عیراق
سەڵاح زینی تەمیمی، ئەندامی لیژنەکە رایگەیاندووە، رۆژھەڵاتی ناوەڕاست بە رەوشێکی ئەمنی قورس و ئاڵۆزدا تێدەپەڕێت، بابەتی نێردە دیپلۆماسییەکان و باڵیۆزخانەکانیش لە عێراق ھەستیارە و دەزگا ئەمنییەکان بە رۆڵی خۆیان ھەستاون، بۆیە بەدووری دەزانن ئەو نێردە دیپلۆماسییانە بکرێنە ئامانجی ھێرشی مووشەکی.
وتیشی، بوونی نێردە دیپلۆماسییەکان لە عێراق لە چوارچێوەی بڕیارە نێودەوڵەتییەکاندایە و حکومەتی عێراق بەرپرسیارە لە پاراستنیان.
ئەوەش لە کاتێکدایە کە رۆژنامەی "مەدا"ی عێراقی لەزاری چەند سەرچاوەیەکەوە بڵاویکردبووەوە، رەوشەکە زۆر ھەستیارە بە تایبەت دوای ئەوەی گروپە چەکدارەکان دەستیانکردووە بە بەئامانجگرتنی بنکەکانی ئەمریکا لە عێراق، ھەندێک لایەنیش ترسیان ھەیە لەوەی بەھۆی ئەو ھێرشانەوە ئەمریکا سزای عێراق بدات.
سەرچاوەکە راشیگەیاندبوو، پێشبینیدەکرێت ئەو ھێرشانە فراوانتر بن و باڵیۆزخانەی ئەمریکا و باڵیۆزخانەی وڵاتانی دیکە لە عێراق بگرێتەوە.
جومانە غەلای وتەبێژی کۆمسیۆنەکە بە ئاژانسی رەسمی عێراقی راگەیاند، تائێستا ٤٦١ کەس کە کاندید بوون بۆ ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکان دوورخراونەتەوە، ٥٤یان بەھۆی بوونی تاوانی پێشوەختە و ٢٤٠یان بەھۆی بوونی لێپرسینە لەسەر دادپەروەری لەسەریان.
بە وتەی جومانە غەلای، ئەو ژمارەیەی دیکەش کە دوورخراونەتەوە، بەھۆی بوونی بەڵگەنامەی ساختە و لێکۆڵینەوە لەسەریان لە دەستەی دەستپاکییەوە بووە.
کۆمیسیۆنی ھەڵبژاردنی عێراق جەختیشیکردووەتەوە لەوەی، ئامادەکارییەکانیان بۆ ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق بەردەوامە و ھیچ نییەتێک بۆ دواخستنی نییە.
محەمەد شیاع سودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەنوسیدا و لە وەڵامی پرسیاری پەیامنێری کوردسات نیوز ئاماژەی بەوەکرد، بۆ دوو مانگی داھاتوو ٧٠٠ ملیارەکە لە خۆیدا رەوانەی ھەرێم دەکرێت و ھیچ گرفتێکی بۆ دروست نەبووە، لەمانگی ١٢شدا پاکتاویی دارایی لە نێوان ھەرێم و بەغداد دەکرێت و دوای پاکتاوی داراییش پشکی ھەرێم لە ئینفاقی فیعلی خەرج دەکرێت.
وتیشی، دیوانی چاودێری دارایی ھەردوولا راپۆرتی خۆیان لەبارەی وردبینی فەرمانبەرانی ھەرێم ئامادەکردووە و بەم نزیکانە وەفدی ھەردوولا لەبارەی پرسی بودجە و موچەی فەرمانبەرانی ھەرێم جارێکی تر کۆدەبنەوە.
لەبارەی ھەناردەی نەوتی ھەرێم سەرۆک وەزیرانی عێراق ئەوەی خستەڕو، عێراق و تورکیا ئامادەییان دەربڕیوە بۆ دەستپێکردنەوەی ھەناردەی نەوتی ھەرێم، لەئێستاشدا تاکە کێشەی بەردەم دەستپێکردنەوەی ھەناردەی نەوتی ھەرێم تێچووی بەرھەمھێنانی کۆمپانیاکانە، دوای رێککەوتنیش لەگەڵ کۆمپانیا نەوتییەکان لە ماوەی ٣٠ رۆژدا ھەناردەی نەوتی ھەرێم دەستپێدەکاتەوە.
