جیهان
توشبووانی نەخۆشییە درێژخایەنەكان، قوربانیی لەبیركراوی جەنگی غەززەن، چونكە بەهۆی جەنگەكەوە هێندەی تر مەترسی لەسەر ژیانیان دروستبووە و ژمارەیەكی زۆریشیان گیانیان لەدەستداوە .
خەلیل دەقران، وتەبێژی وەزارەتی تەندروستی لە غەززە دەڵێت، نزیكەی 350 هەزار نەخۆش لە كەرتەكە كە نەخۆشی درێژخایەنیان هەیە، رووبەڕووی مەترسی گیانلەدەستدان دەبنەوە، ئەوەش بەهۆی لەناوچوونی ناوەندكانی چاودێری سەرەتایی و ئەو رێگریانەی ئیسرائیل لەبەردەم هێنانی دەرمانی تایبەت بە ئەوان دروستی دەكات.
هەروەها دەڵێت، ئیسرائیل بە مەبەست دەیەوێت ئەوە نەخۆشانە لە خزمەتگوزارییە پزیشكییەكان بێ بەش بكات، بۆ ئەوەی بەو رێگەیە فشارەكان لەسەر دامەزراوە تەندروستییەكان لە ناوچە جیاوازەكانی كەرتەكە زیاتر بكات و هەر ئەوەش بووتە هۆی ئەوەی ژمارەیەكی زۆر لە توشبووانی نەخۆشییە درێژخایەنەكان گیانلەدەستبدەن .
بەپێی ئامارەكانی وەزارەتی تەندروستی لە غەززە، سوپای ئیسرائیل لە هێرشەكانیدا، لە كۆی 90 ناوەندی تەندروستی نزیكەی 82 ناوەندی لەناوبردووە و 72 نەخۆشخانەش بەهۆی هێرشەكانی ئیسرائیلەوە توانای پێشكەشكردنی خزمەتگوزاری تەندروستییان نەماوە بە تایبەت لە ناوچەكانی باكوور و باشووری غەززە و تەنها ناوچەكانی ناوەڕاستی كەرتەكە خزمەتگوزاری پزیشكی پێشكەش دەكەن.
هەر بەپێی داتاكان، بەهۆی جەنگ و ئەو رێكارانەی ئیسرائیل دژی غەززە گرتویەتیەبەر، دەرمانی كۆگاكراو لە كەرتەكە بەرێژەی لە 70% كەمبووەتەوە و نزیكەی لە 80%ـی دەرمانە سەرەكییەكانیش كە ژیان رزگار دەكەن، لە ناوەندە تەندروستییەكاندا نەماون.
هەروەها دامەزراوە تەندروستییەكان لە غەززە توانایان نییە پشكنینی پێویست بۆ توشبووانی نەخۆشییە درێژخایەنەكان ئەنجام بدەن، چونكە دەرمان و كەرەستەی پێویست بۆ تاقیگەكان بەردەست نییە و ئەنجامنەدانی ئەو پشكنینانەش هێندەی تر مەترسی لەسەر ژیانیان دروستدەكات.
بەبێ بەشداری كیێڤ، كۆبوونەوە نهێنییەكانی ئەمریكا و روسیا بۆ كۆتاییهێنان بە شەڕی ئۆكراین بەردەوامن.
سێ سەرچاوەی ئاگادار رایانگەیاندووە، لە ماوەی رابردوودا وەفدی ئەمریكی و روسی چەند جارێك لە سویسرا بە نهێنی كۆبوونەتەوە بۆ گفتوگۆی نا رەسمی لەبارەی كۆتاییهێنان بە شەڕی ئۆكراین، دوایین كۆبوونەوەش هەفتەی رابردوو بووە لە میونشن.
دۆناڵد ترەمپیش كە تەنها یەك مانگە وەك سەرۆكی ئەمریكا دەستبەكاربووە، گۆڕانكارییەكی بەرچاوی لە تێڕوانینی ئەمریكا كردووە لەبارەی ململانێی سێ ساڵەی نێوان ئۆكراین و روسیا، راستەوخۆش پەیوەندی بە ڤلادیمیر پوتن سەرۆكی روسیاوە كردووە و پاڵپشتی بۆ رێككەوتنێكی خێرا بە مەبەستی كۆتاییهێنان بە شەڕ دەربڕیوە.
