جیهان
سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل دەڵێت، رەگ و لقەكانی ئێرانیان لە ناوچەكە بە تەواوی بڕیووە و وڵاتانی عەرەبیش سازشی زۆریان بۆ ئیسرائیل كردووە.
بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند، دوای دەستپێكردنی شەڕی نێوان سوپای وڵاتەكەی و بزوتنەوەی حەماس لە كەرتی غەززە و دواتریش هێرشەكانی وڵاتەكەی بۆسەر بارەگاكانی حزبوڵا لە لوبنان، جیهانی عەرەبی سازشی زۆریان بۆ ئیسرائیل كرد لەپێناو كۆتاییهێنان بەو شەڕە، بەڵام وڵاتەكەی ئەو سازشانەی قبوڵ نەكرد لە پێناو دڵنیابوون لە پاراستنی سنوورەكان و ژیان و سەلامەتی ئیسرائیلییەكان.
وتیشی، بۆ نەهێشتنی هەژموون و رۆڵی ئێران لە ناوچەكە كە بووەتە سەرچاوەی ئاژاوە و نائارامی، هەنگاوی گرنگیان ناوە و رەگ و لقەكانی ئەو وڵاتەكەیان لە ناوچەكە بڕیووە و ئەوەی كە تائێستا مابێتەوە و هەڕەشە بێت بۆسەر ئیسرائیل تەنها حوسییەكانی یەمەنە، بەڵام ئەوانیش لە ناودەبرێن.
لێپرسراوی لەسێدارەدانی مەیدانی لە زیندانی سیدنایا دەستگیركرا و لە حومس لە پێكدادانێكدا لەگەڵ چەكدارانی "پاشماوەی بەشار ئەسەد" كوژرا.
روانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ بڵاویکردەوە، دەسەڵاتدارانی نوێی سوریا محەمەد كەنجۆ ئەلحەسەن سەرۆكی پێشووی دادوەری سەربازی، كە بەرپرسی لەسێدارەدانی مەیدانی بووە لە گرتووخانەی سیدنایا، دوای دەستگیركردنی لە رووبەڕووبوونەوەیەكی چەكداریدا كوژراوە.
روانگەكە ئاماژەی بە دەستگیركردنی حەسەن و بیست ئەندامی كردووە لە میانەی هەڵمەتێكی ئەمنی بەرفراوان، كە لەلایەن فەرمانگەی ئۆپراسیۆنە سەربازییەكانەوە ئەنجامدراوە.
زیندانی سیدنایا لە سوریا بە خراپرترین زیندانی ئەووڵاتە دادەنرێت و تیایدا بە هەزاران زیندانی بە توندترین شێوە ئەشكەنجە دراون، هەزاران كەسیش بە تۆمەتی جیاواز لەسێدارەدراون.
بنیامین ناتانیاهۆ هەڕەشەی توند لە حوسییەكانی یەمەن دەكات و دەڵێت، ئەگەر هێرشەكانیان بۆ سەر ئیسرائیل رانەگرن، ئەوا هەمان چارەنووسی دوژمنەكانی دیكەیان لە ناوچەكە دەبێت قۆڵێکی دیکەی ئێرانیش دەبڕین
بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند حوسیەکانی یەمەن ئەگەر هێرشەکانیان بۆ سەر ئیسرائیل رانەگرن ئەوا هەمان چارەنووسی دوژمنەكانی دیكەیان لە ناوچەكە دەبێت قۆڵێکی دیکەی ئێرانیش دەبڕین لەناوچەکەدا وهەژموونی ئێران کەمتردەکەینەوە،
هەموو قۆڵەکانی ئێران دەبڕین
لەلایەکی دیکەوە، میدیاكانی ئەو وڵاتەش دەڵێن، رای جیاواز لەنێو ئیدارەكەی ناتانیاهۆ هەیە سەبارەت بەوەی كە تەلئەبیب راستەوخۆ روبەڕوی تاران ببێتەوە باشترە، یان هێرشەكانی بۆ سەر حوسییەكان چڕبكاتەوە و ژێرخانی سەربازییان لەناوببات، بەڵام بۆ ئەمەیان دەبێت چاوەڕێی دەستبەكاربوونی دۆناڵد ترەمپ بكات.
