روانگەی سوری بۆ مافی مرۆڤ رایگەیاند، لەمساڵدا ٥٢ هاوڵاتی مەدەنی لە زیندانەكانی رژێمی سوریا لەژێر ئەشكەنجەدا گیانیان لەدەستداوە.

روانگەی سوری بۆ مافی مرۆڤ لە راگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، رژێمی سوریا بەردەوامە لە ئەنجامدانی تاوان بەرامبەر زیندانی ئەو ناوچانەی لە ژێر كۆنترۆڵی رژێمدایە، ئەویش بە پشتگوێخستنی دۆخی تەندروستی و دەروونیان.

ئەوەشی خستەڕو، لەمساڵدا ٥٢ هاوڵاتی مەدەنی لە زیندانەكانی رژێمی سوریا لەژێر ئەشكەنجەدا گیانیان لەدەستداوە، دوای ئەوەی بە توندترین شێوە و پێچەوانەی یاسا مرۆییەكان ئەشكەنجەدراون، لەنێویشیاندا چالاكوانی سیاسی و خوێندكاری زانكۆ و نووسەر و ئەندازیار بوونیان هەیە.

روانگەی سوری راشیگەیاندووە، كاردەكەن بۆ دەستنیشانكردن و ئاشكراكردنی بارودۆخی زیندانەكانی رژێمی سوریا بۆ كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، تاكو لەسەر ئاستی باڵا فشاربكرێت بۆ سزادانی ئەنجامدەرانی ئەو تاوانانە.

 

ئەحمەد داودئۆغڵو سەرۆكی پارتی ئایندە لە توركیا رایگەیاند، بەرپرسیارێتی مێژوویی توركیایە بەهێزترین پەیوەندی لەگەڵ كوردەكانی سوریا و عیراق دروستبكات.

ئەحمەد تورك هاوسەرۆكی گەورە شارەوانی مێردین، كە قەیووم لە جێگەی دانراوە، لەگەڵ ئەحمەد داودئۆغڵو، سەرۆكی گشتیی پارتی ئاییندە كۆبونەوە، هەردولا جەختیان لەوەكردەوە، نابێت پردەكانی پەیوەندیی زیانیان پێبگات.

ئەحمەد تورك لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەنووسیدا رایگەیاند، لە كۆبوونەوەكەدا بیروڕای خۆیان سەبارەت بە داهاتوویەكی دیموكراتی خستووەتەڕوو، هەمووان پێویستیان بە ماندووبوون هەیە بۆ ئاشتی و ئایندەیەكی دیموكراسی.

لای خۆیەوە، ئەحمەد داودئۆغڵو ئاماژەی بۆ ئەوەكرد، بەرپرسیارێتی مێژوویی توركیایە بەهێزترین پەیوەندی لەگەڵ كوردەكانی سوریا و عیراق دروستبكات.

وتیشی، ئەگەر ئاشتی هەبێت، دەبێت لەسەر دوو بابەت ڕێكبكەون، یەكەمیان؛ دیموكراسییەكی تەواو بۆ هەمووان. دووەم؛ سازشنەكردن لەسەر سیستمی گشتی. تا ئەو كاتەی ئەوە ڕوونەدات، هیچ پرۆسەیەك ناتوانێت بەردەوام بێت.


 

بەهۆی دوو بۆردومانی ئیسرائیل بۆسەر باڵەخانەیەكی نیشتەجێبوون و كەمپێكی ئاوارەكان لە كەرتی غەززە زیاتر لە ٨٠ كەس كوژران و دەیانی تریش برینداربوون.

فەرماندەیی هێزەكانی بەرگری شارستانی فەلەستین رایگەیاندووە، هێزە ئاسمانییەكانی ئیسرائیل باڵەخانەیەكی نیشتەجێبوونیان لە ناوچەی بەیت لاهیا لە باكووری كەرتی غەززە كردووەتە ئامانج و بەهۆی داڕووخانی باڵەخانەكەشەوە ٧٢ كەس كوژران و زیاتر لە ٥٠ كەسی تریش برینداربوون و دەیان كەسیش كەوتوونەتە ژێر داروپەردووی باڵەخانەكە رووخاوەكە.

ئاماژەی بەوەشكردووە، بەهۆی بۆردومانێكی تری سوپای ئیسرائیل كەمپی بریج لە غەززە، ١١ كەس كوژران و دەیانی تریش برینداربوون.

ئێران سەرجەم كارگەكانی بەرهەمهێنانی لە سوریا دادەخات و هەناردەی تارانیش بۆ دیمەشق لە دوو ملیار دۆلارەوە بۆ كەمتر لە ١٥٠ ملیۆن دۆلار كەمیكردووە.

سەعید عارف سەرۆكی ژووری هاوبەشی بازرگانی ئێران و سوریا رایگەیاند، ئاستی هەناردەی ئێران بۆ سوریا بەشێوەیەكی بەرچاو دابەزیوە و زۆربەی كارگە گەورەكان و بە تایبەت بەرهەمهێنانی ئۆتۆمبێلی سایپای ئێران لە سوریا راگیراوە.

باس لەوەشدەكات، سەرەڕای راگرتنی زۆربەی كارگەكانی ئێران لە سوریا، هاوكات ئاستی هەناردەی ساڵانەش لە دوو ملیار و ٥٠ ملیۆن دۆلارەوە بۆ ١٢٤ ملیۆن دۆلار دابەزیووە، بەوەش دەردەكەوێت داهاتی ئێران لە سوریا زۆر كەمیكردووە.

سەرۆكانی چین و ئەمریكا كۆدەبنەوە و بایدنیش دەڵێت، ئەگەرچی ئەو دوو وڵاتە ركابەری یەكترن، بەڵام نەیانهێشتووە جەنگ لە نێوانیان دروست بێت.

جۆ بایدن، سەرۆكی ئەمریكا و شی جین پینگ، سەرۆكی چین لە پەراوێزی لوتكەی رێكخراوی هاوریكاریی ئاسیا ئەپێك لە پیرۆ كۆبونەوە و كۆشكی سپیش لە راگەیەنراوێكدا كۆبونەوەكەی بە هەنگاوێكی باشی نێوان ئەو دوو وڵاتە ناو برد.

لە كۆبونەوەكەدا بایدن رایگەیاند؛ ئەمریكا بە بەردەوامی وەك ركابەرێك لە چین دەڕوانێت بەڵام بە جۆرێك هەنگاوی نەناوە تا ببێتە هۆی هەڵگیرسانی جەنگ لەگەڵ ئەو وڵاتە، وتیشی، لە چوار ساڵی رابردودا هەمو كاتێك هاوڕا نەبون لەگەڵ چین، بەڵام لەگەڵ یەكتردا راستگۆ و راشكاو بوون.

هاوكات شی جین پینگ لە كۆبونەوەكەی لەگەڵ بایدن رایگەیاند؛ پێشوازی لە ئیدارەی نوێی ئەمریكا بە سەرۆكایەتی ترەمپ دەكات، بەڵام پەكین سورە لەسەر پاراستنی بەرژەوەندییەكانی و هۆشداریشی داوەتە واشنتۆن هاوكارییەكانی بۆ تایوان هێڵی سوری چین تێنەپەڕێنێت.

دەزگا ئەمنیەكانی ئیسرائیل رایانگەیاند، درەنگانی شەوی شەممە دوو بۆمبی رووناكی بەسەر ماڵی سەرۆك وەزیرانی وڵاتەكەدا تێپەڕبوون.

پۆلیس و دەزگای هەواڵگری ئیسرائیل لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەیان بەوەكردووە، دوو بۆمبی رووناكی بەسەر ماڵی بنیامین ناتانیاهۆدا لە ناوچەی قیساریا تێپەڕبوون و لە دەوروبەری ماڵەكەیدا كەوتوونەتە خوارەوە. 

دەشڵێن، ناتانیاهۆ و ئەندامانی خێزانەكەی لە كاتی ئاڕاستەكردن و كەوتنە خوارەوەی بۆمبەكە لە ماڵەوە نەبوون و بەرەبەیانی ئەمڕۆش سێ كەس بە گومانی پەیوەندی بەو رووداوەوە دەستگیركراون و لێكۆڵینەوەیان لەگەڵدا دەكرێت.

