کوردستان
لەبارەی خۆڵبارینەکەوە حەسەن عەلی بەڕێوەبەری کەشناسی کەرکوک بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند شەپۆلەکە لە ڕۆژی سێشەممەوە دەستپێکردووە و تا ڕۆژی شەوی ھەینی بەردەوام دەبێت.
بەڕێوەبەری فەرمانگەی کەشناسی کەرکوک ڕاشیگەیاند ئاستی خۆڵبارینەکە لە پارێزگاکانی ھەرێم و پارێزگای کەرکوک کەمترە لە ھەندێ ناوچەی خوارووی عێراق کە لە ھەندێ پارێزگا ڕێژەی بینین بە تەواوەتی کەمکردووەتەوە.
ئاماژە بەوەش کراوە، سەرەتا تۆز و خۆڵبارین لە خۆرئاوای ھەرێم و ناوچەی بادینان و دواتریش لە سەرجەم ناوچەکانی دیکە کۆتایی پێدێت.
بە پێی ڕاگەیەندراوەکەی کەشناسی، ئەمشەو کەمترین مەودای بینین لە کەرکوک تۆمار کراوە کە سێ کیلۆمەتر بووە.
ئاماژەی بۆ ئەوەش کردووە، کە وەک ھەمیشە پێشمەرگە لە سەنگەرەکانی بەرگریدا، چاوکراوەیە و ڕێگە نادات ھیچ ناوچەیەکی ئاوەدانی تر، بکەوێتە ژێر ھەژموونی یەکلایی کردنەوەی کێشەکانی نێوان لایەنە ناکۆکان، چونکە ساڵانێکی زۆرە خەلکی کوردستان، باجی ململانێ ناوچەییەکان دەدات و زیانی زۆریان بەرکەوتووە.
وەزارەتی بەرگریی تورکیا ڕایگەیاند، سەربازێکیان بە پلەی مولازم لە میانی ھێرشی سەربازیی "کلیلی چنگ" لە ھەرێمی کوردستان کوژراوە، کە یەکەمین سەربازیانە لە سەرەتای دەستپێکردنی ھێرشەکەوە بکوژرێت.
ڕوونیشیکردەوە، ئەو سەربازە دوای برینداربوونی بەھۆی تەقینەوەی بۆمبی دەستیەوە، لە نەخۆشخانە گیانی لە دەستداوە، وەزارەتی بەرگریی تورکیا ڕاشیگەیاند، ھێرشە سەربازییەکەیان بە شێوەیەکی سەرکەوتوو بەردەوامە و ھێرشەکە بەو شێوەیە دەڕوات کە پلانی بۆ داندراوە.
لە بەرامبەردا ھێزەکانی پاراستنی گەل (ھەپەگە)، لە ڕاگەیاندراوێکدا ئاماژەی بەوەکرد، لە ڕووبەڕووبوونەوەیاندا لەگەڵ سوپای تورکیا لە زاپ و ئاڤاشین، ٤٤ سەربازی تورکیا کوژراون و نۆ سەربازی تریش بریندار بوون، دوو ھێلیکۆپتەری سوپای تورکیاشیان خستووەتە خوارەوە.
دەستەی بەڕێوەبەریی ناوەندیی پارتی دیموکراتی گەلان"ھەدەپە" لە ڕاگەیەنراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکردووە، دەسەڵاتی ئاکەپە و مەھەپە بۆ ڕزگارکردنی داھاتووی خۆی جارێکی تر تورکیا دەکات بە کارەسات و سیاسەتی جەنگ پەیڕەو دەکات.
ڕاشیگەیاندووە، ئەو لەشکرکێشیانە تا ئێستا تاوانی گەورەی جەنگ و تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی لێکەوتووەتەوە، لەوانە گیان لە دەستدانی ھاووڵاتیان و چۆڵکردن و سوتاندنی گوندەکان و لەناوچوونی ژینگە.
جەختی لەوەشکردووەتەوە، ئەوانەی دەنگی خۆیان بۆ شەڕی ئۆکراین بەرزدەکەنەوە نابێت بێدەنگ بن لە بەرامبەر ئەو لەشکرکێشییە سەربازییە، ناشبێت حکومەتی ھەرێم بەشێک بێت لەو ھێرشانە، بێدەنگ بوونیان لەو ھێرشانە واتە نکۆڵیکردن لە داواکارییەکانی گەلی کورد بۆ ئازادی.
دوای ئەوەی لە چەند ساڵی ڕابردوودا بەھۆی ئەو ڕەوشەی داعش بەسەر ئێزدییەکانی ھێنا و لەبەر بڵاوبونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا، ھیچ ڕێوڕەسمێک بۆ جەژنی چوارشەممەی سۆر بەڕێوەنەچوو، ئەمساڵ لە پەرستگای لالش ڕێوڕەسمێک ڕێکدەخرێت و ئەمڕۆ بە بەشداری ھەزاران ھاوڵاتی ئێزدی ٣٦٥ مۆم دادەگیرسێندرێت.
جەژنی چوار شەممەی سۆر، جەژنی سەری ساڵی کوردانی ئێزدییە و دەکەوێتە یەکەم چوار شەممەی مانگی نیسانی ڕۆژمێری خۆریی.