بەسەرپەرشتی د.لەتیف ڕەشید، سەرۆککۆماری عێراق دیوانی سەرۆکایەتی کۆمار بە ھەماھەنگی لەگەڵ وەزارەتی ژینگە، ئەمڕۆ سێشەممە ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ وۆرکشۆپێکی لەبارەی گۆڕانی کەشوھەوا ئەنجامدا.
وۆرک شۆپەکە کە بە ئامادەبوونی سەرۆککۆمار و وەزیری ژینگە، بەڕێز نزار ئەمێدی، سەرۆکی دیوان، بەڕێز کامیل دلێمی و ژمارەیەک لە ڕاوێژکاران و بەرپرسانی سەرۆکایەتی کۆمار بەڕێوەچوو، بە خوێندنەوەی چەند ئایەتێک لە قورئانی پیرۆز دەستیپێکرد، دواتر ئامادەبووان سورەتی فاتیحەیان خوێندن بۆ گیانی پاکی شەھیدانی عێراق و فەلەستین.
سەرۆککۆمار وتارێکی پێشکەشکرد و تیایدا ئاماژەی بە کاریگەرییە گەورەکانی گۆڕانی کەشوھەوا و قەیرانی ئاو لەسەر ژینگە و کشتوکاڵ کرد و ئاماژەی بەوە کرد کە ھۆکارەکانی کەمی ئاو بەھۆی چەند فاکتەرێکی بنچینەیی پەیوەستن بە کەشوھەوا و کەمی بارانبارین و بەرزی پلەی گەرما و وشکەساڵی و بە بیابانبوون، کە ئەم ھۆکارانە لە دەرەوەی کۆنترۆڵی مرۆڤەن و ئاماژە بەوە کرد کە ھەوڵێکی بێ ووچان ھەیە بۆ بەکارھێنانی ئاوی باران وبەفر لە ناوچەکانی ھەرێم و گلدانەوەی لە بەنداوەکان لە ڕێگای کۆکردنەوەی ستراتیژی و دروستکردنی بەنداو.
ئاماژەی بەوەشکردووە، کە ھۆکاری دیکەی کەمی ئاو پەیوەندی بە سەرچاوە ئاوییەکانی عێراقەوە ھەیە کە دەکەونە دەرەوەی سنوورە جوگرافییەکانی و وڵاتانی سەرچاوەکانی ئاو کۆنترۆڵی بڕی ئەو ئاوە دەکەن کە لە ڕێگەی ڕووباری دیجلە و فورات و لقەکانیانەوە دەڕژێنە وڵاتەوە، ئاماژەشی بەوەدا کە ھیچ ڕێککەوتنێکی نێودەوڵەتی یان دووقوڵی نییە بۆ ڕێکخستنی دابەشکردنی ئاوی ڕووبارەکان لە نێوان وڵاتاندا .
د.لەتیف ڕەشید جەختی لەوەشکردەوە، کە عێراق لە ڕێگەی پەیوەندییەکانی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ کە سەرچاوەی ڕووبارەکان و لقەکانیانی تێیدا، ھەوڵدەدات پشکێکی دیاریکراو و دادپەروەرانە بەدەست بگات کە پێداویستییە ئاوییەکانی دابین بکات، ھەروەھا ھەوڵی بەدەستھێنانی پلانەکانی کارپێکردنی ئەو وڵاتانە دەدات لە بەنداو و پڕۆژەکانیان لەسەر ڕووباری دیجلە و فورات کە نابێت کاریگەری لەسەر پشکی عێراق ھەبێت.
سەرۆککۆمار ھۆکاری سێیەمی کەمی ئاوی دەستنیشانکرد وەک پێویستی باشترکردنی بەڕێوەبردنی بەکارھێنانی ئاو بەگرتنەبەری ڕێگا مۆدێرنەکانی ئاودێری و کشتوکاڵ و جەختیشی کردەوە لەسەر پێویستی بەرزکردنەوەی ئاستی ھۆشیاری و بڵاوکردنەوەی کلتوورێکی نوێی بۆ پاراستنی ئاو ئەمەش لەڕێگای بەرنامەی فێرکردن لە خوێندنگەکاندا بۆ خوێندکاران لە تەمەنێکی بچووکەوە بۆ ئەوەی فێری بەفیڕۆنەدانی ئاو بکرێن.
