کوردستان
عەمید کاوە غەریب فەرماندەی پۆلیسی کەرکوک پێی ڕاگەیاندین، دوای تێپەڕبوونی ٧٢ سەعات بەسەر ڕووداوەکەدا کە یەکێک تۆمەتبارانی ئەو تاوانەیان دەستگیرکرد و دەستگیرکراوەکە دانی بە تاوانەکەدا نا، دوو تۆمەتباری تریشیان دەستگیرکرد. وتیشی، دوو تۆمەتبارەکەی تری ئەو کەیسەش بە ھەمان شێوە دانیان ناوە بە تاوانەکەیاندا.
فەرماندەی پۆلیسی کەرکۆک ڕاشیگەیاند، لە ئێستادا تەواوی تۆمەتبارانی ئەو کەیسە دەستگیرکراون و دەدرێنە دادگا، ئاشکراشیکرد، کێشەکە کۆمەڵایەتی بووە و بە پێی لێکۆڵینەوەکانیش دەرکەوتووە ئەو کەسانەی تاوانەکەیان ئەنجامداوە نزیکی ئەو خێزانەن.
ئەمڕۆ وەفدێکی حکومەتی ھەرێم و سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستان و لیژنەی پێشمەرگە لە پەرلەمان، بۆ تاوتوێکردنی چەند پڕۆژەیاسایەک لە پەرلەمانی کوردستان کۆدەبنەوە، یەکێک لە پڕۆژەیاساکان پێشنیارێکی حکومەتی ھەرێمە کە داوا دەکات پەرلەمان یاسایەک دەربکات ھاوشێوەی وڵاتانی جیھان ساڵانە لە ھەرێمی کوردستان مەدالیای شکۆمەندی و ڕێزلێنان پێشکەش بکرێت بە ھەر کەسێک کە لە بوارەکەی خۆیدا خزمەت بە خاک و نیشتمان و کوردستان بکات.
لەو بارەیەوە سەمیر ھەورامی وتەبێژی جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران ڕایگەیاند: پڕۆسەکە بەردەوام دەبێت و خودی قوباد تاڵەبانی بەردەوام لەسەر خەتە لەگەڵ ھێزەکانی ئاسایش و لایەنە پەیوەندیدارەکانی تر بۆ ئەوەی ڕێگری تەواو بکرێت لە ھەر یاسا شکێنییەک کە ئەگەری ڕوودانی ھەبێت.
ئاماژەی بەوەشدا کە لە ماوەی ٢٤ سەعاتی ڕابردوو و بەھۆی ئەو ھێزانەوە ھیچ جۆرە کارێکی نایاسایی ئەنجام نەدراوە و ھێزەکانی ئاسایش و ھێزەکانی تری دەروازەکان توانیویانە ڕێگریی تەواو بکەن لە ھەر ھەوڵێکی قاچاخچیەتی.
سەمیر ھەورامی ئەوەشی ڕاگەیاند کە ھێزەکانی ئاسایش بەردەوام دەبن لە ئەرکەکانیان و لە دەروازەکان دەمێننەوە. وتیشی، ئەمە ھەنگاوێکی گرنگە بە ئاڕاستەی چاکسازی و سەروەری یاسا و پارێزگاریکردن لە مافی گشتی.
ڕاشیگەیاند، ئەو گەشتیارانەی دەیانەوێت بە ئۆتۆمبێلی تایبەتی خۆیان سەردانی ئێران بکەن، پێویستە مۆلەتی شۆفێری نێودەوڵەتیان ھەبێت و ئەگەر ھەر گەشتیارێک بیەوێت زیاتر لە ١٠ ڕۆژ بە ئۆتۆمبێلی خۆی لە ئێران بمێنێتەوە، پێویستە تابلۆی ئێرانی "پلاک" وەربگیرێت.