بە پێی زانیارییەکان بەیانی ئەمڕۆ، سوپای عێراق ھێزێکی زۆری ناردووەتە گەلی شیلۆ و سکنێ، کە دەکەونە سنووری ھێزەکانی یەبەشە و یەژەشە و ڕێگری دەکەن لە ھاووڵاتیانی ئێزدی کە ئەمڕۆ عارفەی جەژنی چوارشەممە سورە بچنە سەر گۆرستانەکانیان لە بنای چیای شەنگال.
ئەوەش لە کاتێکدایە ئێوارەی دوێنێ سوپای عێراق ھەڵیکوتایە سەر بازگەی ئاسایشی ئێزیدخان لە کۆمەڵگەی دووگۆر و داوای لێکردن سەربازگەکە ڕادەست بکەن، بەڵام ئاسایشی ئێزیدخان داواکەی ڕەتکردەوە و دواتر سوپای عێراق ھێرشیکردە سەر ئاسایشی ئێزیدخان و بەوھۆیەوە پێکدادان دروستبوو و ماوەی دوو سەعات بەردەوام بوو.
ئەو ھێرشەی سوپای عێراق ھاوکاتە لەگەڵ ئۆپراسیۆنەکەی تورکیا بۆ سەر چەند ناوچەیەکی خاکی ھەرێمی کوردستان و دەوترێت عێراق ئامادەکاری دەکات بۆ ئەنجامدانی ھێرشی فراوان بۆ سەر شەنگال.
ھاوڵاتیانی قەزای ئامێدی دەڵێن، ھێرش و بۆردوومانەکانی تورکیا، کاریگەری خراپیان لەسەر دەروونی ھاووڵاتیان و ژینگە و سروشتی ئامێدی بەجێھێشتووە و زیانیان بە کەرتی کشتوکاڵ و گەشتیاریی ناوچەکەش گەیاندووە.
داواش دەکەن حکومەتی ھەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدڕاڵی عێراق، کاردانەوەیان ھەبێت و کار بۆ ڕاگرتنی ئەو ھێرشانە بکەن.
لیژنە ھاوبەشەکانی قائیمقامیەت لەعەلوەی شاری سلێمانی دەستیان بەسەر سێ تۆن خورمای عێراقیدا گرتوە کەلەلایەن کۆمپانیای ھەمساوە پشکنینی بۆ کراوە و ئەنجامەکەشی دەرکەوتوە بەھۆی گەشەکردنی کەڕو و بەکتریای زیانبەخش تیایدا شیاوی خواردن و بەکارھێنان نیە.
بەفەرمانی قائیمقامی سلێمانی خورماکە لەناودەبرێت و خاوەنەکەشی روبەڕوی رێکاری یاسایی دەکرێتەوە.
لەکاتی ھەبونی سکاڵا یان پێدانی زانیاری بە قائیمقامیەتی سلێمانی و لیژنە ھاوبەشەکان، پەیوەندی بە ژمارە مۆبایلی (٠٧٧٠٨٦٧٧٧٧٧)ـەوە بکەن.
بەرپرسی بەشی ئامێرەکانی سەرۆکایەتی شارەوانیش دەڵێت بۆ زیاتر خزمەتکردنی سلێمانی دوو دەرخستەیان ناردووە بۆ وەزارەتی شارەوانی.
یەکێک لە شۆفێرەکان دەڵێت، سەرەتا کێشانی بارەکانیان بێ بەرامبەر بووە، بەڵام دواتر کراوە بە ھەزار دینار و دواتر ساڵ دوای ساڵ نرخەکە لە لایەن وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەی ھەرێمی کوردستانەوە زیادکردووە و ئێستا بڕیاردراوە لە یەکی مانگی داھاتووەوە و نرخەکە بۆ پێنج ھەزار دینار بەرز بکرێتەوە.
بەرێوبەرایەتی گشتی کەشناسی و بوومەلەرزەزانی ھەرێمی کوردستان رایگەیاندووە، ئەمڕۆ سێشەمە لە پارێزگاکانی ھەرێمی کوردستان وکەرکوک ، ئاسمان نیمچە ھەور دەبێت لەگەڵ بوونی تۆزیکی سووک و کەمێک خێرایی با لەھەندێ کات.
کەشناسی ھەرێم ئاماژەی بەوەشکردووە، سبەی چوارشەمە لە پارێزگاکانی ھەرێمی کوردستان ئاسمان نیمچە ھەور دەبێت ، لەگەڵ بوونی تۆزێکی سووک.
لە پارێزگای کەرکوکیش ئاسمان ساماڵ و پەڵە ھەور دەبێت، لەگەڵ بەرزبوونەوەی تۆزێکی کەم، لەھەندێ ناوچەی باشووری پارێزگاکە کاریگەری تۆزوخۆلەکە زیاتر دەبێت.
سەرچاوەیەکی ئاسایش بە میدیاکانی رۆژئاوای کوردستانی ڕاگەیاند سێ ژن لە کامپی ھۆل کوژراون یەکێکیان عێراقییە و ناسنامەی دوانەکەی دیکە نەزانراوە.
