بەرێوەبەرایەتی گشتی کاروباری مین لە سلێمانی ڕایگەیاند ڕووداوی تەقینەوەی مینەکە سەر لە بەیانی ئەمڕۆ ڕوویداوە و بەھۆیەوە کەسێک قاچێکی لەدەستداوە.

لە ڕاگەیەندراوێکدا بەرێوەبەرایەتی گشتی کاروباری مین دەڵێت " ھاوڵاتییەکە بەناوی جوتیار بەھادین خوامراد تەمەن ٣٦ ساڵە و دانیشتووی ناوشاخانی ناو قەزای پێنجوێنە و بەھۆیەوە قاچێکی لەدەستداوە ."

بەپێی نوێترین ئاماری کار و چالاکییەکانی دەزگای گشتی کاروباری مین، لە ساڵی ڕابردوودا ١٩ ھاوڵاتی بە مین گیانیان لە دەستداوە و ٢٣ی تریش برینداربوون، ھەروەھا زیاتر لە ٦٠١ ھەزار مەتر دووجا زەوی لە مین پاککراوەتەوە و ٢ ھەزار مین لەناوبراون.

مەڵبەندی (٦)ی سۆرانی یەکێتی دەشڵێت، لایەنێک ھەوڵی دزینی مێژووی داستانی کۆڕێ و سەروەرییەکانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دەدات لە ڕێگەی میدیاکان و دەیەوێت ڕای گشتی و کۆمەڵانی خەڵکی کوردستانی پێ چەواشە بکەن.

ھەر لە ڕاگەیەندراوەکەی مەڵبەندی (٦)ی سۆرانی یەکێتیدا ھاتووە " ھەوای دەست بەسەرداگرتن و شێواندنی مێژووی شانازییەکانی کاروانی پڕ لە خەباتی ئەوکاتی نەبەردی و داستانەکانی یەکێتیی و شۆڕشی نوێ رێگا پێدراو و قبوڵکراو نییە ھیچ ھێزو لایەنێک بیدزێ و بیکاتە دەسکەوتی خۆی."

دەقی ڕاگەیەندراوەکەی مەڵبەندی (٦)ی سۆرانی یەکێتی نیشتمانی کوردستان:


بەبۆنەی یادی ٣١ ساڵەی داستانی کۆڕێ

کەسوکاری سەربەرزی شەھیدان
فەرماندەو پێشمەرگە قارەمانەکان
کۆمەڵانی خەڵکی کوردستان

سی و یەک ساڵ بەر لە ئەمڕۆ و لە رۆژی (١١ / ٤/ ١٩٩١) ھێزی پێشمەرگەی کوردستان بۆ بەرگرتن لە پێشڕەوییەکانی سوپای دڕندەی بەعسی رووخاو, لە بەرزاییەکانی دەربەندی کۆڕێ، بە داڕشتنی بەرنامەو پلانی سەربازی تۆکمەو سەرکەوتوو کە بە سەرکردایەتی ھەڤاڵ (کۆسرەت رسول علی ) و بە لێپرسراویەتی راستەوخۆی شەھیدی سەرکردە (حەسەن کوێستانی )و بە قارەمانییەتی و گیانفیدایی فەرماندەو پێشمەرگەکانی ئەوێ رۆژێی سەنگەرەکانی پێشەوەی بەرگریکردن لە خاکی پیرۆزی کوردستان،لە شەڕێکی دەستەو یەخەی بێ وێنەدا شکستیان بە سوپای دیکتاتۆری بەعس ھێناو داستانی گەورەی کۆڕێیان تۆمارکرد.
داستانی کۆڕێ یەکێکە لەو نەبەردی و داستانە گەورە و گرنگ و مێژووییانەی خەباتی رزگاریخوازی گەلی کوردستان، کە شێرە کوڕانی یەکێتیی نەخشەڕێی کاروانی خەباتی شاخیان کردە ھەوێنی بەدیھێنانی حکومەتی خۆماڵی، بە خوێن نەخشێنراو، کە بەرھەمی خۆبەختکردن و قوربانیدان و سەروەرییەکانی شۆڕشی نوێ و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانە،
لە سەنگەرەکانی پێشی پێشەوەی بەرگری ئەوێ رۆژێی داستانی کۆڕێ، ھێزی پێشمەرگە لە دوو ھێڵی جیادا روو بە رووی دوژمن بوونەوە، ھێڵی یەکەم لە رۆژھەڵاتی دەربەندی کۆڕێ و زنجیرە چیاکانی (شاخی سپی و شاخی زێوکە) بوون کە شەھید حەسەن کوێستانی راستەوخۆ لە ھێڵی روو بە رووبوونەوە سەرپەرشتی دەکرد، ھێڵی دووەمیش لە رۆژئاوای دەربەندی کۆڕێ و چیای( کانی گردە چاڵ) بوو ، فەرماندەو پێشمەرگە ئازا و دلێر و بەورەکانی( ی.ن.ک ) لە ھەردوو قۆڵەکەدا چۆکیان بە دووژمن داداو ھێرشە ترسنۆکەکانی ھێزەکانی رژێمی رەفتار فاشستی بەعسی دکتاتۆریان، تێکشکاند.
داستانی گەورەی کۆڕێ وەرچەرخانێکی مێژوویی گەورەو نەوعیی بوو لە دیرۆکی خەبات و شۆڕشی گەلی کوردستان، کە ھێز و بازووی پۆڵایین و بیرو باوەڕی بەرزی نیشتمانپەروەری و ھەستی نەتەوەیی،  پێشمەرگەکانی یەکێتیی ، بوون بە سمبولی خۆڕاگری و فریادرەسی خەڵک و خاکی کوردستان ، قوربانیدانی رۆڵەکانی یەکێتیی بووە ھەوێنی سەرکەوتن و بە دیھێنانی رزگاری و ئازادی خاک و ووڵات و میللەتەکەمان .

 ئەو سەرکەوتنە گەورەو کەم وێنەیەش بە خوێنی گەش و ئاڵی (١١) پێشمەرگەی قارەمان و بریندار بوونی (٣٧)رۆڵەی گیانفیدای کوردستان تۆمار کرا،کە لە نێویاندا (٩) لەو شەھیدانە پێشمەرگەکانی یەکێتیی بوون، بەرگریی و خۆڕاگریی و قوربانیدانی ئەو رۆژە، ئومێدی بۆ خەڵکی ستەمدیدەی کوردپەروەری ئاوارەبووی رەوە ملیۆنییەکەی کوردستان گێڕایەوەو وەک ھەمیشە  یەکێتیی بە ئیرادەو پشت ئەستوور بە جەماوەرو کۆمەڵانی خەڵکی کوردستان، مەحاڵی کردۆتە واقیع و ئیرادەی گەلی سەرخستووە.

گەلی تێکۆشەری کوردستان
جوامێرە بەشداربووەکانی داستانی کۆڕێ
سەرکردەو فەرماندەو پێشمەرگە نەبەزیوەکانی ھێزی پێشمەرگەی کوردستان 