کۆمپانیای گواستنەوەی کارەبای ناوچەی باکوور لە کەرکوک ڕایگەیاند، حەوت تاوەری تری کارەبا لەسەر ھێڵی گواستنەوەی ٤٠٠ کەیڤی لە نێوان کەرکوک و بێجی لە ڕێگەی بۆمبی چێنراوەوە تەقێنراونەتەوە و لە ئێستادا تیمەکانیان سەرقاڵی چاکردنەوەی ئەو تاوەرانەن بۆ ئەوەی بە زووترین کات کارەبا بۆ ھاوڵاتیان بگەڕێتەوە.
بە پێی ئامارێکی وەزارەتی کارەبای عێراق، لە ماوەی پێنج ڕۆژدا ٢٧ تاوەری گواستنەوەی کارەبا لە کەرکوک و سەڵاحەدین و نەینەوا تەقینراونەتەوە و گرفتی کەمی دابەشکردنی کارەبا دروست بووە.
لە کۆبوونەوەکەدا کە لە ھەولێر بەڕێوەچوو، لە بارەی دۆخی سیاسیی ھەرێمی کوردستان بیروڕا ئاڵوگۆڕکرا و لە لای خۆیەوە قوباد تاڵەبانی، دۆخی ناوخۆی یەکێتی و ھەنگاوە چاکسازییەکانی ئەم دواییەی بۆ شاندی میوان ڕوون کردەوە.
باڵیۆزی ئەمەریکا، پوختەیەکی لە بارەی دەرەنجامەکانی دیالۆگی ستراتیژی عێراق _ ئەمەریکا، بۆ جێگری سەرۆکوەزیران باس کرد، پابەندیی ھاوپەیمانانیشی بە شەڕی داعش و پاڵپشتی ئەمریکای بۆ ھێزە ئەمنییەکانی عێراق و پێشمەرگە دووپات کردەوە.
ھەروەھا ستایشی ڕۆڵی قوباد تاڵەبانی کرد بۆ ھەنگاوەکانی چاکسازیی، لە نێویاندا چاکسازییەکانی وەزارەتی پێشمەرگە و جەختیکردەوە "ئەمەریکا بەردەوام دەبێت لە پشتیوانیکردنی ھەرێمی کوردستان لە بوارە جیاکاندا، بە تایبەتیش لە بوارەکانی وەبەرھێنان و پەرەپێدانی کەرتی تایبەت".
لە بارەی ھەڵبژاردنەکانی داھاتووی پەرلەمانی عێراقیشەوە، ھەردوولا ھاوڕابوون، کە گرنگە لە کاتی دیاریکراوی خۆیدا ئەنجام بدرێت و ھەڵبژاردنێکی پاک و بێگەرد بێت.
لە بەشێکی تری کۆبوونەوەکەدا قوباد تاڵەبانی جەختیکردەوە حکومەت لەسەر ئەنجامدانی چاکسازی و کەمکردنەوەی ڕۆتین و نەھێشتنی گەندەڵی بەردەوام دەبێت. پیرۆزباییشی لە ڕۆبێرت پاڵەدینۆ کۆنسوڵی گشتی نوێی ئەمریکا کرد بە بۆنەی دەستبەکاربوونی لە ئەرکەکەی لە ھەرێمی کوردستان.
ھاوڵاتیان و فەرمانگە و شوێنە بازرگانی و کشتوکاڵییەکان ١ ترلیۆن و ٣٢٤ ملیار دینار پارەی کارەبا قەرزارن و "کەمال محەمد" وەزیری کارەبای ھەرێمیش ڕایگەیاند، قەرزی ھاوبەشانی کارەبا دەکەن بە ١٢ قیست و دەتوانن مانگانە لەگەڵ کرێی کارەباکەیان بیدەنەوە.
وتیشی، لە ١٥ی حوزەیران پێنج یەکەی کۆمپانیای ماس لە کارکەوتن و دوای چاککردنەوەی دوو یەکەیان ماوەی چەند ڕۆژێکە ڕەوشی کارەبا باشتر بووە و لە ئێستادا ڕۆژانە ١٥ بۆ ١٦ سەعات کارەبا دەدرێت بە ھاوڵاتیان.
