کوردستان
رێکخراوی مافی مرۆڤی عەفرین–سوریا رایگەیاندوە، گروپی چەکداریی ناوی (فەیلەق ئەلشام) ھاوڵاتیەکی کوردی لە گوندی مەیدانو سەر بە ناحیەی راجو رفاندوە، ھێزێکیش بە ناوی (پۆلیسی سەربازیی) کە سەر بە تورکیایە دوو ھاوڵاتی لە گوندی موساکو دەستگیرکردوە بە بیانووی ئەوەی کە پێشتر پەیوەندییان بە خۆبەڕێوەبەری خۆسەری عەفرین ھەبووە و بۆ شوێنێکی نادیاریان بردوون.
بە پێی رێکخراوی مافی مرۆڤ عەفرین–سوریا لە چوار ساڵی رابردوودا لە عەفرین زیاتر لە ٨ ھەزار و ٦٣ ھاوڵاتی مەدەنی لە لایەن تورکیا و گروپە چەکدارەکانییەوە رفێندراون.
روانگەی سوری بۆ مافی مرۆڤیش راگەیاندووە، زیاتر لە ٢٧٠ ھەزار کەس لە کەسوکاری چەکدرانی سەر بە تورکیا و ئاوارە عەرەبەکانی سوریا لە ناوچەی عەفرین نێشتەجێکراون و گۆڕینی دیمۆگرافی لەو ناوچەیە بەردەوامە.
لە تەوەرێکی سەرەکی کۆبوونەوەکەدا کە رۆژی شەمە ٩ی نیسانی ٢٠٢٢ بەڕێوەچوو، باس لە پرسی وزە و پێگەی کوردستان لەڕووی نەوت و گازەوە کرا، لەمبارەیەوە وەزیری دەرەوەی یۆنان ئاماژەی بەوەدا کە کوردستان لەبەردەم دەرفەتێکی مێژووییدایە بۆ ھەناردەکردنی نەوت و گاز بۆ ئەوروپا.
ھەرلەم چوارچێوەیەدا قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیران رایگەیاند، راستە دەرفەتی مێژوویی لەبەردەم کوردستاندایە، بەڵام حکومەتی ھەرێم و حکومەتی فیدرال سەبارەت بە پرسی ھەناردەکردنی نەوت و گاز ناکۆکن، ھەربۆیە پێویستە سەرەتا کێشە یاساییەکانی نێوان حکومەتی ھەرێم و حکومەتی فیدرال چارەسەر بکرێن بۆ ئەوەی ھەرێمی کوردستان بتوانێت بەبێ کێشە مامەڵە لەگەڵ ئەم پرس و سامانە سروشتییە بکات.
لە تەوەرێکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا باسی ھاندانی کۆمپانیا و وەبەرھێنەرانی یۆنانی کرا لە ھەرێمی کوردستان وەبەرھێنان بکەن و لەمبارەیەوە جێگری سەرۆک وەزیران جەختی کردەوە، حکومەتی ھەرێم کارئاسانی تەواو دەکات بۆ وەبەرھێنەرانی یۆنانی کە دەیانەوێت لە کەرتەکانی پیشەسازی و کشتوکاڵ و گەشتوگوزاردا وەبەرھێنان بکەن.
ھەردوولا ھاوڕابوون لەسەر دەستپێکردنی گەشتی راستەوخۆی ئاسمانی لەنێوان ھەرێمی کوردستان و یۆنان، وەزیری دەرەوەی یۆنان بەڵێنی دا بۆ ئەم مەبەستە لە ماوەیەکی نزیکدا کۆبوونەوە لەگەڵ کۆمپانیاکانی فرۆکەوانی دەکات.
پرۆسەی پێکھێنانی حکومەتی داھاتووی عێراق تەوەرێکی دیکەی کۆبوونەوەکە بوو و ھەردوولا ھاوڕابوون کە دەبێت لایەنە عێراقییان لێکتێگەیشتنیان زیاتریان ھەبێت و بەردەوامیدان بە ناکۆکییەکان نەک تەنھا پرۆسەی پێکھێنانی حکومەت دوادەخات بەڵکو سەقامگیری عێراقیش دەخاتە مەترسییەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا ھەر یەکە لە ئومێد سەباح سەرۆکی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران و ئەمەل جەلال سەرۆکی دەستەی گەشتوگوزاری ھەرێم و دابان شەدەڵە جێگری فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی ھەرێم یاوەری قوباد تاڵەبانی بوون.