ئەوەی ئێستا بۆتە جێی تێڕامان و ھەڵوەستەی ئێمە و ئێوەی شۆڕشگێڕ و تێکۆشەر و نیشتمانپەروەری رێگای ئازادی و سەرفرازی کوردستان ، ھەوڵی دزینی مێژووی داستانی کۆڕێ و سەروەرییەکانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانە کە لێرەو لەوێ گوێ بیستی دەبین، بە تۆماری ساختەو بە ھونەری بەرزی میدیای پارەدارکراوی لایەنێک کە بە حوکمی تاکڕەوی و پاوانخوازی خۆی سەپاندوە بەسەر خەڵکی کوردستاندا، دەیانەوێت رای گشتی و کۆمەڵانی خەڵکی کوردستانی پێ چەواشە بکەن، بۆیە ھەوای دەست بەسەرداگرتن و شێواندنی مێژووی شانازییەکانی کاروانی پڕ لە خەباتی ئەوکاتی نەبەردی و داستانەکانی یەکێتیی و شۆڕشی نوێ رێگا پێدراو و قبوڵکراو نییە ھیچ ھێزو لایەنێک بیدزێ و بیکاتە دەسکەوتی خۆی ، زۆر روون و ئاشکرایە، ئەو پارتە لە راپەڕین و داستانی کۆڕێ شەھید و برینداری نەبوو، رۆڵ و کاریگەرییان لەو شەڕو داستانەدا نەبوو، بۆیە ناتوانن لە رێگای پارەی دزراوی (گەل) و میدیا و تەکنەلۆژیای چەواشەکاریی و بە بێ بوونی بەڵگە و دیکۆمێنتی راستەقینەی سەلمێنراو بە ھەواو ھەوەسی چەند کەسێکی دۆڕاو، مێژووی خاوەندارێتی داستان و نەبەردیی کۆڕێ و سەروەرییەکانی یەکێتیی، بە ناوی خۆیانەوە تۆمار بکەن، گێڕانەوەی یاداشتی مێژوویی داستانەکەی کۆڕێ بە قەڵەمی شەھیدی سەرکردە (حەسەن کوێستانی) و شەھیدە بە ناحەق کوژراوەکانمان و بریندارەکانی یەکێتیی لە داستانی کۆڕێ، کە لە گۆڤاری سەرھەڵدانی ئەوێ رۆژێ و وتارو چاوپێکەوتنەکانیان بڵاوکراوەتەوە سەلمێنەری خاوەندارێتی بە خوێن نووسراوی نەبەردی و قوربانیدان و تۆماری مێژووە پڕ لە شانازی و سەربەرزەکەی شۆڕشی نوێی گەلەکەمان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانە.

لە یادو بیرەوەری (٣١) ساڵەی داستانی کۆڕێدا، ھەزاران سڵاو بۆ رۆح و گیانی پاکی شەھیدە سەربەرزەکانی گەل و نیشتمان دەنێرین…
 سڵاو لە فەرماندە و پێشمەرگە قارەمانەکان و  بەشداربووانی داستانی گەورەی کۆڕێ… 
ھەر شەکاوەبێ ئاڵا سەوزە بە خوێن نەخشێنراوەکەی شەھیدان…

   مـــەڵـبــەنـــــدی ٦ ســــۆران
 یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان 
١١/ ٤ / ٢٠٢٢

بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی لە ڕاگەیەندراوێکدا دەڵێت تۆمەتبارەکان پێکھاتوون لە دوو پیاو و دوو ژن و لە کاتی دەستگیرکردنیاندا دەستگیراوە بەسەر چەندین پارچە کەلوپەلدا کە بۆ فاڵگرتنەوەو نوشتەکردن بەکاریان دەھێنا.

 لە ڕاگەیەندراوەکەی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانیدا ھاتووە "لەدرێژەی ھەڵمەتەکانی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی بۆ دەستگیرکردنی ئەو تۆمەتبارانەی کە فێڵ لە ھاوڵاتیان دەکەن لەرێی نوشتەو جادوو فاڵگرتنەوەوە، توانرا لەلایەن بنکەی پۆلیسی سەراوە چوار تۆمەتباری تر دەستگیربکرێن."

ھەر بە وتەی پۆلیسی سلێمانی، لە ماوەی دوو ڕۆژی ڕابردوودا ئەمە دووەم جارە ژمارەیەک کەس لەسەر ھەمان کەیس دەستگیر دەکرێن، دەشڵێت تۆمەتبارەکان بە بڕیاری دادوەر ڕاگیراون و لێکۆڵینەوە لەگەڵیان بەردەوامە.

ماوەی چەند ڕۆژێکە پۆلیسی سلێمانی ھەڵمەتێکی دەستپێکردووە بۆ دەستگیرکردنی ئەو تۆمەتبارانەی کە فێڵ لە ھاوڵاتیان دەکەن لەرێی نوشتەو جادوو فاڵگرتنەوەوە

پۆلیسی سلێمانی دەڵێت "تائێستا و لەم ھەڵمەتە فراوانەی پۆلیسی سلێمانیدا کە بەسەرپەرشتی ڕاستەوخۆی بەڕێز بەڕێوەبەری پۆلیسی پارێزگای سلێمانی ئەنجام دەدرێت ١٣  تۆمەتبار دەستگیرکراون ."

