کوردستان
دەقی پرسەنامەکەی قوباد تاڵەبانی....
ھەڤاڵی بەڕێز کاک بورھان سعید سۆفی*
بەڕێزان خێزان و خانەوادەی کۆچکردوو خانێ ئیبراھیم
بەبیستنی ھەواڵی کۆچی دوایی خاتوو (خانێ ئیبراھیم)ی دایکی هەردوو ھەڤاڵی بەڕێزمان کاک نەهرۆ سەعید سوفی و بورھان سەعید سۆفی، نیگەران و دڵگران بووم. کۆچکردوو خاتوو خانێ خانمێکی نیشتمانپەروەر و لەبنەماڵەیەکی تێکۆشەر و جوامێری کوردایەتی بوو، پشتگیر و پشتیوانی شۆڕش و پێشمەرگە بوو و لەو پێناوەشدا نەھامەتی و دەردەسەری زۆری بەسەر ھاتووە، کۆچکردنی جێگای ئەسفی ھەموومانە.
بۆ ئەم خەمە پرسەو سەرەخۆشی لە کەسوکار و بنەماڵە تێکۆشەرەکەتان دەکەم. خوای گەورە لەکۆچکردوو خۆش بێت و جێگای بەھەشت بێت، سەبوری و دڵنەواییش بەھەموو لایەک ببەخشێت.
انا للە و انا الیە راجعون
قوباد تاڵەبانی
ئاسۆ کەمال، بەڕێوەبەری کەشناسی و بومەلەرزەزانی سلێمانی بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، ئەم بایەی کە ئێستا ڕووی لە سلێمانی کردووە، خێراییەکەی حەوت بۆ ھەشت مەتر لە چرکەیەکدا بووە ، کە دەکاتە ٣٠ کیلۆمەتر لە سەعاتێکدا، بە ئاڕاستەی باکوری ڕۆژھەڵات کاریگەری ھەبووە لەسەر ناوچەکە، لە کاتەکانی ئێوارەشدا خێراییەکەی کەمتردەبێتەوە و چالاکیەکەی کەمدەبێتەوە، بۆ سبەینێ چوارشەمەش ئەگەری ھەیە لە کاتەکانی نیوەڕۆوە چالاک ببێتەوە.
ئاماژەی بەوەشدا، پلەکانی گەرما نزمە بەراورد بە تێکڕاییەکانی کە نزمترین پلەی گەرمی ئەمڕۆ ١٧ پلەیە و بەرزترین پلەش ٢٨پلەیە ، کە بۆ مانگی ئایار ئەم پلەیە نزمە بەراورد بە مانگی ئایاری ساڵی پار، ئەوەش بەھۆی کاریگەری ئەو بارستە ھەوا ساردەی کە ئێستا لەسەر ناوچەکە ھەیە.
بەڕێوەبەری کەشناسی سلێمانی ڕاشیگەیاند، بۆ ڕۆژانی داھاتوو پلەکانی گەرما بە شێوەی پلە پلە ڕوو لە بەرزبوونەوە دەکات، بەڵام ھەر نزیکە لە ئاستی تێکڕاییەکان، واتە بەشێوەیەکی بەرچاو پلەکانی گەرما بەرز نابێتەوە کە ھەست بە گەرمییەکی زۆر بکرێت.
د. نەرمین مەعروف، ئەندامی لیژنەی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بە کوردسات نیوزی راگەیاند، شەوی رابردوو لیژنەکەیان دەنگیدا لەسەر رەشنووسی کۆتایی ژمارەیەک ماددەی پڕۆژەیاسای بودجە، بەشێک لە ماددەکانی دیکەش ماون و لە دوو رۆژی داھاتوودا پەسەنددەکرێن.
وتیشی، چاوەڕێدەکرێت رۆژی ھەینی یاخود شەممەی داھاتوو لیژنەکەیان راپۆرتی کۆتایی خۆی لەسەر پڕۆژەیاسای بودجە ئامادەبکات و پێشکەش بە سەرۆکایەتی پەرلەمانی بکات.