لەوبارەوەیەوە پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، تەقینەوەکە لە کارگەی ماستەر ستیل ڕوویداوە و تا ئێستا ١٣ بریندار گەیەندراونەتە نەخۆشخانەی شار.
وتەبێژی پۆلیسی سلێمانی رایگەیاند، بەهۆی تەقینەوەکەوە ١٣ کەس بریندار بوون و ھەموو قوربانییەکانیش کارمەندی کارگەکەن و لێکۆڵینەوە لە ڕووداوەکە دەستیپێکردووە.
ئەمە دووەم جارە لە هەمان کارگەی ئاسن تەقینەوە رووبدات و ساڵی پاریش بە هەمان شێوە تەقینەوەیەک لە کارگەیە روویداو بە هۆیەوە چەند کرێکارێکی کارگەکە بوونە قوربانی.
بەرێوەبەرایەتی پارێزگای سلێمانی رایگەیاند، پاش ئەوەی پۆلیسی سلێمانی زانیاری دەستکەوت لەسەر چەند تۆمەتبارێک کە خەریکی فاڵگرتنەوەو نوشتەکردن و فریودانی ھاوڵاتیان بوون، دەستبەجێ لێکۆڵینەوەیان دەستیپێکردووە و سەرجەم بنکەکان ڕاسپێردران بۆ دۆزینەوەو دەستگیرکردنی تۆمەتباران، سەرەنجام توانرا لەلایەن بنکەی پۆلیسی سەرچنارەوە چوار تۆمەتبار دەستگیربکرێن و دەستیشگیرا بەسەر چەندین پارچە کەلوپەلدا کە بۆ فاڵگرتنەوەو نوشتەکردن بەکاریانھێنابوو.
راشیگەیاندووە، ، لەئێستا ھەریەک لەتۆمەتباران (س، ح، م لەدایکبووی ١٩٨٢ – س، ن، ف لەدایکبووی ١٩٨٦ – خ، ر، خ لەدایکبووی ١٩٤٨ – ع، ر، ع لەدایکبووی ١٩٥١) بەبڕیاری دادوەر راگیراون و لێکۆڵینەوەکان لەگەڵیاندا بەردەوامە.
پۆلیسی سلێمانی ئاماژەی بەوەشکردووە، لەسەر ھەمان دۆسییە دوێنی ٨ی نیسانی ٢٠٢٢ پێنج تۆمەتبار دەستگیرکراون، تائێستا و لەم ھەڵمەتە فراوانەی پۆلیسی سلێمانیدا، کە بەسەرپەرشتی راستەوخۆی بەڕێوەبەری پۆلیسی پارێزگای سلێمانی ئەنجام دەدرێت نۆ تۆمەتبار دەستگیرکراوان .
لە کۆبوونەوەکەدا جێگری سەرۆکی حکومەتی ھەرێم، ئاماژەی بەوەدا حکومەتی ھەرێم پلانی ھەیە بۆ گەشەپێدانی کەرتی کشتوکاڵ و تێڕوانینی حکومەت وایە کە کوردستان لە داھاتوویەکی نزیکدا ببێتە سەبەتەی خۆراکی عێراق و ناوچەکە.
لەم چوارچێوەیەشدا پێشوازی لە کاری ھاوبەشی نێوان یۆنان و ھەرێمی کوردستان دەکات و ھەموو کارئاسانییەک بۆ وەبەرھێنەرانی یۆنانی لە ھەرێم دەکرێت.
لە بەرامبەردا وەزیری کشتوکاڵی یۆنان بڕیاریدا تیمێک لە وەزارەتەکەی ڕابسپێریت بۆ کارکردن لەگەڵ وەزارەتی کشتوکاڵی ھەرێم تا پێکەوە پلانی کاری ھاوبەش ئامادە بکەن.
