جیهان
ئیلۆن مەسک گەورە ملیاردێری ئەمریکی و راوێژکاری دۆناڵد ترەمپ بە رەسمی وازهێنانی لە پۆستە حکومییەکەی راگەیاند و دەڵێت، "ئیدارەکەی دۆناڵد ترەمپ جێدەهێڵم".
ئیلۆن مەسک بەڕێوەبەری جێبەجێكاری كۆمپانیای تێسلا و سپەیس ئێكس، وازهێنانی لە پۆستەكەی وەك راوێژكاری دۆناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمریكا راگەیاند، ئەوە جگە لەوەی مەسک سەرۆکایەتی وەزارەتێکی دەکرد بە ناوی "دەستەی کارایی حکومی"، بە ئامانجی کەمکردنەوەی خەرجی لە ئیدارەکەی ترەمپدا.
مەسک لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس بڵاویکردووەتەوە، ماوەی کارکردنی وەک فەرمانبەرێکی تایبەت لە حکومەتدا کۆتایی هات. سوپاسی سەرۆکی ئەمریکاش دەکات کە ئەو هەلەی بۆ رەخساندووە بۆ کەمکردنەوەی بەهەدەردانی پارە لە حکومەتدا.
مەسک دەشڵێت، دەستەی کارایی حکومی بەگوێرەی کات چالاکتر دەبێت و دەبێتە بەشێک لە رێکارەکان لە تەواوی حکومەتدا.
مەسک سەرەڕای ئەوەی ملیاردێرێکی ئەمریکییە، دۆستێکی نزیکی سەرۆکی ئەمریکاشە و هەر لە سەرەتای بانگەشەی هەڵبژاردنەکان بۆ ئەم خولەی ئێستای سەرۆکایەتی ئەمریکا مەسک رۆڵێکی بەرچاوی گێڕا لە هەڵمەتی بانگەشەدا.
دەسەڵاتی دیمەشق رەتیدەكاتەوە شەڕڤانێكی ژن رادەستی یەپەژە بكاتەوە و ئاڵوگۆڕی دیل و زیندانییەكانیش راگیرا.
ئاژانسی هاوارنیوز بڵاویكردەوە، قۆناغی دووەمی رێككەوتنی ئاڵوگۆڕی دیلەكان لە نێوان دەسەڵاتی دیمەشق و ئەنجومەنی گشتی گەڕەكەكانی شێخ مەقسود و ئەشرەفییە لە حەلەب بەهۆی ئەوەی دیمەشق ڕەتیكردەوە كە شەڕڤانانی یەكینەكانی پاراستنی ژنان یەپەژە ئازاد بكات، دواخراوە.
بڕیار بو رۆژی چوارشەممە لە چوارچێوەی ڕێككەوتنەكاندا 285 دیل و 161 زیندانی لەنێوان دیمەشق و ئیدارەی خۆسەریی لە باكور و رۆژهەڵاتی سوریا ئاڵوگۆڕ بكرێن، بەڵام دیمەشق بڕگەكانی ڕێككەوتنەكەی جێبەجێ نەكردوە و ڕەتیكردووتەوە زیندانییەكان ئازاد بكات.
لای خۆیەوە قەهرەمان بەكر، بەڕێوەبەری هێزەكانی ئاسایشی ناوخۆ رایگەیاند قۆناغی یەكەمی ئاڵوگۆڕی زیندانییەكان سەركەوتوو بووە، بەڵام لە قۆناغی دووەمدا دەسەڵاتی دیمەشق پرۆسەكەی ڕاگرتووە، ئەگەرنا ئەوان ئامادەن هەموو زیندانییەكان ئازاد بكەن بەڵام دیمەشق ئامادە نەبووە شەڕڤانێكی یەپەژە ئازاد بكات.
سەرۆکی ئەمریکا دۆناڵد ترەمپ رۆژی چوارشەممە ئاشکرای کرد کە نزیکن لەوەی لەگەڵ ئێران بگەینە رێککەوتن، لە هەمان کاتدا ئاگاداری بە سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل داوە کە کارێک نەکات زیان بە دانوستانەکان بگەیەنێت.