بەگوێرەی رێککەوتنی نێوان لایەنەکانی ھاوپەیمانی بەڕێوەبردنی دەوڵەت، پێویستە لەنێوان ١٧ تا ٢٠ـی ئەم مانگە ئەنجومەنی نوێنەران یاسای بودجە پەسەند بکات.
ئێوارەی ١١ـی ئەم مانگە بەھۆی رێگری لە بەشداریکردنی شاندێکی ئەنجومەنی نیشتیمانی کورد بۆ بەشداریکردن لە کردنەوەی مۆزەخانەی بارزانی، دەروازەی سێمالکا لە دیوی ھەرێمەوە داخرا، بەوھۆیەش نرخی خۆراک و سەرجەم پێداویستییەکانی ھاووڵاتیان لە رۆژئاوا بەرزبووەتەوە، چونکە دەروازەی سنوریی سێمالکا تاکە دەروازەیە بۆ ئاڵوگۆڕی بازرگانی لەگەڵ دەرەوە.
ئیدارەی دەروازەی سنوریی سێمالکا لە راگەیەنراوێکدا دەڵێت، ھەوڵیانداوە لە کێشە سیاسییەکاندا گەلی کورد لە سوریا زیانی بەرنەکەوێت، بەڵام رەفتارەکانی پەیەدە وایکردووە چیتر نەتوانن رەفتارەکانیان قبوڵ بکەن، لەگەڵ ئەوەشدا بەڵێن دەدەن لە ماوەیەکی نزیکدا کار بۆ چارەسەری گرفتەکان بکەن.
لای خۆیەوە ئیدارەی خۆسەر رایگەیاند، بەبێ ھیچ ئاگادارکردنەوەیەکی پێشوەخت و ھۆکارێکی باوەڕپێکراو و، بەبڕیارێکی کەسی دەروازەی سنووریی سێمالکا بەڕویاندا داخراوە، داواش دەکات چیتر بڕیاری حزب و کەسەکان زیان بە گەلی کورد لە سوریا نەگەیەنێت.
بەگوێرەی ئەنجامە بەراییەکان، پارتی دیموکراتی گەلان (ھەدەپە) و پارتی چەپی سەوز (یەسەپە) کە لەژێر ناوی ھاوپەیمانی رەنج وئازادی بەشداری ھەڵبژاردنەکەی ١٤ی ئایاریان لە تورکیا کرد، ٩.٣٣%ی دەنگەکانیان بەدەستھێناوە و بوونەتە خاوەنی ٦٣ پەرلەمانتار، لەکاتێکدا پێشبینییان دەکرد سەروی ١٠٠ کورسی بەدەستبھێنن.
ھاوسەرۆکانی ھەدەپە و یەپەسە لەبارەی ئەنجامی ھەڵبژاردنەکان کۆنفرانسێکی رۆژنامەنوسییان ئەنجامدا و چیگدەم کیلیچگون، ھاوسەرۆکی پارتی چەپی سەوز وتی، ئەوان بەئاگان لە بەرامبەر بەرپرسیارێتیی خۆیان و وەرگرتنی ئەو پەیامەی دەنگدەران بەجدی، چونکە رونە کە ئەنجامەکانی ھەڵبژاردن بۆ ھەدەپە و یەپەسە سەرکەوتن نییە.
ئەوەشی خستەڕو، لە ھەموو بوارێکدا بەخۆداچوونەوە دەکەن و ھەڵسەنگاندنی ورد لەبارەی کەموکورییەکان ئەنجامدەدەن. لەگەڵ خەڵک و دەنگدەرانیشیان گفتوگۆ دەکەن و ھەنگاوی پێویست دەگریەبەر.