لە 19ی مانگی 10ی ئەمساڵدا سێ درۆن ئاڕاستەی ماڵی ناتانیاهۆ كران و ئیسرائیل ئێرانی تۆمەتبار كرد.

نەخۆشییەكی نادیاری مێشك كە سەدان كەسی تووش كردووە لە باشووری ڕۆژهەڵاتی كەنەدا، دەسەڵاتدارانی ناوچەكەی نیگەرانكردووە و داوای لێكۆڵینەوەی بەپەلە دەكرێت.

سۆزان هەڵت سەرۆك وەزیرانی ناوچەی نیو برۆنزویك لە كەنەدا، داوای لە ئاژانسی تەندروستیی گشتیی وڵاتەكەی كردووە هاوكاریبكەن لە لێكۆڵینەوە لەو نەخۆشییەی تووشی سەدان كەس بووە لە هەرێمەكەیدا.

وتیشی، پێویستیان بە لێكۆڵینەوەی ورد هەیە لەسەر هۆكاری نەخۆشییەكە، چونكە تائێستا نازانن چۆن دەستنیشانی نەخۆشییەكە بكەن و بە چ شێوەیەك چارەسەری بكەن.

بەشێك لە پزیشكەكان پێیان وایە ئەو نەخۆشییەی لە كەنەدا سەریهەڵداوە، نەخۆشییەكی لەخۆوە نییە و هۆكاری هەیە، بەپێی توێژینەوەكان لەم چەند ساڵەی دواییدا سەدان نەخۆش تۆماركراون كە بەدەست نیشانەكانی تێكچوونی دەمارەكانەوە دەناڵێنن، وەك دڵەڕاوكێ و سەختی خەوتن، هەروەها ئازاری ئەندامەكانی جەستە و تێكچوونی هاوسەنگی، زۆرینەشیان تەمەنیان لە خوار ٤٥ ساڵییەوە بووە.
 

سوپای ئیسرائیل هێرشی ئاسمانی كردە سەر دەوروبەری باشوری بەیروت، دوای ئەوەی هۆشداریدا بە دانیشتوانی ناوچەیەكی بەیروت و داوای چۆڵكردنی كرد.

بەپێی چەند گرتەیەكی ڤیدیۆیی دەردەكەوێت كە سوپای ئیسرائیل جارێكی تر ناوچەكانی دەوروبەری باشوری بەیروتی بۆردومانكردووە، دوای ئەوەی بەشێكی زۆری دانیشتوانەكەی ناوچەكەیان چۆڵكردووە، بەهۆی هۆشدارییەكانی ئیسرائیل بۆ چۆڵكردنی ناوچەكە لەو بارەیەوە.

سوپای ئیسرائیل دەڵێت، خەڵكی ئەو ناوچەیە نزیكن لە دامەزراوە و بەرژەوەندییەكانی حیزبوڵڵا كە سوپای ئیسرائیل لە ماوەیەكی نزیكدا بە چڕی لە دژیان چالاكی دەكات و هێرشی ئاسمانی دەكاتە سەریان.

سوپای ئیسرائیل داوای لە دانیشتوانی ناوچەكە كردووە بۆ سەلامەتی خۆیان و خێزانەكانیان، دەبێت دەستبەجێ باڵەخانەكان و دەوروبەریان چۆڵ بكەن و لانیكەم ٥٠٠ مەتر لێیان دوور بكەونەوە.

 

لە سەرەتای ساڵی ٢٠٢٥دا كۆمارییەكانی ئەمریكا بەبردنەوەی كورسییەكانی ئەنجومەنی نوێنەران و ئەنجومەنی پیران لانیكەم بۆ ماوەی دوو ساڵی داهاتوو، كۆنتڕۆڵی كۆنگرێس دەكەن.

سەرباری بردنەوەی دۆناڵد ترەمپ كاندیدی كۆمارییەكان لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی ئەمریكا، كۆمارییەكان بەبردنەوەیان لە هەردوو ئەنجومەنی نوێنەران و پیران دەتوانن سەرجەم دەمەزراوەكانی ئەمریكا بخەنە ژێر دەسەڵاتی خۆیانەوە.

