جیهان
سەرچاوەیەكی ئەمنی عیراق رایگەیاند، ئەمریكا هێزی زیاتر لە بنكەی سەربازیی عەین ئەسەد جێگیر دەكات و ئەو رێكارانەش پەیوەندی بە رەوشی سوریاوە هەیە.
سەرچاوەیەكی ئەمنی عیراق بە میدیاكانی راگەیاندووە، ئەمریكا هێزی زیاتری لە بنكەی سەربازیی عەین ئەسەد لە سنوری ئەنبار جێگیر كردووە و چەند فڕۆكەیەك و كەلوپەلی سەربازیشی بۆ ناو بنكەكە گواستووەتەوە.
دەشڵێت، جوڵەی فڕۆكەكانی ئەمریكا نائاسایی و چاوەڕوان نەكراو بوون و ئەو رێكارانەش پەیوەندی بە رەوشی ئێستای سوریاوە هەیە.
ئەوەش لەكاتێكدایە، هەفتەی رابردوو پاتریك رایدەر سكرتێری رۆژنامەوانی پنتاگۆن رایگەیاند، لە چەند هەفتەی رابردوودا ٩٠٠ سەربازی تریان رەوانەی عیراق و سوریا كردووە و لە ئێستاشدا ژمارەی هێزەكانی ئەمریكا لە عیراق گەیشتووەتە دوو هەزار و ٥٠٠ سەرباز.
هەسەدە لەراگەیەندراوێکدا رایگەیاند ١٧چەکداری گروپە چەکدارەکانی سەر بەتورکیا، کوژراون بەدەیان چەکداری دیکە برینداربوون
هێزەکانی سوریای دیموکرات رایگەیاند، لە چەند بەرەیەک لە ناوچەکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، بەتایبەتی لە بەرەکانی بەنداوی تشرین، هێرشی گەورەیان کردە سەر هێزەکانی داگیرکەری تورکیا و بەکرێگیراوەکانیان.
هێزەکانمان بەردەوامن لەسەرکەوتن
هەسەدە ئاماژە بەوەدەکات کاتژمێر یەکی ئێوارەی ڕۆژی هەینی ٢٧ی کانوونی دووەم، بەکرێگیراوان لە دوو میحوەرەوە هێرشیان کردە سەر هێزەکانمان، یەکەمیان لە دیوی شارۆچکەی "ئەبو قەلقال"ەوە، ئەوی دیکەیان لە دیوی گوندی... "ئالۆش". شەڕ و پێکدادانی توندوتیژ لە نێوان هێزەکانمان و بەکرێگیراوەکاندا ڕوویدا، کە تیایدا بەکرێگیراوان گورزی وێرانکەریان لە دەستی شەڕڤانانمان بەرکەوت، چونکە لە سەرەتای پێکدادانەکاندا تەواوی گروپێکیان لەناوچوون.
چەکداری زۆرمان کوشتووە
هەروەها هێزەکانمان گورزێکی گەورەیان لەو هێزانەی کە دوژمن هێنایە گوندێک لە پشت شانۆی ئۆپەراسیۆن و ڕووبەڕووبوونەوە هێنا. لە کاتێکدا هیچ زیانێک لەنێو هێزەکانماندا نەبووە، تەنها یەکێک لە چەکدارەکانمان بە سوکی بریندار بووە.
هەسەدە ئاماژەبەوەشدەکات یەکەکانی شەهید "هارون" چوار ئۆتۆمبێلی سەربازیی بەکرێگیراویان کردە ئامانج کە لەنێو ماڵەکاندا خۆیان حەشاردابوو و توانیان هەموویان لەناوببەن جگە لەوەش توانیان گروپێکی دیکەی بەکرێگیراو لەو ناوچەیە لەناوببەن.
ڕێکخراوی تەندروستیی جیهانی رایدەگەیەنێت، دوای ئۆپەراسیۆنی سەربازیی ئیسرائیل، دوایین دامەزراوەی تەندروستیی لە باکووری غەززە لە خزمەتگوزاری وەستا. سوپای ئیسرائیلیش دەڵێت"هەوڵمانداوە کەمترین زیان بەخەڵک بگەیەنین".