سەرۆکایەتی ھەرێمی کوردستان لە روونکردنەوەیەکدا ئاماژەی بەوەکردووە، چەند سەرچاوەیەکی ھەواڵی عێراقی و ھەرێمی کوردستان بڵاویانکردەوەتەوە گوایە کۆتایی ھەفتەی ڕابردوو سەرۆکی ھەرێمی کوردستان داوایەکی سەرۆک وەزیرانی عێراقی ڕەتکردووەتەوە بۆ ئاشکراکردنی وردەکاریی گرێیەستەکانی نەوتی ھەرێمی کوردستان.
ئاماژەی بەوەشکردووە، سەرلەبەری ھەواڵەکە ھەڵبەستراو و دوورە لە ڕاستی، و نە ھیچ کۆبوونەوە و داوایەکی وا کراوە، نە ھیچ ناڕوونی و شاراوەیی لە گرێبەستەکانی نەوتی ھەرێمی کوردستاندا ھەیە.
ستران عەبدوڵا ئەندامی مەکتەبی سیاسی یەکێتی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، کۆبوونەوەکەی ھەردوو مەکتەبی سیاسی یەکێتی و پارتی سەعات ١١ی پێشنیوەڕۆ لە بارەگای مەکتەبی سیاسی یەکێتی لە سلێمانی بەڕێوەدەچێت.
وتیشی، لە کۆبوونەوەکەدا گفتوگۆ لەبارەی چارەسەری کێشەکانی نێوان ھەردوولا و ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانیان و پرسی ھەڵبژاردن و دۆخی ھەرێمی کوردستان دەکرێت.
ستران عەبدوڵا راشیگەیاند، ھەفتەی رابردوو کۆبوونەوەی نێوان قوباد تاڵەبانی و مەسروبارزانی بەڕێوەچوو بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی حکومەت، لەو کۆبونەویەشدا پەیوەندییەکانی نێوان ھەردوو حزب ئاسایی دەکرێنەوە.
لە دوای تێکچوونی پەیوەندییەکانی یەکێتی و پارتی و قوڵبوونەوەی ناکۆکییەکانی نێوانیان، ئەمە یەکەمین کۆبوونەوەی ھەردوولایە لەسەر ئاستی مەکتەبی سیاسی کە ئەنجام بدرێت، دواین کۆبوونەوەی ھاوبەشیش لە رۆژی ٢٨ی کانوونی دووەمی ئەمساڵ لە سلێمانی بەڕێوەچوو.
نیوەرۆی رۆژی دوو شەمە ١٥ ی ٥ ی ٢٠٢٣ ئاراس محەمەد ئاغا ئەندامی سەرکردایەتی و لێپرسراوی مەلبەندی حەوتی نەینەوالە بارەگای مەڵبەند بەجیا پێشوازی کرد لە وەفدێکی ئەنجومەنی نیشتیمانی ھۆزەکانی پارێزگای نەینەوا بەسەرۆکایەتی شێخ سەلاح الخالدی سەرۆکی ئەنجومەنەکە و شێخ عبدالعزیز العبیدی شێخی عەشیرەتی ابو شاھر لە نەینەوا و شێخ ھەرکی جەوھەر محی الدین ئاغا ھەرکی.
لە دوو دیداری جیادا باس لە بەھێزکردن و ھەماھەنگی و پتەوکردنی پەیوەندی نێوانیان کرا، لەلایەن خۆیەوە لێپرسراوی مەلبەند رایگەیاند، وەک یەکێتی پشتگیری تەواوی ئەنجومەکە دەکەین لە شاری نەینەوا چونکە نەینەوا سمبولی پێکەوە ژیان و تەبایی و یەکترقبولکردنە و پێکھاتە و نەتەوەی ئایینی جیاوازی تیدایە ئەمانەش گرنگی تایبەتی خۆیان ھەیە بۆیە دووپاتی دەکەینەوە پێکەوە بە ئامانجی خزمەتکردنی زیاتری ھاوڵاتیانی نەینەوا بەبێ جیاوازی .