لە ٢٠ ی مانگی یەكی ساڵی ٢٠٢٥ دا دۆناڵد ترەمپ وەكو ٤٧ هەمین سەرۆكی ئەمەریكا سوێندی یاسایی دەخوات و دوو هەفتە دوای ئەوەش كۆنگرێسی نوێ پێكدێت، دیموكراتەكانیش لە زۆربەی پرسەكاندا بە شێوەیەكی بەرچاو بێدەسەڵات دەبن بەوپێیەی كۆمارییەكان لە هەردوو ئەنجومەنەكەی كۆنگرێسدا دەبنە زۆرینە.

كۆمارییەكان لە ئەنجومەنی پیران ٥٣ كورسییان هەیە و دیموكراتەكانیش ٤٧ كورسییان هەیە، لە ئەنجومەنی نوێنەرانیشدا كۆمارییەكان تا ئێستا ٢١٨ كورسییان لە كۆی ٤٣٥ كورسییەكەی ئەنجومەنەكە بە دەستهێناوە و بوونەتە زۆرینە.

 

گەڕانەوەی پۆلیسی ئەخلاق لەلیبیا، مشتومڕی ناوخۆیی و دەرەكی لێكەوتووەتەوە و هاووڵاتیانی ئەو وڵاتە نیگەرانن لە سنوورداركردنی ئازادییەكان.

عیماد تەرابلوسی وەزیری ناوخۆی لیبیا ڕایگەیاند، بڕیاردراوە كارمەندانی پۆلیسی ئەخلاق لە مانگی كانوونی یەكەمی داهاتوو یگەڕێنەوە سەر كارەكانیان بۆ سەپاندنی دابونەریتی كۆمەڵگا.

وتیشی دەزگا ئەمنییەكان ڕێگری دەكەن لە پۆشینی ئەو جلوبەرگانەی كە لەگەڵ كەلتوور و تایبەتمەندی كۆمەڵگەی لیبیا ناگونجێن، هاوكات داوا لە ژنان و كچان دەكات جلی گونجاو لەبەر بكەن، جەختیش لە رێگریكردن  لە تێكەڵبوونی ژنان و پیاوان لە شوێنە گشتییەكاندا دەكاتەوە.

بڕیارەكەی حكومەتی لیبیا ڕای گشتی لەناوخۆی ئەو وڵاتە دابەشكردووە و هەندێك بە پاراستنی داب و نەریتی كۆمەڵگە پشتیوانی خۆیان بۆ بڕیارەكە دەربڕیوە و زۆرینەش ڕەخنەیان لێگرتووە و نیگەرانن لەبارەی كەمكردنەوەی ئازادییەكان و ئەگەری سەپاندنی یاسای توند لەسەر جلوبەرگ و هەڵسوكەوتی كەسایەتی تاك.

بەپێی بڕیارەكەی حكومەتی لیبیا، قەدەغەكردنی گەشتی ژنان بۆ ناو وڵات بەبێ سەرپەرشتیاری پیاو قەدەغەیە و ئەوانەی داوای ئازادی كەسیی دەكەن دەبێت بچنە ئەوروپا.

 

سەرۆكی ئەمریكا نزیكبوونەوە و هاوپەیمانی نێوان روسیا و كۆریای باكوور بە مەترسییەكی گەورە بۆ قۆناغی ئێستای جیهان وەسف دەكات.

جۆ بایدن سەرۆكی ئەمریكا لە پەراوێزی لوتكەی ئاسیا و زەریای هادی كە بە ئەپیك ناسراوە و لە شاری لیما پایتەختی پیرۆ بەڕێوەدەچێت، لەگەڵ شیگیرۆ ئیشیبا سەرۆك وەزیرانی ژاپۆن و یون سوك یول سەرۆكی كۆریای باشوور كۆبووەوە و رایگەیاند، ژاپۆن و كۆریای باشوور كە دوژمنایەتییەكی دێرین و مێژوویی لە نێوانیاندا هەیە، ئێستا بە نێوەندگیری ئەمریكا سەرقاڵی بەهێزكردنی پەیوەندییە ئەمنی و ئابوورییەكانیان و لەگەڵ ئەمریكا هاوپەیمانییەكی سێقۆڵییان پێكهێناوە.