ڕوونیشیکردەوە، ھەرێمی کوردستان تووشی کێشەی دارایی بووە، دوور لەوەی کە لە میدیاکان باس دەکرێت ئەوە کێشەی سلێمانی نییە، کێشەی کەمیی داھاتی کوردستانە، داواشی کرد واز لە سلێمانی بێنن، ئەو کێشەیە کاریگەریی لە ھەموو ھەرێمی کوردستان کردووە.
بەھۆی ئەو شەپۆلی خۆڵبارینەی لە دوێنێوە رووی لە عێراق و ھەرێمی کوردستان کردووە، شەوی رابردوو لە خورماتوو ٢٣ کەس گەیەندرانە نەخۆشخانە و لەو ژمارەیەش شەش کەسیان گیانیان لەدەستدا. دوای کەمبوونەوەی ئۆکسجینیش لە نەخۆشخانەی خورماتوو بەھۆی زۆری ژمارەی سەردانیکەرانەوە، لەسەر راسپاردەی مەلا کەریم شکور، جێگری سەرۆکی فراکسیۆنی یەکێتی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، ئۆکسجینی پێویست گەیەندرایە نەخۆشخانەکە.
ھاوکات بەڕێوەبەرایەتی گشتیی تەندروستی ھەولێر رایگەیاند، ٤٣ کەس رەوانەی نەخۆشخانەکان کراون و چارەسەری پێویستیان بۆ ئەنجام دراوە. تەندروستی ھەولێر داوای لە ھاوڵاتیان کردووە بەمەبەستی دروستنەبوونی پاڵەپەستۆ لەسەر نەخۆشخانەی فریاکەوتنی رۆژھەڵات، ئەو کەسانەی بەھۆی خۆڵبارینەوە تەندروستییان تێکچووە، سەردانی نەخۆشخانەی فریاکەوتنی رۆژئاوا بکەن.
ھەر بەھۆی خۆڵبارین و تەنگەنەفەسییەوە، ١١ کەس لە سلێمانی و ٥ کەس لە گەرمیان و ٩٠ کەس لە کەرکوک و ٣٥ کەس لە ئیدارەی راپەڕین گەیەنراونەتە نەخۆشخانە.
وەزارەتی تەندروستی حکومەتی ھەرێمیش لە راگەیەندراوێکدا داوای لە ھاوڵاتیان کرد، لە ناچاریدا نەبێت نەچنە دەرەوە و لە کاتی چوونە دەرەوەش ماسک ببەستن، چونکە تۆز و خۆڵ کاریگەری لەسەر کۆئەندامی ھەناسەدان ھەیە، بەتایبەت بۆ توشبوانی رەبوو و ھەستیاری و نەخۆشانی دڵ. تا ئێستاش لە ھەرێمی کوردستان ھیچ حاڵەتێکی گیانلەدەستدان بە خۆڵبارین تۆمەر نەکراوە.
دوێنێ پێنجشممە بەھۆی خۆڵبارینەوە گەشتە ئاسمانییەکان لە فڕۆکەخانەکانی ھەولێر و سلێمانی راگیران. شەوی رابردووش تاھیر عەبدوڵا، بەڕێوەبەری فڕۆکەخانەی سلێمانی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، دوای کەمبوونەوەی کاریگەری خۆڵبارینەکە گەشتەکانی فرۆکەخانەی سلێمانی دەستیان پێکردووەتەوە.
بەپێی نوێترین زانیاری گەشتەکانی فڕۆکەخانەی هەولێریش دەستیانپێکردووەتەوە .
بەڕێوەبەری کەشناسیی سلێمانی راشیگەیاند، پێدەچێت شەپۆلێکی بارانبارین ناوچە شاخاوییەکان بگرێتەوە و ئەگەری تاوە باران و ھەورەبروسکەش لەئارادایە.