رەشید قوربانی بەڕێوەبەری گشتی پەروەردەی سنە رایگەیاند، بەھۆی ئەو شەپۆلە خۆڵبارینەی چەند رۆژێکە رووی لە ناوچەکە کردووە، سەرجەم خوێندنگاکانی شارەکانی سنە و دیواندەرە و سەقز و کامیاران و بیجار و قوروە و دێھگولان داخراون.

ئاماژەی بەوەشکرد، لە شارەکانی سەرواوا و بانە و مەریوانیش قائیمقامەکان سەرپشک کراون بە پێی کەشوھەوای شارەکانیان بڕیار لەبارەی داخستنی خوێندنگەکان بدەن.

ھاوشێوەی ھەرێمی کوردستان، لە رۆژی پێنج شەممەوە شەپۆلێکی خۆڵبارین رووی لە ناوچەکانی خۆرھەڵاتی کوردستانیش کردووە و لە چەند شارێکش حاڵەتی ھۆشدار راگەیەندراوە.

بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی ھەرێمی کوردستان رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان لە نێوان نیمچە ھەور و ھەوری تەواو دەبێت لەگەڵ ئەگەری نمە باران لە ھەندێ شوێن، ھاوکات لە کاتەکانی ئێوارەشدا کاریگەری تۆز و خۆڵەکە نامینێت، خێرایی با لە نێوان پێنج بۆ ١٥ کیلۆمەتر لە سەعاتێکدا، مەودای بینینیش پێنج کیلۆمەتر دەبێت.

راشیگەیاندوە، رۆژی یەک شەممەش ئاسمان ساماڵ دەبێت لەگەڵ ھەندێ پەڵە ھەوری جیاجیا، خێرای باش لە نێوان پێنج بۆ ١٥ کیلۆمەتر لە سەعاتێکدا و مەودای بینینیش هەشت بۆ ١٠ کیلۆمەتر دەبێت.

پڕۆژەی شاری زەیتوون لە هەولێر، نزیكەی سێ هەزار یەكەی نیشتەجێبوون لەخۆدەگرێت و دانیشتووانەكەی دەڵێن، بەپێی گرێبەستی پرۆژەكە پێویست بووە لەگەڵ تەواوكردنی خانووەكان تەواوی خزمەتگوزارییەكانی تری بۆ تەواو بكرێت.

 

لە ھەردوو کۆبوونەوەکەدا کە ئەمڕۆ شەمە ٩ی نیسانی ٢٠٢٢ بەڕێوەچوون، جێگری سەرۆک وەزیران نیگەرانی خۆی لە دۆخی کۆچبەرانی کورد لە سنوورەکانی یۆنان و یەکێتی ئەوروپا دەربڕی و داوایکرد بە شێوەیەکی مرۆڤدۆستانە مامەڵە لەگەڵ ئەو کۆچبەرانەدا بکرێت.

جێگری سەرۆک وەزیران جەختی لەوەکردەوە، بۆ چارەسەرکردنی کێشەی کۆچبەران، وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا لە جیاتی ئەوەی بودجەیەکی زۆر بۆ تۆکمەکردنی سنوورەکان تەرخان بکەن، باشترە بیر لەوە بکەنەوە کە ھانی کۆمپانیا و وەبەرھێنەرەکانیان بدەن لە ھەرێمی کوردستان وەبەرھێنان بکەن و ھەلی کاری زیاتر بۆ گەنجان بڕەخسێنن، لەڕێی وەبەرھێنان و کاری ھاوبەشی ئابورییەوە جگە لەوەی دەکرێت بەشێوەیەکی بەرچاو کێشەی کۆچ کردن بەرەو ئەوروپا چارەسەر بکرێت، بەڵکو لەڕووی ئابورییشەوە لە بەرژەوەندی وڵاتانی ئەوروپادایە.

لە ھەردوو کۆبوونەوەکەدا ھەردوولا ھاوڕابوون لە داھاتوودا کاری ھاوبەش بکرێت بۆ بەرەنگاربوونەوەی تۆڕەکانی قاچاخچێتی بە مرۆڤەوە، کە بوونەتە ھۆی رووتاندنەوە و تەنانەت کوشتنی کۆچبەران لەسەر سنوورەکان.