بەپێی بەرنامەی کاری کۆبوونەوەکە، پەرلەمانی کوردستان لەکۆبوونەوەکەدا خوێندنەوەی یەکەم بۆ پڕۆژەیاسای (بەرکارکردنی یاسای بەرەنگاربوونەوەی شووشتنەوەی مایە و مایەدارکردنی تیرۆر) دەکات، ھەروەھا خوێندنەوەی دووەم بۆ پێشنیازەیاسای بەخاوەنکردنی ئەو زەوییانەی کە لە سنوری شارەوانییەکان زێدەڕۆییان لەسەر کراوە دەکات، لەگەڵ خوێندنەوەی دووەم بۆ پێشنیازەبڕیاری (تایبەت بە بەخاکسپاردنی شەھید).
ھەروەھا پەرلەمان دەنگ لەسەر داواکاری دەستلەکارکێشانەوەی حەوت ئەندامی پەرلەمان دەدات.
بڕگەیەکی دیکەی کارنامەی کۆبوونەوەی پەرلەمان بریتییە لە دەستلەکارکێشانەوە و دانانی چەند پەرلەمانتارێک لە لیژنە ھەمیشەییەکانی پەرلەمانی کوردستان.
میتحەد سانجار، ھاوسەرۆکی پارتی چەپی سەوز لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانییدا رایگەیاند، بە گشتی لەم ھەڵبژاردنەدا نەگەیشتن بە ئامانجی خۆیان و لە چەند ناوچەیەک دەنگیان لەدەستداوە، بەڵام لەگەڵ ئۆرگانەکانیان و ھاوپەیمانەکانیان دادەنیشن و لێکۆڵینەوە لە ئەنجامەکانی ئەم ھەڵبژاردنە دەکەن.
لە ھەڵبژاردنی ئەمجارەی پەرلەمانی تورکیادا، پارتی دیموکراتی گەلان-ھەدەپە لەژێرناوی (پارتی چەپی سەوز) و لە چوارچێوەی (ھاوپەیمانیی رەنج و ئازادی)، بەشداری ھەڵبژاردنی کرد، کە بەپێی ئەنجامە بەراییەکان تاکو ئێستا ئەو ھاوپەیمانێتییە رێژەی ١٠.٥٢%ی دەنگەکانی بەدەستھێناوە و تائێستا ٦٦ کورسیی پەرلەمانی مسۆگەر کردووە.
دەقی پەیامی بافڵ جەلال تاڵەبانی....
بەبۆنەی ساڵیادی دامەزراندنی یەکێتیی مامۆستایانی کوردستانەوە، پیرۆزباییەکی گەرم ئاڕاستەی مامۆستایانی کوردستان، سەرۆک و ئەندامانی سکرتاریەتی یەکێتیی مامۆستایانی کوردستان دەکەم.
مامۆستایانی کوردستان لە ھەموو وێستگە جیاوازەکانی گەلی کورددا، پێشەنگبوون لە پێگەیاندنی نەوە جیاوازەکانی کوردستان و لە شۆڕش و خەباتی چەکداریشدا، قارەمان و تێکۆشەر بوون. لەم یادە مێژووییەدا سڵاو و پێزانینی زۆرمان بۆ ھەموو ئەو مامۆستا جوامێرانە دەنێرین کە سەرباری ھەموو قۆناغە سەختەکان، پرۆسەی پەروەردە و فێرکردنیان پشتگوێ نەخست و لە خەمی نەوەی دواڕۆژی گەلەکەماندا بوون.
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان ھەمیشە پشتیوان و داکۆکیکاری مامۆستایان بووە و لەم ئەرکە نیشتمانییەشی بەردەوام دەبێت. بۆ ساڵی نوێی کارکردنتان ھاوکار و ھەماھەنگ دەبین لەپێناو خزمەتکردنی زیاتری مامۆستایان. ئێوەن نموونەی کوردستان و ئێمەین بەرامبەر ھەوڵ و ماندووبوونتان وەفادار دەبین.