ھەروەھا نزار ئامێدی وەزیری ژینگە، وتارێکی پێشکەش کرد کە تیایدا ئاماژەی بەکاریگەرییەکانی گۆڕانی کەشوھەوا لەعێراقدا کرد بەھۆی زیادبوونی وشکەساڵی و بە بیابانبوون و خۆڵبارین و خراپبوونی زەوی و کەمبوونەوەی زەویە کشتوکاڵییەکان و لەدەستدانی سیستمی ژینگەیی و کاریگەرییە کۆمەڵایەتی و تەندروستی و ئابوورییەکانیان وەک زیادبوونی ھەژاری و کۆچ لە ناوچە زیانلێکەوتووەکان کە ھەڕەشەیەکی ڕاستەوخۆیە بۆ سەر ئاو و خۆراک و ئاسایشی کۆمەڵگە، ھەروەھا وەزیری ژینگە ڕایگەیاند کە وەزارەتی ژینگە کاری زۆری کردووە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئەم ئاستەنگانە، چونکە ھەوڵە نیشتمانییەکان بەڕێوە دەبات بۆ چارەسەرکردنی کاریگەرییەکانی گۆڕانی کەشوھەوا، بەتایبەتی دوای ئەوەی عێراق بە فەرمی بەشداریکرد لە ڕێکەوتننامەی پاریس بۆ کەشوھەوا، لە کاتێکدا بەڵگەنامەی ھاوبەشیەکانی نیشتمانی عێراقی تەواو کرد کە بە چەتری کارەکانی کەشوھەوا تا ساڵی ٢٠٣٠ دادەنرێت .
دواتر سەرۆکی دیوانی سەرۆکایەتی کۆمار، کامیل دلێمی وتارێکی پێشکەشکرد و تیایدا باسی لە کاریگەرییە گەورەکانی گۆڕانی کەشوھەوا لەسەر ژیان و تەندروستی مرۆڤ لە ئێستا و داھاتوودا کرد. بەڕێزیان گوتیشی ئەو گۆڕانکارییە کەشوھەوایەی ڕووبەڕووی جیھان دەبێتەوە بە گشتی و عێراق بەتایبەتی، دەبێتە ھۆی لەمپەرخستنە بەردەم دەیان ساڵی پێشکەوتن لە بواری تەندروستیدا، بەتایبەتی کە عێراق یەکێکە لەو وڵاتانەی کە زۆرترین زیانی بەردەکەوێت لە ئەو مەترسییانەی کە بەھۆی ئەم خراپبوونە ژینگەییە سەختەوە دروست دەبێت، کە بەھۆی بەرکەوتنی بە شەپۆلی گەرما و بارانبارینی ناڕێک و وشکەساڵی و کەمی ئاو و کەمبوونەوەی ڕێژەی شوێنە سەوزەکان و زیادبوونی شۆرەکات و ڕەنگدانەوەی نەرێنی لەسەر بارودۆخی ئابووری وڵاتەوە وەک سەرۆک کۆمار ئاماژەی کرد بەو دۆسیانەی کە ڕاستەوخۆ پەیوەندییان بە ژیانی ھاوڵاتیانەوە ھەیە بەگوێرەی لە پێشینەکانی ئاسایش و سەقامگیری و ئاو و کەشوھەوا.
پاشان چالاکییەکانی وۆرکشۆپەکە بەچاودێری بەڕێوەبەری فەرمانگەی پلاندانان و گەشەپێدان لە سەرۆکایەتی کۆمار، بەڕێز سەگڤان جوندی دەستیپێکرد وبەگفتوگۆ و لێکۆڵینەوەی ژمارەیەک پسپۆڕی پەیوەندیدار بە گۆڕانی کەشوھەوا و کاریگەرییەکانی لەسەر عێراق و پێشبینییەکانی کەشوھەوا لە عێراق و ھەروەھا بەشدارییە نیشتمانیەکانی عێراق و ئاڕاستەکانی کرداری کەشوھەوا لەخۆگرت، جگە لە ئامادەکارییەکانی عێراق بۆ کۆنفرانسی داھاتوو لە وڵاتی ئیمارات .
ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بەسەرۆکایەتی محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق کۆبووەوە و دوو بڕیاری لەبارەی مووچە و دەرماڵەی فەرمانبەرانەوە دەکرد.
لە بڕیاری یەکەمدا ھاتووە، فەرمانبەرانی پلە ھەشت و نۆ و دە کە ھیچ دەرماڵەیەکیان نییە، بەرێژەی ٥٠٪ی مووچەکانیان دەرماڵەیان بۆ دەبەسترێت.
لە بڕیاری دووەمیشدا ھاتووە، ئەو خانەنشینانەی کە مووچەکانیان ملیۆنێک دینار یان کەمترە، بڕی ١٠٠ ھەزار دینار بۆ مووچەکانیان زیادە کرێت.
دەقی پەیامەکە...
بەڕێز ئەنتۆنیۆ گۆتێرێش
ئەمینداری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان
بە شانازی و خۆشحاڵییەوە بە بۆنەی رۆژی نەتەوە یەکگرتووەکان و چوونە بواری جێبەجێکردنی پەیماننامەکەیەوە پیرۆزباییتان لێدەکەین و جەختیش لە بەدیھێنانی ئامانج و پلان و پرنسێپەکانتان دەکەینەوە و دەستخۆشیتان لێدەکەین لە بەدیھێنانی ئومێد بۆ جیھان تا ھەمووان بتوانن چێژ لە ئاشتی و گەشەپێدانی بەردەوام وەربگرن.
ئەم دەرفەتە بەھەل دەزانین بۆ ئەوەی دڵنیاتان بکەینەوە کە پشتیوانتانین تا بەدیھێنانی دادپەروەری و پەرەپێدانی مرۆیی و زیادکردنی دەرفەتەکانی ژیان بەتایبەت بۆ گەنجان و ژنان.
لەم ڕۆژەدا خۆشحاڵین کە ھاوبەش وھاوڕاتانبین لە گرنگیدان بە مافەکانی مرۆڤ، بەتایبەتی لەم ھەلومەرجە سەختەی کە ئەمڕۆی دونیامان پێیدا تێدەپەڕێت، ھەروەھا دڵنیاشین لەھەوڵەکانتان بۆ دابینکردنی فریاگوزاری بۆ لیقەوماوان و کۆتاییھێنان بە دوبەرەکی.
دەمانەوێت نیگەرانی خۆمان دەرببڕین سەبارەت بە قەیرانەکانی کەشوھەوای ھەسارەکەمان، بەتایبەتی ئاو و گەرمبوونی جیھان، و ھاوسۆزین لەگەڵتان بۆ بەدیھێنانی ژینگەیەکی گونجاو بۆ ژیان .
ھیوای تەندروستیەکی باش بۆ ئێوە و پێشکەوتن بۆ ڕێکخراوەکەتان دەخوازین.
لەگەڵ ئەوپەڕی ڕێزمان
د. لەتیف جەمال ڕەشید
سەرۆککۆماری عێراق
رۆژنامەی نەھاری عەرەبی لە زاری سەرچاوەیەکی باڵای حکومەتی عێراقەوە بڵاویکردووەتەوە، لەسەرەتای دەستپێکردنی شەڕی نێوان حەماس و ئیسرائیلەوە چەند جارێک ئەمریکا لەگەڵ سەرجەم ئەو وڵاتانە گفتوگۆی کردووە و کە ھێز و نێردەی دیبلۆماسی ئەمریکایان لێیە لەناویشیاندا عێراق و ھۆشداری پێداون لەھەر ھێرش و بۆردومانێک بۆسەر بەژوەندییەکانی وڵاتەکەی لەو ناوچانە.