بەپێی وتەکانی ئەو سەرچاوەیەک ژنە عێراقییەکە ناوی "سورەیە عەواد عوێد"ە و ھەرسێکیان یەکی دوو گوللـە بەسەریانەوەیە.
سەرچاوەکە دەڵێت، تاوانەکە لەلایەن ئەو شانانەی داعشەوە ئەنجامدراوە کە لەناو کامپەکەدا ھەن، ئەوانە ھەوڵدەدەن بیروباوەڕی داعش لەکەمپەکەدا بچەسپێنن و ھەر ھەوڵێک بۆ لادان لێیان و وەستانەوە لەبەرامبەریان ڕووبەڕووی کوشتن دەبنەوە.
بەپێی ئەو ئامارانەی کە لەلایەن ھێزە ئەمنییەکانی کامپی ھۆل بڵاوکراونەتەوە، لە ٥ مانگی سەرەتای ئەمساڵدا ئەوە نۆیەم تاوانی لەو شێوەیەیە ئەنجامبدرێت کە قوربانییەکان عێراقی و سووری و بیانی بووبن.
هۆگر عەزیز وتوبێژی پۆلیسی هەولێر رایگەیاند، هەردوو گروپەكە لە پێنج كەس پێكهاتوون و یەكێكیان ژنە هەمویان لە شاری هەولێر دەسگیركراون، یەكێك لە تاوانبارەكان 600 هەزار دۆلاری لە خەڵك وەرگرتووە و رەوانەی دەرەوی هەرێمی كوردستانی كردووە، تاوانبارەكانی تریش لە كۆگایەك، جلوبەرگیان بردوە و فرۆشتویانە.
.
مەکتەبی سیاسیی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان لە ڕاگەیەندراوێکدا پیرۆزبایی جەژنی "چوارشەممەی سوور" لە ئێزدییەکانی دەکات و دەڵێت پیرۆزبایی گەرمی خۆمان ئاراستەی سەرجەم خوشک و برا ئێزدییەکانی کوردستان و عیراق و جیھان دەکەین.
ھەر لە پەیامەکەی مەکتەبی سیاسیی یەکێتیدا ھاتووە " بۆ رەوینەوەی ئازار و مەینەتییەکانی ئێزدییەکان، پێویستە پێش ھەموو شتێک گشت ھەوڵەکان کارا بکرێن بۆ دۆزینەوەی ئەوانەی لە شەنگال و ناوچەکانی تر فڕێنران چارەنووسیان ئاشکرا بکرێت."
مەکتەبی سیاسیی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان داوا دەکات حکومەتی فیدراڵی و حکومەتی ھەرێمی کوردستان ھەنگاوەکانی ئاوەدانکردنەوەی ئەو شارۆچکە و گوندانەی ئێزدییەکانی تێدا نیشتەجێ بوون خێراتر بکەن و کوردانی ئێزدی قەرەبووی دارایی و مەعنەوی بکرێنەوە.
دەقی پەیامەکەی مەکتەبی سیاسیی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان:
بەبۆنەی ھاتنەوەی سەری ساڵی ئێزیدی (چوارشەممەی سوور)ەوە کە ھاوکاتە لەگەڵ وەرزی بەھار و ژیانەوە و نوێبوونەوەدا، پیرۆزبایی گەرمی خۆمان ئاراستەی سەرجەم خوشک و برا ئێزدییەکانی کوردستان و عیراق و جیھان دەکەین.
ھەر لەم بۆنەیەدا جارێکی تر رایدەگەیەنین بۆ رەوینەوەی ئازار و مەینەتییەکانی ئێزدییەکان، پێویستە پێش ھەموو شتێک گشت ھەوڵەکان کارا بکرێن بۆ دۆزینەوەی ئەوانەی لە شەنگال و ناوچەکانی تر فڕێنران چارەنووسیان ئاشکرا بکرێت. ھەروەھا ھەنگاوەکانی ئاوەدانکردنەوەی ئەو شارۆچکە و گوندانەی ئێزدییەکانی تێدا نیشتەجێ بوون خێراتر بکرێت تاکو لەو ژیانە کولەمەرگی و نیمچە دەستبەسەری و ماف زەوتکردنە رزگاریان ببێت، ئەم ئەرکەش لە ئەستۆی حکومەتی فیدراڵ و حکومەتی ھەرێمی کوردستاندایە کە جگەلە قەرەبووکردنەوەی دارایی بۆ ئەو زیانە ماڵییانەی بەریان کەوتووە، قەرەبووی مەعنەویش بکرێنەوە بەوەی بەشدارییان پێبکرێت لە ئیدارەدانی ناوچەکانی خۆیاندا، بەمانەش دەتوانین مەینەتییەکانی ئەو چەند ساڵەیان ساڕێژ بکەین.
لە کۆتاییدا ھیوادارین ئەم جەژنە بێتە پتەوکردنی زیاتری گیانی پێکەوەژیانی نێوان ئێزدییەکان و گشت ئاینزاکانی تر لەعێراق و کوردستاندا.
مەکتەبی سیاسی
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان
