کوردستانبەشی پێشبینییەکانی بەرێوەبەررایەتی گشتی کەشناسی و بوومەلەرزانی ھەرێمی کوردستان بڵاویکردووەتەوە لە پارێزگای ھەولێر، ئەمڕۆ ئاسمان ھەور دەبێت لەگەل نمە باران کە ھەندێ جار بۆ تاوە باران و بروسکە دەگۆرێت بەتایبەتی لە ناوچە کانی باکووری پارێزگاوە ھەروەھا بەفر لەناوچە شاخاوییەکان دەباریت، پاشان کەش سەقام گیر دەبیتەوە لەکاتەکانی شەودا ئاسمان بەرەو ساماڵ بوون دەگۆرێت و سبەی کەش ئاسمان و ساماڵ دەبێت.
راشیگەیاندووە، لە پارێزگای سلێمانیش ئەمرۆ ئاسمان ھەوری تەواو دەبێت، نمە باران لە زۆربەی ناوچەکاندا دەبارێت لە ھەندێ ناوچە بەتایبەتی باکووری پارێزگا بەشێوەی تێکەلەی بەفر وباران دەبێت وە لەناوچەشاخاوویە سنووریەکانی رۆژھەڵاتی پارێزگا بەفر دەبارێت، پاشان کەش سەقامگیر دەبیتەوە لەکاتەکانی شەودا ئاسمان بەرەو ساماڵ بوون دەگۆرێت و سبەی دوو شەممەش ئاسمان ساماڵ دەبێت.
کەشناسی ئاشکراشیکردووە، ئەمڕۆ لە پارێزگای دھۆک ئاسمان ھەوری باراناوی دەبێت لەزۆربەی ناوچەکان وە لەشاخەکانی باکوور بەفر دەبارێت، لەناوچەکانی باشووری خۆرھەڵات قەزای بەردەرەش بروسکە و لێزمە باران دەبارێت، پاشان کەش سەقامگیر دەبیتەوە لەکاتەکانی شەودا ئاسمان بەرەو ساماڵ بوون دەگۆرێت، سبەیش ئاسمان ساماڵ دەبێت.
لە پارێزگای ھەڵەبجەش ئاسمان ھەور دەبێت لەگەل نمە باران لەناوچە جیاجیاکانی پارێزگادا کە لەھەندێ ناوچە بەشێوەی تێکەلەی بەفر و باران دەبێت، لە کاتەکانی شەودا ئاسمان بۆ ساماڵ دەگۆرێت، سبەی ئاسمان ساماڵ دەبێت.
ئاسمان نیمچە ھەور دەبێت لەگەل نمە بارانی پچڕ پچڕی کەم لەناوچە جیاجیاکانی پارێزگادا، لەکاتەکانی ئێوارە کەشەکە جێگیر دەبێتەوە ئاسمان بۆ ساماڵ دەگۆرێت، سبەی دوو شەممەش ئاسمان ساماڵ دەبێت.
فەرمانگەی میدیای و زانیاری حکومەتی ھەرێمی کوردستان رایگەیاند، دەستەڵاتی فڕۆکەوانی شارستانی عێراق، لە ئاگادارییەکدا تازەترین ڕێنمایی گەشتکردنی بڵاو کردەوە کە تایبەتە بە وەرگرتنی ڤاکسین و پشکنینی PCR.
راشیگەیاندووە، لە ڕێنماییەکەی دەسەڵاتی فڕۆکەوانی شارستانی عێراق ھاتووە کە گەشتیارانی عێراقی و بیانی ئەوانەی کە تەمەنیان لە سەروو ١٢ ساڵەوە لایەنی کەم یەک ژەم لە جۆری ڤاکسینی (Johnson & Johnson) یاخود دوو ژەم لە ڤاکسینەکانی تری وەرگرتبێت، لە یەکی مانگی نیسانەوە لەکاتی ھاتن و چوون پێویستییان بە پشکنینی PCR نابێت.
فەرمانگەی میدیا و زانیاری ئاماژەی بەوەشکردووە، بەدەر لەو حاڵەتانە نەبێت کە ناتوانن ڤاکسین وەربگرن بە ڕاپۆرتی سەلمێنراوی پزیشکی لیژنە تایبەتمەندەکان، کە بەڵگەی پشکنینی (PCR)ی بە کەمتر لە ٧٢ سەعات پێش گەشتەکەی پێ بێت.
منداڵەکە ناوی "ھەناسە ڕێبازە" و لە ڕێکەوتی ٧ی ئەم مانگە (ئازار)، لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ئافرەتان و خێزان لە ھەولێر دۆزراوەتەوە و لەئێستادا لە خانەی نەوجەوانانی ھەولێرە و کەیسەکەی لەژێر لێکۆڵینەوەدایە.
لە ڕاگەیەندراوێکدا بەڕێوەبەرایەتی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ئافرەتان و خێزان لە ھەولێر دەڵێت ٢٠ ڕۆژ پێش ئێستا لەلایەن ھەواڵدەرێکەوە ئاگادار کراونەتەوە کەوا منداڵێک لەلای نەخۆشخانەی مەلافەندی لە گەرەکی باداوەی شاری ھەولێر جێھێڵدراوە و کەس و کاری دیار نیە.
دەشڵێت "دوای بەدواداچوون و لێکۆڵینەوە دەرکەوت کەوا منداڵەکە لەھەمان شوێن جێھێڵدراوە و تەمەنی لە نێوان (٣ بۆ ٤) ساڵە و بە گوتەی خۆی ناوی ( ھەناسە رێباز)ە."
تاوەکو ئێستا کەسوکاری ھەناسە سۆراخی منداڵەکەیان نەکردووە و کەسیش بەدواداچوونی بۆ نەکردووە، "بۆیە لەسەر فەرمانی دادوەر بڕیاردرا بە بڵاوکردنەوەی ناو و وێنەی لە کەناڵ و پەیجە فەرمیەکانی سەر بە حکومەت."
بەڕێوەبەرایەتی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ئافرەتان و خێزان لە ھەولێر داوا دەکات "ھەرکەسێک زانیاری ھەیە دەربارەی ناونیشانی کەس و کاری ( ھەناسە) پەیوەندیمان پێوە بکات لە رێگای ھێڵی گەرمی ژمارە ( ١١٩)ی بەڕێوەبەرایەتیمان یاخود لە رێگام ئەم پەیجەوە [پەیجی "بەڕێوەبەرایەتی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ئافرەتان و خێزان لە ھەولێر"]، بۆ ئەوەی بتوانین بە کەس و کاری شاد بکەینەوە یاخود چارەسەرێکی یاسایی بۆ کێشەکەی بکرێت."
کۆمپانیاکە دەشڵێت "مەبەستییەتی رێگەیەکی خێرای شایستە لە شاری سلێمانی خۆشەویست بۆ ئێستاو ئایندە جێبەجێبکات" ئەمەش سەرەڕای بوونی گرفتی دارایی.
کارکردن لە شەقامی ١٠٠ مەتریی سلێمانی قۆناغی بەرچاوی بڕیوە و پێشتریش سەرۆکی شارەوانی سلێمانی رایگەیاند، کارکردن لە پرۆژەی شەقامی سەد مەتری بەردەوام دەبێت و ھەموو ھەوڵێک دەدەن بۆ خەرجکردنی شایستەیی دارایی کۆمپانیای جێبەجێکار.
لەیلا عومەر عەلی سەرۆکی شارەوانی سلێمانی لە راگەیەنراوێکدا ئاماژەی بەوەکردوە، لە ھەوڵ و پەیوەندیدا بوون لەگەڵ جێگری سەرۆکی حکومەت و وەزیری شارەوانی و پەیوەندیان لەگەڵ کۆمپانیای جێبەجێکاری شەقامی سەد مەتری کردووەو بەڵێنی ئەوەیان پێداوە کە بەرداوام بن لە کارەکانیان وە پڕۆژەکە ڕاناگیرێت.
جە‌عفەر سەعیدی بەڕێوەبەری مانگی سوری تکاب لە پارێزگای ورمێ رایگەیاند، بەھۆی ئەو شەپۆلە بەفربارین و سەرمایەی رووی لە ناوچەکە کردووە، ئاستەنگی ھاتووچۆ لە رێگەی نێوان تکاب–شاھین دژ دروستبووە، ئاماژەی بەوەشکرد، تیمەکانیان توانیویانە ٢٦ ئۆتۆمبێل کە ھەڵگری ٥٦ گەشتیار بوون و بەبۆنەی پشووی نەورۆز روویان لە ناوچەکە کردبوو، لە رێگەکە رزگار بکەن.