ئەمە لەکاتێکدایە ئیسرائیل بەچری بۆردومانی سەنعای پایتەختی یەمەنی کرد و فرۆکەخانەی ئەو وڵاتەی بە ئامانج گرت وبەپێی زانیاریەکان فرۆکەخانەکە بەهۆی هێرشەکانی ئیسرائیلەوە بەتەواوی وێران بووە
لەهێرشەکەماندا سەرۆک وەزیرانی یەمەن ئاگاداربووە
هەروەها،سوپای ئیسرائیل دەڵێت" هێرشەکانمان بەئاگاداری وەزیری بەرگری و سەرۆک ئەرکانی سوپای یەمەن و سەرۆک وەزیرانی یەمەن ئەنجامداوە".
ئیسرائیل،بەدوای سەرکردەی حوسییەکان دەگەرێن
لەلایەکی یکەشەوە،وەزیری بەرگری ئیسرائیل رایگەیاند، بەدوای هەموو سەرکردەکانی حوسییەکاندا دەگەرێین و هیچیان رزگاریان نابێت
وەفدێكی هەواڵگری عیراق گەیشتە دیمەشقی پایتەختی سوریا و لەگەڵ ئیدارەی نوێی ئەو وڵاتە كۆبووەوە و عیراق داوای پاراستنی سنورەكان و دەستوەرنەدان لە كاروباری سوریای كردووە.سوریاش دڵنیایی داوەتە عیراق
باسم عەوادی وتەبێژی حكومەتی عیراق رایگەیاند، وەفدێكی حكومەتی عیراق بە سەرۆكایەتی حەمید شەتری سەرۆكی دەزگای هەواڵگری چووەتە دیمەشق و لەگەڵ ئەحمەد شەرع فەرماندەی ئیدارەی نوێی سوریا و وەزیری دەرەوە و هەواڵگری سوریا كۆبوەتەوە بۆ گفتوگۆكردن لەبارەی رەوشی ئێستای سوریا.
سەرچاوەیەكیش لە وەفدی عیراق رایگەیاندووە، وەفدەكەیان داوای پڕكردنەوەی بۆشایی ئەمنی سنورەكانی نێوان هەردولای كردووە بۆ ئەوەی گروپە چەكدارەكان دزە نەكەن ناو عیراق و لەو رێگەیەوەی هێرش نەكرێتە سەری.
وتوشیەتی، عیراق داوای دڵنیایی لە سوریا كردووە لە رووی سنورەكان و سەقامگیری و دەستوەرنەدان لە كاروباری ناوخۆی یەكتری.
دوای دەستبەكاربوونی ئیدارەی نوێی سوریا، یەكەمجارە عیراق وەفدی رەسمی رەوانەی ئەو وڵاتە دەكات.
روانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ رایگەیاند، لە پارێزگەی تەڕتوس محەممەد کنجۆ حەسەن، بەرپرسی لە سێدارەدان لە زیندانی سیدنایا، لە لایەن هێزەکانی دەسەڵاتی نوێی سووریاوە دەستگیرکراوە.
روانگەی سوری رایگەیاند فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی سووریای نوێی، لە ئۆپەراسیۆنێکدا لیوا محەمەد گەنجۆ حەسەن، بەرپرسی دادگای مەیدانی زیندانی سیدنایا لەدخربەت ئەل مەعزەی سەر بە شارۆچکەی تەرتوس دەستگیر کرد
ئەمە لەکاتێکدایە ناوبراو لە ئاڵۆزییەکانی ٢٠١١ـەوە تاوانبارە بە کوشتن و لە سێدارەدانی هەزاران هاووڵاتی سووری، و یەکێک بووە لە داواکراوانی سەرانی ڕژێمەکەی ئەسەد و بەرپرس بووە لە سەرکوتکردنی خۆپیشاندان و ڕاپەڕینەکانی خەڵکی سووریا.
روانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ ئاماژە بەوە دەکات، محەممەد کنجۆ لەگەڵ 20 سەربازی دیکەی سەردەمی ئەسەد دەستگیرکراوە.
میدیاكانی توركیا رایانگەیاند، ئەمڕۆ یان سبەینێ وەفدێكی دەمپارتی بۆ بینینی عەبدوڵا ئۆجەلان دەچینە ئیمراڵی.
ڕۆژنامەی سەباحی توركی بڵاویكردەوە، دەسەڵاتدارانی توركیا رەزامەندیان لەسەر داوایەكی پارتی دیموكراسی و یەكسانی گەلان دەمپارتی دەبڕیوە بۆ سەردانی ئۆجەلان و ئەمڕۆ یان سبەینێ هەر یەك لە سری سورەیا ئۆندەر و پەروین بوڵدان دەچنە زیندانی ئیمراڵی بۆ ئەنجامدانی دیدارێك لەگەڵ عەبدوڵا ئۆجەلان رێبەری زیندانیكراوی پارتی كرێكارانی كوردستان پەكەكە.
ئەو رێگەپێدانەش لەدوای ئەوە دێت، كە هەریەك لە توڵای هاتیمئۆغولاری و تونجەر باكرهان، هاوسەرۆكانی دەمپارتی داوایەكیان ئاڕاستەی وەزارەتی دادی توركیا كردبوو بۆ بینینی ئۆجەلان لەبارەی دەستپێكردنەوەی پرسی پرۆسەی ئاشتی لە توركیا و باكوری كوردستان.
رۆژی ٢٢ی تشرینی دووەم، دەوڵەت باخچەلی، سەرۆكی مەهەپە لە لە كۆبوونەوەی پارتەكەی لە پەرلەمانی توركیا رایگەیاند، پێویستە ئۆجەلان داوا لە پەكەكە بكات چەك دابنێت، هەروەها ئەردۆغانیش پشتیوانی لە قسەكانی باخچەلی كرد، لە هەمانكاتدا باخچەلی رایگەیاندبوو، پێویستە دەمپارتی و ئۆجەلان لە ئیمراڵی كۆببنەوە بۆ ئەو مەبەستە.
پێشنیوەڕۆی دوێنێ فڕۆکەیەک بە ٧٢ سەرنشینەوە لە کازاخستان کەوتە خوارەوە، ئێستاش رۆژێک دوای رووداوەکە، پەنجەی تۆمەت بۆ روسیا رادەکێشرێت و چەند ئەگەرێک بە هۆکاری کەوتنە خوارەوەی فڕۆکەکە دادەنرێن.
رووداوەکە پێشنیوەڕۆی دوێنێ چوارشەممە روویدا، لەکاتێکدا فڕۆکەیەکی هێڵی ئاسمانی کازاخستان لە باکووری ئازەربایجانەوە بەرەو روسیا بە رێگاوە بوو، لە کازاخستان کۆنتڕۆڵی لەدەستدا و کەوتە خوارەوە.
فڕۆکەکە ٧٢ سەرنشینی تێدا بوو، کە ٥ کەسیان ستافی فڕۆکەکە بوون، لە رووداوەکەدا بەپێی دوایین ئامارەکان ٣٢ کەس رزگار کراون کە دووانیان منداڵن.
ڤیدیۆی ساتی کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکە
لە سەرەتادا باس لە دوو ئەگەر دەکرا لەبارەی کەوتنە خوارەوەی فڕۆکەکەوە، یەکێکیان ئەوەبوو دەوترا پۆلێکی باڵندە خۆیان بە فڕۆکەکەدا کێشاوە، دووەم ئەگەریش دەوترا، سیستمی جی پی ئێسی فڕۆکەکە بۆماوەیەکی درێژ لەکارکەوتووە و نەکەوتووەتەوە کار، بەهۆیەوە فڕۆکەوانەکە رێرەوی خۆی لەدەستداوە.