نەخۆشخانەکە لەکار کەوتووە
رێکخراوی تەندروستی جیهانی رایگەیاند،بەهۆی ئەو ئۆپراسیۆنە سەربازیەی دوێنێ شەوی ئیسرائیل بۆ سەر نەخۆشخانەی کەمال عەدوان نەخۆشخانەکە وێران بووە زۆربەی کارمەند و چارەخوازەکانی ناو نەخۆشخانەکە سوتاون.
چەندین کارمەند و چارەخواز لەنەخۆشخانەکەدا سوتاون
لە هەمان کاتدا، سوپای ئیسرائیل پێشتر ڕۆژی هەینی رایگەیاند، ئۆپەراسیۆنێکی سەربازیی لە دەوروبەری نەخۆشخانەی کەمال عەدوان، لە بەیت لاهیا لە باکووری کەرتی غەززە دەست پێ کردووە، کە ئاماژەیە بۆ لێدان لە ئەندامانی بزووتنەوەی حەماس، لە کاتێکدا وەزارەتی تەندروستیی فەڵەستین، ئیسرائیلی تۆمەتبار کرد بە هێرشکردنە سەر نەخۆشخانەکە.
سوپای ئیسرائیل ئاگری بەرداوەتە نەخۆشخانەکە
لە لایەکی دیکەشەوە، وەزارەتی تەندروستیی فەڵەستین دەڵێت " پەیوەندیی لەگەڵ کارمەندان لەناو نەخۆشخانەی کەمال عەدوان لە بەیت لاهیا بچڕاوە، کە ماوەی چەند هەفتەیەکە لەژێر فشاری توندی هێزەکانی ئیسرائیلدایە."
سوپای ئیسرائیل، نەخۆشخانەکەچەکدارانی حەماسی تێدابووە
لای خۆیەوە سوپای ئیسرائیل "هەوڵمان داوە کەمترین زیان بگات بە هاووڵاتییان و ئاسانکاریشی بۆ سەلامەتیی نەخۆش و کارمەندانی پزیشکی، پێش ئۆپەراسیۆنەکە کردووە."
ئەمە لەکاتێکدایە،وەزارەتی تەندروستی غەززە رۆژی هەینی لەبڵاوکراوەیەکدا، ئاماژەی بەوەکردبوو، سوپای ئیسرائیل ئاگری لەنەخۆشخانەکە بەرداوە و چەندین کارمەند و بریندار لەناو نەخۆشخانەکەدا سوتاون
هێزەکانی سوریای دیموکرات،رەتیدەکەنەوە و پەیوەندیان بە تەقینەوەکەی منبجەوە هەبێت،داوا لەدانیشتوانی منبج دەکەین هاوکارمان بن لەدۆزینەوەی بکەرانی ئەو کارە
ئەنجوومەنی سەربازیی منبج-ی سەر بە هەسەدە لە راگەیێندراوێکدا رایگەیاند،سەرکۆنەی تەقینەوە تیرۆریستییەکەی دوێنێ شەوی منبج دەکەین،هەر تێوەگلانێکی هێزەکانمان لە هێرشەکە دا رەتدەکەینەوە
کاری هێزەکانی ئێمە نییە
لەهەمان کاتدا،هەسەدە داواش لە دانیشتووانی منبج دەکات هاوکاریان بن لە دۆزینەوەی بکەرە راستەقینەکانی تەقینەوەکە "لە ریزەکانی بەکرێگیراوانی تورکیا کە کردەوە تاوانکارییەکانیان وەکو کوشتن، تاڵانکردن و تۆقاندنی خەڵکی لە زیادبووندایە."
هاوکارمان بن لەدۆزینەوەی بکەرانی کارەکە
یڵماز تونج، وەزیری دادی تورکیا رایگەیاند، مۆڵەتیان داوەتە دەم پارتی سەردانی عەبدوڵڵا ئۆجەلان لە ئیمرالی بکات،رەنگە سەردانەکەیان شەممە یاخود یەک شەممە بێت
وەزیری دادی تورکیا رایگەیاند مۆڵەتمان داوە بە دەم پارتی سەردانی ئۆجەلان بکەن لەدورگەی ئیمراڵی ، هەروەها مۆڵەت بە هەریەک لە سڕی سورەیا ئۆندەر و پەروین بوڵدان، پەرلەمانتارانی دەم پارتی دراوە و سەردانەکەیان رەنگە سبەی شەممە یان یەکشەممە بێت، بەپێی گونجاویی کەشوهەوا.
