کەمال محەمەد ساڵح وەزیری سامانە سروشتییەکان بە وەکالەت رایگەیاند، بەمنزیکانە وەفدێکی باڵای تورکیا لەسەر پرسی نەوت، سەردانی عێراق دەکات، ھەروەھا ئامادەکارییەکانی ھەناردەکردنی نەوتی ھەرێم بە ھەماھەنگی لەگەڵ وەزارەتی نەوتی عێراق و کۆمپانیای سۆمۆ، تەواو بووە. 

ئاماژەی بەوەشکرد کە، پرسی ھەناردەکردنی نەوتی ھەرێم پەیوەندی بە عێراق و تورکیاوە ھەیە.

لە ناوەڕاستی مانگی ئاداری رابردووەوە، ھەناردەکردنی نەوتی ھەرێکی کوردستان لەڕێی بەندەری جەیھانەوە لەسەر بڕیاری دادگای ناوبژیوانی پاریس راگیراوە، سەرباری چەندین کۆبوونەوە، بەڵام ھێشتا وادەی دەستپێکردنەوەی ھەناردەکردنەکە دیاری نەکراوە، زیانی راگرتنەکەش بە دوو ملیار دۆلار مەزەندە دەکرێت.

ئومێد ئەحمەد، لە گەشتێکی ھەواڵەکانی کوردسات نیوزدا وتی، خواستی خەڵک لەسەر کارەبا گەیشتووەتە ٥٥٠٠ مێگاوات، لەکاتێکدا توانای بەرھەمھێنان ٣٨٠٠ بۆ ٤ ھەزارە مێگاواتە. وتیشی، لە ھەندێک شوێن کە زۆر گەرمە، پێدانی کارەبا کەمتر لە ١٤ سەعات دەدرێت. 

وتیشی، زیاتر لە یەک ملیۆن و ٣٥٠ ھەزار ھاوبەش پێوەری زیرەکیان بۆ دانراوە، ئەوەشی ماوە پێویستی بە بودجە و رەزامەندییە.

دەقی  پەیامەکەی دەرباز کۆسرەت رەسول .... 

دەرباز کۆسرەت رەسول ھاوخەمی بۆ کۆچی دوایی ھونەرمەند کاروان شەمسەدین دەردەبڕێت

بەڕێزان: خانەوادەو کەسوکاری ھونەرمەند کاروان شەمسەدین

بەداخێکی زۆرەوە ھەواڵی کۆچی دوایی ھونەرمەندی دیارو ناسراوی کوردستان و شاری ھەولێر (کاروان شەمسەدین)م بیست، دڵگران و خەمباری کردم، ھاوبەشی خەمتانم، پرسەو سەرەخۆشی و ھاوخەمی خۆم ئاراستەی ئێوەو سەرجەم ھونەرمەندان دەکەم، ھیواخوازم ئەمە دواکۆست و ناخۆشی ھەموو لایەک بێت، خوای گەورە سەبووریتان بدات و کۆچکردوو جێگای بەھەشتی بەرین بێت.

دەرباز کۆسرەت رەسول
کارگێڕی مەکتەبی سیاسی 
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان

سەرچاوەیەک لە وەزارەتی نەوتی عێراق بە کوردسات نیوزی راگەیاند، حکومەتی عێراق دەستیکردووە بە وەرگرتنی نەوتی ھەرێم و پاڵاوتنی بۆ بەکارھێنانی ناوخۆیی و لە ئێستادا رۆژانە ١٥٠ ھەزار بەرمیل دەپاڵێورێت، پلانیش ھەیە بکرێتە ٣٠٠ ھەزار بەرمیل، لە چوارچێوەی جێبەجێکردنی یاسای بوودجە.

پێشتر، کەمال محەمەد ساڵح وەزیری سامانە سروشتییەکان بەوەکالەت رایگەیاندبوو، بەمنزیکانە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆککۆماری تورکیا سەردانی عێراق دەکات، بڕیارە دوای سەردانەکەش ھەناردەی نەوتی کوردستان لە رێگەی بەندەری جەیھانی تورکیاوە دەستپێبکاتەوە.

سیروان محەمەد سەرۆکی دەستەی ئاماری ھەرێمی کوردستان بە کوردسات نیوزی راگەیاند، پێشبینیدەکرێت ژمارەی دانیشتوانی ھەرێم لە کۆتایی ساڵی ٢٠٢٣دا بگاتە شەش ملیۆن و ٥٥٦ ھەزار کەس، جگە لە ژمارەی ئاوارە و پەنابەران.