فریاکەوتنی ڕۆژئاوا:٧٠ ھاوڵاتی
کۆی گشتی:٢٢٢ حالەت ھەبووە
هاوکات هەر لە راگەیەنراوەکەدا ، دەستخۆشی لە پزیشکان و کارمەندانمان دەکەین کە ھەمیشە لەبەردەوامیدابوونە بۆ پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری پزیشکی تەندروستی بۆ ھاوڵاتیانی خۆشەویستی شاری ھەولێر.
ڕاگەیاندنی بەڕێوەبەرایەتی گشتی تەندروستی ھەولێر
سەرچاوەیەک لە ژووری ئۆپراسیۆنی فەرمانگەی تەندروستی کەرکوک بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، زۆربەی ئەوانەی دووچاری تەنگەنەفەسی ھاتوون کەسانی بەتەمەن و ئەو کەسانەن نەخۆشی درێژخایەنیان ھەیە.
سەرچاوەکە وتیشی، تائێستا ھیچ کەسێک بەھۆی خۆڵبارینەوە گیانی لەدەست نەداوە و چارەسەری پێویستیش بۆ نەخۆشەکان کراوە و بەشێکیان ھێشتا لە نەخۆشخانەکاندان
ھەر لە راگەیەنراوەکەدا ئاماژەیان بەوەشکردوە ، پاش کۆکردنەوەی زانیاری پێویست و چاودێریکردنی چەند کەسێک کە لەچەند گەڕەکێکی شاری سلێمانی خەریکی فاڵگرتنەوەو نوشتەکردن و فریودانی ھاوڵاتیان بون، پاش وەرگرتنی بڕیاری دادوەر، مەفرەزەکانی بنکەی پۆلیسی ڕزگاری توانیان لەچەند ھەڵمەتێکی جیادا پێنج تۆمەتبار دەستگیربکەن.
ئاشکراشیانکردووە، لەکاتی دەستگیرکردنی تۆمەتبارەکاندا دەستیشگیرا بەسەر چەندین پارچە کەلوپەلدا کە بۆ فاڵگرتنەوەو نوشتەکردن بەکاریانھێنابوو.
لەئێستا ھەریەک لەتۆمەتباران بەبڕیاری دادوەر ڕاگیراون و لێکۆڵینەوەکان لەگەڵیاندا بەردەوامە.
لە چوارچێوەی ئامادەکارییەکان بۆ دیداری فراوانی یەکێتی کە بڕیارە مانگی ئایار بەڕێوەبچێت، تا ئێستا دیداری یەکێتی لە کەرکوک و دھۆک و ھەولێر و رانیە رێکخراوەو سبەینێش لە ھەڵەبجە بەڕێوەدەچێت.
دیداری یەکێتی بانگەوازێکی ھەڤاڵانە و نیشتمانییانەیە بۆ تاووتوێکردنی واقعی ئێستای یەکێتی و ناسنامەکەی، بۆ نوێکردنەوەی وتاری سیاسی و کۆمەڵایەتی و گەشەپێدانییەتی، بۆ ئەوەی بە دیدگایەکی نوێوە ئامادەبێت ئەرکەکانی سەرشانی جێبەجێ بکا و سەرەنجام باشتر خزمەتی کۆمەڵانی خەڵک و خاکی کوردستان بکات، بۆ سبەینێیەکی باشتر کوردستانێکی ئاوەدان بۆ ھەمووان، بێ جیاوازی، فەراھەم بکات.
لەم چواچێوەیەدا دیداری یەکێتی، دەیەوێت چەندین تەوەری جێی بایەخی ئێستاو ئایندەی حزب و پێداویستی و کێشە و پێشھاتەکانی کۆمەڵگەکەیان، ئەزموونی سیاسی گەلەکەیان تاوتوێ بکات، چونکە پێشھات و گۆڕانکارییەکانی کۆمەڵگا و سەردەم لە ئاستی کوردستان و دەرەوەشدا ئەم ھەوڵ و کۆششە تازەیە دەخوازێت، پێویستیان بەوەیە لەھەموو سێکتەرەکاندا، دیدی نوێ و دەسپێشخەری یەکێتییانە بێننە کایەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا وەزیری گەشتوگوزاری یۆنان بە وردی باسی ئەزمونی وڵاتەکەی کرد کە چۆن لە سەرەتای ساڵانی ١٩٦٠وە دەستیان کردوە بە بونیادنانی ژێرخانی گەشتوگوزار و ئامادەیی تەواوی وڵاتەکەشی دەربڕی بۆ ھاوکاریکردنی حکومەتی ھەرێم لە دانانی پلانی ستراتیژی بۆ پەرەپێدانی کەرتی گەشتوگوزار.
