پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، بەیانی ئەمڕۆ تۆپخانەکانی ئێران گوندەکانی "بەربزین و ناو ڕوباران و بۆرییان و وەڵاشیبان و تەلان" لە سنوری ناحیەی سیدەکان تۆپباران دەکات، ھاوکات پێشتریش لە رێگەی فڕۆکەی بێ فڕۆکەوانەوە ، ناوچە سنورییەکانی ھەرێمی کوردستانی بۆردومان کردبوو.

ئەوەش لە کاتێکدایە رۆژی دوو شەممەی رابردوو محەمەد پاکپور فەرماندەی ھێزی زەمینی سوپای پاسدارانی ئێران رایگەیاندبوو، گروپە نەیارەکانی ئێران، کەڵک لە خاکی ھەرێمی کوردستان بۆ تێکدانی ئاسایش و ئارامی ناوچە سنورییەکانی ئێران وەردەگرن، بەوھۆیەشەوە چەند جارێک ھۆشدارییان داوە بە بەرپرسانی حکومەتی عێراق و ھەرێمی کوردستان.

 

جەختی لەوەش کردۆتەوە، پشگوێخستنی ئەو ھۆشداریانە کاریگەری نەرێنی لەسەر پەیوەندییەکانی ھەردووڵات دەبێت، داواش لە خەڵکی ھەرێمی کوردستان دەکات، بۆ پاراستنی سەلامەتیان، خۆیان لە بارەگای حزبەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان بەدوور بگرن.

ئیدارەی خۆسەری لە باکور و خۆرھەڵاتی سوریا رایگەیاند: بە ئامانجی پەکخستنی پرۆسەی خوێندن، سوپای تورکیا و گروپە چەکدارەکان خوێندنگەکانی رۆژئاڤای کوردستان، بە تایبەت لە تەلرەفعەت بۆردومان دەکەن، کە بەپێی ئامارەکان لەماوەی رابردوودا، ١٨ خوێندنگە وێرانکراون.

ئیدارەی خۆسەری لە باکور و خۆرھەڵاتی سوریا داوای لە رێکخراوی یونسێف کردووە، وەڵامی ھەبێت بۆ پاراستنی پرۆسەی خوێندن لە رۆژئاوای کوردستان راگرتنی ھێرشەکانی تورکیا بۆسەر خوێندنگەکان، بە پێچەوانە بە ھەزاران منداڵ لە خوێندن بێ بەشدەبن.

بە ھاوکاری نوسینگەی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی ھەرێم ئەو کۆچبەرە کوردانە رادەستی سوریا کرابوون دەگەرێنرێنەوە.

ئاری جەلال سەرۆکی دەزگای لوتکە بۆ کاروباری ئاوارە و پەنابەران بە کوردسات نیوزی راگەیاند، دەزگای لوتکە بە ھاوکاری نوسینگەی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی ھەرێم، ھەموو کاروبارە یاساییەکان بۆ گەڕاندنەوەی ئەو کۆچبەرە کوردانەی لە تورکیاوە دیپۆرتی سوریا کراون دەستیانپێکردووە.

وتیشی، رەزامەندی وەزارەتی ناوخۆی تورکیا و وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراقی وەرگیراوە، تەنیا رەزامەندی حکومەتی سوریا ماوە بۆ ھێنانەوەی ئەو کۆچبەرانە کە ٥٧ کۆچبەرن، بەھۆی ئەوەی خۆیان بە سوری ناساندووە،  لەلایەن تورکیاوە دەستگیرکراون و رادەستی سوریا کراونەتەوە.

 

راشیگەیاند، دەزگای لوتکە تاکە لایەنی پەیوەندیدارە بۆ ھێناوەی ئەو کۆچبەرانە، راستەوخۆ لەگەڵ وڵاتانی جیھان بۆ کاروباری پەنابەران مامەڵەیان کردووە.

 بەرێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی رایگەیاندووە، دوای ئەوەی ڕۆژی ١٧-٨-٢٠٢١، دوو ھاوڵاتی سکاڵایان لەبنکەی پۆلیسی ئەزمەڕ تۆمار کرد کە لەشاخی ئەزمەڕ و لەلایەن سێ تۆمەتباری نەناسراوەوە ھێرشیان کراوەتە سەرو لێیان دراوە و  پارەو موبایلەکانیان لێسەندراوە.

راشیگەیاندووە، دواتر پۆلیس لێکۆڵینەوەکانی دەستپێکردوو دوای وەرگرتنی بڕیاری دادوەر توانرا ھەمان شەو تۆمەتبارێک دەستگیربکرێت و دوای ٢٤ سەعات تۆمەتباری دووەم دەستگیربکرا.

ئاشکراشیکردووە، لێکۆڵینەوەکان بۆ دەستگیرکردنی تۆمەتباری سێیەم بەردەوام بوو و کە بۆ شوێنێکی نادیار ھەڵاتبوو، بەڵام دوای ٢٠ ڕۆژ توانرا تۆمەتباری سێ یەم دەستگیر بکرێت، کە پێشتر سزادراوە لەسەر تاوانی دزیکردن .

ئاماژەی بەوەشکردووە، لە ئێستادا ھەرسێ تۆمەتبار دانیان ناوە بە تاوانەکەیاندا بە بڕیاری دادوەر ڕاگیراون و لێکۆڵینەوە لەگەڵیان بەردەوامە و دەستیشگیراوە بەسەر ئۆتۆمبێلەکەیاندا .

پۆلیسی سلێمانی داوادەکات ھەر ھاوڵاتییەک لەشاخی گۆیژەو ئەزمەڕ ڕێگری لێکراوەو پارە و مۆبایلی لێسەندراوە سەردانی بنکەی پۆلیسی ئەزمەڕ بکات بۆ ناسینەوەی تۆمەتباران و تۆمارکردنی سکاڵا لە دژیان .

لە کۆبونەوەکەدا لە ڕێگەی دوو سیمینارەوە تیشک خرایە سەر ئەو زیانانەی کە ڕوبەڕوی ژینگە دەبنەوە، ھەروەھا ھەوڵ دەدرێت تۆڕێکی ژینگەیی لەسەر ئاستی باشوری کوردستان دروست بکرێت و پارچەکانی دیکەی کوردستانیش بێنە ناو تۆڕەکەوە، بە مەبەستی پاراستنی ژینگە.

ئەمڕۆ پێنج شەممە ٩ ئابی ٢٠٢١, لە رێوڕەسمێکدا بە ئامادەبونی ئاوات محەمەد قائیمقامی سلێمانی، عوسمان ئەنوەر بەڕێوەبەری نوێی ناحیەی بەکرەجۆ لە ئەرکەکەی دەست بەکار بوو، لە وتەیەکدا دوای پیرۆزبای قائیمقامی سلێمانی رایگەیاند، دەستبەکاربونی بەڕێوەبەری نوێی ناحیەی بەکرەجۆ لە چوارچێوەی گۆڕانکارییە کارگێڕییەکانی پارێزگای سلێمانیدایە.

وتیشی، بەڕێوەبەری نوێی ناحیەی بەکرەجۆ ئەزمونێکی زۆری ھەیە و دڵنیاین دەتوانێت خزمەتی زیاتری دانیشتوانی ناحیەکە بکات و ھیوای سەرکەوتنیشی بۆ خوات.

ھاوکات ھەموو پاڵپشتی و پشتیوانیەکی خۆی بۆ کارەکانی دەربڕی و رایگەیاند: بەھەماھەنگی فەرمانگە پەیوەندیدارەکان دەتوانین پێکەوە خزمەتی زیاتر بە ھاوڵاتیانی سلێمانی بکەین و داواکاری و داخوازییەکانیان لە ئاستێکی باڵادا لە بەرچاو بگرین، ئاوات محەمەد ھیوای سەرکەوتنیشی بۆ بەڕێوەبەری پێشووی ناحیەی بەکرەجۆ خواست.

ناحیەی بەکرەجۆ یەکێکە لە ناحیەکانی سەر بە پارێزگای سلێمانی و لەرووی کارگێڕییەوە سەر بە قائیمقامیەتی سلێمانییە. 

بەرێوەبەرایەتی ئاسایشی شارەزوور لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوەکردووە، دوای ئەوەی لە ماوەکانی رابردوودا بە فەرمانی دادوەر ھێزەکانیان توانیان دوو تۆمەتبار دەستگیر بکەن و دوای رەوانەکردنی دۆسییەکانیان بۆ بەردەم دادگا و دواجار دادگا سزایی یاسایی بۆ ھەردوو تۆمەتبارەکە دەرکردووە.

ئاسایشی شارەزوور ئاشکراشیکردووە، تۆمەتبار (ش .م .ێ) یەک ساڵ زیندانی و بڕی (٥٠٠٠٠٠٠) پێنج ملیۆن دیناری عێراقی غەرامەیی ماددی بەپێی ماددەی ٣٠ لە یاسای بەرەنگار بونەوەی ماددەی ھۆشبەر و کارتێکەرە عەقڵیەکان و تۆمەتبار (ک . ع . أ) یەک ساڵ زیندانی بە پێی ماددەی (٤٣٠/١) لە یاسای سزاکان.

 

 

وەزارەتی دارایی و ئابوری ھەرێم رونکردنەوەیەکی سەبارەت بە جێبەجێکردنی یاسای چاکسازی لە مووچە و دەرماڵە و بەخشین و ئیمتیازاتەکان لە ھەرێمی کوردستان بڵاوکردەوەو رایگەیاند، ھەموو ئەو خانەنشینانەی کە پلە باڵا و تایبەتن و بەپێی یاسای چاکسازی مووچەیان ھەمووار دەکرێتەوە، لە خزمەتی بواری "شارستانی و  پێشمەرگایەتی و ھێزەکانی ئاسایشی ناوخۆ و سەندیکا و ئاوارەیی" ئەگەر ھەیان بێت بەپێی یاسا و رێنماییە بەرکارەکان بۆیان ھەژمار دەکرێت.

ھەروەھا ئەو پلە باڵا و تایبەتانە لە کاتی ھەبوون بۆ سەلماندنی بەڵگەنامەکانیان پێویستە بۆ ھەژمارکردنی راژەکانیان لە رێگەی وەزارەتەکانیانەوە بەرزدەکرێتەوە بۆ "لیژنەی ھەژمارکردنی راژە" لە ئەنجوومەنی وەزیران، ھاوکات ئەو خانەنشینە پلە باڵا و تایبەتانەی راسپێردراون بە خزمەتی گشتی، لە ئێستادا بە رێژەی ٥٠% مووچە خانەنشینی کە ئێستا وەریدەگرن، بۆیان خەرجدەکرێت، خانەنشینە پلە باڵا و تایبەتەکانی تر بەرێژەی ٦٠٪ی مووچەی خانەنشینی ئێستایان بۆ خەرج دەکرێت، تا بەپێی یاسای چاکسازی مووچەکانیان ھەموار دەکرێتەوە، ئەوکاتە جیاوازی لە کەمبوونەوە و زیادبوونی مووچەکانیان پێدەدرێت یان لێیان وەردەگیرێتەوە.

وەزارەتی کشتوکاڵی ھەرێم ڕەشنووسی پڕۆژە یاسای "سەرپەرشتیکردنی پڕۆژەکانی کشتوکاڵی لە ھەرێمی کوردستان" ڕەوانەی پەرلەمانی کوردستان دەکات، ئەو پڕۆژەیەش کاریگەری دەبێت لەسەر دۆزینەوەی ھەلی کار بۆ دەرچووانی کۆلێژ و پەیمانگە و ئامادەییە کشتوکاڵییەکان و دەرچووانی خوێندنی پزیشکی ڤێرتێنەری.

"حسێن حەمە کەریم" وتەبێژی وەزارەتی کشتوکاڵی ھەرێم ڕایگەیاند، ئەو پڕۆژەیە پەیوەندی ھەیە بە پیشەسازی خۆراک، بە پێی پڕۆژە پیشنیاز کراوەکە، دەبێت بە پێی میکانیزمێک ھەموو پڕۆژە کشتوکاڵییەکان سەرپەرشتیاریان ھەبێت، بۆ دۆزینەوەی ھەلی کاریش پێویستە ئەو کەسانەی دانەمەزراون لە دەرچووانی ڤێتێرنەری و کۆڵیژی ئەندازیاری کشتوکاڵی و پەیمانگە و ئامادەییە کشتوکاڵییەکان بکرێن بە سەرپەرشتیار.

وتیشی، بە جێبەجێکردنی ئەو پڕۆژەیە زیاتر لە پێنج ھەزار ھەلی کار بۆ گەنجان دابین دەکرێت لە پڕۆژە کشتوکاڵییەکان.

ڕاشیگەیاند، ئەگەر ئەو پڕۆژانە ئەو کەسانە سەرپەرشتی بکەن کە توانای زانستییان ھەیە، ئەوا دەبێتە ھۆی بەرەو پێشبردنی کەرتی کشتوکاڵ و داھاتی کشتوکاڵی.

لە ڕێورەسمێکدا بە ئامادەبوونی ھاوڕێ و ھاوسەنگەرانی چەندین وتار خوێندرانەوە و ئەوە دووپاتکرایەوە کە درێژە پێدەری ڕێبازی شەھیدان دەبن.

 

خەڵاتەکان درایە کەسوکاری شەھید ھەژار کە لە ساڵی ٢٠١٧ لە شاری کەرکوک کەوتە ژێر زنجیری دەبابەکانی حکومەتی عێراقیەوە، خەڵاتێکی تر درایە، شەھید شنیار کە لە ڕیزەکانی پارتی کرێکارانی کوردستان پەکەکە لە ساڵی ٢٠١٩ شەھید بوو، خەڵاتێکی تری ڕێزلێنان درایە ئازاد محەمەد جوتیارە نمونەیەکەی ھەڵەبجە.

ھاوکات ھەر لەو ڕێوڕەسمەدا سەرھەنگ موحسین وەک باشترین گۆڵپارێزیی کوردستان و عێراق خەڵاتکرا، بەدەل بەرواریش وەک زیندانێکی ئازادیخواز لە دەڤەری بادینان خەڵاتی ڕێزلێنانی پێبەخشرا.

وەک ڕێزلێنان و پێزانینێک بۆ خزمەت و کاریان لە مەراسیمێکدا بە ئامادەبوونی شاناز ئیبراھیم ئەحمەد، منداڵپارێزی کوردستان سوپاسی ئەرک و ماندووبوون و شەونوخونی ئەو کەسانەی کرد کە لە ماوەی ٣٠ ساڵی ڕابردوودا پێشمەرگە ئاسا خزمەتی منداڵانی کوردستانیان کردووە.

منداڵپارێزی کوردستان لە ماوەی ٣٠ ساڵەی دامەزراندنیدا بێ جیاوازی دەنگ و ڕەنگ لە ھەموو کوردستاندا خزمەتی منداڵانی کردووە و بە ھەزاران منداڵی داڵدە داوە و لە نەخۆشی ڕزگاری کردوون و بووەتە فریادڕەسیان لە ڕووی ئابوری و کۆمەڵایەتی و تەندروستییەوە، ئەو کەسانەشی ڕۆڵیان ھەبووە لە مەراسیمەکەدا بانگھێشتکرابوون تا لە نزیکەوە ڕێز و پێزانیان بۆ دەرببڕن.