بەڕێوەبەری گشتیی کۆمەڵەی مانگی سوری کرماشانیش رایگەیاند، رۆژی ھەینی ژمارەیەک شاخەوان لە بەرزاییەکانی شاھۆ لە نزیک شاری روانسەر بێسەروشوێن بوون، بەڵام دوای چەند سەعاتێک و بەھەوڵی تیمەکانی مانگی سوری روانسەر دۆزراونەتەوە و رزگار کراون.
بڕیارە ئەمڕۆ کۆبونەوەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بۆ ھەڵبژاردنی سەرۆک کۆمار بەڕێوەبچێت، بەڵام تائێستا بەشێکی زۆری فراکسیۆن و پەرلەمانتارە سەربەخۆکان ئامادەنین بەشداری کۆبونەوەکە بکەن، بەھۆی ئەوەی لایەنە سیاسییەکان لەسەر کاندیدی سەرۆک کۆمار و سەرۆک وەزیران نەگەیشتوونە ریککەوتن.
لەدوای کۆبوونەوەی لەگەڵ فراکسیۆنی یەکێتی لە پەرلەمانی عێراق، بافڵ جەلال تاڵەبانی دوایین ھەڵوێستی یەکێتیشی وەک ھێزێکی بەرپرسیار و پارێزەری مافە نەتەوەییەکانی خەڵکی کوردستان راگەیاند.
بافڵ جەلال تاڵەبانی "پەرلەمانتارانی یەکێتی لەسەر دوایین ھەوڵەکان بۆ تێپەڕاندنی دۆخی چەقبەستووی عێراق بەرچاوڕوونکرد."
بافڵ تاڵەبانی وتیشی "بە پشتبەستن بە مێژووی سەربەرزی یەکێتی و گەلەکەمان ھەموو ھەنگاو و بڕیارێکمان لەپێناو یەکڕیزی و دەستەبەرکردنی مافە رەواکانی میللەتەکەمانە."
"کۆچەر جەمال" بەڕێوەبەری بەنداوی دوکان بە کوردسات نیوزی راگەیاند، لە مانگی ١٢ ساڵی رابردوو و مانگی ١ی ئەمساڵ رێژەیەکی زۆری بەفر و باران باریووە، لە ئێستاشدا رۆژانە نزیکەی ٥ بۆ ٦ سانتیمەتر ئاوی بەنداوەکە زیاد دەکات، تائێستاش ٣٩٪ی ئاو لە بەنداوەکەدا ھەیە و ٩٪ی ماوە بگاتەوە ساڵی رابردوو.
وتیشی، ئەگەر مانگی داھاتوو بارانبارین بەردەوام بێت، چاوەڕوان دەکرێت بگاتەوە ئاستی ساڵی رابردوو.
کۆمیتەی کۆچبەرانی سەرێکانی لە رۆژئاڤای کوردستان راگەیەنراوێکی لەبارەی رەوشی ناوچەکە بڵاوکردەوە و رایگەیاندوە، لە درێژەی ھێرش و پەلامارەکانی گروپە چەکدارەکانی سەر بە تورکیا و گروپی ھەمزەی سەر بە سوپای نیشتمانی سوریا نۆ خانووی ھاووڵاتیانیان روخاندوە، رەز و باخەکانی گوندی "کانی ئەسپ"یشیان لە سنوری عەین عیسا تێکداوە.
لە بەشێکی تری راگەیەنراوەکەدا ھاتووە، شوێنی رەزو باخەکان دەکرێن بە گۆڕەپان و مەشقی سەربازیی، داوا لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش دەکەن ئەرکی مرۆیی خۆیان جێبەجێ بکەن و ئەو گروپانەی فەرمان لە حکومەتی تورکیاوە وەردەگرن سزا بدرێن و کۆتایی بە داگیرکاری بھێنن.
کۆمیتەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کۆما جڤاکێن کوردستان "کەجەکە" لە راگەیەنراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکردوە، زانیارییان پێگەیشتووە پارتی دیموکراتی کوردستان و تورکیا ڕێککەوتوون بەھاوبەشیی ھێرش بکەنە سەر گەریلاکانی ئازادیی کوردستان لە ھەرێمەکانی پاراستنی میدیا.
