کوردستان
ھەر لە راگەیەنراوەکەدا ئاماژەیان بەوەشکردوە ، پاش کۆکردنەوەی زانیاری پێویست و چاودێریکردنی چەند کەسێک کە لەچەند گەڕەکێکی شاری سلێمانی خەریکی فاڵگرتنەوەو نوشتەکردن و فریودانی ھاوڵاتیان بون، پاش وەرگرتنی بڕیاری دادوەر، مەفرەزەکانی بنکەی پۆلیسی ڕزگاری توانیان لەچەند ھەڵمەتێکی جیادا پێنج تۆمەتبار دەستگیربکەن.
ئاشکراشیانکردووە، لەکاتی دەستگیرکردنی تۆمەتبارەکاندا دەستیشگیرا بەسەر چەندین پارچە کەلوپەلدا کە بۆ فاڵگرتنەوەو نوشتەکردن بەکاریانھێنابوو.
لەئێستا ھەریەک لەتۆمەتباران بەبڕیاری دادوەر ڕاگیراون و لێکۆڵینەوەکان لەگەڵیاندا بەردەوامە.
لە چوارچێوەی ئامادەکارییەکان بۆ دیداری فراوانی یەکێتی کە بڕیارە مانگی ئایار بەڕێوەبچێت، تا ئێستا دیداری یەکێتی لە کەرکوک و دھۆک و ھەولێر و رانیە رێکخراوەو سبەینێش لە ھەڵەبجە بەڕێوەدەچێت.
دیداری یەکێتی بانگەوازێکی ھەڤاڵانە و نیشتمانییانەیە بۆ تاووتوێکردنی واقعی ئێستای یەکێتی و ناسنامەکەی، بۆ نوێکردنەوەی وتاری سیاسی و کۆمەڵایەتی و گەشەپێدانییەتی، بۆ ئەوەی بە دیدگایەکی نوێوە ئامادەبێت ئەرکەکانی سەرشانی جێبەجێ بکا و سەرەنجام باشتر خزمەتی کۆمەڵانی خەڵک و خاکی کوردستان بکات، بۆ سبەینێیەکی باشتر کوردستانێکی ئاوەدان بۆ ھەمووان، بێ جیاوازی، فەراھەم بکات.
لەم چواچێوەیەدا دیداری یەکێتی، دەیەوێت چەندین تەوەری جێی بایەخی ئێستاو ئایندەی حزب و پێداویستی و کێشە و پێشھاتەکانی کۆمەڵگەکەیان، ئەزموونی سیاسی گەلەکەیان تاوتوێ بکات، چونکە پێشھات و گۆڕانکارییەکانی کۆمەڵگا و سەردەم لە ئاستی کوردستان و دەرەوەشدا ئەم ھەوڵ و کۆششە تازەیە دەخوازێت، پێویستیان بەوەیە لەھەموو سێکتەرەکاندا، دیدی نوێ و دەسپێشخەری یەکێتییانە بێننە کایەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا وەزیری گەشتوگوزاری یۆنان بە وردی باسی ئەزمونی وڵاتەکەی کرد کە چۆن لە سەرەتای ساڵانی ١٩٦٠وە دەستیان کردوە بە بونیادنانی ژێرخانی گەشتوگوزار و ئامادەیی تەواوی وڵاتەکەشی دەربڕی بۆ ھاوکاریکردنی حکومەتی ھەرێم لە دانانی پلانی ستراتیژی بۆ پەرەپێدانی کەرتی گەشتوگوزار.
ھەر لە چوارچێوەی پەرەپێدانی پەیوەندییە گەشتوگوزارییەکانی نێوان ھەرێمی کوردستان و یۆنان، تاوتوێی دەستپێکردنی گەشتی راستەوخۆی ئاسمانی لەنێوان کوردستان و یۆنان کرا تا ھاوڵاتیانی ھەردوولا بتوانن بە مەبەستی گەشتیاری سەردانی یەکتر بکەن.
لەو مەراسیمەدا کە شاناز ئیبراھیم ئەحمەد کارگێڕی مەکتەبی سیاسی و سەرپەرشتیاری مەڵبەندی ١ی رێکخستنی سلێمانی (ی.ن.ک) و ژمارەیەک لەئەندامانی سەرکردایەتی و کەسایەتی و ھەڤاڵان و دڵسۆزان و وەفادارانی مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد ئامادەیبوون، ھەڵمەتێکی نەمام رواندن بۆ شادکردنی رۆحی قوربانیان و شەھیدانی دەستی داعش بەڕێوەچوو.
