زیاتر لە دوو ملیۆن و ٢٠٠ ھەزار کەس لە سەرتاسەری عێراق توشی ڤایرۆسی کۆرۆنا بوون، وەزارەتی تەندروستییش رایدەگەیەنێت، یەک لەسەر سێی توشبووانی کۆرۆنا، توشی ئۆمیکرۆن دەبن.

سەیف بەدر، وتەبێژی وەزارەتی تەندروستیی عێراق، رایگەیاند، لانیکەم یەک لەسەر سێی ئەو کەسانەی توشی ڤایرۆسی کۆرۆنا دەبن، توشی کۆرۆنای ئۆمیکرۆن دەبن.

دەشڵێت، ئامارەکان و رێژەی توشبووان، لە ئاستێکی مەترسیداردایە و عێراق لە بەردەوام بڵاوبوونەوەی شەپۆلی مەترسیدارتری کۆرۆنادایە، کە پێویستی بە پابەندبوون بە رێکارە خۆپارێزییەکان و وەرگرتنی ڤاکسین ھەیە.

بە پێی دواین ئاماری وەزارەتی تەندروستی، تائێستا زیاتر لە  دوو ملیۆن و ٢٠٠ ھەزار کەس توشی ڤایرۆسی کۆرۆنا بوون، لەو ژمارەیە ٢٤ ھەزار و ٣٧٦ کەسیان گیانیان لە دەستداوە.

بەپێی زانیارییەکان لە کۆبونەوەکەدا دوایین پێشھاتە سیاسییەکان و بابەتی دروستکردنی ھاوپەیمانێتی و پێکھێنانی حکومەتی نوێی عێراق تاوتوێ دەکرێت .

مەسعود بارزانی سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستانیش لە راگەیەندراوێکدا باسی لەوە کردوە پێشنیاری سەردانەکەی نێچیرڤان بارزانی و حەلبوسی کردوە بۆ لای سەدر لە پێناو چارەسەرکردنی گرفتەکان و رەخساندنی کەشێکی گونجاو بۆ پرۆسەی سیاسی عێراق. 

پێش دەستپێکردنی کۆبونەوەکەش محەممەد حەلبووسی، لە تویتەر نووسیویەتی، کاتی دەستێوەردانی دەرەکی لەپێکھێنانی حکومەتی عێراق کۆتاییھاتوە و  ئەمڕۆ شاخ و بیابانەکانی عێراق بەرەو نەجەف دەڕۆن بۆ گفتوگۆکردن لەسەر پێکھێنانی حکومەتێکی نیشتمانیی عێراقی  کە  رۆژھەڵاتی و رۆژئاوایی نەبێت .

ئەمیندارێتیی گشتیی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، لە راگەیاندراوێکدا، ئاشکرایکرد، دوای رێکارە یاساییەکان ناوی ٢٥ کاندیدیان بۆ پۆستی سەرۆک کۆماری عێراق پەسەند کردووە.

بڕیاریشە رۆژی ٧ی مانگی داھاتوو، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق کۆببێتەوە و سەرۆک کۆماری عێراق ھەڵبژێرێت.

شانەی راگەیاندنی ئەمنی عێراق لە راگەیەنراوێکدا ئاشکرای کردوە، سوپای عێراق بە پشتیوانی ھێزی ئەسمانی سێ ھێرشیان لە پارێزگای دیالە ئەنجام داوە، بەھۆیانەوە ٩ تیرۆریست کوژراون. ئاشکراشیکردووە، ھەڵمەتەکان بۆ دەستگیرکردنی تیرۆریستان لە سنورەکەدا بەردەوامە.

لە لایەکی ترەوە تیرۆریستانی داعش چوار موشەکیان ئاراستەی ناوچەی سەحاجی لە خۆرئاوای موسڵ کرد، بەڵام ھیچ زیانێکی گیانی نەبوە.
 

سەرچاوەیەکی ئەمنیی عێراق ئاشکرایکرد، ھێزە ئەمنییەکان یەکێک لە ئەنجامدەرانی ھێرشە مووشەکییەکەی سەر فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی بەغدادیان لە ناوچەی "دوز" دەستگیرکردووە .

بە پێی زانیارییەکان ئەو کەسەی ھێرشەکەی ئەنجامداوە ناوی "ئەکرەم مەحموود قەیسی"ە و بە ئامانجی ئاشکراکردن و دۆزینەوەی ھەر کەسێکی تر کە تێوەگلاوە لە ھێرشەکە، لێکۆڵینەوە لەگەڵی دەستیپێکردووە.
بەرەبەیانی رۆژی ھەینی بە چوار مووشەکی کاتیۆشا، ھێرشکرایە سەر بنکەی سەربازیی ڤێکتۆریا لە ناو فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی بەغداد و بەھۆیەوە زیان بە دوو فڕۆکەی مەدەنی گەیشت.