لە بەشێکی تری راگەیەنراوەکەدا ھاتووە، لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا پارتی ھێزی تایبەتی بە چەکی قورسەوە ناردووەتە ئەو ناوچانەی کە زیاتر لە ٢٠ ساڵە گەریلایان تێدایە، ئەوەش ھەنگاوێکی زۆر مەترسیدارە و تەنھا خزمەت بە داگیرکاریی دەوڵەتی تورکیا دەکات.
ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی بە سەرۆکی فراکسیۆنەکان و قائیمقامی سلێمانی لەگەڵ بەڕێوەبەری گشتی لقی سلێمانی بانکی ناوەندی ھەرێم، نوێنەری وەزارەتی دارایی و بەڕێوەبەری بانکەکانی سلێمانی بۆ دابەشکردنی مووچە کۆبونەویەکی راوێژکاری ئەنجامدا، چەند راسپاردەیەک بۆ چارەسەرکردنی مووچەی خانەنشینان خستەڕوو.
بەپێی راگەیەنراوێکی کۆبونەوەکە، بڕیاردار راسپاردەکان ئاڕاستەی وەزارەتی دارایی بکرێن، کە پێکھاتوون لە جیاکردنەوەی مووچەی خانەنشینی سەربازی لەگەڵ خانەنشینی مەدەنی، ھەروەھا لەکاتی دانانی خشتەی مووچەدا ئەولەویەت بدرێت بە خانەنشینان لەناو ریزبەندی وەزارەتەکاندا، بنکەی دابەشکردنی مووچە بۆ بانکەکان، لەھەر شوێنێک پێویستبوو زیادبکرێت.
ھەروەھا لەکاتی دابەشکردنی مووچەی خانەنشیندا، بەپێی ژمارەی ناسنامەی خانەنشینی یان بەپێی پیتەکانی ئەلفوبێی ناوەکانیان بێت و شوێنی گونجاو شایستە دابین بکرێت بۆ خانەنشینان لەکاتی چاوەڕێ کردنیان بۆ وەرگرتنی مووچەکانیان.
ھاوکات چەند راسپاردەیەک بۆ چارەسەری دوورمەودا، خرایەڕوو کە داوا دەکات پەلە بکرێت لە جێبەجێکردنی قۆناغی دووەمی سیستمی بایۆمەتری و دابەشکردنی مووچە بکرێت بە سیستمی کارتی و پەلەش بکرێت لە جێبەجێکردنی سیستمی ھاوتای کەسی و ھەژماری بانکیی بۆ مووچەخۆران و خانەنشینان بکرێتەوە.
ئەو سەرچاوەی وەزارەتی دارایی و ئابووری ھەرێم بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، لە ڕۆژانی سەرەتای مانگی چوار دەست بە دابەشکردنی مووچەی مانگی سێی مووچەخۆرانی حکومەتی ھەرێم دەکرێت.
ئەوەش لە کاتێکدایە چەندین جار وتەبێژی حکومەتی ھەرێم و وەزیری دارایی و ئابووری جەختیان کردووەتەوە، ھەموو ٢٥ی مانگێک دەست بە دابەشکردنی مووچە دەکرێت بەڵام دوو ڕۆژ بەسەر ئەو وادەیەدا تێپەڕیوە و ھێشتا حکومەت مووچەی دابەش نەکردووە.
ھەروەھا بەشێک لە فەرمانبەران لە سنوری پارێزگای سلێمانی و ھەڵەبجە و ئیدارەکانی گەرمیان و ڕاپەڕین بەھۆی نەبوونی پارە لە بانک، مووچەی مانگی دوویان وەرنەگرت و بڕیارە ڕۆژانی یەکشەممە و دووشەممە مووچەکانیان پێبدرێت.
"فازڵ حاجی" وتەبێژی ھاتووچۆی ھەولێر لە ئاگادارییەکدا ئاماژەی بەوەکردووە، ئەو کەسانەی کە حەزیان لە تابلۆ گۆڕینە بۆ زمانی ئینگلیزی باریک، ئاگاداربن گۆڕینی تابلۆیەکان لە بەڕێوەبەرایەتی ھاتووچۆ دەکرێت بە ڕێکارێکی زۆر ئاسان نەک لە دوکانی جوانکاری ئۆتۆمبێل، چونکە ئەوەیان دەچێتە خانەی ساختەکاری و سزای ھەیە.