خاتوو شاناز ڕایگەیاند، ئەمساڵ بەوپێیەی ساڵیادەکە کەوتۆتە مانگی پیرۆزی رەمەزانەوە و بۆئەوەی کەسانێکی زۆر کە لەدەرەوەی شارەوە دێن و ماندوونەبن بڕیارماندا مەراسیمی تایبەت بەو بیرەوەرییە بخەینە مانگی ئایار، ئەمڕۆش تەنیا بە ھەڵمەتی چاندنی نەمام بەشداری بکەین کە لەساڵی ٢٠١٦ ەوە دەستمان پێکردوە و لەگەڵ گەورەبونی نەمامەکاندا ناوی پیرۆزی شەھیدانی لەسەر دەنوسین.
شاناز ئیبراھیم ئەحمەد وتیشی ، بەداخەوە کەشەڕی داعش ھێشتا کۆتایی نەھاتووە و قوربانیەکی زۆرمان داوە بۆیە وەک یادێک و وەک ڕەمزێک بۆ ئەو شەھیدانە دەمانەوێت ئەم پارکە وەک بەشێکی لێبێت کە ھەمیشە یادیان بەخێر بکەینەوە.
لەبارەی ئەو مەراسیمەی چاوەڕوان دەکرێت ئەمساڵ بەڕێوەبچێت، شاناز ئیبراھیم ئەحمەد ئاماژەی بەوەکرد ، بەردەوام دەبن لەسەر بیروبۆچون و ھزری مامۆستا، بۆ ئەمساڵیش وەک چۆن پێشتر بەڵێنمان دابوو، ھەموو بەرھەمەکانی کۆکراوەتەوە و لە ١٥ بەرگدا بەچاپ گەیەندراوە کە دواتر مەراسیمی ناساندنی بۆ بەڕێوەدەچێت لەلایەن رێکخراوی ئیبراھیم ئەحمەد فاوەندەیشنەوە.
وتیشی ، ھیوادارم خەڵک زیاتر سودی لێببینێت و زیاتر لە ھەست و فکر و بۆچونی باوکم تێبگات.
دواتریش، خاتوو شاناز بەھاوڕێیەتی ژمارەیەک لەئەندامانی خانەوادەکەی، سەردانی مەزاری پیرۆزی مامۆستا و سیاسەتمەداری کۆچکردووی کرد و بەڵێنی بەردەوامبون لەسەر رێبازەکەی بۆ خزمەتکردن بەکورد و کوردستان و ھێنانەدی ئاوات و ئامانجەکانی دووپات کردەوە.
قوباد تاڵەبانی لە ساڵڕۆژی ماڵئاوایی مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد پەیامێکی بڵاوکردوە
ئاماژەی بەوەشکرد ، دوای ٢٢ ساڵ لە کۆچی دوایی مامۆستادا ھیوادارم ھەموومان بیری نیشتمانپەروەری مامۆستا ئیبراھیم و دلسۆزانی تری نیشتمان بکەینە پاڵنەر بۆ دەربازکردنی کوردستان لە قەیران و مەترسییەکان.
دەقی پەیامەکە :
دوای ٢٢ ساڵ لە کۆچی دوایی مامۆستام، مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد؛ بۆ ھەمیشە وشە و پەند و ئامۆژگارییەکانی لەگوێمدا دەزرینگێنەوە. ھیوادارم ھەموومان بیری نیشتمانپەروەری مامۆستا ئیبراھیم و دلسۆزانی تری نیشتمان بکەینە پاڵنەر بۆ دەربازکردنی کوردستان لە قەیران و مەترسییەکان.
یاد و یادەوەریت بۆ ھەمیشە بەزیندوویی دەمێننەوە.
رۆحت شاد باپیرەم.
دەقی پەیامەکە :
ئەمڕۆ ٢٢ ساڵ بەسەر کۆچی دوایی مامۆستای سیاسەت و کوردایەتی، رۆشنبیری و رۆژنامەگەری، مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد تێدەپەڕێت.
مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد یەکێک بوو لە سیمبولەکانی سیاسەت، رێبەری خەبات و تێکۆشان لە سەدەی رابردوودا و بەو بیرە نەتەوەییەوە کە ھەیبوو، ھەموو ژیانی بۆ خەبات دژی زوڵم و ستەم تەرخانکرد. ئەمەش نەک ھەر لە کاری سیاسیدا، بەڵکو لە بەرھەمە ئەدەبی و رۆژنامەوانییەکانیدا بە ئاشکرا دیارە.