وتیشی، لەئێستادا زیاتر لە ٦٩٤ ھەزار ئاوارە و پەنابەر لە ھەرێمی کوردستان دەژین، لەو ژمارەیەش زۆرترین ژمارەی ئاوارە و پەنابەر کەوتووەنەتە پارێزگای دھۆک.

نەبوونی سەرژمێری لە عێراق بۆ ماوەی ٣٦ ساڵ کەلێنێکی گەورەی دروستکردووە بۆ چۆنیەتی ئامادەکردنی پلانی دانیشتوان و خزمەتگوزارییەکان، بۆیە دەستەی ئامار دەڵێت، ناچاربووە بەشێوەی خەمڵاندن ئاماری دانیشتوان بڵاوبکاتەوە تا وەزارەتەکانی حکومەتی ھەرێم بەکاریبھێنن بۆ دانانی پلان و سیاسەتی ساڵانەیان.

گەشەی دانیشتوان لە عێراق خێرایە و ساڵانە سێ ملیۆن کەس زیاد دەکات، بەجۆرێک لەئێستادا ژمارەی دانیشتووانی عێراق ٤٣ ملیۆن کەسە و پێشبینیشدەکرێت تا ساڵی ٢٠٥٠ ژمارەکە بگاتە ٧٥ ملیۆن کەس.

نەتەوە یەکگرتووەکان ١١ـی تەمموزی ھەموو ساڵێکی وەک رۆژی جیھانی دانیشتووان دیاریکردووە، دوای ئەوەی ساڵی ١٩٨٧ و لە رۆژێکی وەک ئەمڕۆدا، ژمارەی دانیشتووانی جیھان گەیشتە پێنج ملیار کەس، ئامانجیش لە دیاریکردنی ئەو رۆژە برەودانە بە ھۆشیاری زیاتر سەبارەت بەو پرسانەی راستەوخۆ پەیوەستن بە دانیشتوانەوە.

بەگوێرەی ماڵپەڕی وۆڵد ئۆمیتەر لەئێستادا ژمارەی دانیشتووانی جیھان ٨ ملیار کەسی تێپەڕاندووە، پێشبینیشدەکرێت تا ساڵی ٢٠٥٠ ژمارەکە بگاتە زیاتر لە ٩ ملیار و ٥٠٠ ملیۆن کەس.

نەتەوە یەکگرتووەکان لە پەیامەکەیدا بۆ رۆژی جیھانی دانیشتووان دەڵێت، سەرەڕای ژمارەیەک پێشکەوتن، بەڵام تائێستاش جیھان بەدەست نایەکسانی جێندەری، خراپی خزمەتگوزاری پێویست بۆ دایکان و خێزان دەناڵێنێت، بۆیە دەبێت دەیان ساڵی دیکەش لە خەبات بەردەوام بن بۆ ئەوەی مافەکانی ژنان و کچان بەدەستبھێنن و جیاکاری رەگەزیش کۆتایی پێبھێنرێت.

محەمەد باقری سەرۆک ئەرکانی ھێزە چەکدارەکانی ئێران لە میانەی وتارێکدا بۆ فەرماندەکانی سوپای وڵاتەکەی ئاماژەی بەوەکرد، تاران چەندین رێککەوتننامەی بۆ پاراستنی ئاسایش و ئارامی ناوچەکە لەگەڵ وڵاتان ئیمزاکردووە، بەڵام ژمارەیەک وڵات ئەرکی خۆیان بۆ پاراستنی سنورەکان وەک پێویست جێبەجێناکەن.

ئەوەشی خستووەتەڕوو، لەئێستادا ژمارەیەک گروپی چەکداری لە ھەرێمی کوردستان ھەن کە نائارامییان بۆ سنورەکانی ئێران دروستکردووە، سوپای پاسدارانیش چەندینجار بنکەکانی ئەوانی موشەکباران کردووە، بەڵام لەسەر داوای بەغداد ھێرشەکان تا مانگی ئاب راگیراون.

سەرۆک ئەرکانی ھێزە چەکدارەکانی ئێران ھۆشداریدا کە ئەگەر حکومەتی عێراق نەتوانێت ئەو گروپە چەکداریانە کۆنتڕۆڵبکات، ئێران ئۆپەراسیۆنەکانی بەشێوەیەکی بەھێزتر دەستپێدەکاتەوە.