سەرچاوەکە راشیگەیاندووە، لەسەر بنەمای ھۆشدارییەکانی ئەمریکا، حکومەتی عێراق لیژنەیەکی باڵای پێکھێناوە بە مەبەستی گفتوگۆکردن لەگەڵ سەرکردە و فەرماندەی سەرجەم گرووپە چەکدارەکان بۆ ئەوەی رێگری بکات لە ئەگەری ھێرش و بۆردومانکردنی ھێزەکانی ئەمریکا و باڵیۆزخانەکەی لە عێراق.
لیوا یەحیا رەسوڵ وتەبێژی فەرماندەی گشتی ھێزە چەکدارەکانی عێراق لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوە کردووە، محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراقفەرمانیکردووە بە پێکھێنانی لیژنەیەکی باڵا بە مەبەستی لێکۆڵینەوە لە شەڕ و پێکدادانەکەی چیای قەرەچووغ لە سنووری مەخمور لە نێوان ھێزی پێشمەرگە و سوپای عێراق.
راشیگەیاندووە، سودانی داوای لە سەرجەم فەرماندەکانی پێشمەرگە و سوپای عێراق کردووە دان بەخۆیاندا بگرن و دەڵێت، پێویستە ھەمووان ژیرانە مامەڵە بکەن و سەرنج بخەنەسەر کاری پێکەوەیی و بەرژەوەندییە باڵاکان بپارێزن و کارێک نەکەن دووژمن و نەیارانی عێراق دڵخۆش بن.
لیوا یەحیا رەسوڵ وتەبێژی فەرماندەی گشتی ھێزە چەکدارەکانی عێراق لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاند، ھێرشەکان بۆسەر بنکە سەربازییەکانی عێراق رەتدەکەنەوە کە راوێژکارانی ھاوپەیمانانی لێیە.
وتیشی، راوێژکارانی ھاوپەیمانان لەسەر داواکاری رەسمی حکومەت لە عێراقن بەمەبەستی بەردەوامیدان بە کارەکانیان بۆ پشتیوانیکردنی ھێزە ئەمنییەکان و مەشق و راوێژکردن.
یەحیا رەسوڵ ئاماژەی بەوەشکرد، فەرماندەی گشتی ھێزە چەکدارەکان سەرجەم ھێزە ئەمنییەکانی راسپاردووە بەئەرکەکانیان ھەستن و یاسا جێبەجێبکەن و شوێن پێی ئەو کەسانە ھەڵگبرن کە ھێرشەکانیان ئەنجامداوە، بەھیچ شێوەیەک رێگە نەدەن زیان بە ئارامی و سەقامگیریی وڵات بگەیەنرێت.
باسم خەشان پەرلەمانتاری سەربەخۆ لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند، چەند بەڵگەیەک بڵاوبووەتەوە لەبارەی دۆسێی سپیکردنەوەی پارە لەلایەن محەمەد حەلبوسی سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق و ھەردوو ھاوسەرەکەی لە رێگەی ھەژمارە بانکییەکانیانەوە کە ھەموویان باڵەگەی سەلمێندراو و راستن، ھەرچەندە نوسینگەکەی حەلبوسی ئەو زانیارییەی رەتکردووە و رایگەیاندووە کە ئەو بەڵگانە ساختەن.
وتیشی، لەئێستا لایەنە پەیوەندیدارەکانی عێراق وەک دەستەی دەستپاکی و لیژنەی دەستپاکی لە ئەنجومەنی نوێنەران لەسەر بنەمای بەڵگەکان لێکۆڵینەوە ھەژمارە بانکییەکانی حەلبوسی و ھەردوو ھاوسەرەکەی دەکەن لە بیلاڕوسیا و ئوردن، بەڵام چونکە دۆسییەکە لەسەر حەلبوسییە، تائێستا ئەو لایەنە پەیوەندیدارانە ئامادەنین بەرەسمی زیانیارییەکان بڵاوبکەنەوە تا ئەو کاتەی دەگەنە ئەنجام.
لە دیدارەکەدا بارودۆخی سیاسی وڵات و میکانیزمی ھەماھەنگی نێوان ئەنجومەنی نوێنەران و سەرۆکایەتی کۆمار لە پێشکەشکردن و پەسەندکردنی یاسا گرنگەکان تاوتوێ کرا.
