عیراق
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، پێشوازی لە ژمارەیەک باڵیۆز و نوێنەری نوێنەرایەتی وڵاتانی عەرەبی و ئیسلامی باوەڕپێکراو لە عیراق کرد و باسیان لە دوایین پێشهاتی ناوخۆیی و نێودەوڵەتیی کرد، هاوکات چۆنیەتی پەرەپێدانی هاریکاری هاوبەش و پەیوەندی دوولایەنە و ئیقلیمی تاوتوێکردا.
لە سەرەتای دیدارەکەدا کە ئەمڕۆ سێشەممە 19-8-2025، لە کۆشکی بەغداد بەڕێوەچوو، سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە کە عیراق ئەزموونێکی نوێی هەڵبژاردنی لەپێشە، کە ئاماژەیە بۆ بنەمای چەسپاندنی پرەنسیپی گواستنەوەی ئاشتیانەی دەسەڵات و ئاماژەیکرد بەوەی کە هەموو لایەک مەبەستیانە دڵنیابن کە ئەم پرۆسەیە بە بەرزترین ئاستی شەفافیەت و یەکڕیزی بەڕێوەبچێت، هەروەها بەرجەستەکردنی ویستی ئازادی گەلی عیراق و ویستیەتی بۆ ئایندەیەکی باشتر.
سەرۆک کۆمار روونیکردەوە کە عیراق پێشکەوتنی بەردەوامی بەدەست هێناوە بەرەو بوژانەوە، چەسپاندنی ئاسایش و سەقامگیری کە پێشینەی کارەکانە، لەگەڵ گرنگیدان بە ئاوەدانکردنەوە و پەرەپێدانی ژێرخان و بەرەوپێشبردنی پرۆسەی وەبەرهێنان و رەخساندنی دەرفەتی کار، هەروەها رووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگەکان بۆ دەستەبەرکردنی ژیانێکی شایستە بۆ هاووڵاتیان و هێنانەدی گەشەپێدانی بەردەوام کە لەگەڵ ویستی نەوەکانی داهاتوودا بگونجێت.
سەرۆک کۆمار روناکی خستە سەر پابەندبوونی عیراق بە فراوانکردنی هاریکارییەکانی لەگەڵ وڵاتانی برا و دۆست لەسەر بنەمای رێزگرتنی یەکتر و پەرەپێدانی هاریکاری لە بوارە جۆراوجۆرەکانی گەشەپێدان.
سەرۆک کۆمار ڕوونیکردەوە کە سیاسەتی کراوەیی و هاوسەنگی عیراق لەسەر بنیاتنانی پردی گفتوگۆ و دیپلۆماسی کاریگەر و دوورکەوتنەوە لە پەرەسەندن بنیادنراوە، لە سەرانسەری رێڕەوی سیاسی و ئابووری و گەشەپێدان. ئەمەش گرژی و ئاڵۆزی کەمدەکاتەوە و پشتیوانی لە خۆشگوزەرانی گەلان دەکات و ویستیان بۆ ئایندەیەکی ئارام و خۆشگوزەران بەدیدێنێت.
سەرۆک کۆمار تیشکی خستە سەر هەوڵەکانی سەرۆکایەتی کۆمار لەسەر چەند مەسەلە و کاری لەپێشینە، لەوانەش پێشکەشکردنی چەند پرۆژەیاسایەکی راستەوخۆ پەیوەندیدار بە ژیانی عیراقییەکانەوە بۆ ئەنجوومەنی نوێنەران بۆ گفتوگۆ و پەسەندکردنی. سەبارەت بە هەڵوێستی عیراق لەبارەی یەکێک لە گرنگترین مەسەلە نێودەوڵەتییەکان، بەتایبەتی دەستدرێژیی بەردەوام بۆ سەر غەززە، سەرۆک کۆمار روونیکردەوە کە کارەساتی مرۆیی پێویستی بە هەڵوێستێکی یەکگرتووی عەرەبی و ئیسلامی دەکات کە بەرپرسیارێتی خۆی بەرانبەر بە ئاگربەستی دەستبەجێ و زامنکردنی گەیاندنی یارمەتییەکان و پاراستنی خەڵکی مەدەنی لە ئەستۆ بگرێت.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بەوەدا کە هەڵوێستی عیراق لە پاڵپشتیکردنی مافی چاره نووسی گەلی فەلەستین بەردەوامە، داوای لەکۆمەڵیی نێودەوڵەتی کرد بەرپرسیارییەتی خۆی لە ئەستۆ بگرێت بۆ دۆزینەوەی رێگەچارەی سیاسی که ماف بۆ خاوەن ماف بگێڕێتەوه و کۆتایی به ئازاری خەڵکی مەدەنی بهێنێت.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بەهەوڵەکان کرد بۆ پڕۆسەی ئاشتی کە لە تورکیا بەڕێوە دەچێت کە کۆتایی بەو ئاڵۆزییانە دەهێنێت کە ساڵانێکی زۆرە بەردەوامە.