بە پێی ڕاگەیەندراوێکی وەزارەتی تەندروستی، لە ماوەی ٢٤ سەعاتی ڕابردوو لە ھەرێمی کوردستان ٢٠٦٩ کەسی تر توشی ڤایرۆسی کۆرۆنا بوون و ١٩ تووشبووی تری کۆرۆنا گیانیان لە دەستدا و ٩٦٧ تووشبووی تری ڤایرۆسەکەش چاکبوونەتەوە.
ڕێکخراوی پشتیوانی لە ژنانی ئێزدی ڕایگەیاندووە، کچێکی ڕزگارکراوی ئێزدی بە ناوی (زیری مەتو شڤان) لەدایکبووی ساڵی ١٩٩٦ کە لە ساڵی ٢٠١٤ لەلایەن تیرۆریستانەوە داعشەوە لە ناوچەی تەل قەسەبی شەنگال ڕفێنراوە و لە چەند ڕۆژی ڕابردووشدا لە شاری دێرەزووری سوریا دۆزراوەتەوە و ئەمڕۆش لە ڕێوڕەسمێکدا لە شەنگال ڕادەستی کەسوکارەکەی دەکرێتەوە.
لە ساڵی ٢٠١٤ تیرۆریستانی داعش زیاتر لە ٦ ھەزار کچ و ژنی ئێزدییان ڕفاند و تا ئێستاش چارەنووسی زیاتر لە دوو ھەزار کەسیان نادیارە.
وەفدێکی سەرۆکایەتی ھەرێم و سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستان و لیژنەی پێشمەرگە لە پەرلەمانی کوردستان، بۆ تاوتوێکردنی پڕۆژە یاسای بەخشینی مەدالیای ڕێزلێنان و شکۆمەندی کۆبوونەوە.
فەوزی ھەریری سەرۆکی دیوانی سەرۆکایەتی ھەرێمی کوردستان ڕایگەیاند، ھیوادارن ئەو پڕۆژە یاسایە، کە بۆ بەخشینی مەدالیای ڕێزلێنانە بە ھەر کەسێک کە لە بوارەکەی خۆی خزمەتی کردبێت، پەسەند بکرێت.
لە بەرامبەردا سەعید ھەریری ئەندامی لیژنەی پێشمەرگە لە پەرلەمانی کوردستان، بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، تێبینیان لەسەر پڕۆژە یاساکە، چونکە ئەو کەسانە ناگرێتەوە کە لە ڕابردوودا خزمەتیان کردووە.
د. ئارام محەمەد قادر وەزیری خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی ڕایگەیاند، "ئامادەکارییەکان بۆ پێشوازیکردن لە ساڵی نوێی خوێندن دەستپێکردووە و پڕۆسەی خوێندن لە زانکۆ و پەیمانگەکانی ھەرێمی کوردستان لە دوای یەکی ئەیلول بە پێی ساڵنامەی زانکۆیی، بە پلان و بەرنامەی گونجاو دەستپێدەکات".
"د. عەبدوڵا ئەحمەد" جێگری بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی سلێمانی بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، بەھۆی زیادبوونی مەترسییەکانی ڤایرۆسی کۆرۆنا لە ھەرێم، ئەڵمانیا لە ڕێگەی کونسوڵخانەکەیەوە ھاوکار بووە لە دروستکردنی نەخۆشخانەیەکی نوێی تایبەت بە نەخۆشییە گوازراوەکان لە سلێمانی.
وتیشی، نەخۆشخانەکە پێکھاتووە لە ١٠٠ قەرەوێڵە و ٣٨یان بۆ چاودێری چڕ دابین دەکرێت، ڕوونیشیکردەوە، لە مانگی ١١ی ٢٠٢٠وە دەستکراوە بە دروستکردنی نەخۆشخانەکە و بیناکەی تەواوکراوە، لە ئێستادا چاوەڕێن ئامێر و دەرمان و پێداویستییەکانی تر دابین بکرێت و لە مانگی داھاتووەوە دەست بکرێت بە وەرگرتن و چارەسەرکردنی نەخۆش.
