گروپی ئیسلامی لوبنان كە هاوپەیمانی حزبوڵا و حەماسی فەلەستینیە، كوژرانی سەركردەیەكی باڵای لەلایەن ئیسرائیلەوە راگەیاند.

ئەمڕۆ گروپی ئیسلامی لوبنان رایگەیاند، سەركردەیەكی لە باڵی سەربازی فەجر لە هێرشێكی فڕۆكەی بێفڕۆكەوانی ئیسرائیلدا كوژراوە.

گروپی ئیسلامی لوبنان لقێكی ئیخوان موسلمینە و ساڵی 1964 دروستبووە، ساڵی 1982 بۆ بەرەنگاربوونەوەی لەشكركێشی ئیسرائیل، باڵی سەربازی فەجری دروستكرد.

دوای ئاگربەست لە لوبنان لە كۆتایی ساڵی رابردوو، ئیسرائیل بەردەوامە لە بۆردوومانكردنی سەركردەو پێگەكانی حزبوڵا، گروپی ئیسلامی لوبنان، هاوشانی حزبوڵا، چەندین جار هێرشی موشەكی بۆ پاڵپشتی حەماس لە دژی ئیسرائیل ئەنجامداوە.

سوپای پاسدارانی ئێران رایگەیاند؛ دەستی بەسەر دوو کەشتی گواستنەوەی سوتەمەنی لە ئاوەکانی دەریای بوشێهردا گرتووە کە نەوتی قاچاغیان هەڵگرتبوو و هەوڵی چوونەدەرەوەیان لە ئاوەکانی ئێران دەدا.

مەسعود فروتن، جێگری فەرماندەی ناوچەی دووی دەریایی سوپای پاسداران لە لێدوانێکدا بۆ میدیاکانی وڵاتەکەی رایگەیاند: "دەستمان بەسەر دوو کەشتی گواستنەوەی سوتەمەنیدا گرتووە کە ئاڵای تانزانیایان بەرزکردبووەوە و هەوڵی چوونەدەرەوەیان لە ئاوەکانی ئێران دەدا، بەڵام لەلایەن کارمەندانی ناوچەی دووی دەریایی سوپای پاسدارانەوە دەستبەسەر کراون."

فروتن ئاشکرای کرد کە هەردوو کەشتییە بیانییەکە (25) کارمەند کاریان لەسەر کردوون، لە (سی ڕێنجەر و سەلامە) پێکهاتوون و بڕی یەک ملیۆن و (500) هەزار لیتر سوتەمەنییان بارکردووە، کە نرخەکەی لە (700) ملیار ریاڵ زیاترە.

جێگری فەرماندەی ناوچەی دووی دەریایی سوپای پاسداران ئاماژەی بۆ ئەوەش کرد کە بۆروبەروکردنەوەیان بە دەسەڵاتی دادوەری و دوای تەواوبوونی رێکارە یاساییەکان، هەردوو کەشتییەکە گواستراونەتەوە بۆ بەندەری بوشێهر، هەروەها سووتەمەنییە قاچاغەکەش رادەستی کۆمپانیای دابەشکردنی بەرهەمە نەوتییەکان دەکرێت بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی فەرمی دابەش بکرێت.

د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، لە کۆبوونەوەیەکدا لەگەڵ سەرۆک هۆز و کەسایەتیەکانی پارێزگای دیالە جەختی لەوە کردەوە کە پتەوکردنی ئەو ئاسایش و سەقامگیرییەی ئەمڕۆ عیراق بەدەستی دەهێنێت ئەرکێکی نیشتمانییە کە دەکەوێتە سەر شانی هەمووان بەتایبەتی لەبەر رۆشنایی بارودۆخی گۆڕانکاری خێرای ناوچەکە . 

لەکۆبوونەوەکەدا سەرۆک کۆمار ئاماژەی بەوەدا کە پارێزگای دیالە هەڵگری مێژوویەکی شەرەفمەندانەیە لەقۆناغ و ئاستەنگی جۆراوجۆردا و توانیویەتی بە هۆشیاری و خۆڕاگری خەڵکەکەی لاپەڕەی توندوتیژی و تیرۆر هەڵبداتەوە کە هەمیشە هەڕەشەی لە پێکەوەژیانی ئاشتیانەی نێوان پێکهاتەکان کردووە.