"پێدەچێت روسیا سیستمی جی پی ئێسی فڕۆکەکەی لەکارخستبێت"
هەرچەندە تاوەکو ئێستا هیچ روونکردنەوەیەکی رەسمی لەلایەن بەرپرسانەوە لەسەر هۆکاری کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکە نییە، بەڵام هەر لە سەرەتای رووداوەکەوە تۆمەتی رووداوەکە خرایە پاڵ روسیا، بەوهۆیەی لەماوەی رابردووشدا گومان لەسەر روسیا هەبوو کە دەستوەردانی لە سیستمی جی پی ئێسی فڕۆکەکانی کازاخستاندا کردبێت.
لەگرتە ڤیدیۆکانی دوای رووداوەکە دەردەکەون، فڕۆکەکە چەند شوێنەوارێکی بەسەرەوەیە، وەک ئەوەی بەئامانج گیرابێت و پێکرابێت، ئێستا پەنجەی تۆمەت ئاڕاستەی روسیایە و میدیا جیهانییەکان لە زاری سەرچاوە ئەمنییەکانەوە باس لەوە دەکەن، پێدەچیت روسیا بە هەڵە فڕۆکەکەی کردبێتە ئامانج و وایزانیبێت سەر بە ئۆکرانیایە.
"وادەر دەکەوێت فڕۆکەکە بەئامانج گیرابێت"
لەلایەکی دیکەوە لە کەناڵی فەرمی خۆی لە تێلیگرام، کەناڵی "بازا" کە پەیوەستە بە خزمەتگوزارییە ئەمنییەکانی روسیاوە باسی لەوەکردووە، "ئەو پاشماوە و کونانەی لەسەر پلێتی فڕۆکەکە دەبینرێن، لەو شوێنەوارانە دەچن کە بۆردومانکردن یان هەوڵی تەقاندنەوە جێی دەهێڵن".
ئاماژەی بەوەشکردووە، "پێدەچێت ئەوە شوێنەواری بەرکەوتنی موشەکی دژەفڕۆکە بێت".
لەلایەکی دیکەوە چەناڵی "ریبار" لە تێلیگرام ئەوەی خستووەتە روو، لەوکاتەوەی ئەو فڕۆکەیە بەرێگاوە بووە بەرەو روسیا، لەسەر هەمان هێڵ فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکانی ئۆکرانیا بەسەر ناوچەکەدا فڕیون".
لە ساتی رووداوەکەدا تیمی فڕۆکەکە بە سەرنشینەکانیان راگەیاندووە، پێکدادانێک لە هەوادا روویداوە و پێویستە ئۆکسجینەکانیان ببەستن، بەڵام پاش ماوەیەکی کورت یەکێک لە خەزانەکانی ئۆکسجینی فڕۆکەکە تەقیوەتەوە. سەرچاوە ئەمنییەکانیش دەڵێن، فڕۆکەکە رووبەڕووی سیستمی بەرگریی ئاسمانیی روسیا بووەتەوە.
لەدوای رووداوەکە دوێنێ ئاژانسی ئەسۆشیەتید پرێس ئەوەی خستە روو، ٤٢ کەس لە سەرنشینەکانی فڕۆکەکە خەڵکی ئازەربایجان بوون، ١٦ کەسیان خەڵکی روسیا بوون، شەش کەسیشیان کازاخستانی و سیانەکەی دیکەش خەڵکی قیرغستان بوون.
لەئێستاشدا لێکۆڵینەوەکان لە رووداوی کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکە بەردەوامن و لەپاش ٢٤ سەعات لە رووداوەکە، هێشتا هیچ لایەنێکی رەسمی هۆکارەکەیان نەخستووەتە روو، ئەوەش گومانەکانی چڕتر کردووەتەوە.
سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل جارێكی تر هەرەشەی توند ئاراستەی حوسییەكانی یەمەن دەكات و دەڵێت وەك حەماس و حزبوڵا و رژێمەكەی ئەسەد لەناویان دەبەن.
لە بەردەوامیی هێرش و ئاڵۆزییەكانی نێوانیاندا، "بنیامین ناتانیاهۆ" سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل هەرەشەی لە حوسییەكان كردەوە و رایگەیاند ، تەلئەبیب بەردەوام دەبێت لە هێرشكردنە سەر دوژمنەكانی لەناوچەكەدا و وانەیەكی توندیش دەداتە حوسییەكانی یەمەن، هاوشێوەی حەماس و حزبوڵا و رژێمەكەی ئەسەد و لەناویان دەبات.
هەڕەشەكەی ناتانیاهۆ دوای ئەوە دێت كە "تومیر بار" فەرماندەی هێزە ئاسمانییەكانی ئیسرائیل ئەنجامدانی هێرشێكی توندی دژی حوسییەكانی یەمەن راگەیاند ، ئەوەش لەدوای ئەو هێرشە موشەكییەكی حوسییەكان كە كردیانە سەر ناوچەی تەلئەبیبی گەورە لە ئیسرائیل.
دەستەی پەخشی ئیسرائیلیش رایگەیاندووە ، سوپای ئیسرائیل تاوتوێی ئەنجامدانی هێرشی بەرفراوانی دیكە دژی حوسییەكان دەكات.
لە پێنج شاری سوریا خۆپیشاندان دژی هێرشكردنە سەر مەزارگەی ئایینی عەلەوییەكان كرا، بەو هۆیەوە شەڕ و ئاڵوزیی روویدا و لە ئەنجامدا ١٤ ئەندامی هێزە ئەمنییەكانی سوریا كوژران.
محەمەد عەبدولڕەحمان وەزیری ناوخۆی حكومەتی راگوزەری سوریا رایگەیاند، بەهۆی گرژی و ئاڵۆزییەكانەوە 14 ئەندامی هێزە ئەمنییەكان كوژراون و ١٠ ئەندامی دیكەش برینداربوون كە لە ئەركدا بوون بۆ پاراستنی ئارامی وڵات، لەو كاتەی كە كەوتوونەتە بۆسەی لایەنگرانی رژێمی پێشووە لە یەكێك لە گوندەكانی شاری تەرتوس.
وەزیری ناوخۆی سوریا ئاماژەی بەوەشكرد، هەر كەسێك هەوڵی تێكدانی ئاسایشی سوریا و گەلەكەی بدات، بە توندی روبەڕوویان دەبنەوە.
ئەو قسانەی وەزیری ناوخۆی سوریا لەدوای ئەوەدێت كە شەوی رابردوو، خۆپیشاندان لە پێنج شاری سوریا دەستپێكرد دژی سوتاندنی سەر مەزارگەیەكی عەلەوییەكان لە حمس، پاشان گرژی و ئاڵۆزی لێكەوتەوە، بەهۆیەوە لە سەعاتەكانی شەودا قەدەغەی هاتووچۆ لە شارەكانی حومس، لازقیە و تەرتوس، جەبلە و بانیاس راگەیەندار بۆ كۆتاییهێنان بە خۆپیشاندانەكان.
راپۆرتە رۆژنامەوانییەكان ئاشكرایانكرد، ئەسما ئەسەد هاوسەری سەرۆكی پێشووی سوریا رەوشی تەندروستی ناجێگیرە و ئەگەری رزگاربوونی لەسەدا ٥٠یە.