یەکڕیزی و یەکدەنگی کورد بەرامبەر داگیرکەران و ھەبوونی گوتارێکی نەتەوەیی و نیشتمانیی لەنێوان ھێزە سیاسییەکاندا خەمی گەورەی مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد بوو. ھەمیشە بڕوای بەوە ھەبووە کە سەرکەوتنی کورد پەیوەستە بە یەکگرتوویی و یەکڕیزی ناوماڵی کوردەوە، بۆ ئەمەش ھەوڵی زۆری داوە و مێژوو شاھیدی دڵسۆزی و خەمخۆری بۆ مامۆستا ئیبراھیم دەدات بەرامبەر سەربەرزی و سەرفرازی خەڵکی کوردستان.
ئەوکاتەی مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد سکرتێری پارتی دیموکراتی کوردستان بوو، خەباتی سیاسی گۆڕانکاری و نوێگەری بەسەردا ھات و بناغەیەکی نوێی بۆ خەبات و کاری سیاسی دانا. ئەمەش کاریگەرییەکی بەرچاوی ھەبوو لە سیاسەتی پارتی دیموکراتی کوردستان و شێوازی کارکردنیدا. ئەوانەی رابردوو لەیاد ناکەن و مێژوو وەک خۆی دەگێڕنەوە، ئەم راستییە باش دەزانن.
ئێمە خەبات و تێکۆشانی مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد لەیاد ناکەین. بە سوودوەرگرتن لەو میراتە سیاسی و رۆشنبیرییەی مامۆستا بۆ ئێمەی جێھێشتووە درێژە بە خەبات دەدەین و بە ئومێدەوە بۆ داھاتوو دەڕوانین. ئەمەش ئەرک و بەرپرسارێتی ئێمەیە بەرامبەر نەتەوەکەمان و وەفاداریمان بۆ مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد.
"شێخ حسێن حەمە ساڵەح" نوێنەری دەزگای لوتکە لە یۆنان ڕایگەیاند، دوای تێپەڕبوونی زیاتر لە سێ مانگ بەسەر ڕووداوی ژێرئاوکەوتنی یەختێکی کۆچبەران لە نزیک لە دوورگەی سانتۆرینی یۆنان، سەرەتای ھەفتەی داھاتوو تەرمی پێنج کۆچبەری کورد دەھێنرێنەوە بۆ ھەرێم.
ڕاشیگەیاند، تەرمەکان قوربانی ڕووداوەکەی ٢١-١٢-٢٠٢١ن و بە چەند قۆناغێکی جیا جیا لەلایەن پۆلیسی کەناراوەکانی یۆنانەوە دۆزرانەوە.
نوێنەری دەزگای لوتکە ڕاشیگەیاند، تا ئێستا بەڵگەنامەی سەرجەم بێسەروشوێنبووانی ئەو ڕووداوە و سەرجەم ڕووداوەکانی ساڵانی ڕابردوو بە کراوەیی ماوەتەوە و دەزگای لوتکە بە مەبەستی ھاوکاری و کارئاسانی بۆ کەسوکاریان بەردەوامە لە بەدواداچوون.
لە کۆبوونەوەکەدا بە گرنگییەوە باس لە ھاندان و کارئاسانی بۆ کۆمپانیا و وەبەرھێنەرانی یۆنانی کرا کە بە ھاوکاری کۆمپانیا و وەبەرھێنەرانی کورد لە بوارەکانی گەشتوگوزار و کشتوکاڵ و پیشەسازی خۆراکدا وەبەرھێنان بکەن و لەو بارەیەوە قوباد تاڵەبانی ئامادەیی تەواوی حکومەتی ھەرێمی دەربڕی بۆ کارئاسانیکردن بۆ کۆمپانیا و وەبەرھێنەرانی یۆنانی.
لە تەوەرێکی تری کۆبوونەوەکەدا جەخت کرایەوە لەسەر دەستپێکردنی گەشتی ڕاستەوخۆی ئاسمانی لە نێوان کوردستان و یۆنان و وەزیری گەشەپێدان و وەبەرھێنانی یۆنان ڕایگەیاند ھەماھەنگی لەگەڵ وەزارەتی دەرەوە و کۆمپانیاکانی فڕۆکەوانی دەکەن بۆ پێدانی ڤیزە بە ھاوڵاتیانی کوردستان و دەستپێکردنی ھەرچی زووتری گەشتی ڕاستەوخۆ لە نێوان کوردستان و یۆناندا.
قوباد تاڵەبانی سوپاسی ھەڵوێست و تێگەیشتنی وەزیری گەشەپێدان و وەبەرھێنانی یۆنانی کرد بۆ کوردستان و باسی لەوەشکرد کە ڕاستە ئەوان نەوت و گازیان ھەیە، بەڵام پلانی حکومەتی ھەرێم بۆ لەمەودوا ئەوەیە زیاتر گرنگی بە گەشەپێدانی کەرتەکانی کشتوکاڵ و گەشتوگوزار و پیشەسازی بدات و بۆ ئەم مەبەستەش جگە لە کارئاسانی بۆ کۆمپانیا و وەبەرھێنەرە بیانییەکان لە پلانیاندایە سیستمی بانکی لە کوردستان ڕێکبخەنەوە.
فەرمانگەی میدیا و زانیاری حکومەتی ھەرێم لە ڕاگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، تا ئێستا دوو ملیۆن و ٦٠٤ ھەزار و ٨٤١ کەس ڤاکسینی کۆرۆنایان وەرگرتووە، لەو ژمارەیە یەک ملیۆن و ٤٣٩ ھەزار و ٣٩٢ کەس ژەمی یەکەمیان وەرگرتووە و یەک ملیۆن و ١٤٠ ھەزار و ٤٤ کەسیش ژەمی دووەمیان وەرگرتووە، ھەروەھا تا ئێستا ٢٥ ھەزار و ٤٠٥ کەس ژەمی سێیەمی ڤاکسینەکانیان وەرگرتووە. بە پێی ئامارەکەی فەرمانگەی میدیا و زانیاری ، ٤٠٠ ھەزار کارتی ڤاکیسن دروستکراوە.
وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق لە ڕاگەیەنراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکردووە، ئەو ١٤ خێزانە پێکھاتوون لە ٥٣ کەس و لە کەمپی ئاشتی ناحیەی عەربەت لە شاری سلێمانییەوە بۆ ناحیەی یەسریبی پارێزگای سەڵاحەدین گەڕێنراونەتەوە.
بە پێی ئاماری نەتەوە یەکگرتووەکان، لە نێوان ساڵانی ٢٠١٤ بۆ ٢٠١٧ زیاتر لە ٦ ملیۆن ھاووڵاتی عێراق بەھۆی شەڕی داعش لە ناوچەکانیان ئاوارەبوون و تا ئێستا نزیکەی ٢ ملیۆن کەسیان نەگەڕاونەتەوە بۆ سەر ماڵ و کەسابەتیان.
"نەوزاد شێخ کامیل" بەڕێوەبەری گشتی بازرگانی لە وەزارەتی بارزگانی و پیشەسازی ھەرێم ڕایگەیاند، چەکی پارەکە گەیشتووەتە ھەرێم و لە ڕۆژانی داھاتوودا دابەش دەکرێت.
ئاماژەی بەوەشکرد، ١٨ ملیار دیناری تر لە بەرامبەر ڕادەستکردنی گەنم ماوە بدرێت بە جوتیارانی ھەولێر و سلێمانی، لە ئێستادا چەکی پارەکە گەیشتووەتە ھەرێم و ھەفتەی داھاتوو دەست بە دابەشکردنی ئەو بڕەش دەکرێت.
"ڕەحمان خانی" بەڕێوەبەری گشتی بەنداوەکانی ھەرێم بە کوردسات نیوزی ڕایگەیاند، ئاستی ئاوی بەنداوی دەربەندیخان بەراورد بە ساڵی ڕابردوو یەک مەتر و ٣٠ سم زیادی کردووە، بەڵام ئاستی ئاوی بەنداوەکانی دھۆک ٧ مەتر و دوکان ٣ مەتر کەمیان کردووە، ھەروەھا ئاستی ئاوی بەنداوە بچوکەکان ھەندێکیان کەمیان کردووە و ھەندێکیشان وەک ساڵی ڕابردووە.
وتیشی، ئەمساڵ ڕێژەیەکی کەم باران باریوە و ئێرانیش چەند بەنداوێکی لەسەر زێی بچوک و ڕووباری سیروان دروستکردووە، ئەوانە دوو ھۆکاری سەرەکین بۆ کەمی ڕێژەی ئاو لە بەنداوەکان.
بەڕێوەبەری گشتی بەنداوەکان دڵنیایشیدا ھاوینی ئەمساڵ کێشەی دابینکردنی ئاوی خواردنەوە بۆ ھاووڵاتیان دروست نابێت بەڵام ناتوانرێت بە پێی پێویست ئاو بۆ کشتوکاڵ و پێویستییەکانی تر دابین بکرێت.