لە دیدارەکەدا هەروەها ستایشی رۆڵی گەورەی هۆزە عێراقییەکانی کرد لەپشتیوانیکردنی دەوڵەت و پتەوکردنی سەروەری یاسا و دانانی بناغەی ئاسایش و سەقامگیری و ستایشی دەستپێشخەری و کۆنفرانسەکانیان لەیەکخستنی ریزەکانی نیشتیمانی و پشتیوانیکردنی دەوڵەت لەبەرەنگاربوونەوەی دیاردە خراپەکانی کۆمەڵگادا .

لای خۆیانەوە سەرۆک هۆز و کەسایەتییەکان پشتیوانی تەواوی خۆیان بۆ دەوڵەت و دامودەزگاکانی و پەرۆشییان بۆ بەرەوپێشبردنی ئاشتی مەدەنی و پێکەوەژیانی کۆمەڵایەتی لە پارێزگاکەدا دووپاتکردەوە و خۆشحاڵی خۆیان بۆ سەردانەکەی سەرۆک کۆمار دەربڕی و ئامادەیی خۆیان پیشاندا بۆ بەشداریکردنێکی کاریگەر لە پاراستنی ئاسایش و چارەسەرکردنی ناکۆکییە کۆمەڵایەتییەکان لەڕێگەی دیالۆگ و لێکتێگەیشتنەوە. 

هەروەها لە دیدارەکەدا دیارترین ئاستەنگەکانی بەردەم کەرتی کشتوکاڵیان لەپارێزگاکەدا، وەک کەمی ئاو و نەبوونی پاڵپشتی پێویستی جوتیاران رونکردەوە.

هاوکات سەرۆک کۆمار جەختی لەسەر گرنگی پاڵپشتیکردنی کەرتی کشتوکاڵ وەک یەکێک لە کۆڵەکە سەرەکییەکانی ئابوری نیشتمانی کردەوە و ئاماژەی بەپێویستی بەهێزکردنی جوتیاران و دابینکردنی پێداویستیەکان کرد بەجۆرێک یارمەتیدەر بێت بۆ بەدیهێنانی ئاسایشی خۆراک و چالاککردنی جموجۆڵی ئابوری لەناوچە کشتوکاڵییەکاندا بەتایبەتی لەپارێزگای دیالە کە توانایەکی گەورەی هەیە لەم بوارەدا.

سەرۆک کۆماری عیراق سەردانی زانکۆی دیالەی کرد و پشتیوانی بەردەوامی خۆی بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی زانستی زانکۆکان و دووپات کردەوە.

د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ سێشەممە 22ـی 4ـی 2025، سەردانێکی مەیدانی بۆ زانکۆی دیالە ئەنجامدا و لەو میانەدا لەگەڵ دکتۆر تەحسین حوسێن موبارەک سەرۆکی زانکۆ و ژمارەیەک لە ستافی زانکۆ کۆبووەوە.

لە سەرەتای دیدارەکەدا سەرۆک کۆمار پشتیوانی تەواوی خۆی بۆ کارەکانی زانکۆ و دامەزراوەکانی خوێندنی باڵا دووپاتکردەوە بەمەبەستی پەرەپێدانی پرۆگرامەکانیان وبەرزکردنەوەی ئاستی زانستی لەپێناو دابینکردنی کارمەندانی کارامە بۆ خزمەتی کۆمەڵگە لە دامودەزگاکانی دەوڵەتدا.

 هەروەها سەرۆک کۆمار رۆڵی کارمەندانی زانستی و ئەکادیمی لە بەرەوپێشبردنی واقیعی سیاسی و کۆمەڵایەتیدا بەرزنرخاند، لەڕێگەی دابینکردنی توێژینەوە و لێکۆڵینەوە و بیرۆکە بۆ چارەسەرکردنی کێشە نیشتمانییە بایەخدارە گرنگەکانی وڵات و هاووڵاتیان.