ترەمپ: دیپلۆماسی باشترین رێگایە
ترەمپ لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند: "دەتوانن بە رێگەی دیپلۆماسی کێشەکانیان لەگەڵ ئێران چارە بکەن، بنیامین ناتەنیاهۆ سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیلیشم ئاگادار کردووەتەوە، نابێت کارێک بکات زیان بە دانوستانەکانیان لەگەڵ تاران بگەیەنێت."
سەرۆکی ئەمریکا ئاماژەی بەوەش دا کە "دەتوانن هێرش بکەنە سەر بنکە ئەتۆمییەکانی ئێران و لەناویان ببەن، بێ ئەوەی هیچ کەسێکیش بکوژرێت، بەڵام ئێستا کاتێکی گونجاو نییە بۆ ئەوە، چونکە خەریکە لەگەڵ تاران بگەنە رێککەوتن."
ئومێدی رێککەوتن لە چەند هەفتەی داهاتوودا
ترەمپ دووپاتی کردەوە کە "ئێران چاوی لە رێککەوتنە، ئەگەر بگەنە رێککەوتن ژیانی زۆر کەس دەپارێزن، بەڵام کاتی رێککەوتنەکەش دیار نییە، لەوانەیە لە چەند هەفتەی داهاتوودا بێت."
کۆتایی گەڕی پێنجەمی دانوستانەکان لە رۆما
لە 23ی ئایاری 2025دا، گەڕی پێنجەمی دانوستانە ناڕاستەوخۆکانی نێوان ئەمەریکا و ئێران لە ڕۆما کۆتایی هات.
عەباس عراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران، لەو بارەیەوە رایگەیاند: "گفتوگۆی ئەتۆمی لەگەڵ واشنتن ئاڵۆزە و کاتی زیاتری پێویستە."
وەزیری دەرەوەی ئێران وتیشی: "بەهۆی پێشکەشکردنی پێشنیازەکانی عوممان، پێشکەوتنی باش لە دانوستانەکاندا هەبوو."
لە لایەکی ترەوە، بەدر ئەلبوسەعیدی، وەزیری دەرەوەی عوممان رایگەیاند کە "لە دانوستانەکانی گەڕی پێنجەمی نێوان ئەمەریکا و ئێران کەمێک پێشکەوتن هەبووە، بەڵام یەکلاکەرەوە نەبووە."
هاوکات هەر لەو دیدارە رۆژنامەوانییەدا سەبارەت بە جەنگی روسیا و ئۆکراین، رایگەیاند؛ نازانم پوتن بە نیازی چییە، بەڵام ئەگەر فریومان بدات وەڵامێکی جیاوازمان دەبێت.
ئاژانسی رۆیتەرز بە پشتبەستن بە سێ سەرچاوەی ئاگاداری روسی رایگەیاندووە، ڤلادیمێر پوتن، سەرۆکی روسیا، بەو مەرجە کۆتایی بە شەڕی ئۆکراین دەهێنێت؛ کە سەرکردە رۆژئاواییەکان بەڵێنێکی نووسراوی بدەنێ بۆ راگرتنی فراوانبوونی ناتۆ بەرەو رۆژهەڵات و هەڵگرتنی هەندێک سزاکان لە سەر روسیا.
دوای ئەوەی هەفتەی رابردوو پوتن زیاتر لە دوو سەعات گفتوگۆی لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا کرد، رایگەیاند، رەزامەندی دەربڕیوە لەسەر کارکردن لەگەڵ ئۆکراین بۆ داڕشتنی یاداشتێک کە پێکهاتەکانی رێککەوتنی ئاشتی دەخاتە روو. بە کاتی ئاگربەستیشەوە. مۆسکۆ رایگەیاندووە کە لە ئێستادا سەرقاڵی داڕشتنی یاداشتەکەی خۆیەتی، بەبێ ئەوەی وادەی تەواوکردنی دیاری بکات.
بەڵام حکومەتەکانی کیێڤ و ئەوروپا، مۆسکۆیان تۆمەتبار کردووە بەوەی کە کات درێژ دەکاتەوە و یاری بەکات دەکات لە کاتێکدا هێزەکانی لە پێشڕەوی بەردەوامن لە رۆژهەڵاتی ئۆکراین.