شاد و سەرفرازبن
دڵسۆزتان
بافڵ جەلال تاڵەبانی
سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان
دەقی پەیامی قوباد تاڵەبانی....
بەڕێزان سەرۆک و ئەندامانی سکرتاریەتی یەکێتی مامۆستایانی کوردستان
بەبۆنەی یادی دامەزراندنی یەکێتی مامۆستایانی کوردستانەوە گەرمترین پیرۆزبایی ئاڕاستەی ئێوە و ھەموو مامۆستایانی کوردستان دەکەم.
یەکێتی مامۆستایان خاوەنی مێژوویەکی پڕ لە شانازییە، چ وەک بەشداریکردن و رۆڵی گرنگی لە خەباتی رزگاریخوازانەی گەلەکەماندا و چ وەک ئەرکی پیشەیی خۆی لە پەروەردەکردنی چەندین نەوە و داکۆکیکردن لە مافی مامۆستایاندا.
گومانی تێدانییە کە ئەرکی یەکێتی مامۆستایان لەم قۆناغەدا قورسترە لە ھەر قۆناغێکی دیکە، بەوپێیەی داھاتووی وڵاتەکەمان بەندە بە پەروەردەکردنی نەوەیەکی زانستخوازی نیشتمانپەرەوەرە و بۆ ئەمەش پێویستە یەکێتی مامۆستایان رۆڵی کارا ببینێت لە پێداچوونەوە بە سیستمی پەروەردە و گەشەپێدانی زیاتری پەروەردەی کوردستان.
جارێکی دیکە پیرۆزبایی لە ھەموو مامۆستایانی کوردستان دەکەم و ھیوای سەرکەوتنی زیاتر بۆ رێکخراوەکەتان دەخوازم.
قوباد تاڵەبانی
جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران
سەمیر ھەورامی وتەبێژی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیران رایگەیاند، پرۆژەی رێکخستنەوەی دارایی گشتی لە ھەرێمی کوردستان، کە ئەمڕۆ پەسەند کرا لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیران، پڕۆژەی ھەموو لایەنەکانی حکومەت بووەو بە کۆی دەنگی سەرۆک و جێگری سەرۆک وەزیران و ھەموو ئەندامانی ئەنجومەن پەسەند کراوە.
سەبارەت بەوەی گوایە ھەندێک لایەن لە دژی بوون، سەمیر ھەورامی ئەو دەنگۆیانەی رەتکردەوە و وتی؛ گفتۆی ورد کراوە لەبارە چۆنییەتی دارشتنی پڕۆژەکە، ئەگینا ھەموو لایەنەکانی پێکھێنەری حکومەت، لەگەڵ ناوەڕۆک و ئامانجی ئەو پڕۆژەیە بوون و بەھیچ شێوەیەک رەتنەکراوەتەوە.
وتەبێژی جێگری سەرۆک وەزیران جەختیشی کردەوە، ھیچ کەسێک دژی نەبووە و ھەمووان لەگەڵ ئەو مەبدەئە بوون، کە پێویستە بۆ رێکخستنەوەی دارایی ھەرێم، داھات و خەرجییەکان ناوەندیی بن و مووچە سیادی بێت.
دەقی پەیامەکە...
لەساڵیادی دامەزراندنی یەکێتیی مامۆستایانی کوردستاندا، پیرۆزبایی لە سەرۆک و سکرتارییەت و گشت مامۆستایانی کوردستان دەکەین.
یەکێتیی مامۆستایانی کوردستان، لە گشت قۆناغەجیاجیاکانی خەباتی زانستی و پەروەردەیی و پیشەیی خۆیدا رۆڵی مەزنی گێڕاوە ولەخەباتی نەتەوایەتی و رزگاریخوازی گەلەکەشماندا ھەمیشە سەرقافڵە و پێشەنگ بوون و لەسەنگەری بەرگریداچەندین قوربانیان بەخشیوە بەگەل ووڵات.