سەرۆک کۆمار د.لەتیف رەشید ئەمڕۆ سێشەممە لە بەغداد پێشوازی لە عادل عەبدولمەهدی سەرۆک وەزیرانی پێشووتر کرد.
لە کۆبوونەوەکەدا دوایین پێشهاتەکانی سیاسی و ئابووری وڵاتیان تاوتوێکرد و جەختیان لەسەر گرنگی یەکخستنی هەوڵەکانی سەرجەم لایەنەکان کردەوە بۆ پاراستنی دەستکەوتەکان لە بوارە جیاجیاکاندا.
هەروەها گفتوگۆیان له سەر ئامادەکارییه بەردەوامەکان بۆ سەرکەوتنی هەڵبژاردنەکانی داهاتووی پەرلەمان کرد بەشێوەیەک خزمەت به خواستەکانی سەرجەم عیراقییەکان بکات لە سەقامگیری ئەمنی و سیاسی و ئابووریدا.
سەرچاوەیەکی تایبەت لە ئەنجومەنی وەزیرانی عیراقەوە بە کوردسات نیوزی راگەیاند، حکومەتی فیدراڵی رەزامەندی نیشانداوە لەسەر خەرجکردنی موچەی مانگی شەشی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان، بەڵام جێبەجێکردنەکەی بە دوو مەرجی سەرەکییەوە بەستووەتەوە.
بێستون سەلام، پەیامنێری کوردسات نیوز لە بەغداد، زانیارییەکانی پشتڕاستکردەوە و ئاشکرایکرد، مەرجەکان بریتین لە:
1. چارەسەرکردنی کێشەکان لە 72 کاتژمێردا: پێویستە وەفدی حکومەتی هەرێم لە ماوەی سێ رۆژی داهاتوودا سەرجەم کێشە هەڵپەسێردراوەکانی تایبەت بە داهاتە نانەوتییەکان و پرسی کۆمپانیا نەوتییەکان لەگەڵ بەغداد یەکلایی بکاتەوە.
2. ڕادەستکردنی 120 ملیار دینار: دەبێت حکومەتی هەرێمی کوردستان لەم ماوەیەدا بڕی 120ملیار دینار وەک بەشێک لە داهاتە نانەوتییەکان رادەستی وەزارەتی دارایی عیراق بکات.
لەمبارەیەوە، د. بڕیار رەشید، ئەندامی لیژنەی دارایی لە پەرلەمانی عیراق، ئاماژەی بەوەدا کە پێویستە لە ماوەی دوو رۆژی داهاتوودا کارەکان تەواو بکرێن و کۆبوونەوەی لیژنەی تایبەت بە هەرێم و لیژنەی وەزاری بە ئامادەبوونی وەزیری دارایی فیدراڵی ئەنجام بدرێت.
ناوبراو رونیکردەوە، یەکێک لە خاڵە سەرەکییەکانی گفتوگۆکان، پرسی پابەندبوونی هەرێمە بە ناردنی 120 ملیار دینار مانگانە، کە وەفدی هەرێم هەوڵدەدات ئەو بڕە کەمبکاتەوە. هۆکاری ئەمەش بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە تێڕوانینی هەولێر و بەغداد لەسەر بڕ و جۆری داهاتە نانەوتییەکانی هەرێم جیاوازە.