رۆیتەرز لە زاری سەرچاوەیەکی باڵای روسییەوە رایگەیاندووە: پوتین ئامادەیە بۆ ئاشتی، بەڵام بە مەرجەکانی خۆی.
بەگوێرەی ئەو سێ سەرچاوەیە، پوتن دەیەوێت بەڵێننامەیەکی نووسراو لەلایەن زلهێزە گەورەکانی رۆژئاواوە بۆ فراواننەکردنی ناتۆ- ئەمەش ئاماژەیەکی رونە بۆ ئەوەی ئۆکراین، جۆرجیا، مۆڵدۆڤا و وڵاتانی دیکەی سۆڤیەتی پێشوو نەچنە ناو هاوپەیمانییەوە.
هەروەها روسیا داوا دەکات ئۆکراین لە دەرەوەی ناتۆ بمێنێتەوە و هەندێک سزای رۆژئاوا هەڵبگیرێت و سەروەت و سامانی بەستووی روسیا لە رۆژئاوا یەکلایی بکرێتەوە و مافی قسەکەرانی روسی لە ئۆکراین دەستەبەر بکرێت. سەرچاوەی یەکەم ئاماژەی بەوەشکرد، ئەگەر پوتن درک بەوە بکات کە ناتوانێت بە مەرجەکانی خۆی بگاتە رێککەوتنی ئاشتی، ئەوا پەنا بۆ هەنگاوی سەربازی دەبات بۆ ئەوەی ئۆکراین و ئەوروپییەکان قەناعەت پێبکات کە "رەنگە سبەینێ ئاشتی بەئازارتر بێت".
لای خۆیەوە ئۆکراین پێداگری لەسەر ئەوە دەکات کە نابێت ڤیتۆی لەسەر بێت بۆ ئەندامێتی لە ناتۆ و دەڵێت پێویستی بە گەرەنتی و دڵنیایی ئاسایشی رۆژئاوا هەیە بۆ ئەوەی رێگری لە هەر هێرشێکی داهاتووی روسیا بکات.
میدیاکانی تورکیا باسیان لەوەکرد، پۆلیسی تورکیا پزیشکێکی دەستگیر کردووە کە لە رێگای چاویلکەکەیەوە ڤیدیۆی ژنانی لە شوێنە گشتییەکاندا تۆمار کردووە.
میدیاکانی تورکیا ئەوەیان خستووەتە روو، ئەو پزیشکە تەمەنی 77 ساڵ بووە و پسپۆڕی نەخۆشییەکانی چاو بووە، لە ناوەندی ئیستانبوڵ پیاسەی کردووە و لە رێگەی چاویلکەکەی چاوییەوە ڤیدیۆی ژنانی گرتووە.
ئەوەش هاتووە، پزیشکەکە بەر لەوەی پۆلیسەکان بگەنە لای هەوڵی داوە چاویلکەکەی بشکێنێت، بەڵام پۆلیسەکان دەستگیریان کردووە و دەستیان گرتووە بەسەر چاویلکەکەشیدا.
لە ئێستادا ئەو پزیشکە لەلای پۆلیس دەستبەسەر کراوە و لێکۆڵینەوە لە بابەتەکەش دەستی پێ کردووە.
نەتەوەیەكگرتوەكان رایگەیاند، بە ئەگەرێكی زۆرەوە تا ساڵی 2029 رێژەی گەرمبونی گۆی زەوی 1.5پلە تێدەپەرێنێت.
فەرمانگەی كەشناسی بەریتانیا لە ڕاپۆرتێكی ساڵانەی كەشوهەوادا كە بۆ رێكخراوی كەشناسی جیهانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان ئامادەی كردووە رایگەیاندووە، ڕێژەی گەرمبوونی زەوی لە ئاستێكی بەرزی مێژووییدا دەمێنێتەوە، دوای ئەوەی پلەی گەرمی هەسارەی زەوی لە ساڵانی 2023و 2024 بەرزترین پلەی تۆماركردوە.
