بۆ بەشەخۆراکی مانگانە زیادکراوە و لە ئێستادا حەوت ماددەی خۆراکی گەیشتووەتە کۆگاکانی سلێمانی و لە چەند رۆژی رابردوودا دەست بە دابەشکردنیان دەکرێت.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد، ئەو حەوت ماددە خۆراکییانە ماوەی ١٥ ساڵە پێکەوە دابەشنەکراوە و بڕیارە لەمەودوا ھەموو مانگێک بەم بڕە بەسەر ھاوڵاتیاندا دابەشبکرێت.
پەیامنێری کوردسات نیوز لە دھۆک رایگەیاند، ٣٨ توشبووی کۆرۆنا لە نەخۆشخانەکانی دھۆک رەوشی تەندروستییان خراپە و لە ژووی تایبەت لە ژێر ئامێری ھەناسەدانی دەستکرد و چاودێری چڕدان.
ھاوکات حەمزە رەزیکی وتەبێژی تەندروستی دھۆک رایگەیاند، پێویستە حکومەتی ھەرێم قەدەغەی ھاتوچۆ بۆ ماوەی دوو ھەفتە یان مانگێک رابگەیەنێت، ئەگەر راینەگەیەنێت رەوشی تەندروستی دھۆک زۆر خراپ دەبێت.
عەباس جیھانگیر، وتەبێژی وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق رایگەیاند، ئاگرەکەی کەمپی ئاشتی ئاوارەکان بەھۆی شۆرتی کارەباوە بووە و لە ئەنجامیشدا منداڵێکی تەمەن ھەشت ساڵ گیانی لەدەستداوە و حەوت خێمەش سوتاون، بەڵام توانراوە لە ماوەیەکی کەمدا ئاگرەکە کۆنترۆڵ بکرێت.
جیھانگیر باسی لەوەش کردووە، داخستنی سەرجەم کەمپەکان بە ھاوکاری حکومەتی ھەرێم دەبن و زۆربەی خێزانە ئاوارەکانیش دەیانەوێت بگەڕێنەوە ناوچەکانی خۆیان، بەڵام بەشێکیان لەبەر چەند ھۆکارێک گەڕانەوەیان رەتدەکەنەوە و دەیانەوێت لە کەمپەکاندا بمێننەوە.
بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی ھەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ بەرزترین پلەی گەرما لە ھەولێر و دھۆک و ھەڵەبجە دەگاتە ٤٢ پلەی سیلیزی و لە سلێمانی ٤٠ پلە و لە کەرکوکیش ٤٣ پلە.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد، رۆژی شەممە لە زۆربەی ناوچە و شار و شارۆچکەکانی ھەرێمی کوردستان پلەکانی گەرما بەراورد بە ئەمڕۆ دادەبەزن.
ھەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگاری سلێمانی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، بۆ ھەڵسەنگاندنی رەوشی تەندروستی ھەرێم و زیادبوونی مەترسییەکانی کۆرۆنا و گرتنەبەری رێکاری پێویست بۆ پاراستنی ھاوڵاتیان، لە چەند رۆژی داھاتوودا لیژنەی باڵای بەرەنگاربونەوەی کۆرۆنا کۆدەبێتەوە و بڕیاری نوێ دەدرێت.
وتیشی، سبەینێ لیژنەی باڵای ئۆپراسیۆنەکانی سلێمانی بۆ ھەڵسەنگاندنی رەوشی تەندروستی شارەکە بەھۆی بڵاوبونەوەی کۆرۆنا کۆدەبێتەوە.
فەرمانگەی پەیوەندییە دەرەکییەکانی ئیدارەی خۆبەڕێوەبەری باکور و خۆرھەڵاتی سوریا رایگەیاندووە، رژێمی سوریا وەک ھەموو جارێک بە زمانێکی نالۆژیکی و دوور لە واقیع خۆبەرێوەبەری رۆژئاڤای کوردستانی کردووەتە ئامانج و بەو شتانە تۆمەتباری کردوون ھیچ بنەمایەکیان نییە، ئامانجیشیان چەواشەکردنی گەلی سوریایە و دیمەشق دەیەوێت زیھنییەتی تاکڕەوی بسەپێنێت کە سوریای داڕوخاند.