ھەر لە دیدارەکەدا باس لە پێشھاتەکانی دۆخی کەرتی غەززە و گرنگی ھەوڵە سیاسی و دیپلۆماسییەکان کرا بۆ راگرتنی دەستدرێژی و بەردەوامی بۆردومانکردنی خەڵکی سڤیل، ھەروەھا ھەڵوێستی نەگۆڕی میللی و رەسمی عێراقیان لە رەتکردنەوەی ھەر ھەوڵێک بۆ ئاوارەکردنی فەلەستینییەکان و مافی دامەزراندنی دەوڵەتی فەلەستین کە قودسی پیرۆز پایتەختیەتی دووپاتکردەوە.
نوسینگەی رۆژنامەوانیی سەرۆک وەزیرانی عێراق لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوەکرد، محەمەد شیاع سودانی پەیوەندییەکی تەلەفۆنی لە ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمریکاوە پێگەیشتووە و باسیان لە دواین پێشھاتەکانی غەززە و رەوشی مرۆیی گەلی فەڵەستین کردووە و جەختیانکردووەتەوە لە گرنگیی ھەماھەنگیکردن بۆ گەرەنتیکردنی گەیشتن و ئاسایشی خۆراک و ئاو و چاودێریی تەندروستی.
سودانی و بلینکن جەختیان لە پێویستیی ھەوڵی ھاوبەش کردەوە، بۆ گەرەنتیکردنی سەقامگیریی ناوچەکە و دروستنەبوونی گۆڕەپانی ململانێ، ھەروەھا پابەندبوونی بەغداد و واشنتۆنیان بۆ بەھێزکردنی ھاوبەشییەکانیان لەچوارچێوەی رێککەوتنی ستراتیژی دووپاتکردەوە.
سودانی ھاوکات پەیوەندییەکی تەلەفۆنی لەگەڵ لوید ئۆستن وەزیری بەرگریی ئەمریکا ئەنجامدا و باسیان لە بوونی راوێژکارە سەربازییەکان و تیمی ھاوپەیمانیی نێودەوڵەتی بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش لە عێراق و ھاریکاریکردنی ھێزە ئەمنییەکانی عێراق بە راوێژ و راھێنان و گرنگی بەردەوامبوون لەسەر سەرکەوتن بەسەر داعش، ھەروەھا جەختیانکردەوە لە پابەندبوونی عێراق بە پاراستنی راوێژکارە سەربازییەکان و نێردە دیپلۆماسییەکان لە عێراق.
پەیوەندیی تەلەفۆنی سەرۆک وەزیرانی عێراق و وەزیرانی دەرەوە و بەرگریی ئەمریکا لەکاتێکدایە، چەند رۆژێکە ناوبەناو بە درۆن ھێرشدەکرێتە سەر بنکە سەربازییەکانی ئەمریکا لە عێراق و ھەرێمی کوردستان.
حەیدەر لامی سەرکردە لە ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا کە نوری مالکی سەرۆکایەتی دەکات رایگەیاند، مانەوەی ھێزەکانی ئەمریکا و بوونی بارەگا سەربازییەکانیان لە عێراق بوونەتە بەڵایەکی گەورە و بەرمیلە باروت، چونکە بەھەر شێوەیەک مامەڵە و ھەڵسوکەوتی لەگەڵ بکرێت ھەر زیانی ھەیە، بەشێوەیەک مانەوەیان مایەی نیگەرانی ھەندێک وڵاتە لە بەرامبەر عێراق و دەرکردن یان ھێرشکردنیشە سەریان دەبێتە ھۆی سەپاندنی سزا لەلایەن ئەمریکاوە بەسەر عێراقدا.
وتیشی، ئەمریکا سەرجەم رێککەوتنەکانی لەگەڵ عێراق پێشێلکردووە و بەڵێنەکانیشی نەبردووەتەسەر و لە ئێستادا بنکە و بارەگا سەربازییەکانی لە عێراق بۆ ھاوکاریکردنی ئیسرائیل بەکاردەھێنێت، بەوەش خاکی عێراق لە ململانێکیان تێوەبگلێنێت.