"مستەفا کازمی" سەرۆک وەزیرانی عێراق لە نوسینگەکەی خۆی پێشوازی لە "جینین پلاسخارت"  نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق کرد و رەوشی سیاسی و ئەمنی و دوایین پێشھاتەکانیان تاوتوێ کرد، لەو کۆبوونەوەیەدا "پلاسخارت" رایگەیاندووە، کۆمەڵی نێودەوڵەتی پشتیوانی عێراق دەکات لە روبەڕوبوونەوەی ململانێکان و داواشی کرد ھێزە سیاسییەکان لەڕێی گفتوگۆوە کێشەکانیان چارەسەر بکەن.

ھاوکات "کازمی" جەختی کردەوە لەوەی، عێراق پابەندە بە پتەوکردنی پەیوەندییە ھەرێمی و نێودەوڵەتییەکانی لەپێناو سەقامگیری وڵاتەکە و ناوچەکە.  

حاکم زاملی، جێگری یەکەمی سەرۆکی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق، لە میانی کۆبوونەوەی لەگەڵ ژمارەیەک لە راوێژکارانی ئەنجوومەنی نوێنەران، رایگەیاند، لەم خولەی ئەنجوومەنی نوێنەران، ھەوڵ دەدەن یاسا بۆ تەرخانکردنی بەشێکی داھاتی نەوت وەک دەرماڵ بۆ کەسانی بێکار و دەرچووانی زانکۆ و پەیمانگاکان و نەخۆش و خاوەن پێداویستیە تایبەتەکان دەربکەن، دەشڵێت، کاردەکەن  یاسای تایبەت بە گەشەپێدانی پیشەسازی و کشتوکاڵی نیشتمانی و کۆنتڕۆڵکردنی دەروازە سنوورییەکان دەربکەن و لیژنەیەک بۆ بەرەنگاربوونەوەی ماددە ھۆشبەرەکان پێکبھێنن و یاساکانی ئەو بوارەش ھەمووار بکەنەوە.

بەپێی ئەو زانیارییانەی ھێزە ئەمنییەکانی عێراق بڵاویانکردووەتەوە، لە نزیک گوندی ئەحمەد تەیار سەر بە ناحیەی رەشاد لە پارێزگای کەرکوک، تیرۆریستانی داعش پەلاماری خاڵێکی ھێزەکانی پۆلیسی فیدراڵی عێراقیان داوە و بەھۆیەوە دوو پۆلیس کوژراون و سێ پۆلیسی تریش برینداربوون.

لە ڕاگەیەندراوێکدا پۆلیسی فیدراڵی عێراق بڵاویکردەوە، دوای چاودێری و ھەوڵی ھەواڵگری چڕ، لە ناوچەی (بابلشەرقی) ناوەڕاستی بەغداد، دوو تۆمەتبار بە بڕی ٦ ملیۆن دیناری ساختەی جۆری ١٠ ھەزار دینارییەوە دەستگیر کراون.

ئاماژەی بەوەشکردووە، دوای لێکۆڵینەوەی ورد لەگەڵ تۆمەتبارەکاندا، دانیان بە بوونی چاپخانەیەکی ساختەکردنی پارەدا ناوە لە ناوچەی سەعدون شوێنی نیشتەجێبوونیان، دەستبەجێ دەستبەسەر چاپخانەکەشدا گیراوە. لە ئێستاشدا ھەردوو تۆمەتبارەکە ڕەوانەی دادگای تایبەت کراون بۆ تەواوکردنی لێکۆڵینەوەکان.

حەشدی شەعبی بڵاویکردەوە، لیوای ١٢ی ھێزەکانیان توانیوویانە، دزەکردنی ژمارەیەک چەکداری گروپی تیرۆریستی داعش لە باخ و ناوچە سەوزاییەکانی قەزای تارمیە لە باکوری بەغداد پوچەڵ بکەنەوە.

بە گوێرەی ڕاگەیەندراوەکەی حەشدی شەعبی دوای ئاشکرابوونی ئەو تیۆرۆریستانە بە توندی بەرپەرچ دراونەتەوە و ناوچەکەیان بەجێھێشتووە و بەرەو شوێنێکی نادیار ھەڵاتوون.

ژمارەی داعشەکان بە ١٣ تیرۆریست مەزەندە کراون و، توانیوویانە تا نزیکەی چەند سەد مەترێک لە ھێزێکی حەشدی شەعبی لە سنورەکە نزیک ببنەوە.

لە ڕاگەیەندراوێکدا نوسینگەی سیستانی بڵاویکردەوە، بە ھیچ شێوەیەک ھیچ کەسێک نابێت دوو مووچەی لە حکومەت ھەبێت و ئەو کارەش بە تاوان ناودەبرێت.

لە فتواکەدا سیستانی ئاماژەی بەوەکردووە، وەرگرتنی دوو مووچە دروست نییە و تاوانە و وەک دزی کردنە، ئەگەر نەتوانرا بگەڕێندرێتەوە بۆ خەزێنەی دەوڵەت، ئەو کەسە لەسەری واجب دەبێت کە بەسەر ھەژاراندا دابەشی بکات.

سەبارەت بەو کەسانەش کە لە دەوام دوادەکەون و زووتریش بەر لە تەواوبوونی دەوامی ڕەسمی شوێنی کارەکانیان جێدەڵێن، سیستانی فتوای داوە، ئەو کارە حەرامە و نابێت کارکردنی فەرمانبەر پێچەوانەی ڕێوشوێنە یاساییەکان بێت.

جەختیشیکردووەتەوە، ھەر کەسێک ئەو کارە دووبارە بکاتەوە، بە ھێندەی دواکەوتنەکەی شایەنی ئەو پارەیەی موچەکەی نییە کە وەریدەگرێت.

مەحمود سەلامی سەرکردە لە چوارچێوەی ھەماھەنگی شیعەکان ئاشکرایکرد، سەرکردەکانی ھەماھەنگی پێیان وایە، ھەرچەند دەرگای گفتوگۆ کراوەیە و چاوەڕوانی ئەنجامی گفتوگۆکانن لەگەڵ ڕەوتی سەدر، بەڵام ئەگەر ھیچ ئەنجامێکی نەبوو، بە یەکدەنگی و یەکڕیزی یان بەشداری لە حکومەتی نوێ دەکەن، یان ھەموویان بە تەواوی لێی دەکشێنەوە.

وتیشی، چوارچێوەی ھەماھەنگی ھیچ تێبینی نییە، ئەگەر ڕەوتی سەدر پەنا بەرێت بۆ حکومەتی زۆرینەی سیاسی، ئەوانیش ڕوو دەکەنە ئەو بژاردانەی سەرکردەکانی چوارچێوەی ھەماھەنگی لەسەری ڕێککەوتوون.

باسی لەوەشکردووە، ئەگەر ڕەوتی سەدر دەیەوێت ببێتە ئۆپۆزسیۆنێکی ڕاستەقینە، پێویستە بنەماکانی ئۆپۆزسیۆن بوون بەرجەستە بکات، وەک وەرگرتنی سەرۆکایەتی لیژنە پەرلەمانییەکان بۆ ئەوەی بتوانێت بە کردار ئەرکی چاودێریکردن جێبەجێ بکات.

ئەوەش لە کاتێکدایە دوای چەندین کۆبوونەوەی نێوان ھەردوولا تا ئێستا چاورچێوەی ھەماھەنگی و موقتەدا سەدر نەگەیشتووەتە ڕێکەوتوون لەسەر شێوازی پێکھێنانی حکومەتی داھاتوو.ا

محەمەد دەڕاجی سەرۆکی دەستەی پیشەسازیی جەنگی عێراق بە ڕۆژنامەی ڕەسمی عێراقی ڕاگەیاندووە، لەمساڵدا چەند کارگەیەکی بەرھەمھێنانی چەکی سوک و دەمانچە و تەقەمەنییەکان بەگەڕدەخرێنەوە و لە مانگی ئازاری داھاتووشدا کارگەی حاموڕابی وەردەگرێتەوە کە ئێستا لە قۆناغی نۆژەنکردنەوە و چاککردنەوەدایە.

وتیشی، ئامانج لە خستنەوەکاری ئەو کارگانە پشتبەستنە بە پیشەسازیی ناوخۆیی، بۆ ھاوکاریکردنی ھێزە چەکدارەکان، کە چیتر چەک و تەقەمەنی سوکیان لە دەرەوە بۆ ھاوردە نەکرێت.

دەڕاجی باسی لەوەشکردوە، ڕووداوەکانی دوای ٢٠٠٣ بە شێوەیەکی نەرێنی، کاریکردووەتە سەر پرۆژەکانی بەرھەمی سەربازیی و جەنگی، دوای ئەوەی زۆربەی کارگەکانی بەرھەمھێنانی چەک و تەقەمەنی بەشێوەیەکی بەرنامە بۆ داڕێژراو تاڵانکران.

ھێڵی ئاسمانی کوەیت لە ڕاگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، بەھۆی ڕەوشی ئەمنی ئێستای عێراق، سەرجەم گەشتە ئاسمانییەکانیان بۆ ئەو وڵاتە بۆ ماوەیەکی کاتی ڕاگرتووە، ئاماژەی بەوەشکردووە، لە کاتی ھێوربوونەوەی ڕەوشەکە ھاووڵاتیانی کوەیت لە دوایین زانیاری و بڕیارەکان ئاگادار دەکەنەوە.

ڕۆژی ھەینی بە چەند موشەکێکی جۆری کاتیوشا ھێرشکرایە سەر سەربازگەی ڤیکتۆریا لە ناو فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی بەغداد و زیانی ماددی لێکەوتەوە.