شەممە یان یەک شەممە سەردانی ئیمراڵی دەکەن
عەبدوڵڵا ئۆجەلان، رێبەری پارتی کرێکارانی کوردستان- پەکەکە لە ١٥ی شوباتی ١٩٩٩ لە ئۆپەراسیۆنێکی میت لە کینیا دەستگیرکرا و گەڕێندرایەوە تورکیا.
لەساڵی ١٩٩٩ لەئۆپراسیۆنێکدا میت عەبدوڵڵا ئۆجەلان دەستگیرکرد
ئۆجەلان دەیان ساڵە لە زیندانێکی دوورگەی ئیمرالی بەندکراوە.
فه‌رمانده‌ی هێزەکانی سوریای دیموکرات "هەسەدە" رایدەگەیەنێت، هۆشداری ده‌ده‌ن له كاره‌ساتێك كه هه‌ڕه‌شه له شاری كۆبانی ده‌كات، ئاماژە بەوەشدەکات، پێیانوایه سوریا ده‌بێت ده‌وڵه‌تێكی نا ناوه‌ندیی فره‌یی دیموكراتی هەبێت.
"مه‌زڵوم عه‌بدی له چاوپێكه‌وتنێكدا له‌گه‌ڵ رۆژنامه‌ی (شه‌رقولئه‌وسه‌ت) رایگەیاند، "له رۆژی دووه‌می ئۆپەراسیۆنی (ردع العدوان)وه، هه‌ماهه‌نگی مه‌یدانیمان هه‌بووه له‌گه‌ڵ ئیداره‌ی پڕۆسه سه‌ربازییه‌كان له سوریا، سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی هیچ دانوستانێكی راسته‌وخۆمان له‌گه‌ڵ ده‌سته‌ی ته‌حریری شام نییه".
ئاماژەی بەوەکرد، "ئه‌و هه‌ماهه‌نگییه‌ی له رۆژی دووه‌مه‌وه له‌گه‌ڵ ده‌سته‌ی ته‌حریری شام دروستبووه، بۆ خۆبه‌دوورگرتن بووه له به‌ریه‌ككه‌وتن له‌نێوان هێزه‌كانمان له هه‌ندێك گه‌ڕه‌كی حه‌له‌ب، هه‌روه‌ها بۆ گواستنه‌وه‌ی ئاواره‌كان له كا‌مپه‌كانی ناوچه‌ی ته‌ل ره‌فعه‌ت، كه له‌لایه‌ن گروپه‌كانی هاوپه‌یمانی توركیاوه ڕووبه‌ڕووی هێرش بوونه‌وه، تائێستاش ئه‌و هه‌ماهه‌نگییه به‌رده‌وامه".
ئەوەشی خستەڕوو، "هۆشداری ده‌ده‌ین له كاره‌ساتێك كه هه‌ڕه‌شه له شاری كۆبانی ده‌كات، له‌گه‌ڵ به‌رده‌وامی كۆكردنه‌وه‌ی هێز له‌لایه‌ن توركیاوه، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی پێشنیازمان كردووه بۆ ئه‌وه‌ی ببێته ناوچه‌یه‌كی له‌چه‌ك داماڵراو، به‌ڵام تائێستا ئه‌نقه‌ره وه‌ڵامی نه‌داوه‌ته‌وه".
جه‌دعون ساعر وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئیسرائیل رایگه‌یاند، "حكومه‌تی نوێ له سوریا باندێكی تیرۆریستییه كه له ئیدلب بون و دیمه‌شقی پایته‌ختیان كۆنترۆڵكرد و حكومه‌تێكی سه‌قامگیر نییه".