بایدن وتیشی، پەیوەندییەكانی نێوان روسیا و كۆریای باكوور بەتایبەتیش لە بواری سەربازیدا، مەترسی و هەڕەشەیەكی گەورەیۆ بۆ قۆناغی ئێستای جیهان و ئاڵۆزتربوونی شەڕی ئۆكراین، چونكە كۆریای باكوور پلانی هەیە ژمارەیەكی زۆر سەربازی وڵاتی بۆ هاوكاریكردنی سوپای روسیا، رەوانەی مۆسكۆ بكات.

 

لێپرسراوێكی باڵای ئێران دەڵێت بەهیچ شێوەیەك وڵاتەكەی دەستبەرداری حزبوڵای لوبنان نابێت و بەردەوامیش دەبێت لە هاوكاری و پشتیوانیكردنی لە هەموو بوارێكدا.

عەلی لاریجانی راوێژكاری رابەری باڵای شۆڕشی ئیسلامی ئێران لە سەردانێكیدا بۆ بەیروت و كۆبوونەوەی لەگەڵ سەرۆكی حكومەتی كاربەڕێكەر و سەرۆكی پەرلەرمانی لوبنان رایگەیاند، هێرش و بۆردومانەكانی ئیسرائیل بۆسەر لوبنان و كەرتی غەززە پێچەوانەی سەرجەم یاسا نێودەوڵەتییەكانەو پابەند نەبوونە بڕیارەكانی ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی و تاوانێكی گەورەشە بەرامبەر خەڵكی مەدەنی لە كەرتی غەززە و ناوچەكانی باشووری لوبنان.

وتیشی، هەڵوێستی ئێران لە بەرامبەر حزبوڵای لوبنان لە رابردوو و ئێستا و داهاتووشدا روون و ئاشكرایە و بە هەموو شێوەیەك پشتیوانی كردووە و بەردەوامیش دەبێت لەو هاوكاریكردنە لە هەموو روویەكەوە و بەهیچ شێوەیەك و لە هیچ قۆناغێكیشدا ئێران دەستبەرداری حزبوڵا نابێت.

لێپرسراوانی ئیسرائیل دەڵێن لە هێرشەكانیان بۆسەر ئێران ئەو پێداویستی و كەرەستانەیان لەناوبردووە كە ئەو وڵاتە بۆ گەشەپێدانی چەكی ئەتۆمی پێویستی پێیانە.

ماڵپەری ئەكسیۆسی ئەمریكی لە زاری دوو لێپرسراوی باڵای ئیسرائیلیەوە بڵاویكردووەتەوە، بەپێی زانیارییە هەواڵگرییەكانیان ئەو بەڵگانەی دەستیان كەوتووە، هێرش و بۆردومانەكانی ئیسرائیل بۆسەر ئێران هەرچەندە زیانێكی گیانی زۆری بەو وڵاتە نەگەیاندووە، زیانی گەورەی بە ژێرخانی سەربازیی ئێران گەیاندووە، بەڵام تاران ئامادە نییە هیچ زانیارییەك لەبارەی ئەو زیانە گەورانە ئاشكرا بكات و بۆ رایگشتی جیهانی بخاتەڕوو.

راشیانگەیاندووە، یەكێك لەو شوێنانەی لە ئەنجامی هێرشەكانی ئیسرائیلدا زیانی گەورەی بەركەوتووە، كۆمەڵگەی بارشینی ئەتۆمییە كە یەكێكە لەناوەندە گرنگ و هەستیارە ئەتۆمییەكانی ئێران و زۆربەی ئەو كەرەستانەش كە ئەو وڵاتە پێویستی پێیانە بۆ گەشەپێدانی چەكی ئەتۆمی لەناو ئەو كۆمەڵگە ئەتۆمییە لەناوبراوان.