ھەر لە چوارچێوەی پەرەپێدانی پەیوەندییە گەشتوگوزارییەکانی نێوان ھەرێمی کوردستان و یۆنان، تاوتوێی دەستپێکردنی گەشتی راستەوخۆی ئاسمانی لەنێوان کوردستان و یۆنان کرا تا ھاوڵاتیانی ھەردوولا بتوانن بە مەبەستی گەشتیاری سەردانی یەکتر بکەن.
لەو مەراسیمەدا کە شاناز ئیبراھیم ئەحمەد کارگێڕی مەکتەبی سیاسی و سەرپەرشتیاری مەڵبەندی ١ی رێکخستنی سلێمانی (ی.ن.ک) و ژمارەیەک لەئەندامانی سەرکردایەتی و کەسایەتی و ھەڤاڵان و دڵسۆزان و وەفادارانی مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد ئامادەیبوون، ھەڵمەتێکی نەمام رواندن بۆ شادکردنی رۆحی قوربانیان و شەھیدانی دەستی داعش بەڕێوەچوو.
خاتوو شاناز ڕایگەیاند، ئەمساڵ بەوپێیەی ساڵیادەکە کەوتۆتە مانگی پیرۆزی رەمەزانەوە و بۆئەوەی کەسانێکی زۆر کە لەدەرەوەی شارەوە دێن و ماندوونەبن بڕیارماندا مەراسیمی تایبەت بەو بیرەوەرییە بخەینە مانگی ئایار، ئەمڕۆش تەنیا بە ھەڵمەتی چاندنی نەمام بەشداری بکەین کە لەساڵی ٢٠١٦ ەوە دەستمان پێکردوە و لەگەڵ گەورەبونی نەمامەکاندا ناوی پیرۆزی شەھیدانی لەسەر دەنوسین.
شاناز ئیبراھیم ئەحمەد وتیشی ، بەداخەوە کەشەڕی داعش ھێشتا کۆتایی نەھاتووە و قوربانیەکی زۆرمان داوە بۆیە وەک یادێک و وەک ڕەمزێک بۆ ئەو شەھیدانە دەمانەوێت ئەم پارکە وەک بەشێکی لێبێت کە ھەمیشە یادیان بەخێر بکەینەوە.
لەبارەی ئەو مەراسیمەی چاوەڕوان دەکرێت ئەمساڵ بەڕێوەبچێت، شاناز ئیبراھیم ئەحمەد ئاماژەی بەوەکرد ، بەردەوام دەبن لەسەر بیروبۆچون و ھزری مامۆستا، بۆ ئەمساڵیش وەک چۆن پێشتر بەڵێنمان دابوو، ھەموو بەرھەمەکانی کۆکراوەتەوە و لە ١٥ بەرگدا بەچاپ گەیەندراوە کە دواتر مەراسیمی ناساندنی بۆ بەڕێوەدەچێت لەلایەن رێکخراوی ئیبراھیم ئەحمەد فاوەندەیشنەوە.
وتیشی ، ھیوادارم خەڵک زیاتر سودی لێببینێت و زیاتر لە ھەست و فکر و بۆچونی باوکم تێبگات.
دواتریش، خاتوو شاناز بەھاوڕێیەتی ژمارەیەک لەئەندامانی خانەوادەکەی، سەردانی مەزاری پیرۆزی مامۆستا و سیاسەتمەداری کۆچکردووی کرد و بەڵێنی بەردەوامبون لەسەر رێبازەکەی بۆ خزمەتکردن بەکورد و کوردستان و ھێنانەدی ئاوات و ئامانجەکانی دووپات کردەوە.