جه‌دعون ساعر جه‌دعون ساعر وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئیسرائیل ، وڵاتانی جیهان زۆر پێیان خۆشه ئه‌و سه‌ركردانه‌ی ئێستا له سوریا وه‌ك حكومه‌تێكی نوێ و سه‌قامگیر ببینن، چونكه ئه‌و وڵاتانه ده‌یانه‌وێت ئاواره‌كان له‌سه‌ر زه‌ویه‌كانیان بگه‌ڕێننه‌وه بۆ سوریا. به‌ڵام ئه‌مه وا نییه، له سووریاش له‌گه‌ڵ عه‌له‌وییه‌كان له كه‌ناراوه‌كان شه‌ڕ هه‌یه، هه‌ڕه‌شه‌ی ئاشكراش له‌لایه‌ن ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان سه‌رۆك كۆماری توركیاوه هەیە بۆ نه‌هێشتنی خۆبه‌ڕێوه‌به‌ری كورده‌كان و هه‌راسانكردنی كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌سیحی له سووریا
ئەمە لە کاتێکدایە، ماهر مه‌روان، پارێزگاری نوێی دیمه‌شق ئه‌مڕۆ دووپاتیكرده‌وه كه وڵاته‌كه‌ی كێشه‌ی له‌گه‌ڵ ئیسرائیلدا نییه و به‌دوای ململانێ له‌گه‌ڵ ئیسرائیلدا ناگه‌ڕێت، به له‌به‌رچاوگرتنی ئه‌وه‌ی نیگه‌رانییه ئه‌منییه‌كانی ئیسرائیل دوای گۆڕینی ڕژێم له سووریا سروشتی بوون.
نیپاڵ بە نیازە پڵنگەکانی بکاتە دیاری بۆ هەر وڵاتێک کە دەیەوێت، بەهۆی ئەوەی پەلاماری خەڵکی ئەو وڵاتە دەدەن و دەیانخۆن ، لە هەمان کاتدا بڵنگەکان هەڕەشەی لەناوچوونیان لەسەرە
ئاژانسی بی بی سی بەڕیتانی بڵاویکردوە، حکومەتی نیپاڵ بە نیازە ٣٥٠ پڵنگ بە دیاری ببەخشێتە هەر وڵاتێک کە دەیەوێت، شارما تولی سەرۆکوەزیرانی نیپاڵ رایگەیاند، .وڵاتەكەمان پڵنگی زۆرە و ناتوانین رێگە بدەین ھاووڵاتیانمان بخۆن و توانای بەخێوکردنیمان نییە.
ناتوانین بەخێویان بکەین
.بی بی سی بەڕیتانی ئاماژەبەوەشدەکات، بەپێی ئامارەكانی حكومەتی نیپاڵ، لەنێوان ساڵانی ٢٠١٩ تا ٢٠٢٣، پڵنگەكان زیاتر لە ٣٠ كەسی ئەو وڵاتەیان كوشتووە.
پڵنگەکان هاوڵاتیانمان دەخۆن
.ئەمە لەکاتێکدایە ئەو پڵنگانەی حکومەتی نیپاڵ مەترسی لە ناوچوونیان لەسەرە بەڵام سەرۆکوەزیرانی نیپاڵ دەڵێت"ناتوانین بەخێویان بکەین".
سەرۆكی ئەڵمانیا پەرلەمانی وڵاتەكەی هەڵوەشاندەوە و بڕیاریدا لە مانگی دووی ساڵی داهاتوو هەڵبژاردنی پێشوەختە بكرێت.
میدیاكانی ئەڵمانیا بڵاویانكردەوە، فرانك واڵتەر شتاینمایەر سەرۆكی ئەو وڵاتە لەسەر داوای ئۆلاف شۆڵتز راوێژكاری ئەڵمانیا بە بڕیارێك پەرلەمانی وڵاتەكەی هەڵوەشاندووەتەوە، بڕیاریشداوە لە رۆژی ٢٣ مانگی دووی ساڵی داهاتوو هەڵبژاردنی گشتی پێشوەخت لە ئەڵمانیا ئەنجام بدرێت.
سەرۆكی ئەڵمانیا راشیگەیاندووە، ئاسایش و ئارامی سیاسی گەورەترین سەرمایەی وڵاتەكەیەتی و سازشی لەسەر ناكەن.
ئاماژە بەوەشكراوە، داوكارییەكەی راوێژكاری ئەڵمانیا بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان لەسەر بنەمای ماددەی ٦٨ـی دەستووری وڵاتەكەیەتی .
ئەوەش لەكاتێكدایە ئۆلاف شۆڵتز راوێژكاری ئەڵمانیا لە رۆژی ١٦ـی ئەم مانگە نەیتوانی متمانەی پەرلەمان بۆ پشتیوانیكردنی حكومەتی ئەڵمانیا بەدەستبهێنێت.
سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل دەڵێت، رەگ و لقەكانی ئێرانیان لە ناوچەكە بە تەواوی بڕیووە و وڵاتانی عەرەبیش سازشی زۆریان بۆ ئیسرائیل كردووە.
بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند، دوای دەستپێكردنی شەڕی نێوان سوپای وڵاتەكەی و بزوتنەوەی حەماس لە كەرتی غەززە و دواتریش هێرشەكانی وڵاتەكەی بۆسەر بارەگاكانی حزبوڵا لە لوبنان، جیهانی عەرەبی سازشی زۆریان بۆ ئیسرائیل كرد لەپێناو كۆتاییهێنان بەو شەڕە، بەڵام وڵاتەكەی ئەو سازشانەی قبوڵ نەكرد لە پێناو دڵنیابوون لە پاراستنی سنوورەكان و ژیان و سەلامەتی ئیسرائیلییەكان.
وتیشی، بۆ نەهێشتنی هەژموون و رۆڵی ئێران لە ناوچەكە كە بووەتە سەرچاوەی ئاژاوە و نائارامی، هەنگاوی گرنگیان ناوە و رەگ و لقەكانی ئەو وڵاتەكەیان لە ناوچەكە بڕیووە و ئەوەی كە تائێستا مابێتەوە و هەڕەشە بێت بۆسەر ئیسرائیل تەنها حوسییەكانی یەمەنە، بەڵام ئەوانیش لە ناودەبرێن.
لێپرسراوی لەسێدارەدانی مەیدانی لە زیندانی سیدنایا دەستگیركرا و لە حومس لە پێكدادانێكدا لەگەڵ چەكدارانی "پاشماوەی بەشار ئەسەد" كوژرا.
روانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ بڵاویکردەوە، دەسەڵاتدارانی نوێی سوریا محەمەد كەنجۆ ئەلحەسەن سەرۆكی پێشووی دادوەری سەربازی، كە بەرپرسی لەسێدارەدانی مەیدانی بووە لە گرتووخانەی سیدنایا، دوای دەستگیركردنی لە رووبەڕووبوونەوەیەكی چەكداریدا كوژراوە.
روانگەكە ئاماژەی بە دەستگیركردنی حەسەن و بیست ئەندامی كردووە لە میانەی هەڵمەتێكی ئەمنی بەرفراوان، كە لەلایەن فەرمانگەی ئۆپراسیۆنە سەربازییەكانەوە ئەنجامدراوە.
زیندانی سیدنایا لە سوریا بە خراپرترین زیندانی ئەووڵاتە دادەنرێت و تیایدا بە هەزاران زیندانی بە توندترین شێوە ئەشكەنجە دراون، هەزاران كەسیش بە تۆمەتی جیاواز لەسێدارەدراون.
بنیامین ناتانیاهۆ هەڕەشەی توند لە حوسییەكانی یەمەن دەكات و دەڵێت، ئەگەر هێرشەكانیان بۆ سەر ئیسرائیل رانەگرن، ئەوا هەمان چارەنووسی دوژمنەكانی دیكەیان لە ناوچەكە دەبێت قۆڵێکی دیکەی ئێرانیش دەبڕین
بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند حوسیەکانی یەمەن ئەگەر هێرشەکانیان بۆ سەر ئیسرائیل رانەگرن ئەوا هەمان چارەنووسی دوژمنەكانی دیكەیان لە ناوچەكە دەبێت قۆڵێکی دیکەی ئێرانیش دەبڕین لەناوچەکەدا وهەژموونی ئێران کەمتردەکەینەوە،
هەموو قۆڵەکانی ئێران دەبڕین
لەلایەکی دیکەوە، میدیاكانی ئەو وڵاتەش دەڵێن، رای جیاواز لەنێو ئیدارەكەی ناتانیاهۆ هەیە سەبارەت بەوەی كە تەلئەبیب راستەوخۆ روبەڕوی تاران ببێتەوە باشترە، یان هێرشەكانی بۆ سەر حوسییەكان چڕبكاتەوە و ژێرخانی سەربازییان لەناوببات، بەڵام بۆ ئەمەیان دەبێت چاوەڕێی دەستبەكاربوونی دۆناڵد ترەمپ بكات.
ئەمە لەکاتێکدایە ئیسرائیل بەچری بۆردومانی سەنعای پایتەختی یەمەنی کرد و فرۆکەخانەی ئەو وڵاتەی بە ئامانج گرت وبەپێی زانیاریەکان فرۆکەخانەکە بەهۆی هێرشەکانی ئیسرائیلەوە بەتەواوی وێران بووە
لەهێرشەکەماندا سەرۆک وەزیرانی یەمەن ئاگاداربووە
هەروەها،سوپای ئیسرائیل دەڵێت" هێرشەکانمان بەئاگاداری وەزیری بەرگری و سەرۆک ئەرکانی سوپای یەمەن و سەرۆک وەزیرانی یەمەن ئەنجامداوە".
ئیسرائیل،بەدوای سەرکردەی حوسییەکان دەگەرێن
لەلایەکی یکەشەوە،وەزیری بەرگری ئیسرائیل رایگەیاند، بەدوای هەموو سەرکردەکانی حوسییەکاندا دەگەرێین و هیچیان رزگاریان نابێت
وەفدێكی هەواڵگری عیراق گەیشتە دیمەشقی پایتەختی سوریا و لەگەڵ ئیدارەی نوێی ئەو وڵاتە كۆبووەوە و عیراق داوای پاراستنی سنورەكان و دەستوەرنەدان لە كاروباری سوریای كردووە.سوریاش دڵنیایی داوەتە عیراق
باسم عەوادی وتەبێژی حكومەتی عیراق رایگەیاند، وەفدێكی حكومەتی عیراق بە سەرۆكایەتی حەمید شەتری سەرۆكی دەزگای هەواڵگری چووەتە دیمەشق و لەگەڵ ئەحمەد شەرع فەرماندەی ئیدارەی نوێی سوریا و وەزیری دەرەوە و هەواڵگری سوریا كۆبوەتەوە بۆ گفتوگۆكردن لەبارەی رەوشی ئێستای سوریا.
سەرچاوەیەكیش لە وەفدی عیراق رایگەیاندووە، وەفدەكەیان داوای پڕكردنەوەی بۆشایی ئەمنی سنورەكانی نێوان هەردولای كردووە بۆ ئەوەی گروپە چەكدارەكان دزە نەكەن ناو عیراق و لەو رێگەیەوەی هێرش نەكرێتە سەری.
وتوشیەتی، عیراق داوای دڵنیایی لە سوریا كردووە لە رووی سنورەكان و سەقامگیری و دەستوەرنەدان لە كاروباری ناوخۆی یەكتری.
دوای دەستبەكاربوونی ئیدارەی نوێی سوریا، یەكەمجارە عیراق وەفدی رەسمی رەوانەی ئەو وڵاتە دەكات.
روانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ رایگەیاند، لە پارێزگەی تەڕتوس محەممەد کنجۆ حەسەن، بەرپرسی لە سێدارەدان لە زیندانی سیدنایا، لە لایەن هێزەکانی دەسەڵاتی نوێی سووریاوە دەستگیرکراوە.