نرخی نەوت لەبازاڕەكانی جیهان دابەزینی تۆماركرد و یەك بەرمیل نەوتی برێنت بە ٧١ دۆلار مامەڵەی پێوەكرا. 

نرخی نەوت رۆژی هەینی لەكاتی داخستنی بۆرسەی جیهانیدا بەڕێژەی زیاتر لەسەدا ٢ دابەزینی تۆماركرد و یەك بەرمیل نەوتی خاوی برێنت كە پێوەرێكی جیهانییە بە ٧١ دۆلار و ٤ سەنت مامەڵەی پێوەكرا، یەك بەرمیل نەوتی تەكساس بە ٦٧ دۆلار و دوو سەنت مامەڵەی پێوە دەكرێت.

هاوكات نرخی نەوتی خاوی عیراق دابەزینی تۆماركرد و نەوتی بەسرە بە ٦٩ دۆلار و ٨ سەنت مامەڵەی پێوەكرا.

نرخی نەوت لەماوەی هەفتەیەكدا نزیكەی لەسەدا ٤ ی نرخەكەی لەدەستداوە، ئەوەش بەهۆی ئەگەی كەمبوونەوەی خواستی چین بۆ وزە و پرۆسەی كەمكردنەوەی سودی بانكی لەئەمریكا.


 

سەرۆك كۆماری توركیا داوای كردووە پارێزبەندی لەسەر پێنج پەرلەمانتار هەڵبگیرێت كە سێ‌ ئەندامیان پەرلەمانتاری دەم پارتین.

بەپێی هەواڵی میدیاكانی باكوری كوردستان، سەرۆك كۆماری توركیا، داوای لە سەرۆكایەتی پەرلەمانی توركیا كردووە، پارێزبەندی لەسەر سێ پەرلەمانتاری دەم پارتی و پەرلەمانتارێكی پارتی باش و پەرلەمانتارێكی سەربەخۆ هەڵبگیرێت.

ئەو پەرلەمانتارانەی كە داواكراوە پارێزبەندیان لەسەر هەڵبگیرێت پێكهاتوون لە، سالیحە ئایدەنیز، جێگری سەرۆكی پەرلەمان و جەنگیز چاندار و سەباحەت ئەردۆغان سارتاش، پەرلەمانتارانی پارتی یەكسانیی و دیموكرسیی گەلان (دەم پارتی) و بوراك ئاكبوراك، پەرلەمانتاری پارتی باش و یوكسەك ئاسڵان پەرلەمانتاری سەربەخۆ.


 

سەرۆكی ئۆكراین رایگەیاند، پوتن ماوەیەكی زۆر بوو دەیویست قسە لەگەڵ راوێژكاری ئەڵمانیا بكات و بەم هەنگاوەش هەوڵەكانی گۆشەگیری سەری شكستدەهێنێت.

 
ڤلۆدیمێر زیلینسكی سەرۆكی ئۆكراین لە بارەی پەیوەندیە تەلەفۆنیەكەی نێوان ئۆلاف شۆلتز راوێژكاری ئەڵمانیا و ڤلادیمیر پوتن سەرۆكی روسیا رایگەیاند، ئەو گفتوگۆیە وادەكات گۆشەگیری سەر پوتن شكست بهێنێت و لەمەودا پەیوەندی تەلەفۆنی تر ئەنجام دەدرێن. 

وتیشی، ئەوە رێك ئەو شتە بووە كە ماوەیەكی زۆرە پوتن بەنیازی بووە و ئەمە بۆ پوتن زۆر گرنگە. 

دوای پەیوەندیە تەلەفۆنیەكە، كۆشكی كرملین رایگەیاند، پێویستە كێیڤ لە چوارچێوەی سنوری خۆیدا بمێنێتەوە و لە چونەپاڵ ناتۆ پاشگەزبێتەوە.

 
وتەبێژی حكومەتی ئەڵمانیاش رایگەیاند، شۆڵتز ئیدانەی جەنگی شەڕانگێزانەی روسیای كردووە و داوای لە پوتن كردووە هێزەكانی لە ئۆكراین بكشێنێتەوە.