رۆژنامەی تەلەگرافی بەریتانی ئاشكرایكردووە، بەهۆی شێرپەنجەی خوێنەوە، ئەسما ئەسەد رەوشی تەندروستی ناجێگیرە و لە ژوورێكدا لە خەڵك جیاكراوەتەوە تا رەوشی تەندروستی خراپتر نەبێت و بەرگری جەستەی دانەبەزێت، پزیشكەكانیشی لەسەدا ٥٠ یان بۆ ئەگەری رزگاربوونی دیاریكردووە.
لەلایەن باوكییەوە، چاودێری دەكرێت
ئەسما ئەسەد كە خاوەن رەگەزنامەی بەریتانییە، پێش بەشار ئەسەدی هاوسەری لەگەڵ منداڵەكانیدا سوریای بەرەو روسیا بەجێهێشتووە و دەشوترێت لەئێستادا لەلایەن باوكییەوە كە پزیشكی دڵە، چاودێری دەكرێت.
توشبوونی ئەسما بە جۆرێكی قورسی شێرپەنجە
لە مانگی ئایاری رابردوودا، سەرۆكایەتی سوریا توشبونی ئەسما ئەسەدی بە جۆرێكی قورسی شێرپەنجەی خوێن راگەیاند، ئەوەش دوای ئەوەی لە ٢٠١٩دا چاكبوونەوەی لە نەخۆشی شێرپەنجەی مەمك راگەیەندرا.
ڤۆلۆدیمیر زیلینسکی سەرۆکی ئۆکراین هێرشی ئەمڕۆی روسیای بۆسەر وڵاتەکەی ئیدانەرد و بە 'نامرۆڤانە' وەسفیکرد.
هێزی ئاسمانی ئۆکراین رایگەیاند، ١٨٤ هێرشی ئاسمانییان تۆمار کردووە، بەڵام زۆربەیان زیانیان نەبووە و ئامانجیان نەپێکاوە، بەڵام روسیا دەڵێت هێرشەکانمان ئامانجی پێکاوە.
وەزارەتی بەرگری روسیا دووپاتی کردەوە کە هێرشێکی بەرفراوانیان بۆ سەر دامەزراوە وزەییەکانی ئۆکراین ئەنجامداوە، هەروەها هێرشەکە بووە هۆی نەمانی کارەبا لە سەرانسەری ئۆکراین.
هەروەها گەورەترین کۆمپانیای تایبەتی وزەی ئۆکرانیا (DTEK) رایگەیاند، "لەمساڵدا روسیا ١٣ هێرشی گەورەی کردووەتە سەر کەرتی وزەی ئۆکراین".
پێشتریش زیلینسکی سەرۆکی ئۆکرانیا رایگەیاندبوو، "٪٨٠ـی ژێرخانی وزەی ئۆکراین بەهۆی هێرشەکانی روسیاوە لەناوچووە".
دوای پەسەندکردنی پرۆژەیاسای ناساندی هەڵۆی راوکەری سەرسپی وەک باڵندەی نەتەوەیی لەلایەن جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکا، ئێستا بە رەسمی باڵندەی نەتەوەیی ئەو وڵاتەیە.
ماڵپەڕی بی بی سی بڵاویکردەوە، هەڵۆی راوکەری سەرسپی، چەندین ساڵە سیمبوولێکی نەتەوەیی هەبووە لە ئەمریکا و لە ساڵی ١٧٨٢ـەوە وێنەکەی لەسەر مۆری گەورەی ئەمریکا هەڵکەنراوە و لە بەڵگەنامەکانی ئەمریکادا بەکارهاتووە، بەڵام بە رەسمی وەك باڵندەی نەتەوەیی دیاری نەکرابوو.
ئاماژە بەوەشکراوە، هەفتەی رابردوو گۆنگرێسی ئەمریکا ناساندی "هەڵۆی راوکەری سەرسپی دەنوک زەرد" وەک باڵندەی نەتەوەیی کردە پرۆژەیاسایەک و بەمەبەستی پەسەندکردنی ناردە سەر مێزی سەرۆکی ئەمریکا و شەوی ٢١ـی ئەم مانگە لەلایەن جۆ بایدن ئیمزا لەسەر پرۆژەیاساکە کرا.