روانگەی سوری رایگەیاند فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی سووریای نوێی، لە ئۆپەراسیۆنێکدا لیوا محەمەد گەنجۆ حەسەن، بەرپرسی دادگای مەیدانی زیندانی سیدنایا لەدخربەت ئەل مەعزەی سەر بە شارۆچکەی تەرتوس دەستگیر کرد
ئەمە لەکاتێکدایە ناوبراو لە ئاڵۆزییەکانی ٢٠١١ـەوە تاوانبارە بە کوشتن و لە سێدارەدانی هەزاران هاووڵاتی سووری، و یەکێک بووە لە داواکراوانی سەرانی ڕژێمەکەی ئەسەد و بەرپرس بووە لە سەرکوتکردنی خۆپیشاندان و ڕاپەڕینەکانی خەڵکی سووریا.
روانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ ئاماژە بەوە دەکات، محەممەد کنجۆ لەگەڵ 20 سەربازی دیکەی سەردەمی ئەسەد دەستگیرکراوە.
میدیاكانی توركیا رایانگەیاند، ئەمڕۆ یان سبەینێ وەفدێكی دەمپارتی بۆ بینینی عەبدوڵا ئۆجەلان دەچینە ئیمراڵی.
ڕۆژنامەی سەباحی توركی بڵاویكردەوە، دەسەڵاتدارانی توركیا رەزامەندیان لەسەر داوایەكی پارتی دیموكراسی و یەكسانی گەلان دەمپارتی دەبڕیوە بۆ سەردانی ئۆجەلان و ئەمڕۆ یان سبەینێ هەر یەك لە سری سورەیا ئۆندەر و پەروین بوڵدان دەچنە زیندانی ئیمراڵی بۆ ئەنجامدانی دیدارێك لەگەڵ عەبدوڵا ئۆجەلان رێبەری زیندانیكراوی پارتی كرێكارانی كوردستان پەكەكە.
ئەو رێگەپێدانەش لەدوای ئەوە دێت، كە هەریەك لە توڵای هاتیمئۆغولاری و تونجەر باكرهان، هاوسەرۆكانی دەمپارتی داوایەكیان ئاڕاستەی وەزارەتی دادی توركیا كردبوو بۆ بینینی ئۆجەلان لەبارەی دەستپێكردنەوەی پرسی پرۆسەی ئاشتی لە توركیا و باكوری كوردستان.
رۆژی ٢٢ی تشرینی دووەم، دەوڵەت باخچەلی، سەرۆكی مەهەپە لە لە كۆبوونەوەی پارتەكەی لە پەرلەمانی توركیا رایگەیاند، پێویستە ئۆجەلان داوا لە پەكەكە بكات چەك دابنێت، هەروەها ئەردۆغانیش پشتیوانی لە قسەكانی باخچەلی كرد، لە هەمانكاتدا باخچەلی رایگەیاندبوو، پێویستە دەمپارتی و ئۆجەلان لە ئیمراڵی كۆببنەوە بۆ ئەو مەبەستە.
پێشنیوەڕۆی دوێنێ فڕۆکەیەک بە ٧٢ سەرنشینەوە لە کازاخستان کەوتە خوارەوە، ئێستاش رۆژێک دوای رووداوەکە، پەنجەی تۆمەت بۆ روسیا رادەکێشرێت و چەند ئەگەرێک بە هۆکاری کەوتنە خوارەوەی فڕۆکەکە دادەنرێن.
رووداوەکە پێشنیوەڕۆی دوێنێ چوارشەممە روویدا، لەکاتێکدا فڕۆکەیەکی هێڵی ئاسمانی کازاخستان لە باکووری ئازەربایجانەوە بەرەو روسیا بە رێگاوە بوو، لە کازاخستان کۆنتڕۆڵی لەدەستدا و کەوتە خوارەوە.
فڕۆکەکە ٧٢ سەرنشینی تێدا بوو، کە ٥ کەسیان ستافی فڕۆکەکە بوون، لە رووداوەکەدا بەپێی دوایین ئامارەکان ٣٢ کەس رزگار کراون کە دووانیان منداڵن.