راشیگەیاند، بە پێی ئەو راپۆرتەی ئەو فەرمانگەیە ئامادەیكردوە بۆ 10 ساڵی داهاتوو هیچ ئەگەرێكی ساردبوونەوەی گۆی زەوی تۆمارنەكراوە بە ئەگەرێكی لە 70% وە لە ساڵی 2029دا رێژەی گەرمبوونی گۆی زەوی 1.5پلە تێدەپەرێنێت.
بەڵام لە هەمانكاتیدا، زۆرێك لە شارەزایانی كەشوهەوا ئەو راپۆرتەی فەرمانگەی كەشناسی بەریتانیا رەتدەكەنەوە چونكە بە وتەی ئەوان هێشتا دەردانی دووەم ئۆكسیدی كاربۆن دەستی بە دابەزین نەكردووە و بەردەوامە لە بەرزبوونەوە ئەوەش وا دەكات گەرمبونی زەوی لە ئاستێكدا بوەستێت.
ئەوەش لەكاتێكدایە وشكەساڵی كە لە ئیٍستادا زۆرینەی وڵاتان لە نێویاندا عیراق پێوەی دەناڵینن یەكێكە لە هۆكارەكانی گەرمبوونی گۆی زەوی.
سوپای پاسداران هۆشداری داوە بە ئەمریکا و ئیسرائیل و دەڵێت: پەنجەمان لەسەر پەلەپیتکەی تفەنگەکانمانە، هەر بێمێشکییەک رووبدات وەڵامێکی لەبیرنەکراومان دەبێت.
حسێن سەلامی فەرماندەی گشتیی سوپای پاسداران هۆشداری دەدات بە هەریەک لە ئەمریکا و ئیسرائیل و ئاماژەی بەوەکردووە، "ئامادەی هەموو سیناریۆیەکین، پەنجەمان لەسەر پەلەپیتکەی تفەنگەکانمانە و چاوەڕێین".
ئاماژەی بەوەشکردووە، "ئێران گەلێکی مەزنی هەیە، دەزانێت چۆن لە کاتە سەختەکاندا مەمەڵە بکات، کاریگەریی لەسەر قوڵایی مێشکی دوژمنە شەیتان ئاساکان هەیە، لە رووبەڕووبوونەوەیاندا دەبێت ناوەخنی بیرکردنەوە و مەبەستەکانیان بزانین، جەنگی 'مەعریفی' کە یەکێکە لەو ئامڕازانەی ویلایەتە یەکگرتووەکان و هاوپەیمانەکانی بەکاریدەهێنن بۆ چوونە ناو قوڵایی بیری کۆمەڵگە، کە دەبێت کۆمەڵگەی لێ هۆشیار بکرێتەوە".
دەشڵێت: سوپاکەمان لەوپەڕی ئامادەباشیدایە، ئێمە لە جەنگێکی سەرتاسەریداین، رووبەڕووی شەڕی ئابووری، سزاکان، فشارە سیاسییە جیهانییەکان، جەنگی میدیایی ماوە درێژ، پڕوپاگەندەی میدیایی، داگیرکاریی کولتووری و دەیان هەڕەشەی جۆراوجۆری بووینەتەوە، کە دوژمنانمان دوور و نزیک بەسەر گەلەکەماندا دەیسەپێنن، لەسەروو هەموو ئەوانەوە ئێران خۆڕاگرە.
دەرگای دۆزەخێکی نەبڕاوەتان بە روودا دەکەینەوە
راشیگەیاندووە، "ئیسرائیل هێرشەکانیان دژی وڵات و خەڵکەکەمان درێژە پێدەدەن، بۆیە هۆشدارییان پێدەدەین، کە ئەگەر بەوجۆرە بەردەوام بن ئەوا دەرگای دۆزەخێکی نەبڕاوەیان بە روودا دەکەینەوە".
ئێران بۆ ئەمریکا: رابردووتان بیر دەبەینەوە
فەرماندەی گشتیی سوپای پاسداران روو دەمی کردووەتە ئەمریکا و دەڵێت، "پەنجەمان لەسەر پەلەپیتکەی تفەنگەکانمانە و چاوەڕێین، هەر هەڵەیەک ئەنجام بدەن، وەڵامێکی خێرای واتان دەدەینەوە کە رابردووتان بیربچێتەوە".