سەبارەت بە کێشەی کۆمپانیا نەوتییەکان، د. بڕیار وتی: "داواکاریی کۆمپانیاکان جارێکی دیکە سەریهەڵداوەتەوە، چونکە لە هەموارکردنەوەی یاسای بودجەدا هاتووە کە تێچووی دەرهێنان و گواستنەوەی هەر بەرمیلێک نەوت بە 16 دۆلار خەمڵێنراوە تا ئەو کاتەی لایەنێکی پسپۆڕی نێودەوڵەتی تێچووی راستەقینەی هەر کێڵگەیەک هەڵدەسەنگێنێت. بەڵام کۆمپانیاکان نیگەرانن لەوەی کە عیراق دواتر پابەندی پێدانی شایستە داراییەکانیان نەبێت."
بەپێی زانیارییەکان، ئەگەر هەردوو لا لەسەر ئەم مەرجانە بگەنە رێککەوتن، ئەوا ئەگەری زۆرە لە هەفتەی داهاتوودا پارەی پێویست بۆ مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم خەرج بکرێت.
سەرۆک کۆمار بەشداری لە رێوڕەسمی یادکردنەوەی قوربانیانی تەقینەوەی بارەگای نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق کرد
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ، بەشداری کرد لەو رێورەسمەی یادکردنەوەیەی کە نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق لە بارەگای خۆی لە بەغداد بە بۆنەی رۆژی جیهانیی کاری مرۆیی و بیست و دووهەمین ساڵیادی ئەو تەقینەوە تیرۆرستییەی کە کرایە سەر بارەگاکەی رێکیخستبوو.
لەو تەقینەوەیەدا نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق، سێرجیۆ ڤیێرا دی مێلۆ و ژمارەیەک لە هاوکارەکانی گیانیان لەدەستدا.
لە میانی رێوڕەسمەکەدا، نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان، محەمەد حەسان، باسی لە رۆڵی نەتەوە یەکگرتووەکان و ئەو قوربانیدانانەی کرد کە تیمەکانی کارکردنیان لە عیراقدا پێشکەشیان کردووە.
سەرۆک کۆماری عیراق تاجەگوڵینەی لەسەر مۆنۆمێنتی یادەوەریی قوربانیانی روداوە دڵتەزێنەکە دانا و بە محەمەد حەسان سەرۆکی نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکانی راگەیاند، کە پێزانینی هەیە بۆ ئەو قوربانیەی کە لە تەقینەوە تیرۆریستییەکە داویانە و جەختی لەوە کردەوە، کە قوربانیدانیان بەها مرۆییەکان بەهێز دەکات، هەروەها وەستانی ئەمڕۆمان رێزلێنانە لە قوربانیدانیان و هاندانێکە بۆ ئەو کەسانەی کە سەرەڕای مەترسییەکان بەردەوامن لەم کارە گرنگە.
هەروەها پابەندبوونی نەگۆڕی عیراقی بۆ پشتیوانیکردنی هەوڵە نێودەوڵەتییەکان بۆ روبەڕووبوونەوەی تیرۆر دووپاتکردەوە و بە ناوی گەلی عیراقەوە سەرەخۆشی خۆی ئاراستەی خانەوادەی قوربانیان کرد.
کۆبونەوەی وەفدی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستان لەگەڵ لیژنە وزارییەکەی حکومەتی عیراق لە نێو باڵەخانەی وەزارەتی پلاندانانی عیراق دەستیپێکرد.
بەپێی زانیارییەکانی کوردسات نیوز، لە نێو وەفدە باڵاکەی هەرێم، وەزیری سامانە سروشتییەکان و نوێنەری چاودێری دارایی هەرێم و بەڕێوەبەری بانکی منارە و چەند بەڕێوەبەرێکی گشتی تێدایە و لە ئێستادا لەگەڵ لیژنە وزارییەکەی حکومەتی عیراق، گفتوگۆ لەسەر داهاتە نانەوتییەکان دەکەن.
زانیارییەکان باس لەوەدەکەن، گفتوگۆ لەسەر ئەو کۆنوسەش دەکرێت کە پێشتر بە هاوبەشی لە نێوان هەردوو وەزارەتی دارایی هەرێم و عیراق و دیوانی چاودێری دارایی هەردولا ئامادەکرا.
هەموو هەوڵەکانیش بۆ ئەوەیە، لە کۆبونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق، کۆنوسەکە ئامادە بکرێت و بخرێتە بەردەم محەمەد شیاع سودانی سەرۆ وەزیرانی عیراق.