رۆژی سێشەممەی رابردووش وەزیرانی دەرەوەی ئەمەریكا و روسیا بەرەسمی لە سعودیە كۆبوونەوە بۆ گفتوگۆكردن لەسەر ئەو پرسە، دواتر ترەمپ هەڵوێستی سەبارەت بە زیلینسكی سەرۆكی ئۆكراین دەربڕی و بە دیكتاتۆر وەسفیكرد.
سوپای ئیسرائیل ئاشكرایدەكات، یەكێك لەو چوار تەرمەی كە لەلایەن حەماسەوە گەڕێنراونەتەوە، بێ ناسنامەیە و ئەو كەسە نەبووە كە چاوەڕێی بوون.
سوپای ئیسرائیل رایگەیاند، تەرمی شێری پێپاس كە بڕیاربوو لەگەڵ تەرمی منداڵەكانی رادەستی ئیسرائیل بكرێتەوە، دیار نییە و حەماس تەرمی كەسێكی تری رادەست كردوون كە ناسنامەی دیار نییە و تەنانەت ئیسرائیلیش نییە، دوای ئەوەی لە پشكنینەكان دڵنیابوونەتەوە.
لە هێرشەكەی 7ی ئۆكتۆبەری 2023، حەماس شێری پێپاس و یاردن پێپاس و دوو كوڕەكەیان بەناوەكانی ئاریێل و كفیر رفاند و لە سەرەتای ئەم مانگەشدا یاردن بەبێ هاوسەرەكەی و دوو منداڵەكەی ئازاد كرا، هەفتەی رابردووش حەماس رایگەیاند، پێپاس و دوو منداڵەكەی لە بۆردومانێكی ئیسرائیلدا كوژراون.
بڕیاریشە سبەینێ حەماس شەش بارمتەی دیكەی ئیسرائیلی ئازاد بكات و هەفتەی داهاتووش تەرمی چوار بارمتەی دیكە رادەستی ئیسرائیل بكرێنەوە.
دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا رایگەیاند، روسیا لە پێگەیەكی بەهێزدایە لە دانوستانەكانی كۆتاییهێنان بە شەڕی ئۆكراین، ئاماژەی بەوەشكرد، پێی وایە روسەكان دەیانەوێت شەڕەكە كۆتایی پێبێت، چونكە دەستیان بەسەر خاكێكی زۆری ئۆكرایندا گرتووە، بۆیە لە پێگەیەكی بەهێزدان.
لێدوانەكەی سەرۆكی ئەمریكا دوای ئەوەهات كە پێشتر ترەمپ زێلینسكی بە دیكتاتۆر تۆمار كرد و داوای لێكرد هەڵبژاردن لە وڵاتەكەی ئەنجام بدات، لەبەرامبەریشدا سەرۆكی ئۆكراین ئەو تۆمەتانەی ڕەتكردەوە و وتی؛ "سەرۆکی ئەمریکا لەلایەن روسیاوە هەڵخەڵەتێندراوە و لەناو زانیاری ناڕاستی روسیادا دەژی"
ماوەی سەرۆكایەتی ئۆكراین لە مانگی ئایاری 2024 كۆتایی هات، بەڵام كیێڤ بەهۆی شەڕ و یاسای سەربازییەوە هەڵبژاردنی ئەنجام نەداوە، ئەمە جگە لەوەی ملیۆنان ئۆكراینی وڵاتەكەیان بەجێهێشتووە، هەروەها لە 20%ی خاكەكەیان لەلایەن روسیاوە كۆنترۆڵكراوە.
ناوهێنانی زیلینسکی بە "دیکتاتۆر" لەلایەن سەرۆکی ئەمریکاوە، کاردانەوەی لێکەوتەوە و رۆژنامە نێودەوڵەتییەکان باس لەوە دەکەن، "ترەمپ هاوپەیمانەکانی ئەمریکا دەکات بە قوربانی و هەموو شتێک بە پارە دەپێوێت".
بەهۆی هێرشی تیمساحەوە منداڵێک لە دوورگەی بۆرنیۆی ئیندۆنیزیا گیانی لەدەستدا، کە تەنها لەم مانگەدا ئەوە دووەم هێرشی تیمساحە لە دوورگەکەدا.