خۆبەڕێوەبەری رۆژئاڤای کوردستان داوا لە حکومەتی سوریا دەکات، واز لە گوتارە تەقلئیدییەکەی بھێنێت سوریای وێران کردووە و ھیچ چارەسەرێکی پێنەبووە بۆ کێشەکانی وڵات.
وەزارەتی دەرەوەی سوریا لە راگەیاندراوێکدا ئیدارەی خۆبەڕێوەبەری رۆژئاڤای کوردستانی رەتکردەوە و رایگەیاند، ئەم ئیدارەیە خزمەت بە داگیرکاری ئەمریکا و تورکیا دەکات.
ھێزەکانی دژە تیرۆر لە روونکردنەوەیەکدا ئاماژەیان بۆ ئەوەکردووە دژەتیرۆر ھێزێکی تایبەت و مەشق پێکراو بە دسپلینی سەربازیی نیشتیمانییە، ڕۆڵی گرنگ و کاریگەری بینیوە لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان بەرقەرارکردنی ئارامی و یئاسایش لە ھەرێمی کوردستان . بەڵام بەداخەوە لە چەند رۆژی ڕابردوو ، چەندین پەیج و یٔەکاونتی سێبەر و بێخاوەن و بەکرێگیراو، ھێرشی ناڕەواو بێبنەما دەکەنە سەر ھێزەکەمان و بە ئەجێنداو مەرامی تایبەتی بوختانمان بۆ ھەڵدەبەستن، ھێزەکانی دژە تیرۆر ئاشکرایانکردووە ھێزەکانیان دوورو نزیک پەیوەندی بەھیچ کارێکی نایاسایی و قاچاخچێتی و سەرانەوەرگرتن و داگیرکردنی زەوی و موڵکی گشتی یەوە نیەو نەبووە ، بەڵکو ڕاستیەکە یٔەوەیە ھەندێ کەسی نابەرپرس لەدەرەوەی ویستی ئێمەو بەخواستی چەند کەسێکی یاساشکێن و دوور لە دەسەڵاتی ئێمە ناو ناوبانگی ئەم دەزگایەی بەکارھێناوە بۆ کاری نایاسایی و دەست درێژکردن بۆ سەر بەرژەوەندی گشتی کە بەڕەسمی سەر بە بەڕێوەبەرایەتی دژەتیرۆر نەبوون، چەند کەسێکیش کە تێوەگلابوون بەم کارە نایاساییانە بە ڕەسمی دەرکراون و رووبەڕووی دادگا دەکرێنەوە و چیتر رێگەش نادرێت کەسانێکی بەرژەوەندی خواست بۆ مەرامی تایبەتی دەست لەکاروباری دژەتیرۆرەوە وەربدات .
ھێزەکانی دژەتیرۆر رونیانکردۆتەوە وەک ھەمیشە لە سەنگەری خەڵک ، سەروەری یاسا ، ئارامی و ئاسایش و پاراستنی سەروماڵی خەڵک و شکۆی ھەرێمی کوردستان دەبێت، ئەرکی سەرەکیمان ڕووبەڕووبوونەوەی ھەر پیلانێکە کە بیەوێت ئارامی لە خەڵک تێکبدات ئاشکراشیدەکەین ھێزی دژەتیرۆر ھێزی خەڵک و ھەموو رەنگ و بۆچوونە جیاوازەکانە و بەگڕوتینێکی نوێ و بە بەھێزترەوە لە ڕابردوو، پشتیوان بەخوای گەورەو بە ھاوکاری ھەمووان و ھێزی پێشمەرگەو ھێزەکانی یٔاسایش و ناوخۆ لە یٔەرکداین بۆ پاراستنی کوردستانەکەمان و سەقامگیری زیاتری یٔاسایش و ڕووبەڕووبوونەوەی یاساشکێنان و ھەڵھاتوان لە یاسا .