هەرچەندە لە خشتەی کارنامەی دانیشتنەکەی ئەمڕۆدا دیاری نەکراوە، بەڵام بڕیارە لە کۆتایی کۆبونەوەکەدا پرسی مووچە و نەوتی هەرێم بخرێتە روو.
سەرۆک کۆمار میوانداری کۆبوونەوەی چوار سەرۆکایەتییەکە کرد بۆ تاوتوێکردنی پێشهاتەکانی وڵات و دۆسیەی ئامادەکارییەکان بۆ هەڵبژاردنەکانی داهاتوو.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ لە کۆشکی بەغدا، میوانداری کۆبوونەوەیەکی چوار سەرۆکایەتییەکەی کرد کە محەمەد شیاع سودانی سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران و د .مەحمود مەشهەدانی سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەران، و د.فائق زێدان سەرۆکی ئەنجومەنی باڵای دادوەری، ئامادەیبوون، بۆ تاوتوێکردنی پێشهاتەکانی وڵات و دۆسیەی ئامادەکارییەکان بۆ هەڵبژاردنەکانی داهاتوو.
لە میانی کۆبوونەوەکەدا، ئەو پێشنیازانە خرانەڕوو کە لەلایەن سەرۆک کۆمارەوە نێردرابوون و ئامانج لێیان رەخساندنی ژینگەیەکی هەڵبژاردنی ئارام و سەقامگیرە کە ناونیشانەکەی شەفافیەت و دەستپاکییە، و هەروەها هەوڵدانە بۆ رەخساندنی دەرفەتی یەکسان لەنێوان هەموو کێبڕکێکارانی هەڵبژاردن.
ئامادەبووان ئەو کێشانەیان تاوتوێ کرد کە لە بەستنی دانیشتنەکانی ئەم دواییەی ئەنجومەنی نوێنەران سەریان هەڵدا، و جەختکرایەوە لەسەر پێویستی چارەسەرکردنیان بەپێی شێوازی یاسایی کارپێکراو و گرنگیدان بە بەدواداچوون و گفتوگۆکردنی پڕۆژەیاسا جیاوازەکان کە پێشکەش بە ئەنجومەن کراون بەمەبەستی پەسەندکردنیان بەشێوەیەک کە مافی هەموو هاوڵاتیان مسۆگەر بکات.
کۆبوونەوەکە تیشکی خستە سەر ئەرکەکانی ئەنجومەنی باڵای دادوەری لە جێبەجێکردنی یاساکانی هەڵبژاردن بەشێوەیەک کە سەروەری یاسا بەهێز بکات و پارێزگاری لە رەوتی دیموکراسی لە وڵاتدا بکات و بنەماکانی دەستپاکی و شەفافیەت بچەسپێنێت و متمانەی هاووڵاتیان بە دامەزراوە دەستوورییەکان و رۆڵیان لە خزمەتکردنی بەرژەوەندی گشتیدا پتەوتر بکات.
هەروەها گفتوگۆی چڕوپڕ ئەنجامدرا سەبارەت بە واقیعی جێبەجێکردنی یاسای لێبوردنی گشتی و ژمارەی ئەو زیندانیانەی کە بڕگەکانی یاساکە دەیانگرێتەوە و بەڕێوەبردنی کاروباریان و سروشتی ئەو لیژنانەی کە کاردەکەن لە دووبارە لێکۆڵینەوە یان دادگاییکردنەوەیان و ئازادکردنیان، و جەختکرایەوە لەسەر پێویستی ئاسانکاری کردن لە جێبەجێکردنی بڕگەکانی یاساکە و چارەسەرکردنی ئەو ئاستەنگانەی کە رێگرن لەبەردەم جێبەجێکردنیدا.
وەزارەتی گواستنەوەی عیراق بۆ بەهێزکردنی پرۆژەی رێگەی گەشەپێدان هەوڵی دابینکردنی ئەو پاس و شەمەندەنەفەرانەی کە دۆستی ژینگەن.