پۆلیسی ئیندۆزنیزیا رایگەیاند، بەهۆی هێرشی تیمساحەوە مندالێکی تەمەن 10 ساڵ لە دوورگەی بۆرنیۆ گیانی لەدەستداوە. باسی لەوەشکرد، ئەو منداڵە لەناو ئاودا مەلەی کردووە و لەو کاتەدا تیمساحەکە پەلاماری داوە.
ئاماژەی بەوەشکردووە، هێشتا تەرمی منداڵەکە نەدۆزراوەتەوە و پۆلیس و کەسوکاری بەردەوامن لە گەڕان بەدوای تەرمەکەید.
ئەوەشی خستووەتە روو، دوورگەکە یەکێکە لە دوورگە گەشتیارییە بەناوبانگەکانی جیهان، ئەو تیمساحەشی پەلاماری منداڵەکەی داوە درێژییەکەی نزیکەی چوار مەتر بووە.
ئیندۆنیزیا بە یەکێک لەو ناوچانەی جیهان دادەنرێت کە رێژەیەکی زۆری تیمساحی لە چەندین جۆری جیاواز لێیە و ساڵانەش رووداوی پەلاماردانی تیمساحی زۆر تێدا تۆمار دەکرێت، بە جۆرێک ئەم رووداوەی ئەمڕۆ، دووەم رووداوی ئەم مانگەی دوورگەی بۆرنیۆ'یە.
رۆژی ٧ی ئەم مانگە، لە هەمان دوورگە منداڵێک لەکاتی مەلەکردندا تیمساح پەلاماریدا و بەهۆیەوە گیانی لەدەستدا.
مانگی 12ی ساڵی رابردووش، لە کێڵگەیەکی دوورگەکەدا و لەکاتی کارکردندا، تیمساح پەلاماری ژنێکیدا و بەهۆیەوە گیانی لەدەستدا.
ئەمڕۆ حەماس تەرمی چوار بارمتە رادەستی ئیسرائیل دەكات، رۆژی شەممەی داهاتوش شەش بارمتەی دیكە ئازاد دەكات.
بزوتنەوەی حەماس لە راگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، لە چوارچێوەی قۆناغی یەكەمی ئاگربەستی غەززەدا، ئەمرۆ تەرمی چوار بارمتەی ئیسرائیلی رادەستی سوپای ئەو وڵاتە دەكاتەوە كە پێكهاتوون لە دایكێك و دوو منداڵ و پیاوێكی بەتەمەن.
حەماس راشیگەیاند، ئەو چوار بارمتەیە بەمدواییانە بەهۆی بۆردومانی سوپای ئیسرائیل بۆسەر ئەو پێگەی تیدا حەشاردرابوون كوژران.
پێشتر، ئەمە لە كاتێكدایە كە باوكی دوو منداڵە لە سەرەتای مانگی شوبات لە لایەن حەمەساوە ئازاد كرا و دوای ئازادكردنیشی لە دیمەنێكی ڤیدیۆییدا سوپای ئیسرائیلی بە كوشتنی خێزانەكەی تۆمەتبار كرد.
هاوكات، بزوتنەوەی حەماس راشیگەیاند، رۆژی شەممەی داهاتووش شەش بارمتەی دیكە بە زیندویی ئازاد دەكات.
هەروەها، ئاژانسی فرانس پرێس بڵاویكردەوە، بزووتنەوەی حەماس وڵاتانی نێوەندگیری ئاگاداركردۆتەوە، لە قۆناغی دووەمی ئاگربەستی غەززە، سەرجەم بارمتە ئیسرائیلییەكان بە یەكجار ئازاد دەكات، بە پێچەوانەوەی قۆناغی یەكەم، كە هەر هەفتەیەك سێ بارمتەی ئازاد كردووە
پوتن دەڵێت، گفتوگۆ و دانووستانەكانی ریاز لەنێوان روسیا و ئەمریكا لە كەشێكی دۆستانەدا بەڕێوەچووە و ئامانج لێیان زیادكردنی متمانەیە لەنێوان هەردوو وڵات.
ڤلادیمیر پوتن سەرۆكی روسیا رایگەیاند، هەنگاوی یەكەمیان ناوە بۆ كاركردن لەگەڵ ئەمریكا لەو پرسانەی جێی بایەخی هەردوولان، لەنێویاندا دوایین رووداوەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جەنگی ئۆكراین.
وتیشی، بەبێ بەرزكردنەوەی ئاستی متمانە لە نێوان روسیا و ئەمریكا، ناتوانرێت جەنگی ئۆكراین رابگیرێت.
