کوردستان
بەرێوەبەرایەتی ھاتوچۆی گەرمیان لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوەکردووە، لە رۆژی پێنج شەممە رێکەوتی ٣١ی ٣ی ٢٠٢٢ لە کاتی کۆتاییھاتنی یاری نێوان دوو یانەی وەرزشی لە یەکێک لەیاریگەکانی قەزای کەلار کۆمەڵێک بەناو ھاندەر لەپاش تەواوبوونی یاریەکە ھێرشیان کردە سەر ماڵی گشتی کە پێکھاتبوو لە ترافیک لایت و کەرەستەکانی ھاتوچۆ لە یەکێک لە فلکەکانی نزیک لەو یاریگەیە و دوور لە ھەموو بەھایەکی نیشتیمانی و نزیکەی ١٥ گڵۆپی ترافیک لایتیان شکاندووە.
راشیگەیاندووە، بۆ ئەومەبەستە سکاڵای یاساییان لە دژی ئەنجامدەرانی ئەو کارە تۆمار کرد لە دادگای لێکۆڵینەوە و دادوەری لێکۆڵینەوەش کۆنووسی بۆ کەیسەکە کردەوە و بەپێی مادەی ٤۷۷ لە یاسای سزادانی عێراقی ژمارە ۱۱۱ ساڵی ۱۹٦۹ فەرمانی راگرتنی بۆ ژمارەیەک لەو کەسانە دەرکرد .
بەرێوەبەرایەتی ھاتوچۆی گەرمیان رونیکردوەتەوە، ھۆکاری دواخستنی راگەیەندراوەکە لەبەر پاراستنی سەلامەتی لێکۆڵینەوە و دروست دەرخستنی راستیەکان بووە .
بەڕێوەبەرایەتی ئاوی سلێمانی لە راگەیەندراوێکدا ھاووڵاتیان ئاگادار دەکاتەوە کە دوا کات بۆ لێخۆشبونی لە ١٥%ی کرێی ئاو، رۆژی ١٧ی نیسانی ٢٠٢٢، بۆیە داوایان لێ دەکات سەردانی بنکەکانی وەرگرتنی کرێی ئاو بکەن تا سودمەندبن لەو داشکاندنە.
لە ماوەی شەش ساڵی رابردوو حکومەتی ھەرێمی کوردستان چەندین جار مووچەی لە کاتی خۆیدا دابەش نەکرد و چەند جارێکیش بە لێبڕین و چارەکە مووچە دابەشکرا، بەو ھۆیەوە ھاوڵاتیانی ھەرێم نەیانتوانی بەپێی پێویست پارەی خزمەتگوزارییەکان بدەن و بڕێکی زۆر کرێی ئاو و کارەبایان لەسەریان کۆبوەتەوە.
سامان شێخ لەتیف وتەبێژی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی رایگەیاند، لە ئەمڕۆوە بەھۆی گرفتی نەبوونی دەرمان و کەرەستە و پێداویستییە پزیشکییەکان بەشێک لە ناوەندە تەندروستییەکانی سەر بە بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی خزمەتگوزارییەکانیان رادەگرن.
وتیشی، ھەریەک لە نەخۆشخانەکانی ھیوا و منداڵبوون و د.جەمال ئەحمەد رەشیدی منداڵان و پسپۆڕییەکانی دڵ و بانکی خوێن، بەشێکی زۆری خزمەتگوزارییەکانیان رادەگرن.
بەرێوەبەرایەتی گشتی ھاتوچۆی سلێمانی رایگەیاندووە، ماوەیەکە دوو دیاردە لە بواری ھاتوچۆدا دەرکەوتووە، کە ھەم سەرپێچییە لە یاسا و رینماییەکانی ھاتوچۆ، ھەم بووەتە مایەی گلەیی و ناڕەزایی ھاوڵاتیان، ئەویش پێشبڕکێکردنە بە ئۆتۆمبێلەکانیان بەشێوەیەکی مەترسیدار وە گۆڕینی ساڵانسای ئۆتۆمبێلەکان لەلایەن چەند شۆفێرێکەوە و بێزاری ھاوڵاتیانی لێدەکەوێتەوە.