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان وەک چۆن لەگەرمەی خەباتی پێشمەرگایەتی شاخ ولەناوچە ڕزگارکراو و ئازادەکانی سنوری دەسەڵاتیدا شانبەشانی ئەرکی پێشمەرگایەتی ھەلێکی گونجاوی بۆکاری ڕێکخراوە پیشەییەکانیش ڕەخساندبوو،لە ئیمڕۆی حوکمڕانی شاریشدا زیاترو باشترپشتگیری لە ئامانج و داواکارییەکانی ڕێکخراوی یەکێتی مامۆستایانی کوردستان دەکات بۆداکۆکی کردن لەمافەکانی گشت مامۆستایان و برەودان بەبواری پەروەردەوخوێندن و زانست لەکوردستاندا .
ھەرلەم یادەدا پشتیوانی تەواوی داوا ڕەواکانی مامۆستایان دەکەین، بەتایبەت لەبەرزرکرنەوەی پلەوگێرانەوەی پاشەکەوت و زیادکردنی مووچەی خانەنشینی و دابینکردنی شوێنی نیشتەجێبوون و ژیانێکی سەربەرزانەبۆیان، ھەمووئەمانەبە فاکتەری گەشەو پێشکەوتنی پرۆسەی پەروەردەوزانست دەبینین.
لەم یادەپرشکۆیە سڵاوی ئەمەک و وەفاداری دەنێرین بۆئەومامۆستا تێکۆشەرانەی لە وێستگە جیاجیاکانی خەباتداخزمەتیان کردووەوھەمیشە چرای پەروەردەو زانستیان بڵند راگرتووەودڕییان بەشەوەزەنگی تاریکی داوە.
مەکتەبی سیاسی
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان
سەرکەوت زەکی لەیەکەمین کۆبوونەوەیدا پاش بەووردی باسی لەباردۆخی ئەمڕۆی کوردستان وعێراق وناوچەکە کرد و تیشکی خستە سەر دواگۆڕانکاریەکان کرد پاشان باسی لە ئاستی پەیوەندیەکانی یەکێتی کرد لەگەڵ سەرجەم لایە سیاسیە کوردستانی وعێراقیەکان کرد کەئێستا پەیوەندیەکانی یەکێتی پەیوەندیەکی پتەو و بەھێزە بەتایبەتی لەگەڵ لایەنەعێراقیەکان، ھەروەھا پیوەندیە ھەرێمیەکانی وناچەی وجیھانیەکانیش لەئاستێکی زۆر باشدایە دەمانەوێ باشترو بەھێزتربێت.
سەرپەرشتیاری مەڵبەندی چەمچەماڵ لەبەشێکی تری کۆبونەوەکەیدا باسی لەچۆنیەتی گەڕاندنەوەی جێگری سەرۆکی حکومەت و تیمی یەکێتی لە حکومەت کرد کە ھەنگاوێکە بۆ باشترکردنەوەی دۆخی کۆمەڵانی خەڵکی کوردستان ھیوای خواست کە بتوانن کاری باشبکەن بۆخەڵک.
پاشان ئاماژەی بە خۆڕاگری نیشتمان پەروەرێتی خەڵکی جەمچەماڵ و دەوروبەری کرد، کە خەڵکیکی قارەمان و کوردپەروەرن لەپێناو خاکی کوردستاندا قوربانی زۆریان بەخشیوە بۆیە پێویستە باشترین خزمەتبکرێن، ئەوەی پێویستە بۆیان بکرێت لەپێناو خۆشگوزەرانی بۆیان بۆچەمچەماڵ و ھەموو خەڵکی کوردستان.