دیمیتری بیسكۆڤ وتەبێژی كرملنیش رایگەیاند، گفتوگۆ و دانوستانەكانی ریاز هەنگاوی دەستپێك بوون، بۆ دەستبەركردنی ئاشتی و راگرتنی جەنگ لە ئۆكراین.
وتیشی، لەژێر رۆشنایی ئەنجامی گفتوگۆ و دانووستانەكانی سعودیە و لەپێناو جێبەجێكردنی رێوشوێنەكانی بوژانەوە، دیپلۆماتكارانی روسیا و ئەمریكا بەشێوەیەكی سەرەتایی دەستیان بەكارەكانیان كردووە.
رۆژی 18ی ئەم مانگە، هەردوو وەفدی ئەمریكا و روسیا بە سەرۆكایەتی وەزیرانی دەرەوەی هەردوو وڵات بە نێوەندگیری سعودیە لە شاری ریاز كۆبوونەوە و لەسەر چەند خاڵێك گەیشتنە رێككەوتن، دیارترینیشیان، پێكهێنانی دوو لیژنە بۆ بەدواداچوون بۆ دۆسییەی جەنگی ئۆكراین.
سەرۆكی ئۆكراین رایگەیاند، كۆبونەوەی ئەمریكا و روسیا لە سعودیە بۆ ئەوان سوپرایز بووە لە میدیاكانەوە گوێبیستی بوون.
ڤلادیمیر زیلینسكی سەرۆكی ئۆكراین لە توركیا لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆمار ئەو وڵاتە كۆبوەوە و تاوتوێی جەنگی ئۆكراینیان كرد.
زیلینسكی رایگەیاند، كۆبونەوەی وەزیرانی دەرەوەی ئەمریكا و روسیا لە ریازی پایتەختی سعودیە بۆ ئەوان سوپرایز بووە و ئەوانیش لە میدیاكانەوە ئەو بابەتەیان بیستووە.
دەشڵێت، توركیا هەوڵی زۆریداوە بۆ ئازادكردنی سەربازە دیلەكان لە روسیا و گرنگی بە یەكپارچەیی خاكی ئۆكراین داوە.
هاوكات، سەرۆكی توركیاش وتی، وڵاتەكەیان شوێنێكی زۆر گونجاوە بۆ میوانداری ئەگەری هەرچەشنە كۆبوونەوەیەك لە نێوان روسیا و ئۆكراین و ئەمریكا و پشتیوانی تەواوی دانوستان دەكەن و پێویستە جەنگ و كوژرانی خەڵك كۆتایی پێبێت.
وەزیری دەرەوەی روسیا رایگەیاند، كۆبونەوەكەی لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا لە سعودیە ئەرێنی بووە و زەمینەسازی بووە بۆ كۆبونەوەی ترەمپ و پوتن.
سێرگی لاڤرۆڤ، وەزیری دەرەوەی روسیا لە كۆنفڕانسێكی رۆژنامەوانیدا لە سعودیە رایگەیاند، لە كۆبوونەوەكەدا لەگەڵ وەفدی ئەمەریكی باسیان لە چالاككردنی نوێنەرایەتییە دیپلۆماسییەكانی نێوان مۆسكۆ و واشنتن كردووە، هاوكات باسیان لە پەرەپێدانی پەیوەندییە بازرگانییەكان لەگەڵ ئەمریكا و رێگەكانی گەیشتن بە چارەسەری كێشەی ئۆكراین كردوە، هەروەها رێككەوتن بۆ زەمینەسازیی بۆ كۆبوونەوەی پوتن و ترەمپ.
وتیشی، كۆبوونەوەكە بەرهەمدار بووە و لایەنی ئەمریكا تێگەیشتنێكی باشتری بۆ هەڵوێستەكانی روسیا هەیە.
لە بەرانبەردا مارك رۆبیۆ، وەزیری دەرەوەی ئەمەریكاش رایگەیاند، هەردولا رێككەوتن بەرژەوەندی یەكتری لەبەر چاوبگرن و دووپاتیانكردەوە لەوەی پێویستە باڵیۆزخانەكانیان لە وڵاتی یەكدی بكەنەوە بۆ ئەوەی دیپلۆماسی سەربگرێت.