ڤیدیۆی ساتی کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکە
لە سەرەتادا باس لە دوو ئەگەر دەکرا لەبارەی کەوتنە خوارەوەی فڕۆکەکەوە، یەکێکیان ئەوەبوو دەوترا پۆلێکی باڵندە خۆیان بە فڕۆکەکەدا کێشاوە، دووەم ئەگەریش دەوترا، سیستمی جی پی ئێسی فڕۆکەکە بۆماوەیەکی درێژ لەکارکەوتووە و نەکەوتووەتەوە کار، بەهۆیەوە فڕۆکەوانەکە رێرەوی خۆی لەدەستداوە.
"پێدەچێت روسیا سیستمی جی پی ئێسی فڕۆکەکەی لەکارخستبێت"
هەرچەندە تاوەکو ئێستا هیچ روونکردنەوەیەکی رەسمی لەلایەن بەرپرسانەوە لەسەر هۆکاری کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکە نییە، بەڵام هەر لە سەرەتای رووداوەکەوە تۆمەتی رووداوەکە خرایە پاڵ روسیا، بەوهۆیەی لەماوەی رابردووشدا گومان لەسەر روسیا هەبوو کە دەستوەردانی لە سیستمی جی پی ئێسی فڕۆکەکانی کازاخستاندا کردبێت.
لەگرتە ڤیدیۆکانی دوای رووداوەکە دەردەکەون، فڕۆکەکە چەند شوێنەوارێکی بەسەرەوەیە، وەک ئەوەی بەئامانج گیرابێت و پێکرابێت، ئێستا پەنجەی تۆمەت ئاڕاستەی روسیایە و میدیا جیهانییەکان لە زاری سەرچاوە ئەمنییەکانەوە باس لەوە دەکەن، پێدەچیت روسیا بە هەڵە فڕۆکەکەی کردبێتە ئامانج و وایزانیبێت سەر بە ئۆکرانیایە.
"وادەر دەکەوێت فڕۆکەکە بەئامانج گیرابێت"
لەلایەکی دیکەوە لە کەناڵی فەرمی خۆی لە تێلیگرام، کەناڵی "بازا" کە پەیوەستە بە خزمەتگوزارییە ئەمنییەکانی روسیاوە باسی لەوەکردووە، "ئەو پاشماوە و کونانەی لەسەر پلێتی فڕۆکەکە دەبینرێن، لەو شوێنەوارانە دەچن کە بۆردومانکردن یان هەوڵی تەقاندنەوە جێی دەهێڵن".
ئاماژەی بەوەشکردووە، "پێدەچێت ئەوە شوێنەواری بەرکەوتنی موشەکی دژەفڕۆکە بێت".
لەلایەکی دیکەوە چەناڵی "ریبار" لە تێلیگرام ئەوەی خستووەتە روو، لەوکاتەوەی ئەو فڕۆکەیە بەرێگاوە بووە بەرەو روسیا، لەسەر هەمان هێڵ فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکانی ئۆکرانیا بەسەر ناوچەکەدا فڕیون".
لە ساتی رووداوەکەدا تیمی فڕۆکەکە بە سەرنشینەکانیان راگەیاندووە، پێکدادانێک لە هەوادا روویداوە و پێویستە ئۆکسجینەکانیان ببەستن، بەڵام پاش ماوەیەکی کورت یەکێک لە خەزانەکانی ئۆکسجینی فڕۆکەکە تەقیوەتەوە. سەرچاوە ئەمنییەکانیش دەڵێن، فڕۆکەکە رووبەڕووی سیستمی بەرگریی ئاسمانیی روسیا بووەتەوە.
لەدوای رووداوەکە دوێنێ ئاژانسی ئەسۆشیەتید پرێس ئەوەی خستە روو، ٤٢ کەس لە سەرنشینەکانی فڕۆکەکە خەڵکی ئازەربایجان بوون، ١٦ کەسیان خەڵکی روسیا بوون، شەش کەسیشیان کازاخستانی و سیانەکەی دیکەش خەڵکی قیرغستان بوون.
لەئێستاشدا لێکۆڵینەوەکان لە رووداوی کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکە بەردەوامن و لەپاش ٢٤ سەعات لە رووداوەکە، هێشتا هیچ لایەنێکی رەسمی هۆکارەکەیان نەخستووەتە روو، ئەوەش گومانەکانی چڕتر کردووەتەوە.