مەیسەم سافی بەڕێوەبەری راگەیاند و پەیوەندیەکانی وەزارەتی گواستنەوەی عیراق رایگەیاند، پرۆژەی رێگەی گەشەپێدان پرۆژەیەکی گشتگیرە بۆ گەشەپێدانی گواستنەوە لە عیراقدا، پایەی سەرەکی پرۆژەکەش بەندەری فاوە، کە دەبێتە یەکەم وێستگە کە عیراق بە جیهانەوە دەبەستێتەوە، هەروەها رۆژهەڵات بە رۆژئاوا دەبەستێتەوە، پیشبینیش دەکرێت تاکۆتای ئەمساڵ یاخود سەرەتای ساڵی داهاتوو یەکەم قۆناخی کارکردن لە پرۆژەکەدا کۆتایبێت.
ئاماژەی بەوەشکرد، لەگەڵ وڵاتی تورکیا لە گفتوگۆدان بۆ سود وەرگرتن لە ئەزمونی ئەو وڵاتە، لەرێگەی هاوردەکردنی پاس و شەمەندەنەفەری کارەبایی کە بە پێی سیستەمی گواستنەوەی وڵاتانی ئەوروپی کاردەکەن.
پڕۆژەی رێگەی گەشەپێدان، ژمارەیەک رێگای ئۆتۆمبێل و شەمەندەنەفر لە خۆدەگرێت و بەندەری فاوی پارێزگای بەسرە لە باشوری عیراق بە تورکیاوە دەبەستێتەوە، درێژی ئەو رێگایەش نزیکەی هەزار و 200 کیلۆمەترە.
نێردەی تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عیراق رایگەیاند:سەرۆك كۆماری عیراق سورە لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردنێكی شەفاف بۆ ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق.
محەمەد حەسان نێردەی تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عیراق بە كوردسات نیوزی رایگەیاند، لەگەڵ د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق تاوتوێی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانیان كردووە و پێداگرە لەوەی هەڵبژاردنێكی بێ كەموكوڕی ئەنجامبدرێت و وەكو نەتەوە یەكگرتووەكان خزمەتگوزاری تەكنیكی پێشكەشی عیراق دەكەن.
ئاماژەی بەوەشدا: لە بابەتی هەڵبژاردندا ئێمە وەكو نەتەوە یەكگرتووەكان هاوبەشین و خزمەتگوزاری تەكنیكی و هونەری پێشكەشی عیراقیەكان دەكەین كە چەندین شارەزا و لێكۆڵەری نێودەوڵەتی لەو بابەتەدا كاردەكەن، دیداری ئەمڕۆمان لەگەڵ فەخامەتی سەرۆك كۆمار د. لەتیف رەشید لەسەر هەڵبژاردن بوو، بەڕێزیان سور بوون لەسەر ئەوەی پرۆسەی هەڵبژاردن بەشێوەیەكی رێكوپێك و شەفاف بەڕێوەبچێت و انشااللە بەو شێوەیە دەبێت.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، پێشوازی لە موئەیەد ئەللامی سەرۆکی سەندیکای رۆژنامەنووسانی عیراق و سەرۆکی فیدراسیۆنی گشتی رۆژنامەنووسانی عەرەب کرد.
لە میانەی دیدارەکەدا کە ئەمڕۆ دووشەممە 18-8-2025 لە کۆشکی بەغداد بەڕێوەچوو، سەرۆک کۆمار پێزانینی خۆی بۆ رۆڵی رۆژنامەگەری نیشتمانی لە پێشخستنی بەهاکانی دیموکراسی و پاراستنی ئازادی رادەربڕین دوپاتکردەوە و جەختیکردەوە لە گرنگی پابەندبوون بە یاسای شکۆی میدیا وەک چوارچێوەیەک کە ئازادی بڵاوکردنەوە لەگەڵ بەرپرسیارێتی پیشەیی هاوسەنگ بکات و ئاشتی کۆمەڵایەتی بپارێزێت.
هەروەها سەرۆک کۆمار تیشکی خستە سەر گرنگی رۆڵی هەڵسەنگاندنی میدیا لە چاودێریکردنی ئەدای کارکردن و دەستنیشانکردنی کەموکوڕییەکان، بەمەش بەشداری لە چاکسازی سیاسەتدا دەکات، داواشی کرد ئەو ئەرکانە بە گیانی هاریکاری و رێزگرتن لە یاسا و دەستوور ئەنجام بدرێت.
سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە لە سەر پێویستیی سەرنجی میدیاکان بە دەرخستنی دەستکەوتەکانی دەزگاکانی دەوڵەتی عیراق و هەروەها چاودێریکردنی لایەنە نەرێنییەکان بۆ دڵنیابوون لە هەڵسەنگاندنی ئەدای حکومەت.
سەرۆک کۆمار باسی لە رۆڵی سەرۆکایەتی کۆمار و هەوڵەکانی لە چەندین بابەتی گرنگدا کرد، لەوانە مەسەلەی دەستبەسەرکراوان و هەروەها سەرۆکایەتی کۆمار بەشداری کردووە لە ئازادکردنی زیاتر لە 15 هەزار دەستبەسەرکراو، ئەمە جگە لەوەی چەندین رەشنووسی یاسای گرنگی پێشکەش بە ئەنجوومەنی نوێنەران کردووە.
لای خۆیەوە موئەیەد ئەللامی پێزانینی خۆی بۆ پاڵپشتی سەرۆکایەتی کۆماری عیراق بۆ رۆژنامەنووسان دەربڕی و باسی لە هەوڵەکانی سەندیکا کرد بۆ پەرەپێدانی ژینگەی کار و پێشخستنی گەلتووری پابەندبوون بە بەهاکانی میدیا.
د.لەتیف رەشید، سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ لە کۆشکی بەغداد پێشوازی لە محەمەد حەسان، نوێنەری سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق کرد.
لە میانی دیدارێکدا گفتوگۆ لەبارەی رەوشی گۆڕەپانی ناوخۆیی و رۆڵی نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان کرا لە پشتیوانیکردنی سەقامگیریی عیراق و پەرەپێدانی رێڕەوەکانی گەشەپێدان، سەرەڕای تاوتوێکردنی رێگەکانی فراوانکردنی ئاسۆی هاوکاری و هەماهەنگیی هاوبەش لەگەڵ ئەو رێکخراوە نێودەوڵەتییە.
هەروەها، لە دیدارەکەدا باس لە پێشهاتەکانی رەوشی ناوچەیی کرا، کە تێیدا سەرۆک کۆمار جەختی لە هەوڵە بەردەوامەکانی عیراق کردەوە بۆ پتەوکردنی دیالۆگ و لێکتێگەیشتن لە نێوان وڵاتانی ناوچەکەدا و گرنگیی رۆڵی نەتەوە یەکگرتووەکانی لە پشتیوانیکردنی ئاسایش و ئاشتی و سەقامگیریی ناوچەکەدا کردەوە.
لای خۆیەوە، حەسان پابەندبوونی نەتەوە یەکگرتووەکانی بۆ پشتیوانیکردن و پاڵپشتیکردنی عیراق لە بوارە جیاجیاکاندا نوێ کردەوە، هەروەها پەرۆشیی رێکخراوەکەیانی بۆ بەردەوامبوونی هاوکاری لەگەڵ عیراق دەربڕی بۆ ئاسانکاری لە بەدیهێنانی ئامانجەکانی گەشەپێدان و پشتیوانیکردنی ئەو هەوڵانەی کە ئامانجیان پتەوکردنی سەقامگیری و گەشەکردنە .
بەپێی زانیارییەکان، بڕیارە سبەینێ لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراقدا بڕیار لەسەر ناردنی موچەی مانگی شەشی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان بدرێت، بەڵام بەغدا ناردنی مووچەکەی بەستووەتەوە بە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمەوە.
سەرچاوەیەکی ئاگادار بە کوردسات نیوزی راگەیاند، دوو پرسی سەرەکی لەنێوان هەولێر و بەغدادا ماونەتەوە کە بریتین لە پرسی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان. لە ڕووی هەناردەکردنەوەی نەوتەوە هەنگاوی باش نراوە و بڕیارە بە زووترین کات لە رێگەی کۆمپانیای سۆمۆوە هەناردەی نەوت بۆ بەندەری جەیهان دەستپێبکاتەوە و راستەوخۆ دوای ئەوە، بەغدا بڕیاری ناردنی موچە دەدات.