مەکسیک دوێنێ دوشەممە رایگەیاند کە چاوەڕوانی وەڵامی نوێی کۆمپانیای ئەمریکی گووگڵ دەکات سەبارەت بەو داواکارییەی پێشکەشی کردبوو بۆ گەڕاندنەوەی ناوەکەی لە ماپەکەیدا کە بەهۆی لێدوانەکانی ترەمپ ەوە لە کەنداوی مەکسیکەوە گۆڕی بۆ کەنداوی ئەمریکا.
کلاودیا شەینبام سەرۆکی مەکسیک نامەیەکی کریس تۆرنەری جێگری سەرۆکی کۆمپانیای گووگڵ بۆ کاروباری حکومەت و سیاسەتی گشتی بۆ حکومەتی مەکسیک بڵاوکردەوە.
لە نامەکەدا هاتووە، گووگڵ سیاسەتی خۆی دەگۆڕێت، دوای ئەوەی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، گۆڕینی ناوی کەنداوەکەی بۆ کەنداوی ئەمریکا ڕاگەیاند.
بەرەبەیانی ئەمڕۆ دووشەممە، شەینبام لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، چاوەڕێی وەڵامی گووگڵ دەکەین، ئەگەر وەڵام نەداتەوە، دەچینە بەردەم دادگا.
لە ئێستادا کەنداوەکە لە نەخشەی گووگڵدا وەک "کەنداوەکانی ئەمریکا" دەردەکەوێت. تۆرنەر لە نامەکەیدا ئاماژەی بەوەشکردووە، کۆمپانیاکە ناوی "کەنداوەکانی ئەمریکا" بەکاردەهێنێت وەک درێژەدان بە "سیاسەتی نەخشەسازی کۆن" ئەمەش بەتەواوی دژ بە سیاسەتی پشت بەستنە بە راستیە مێژووییەکان.
کلاودیا شەینبام سەرۆکی مەکسیک نامەیەکی کریس تۆرنەری جێگری سەرۆکی کۆمپانیای گووگڵ بۆ کاروباری حکومەت و سیاسەتی گشتی بۆ حکومەتی مەکسیک بڵاوکردەوە.
لە نامەکەدا هاتووە، گووگڵ سیاسەتی خۆی دەگۆڕێت، دوای ئەوەی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، گۆڕینی ناوی کەنداوەکەی بۆ کەنداوی ئەمریکا ڕاگەیاند.
بەرەبەیانی ئەمڕۆ دووشەممە، شەینبام لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، چاوەڕێی وەڵامی گووگڵ دەکەین، ئەگەر وەڵام نەداتەوە، دەچینە بەردەم دادگا.
لە ئێستادا کەنداوەکە لە نەخشەی گووگڵدا وەک "کەنداوەکانی ئەمریکا" دەردەکەوێت. تۆرنەر لە نامەکەیدا ئاماژەی بەوەشکردووە، کۆمپانیاکە ناوی "کەنداوەکانی ئەمریکا" بەکاردەهێنێت وەک درێژەدان بە "سیاسەتی نەخشەسازی کۆن" ئەمەش بەتەواوی دژ بە سیاسەتی پشت بەستنە بە راستیە مێژووییەکان.
کۆمپانیای گۆگڵ پێشتر رایگەیاندبو کە لە ئەپڵیکەیشنی نەخەشەکانیاندا، ناوی "کەنداوی مەکسیک" بۆ "كەنداوی ئەمریکا" دەگۆڕێت، ئەوەش وەک جێبەجێکردنی ئەو فەرمانەی کە سەرۆکی ئەمریکا، دۆناڵد ترەمپ لەوبارەیەوە ئیمزای کردبوو.
ئاژانسی هەواڵی تاسی روسی ئەمڕۆ سێشەممە بە پشتبەستن بە دیمیتری پێسکۆڤ وتەبێژی کرێملین رایگەیاند، دەستپێکردنی دانوستانەکانی رووسیا و ئەمریکا کاریگەری لەسەر هاوکارییەکانی مۆسکۆ نابێت بۆ تاران.
پێسکۆڤ وتیشی: رووسیا ئامادەیە یارمەتی ئێران بدات، بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی پەیوەست بە بەرنامە ئەتۆمییەکەی.
ئەم لێدوانە هاوکاتە لەگەڵ لێدوانێکی ئیسماعیل باقایی، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران کە رایگەیاند، تاران بەرگری لە بەرنامە ئەتۆمییەکەی دەکات و رێگە بە هیچ دەستێوەردانێک نادات لەو بارەوە.