دەقی پەیامەکە ...
ئەمڕۆ بیست و دوو ساڵ بەسەر کۆچی دوایی مامۆستای سیاسەت، تێکۆشەری کوردایەتی و ڕووناکبیری گەلەکەمان و پارێزەری مافە نەتەوەییەکانمان مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد تێدەپەڕێت.
لە مێژووی بزووتنەوەی کوردایەتیدا مامۆستا ئیبراھیم چرا ڕۆشنکەرەوەی خەبات و تێکۆشان بوو، ھەر لە نوسینە ئەدەبیەکانی و ھۆنراوە و چیرۆکەکانیدا گیانی بەرگری و نیشتمانی و نەھێشتنی جیاوازی چینایەتی پەی پێکراوە کەئەو زاتە خاوەن بیرێکی مەزنە بۆ ڕێنوێنکردنی خەبات.
مامۆستا ئیبراھیم ئەحمەد لە سەردەمێکدا لە ئاست ئەوەی حزب و خەباتی سیاسی کوردایەتی لە بەرژەوەندی چەند کەسێکدا بچوکنەکرێتەوە لەگەڵ زۆرینەی ھاوڕێکانی لە مەکتەبی سیاسی ئەو کاتی پارتیی دیموکراتی کوردستاندا نەخێریان بەرزکردەوە و لەو ڕۆژ و سەردەمەوە خەباتی سیاسی کوردایەتی چووە قۆناغێکی ترەوە و جڵەوی تێکۆشان کەوتە دەستی ڕۆشنبیرانەوە.
مامۆستا ئیبراھیم ئەحمد تا ئەو ڕۆژەی بە یەکجاریی جێھێشتین و دوا ماڵئاوایی لێکردین ھەمیشە فێرگەیەک بوو بۆ تێکۆشان و گەنجینەیەک بوو لە ئەزموون، بۆیە ڕۆڵ و پێگەی لە کایەکانی سیاسی، ڕووناکبیریی، ئەدەبی، نەتەوەیی و نیشتمانیدا بۆھەمیشە لە یادماندا زیندوو دەمێنێت.
مەکتەبی سیاسی
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان
زیاد جەبار سەرۆکی لیژنەی کاروباری دارایی و ئابووری پەرلەمانی کوردستان بە دەنگی ئەمریکای راگەیاند، ئێستا ھەرێمی کوردستان لە دۆخێکی دارایی زۆرباشدایە، بەڵام بۆ ژیانی خەڵک نا بەڵکو بۆ باری دارایی حکومەت، کە ئێستا قەیرانی دارایی تێپەڕاندووە، بۆیە پێویستە لە لەکاتی خۆیدا مووچە بۆ مووچەخۆرانی ھەرێمی کوردستان دابین بکات ھیچ بیانویەک نییە بۆئەوەی مووچە دوابکەوێت و ئەو پرۆژانەشی کە لەڕابردوودا بەھۆی قەیرانی داراییەوە پەکیان کەوتووە و وەستاون ئێستا پێویستیان بەوە ھەیە بخرێنەوە گەڕ.
لەبارەی بلۆککردنی ٦٩٤ ملیۆن دۆلاری پارەی فرۆشتنی نەوتی ھەرێمی کوردستان لە بانکێکی لوبنان سەرۆکی لیژنەی کاروباری دارایی و ئابووری لە پەرلەمانی کوردستان ئاماژەی بەوەکرد، ئەوانیش بیستویانە کە ئەو بڕە پارەیە لە بانکێکی لوبنان بلۆککراوە و لە داھاتوودا لە کۆبوونەوەکانی خۆیاندا قسەی لەسەر دەکەن و پرسیاریش ئاراستەی حکومەتی ھەرێم دەکەن و داوای روونکردنەوە دەکەن.
سەبارەت بە دەوام نەکردنی وەزیری دارایی زیاد جەبار دەڵێت، "بەپێی زانیاری خۆم وەزیری دارایی جارێکی تر ناچێتەوە ئەو وەزارەتە و بە رەسمی دەستلەکارکێشانەوەی پێشکەشکردووە و ماوەیەکی دوورودرێژە لەماڵەوە کارەکانی جێبەجێ دەکات بۆئەوەی ئیشوکارەکان نەوەستێت، بەڵام ھەتا ئێستا وەڵامی دەستلەکارکێشانەوەکەی نەدراوەتەوە خۆی بڕیاری خۆیداوە کە ناچێتەوە وەزارەت".