سەبارەت بە پرسی داهاتەکان، لیژنەکانی وەزارەتی دارایی هەردوو لا راپۆرتەکانیان ئامادە کردووە و خاڵە جیاواز و هاوبەشەکان دیاریکراون. ناکۆکیی سەرەکی لەوەدایە کە عیراق داوای تەواوی داهاتی نانەوتی دەکات، بەڵام هەرێم جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە کە تەنها داهاتە نانەوتییە فیدراڵییەکان رادەست دەکات.
لەمبارەیەوە بێستوون سەلام، پەیامنێری کوردسات نیوز لە بەغدا، رایگەیاند: "بەپێی ئەو زانیارییانەی لە بەرپرسێکی بەشداربووی کۆبوونەوەی سبەینێی ئەنجومەنی وەزیرانەوە وەرمگرتووە، هەرێم ئامادەیە بڕی 120 ملیار دینار لە داهاتی نانەوتیی مانگی شەش رادەستی حکومەتی فیدراڵی بکات."
پەیامنێری کوردسات نیوز ئەوەشی خستەڕوو، هەرچەندە لە خشتەی فەرمیی کۆبوونەوەی سبەینێی ئەنجومەنی وەزیراندا هیچ ئاماژەیەک بە پرسی مووچەی هەرێم نەکراوە، بەڵام پێشبینی دەکرێت وەک کۆبوونەوەکانی پێشوو، لە کۆتایی کۆبوونەوەکەدا ئەو پرسە بخرێتە بەرباس و گفتوگۆی لەسەر بکرێت.
بڕیارە ئەمڕۆ چوارچێوەی هەماهەنگی كۆببێتەوە و باس لە پرسی هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێم لەڕێی بەندەری جەیهانی توركیا و چەند بابەتێكی تر دەكرێت.
سەرچاوەیەك لەبارەی ناوەڕۆكی ئەو كۆبوونەوەیە ئاشكرای كردووە، لە كۆبوونەوەی چوارچێوەی هەماهەنگیدا پێنج بابەتی سەرەكی گفتوگۆی لەسەر دەكرێت، لەوانە پرسی هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێم لەڕێی بەندەری جەیهانی توركیا، كە لە مانگی ئاداری ساڵی 2023ـەوە راگیراوە، هەروەها باس لە كشانەوەی هێزەكانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دەكرێت لە 26ـی ئەیلولدا،
هاوكات سەردانەكەی عەلی لاریجانی ئەمینداری ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانیی ئێران بۆ بەغداد و ئیمزاكردنی لێكتێگەیشتنێكی ئەمنی سەبارەت بە ئەمنییەتی سنورە هاوبەشەكانی هەردوو وڵات گفتوگۆی لەسەر دەكرێت.
هەر بەپێی ئەو سەرچاوەیە، چوارچێوەی هەماهەنگی دوایین ئامادەكارییەكان بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران و دورخستنەوەی ژمارەیەك كاندید لەلایەن كۆمسیۆنەوە تاوتوێ دەكات، گفتوگۆش دەكرێت لەبارەی ئەگەری تێپەڕاندنی پرۆژەیاسای حەشدی شەعبی و كاریگەرییەكانی لەسەر داهاتووی وڵات.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق پێشوازیکرد لە یاسر مالیکی سەرۆکی فراکسیۆنی دەوڵەتی یاسا لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق.
لە دیدارەکەدا، گفتوگۆ دەربارەی دۆخی سیاسی وڵات کرا و جەخت لە گرنگیی پتەوکردنی سازانی نیشتمانی لەنێوان لایەنە جیاوازەکان کرایەوە، بەشێوەیەک کە یارمەتیدەر بێت لە چەسپاندنی سەقامگیری و بەدیهێنانی گەشەپێدانی هەمەلایەنە لە وڵاتدا.
هەروەها باس لە رۆڵی یاسادانان و چاودێریی ئەنجومەنی نوێنەران و پێویستیی ئامادەکردنی کەشێکی لەبار بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنەکانی پەرلەمان و بەشداریکردنی عیراقییەکان بە هەموو پێکهاتەکانیانەوە کرا بۆ هەڵبژاردنی نوێنەرانیان بەوپەڕی شەفافیەت و بێگەردییەوە.