 ھەر لەم چوارچێوەیەشدا قوباد تاڵەبانی داوای لە بەرپرسانی یۆنانی و یەکێتی ئەوروپا کرد ئاسانکاری زیاتر بکرێت لە پێدانی ڤیزە بە ھاوڵاتیانی کوردستان و پرۆسەی سەفەری یاسایی ئاسانتر بکرێت بۆ ئەوەی ھاوڵاتیان چیتر بیر لە ڕێگەی قاچاخ بۆ کۆچکردن نەکەنەوە.

ئاسۆس عەلی لێپرسراوی مەڵبەندی ٩ی شارەزوری یەکێتی رایگەیاند، دیداری یەکێتی وێستگەیەکی تری وەستانەوەیە بەرامبەر پێشھاتە کاریگەرەکانی ژیانی حزبی و رێکخراوەیی، لە رێگەی لیژنەکانیشەوە دیدی نوێ دەھێنرێتە ناو کایەیی حزبی و داڕشتنەوەی دیدگای یەکێتی.

ستران عەبدوڵا ئەندامی مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان رایگەیاند، دیداری یەکێتی خوێنی گەرمی بە دەمارەکانی یەکێتیدا کردووە، ئەوەیکردووە کە لە ھەموو جوڵەیەکی زیندوی حزبیدا چاوەڕێ دەکرێت.

ئازاد سابیر لێپرسڕاوی ژووری ئۆپراسیۆنەکانی فەرمانگەی تەندروستی کەرکوک بە کوردسات نیوزی رایگەیاند، بەھۆی ئەو شەپۆلی خۆڵبارینەوە تائێستا  ٦٢١ کەس سەردانی نەخۆشخانەکانی کەرکوکیان کردوە.

وتیشی، زۆربەی ئەو کەسانە چارەسەری پێویستیان بۆ کراوە و رەوانەی ماڵەوە کراو.

ئاشکرشیکرد، تەنھا لە ماوەی ٢٤ سەعاتی رابردوو ١٤٥ کەسە بەھۆی تەنگەنەفەسییەوە سەردانی نەخۆشخانەکانی کەرکوکیان کردووە.

وەزارەتی پەروەردەی حکومەتی ھەرێمی کوردستان بڵاویکردووەتەوە، تاقیکردنەوەکانی کۆتایی وەرزی دووەمی پۆلی نۆیەم لە ٢١ی نیسانی ٢٠٢٢ دەستپێدەکات.

ئاماژەی بەوەشکردووە، لە ١٠ی ئایاری ٢٠٢٢ تاقیکردنەوەکانی خولی یەکەمی نیشتمانیی و لە ١١ی حوزەیرانی ٢٠٢٢ تاقیکردنەوەکانی خولی دووەمی نیشتمانی پۆلی نۆیەم دەستپێدەکات. 

ھەروەھا لە ٨ی ئایاری ٢٠٢٢ تاقیکردنەوەکانی خولی یەکەمی وەرزی دووەم و لە ٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٢ تاقیکردنەوەی خولی دووەمی پۆلە ناکۆتاکان دەستپێدەکات. 

وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی ھەرێمی کوردستان لە روونکردنەوەیەکدا ئاماژەی بەوەکردووە، ئەم مانگە ئەو کەمئەندامانەی سەد ھەزار دیناریان ھەیە و مووچەی تریان ھەیە مووچەکانیان رادەگیرێت، مەبەستی جێبەجێ کردنی یاسای چاکسازی لە مووچە و دەرماڵە.

راشیگەیاندووە، ئەوانەی خانەنشینن یان شەھیدانەیان ھەیە و گرێبەستن دوای ھێنانی پشتگیری راستەوخۆ کەمئەندامیەکانیان پێدەدرێتەوە، ئەوانەی فەرمانبەرن پێویستە پشتگیری فەرمانگەکەیان بھێنن تا کەمئەندامیەکەیان بۆ بکرێتە دەماڵە دوای ھێنانی پشتگیری بە ھەمانشێوە ئەوانیش راستەخۆ کەمئەندامیەکەیان بۆ خەرج دەکرێت