ئاماژەی بەوەشکردووە، بەڕێوەبەرایەتی ھاتوچۆی سلێمانی ئاگاداری ئەو شۆفێرانە دەکات کە بەپێی یاسای ھاتوچۆ لێخوڕین بە تیژڕەوی و بەشێوەیەکی مەترسیدار و نەبوونی مەرجەکانی توندو تۆڵی لە ھەر بڕگەیەکی مەرجەکان سەرپێچییە و وە سزای یاسایی دیاری کراوی ھەیە وێڕای دەستبەسەرداگرتنی ئەو ئۆتۆمبێلانە.
ھاتوچۆی سلێمانی داوا لە ھاوڵاتیان دەکات ھاوکاریان بن لە دەست نیشانکردنی ئەو جۆرە رەفتارانە و ھەر ھاوڵاتییەک وێنە و ڤیدیۆی ئەو جۆرە سەرپێچیانەی لەلایە لە ڕێگەی پەیجی ھاتوچۆی سلێمانییەوە بۆیانی بنێرن یان بە زانیاری ئاگاداریان بکەنەوە لە ڕێگەی ژمارە کۆنترۆڵی ھاتووچۆ ١٨٨ و سەنتەری ھەماھەنگی پەیوەندییەکان PJCC ژمارە ١٠٠.
ئوسامە یونس فەرمانبەری شارەوانی ھەڵەبجە بە کوردسات نیوز رایگەیاند، راگەیاندنی بەردەوامی بایکۆتکردنیان لە بەرامبەر دواکەوتنی موچەکانیانە و ئەوان لەسەرەتای مانگی سێ بایکۆتی دەوامیانکردوە و بڕیاریانداوە بەردەوابن تا مووچەی مانی سێ وەردەگرن.
شۆفێران رایدەگەیەنن، بەھۆی گرانی نرخی بەنزین ناتوانن بەپێی پێویست کارەکەیان بکەن و لە مانگی رەمەزانەدا بەشی بژێوی رۆژانەیان پارەیان دەست ناکەوێت.
شۆفێران داوا لە حکومەتی ھەرێم دەکەن نرخی بەنزین بگەڕێنێتەوە بۆ نرخەکەی پێشووی و بە ٥٠٠ دینار بە شۆفێرانی بفرۆشێت.
ئیدارەی راپەڕین لە راگەیەندراوێکدا، ئاگاداری سەرجەم بەڕێوەبەرایەتی و فەرمانگە حکومییەکانی سنورەکە دەکات، لە مانگی ڕەمەزانی پیرۆزدا دەوام لە سەعات ٩:٠٠ وە دەستپێدەکات، جگە لە خوێندنگەکان و نەخۆشخانەکان ئەوانەی ئێشکگریان ھەیە.
بەبۆنەی مانگی رەمەزانەوە بەشێکی زۆر لە وەزارەتەکانی حکومەتی ھەرێمی سەعاتێک دەوامی رەسمیان کەمکردووەتەوە.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی کارەبای سلێمانی بڵاویکردووەتەوە، ئەمڕۆ لیژنەی سەرپەرشتیاری موەلیدە ئەھلییەکانی سلێمانی بۆ ھەژمارکردنی نرخی کارەبای موەلیدەکان کۆبوونەوە و بەگوێرەی نرخی گازۆیل و سەعاتەکانی کارکردن نرخی ئەمپێرێک کارەبای موەلیدەی ئەھلی بۆ مانگی رابردوو لە نێوان ١٤ ھەزار دینار بۆ ١٤.٥٠٠ ھەزار دینار دەبێت، بەھۆی جیاوازی کارپێکردنی موەلیدەکانیش لە گەڕەکێک بۆ گەڕەکێکی تر، نرخی ئەمپێڕێک کارەبای موەلیدە جیاواز دەبێت.