راوێژكارێکی سودانی: ئەرکی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە بەغداد و عەین ئەسەد کۆتاییدێت
راوێژكارێكی سەرۆك وەزیرانی عیراق رایگەیاند، لە مانگی ئەیلولدا ئەركی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە بەغداد و سەربازگەی عەین ئەسەد لە ئەنبار كۆتایی دێت .
حسێن عەلاوی راوێژكاری محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عیراق بە ئاژانسی هەواڵی عیراقی راگەیاند ، حكومەتی عیراق پابەندە بە بەرنامەكانی بۆ كۆتاییهێنان بە ئەركی سەربازی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە عیراق و ئاساییكردنەوە و گەراندنەوەی پەیوەندییەكان بۆ پێش شەڕی داعش، هەروەها رایگەیاندووە، جێبەجێكردنی رێكەوتنی نێوان عیراق و هاوپەیمانی نێودەوڵەتی هەنگاو بەرەو پێشەوە دەنێت و بەپێی ئەو رێككەوتنەش لە مانگی ئەیلولی 2025 ئەركی هێزەكانی هاوپەیمانان لە بەغداد و سەربازگەی عەین ئەسەد لە ئەنبار كۆتایی دێت و لە قۆناغی دوەمیشدا، مانگی ئەیلولی 2026، ئەركی سەربازیی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە یەكجاری لە عیراق كۆتایی دێت.
هەروەها ئاشكرایكردوە، دوای كۆتاییهاتنی ئەركە سەربازییەكان، قۆناغێكی نوێ لە هاوكاری ئەمنی لە بواری راوێژكاری و بنیادنانی توانای هێزە ئەمنییەكانی عیراق لە نێوان هاوپەیمانان و عیراق دەستپێدەكات و لە ئێستاشدا لیژنەیەكی باڵای سەربازی بۆ ئەو مەبەستە پێكهێنراوە .
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق پەیامێکی هاوخەمی بۆ کۆچی دوایی مامۆستا ئەنوەر برزوو بڵاوکردەوە.
دەقی پەیامەکە
بەبیستنی هەواڵى ماڵئاوایی یەکجارەکی مامۆستا (ئەنوەر برزوو) نوسەر و رۆژنامەنووس و کتێبفرۆشە دێرینەکەی باخی گشتی، زۆر غەمباربووم.
بۆ ئەم خەمە پرسە و سەرەخۆشی لەخانەوادەی کۆچکردوو ئەکەم و هاوبەشی خەم و پەژارەتانم، خواى گەورە سەبرو ئارامی بەهەموو لایەک ببەخشێت و ئەمە دوایین ناخۆشیمان بێت.
ناوبانگی ئەم سیمبولە بەئەمەکەی شار، لەنێو مێژووی رۆشنبیری و ئاشقانی کتێب و پەرۆشانی پەرەپێدانی کلتوری خوێندنەوە لەشاری شاران بۆ هەتایە لەبیرناکرێت.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد
لە پارێزگای موسڵ یەكێك لە گەورەترین گۆڕە بەكۆمەڵەكانی مێژووی مرۆڤایەتی هەڵدەدرێتەوە.
رائید حەمید سەرۆكی دادگای تێهەڵچوونەوەی نەینەوا رایگەیاند، ئەمڕۆ قۆناغی یەكەمی هەڵدانەوەی یەكێك لە گەورەترین گۆڕە بەكۆمەڵەكانی مێژووی مرۆڤایەتییە كە بە "بیری نهێنییەكانی مەرگ " ناسراوە.
رائید حەمید ئاماژەی بەوەشكرد، ئامانج لە هەڵدانەوەی گۆڕەكە بۆ بە بەڵگەكردنی تاوانەكانی تیرۆرستانی داعشە و وەرگرتنەوەی مافی كەسوكاری شەهیدەكانە.
وتیشی، پرۆسەی هەڵدانەوەی گۆڕەكە لە چوارچێوەیەكی یاسایی و مرۆیی و بە هاوكاری لایەنە پزیشكی و ئەمنییەكان ئەنجامدەدرێت.
ئەمەش لە كاتێكدایە، تیرۆرستانی داعش لەنێوان ساڵانی 2014 بۆ 2017 ئەو شوێنەیان وەك گۆڕی بەكۆمەڵ بەكارهێناوە و مەزەندە دەكرێت دوو بۆ چوار هەزار تەرمی تێدابێت.