لە مەراسیمەکەدا، کە ژمارەیەک لە وەرزشوانان و فەرمانبەران ئامادە بوون، سوپاس و دەستخۆشی ئاراستەی مەحموود عەزیز، جێگری بەڕێوبەری گشتی پێشووی وەرزش کرا لە پای ھەوڵەکانی بۆ پێشخستنی بواری وەرزش و خزمەتەکانی لەو بوارەدا.

لە بەشێکی دیکەی مەراسیمەکەدا دوای ناساندنی جێگری نوێی بەڕێوبەری گشتی ھاوڕێ عەلی ێدیق ڕواندزی، وێڕای پیرۆزبایی ھیوای سەرکەوتنی بۆ خواسترا.

پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، ئەمڕۆ لە دادگای سزا قورسەکانی ئامەد چوارەمین دانیشتنی دادگایکردنی ١٥ رۆژنامەنوسی کورد بەڕێوەدەچێت.

ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو ١٥ رۆژنامەنووسە لە ئۆپراسیۆنێکدا لە رۆژی ٨ی حوزەیرانی ساڵی ٢٠٢٢ بەتۆمەتی ئەندامبوون لە رێکخستنەکانی پەکەکە دەستگیرکراون، بڕیارە لە بەڕێوەچوونی دادگایکردنەکەشدا چەند پەرلەمانتارێکی پارتی چەپی سەوز و نوێنەری رێکخراوەکان ئامادەبن.

ئەمڕۆ لە شاری ڤیلینۆسی پایتەختی لیتوانیا، سەرکردەی وڵاتانی ئەندام لە رێکخراوی پەیمانی باکووری ئەتڵەسی-ناتۆ کۆدەبنەوە، کۆبوونەوەکە بە یەکێک لە چارەنووسسازترین کۆبوونەوەکانی رێکخراوەکە لە ماوەی ٧٤ ساڵی دامەزرانیدا دادەنرێت، چونکە پرسی بەئەندامبوونی سوید لە ناتۆ تەوەرێکی سەرەکیی کۆبوونەوەکە دەبێت.

ھاوکات پرسی ھاریکارییە سەربازییەکان بۆ ئۆکراین یەکێکی دیکە دەبێت لە تەوەرەکانی کۆبوونەوەکە، بە تایبەت کە ئەمریکا بڕیاری پێدانی بۆمبی ھێشوویی بە ئۆکراین داوە.

ھەر لە کۆبوونەوەکەدا ئاستەنگە ئەمنییەکانی بەردەم ناتۆ و فراوانکردنی لایەنی بەرگریی رێکخراوەکە تاوتوێ دەکرێت.

لیتوانیا لە ساڵی ٢٠٠٤وە بووەتە ئەندامی ناتۆ و یەکەمجارە میوانداری لووتکەی ناتۆ دەکات، ئەو شارەشی کۆبوونەوەکەی تێدادەکرێت، تەنھا ٤٠ کیلۆمەتر لە خاکی بێلاڕووسی ھاوسنووری روسیاوە دوورە، بۆ پاراستنی ئاسایشی کۆبوونەوەکەش ١٢ ھەزار سەرباز و پۆلیس شاری ڤیلینۆس بڵاوەیان پێکراوە.

نزیکەی وەفدی ٥٠ وڵات بۆ بەشداریکردن لە کۆبوونەوەکە گەیشتوونەتە ڤیلینۆس، وەفدی ئۆکراینیش بە سەرۆکایەتیی ڤۆلۆدیمیر زیلینسکی سەرۆکی ئەو وڵاتە بەشداری کۆبوونەوەکە دەکات. 

کاوە عەلی جێگری پارێزگاری ھەڵەبجە رایگەیاند، بەپێی ئەو ئامارانەی بڵاوکراوەنەتەوە کە لە چوار ساڵی کابینەی نۆدا بەبڕی ١٢ ترلیۆن دینار پڕۆژە جێبەجێکراوە، ئەوا کەمترین پشکی پارێزگای ھەڵەبجە دەکاتە ٢٥٢ ملیار دینار پڕۆژەی جێبەجێکراوە، بەڵام لەڕاستیدا پڕۆژەی جێبەجێکراو کە خەرجی راستەقینە کرابێت لە لایەن کابینەی نۆ لە پارێزگای ھەڵەبجە ناگاتە ١٠ ملیار دینار.

ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، ئەگەر رێژەی ٢.١٪_ی ١٢ تریلیۆن بۆ پارێزگاکە بە راستەقینە خەرجبکرایە، ئەوا ھەموو پڕۆژە وەستاوەکانیش کە لەساڵی ٢٠١٠ وەستاون و ئەوانەشی بەڵێندراوە و تەنیا ژمارەی سەر کاغەزە، ئێستا تەواوبووبوون و لە خزمەتی ھاووڵاتیاندا بوون.

جێگری پارێزگاری ھەڵەبجە جەختی لەوەشکردووەتەوە، راستییەکە ئەوەیە ئەو ژمارانە بە دروستی بگاتە ھاووڵاتیان نەک گەورەکردنی ژمارەکان، ھەروەھا پێویستە جیاوازی لەنێوان زاراوەکان بکرێت و بزانرێت پڕۆژەی جێبەجێکراو و بڕی تەرخانکردن و پڕۆژەی پێشنیازکراو زۆر جیاوازن.

شاعیری گەورە جەمال شارباژێڕی لە گوندی واژە لە ناوچەی شارباژێڕ (چوارتا/سلێمانی) لە ساڵی ١٩٤١ لە دایکبووە، جەمال شارباژێری رۆڵی باڵای ھەبووە لە بەرەو پێشچونی ئەدەبیاتی کوردیدا و خاوەنی سەدان ھۆنراوە و چەند دیوانێکە و بە ھۆنراوەکانی  خەڵکی ئاشنای سروشتە جوانەکەی کوردستان کردووە بەتایبەتی ناوچەی شارباژێر کە زێدی خۆیەتی.

ھاوکات یەکێک لە دیوانەکانیشی بە ناوی ملوانکەی ھەزار دەنکەی شارباژێڕە، کە گەشتێکە بەناو جوانییەکانی شارباژێڕدا.

جەمال شارباژێری یەکێکە لە دامەزرێنەری دەستەی روانگە کە لەگەڵ شاعیری کۆچکردوو شێرکۆ بێکەس و ھاوڕێکانی رایانگەیاند، ئەمڕۆ بۆ دواجار و لە تەمەنی ٨٢ سالیدا ماڵئاوایی لە کەسوکار و ئەدەبیات و گەلەکەی کرد.

دەقی پەیامەکەی قوباد تاڵەبانی....

بەڕێزان شاعیر و نوسەرانی کوردستان

بەڕێزان خانەوادەی کۆچکردوو (جەمال شارباژێڕی)

بەبیستنی ھەواڵی کۆچی دوایی (جەمال شارباژێڕی) ئەدیب و شاعیر، نیگەران و دڵگران بووم.  

کۆچکردوو مامۆستا جەمال قەڵەمێکی پڕ بەرھەم و خاوەنی سەدان ھۆنراوەو چەندین دیوان بوو لە دیارترینیان ملوانکەی ھەزاردەنکەی شارباژێڕ، کۆچکردنی خەسارەتێکی گەورەیە بۆ گەلەکەمان و بزاڤی رۆشنبیری و ئەدەبی لەکوردستان. 

لەم بۆنە غەمناکەدا پرسەو سەرەخۆشی لەخێزان و خانەوادەی مامۆستا جەمال و ھەموو نوسەر و رۆشنبیرانی کوردستان دەکەم و ھاوبەشی خەمتانم. 

خوای گەورە لێی خۆش بێت، سەبوری و دڵنەواییش بەھەموو لایەک ببەخشێت. 

انا للە و انا الیە راجعون 

قوباد تاڵەبانی
سەرپەرشتیاری مەکتەبی سکرتارییەتی سەرۆک مام جەلال

کەمال محەمەد وەزیری سامانە سروشتییەکانی ھەرێم بە وەکالەت، لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، لیژنەیەکی ھاوبەش بۆ تاوتوێکردنی یاسای نەوت و غاز لەنێوان حکومەتی فیدراڵ و حکومەتی ھەرێم پێکھێندراوە، کە کەسانی پسپۆڕ و شارەزایان تێدایە و کاری باشیان لەسەر یاساکە کردووە.

ئەوەشی خستەڕوو، پێدەچێت ٪٧٠ی کارەکانی یاسای نەوت و غاز لە ئەنجومەنی نوێنەران تەواوبووبێت.