"بەشدار حەسەن" پارێزەری گیراوانی بادینان دەڵێت، "شێروان شێروانی" و ھاوڕێکانی لە دوای ئەوەی کران بە شاھید بەسەر "بەدەل بەرواری" و "ئومێد بەرۆشکی" و تۆمەتەکانیان ڕەتکردەوە، ئەشکەنجە دراون و ڕەوشیان باش نیە. دەشڵێت، پێویستە ئەو گیراوانە لە زیندانی ئاسایش نەمێنن و بگوازرێنەوە بۆ چاکسازی گەوران.
لە کۆبوونەوەکەدا باڵیۆزی بەریتانیا پشتیوانی تەواوی وڵاتەکەی دووپاتکردەوە بۆ پرۆسەی چاکسازی لە ھەرێمی کوردستان و رایگەیاند لەمەودوا بە تایبەت لە نزیکەوە ھاوکاری ھەرێمی کوردستان دەکات بۆ چاکسازی لە بوارەکانی دادگەری و کارگێڕیدا.
لەم چوارچێوەیەشدا قوباد تاڵەبانی گۆڕانکارییەکان و چاکسازییەکانی ئەمدواییەی بۆ شاندی میوان ڕوون کردەوە، ئەوانیش لای خۆیانەوە پاڵپشتی تەواوی خۆیان بۆ ھەنگاوەکانی جێگری سەرۆک وەزیران دەربڕی و گفتیان دا لەمەولا زیاتر لە پەیوەندیدا بن بۆ پشتیوانیکردنی ھەنگاوەکانی چاکسازی.
لەبارەی ھەڵبژاردنەکانی داھاتووی عێراقیشەوە، ھەردوولا ھاوڕابوون لە بەڕێوەچوونی ھەڵبژاردنەکان لە وادەی دیاریکراوی خۆیدا و جەختیان کردەوە دەبێت پرۆسەیەکی پاک و بێگەردبێت.
محەمەد حەسیب بەڕێوەبەری نەوت و کانزاکانی سلێمانی بە کوردسات نیوزی راگەیاند : بەھۆی کەمکردنەوەی ئەو بڕە بەنزینەی لە ئێرانەوە ھاوردەی پارێزگای سلێمانی دەکرێت نرخی ھەر لیترێت بەنزین لە سلێمانی ٢٥ دینار زیادی کردووە رەتیشی کردەوە، جێگیرکردنی ھێز لە دەوازە سنورییەکانی پارێزگای سلێمانی ھۆکار بێت بۆ زیادبونی نرخی بەنزین بەڕێوەبەری نەوت و کانزاکانی سلێمانی راشگەیاند: بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشەیە نوسینگەی جێگری سەرۆکی حکومەت و پارێزگاری سلێمانی ھاتوونەتە دەنگ و لەھەوڵی چارەسەرکردنی کێشەکەدان.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد کونسوڵگەری کۆماری ئیسلامی ئێران لە سلێمانی لە کێشەکە ئاگادار کراوەتەوە بۆ ئەوەی لە ماوەیەکی کەمدا ئەو کێشەیە چارەسەر بکرێت و بڕی پێویستی بەنزین ھاودەبکرێت بەمەش نرخی بەنزین لە سلێمانی دەگەڕێتەوە دۆخی پێشووتر .
لە ئێستاشدا نرخی یەک لیتر بەنزینی نۆرماڵ بە ٨٠٠ دینار و موحەسەن بە ٨٥٠ دینار و بەنزینی سوپەر بە ٩٢٥ دینار دەفرۆشرێت.
لەوبارەیەوە بە‌ڕێوبە‌ری ئاوی سلێمانی رایگەیاند: داوایان كردبوو بودجە‌یە‌كیان بۆ تەرخان بكرێت بە‌مە‌بە‌ستی زیاتر كردنی تواناكانیان بۆ دابین كردنی یئاوی خواردنە‌وە بۆ هاوڵاتیان و چارەسەر كردنی هە‌ندێك گرفتی تە‌كنیكی.
وتیشی: بە‌سوپاسە‌وە لەسەر راسپاردەی بافڵ تاڵەبانی هاوسە‌رۆكی یە‌كێتی، ئیدارە‌ی گشتیی بودجەیەكی بۆ ئەو مەبەستە تەرخان كرد.