باقایی زیادی کرد: بەرنامەی ئەتۆمی ئێران بەردەوامە، و لە سێ دەیەی رابردوودا دەرکەوتووە کە سیاسەتی فشاری زۆر لەسەر ئێران کاری نەکردووە و شکستی هێناوە. وتیشی: "هەڵوێستی تاران روونە، ئێمە لەژێر فشار و هەڕەشەدا دانوستان ناکەین".
سبەینێ گەڕی یەكەمی كۆبوونەوەی وەزیرانی دەرەوەی روسیا و ئەمریكا لە ریاز دەستپێدەكات، كرملنیش هۆكاری دیاریكردنی سعودیە بۆ كۆبوونەوەكە ئاشكرا دەكات.
دیمیتری پیسكۆف، وتەبێژی كرملن رایگەیاند، وڵاتی سعودیەیان دەستنیشانكردووە بۆ بەڕێوەچوونی گفتوگۆكانی ئەمریكا و روسیا لەم هەفتەیەدا، لەنێویشیاندا كۆبوونەوەی پوتن و ترەمپ بە ئامانجی كۆتاییهێنان بە كێشەكانی هەردوو وڵات و جەنگی ئۆكراین كە ماوەی سێ ساڵە بەردەوامە.
دەشڵێت، دۆناڵد ترەمپ لەمیانی پەیوەندییەكەیدا لەگەڵ ڤلادیمیر پوتن لە چوارشەممەی رابردوودا، پێشنیازی سعودیەی كردووە، بەوپێیەی شوێنێكی گونجاوە بۆ هەردوو وڵات.
دووپاتیشیكردەوە، سبەینێ سێشەممە یەكەم كۆبوونەوەی مۆسكۆ و واشنتۆن بە ئامادەبوونی وەزیرانی دەرەوە لە ریاز دەستپێدەكات لەبارەی كۆتاییهێنان بە جەنگی ئۆكراین و ئامادەكاری بۆ كۆبوونەوەی لوتكەی ترەمپ و پوتن.
رۆژنامەی واشنتن پۆست لەزاری بەرپرسێکی ئۆکراینەوە رایگەیاندووە، ئۆکراین ئامادەیە بەرامبەر بە پشتیوانی سەربازی، بڕێکی زۆر هێلکە هەناردەی ئەمریکا بکات.
رۆژنامەکە ئەوەی باسکردووە، سەرکردە ئۆکراینییەکان، بۆ هێشتنەوەی پاڵپشتی سەربازیی ئەمریکا هەموو کارێک دەکەن.
ئەوەشی خستووەتە روو، ئۆکراین ئاگاداری ئەو قەیرانی هێلکەیەیە کە لە ئەمریکادا دروست بووە، بەجۆرێک تەنها 12 هێلکە بە 7 دۆلارە، بۆیە ئامادەن بەرامبەر بە مانەوەی پشتیوانی سەربازی بۆیان، بڕێکی زۆر هێلکەیان بۆ هەناردە بکەن.
بەهۆی بڵاوبوونەوەی ئەنفلەوەنزای باڵندەوە، ئەمریکا رووبەڕووی قەیرانی هێلکە بووەتەوە و بەهۆیەوە نرخی هەریەک لە مریشک و هێلکە بەشێوەیەکی بەرچاو بەرزبوونەتەوە.
بزوتنەوەی حەماس ئامادەیی دەربڕی غەززە رادەستی دەسەڵاتی فەلەستین بكات بە مەبەستی بەڕێوەبردنی.
ئاژانسی هەواڵی سكای نیوزی عەرەبی لە زاری چەند سەرچاوەیەكی ئاگادارەوە ئاشكرایكردوە، بزوتنەوەی حەماس لە نامەیەكی رێكخراودا، ئامادەیی دەربڕیوە بۆئەوەی كەرتی غەززە رادەستی دەسەڵاتی فەلەستین و لیژنەی حكومی بكات بۆ بەڕێوەبردنی شارەكە.
بە وتەی ئەو سەرچاوانە، تەنها مەرجی حەماس ئەوەیە فەرمانبەرەكانی كەرتی غەززە لە ئیدارەی نوێدا شوێنیان بكرێتەوە یاخود خانەنشین بكرێن و گرەنتی دابینكردنی موچەكانیان بكرێت.