عادل حەمە ساڵح، وتەبێژی وەزارەتی کاروباری شەھیدان و ئەنفالکراوان لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، وەفدێکی وەزارەت بە سەرۆکایەتی عەبدوڵا حاجی محمود وەزیری کاروباری شەھیدان، بەشداری لە ١٦ھەمین کۆنفرانسی یەکێتی زانایانی نێودەوڵەتی جینۆساید دەکات لە شاری بەرشەلۆنەی ئیسپانیا ، کە تیایدا بە سەدان توێژەر و یاساناس و چالاکوانانی بواری جینۆساید بەشدارن و دەیان توێژینەوەی زانستی نوێی بواری جینۆساید پێشکەش دەکرێت .

ئەوەشی خستەڕوو، رێکخراوی KGی لۆبی سەنتەر، پانێڵێک لە بارەی کەیسەکانی جینۆسایدی کورد لە چوارچێوەی چەند توێژینەوەیەکی یاسایی و بەڵگەیی پێشکەش دەکات، وەک بەشێک لە بڕیارنامەی یەکێتی زانایانی نێودەوڵەتی جینۆساید.

عادل حەمە ساڵح وتیشی، ئامانجی بەشداریکردن لە کۆنفرانسەکە ھەوڵدانە بۆ دروستکردنی کۆدەنگی لەسەر ئاستی جیھان و بە نێودەوڵەتیکردنی ئەو تاوانانەی بەرامبەر بە گەلی کورد ئەنجام دراون، لە ھەمانکاتدا دەرفەتێکی گرنگە بۆ سوود وەرگرتن لە زانایان و یاساناسی جیھانی لە بواری جینۆساید.

دەقی روونکردنەوەکە:

بەداخەوە هەندێك پەیج و ئەكاونتی دروستكراو لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیس بووك و سۆشیال میدیا كە دڵنیاین بە دەستی ئەنقەستە ، هەڵساون بە بڵاوكردنەوەی هەواڵی نادروست و چەند لێدوانێك بەناوی هەڤاڵ سەعدی ئەحمەد پیرە ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان  ، لێرەوە پێتان ڕادەگەینن سەرلەبەری ئەو لێدوان و ووتانە ڕاست نین و دروستكراون هەڤاڵ سەعدی ئەحمەد پیرە  دوور و نزیك بەهیچ شێوەیەك لێدوانی بۆ هیچ كەناڵ وماڵپەڕێك نەداوە ، هەروەها ئێستا بە سەردانێكی ڕەسمی بەمەبەستی بەشداریكردن لە كۆبوونەوەكانی هاوپەیمانی پێشكەتنخواز لەدەرەوەی ووڵاتە 

لەگەڵ ڕێزماندا

 نوسینگەی ڕاگەیاندنی هەڤال 
سەعدی ئەحمەد پیرە ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان

محەمەد عەلی تەمیم وەزیری پلاندانانی عێراق، لەسەر بنەمای بڕیاری  ژمارە ٣١ی ساڵی ٢٠٢١ی ئەنجومەنی نوێنەران و بڕیاری ٢٣١٣١ی  ئەنجومەنی وەزیران لە رۆژی ١٣ی ئاداری ٢٠٢٣ و لە چوارچێوەی تەواوکردنی رێکارە ھونەرییەکانی بە پارێزگاکردنی ھەڵەبجە،  رەزامەندی پیشاندا لەسەر  داڕشتنی کۆتایی نەخشەی وردەکاری سنوری ئیداری قەزا و ناحیەکانی سەر بە پارێزگاکە.

بە پێی راگەیەنراوی وەزارەتی پلاندانان، ھەڵەبجە سەنتەری پارێزگاکەیە و ژمارە ١٦ی پێدراوە لە رێبەری یەکە کارگێڕییەکانی کۆماری عێراق، پارێزگا نوێکە قەزایەک و چوار ناحیە لەخۆدەگرێت کە بریتین لە (سیروان ، خورماڵ، بیارە، بەمۆ).

ئاماژەی بەوەشکردووە، فەرمانگەی گەشەپێدانی ھەرێمە خۆجێییەکان لە وەزارەتی پلاندانان وردبینی و پێداچوونەوەی  نەخشەکان و سنوری کارگێڕی و نەخشەی بنەڕەتی پارێزگاکە پێش فراوانبوون و دوای فراوانبوونی کردووە و چارەسەری سەرجەم دەستوەردانەکانی لە سنوری کارگێڕی لە دەرئەنجامی فراوانبوونی نەخشەی شارەکانی دەرەوەی یەکە ئیدارییەکان، ئەوەش بە ھەماھەنگی لەگەڵ  لایەنە پەیوەندیدارەکان لە پارێزگای سلێمانی.