راشیگەیاندووە، بەڕێوەبەرایەتی گشتیی دژە تیرۆر، بەشێکە لە شانازییەکی مێژوویی و بەردەوامی گەلی کوردستان. بەشدارێکی بەھێزی ھاوپەیمانیی نێودەوڵەتییە دژ بە تیرۆر، رۆڵی بەرچاوی ھەبووە لە سەرخستنی جەنگی جیھانیی دژ بە تیرۆر و لە پێناو پاراستنی دیموکراسی و ئازادی و ئارامیی و مرۆڤایەتی قوربانیی داوە، و بە خوێنی شەھید و بریندار و شارەزایی و پشوودرێژیی ئەفسەرەکانی، سەدان نەبەردی مێژوویی پڕ شانازی بۆ گەلەکەمان تۆمار کردووە.
بەم روونکردنەوەیە ئەوە رایدەگەیەنین کە لێکۆڵینەوە لەسەر گومانەکانی خراپ بەکارھێنانی دەسەڵات، یەکێکە لە ئەرکە لە پێشینەکانمان دڵنیابن رێگە نادەین ناوی ئاژانس بۆ مەرام و بەرژەوەندیی تایبەتی ھیچ کەسێک بەکاربێت.
بەڵێنتان پێ دەدەین ھەرکەسێک لە ھەر پلە و پایەیەکدا بووبێت تێوەگلابێت لە تاوان و کاری نایاسایی، دەستگیر دەکرێت، راپێچی بەردەم یاسا دەکرێت و رای گشتییش لە ئەنجامی لێکۆڵینەوە و سزادانی ئاگادار دەکرێتەوە. ھاوکات رێکاری یاسایی دەگیرێتە بەر بەرامبەر ھەر کەس و لایەنێک کە بیەوێت بە بڵاوکردنەوەی ھەواڵی بێ بنەما، ئەرک و ماندوبوونی ئەفسەرانمان بخاتە ژێر پرسیار، و گێرەشێوێنی بکات تا ناو و ناوبانگیان بزڕێنێت.
بەڕێوەبەرایەتی بەرگری شارستانی ھەولێر رایگەیاند، گەنجێکی تەمەن ١٨ ساڵ لە رووباری زێی گەورە خنکا و گەنجەکە دانیشتووی قەزای ڕزگارییە. ھاوکات "گۆران ئەحمەد" بەڕێوەبەری بەرگری شارستانی کۆیە بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئێوارەی ئەمڕۆ دوو برا کە خەڵکی گوندی کانی کوردەی ناحیەی ئاشتین و تەمەنیان ١٨ و ٢٠ ساڵە، بەھۆی نەشارەزای لە مەلەکردن لە ئاوی رووباری زێی بچوک خنکان. بەڕێوەبەری بەرگری شارستانی کۆیە داواش لە ھاوڵاتیان دەکات بۆ سەلامەتی گیانیان و ئەنجامدانی گەشتێکی سەلامەت دووربکەونەوە لە مەلەکردن و پابەندی تابلۆی رێنماییەکان بن.
بەپێی ئاماری دەستەی گەشتوگوزاری ھەڵەبجە، لە ماوەی رۆژانی جەژندا زیاتر لە ٧٥ ھەزار گەشتیار ھاتوونەتە ھەڵەبجە و ھاوینەھەوارەکانی ھەورامان. ھەروەھا "داسیار محەمەد" بەڕێوەبەری راگەیاندنی دەستەی گەشتوگوزاری سلێمانی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، لە سێ رۆژی یەکەمی جەژندا زیاتر لە ٧٠ ھەزار گەشتیار ھاتوونەتە سلێمانی و لە ٨٥%یان دانیشتووی پارێزگاکانی ناوەڕاست و باشووری عێراقن و لە چوارەم رۆژی جەژنیشدا ئامارەکان بەرزتر بوونەتەوە. بەپێی ئاماری دەستەی گەشتوگوزاری دھۆکیش، ٢٠ ھەزار گەشتیار سەردانی پارێزگاکەیان کردووە. ھاوکات "نەریمان فازل" بەڕێوەبەری راگەیاندنی دەستەی گەشتوگوزاری ھەولێر بە کوردسات نیوزی راگەیاند، لە ماوەی حەوت رۆژی رابردوودا واتە سێ رۆژی یەکەمی جەژن و چوار رۆژی پێش جەژن، ١١٦ ھەزار گەشتیار روویان لە ھەولێر و ناوچە گەشتیارییەکانی کردووە.