ئەوەش لە کاتێکدایە، لە سەرەتای ئەمساڵەوە و لەدوای دەستبەکاربوونەوەی دۆناڵد ترەمپ وەک سەرۆکی ئەمریکا، دانوستانەکانی نێوان ئەو دوو وڵاتە لەبارەی بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێرانەوە دەستی پێکردووەتەوە و بەپێی لێدوانی بەرپرسان و خودی دۆناڵد ترەمپیش، گفتوگۆکان لە قۆناغێکی باشدان و نزیکن لە رێککەوتن.
لەلایەکی دیکەوە گرژییەکانی نێوان ئێران و ئیسرائیل بەردەوامە و ئەمڕۆ ئیسرائیل لەدوای بۆردومانکردنی فڕۆکەخانەی سەنعا لە یەمەن ئاماژەی بەوەکرد، "حوسییەکان جگە لە قۆڵێکی پشت ئێران هیچی دیکە نین، ئەوانیش بەرپرسیارن لەو "دەستدرێژییە" کە لە یەمەنەوە سەرچاوە دەگرێت".
مێدڤێدێڤ وەڵامی ترەمپ دەداتەوە و دەڵێت: شتە خراپەکە جەنگی جیهانی سێیەمە و هیوادارین سەرۆکی ئەمریکا لەوە تێبگات.
دیمیتری مێدڤێدێڤ جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی روسیا لەتۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس وەڵامی قسەکانی ترەمپ دەداتەوە کە وتی: پوتن یاری بە ئاگر دەکات و شتە خراپەکان لە روسیا رودەدەن، مێدڤێدێڤ دەڵێت: تەنها یەک شت بە خراپ دەزانم ئەویش جەنگی جیهانی سێیەمە و هیوادارین ترەمپ درک بەو بابەتە بکات.
ئەمەش لە کاتێکدایە، ئەمڕۆ دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا لە تۆڕی کۆمەڵایەتی تروس بڵاویکردەوە، ڤلادیمێر پوتن سەرۆکی روسیا یاری بە ئاگر دەکات، ئەمەر منیش نەبومایە زۆر شتی خراپ بەسەر روسیادا دەهات.
هاوکات سەرۆكی ئەمریكا هۆشداریی توند دەداتە سەرۆكی روسیا و هەڕەشەی سەپاندنی سزای نوێ بەسەر مۆسکۆدا دەكات.
ترەمپ دەڵێت: ڤلادیمێر پوتن سەرۆکی روسیا یاری بە ئاگر دەکات، ئەمەر منیش نەبومایە زۆر شتی خراپ بەسەر روسیادا دەهات.
دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا لە تۆڕی کۆمەڵایەتی تروس بڵاویکردەوە، شتێک هەیە درکی پێناکرێت، ئەویش ئەوەیە ئەگەر من نەبومایە روسیا زۆر خراپی بەسەر دەهات.
کەناڵی سی ئێن ئێن بە پشت بەستن بە سەرچاوە ئاگادارەکان رایگەیاندووە کە "ترەمپ بیر لە سەپاندنی سزای نوێ بەسەر روسیا دەکاتەوە لە چەند رۆژی رابردوودا دوای ئەوەی بێزاری خۆی لە پوتن دەربڕی".
جێگەی ئاماژەیە، پێشتر ترەمپ سەبارەت بە پوتن وتی: پەیوەندییەکەیان زۆر باش بوو، بەڵام شتێک بەسەریدا هات و شێت بوو.