لەبارەی کارکردنی موەلیدەکانیشەوە بۆ مانگی رەمەزان ئاماژەی بەوەکردووە، دەبێت بەیانیان لە سەعات حەوتی بەیانی تا سەعات ھەشتی بەیانی موەلیدەکان کاربکەن، دوای نیوڕوانیش لە سەعات سێی دوای نیوەڕۆ تا ٤:٣٠ بەرەبەیانی کاردەکەن و لە ماویەدا ھەرکاتێک کارەبای نشتیمانی کوژایەوە پێویستە موەلیدەکان کارەبا دابین بکەن بۆ ھاوڵاتیان.
مامۆستایان و فەرمانبەران داوا دەکەن حکومەتی ھەرێم بەڵێنێکی راست بدات و چیتر بەبێ ھۆکار مووچەی مووچەخۆران دوانەخات، چونکە مووچە مافی ھەموو مامۆستا و فەرمانبەرێکە.
پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، فراکسیۆنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە شاری کەرکوک بە سەرپەرشتی ئاسۆ مامەند کارگێڕی مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتمانی کوردستان لە کۆبوونەوەدان.
وتیشی، لە کۆبوونەوەکەدا ژمارەیەک لە ئەندامانی سەرکردایەتی و پەرلەمانتارانی خولی پێشووی پەرلەمانی عێراق ئامادەن.
پەیامنیری کوردسات نیوز ئاشکراشیکرد، کۆبوونەوەکە لەبارەی کێشە و ئاستەنگەکانی بەردەم رەوشی ناوچە جێناکۆکەکانە.
ئالان حەمە سەعید وەزیری پەروەردەی حکومەتی ھەرێم رایگەیاند، بۆ بەرژەوەندی قوتابیان و خوێندکارانی قۆناغی ١٢ ی ئامادەیی بۆ ئەوەی دەرفەتی باشتری خوێندنیان ھەبێت ، تاقیکردنەوەکانی پۆلی ١٢ی ئامادەیی بۆ پاش جەژنی رەمەزانی پیرۆز دوادەخرێت.
وتیشی بەرێوەبەرایەتی گشتیی ئەزمونەکان نوێترین ھەمواری ساڵنامەی خوێندن و تاقیکردنەوەکان دەخاتە ڕوو .
ماوەی چەند رۆژێکە ئەو کارمەندانە مانیان لە کارکردن گرتووە و داوای مووچەکانیان دەکەن، بەڵام تا ئێستا وەڵامی داواکەیان نەدراوەتەوە.
مانگێک پێش ئێستاش ھەمان گرفت دروست بوو بەڵام دواتر لەسەر بەڵێنی بافڵ جەلال تاڵەبانی کارمەندانی کۆمپانیاکانی پاککەرەوەی خاشاک دەستیان بە کارەکانیان کردەوە.
لە راگەیەندراوێکی وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی حکومەتی ھەرێمی کوردستاندا ھاتووە، لەم مانگە پیرۆزەدا ھەموو ھەوڵێک دەدەن بۆ چاودێریکردنی بازاڕ و کۆنتڕۆڵکردنی نرخی خۆراک و پێداویستییەکانی ھاوڵاتیان.
وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی لەبارەی قۆرخکارییەوە ھۆشداری دەدات و دەڵێت، "ھەرکەس و بازرگانێک سەرپێچی بکات رووبەڕووی سزای یاسایی دەبێتەوە و بۆ ئەم مەبەستەش تیمەکانی چاودێری بازرگانی سەر بە بەرێوەبەرایەتی گشتی بازرگانی وەزارەتان بەردەوامن لە گەڕان و بەدواداچوون لە سەرجەم شارو شارۆچکەکان".
داوا لە ھاوڵاتیانیش دەکات ھاوکارییان بن و لەکاتی بینینی ھەر قۆرخکاری و دیاریدەیەکی نائاسایی لە مامەڵەکردن لە خوراک و پێداویستییەکانی خەلک و بوونی ھەر کاڵایەکی بەسەرچوو تیمەکانیان ئاگاداربکەنەوە.
وەزارەتی بازرگانی و پێشەسازی تەئیکد دەکاتەوە، خۆراک و کەلوپەل بەشی پێداویستی خەڵک، لەکۆگاکاندا ھەیە و بە ھاوکاری بازرگانەکان دابینکراوە، ھەروەھا دابەشکردنی سەبەتەی خۆراکیش لە رێگەیی بریکارەکانەوە بەردەوامە.
بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی رایگەیاند، لە چالاکییەکدا و دوای ئەوەی تۆمەتبارێک لە سەیرانگەکانی سنوری قەزای قەرەداغ تەقەی کردبوو، توانرا دەستبەجێ لەلایەن مەفرەزەکانی بەشی پۆلیسی قەرەداغەوە دەستگیربکرێت و دەستیشگیرا بەسەر چەکێکدا لەجۆری کڵاشینکۆف کە تۆمەتبار تەقەی پێکردبوو و تۆمەتبارەکە بە بڕیاری دادوەر راگیراوە.
ئاماژەی بەوەشکردووە، لە چالاکییەکی ترداو دوای بڵاوبونەوەی گرتە ڤیدیۆییەک لەتۆڕەکۆمەڵایەتییەکان کە چەند تۆمەتبارێک تەقە دەکەن، دەستبەجێ ھێزەکانی پۆلیس لێکۆڵینەوەکانی دەستپێکرد بۆ دۆزینەوەو دەستگیرکردنی تۆمەتبار.
رونیکردووەتەوە، سەرئەنجام توانرا لەلایەن مەفرەزەکانی بنکەی پۆلیسی سەرچنارەوە سەرجەم تۆمەتباران کە چوار کەسن لەسنوری بنکەی پۆلیسی سەرچنار دەستگیربکرێن و دوای دەستگیرکردنیان دەرکەوت تۆمەتباران لەسنوری ھاوینەھەواری دوکان تەقەیان کردووە و کە دووان لە تۆمەتبارەکان لە رەگەزی مێن.
پۆلیسی سلێمانی ئاشکراشیکردووە، لەکاتی دەستگیرکردنی تۆمەتبارەکاندا دەستیشگیرا بەسەر چەکێک لە جۆری کڵاشینکۆف کە بەتۆمەتباران بووە و بەبڕیاری دادوەری لێکۆڵینەوە ڕاگیراون و لێکۆڵینەوەکان لەگەڵیاندا بەردەوامە.
"د. پشدەر عەبدوڵا" بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی د.جەمال ئەحمەد ڕەشیدی منداڵان رایگەیاند، ئەو گرفتەی بۆ نەخۆشخانەکان دروست کراوە زیانی زیاتر لە ١٠٠ ملیۆن دینار بە ئابووری ھاووڵاتیان دەگەیەنێت، ھەر بۆیە داوا لە ھاووڵاتیان دەکات بچن فشار لە حکومەت بکەن و داوای مافەکانیان بکەن.
لە نوسراوێکی لیژنەی باڵای ئەزموونە گشتییەکان لە وەزارەتی پەروەردەی حکومەتی ھەرێمی کوردستان کە ئاڕاستەی بەرێوەبەرایەتی گشتی پەروەردەکانی ھەولێر و سلێمانی و دھۆک و ھەڵەبجە و گەرمیانی کردووە تێدا ھاتووە، لەبەر بەرژەوەندی زیاتری خوێندکاران و پێدانی دەرفەتی زیاتر بە خوێندکارانی ١٢ی ئامادەیی بە ھەموو بەشەکانیەوە بڕیادرا بە ھەمواکردنەوەی ساڵنامەی تاقیکردنەوەکان بۆ قۆناغی بنەڕەتی و ئامادەیی و پەیمانگەکان بۆ کۆتاجار پەیڕەو بکرێت.
لە نوسراوەکەدا دووەم و کۆتا ھەموارکراوی ساڵنامەی تاقیکردنەوەکانی ساڵی خوێندنی ٢٠٢١- ٢٠٢٢ ھاوپێچکراوە.
پێشتریش ئالان حەمە سەعید وەزیری پەروەردەی حکومەتی ھەرێمی کوردستان رایگەیاندبوو، بۆ بەرژەوەندی و خوێندکارانی قۆناغی ١٢ ی ئامادەیی تاقیکردنەوەکانی پۆلی ١٢ی ئامادەیی بۆ پاش جەژنی رەمەزانی پیرۆز دوادەخرێت.