ڕوونیشیکردووەتەوە، جگە لەو سزایەی کە بە ئامێری "پی دی ئای" بۆ شوفێرەکە دەنێردرێت، لە بەشی یاساییش نیشانەی ڕەفتارنەکردن دەخرێتە سەر ئوتومبێلەکە و شوفێرەکەش سزایەکی دارایی قورس دەدرێت.
نووسینگەی پارێزگاری ھەولێر لە ڕاگەیەنراوێکدا سەرکەوتنی پلانی نەورۆزی ڕاگەیاند و ئاماژەی بەوەکرد، لە سێ ڕۆژی جەژنی نەورۆز ٦ ڕووداوی ھاتووچۆ ڕوویانداوە و بەھۆیانەوە ٨ کەس برینداربوون و منداڵێکیش گیانی لە دەستدا.
لەو ماوەیەشدا ٢١ تاوان تۆمارکراوە کە ١٩یان ئاشکراکراوە و تۆمەتباران دەستگیرکراون، دوو تاوانیش لە ژێر لێکۆڵینەوە دایە.
نووسینگەی پارێزگاری ھەولێر ڕاشیگەیاند، لە سێ ڕۆژی جەژنی نەورۆز ٣ حاڵەتی ئاگرکەوتنەوە ھەبووە، جگە لە زیانی ماددی ھیچ زیانێکی گیانی لێنەکەوتووەتەوە. ھەروەھا لە ١٥ی ٣ تا ٢٥ی ٣ زیاتر لە سەد ھەزار گەشتیار سەردانی ھەولێریان کردووە.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی پەروەردەی سلێمانی لە ڕاگەیەندراوێکدا خوێندکاران و مامۆستایان و فەرمانبەران ئاگادار دەکاتەوە کە ڕۆژی شەممە ٢٦ی ئادار دەوامی قوتابخانە و خوێندنگەکان دەستپێدەکاتەوە.
ئەوەش لە کاتێکدایە کە مامۆستایان لە ھەموو ناوچەکانی ھەرێمی کوردستان بەھۆی دواکەوتنی دابەشکردنی مووچە لەلایەن حکومەتەوە، چەند ڕۆژێک پێش دەستپێکردنی پشووەکانی نەورۆز بایکۆتی ھۆڵەکانی خوێندنیان کرد و ڕایانگەیاند، تا مووچە لە کاتی خۆیدا دابەش نەکرێت دەست بە دەوام ناکەنەوە.
بە پێی زانیارییەکانی کوردسات نیوز، بەھۆی سۆپای نەوت لە چێشتخانەی پارکەکە، ئاگرەکە کەوتەوە و تەواوی چێشتخانەکە سوتا و ژوورێکیش کە لە تەنیشت چێشتخانەکە بوو ئاگری گرت و سەرجەم دۆسییەی بارھەڵگرانی ئێران و ھەرێمی کوردستان سوتان.
بافڵ جەلال تاڵەبانی پرسەنامەیەکی ئاڕاستەی خانەوادەی مام ئەنوەر محەمەد حسێن کرد
دەقی پرسەنامەکە ...
بۆ کۆچی دوایی تێکۆشەر و کەسایەتیی (مام ئەنوەر محەمەد حسێن) پرسە و ھاوخەمی قوڵی خۆمان ڕادەگەیەنین و بەشداری ئەم خەم و ماتەمە دڵتەزێنەین.
مام ئەنوەر کەسێکی دڵسۆز و سەرڕاست بوو، ساڵانێکی زۆرە لە سکرتارییەت و ماڵی مام جەلال کار دەکات، لە بەرامبەر ھەر ئەرک و بەرپرسیاریەتییەک پێی سپێردرابێت لێبڕاوانە ڕایدەپەڕاند، نموونەی کەسێکی تێکۆشەر و بە وەفا بوو بۆ کارەکەی و جێی متمانەی ھەموولایەکمان بوو. بۆیە لە دەستدانی خەمخۆرێکی وەک مام ئەنوەر جێگەی نیگەرانیمانە و لە خوای گەورە داواکارین ڕۆحی شاد بکات و دڵئارامی و خەمڕەوانیش بە کەسوکار و بنەماڵە بەڕێز و تێکۆشەرەکەیان ببەخشێت.
دڵسۆزتان
بافڵ جەلال تاڵەبانی