پزیشکێکی نەشتەرگەری فەرەنسی کە دەستدرێژی سێکسی کردووەتە سەر چەندین منداڵ داوای لێخۆشبوون دەکات و وتوێتی: چانسێکم بدەنێ بۆ ئەوەی ببمە "مرۆڤێکی باشتر"
جۆیل لی سکۆرنێک، ئەو پزیشکە نەشتەرگەرەی پێشوو کە تۆمەتبارە بە دەستدرێژی سێکسی بۆ سەر منداڵان و لەلایەن داواکارانی گشتیەوە بە "شەیتان" وەسفکراوە، دوای سێ مانگ دادگاییکردن رایگەیاندووە؛ داوای "هیچ نەرمییەک" لە دادگا ناکات، بەڵکو داوای "هەندێک مرۆڤایەتی" دەکات.
بڕیارە رۆژی چوارشەممە دادگە بڕیاری خۆی لەم دۆسیەیە دەربکات. تۆمەتبار کە بۆ دواجار لە دادگا بانگهێشت کرا بۆ قسەکردن، رو لە دادوەران وتی: داوای هیچ بەخشینێک لە دادگە ناکەم، بەڵکو تەنها ئەمەوێت مافی ئەوەم پێ بدرێت کە ببمە کەسێکی باشتر و ئەو بەشەی مرۆڤایەتیم بەدەست بهێنمەوە کە زۆر دەمێکە ونم کردووە.
لێسکۆرنێک کە تۆمەتبارە بە دەستدرێژی سێکسی بۆ سەر299 نەخۆش کە زۆربەیان منداڵن، پارێزەرەکەی ماکسیم تێسیێر، وتی: جۆیل لیسکۆرنێک نایەوێت خۆی لە سزاکەی بدزێتەوە، بەڵام داواشدەکات کە دادگە ئەو بەڵگانەش لەبەرچاو بگرێت کە لە بەرژەوەندی ئەون".
دادگەی گشتی فەڕەنسا، رۆژی هەینی، داوای 20 ساڵ زیندانی و جێبەجێکردنی کۆمەڵێک رێکاری ئەمنی کردووە بۆ جویل لو سکوارنیک، هەروەها دادگە داوا دەکات کە بەهۆی ئاڵۆزی لە کەسایەتیدا و مەترسیەکانی دووبارەکردنەوەی تاوان، دوای تەواوبوونی سزاکەی لە ژێر چاودێریدا بمێنێتەوە.
دادگە بە تەنیشت بەندکردنیەوە بە 20 ساڵ بۆ هەمیشە پیشەی پزیشکی لە تۆمەتبار قەدەغەدەکات و بەهیچ جۆرێک بۆی نییە لەگەڵ منداڵ کاربکات و ناتوانێت خاوەنداری لە هیچ ئاژەڵێکی ماڵی بکات.
هەروەها داوای لێسەندنەوەی مافە مەدەنی و خێزانییەکانی دەکات بۆ ماوەی 10 ساڵ.
لێکۆڵەران توانیان قوربانییەکانی لو سکوارنیک بدۆزنەوە کە نەخۆش بوون و تەمەنیان بەگشتی 11ساڵ بووە لەو کاتەدا کە دەستدرێژیان کراوەتە سەر.
لەكاتێكدا چەندین ئاستەنگ لەبەردەم دانوستانی ئەتۆمی ئێران و ئەمریكا هەیە، مەسعود پزیشكیان سەرۆك كۆماری ئێران سەردانی مەسقەتی پایتەختی عومان دەكات.
سەرچاوەكانی هەواڵ بڵاویانكردەوە، ئەمرۆ مەسعود پزیشكیان سەرۆك كۆماری ئێران بەسەردانێك دەگاتە شاری مەسقەتی پایتەختی عومان و ئامانج لێی پتەوكردنی هەماهەنگی ئابوری و پەیوەندییەكانی هەردوو وڵاتە.
بەڵام رۆژنامەی "هەم میهن"ی ئێرانی ئامانجی ئەو سەردانەی پزیشكیانی خستووەتە ژێر پرسیارەوە و پێیوایە ئامانجەكە بە تەنها بابەتی ئابوری و پەیوەندییەكان ناگرێتەوە، بە تایبەت كە عومان نێوەندگیری نێوان تاران و واشنتۆنە و میوانداری چەندین دانوستانی نێوان ئەو دوو وڵاتەی كردووە و لە كاتێكیشدایە كە هەندێ: ئاستەنگ و ئاڵۆزی لەو دانوستانانەدا هەیە.
دادگای ئامەد سزای زیندانی هەتاهەتایی بەسەر تۆمەتبارانی دۆسیەی نارین گوراندا سەپاند
ژووری تاوانەكانی یەكەمی دادگای ئامەد، سزاكانی سەر دۆسیەی نارین گۆرانی تەمەن هەشت ساڵ یەكلایكردەوە، دادگای سزا قورسەكانی ئامەدیش بە زۆرینەی دەنگدا سزای زیندانیكردنی هەتاهەتایی سەپاند بەسەر هەریەك لە یوكسەل گوران دایكی نارین و ئەنەس گورانی برا و سەلیم گورانی مامیدا.
هەروەها سزای چوار ساڵ و شەش مانگ زیندانیكردنی بەسەر نەوزاد بەختیار دراوسێی ماڵی نارین گوراندا سەپاند.
نارین گوران تەمەن هەشت ساڵ، لە 21ی ئابی 2024، لە گوندی چولی سەر بە شارۆچكەی رەزانی پارێزگای ئامەد لە باكوری كوردستان بێسەروشوێن بوو، لە 8ی ئەیلول تەرمەكەی لە تورەكەیەكدا دۆزرایەوە، دواتر بەپێی راپۆرتی پزیشكی راگەیەنرا خنكێندراوە.
ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکراین، روسیای بە پلاندانان بۆ هێرشێکی نوێ تۆمەتبار کرد. ئەو وتی: "هیچ نیشانەیەک نییە کە ڤلادیمێر پوتن، سەرۆکی روسیا، بە جددی بیر لە دیپلۆماسی بکاتەوە وەک رێگە چارەیەک."
زێلێنسکی لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند: "لە زانیاری هەواڵگری و سەرچاوە کراوەکانەوە دەتوانین بزانین، پوتن و یاریدەدەرەکانی هیچ نیازێکیان نییە کۆتایی بە شەڕەکە بهێنن. بە پێچەوانەوە بەڵگەی زۆر هەیە خۆیان بۆ هێرشێکی نوێ ئامادە دەکەن."
سەرۆکی ئۆکراین ئاماژەی بەوەش کرد، کە ئەمە نیشانەی سوکایەتیکردنی مۆسکۆیە بە هەموو ئەوانەی هەوڵی گەیشتن بە ئاشتی دەدەن. ئەو ئاماژەیەکی ئاشکرای بە دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا کرد کە لە دوای دەستبەکاربوونی لە مانگی یەکدا خۆی وەک ناوبژیوانێک بۆ چارەی ئاشتیانەی شەڕەکە پیشان دا و وتی: "لە ماوەی 24 سەعاتفا کۆتایی بەو شەڕە دەهێنرێت."
لە بارودۆخی مەیدانییەوە، پارێزگاری ناوچەی سومی ئۆکراینکە هاوسنوورە لەگەڵ روسیا رایگەیاند، هێزەکانی روسیا دەستیان بەسەر چوار گونددا گرتووە لە هەوڵێکدا بۆ دروستکردنی "ناوچەی پارێزراو" لەسەر خاکی ئۆکراین.
زێلێنسکی خستییە روو کە ئەو هێرشە بەرفراوانەی هێزەکانی روسیا لە ماوەی سێ رۆژی رابردوودا بە مووشەکی بالیستی و کروز و زیاتر لە 900 فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کردوویانەتە سەر شارەکانی ئۆکرانیا، لە روی سەربازییەوە بێسود بوون.
لە روداوێکی تەقەکردندا لە پارکی فیەرماونت لە شاری فیلادێلفیای ئەمریکا، دوو کەس کوژران و ژمارەیەکیش بەسەختی برینداربوون.
کەناڵی "دبلیو.بی.ڤی.ئای"ـی سەر بە تۆڕی "ئەی بی سی نیوز"ە رایگەیاند کە لە دەستڕێژێکدا دوو کەس کوژراون و لایەنی کەم نۆ کەسی تر بریندار بوون.
بە پێی لێدوانی پۆلیسی ئەو وڵاتە؛ لایەنی کەم دوو کەس لە ئەو کەسانەی لە روداوەکەدان منداڵ بوون، تا ئێستاش تەمەنی هەموو ئەو کەسانە نەزانراوە.
بەپێی میدیاکانی ئەمریکا، تا ئێستا هیچ کەس لەسەر روداوەکە دەستگیر نەکراوە.
فیلادێلفیا گەورەترین شاری کۆمۆنوێڵتی پێنسیلڤانیایە لە ئەمریکا. ئەم شارە شەشەم گەورەترین شاری ئەمریکا و 68ەمین گەورەترین شاری جیهانە.
لە شاری لیڤەرپوولی بەریتانیا ئۆتۆمبێلێک خۆی کرد بەنێو ئاهەنگێکی هاندەران دا و بەهۆیەوە 53 کەس بریندار بوون کە لەناویاندا منداڵ هەیە.
کە هەواداران بەبۆنەی سەرکەوتنی یانەکەیان لە خولی پریمیەر لیگ سازیان کردبوو.
پۆلیسی مێرسیساید رایگەیاند کە چەندین کەس لەم روداوەدا بریندار بوون و شۆفێرەکە دەستگیر کراوە و لێکۆڵینەوە لە روداوەکە دەستیپێکردووە.
بە پێی زانیارییەکانی پۆلیسی ئەو وڵاتە، شۆفێرەکە پیاوێکی 53 ساڵەیە و خەڵکی لیڤەرپوولە، بەڵام پۆلیس هیچ زانیارییەکی دیکەی لەسەر ناسنامەکەی بڵاونەکردووەتەوە.
لێدوانی فەرمی بەرپرسانی بەریتانیا:
کیەر ستامەر، سەرۆکوەزیرانی بەریتانیا، روداوەکە بە "مەترسیدار" ناودەبات و دەڵێت: "دەمەوێت سوپاسی پۆلیس و تیمەکانی فریاکەوتن بکەم بۆ وەڵامدانەوەی خێرا و بەردەوامیان بۆ ئەم روداوە شۆکهێنەرە."
هاوکات پۆلیس داوا لە هاوڵاتییان دەکات؛ زانیاری و ڤیدیۆی دڵتەزێن بڵاونەکەنەوە، هەر زانیارییەکیش لەبارەی رووداوەکە دەزانن پەیوەندییان پێوە بکەن.
روداوەکە لەکاتێکدا رویدا کە هاندەرانی یانەی لیڤەرپوول بەبۆنەی سەرکەوتنی یانەکەیان لە خولی ئینگلیزی کۆ بوونەتەوە بۆ ئاهەنگ گێڕان.
سەرۆكی ئەمریكا لە هەڕەشەكانی بۆ سەپاندنی پێناسی گومرگی بەرێژەی ٪50 بەسەر ئەوروپادا بۆ ماوەیەكی كاتیی پاشگەز بووەوە.
پاولا پینۆ، وتەبێژی كۆمیسیۆنی یەكێتی ئەوروپا رایگەیاند، دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا دوای ئەنجامدانی پەیوەندیەكی تەلەفۆنی "دۆستانە" لەگەڵ ڤۆن دێر لاین سەرۆكی كۆمیسیۆنی یەكێتی ئەوروپا، لە هەڕەشەكانی بۆ سەپاندنی پێناسی گومرگی لەسەر ئەو كاڵایانەی لە وڵاتانی یەكێتی ئەوروپاوە هاوردەی ئەمریكا دەكرێن پاشگەزبووەوە.
ترەمپ لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تروس بڵاویكردەوە، راگرتنی سەپاندنی ئەو پێناسە گومرگیانە تا 9ی تەممووز درێژ دەكاتەوە.
ئەوەش لەكاتێكدایە، سەرۆكی ئەمریكا لە چەند رۆژی رابردوودا هۆشداریدایە یەكێتی ئەوروپا كە دانوستانەكانیان بێئەنجام بوون، هەر بۆیە لە 1ی حوزەیرانەوە بەرێژەی ٪50 پێناسی گومرگی بەسەر كاڵای هاوردەكراوی ئەروپیدا دەسەپێنێت.