دواتر تەوەرتکی تری کۆبونەوەکە تایبەت کرابۆ کاروباری ڕێکخراوەی و چۆنێنی شێوازی نوێی کارکردن و ڕێکخستنەوەی ئۆرگانەکان بەپێی گونجاندنی ھەلومەرجی سیاسی ئێستا دواتر ھەڤاڵان بەپرسیاروپێشنیارو تێبینیەکانیان کۆبونەوەکەیان دەوڵەمەندتر کرد
پەسندکردنی پڕۆژەکە لەکۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیراندا بوو، کە بە سەرپەرشتی مەسرور بارزانی سەرۆک وەزیران و ئامادەبوونی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیران بەڕێوەچوو.
بەپێی راگەیەنراوی کۆتایی کۆبوونەوەکە، سەرۆک وەزیران لەکۆبوونەوەکەدا بە ناوی ئەنجومەنی وەزیرانەوە، پشتیوانی حکومەتی ھەرێمی کوردستانی بۆ دەستپێشخەییەکەی مەسعود بارزانی بۆ ئاشتەوایی نیشتمانیی دووپات کردەوە و جەختی لە ھاوھەڵوێستی و یەکگرتوویی لایەنە کوردستانییەکان بۆ داکۆکیکردن لە بەرژەوەندییە نیشتمانییەکان کردەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا پرسی دەستپێکردنەوەی ھەناردەی نەوت تاوتوێکرا و سەرۆک وەزیرانی ھەرێم رایگەیاند، ھەرێم ھەموو پابەندییەکانی جێبەجێ کردووە و چاوەڕێی رێککەوتنی کۆتایی ھەردوو حکومەتی فیدراڵ و تورکیایە بۆ دووبارە ھەناردەکردنەوەی نەوتی ھەرێم.
لە بەشێکی تری کۆبوونەوەکەدا بە کۆی دەنگ بڕیاردرا ڕێکخستنەوەی دارایی گشتی لە سەرتاسەری ھەرێم، لە ڕێگای (بە ناوەندییکردنی داھات و سیولە و خەرجی و مووچە)وە بێت، و، بڕیاردرا، بە ڕێکخستنەوەی سەرجەم سەرچاوەکانی داھات لە بانکەکان و گەنجینەکان و دەرواز سنوورییەکان و بەڕێوەبەرایەتییەکانی باج و رسومات بە مەبەستی پاراستنی داھاتی گشتی و بەیەکەوەبەستنیان لە ڕێگەی سیستەمێکی ئەلکترۆنی.
ھەر لەو چوارچێوەیەدا، بڕیاردرا؛ ئەولەویەت لە خەرجییەکان بدرێت بە مووچە وەک خەرجی سیادی لە سەرتاسەری ھەرێم، بۆ خەرجیەکانی دیکەی جگە لە مووچەش، پێویستە بە میکانیزم و ڕێکاریی گونجاو و بە شێوازێکی دادپەروەرانە لەسەر بنەمای ژمارەی دانیشتووانی ھەر پارێزگا وئیدارەیەکی سەربەخۆ، ئەنجام بدرێت. بۆ مسۆگەرکردنی جێبەجێکردنی ئەم بڕیارانەش، سەرۆک و جێگری سەرۆک وەزیران ، سەرپشککران بۆ دانانی میکانیزمی پێویست بۆ پشتیوانی وەزارەت و لایەنە ڕاسپێردراوەکان بۆ جێبەجێکردنی.
لــە تــەوەرێــکی دیــکەدا، لــەبــارەی کــێشە ئــەمــنییەکــان، ئــەنــجومــەنــی وەزیــران بــڕیــاریــدا، لێکۆڵینەوەیەکی ھاوبەش لە ڕێی لــیژنــەیــەکــی تــایــبەتــمەنــد لە دەزگا پەیوەندیدارەکان ئەنجام بدرێت، ســەبــارەت بــە دۆســیە ئــەمــنییەکــان بــە گشــتی دوور لـــە دەســـتێوردانـــی ســـیاســـی. دواتـــر ڕێکاری یاسایی پێویست بگیرێتەبەر.