سەرۆک کۆمار داوای چڕکردنەوەی کارەکانی کرد بۆ دەستپێکردنی وۆرکشۆپی ئاوەدانکردنەوە و وەبەرهێنان و قۆستنەوەی سەرچاوە مرۆیی و سروشتییەکانی عیراق بەمەبەستی باشترکردنی ژیانی هاووڵاتیان و پێشکەشکردنی باشترین خزمەتگوزاری بۆیان.

 سەرۆک کۆمار ئاماژەی بەوەشکرد کە عیراق روبەڕوی کۆمەڵێک ئاستەنگ دەبێتەوە پێویستی بە هاوکاری جددی هەیە بۆ چارەسەرکردنیان بەتایبەتی لەبواری ئابووری و ژینگەییدا، هەروەها پارێزگای دیالە یەکێکە لەو ناوچانەی کە زۆرترین زیانیان بەرکەوتووە بەهۆی قەیرانی کەمی ئاو و پێویستی بە هەوڵی دووهێندە هەیە بۆ دۆزینەوەی چارەیەکی پێویست.

لەلای خۆیەوە سەرۆکی زانکۆی دیالە، خۆشحاڵی خۆی بە سەردانی سەرۆک کۆمار بۆ زانکۆ نیشاندا و سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ ئەم پاڵپشتییەی سەرۆک کۆمار بۆ دامەزراوە ئەکادیمییەکان دەربڕی و ئاماژەی بەوەدا، "زانکۆی دیالە بە هەنگاوی خێرا بەرەو پەرەپێدانی ژێرخان ئابوری و فێرکاری هەنگاو دەنێت، لەگەڵ بەزکردنەوەی ئاستی لێکۆڵینەوەی زانستی و کرانەوه بەڕوی کۆمەڵگه لەڕێگەی دەستپێشخەری زانستی و گەشه پێدانەوه که لەگەڵ پێداویستیەکانی پارێزگا و وڵاتدا یەکبگرنەوە و بەشدار بن لەبنیاتنانی زانستی ئابووری و پێگەیاندنی کارمەندانی شایستە کەتوانای بەشداریکردنیان لەهەستانەوە ئابووری عیراقدا هەبێ".

د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ سێشەممە 22ـی نیسان 2025، داوای لەبەرپرسان و هێزە سیاسییەکانی ناوخۆیی پارێزگای دیالە کرد بۆ هاوکاری و یەکخستنی ریزەکان بۆ خزمەتی هاوڵاتیانی پارێزگاکە.

لەمیانەی دیدارەکەیدا لەگەڵ عەدنان ئەلشەمەری پارێزگاری دیالە و جێگرەکانی و ئەندامانی ئەنجومەنی پارێزگا،  سەرۆک کۆمار جەختی لەوە کردەوە کە هەموو لایەک بەرپرسیارێتی خۆیان بگرنەئەستۆ بۆ چارەسەرکردنی کێشە خۆجێیەکانی پارێزگاکە و خزمەتکردنی هاوڵاتیانی بەشێوەیەکی گونجاو کەشایستەی خواستەکانیان بێت.

هەروەها سەرۆک کۆمار ئاماژەی بەوەکرد کە دیالە لەڕابردوودا دوچاری ئەڵنگارییەکی گەورە  هاتبوو، بەتایبەتی تیرۆر، کەهەوڵیدا هەڕەشە لە ئاشتی مەدەنی پارێزگاکە بکات، بەڵام بەهۆی خۆڕاگری خەڵکەکەیەوە نەیتوانی بە ئامانج بگات، هاوکات جەختیشی کردەوە لەگرنگی بەردەوامبوون لە کارکردن بۆ بەرزکردنەوەی ئاسایش و سەقامگیری و چەسپاندنی بەهاکانی پێکەوەژیانی ئاشتیانە تێیدا، بەو پێیەی عیراقێکی بچوککراوەیە کە هەموو پێکهاتەکانی گەلی بەڕێزی عیراق لەخۆدەگرێت.

لەلای خۆیەوە، پارێزگاری دیالە، بە گەرمی بەخێرهاتنی خۆی بۆ سەردانی سەرۆک کۆمار بۆ پارێزگاکە دەربڕی و وێڕای بەرزنرخاندنی پەرۆشی بەڕێزیان  بۆ گوێگرتنی راستەوخۆی لەپێداویستییەکانی خەڵکەکەی، هەروەها کورتەیەکی گشتگیری لەبارەی دۆخی پارێزگاکە پێشکەش کرد و پێداچونەوەی بەدیارترین ئاستەنگەکان کرد کە ڕووبەڕوویان دەبێتەوە لەگەڵ دیدگای ئیدارەکەی بۆ زاڵبوونیان بەسەر ئاستەنگەکان و باشترکردنی دۆخی پارێزگاکە و خزمەتکردنی خەڵکەکەی.

 نوێنەرانی پارێزگای دیالە و ئەندامانی ئەنجوومەنیش، پێزانینی خۆیان بۆ سەردانی سەرۆک کۆمار دەربڕی و جەختیان لەوە کردەوە کە ئامادەبوونی بەرێزیان پاڵپشتێکی بەرچاوە بۆ خەڵکی پارێزگاکە و پەیامێکی خەمخۆری دەوڵەتە بۆ بارودۆخی شارەکەو پابەندبوونیان دووپاتکردەوە بۆ کارکردن بە هاوبەشی لەگەڵ ئیدارەی ناوخۆیی پارێزگاکە بۆ باشترکردنی دۆخی پارێزگاکە و بەرزکردنەوەی سەقامگیری و یەکگرتوویی کۆمەڵایەتی و دابینکردنی پێداویستییەکانی خەڵکەکەی.

بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی و بوومەلەرزەزانی هەرێمی کوردستان پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەینێی بڵاوکردەوە و بەپێی راگەیاندراوەکە، ئەمڕۆ سێشەممە ئاسمانی هەرێم نیمچە هەور دەبێت، لە ناوچە شاخاوییەکاندا هەندێک کات دەگۆڕێت بۆ هەوری تەواو لەگەڵ ئەگەری بارینی کەمێک تاوەباران، بەتایبەت لە ناوچە سنورییەکانی باکور و رۆژئاوا بە دیاریکراوی سنوری پارێزگای دهۆک.

خێرایی با مامناوەند دەبێت و لە نێوان 10 بۆ 20 کیلۆمەتر لە کاتژمێرێکدا دەبێت و پلەکانی گەرما کەمێک بەرز دەبێتەوە بەراورد بە تۆمارەکانی دوێنێ.

سەبارەت بە بارودۆخی سبەینێ چوارشەممە، بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی راگەیاند کە ئاسمان نیمچە هەور دەبێت و لە دوای نیوەڕۆدا لە ناوچە شاخاوییەکان هەندێک کات دەگۆڕێت بۆ هەوری تەواو لەگەڵ کەمێک تاوەباران لە ناوچە شاخاوییەکانی باکور و باکوری رۆژئاوا.

مەودای بینین (8-10) کیلۆمەتر دەبێت، و بەرزترین پلەکانی گەرما بەم شێوەیە دەبن:

- هەولێر: 34 پلەی سیلیزی
- سلێمانی: 32 پلەی سیلیزی
- دهۆک: 30 پلەی سیلیزی
- کەرکوک: 38 پلەی سیلیزی
- زاخۆ: 27 پلەی سیلیزی
- هەڵەبجە: 32 پلەی سیلیزی
- سۆران: 29 پلەی سیلیزی
- حاجی ئۆمەران: 21 پلەی سیلیزی
- گەرمیان: 39 پلەی سیلیزی

سبەینێ وەزیری دەرەوەی ئێران سەردانی چین دەكات، ئەوەش بەر لە دەستپێكردنی خولی سێیەمی دانوستانەكانی نێوان تاران و واشنتۆن دێت كە بڕیارە شەممەی داهاتوو لە عومان بەڕێوەبچێت.

وەزارەتی دەرەوەی چین رایگەیاند، پەكین و تاران لە سەرجەم ئاستەكان و بوارە جیاوازەكاندا پەیوەندییان هەیە و رێككەوتنی زیاتر ئیمزا دەكەن.

عەباس عراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران، هەفتەی رابردوو سەردانی روسیای كرد و رێككەوتنێكی 20 ساڵی لەگەڵ ئەو وڵاتە ئەنجامدا، دوێنێش سەرۆكی روسیا ئیمزای لەسەر رێككەوتنەكە كرد.

وەزارەتی دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان ئەمڕۆ سێشەممە رایگەیاند کە بەشی گەنجینەی فیدراڵی لە داهاتی نانەوتی هەرێمی کوردستان بۆ مانگی ئازاری ساڵی (٢٠٢٥) بە تەواوی خرایە سەر هەژماری بانکی وەزارەتی دارایی حکومەتی فیدراڵ.

بەپێی راگەیاندراوەکە، بڕی 48 ملیار و دوو سەد و پێنج ملیۆن و حەوت سەد و شەست و پێنج هەزار دیناری عیراقی، بەشێوەی کاش خرایە سەر هەژماری بانکی وەزارەتی دارایی حکومەتی فیدراڵ لە لقی هەولێری بانکی ناوەندی عیراق.

شایانی باسە، ئەم بڕە پارەیە داهاتی نانەوتی هەرێمی کوردستانە بۆ مانگی ئازاری ساڵی ٢٠٢٥ کە بەپێی رێککەوتنەکانی نێوان هەرێم و حکومەتی فیدراڵ دەبێت بەشێکی بۆ خەزێنەی حکومەتی عیراق بگەڕێندرێتەوە.

لە ساڵیادی رۆژنامەگەری كوردیدا، دەزگای میدیایی كوردسات چەند خەڵاتێك وەردەگرێت.

لە ساڵیادی 127 ساڵەی رۆژنامەگەری كوردیدا، چەند چالاكییەك بەڕێوەدەچێت، لەو چوارچێوەیەشدا لە چەند شوێنێك بۆ رێزگرتن لە كارە رۆژنامەوانییەكانی كوردسات، دەزگای میدیای كوردسات سێ‌ خەڵاتی پێشكەش دەكرێت.

ئەمڕۆ 127 ساڵ بەسەر دەرچوونی یەكەم رۆژنامەی كوردی بە ناوی رۆژنامەی كوردستان تێدەپەڕێت كە لە 22ی نیسانی 1898 لەلایەن میقداد میدحەت بەدرخان لە قاهیرە چاپ كرا.

ئەمڕۆ سێشەممە، لە دوای کۆچی دوایی پاپا فرانسیسی 88 ساڵەوە، ڤاتیکان بەرەسمی وادەی پرسەکەی راگەیاند و تیایدا هاتوە؛ رۆژی شەممەی داهاتوو پرسەی پاپا فرانسیس لە رۆمای پایتەختی ئیتالیا بەڕێوەدەچێت. 

پاپا فرانسیس کە دوێنێ کۆچی دواییکرد، لە وەسێتەکەیدا داوای کردبوو کە پرسەکەی بە پێچەوانەی نەریتی پاپاکانی ترەوە، وەک پرسەیەکی ئاسایی بێت و تەرمەکەی لە جیاتی سانت پەترۆس بگوازرێتەوە بۆ سانت مەریەم مەیجر.

وابڕیارە مەراسیمەکە بە ئامادەیی زۆرێک لە وڵاتان بەڕێوەبچێت و دۆناڵد ترەمپیش رایگەیاندووە کە خۆیو مێلانیای هاوسەری لە پرسەکە ئامادە دەبن.

پاپا فرانسیس بە سادەیی و نزیکبوونەوەی لە خەڵکی هەژار ناسرابوو. چاکسازی لە دەزگای دارایی ڤاتیکان و کەنیسەی کاسۆلیکیدا کرد و گرنگی زۆری بە پرسی ژینگە، کۆچبەری و دژایەتیکردنی هەژاری دەدا، هەربۆیە هاووڵاتیانێکی زۆر لە سەرانسەری جیهاندا غەمگینن بۆ لە دەستدانی پاپا.

سبەینێ‌ بە ئامادەبوونی بافڵ جەلال تاڵەبانی، دووەمین دیداری گشتی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان لە سلێمانی دەستپێدەكات.

دووەمین دیداری گشتی یەكێتیی بە ئامادەبوونی بافڵ جەلال تاڵەبانی سەرۆكی یەكێتی و بەسەرپەرشتی قوباد تاڵەبانی لێپرسراوی مەكتەبی سكرتاریەتی سەرۆك مام جەلال لە سلێمانی بەڕ‌ێوەدەچێت.

پێشتریش لە 15ی شوباتی رابردوو كۆنفرانسی مەڵبەند و ئۆرگانەكانی یەكێتی بە مەبەستی ئەنجامدانی دووەمین دیدار دەستی بەكارەكانی كرد.

ئەوەش لە كاتێكدایە بەپێی پەیڕ‌‌ەوی ناوخۆی پەسندكراوی كۆنگرەی پێنجەم، دیداری یەكێتی چالاكییەكی رەسمی دەورییە و بەشێكە لە وێستگەكانی خەبات، یەكەمین دیداری گشتیش لە 28ی5ی2022 لە سلێمانی بەئامادەبونی بافڵ جەلال تاڵەبانی سەرۆكی یەكێت دەستیپێكرد و رۆژی 31ی5ی2022 كۆتایی هات.

مەزڵوم کۆبانێ فەرماندەی گشتی هێزەکانی سوریای دیموکرات، لە ئەژماری خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس کاتی کۆنفرانسی لایەنە کوردییەکانی رۆژئاوای کوردستانی بڵاو کردەوە و رایگەیاند: رۆژی 26ـی مانگ لە ژێر ناوی ''یەکڕیزیی هەڵوێستی کورد لە رۆژئاوا'' دەستپێدەکات و وتیشی؛ یەکگرتووی کورد پێویستیەکی نیشتیمانیە بۆ چارەسەرکردنی پرسی گەلی کورد لە سوریا.

لە درێژەی پەیامەکەیدا مه‌زڵوم كۆبانێ ئاماژەی بەوەداوە، "بە خۆشحاڵییەوە بە گەلەکەمان رادەگەیەنین کە کۆنفرانسی ''یەکڕیزیی هەڵوێستی کورد لە رۆژئاوا'' رۆژی 26ـی ئه‌م مانگه‌ بەڕێوەدەچێت، یەکگرتویی کورد پێویستییەکی نیشتمانییە بۆ چارەسەرکردنی پرسی گەلی کورد لە سوریا".

ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه‌، "هیوادارین هەمو لایەنەکان بەرپرسیارێتی نیشتمانی خۆیان جێبەجێ بکەن، بەم بۆنەیەوە سوپاسی هەمو ئەو لایەنانە دەکەین کە هاوکار بون بۆ ئەوەی ئەم هەنگاوە ببێتە مەمکین و هیوای سەرکەوتن بۆ کۆنفرانسەکە دەخوازین".

هاوکات ئەنجومەنی نیشتمانیی کورد لە سوریا (ئەنەکەسە) ئــــەوەی خــســتە رو "رێککەوتن کراوە کۆنفرانسی یەکڕیزی و یەکهەڵوێستیی کوردی، لە شەممەی داهاتوو، 26-04-2025 بەڕێوەبجێت."

خۆرخێ ماریۆ بیرگۆلیۆ ناسراو بە پاپا فڕەنسیس پاپای ڤاتیكان، دوای ململانێیەکی زۆر لەگەڵ نەخۆشیدا، دوێنێ لە تەمەنی 88 ساڵیدا کۆچی دوایی کرد.

وێنەکان هاووڵاتیانی مەسیحین لە کاتێدرالیەکانەوە مۆم بۆ یادی پاپا فرانسیس دادەگیرسێنن.