هاوکات جاک دەیڤس، هاوسەرۆکی دەستپێشخەری نەتەوەیی باڵندە بۆ سەنتەری هەڵۆی نیشتمانی لە راگەیەنراوێکدا دەڵێت: بۆ ماوەی نزیکەی ٢٥٠ ساڵ، ئەوان ئەو باڵندەیەیان بە "باڵندەی نیشتمانی" ناوبردووە، بەڵام ئێستا ناسناوەکە رەسمییە و هیچ باڵندەیەکی تر شایەنی ئەو ناسناوە نییە".
سوپای ئیسرائیل بەردەوامە لە پێشڕەوییەكانی لەناو خاكی سوریا و ڕوانگەی سووریش بۆ مافەكانی مرۆڤ ڕایگەیاند، ئیسرائیل نزیکەی حەوت کیلۆمەتر لە قوڵایی ناوچەی پارێزراو هاتوەتەوە ناو خاكی سووریاوە، هەروەها لە كۆوبونەوەیان لەگەڵ كەسایەتیەكانی چەند ناوچەیەكی پارێزگای قونەیترە و تویانە، "ئیسرائیل پێ وتوون دەبێت چەکە "قورسەکانتان رادەستی سوپای ئیسرائیل بکەن
تەلەفزیۆنی سوریا بڵاویكردەوە، سوپای ئیسرائیل ئەمڕۆ چوارشەممە دەستیکردوە بە پێشڕەوی بۆ ناو جەرگەی شارۆچکەی سوەیسە لە ڕیفی قونەیترە لە باشوری ڕۆژئاوای سوریا. ماژەی بەوەشكردوە، بولدۆزەر و ئۆتۆمبێلەکانی سوپای ئیسرائیل چونەتە ناوچەی بەنداوی مەنتەرە لە پارێزگای قونەیترە و خاڵی سەربازییان داناوە، هەروەها بەربەستی خۆڵیان لە دەوروبەری بەنداوەکە دروستكردوە.
لایخۆیەوە ڕوانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ، ئەمڕۆ چوارشەممە لە ڕاگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، "هێزێکی ئیسرائیلی بانگهێشتی کەسایەتییە دیارەکانی شارۆچکەی جەباتا خەشبی کردوە و لە شارۆچکەکەدا لەگەڵیان کۆبوەتەوە و داوای لە دانیشتوانی ناوچەكە کردوە لە ماوەی 48 کاتژمێردا چەکە قورسەكانیان ڕادەست بکەن".
ئیسرائیل لە نزیكبوونەوەی ئەمریكا لەگەڵ ئیدارەی نوێی سوریا نیگەرانە، بەتایبەت هەڵوەشاندنەوەی ئەو خەڵاتە داراییەی كە لەبارەی ئەبو محەمەد جۆلانی دیاریكرابوو.
رۆژنامەی "یەدیعوت ئەحرانۆتی ئیسرائیلی" بڵاویكردووەتەوە، ئەو پەیوەندییە راستەوخۆیەی لە دوای روخانی دەسەڵاتەكەی بەشار ئەسەدەوە لە نێوان ئیدارەی ئەمریكا بە سەرۆكایەتی جۆ بایدن و ئیدارەی نوێی سوریا بە سەرۆكایەتی ئەحمەد شەرع كە بە ئەبو محەمەد جۆلانی ناسراوە دروستبووە لەگەڵ هەڵوەشاندنەوەی بڕیاری پێدانی ١٠ ملیۆن دۆلار لە بەرانبەر پێدانی زانیاری بە ئەمریكا لەبارەی جۆلانی بە تەواوی دەسەڵاتدارانی ئیسرائیلی نیگەرانكردووە لەسەرووی هەمووشیانەوە بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆك وەزیرانی ئەو وڵاتە.