ئاماژە بۆ ئەوەشكراوە، ئەو بڕیارەی حەماس دوای ئەو فشارە گەورانە دێت كە میسر خستویەتیە سەر وەفدی دانوستانكاری بزوتنەوەكە.
بڕیارە ئەم هەفتەیەش دانوستانەكان لەبارەی قۆناغی دوەمی ئاگربەستی غەززە و گۆڕینەوەی بارمتەكان بەردەوام بێت و تەوەری سەرەكی دانوستانەكانیش ئازادكردنی سەرجەم ئەو بارمتە ئیسرائیلیانەیە كە لای حەماسن و لە ژیاندا ماون.
بەهۆی شەپۆلی بەفر و باران و دروستبوونی لافاوەوە لە ویلایەتی کێنتاکی ئەمریکا نۆ کەس گیانیان لەدەستدا، کە یەکێکیان منداڵێکی حەوت ساڵانە.
شەپۆلێکی بەفر و باران و رەشەبای بەهێز چەند ویلایەتێکی ئەمریکای گرتووەتەوە و نەدا بەشیر حاکمی ویلایەتی کێنتاکی رایگەیاندووە، بەهۆی ئەو شەپۆلە بەفر و بارانەی ویلایەتەکەی گرتووەتەوە و لە هەندێک ناوچە لافاو دروست بووە و تاوەکو ئێستا نۆ کەس گیانیان لەدەستداوە، کە دووانیان دایک و منداڵێکن و منداڵەکە تەمەنی حەوت ساڵانە.
باسی لەوەشکرد، لە چەندین شوێنی ویلایەتەکەدا ئۆتۆمبێلەکان پەکیان کەوتووە و لافاو زیانی بە سەدان ماڵ گەیاندووە.
داواش لە دانیشتووانی ئەو ناوچانە کراوە کە مەترسی لافاویان لەسەرە، ماڵەکانیان چۆڵ بکەن و دووربکەونەوە لەو ناوچانەی مەترسیدارن.
هەر بەهۆی زریان ولافاوەوە کارەبای چەندین ناوچە بڕاوە و نزیکەی 39 هەزار ماڵ بێکارەبا بوون.
لەلایەکی دیکەوە کەشناسی هۆشداری داوە لە دەستپێکردنی رەشەبایەکی بەهێز، کە ئەوەش کاریگەریی زیاتر دەکاتە سەر بڕینی کارەبا.
هەر بەهۆی ئەو زریان و لافاوەوە، دۆناڵد تڕەمپی سەرۆکی ئەمریکا بڕیاریداوە بە خەرجکردنی بڕەپارەیەک بۆ رووبەڕووبوونەوەی زیانەکان و رزگارکردنی دانیشتووانی ئەو ناوچانەی مەترسیان لەسەرە.
سەرۆكی ئەمریكا دەڵێت، بەزوترین كات چاوی بە پوتن دەكەوێت و مامەڵەكردنیش لەگەڵ حەماس پەیوەستە بە ئیسرائیلەوە.
دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، رەنگە زۆر بە زوویی لە سعودیە لەگەڵ ڤلادیمیر پوتن سەرۆكی روسیا كۆببێتەوە بۆ گفتوگۆكردن لەسەر وەستاندنی جەنگ لە ئۆكراین.
ئاماژەی بەوەشكرد، هەوڵی زۆر دەدات بۆ گەیشتن بە ئاشتی و پوتن و زیلنسكیش دەیانەوێت جەنگ رابگرن.
لێدوانەكانی ترەمپ لە كاتێكدایە كە ئەمریكا و روسیا خۆیان ئامادە دەكەن لە چەند رۆژی داهاتوودا بۆ دەستپێكردنی دانوستانە سەرەتاییەكان لە سعودیە لەبارەی راگرتنی جەنگی ئۆكراین.
سەبارەت بە رەوشی غەززەش رایگەیاند، بڕیاردان لەسەر ئیسرائیلە كە چۆن مامەڵە لەگەڵ حەماس بكات، بەڵام دوای راوێژكردن لەگەڵ ئەودا.
سەرۆكی ئەمریكا وتیشی، بە وتەی حەماس سەرجەم بارمتەكان رەوشیان باشە و بەم نزیكانە هەموویان رزگار دەكرێن.