عیماد جەمیل، سەرۆکی تیمی ڕاگەیاندنی کۆمیسیۆن رایگەیاند، زیاتر لە ٣٠٠ کاندید بێبەش کراون لەبەشداریکردن لەپرۆسەی ھەڵبژاردنەکان، کۆمیسیۆن لە ھەفتەی یەکەمی مانگی تشرینی دووەمدا پەسەندکردنی ناوی کاندیدەکان ڕادەگەیەنێت، بۆ ئەوەی لە ھەمان ھەفتەدا بانگەشەی ھەڵبژاردن دەستپێبکات.
راشیگەیاند، لە ھەڵبژاردنەکانی کۆتای ئەمساڵدا زیاتر لە ١٦ ملیۆن کەس مافی بەشداریکردنیان ھەیە، ژمارەی ناوەندەکانی دەنگدان بۆ دەنگدانی گشتی ٣٥ ھەزار و ٥٥٣ بنکەدەبێت، ھاوکات ژمارەی ناوەندەکانی دەنگدانی تایبەت ٥٦٥ بنکەیە.
سەبارەت بە دەنگدانی ئاوارەکان ریگەیاند ژمارەی دەنگدەرانی ئاوارەکان لە ١٢٠ ھەزارەوە بۆ ٤٨ ھەزار کەمیکردووە بەھۆی گەڕانەوەیان بۆ شوێنی خۆیان، ٢١٤ ھەزار و ٥٩٥ کارمەندیش ئامادەکراون بۆسەر سندوقەکانی دەنگدان.
"موزر کروی" ئەندامی لیژنەی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند، ویستێکی زۆر ھەیە بۆ کڕینی دۆلار بەھۆی گەشتی ھەزاران ھاووڵاتی و کاروبارەکانی کۆمپانیاکانەوە، بەڵام بانکی ناوەندی عێراق دەستیکردووە بە گرتنەبەری پێنج رێکار بۆ ھاوسەنگ کردنی بازاڕی دراو، لەوانە کەمکردنەوەی بەکارھێنانی دۆلار لە بەشێک لە مامەڵەکاندا.
وتیشی، لە دوایین کۆبوونەوەیاندا لەگەڵ ئیدارەی بانکی ناوەندی چەندین ئاماژەی نەرێنی و ئەرێنی ھەبووە و دەبێت چارەسەر بکرێن، چونکە بەرزکردنەوەی بەھای دینار زۆر گرنگە و ھەر نزمبوونەوەیەک کاریگەری لەسەر نرخەکان دروست دەکات و فشار لەسەر بازاڕ و ھاووڵاتیان دروست دەکات.
رۆژنامەی "مەدا"ی عێراقی لەزاری چەند سەرچاوەیەکەوە گواستییەوە، رەوشەکە زۆر ھەستیارە بە تایبەت دوای ئەوەی گروپە چەکدارەکان دەستیان کردووە بە بەئامانجگرتنی بنکەکانی ئەمریکا لە عێراق. ھەندێک لایەنیش ترسیان ھەیە لەوەی بەھۆی ئەو ھێرشانەوە ئەمریکا سزای عێراق بدات.
سەرچاوەکە راشیگەیاندووە، پێشبینی دەکرێت ئەو ھێرشانە فراوانتر بن و باڵیۆزخانەی ئەمریکا و باڵیۆزخانەی وڵاتانی دیکە لە عێراق بگرێتەوە.
حکومەتی عێراق ماوەی ھەفتەیە رێکارە ئەمنییەکانی لە نزیک و دەوروبەری باڵیۆزخانەکان لە بەغداد چڕکردووەتەوە.
"عامر فایز" یەکێک لە سەرکردەکانی چوارچێوەی ھەماھەنگی شیعەکانیش دەڵێت، گروپە چەکدارەکان لەژێر کۆنترۆڵی حکومەتدا نین و ئەگەر بیانەوێت ھێرشەکانیان فراوان بکەن ئەوا حکومەتی عێراق لە دۆخی شەرمەزاریدا دەبێت.
لە ماوەی سێ رۆژدا، گروپە چەکدارەکان چوار ھێرشیان بۆ سەر سێ پێگەکانی ئەمریکا لەڕێی پێنج فڕۆکەی بێفڕۆکەوانەوە ئەنجامداوە، کە یەکێکیان لە ناو بەغدادەوە بووە بە ئاڕاستەی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی شارەکە.