ئاماژەی بەوەشكردووە، دەسەڵاتدارانی ئیسرائیل بەهیچ شێوەیەك متمانەیان بە ئۆپۆزسیۆنی سوریا بە گشتی و دەستەی تەحریر شام بەتایبەتی نییە كە گرووپی ئیسلامی چەكداری توندڕەون، تەلئەبیب پێی وایە لە داهاتوویەكی نزیكدا دەبنە هەڕەشە و مەترسی لەسەر وڵاتەكەی، بۆ ئەو مەبەستەش گفتوگۆ لەگەڵ ئەمریكا دەكات.
بەپێی هەواڵی میدیا ئێرانییەکان، فلتەرکردنی بەکارهێنانی واتسئەپ و گۆگڵ پلەی لابرا و هاوڵاتیان دەتوانن بەبێ بەکارهێنانی هیچ ئەپڵیکەیشنێکی دیکە ئەو دوو بەرنامە بەکاربهێنن، بەڵام هێشتا چەند ئەپڵیکەیشنێکی دیکە ماوە کە بە ئازادانە لە ئێران بەکارنایەت.
ئیرنا، ئاژانسی رەسمی هەواڵی ئێران رایگەیاند، لە سەرەتای رۆژی چوارشەممەوە واتسئەپ و گۆگڵ پلەی بەبێ فلتەر بەکاردەهێنرێن و ئەم بڕیارە لە هەموو وڵاتدا جێبەجێ کراوە.
سنوردارکردنی زۆربەی بەرنامە و ماڵپەڕەکانی ئێران چەند ساڵێکە بەردەوامە، هەروەها بەپێی هەواڵی میدیا ئێرانییەکان، لابردنی ئەو فلتەرانە بەڵێنێکی پزیشکیان بوو.، هەروەها لە رۆژی ٣١ـی ئابی ٢٠٢٤ لە تۆری کۆمەڵایەتی ئێکس رایگەیاندبوو، "لە ئەنجومەنی باڵای ئینتەرنێتی ئێران رێکاری پێویست دەستنیشان دەکەین".
لەلایەکی دیکەوە چەند ئەندامێکی ئەنجومەنی شورای ئیسلامی ئێران و بەشێک لە رۆژنامەکانی ئێران پێشوازییان لەو بڕیارە کرد.
ئەمە لەکاتێکدایە فلتەری ئینستاگرام و فەیسبوک هێشتا ماون و ئێرانییەکان ناتوانن بە ئازادی بەکاریبهێنن و داوا دەکەن کە بتوانن بە ئازادانە هەموو ئەپڵیکەیشنەکان بەکاربهێنن.
ئیدارەی نوێی سوریا بەنیازی ئامادەكردنی یاداشتێكی قەرەبووكردنەوەیە بە بەهای 300 ملیار دۆلار لە دژی ئێران
میدیاكانی نزیك لە ئیدارەی نوێی سوریا بڵاویانکردۆتەوە ، دەسەڵاتدارانی سوریا كار لەسەر ئامادەكردنی یاداشتێك دەكەن كە پێشكەشی دادگا نێودەوڵەتییەكان دەكرێت، کە پێکدێت لە داواكارییەك كە ئێران سەدان ملیار دۆلار لە شێوەی قەرەبووكردنەوە بداتە گەلی سوریا و دەوڵەت.
دەشڵێن، ئیدارەی نوێ داوای ئەوەدەكات ئێران 300 ملیار دۆلار بدات لە بەرامبەر ئەو زیانانەی بە سورییەكان و ژێرخانی وڵاتەكەیان گەیاندووە لەكاتی لایەنگری ڕژێمەكەی ئەسەد.
ئەوەش لەكاتێكدایە كە وەزیری دەرەوەی حكومەتی راگوزەری سوریا داوای لە ئێران كرد دەستوەردان لە كاروباری سوریای نوێدا نەكات و ڕێز لە ئیرادەی گەلی سوریا و سەروەری وڵات بگرێت.