ئەمڕۆ پێنجشەممە، کۆشکی سپی رایگەیاند، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا، تووشی ئاوسان لە بەشی خوارەوەی قاچەکانی بووە و گرێیەکی بێزیانی هەیە.
کۆشکی سپی لە راگەیەندراوێکی پزیشکیدا بڵاویکردەوە، "ترەمپ تووشی ئاوسانی قاچەکانی بووە."
هەروەها ئاماژەی بەوەشکردووە، "دۆخێکی ئاوسانی بێزیانی هەیە،" و پشکنینەکان دەریانخستووە کە ترەمپ تووشبووی "سستی و سنورداری بووە لە دەمارەکانی دا".
لە کۆتایی راگەیەندراوەکەدا، کۆشکی سپی جەختی کردەوە کە "ئەنجامی پشکنینەکان لە سنووری ئاساییدان."
ئەم رونكردنەوەیەی كۆشكی سپی لە دوای ئەوەوە دێت، كە كامێرای رۆژنامەنوسان سەرنجیان خستەسەر ئەو پەڵانەی كە لەسەر دەستەكانی ترەمپ دروستبووە، بەبێ ئەوەی هۆكارەكەی تائێستا ئاشكرا بوبێت.
رۆژی 13ی نیسانی ئەمساڵ، تیمی پزیشكانی كۆشكی سپی راپۆرتێكیان لەسەر دۆناڵد ترەمپی تەمەن 79 ساڵ و 47مین سەرۆكی ئەمریكا بڵاوكردەوەو رایانگەیاند، دۆخی تەندروستی سەرۆك باشەو توانای راپەڕاندنی ئەركەكانی هەیە.
حکومەتی بەریتانیا بە سەرۆکایەتی پارتی کرێکاران، پلانێکی راگەیاندووە کە دەبێتە هۆی گۆڕانکارییەکی گەورە لە دیموکراسیی ئەو وڵاتەدا، ئەویش کەمکردنەوەی تەمەنی دەنگدانە بۆ ١٦ ساڵ لە هەڵبژاردنە گشتییەکاندا.
ئەم هەنگاوە، کە بەڵێنێکی سەرەکیی پارتی دەسەڵاتدار بوو پێش هەڵبژاردنەکان، ئەگەر بچێتە بواری جێبەجێکردنەوە، بەریتانیا دەکاتە یەکێک لەو وڵاتە دەگەمەنانەی جیهان کە رێگە بەو تەمەنە کەمە دەدەن بەشداری لە دیاریکردنی چارەنووسی سیاسیی وڵاتەکەیاندا بکەن.
کیەر ستارمەر، سەرۆکوەزیرانی بەریتانیا، بەرگری لە بڕیارەکە کرد و رایگەیاند: "زۆر گرنگە
ئەم گۆڕانکارییە بەشێکە لە پاکێجێکی گەورەتر بۆ "مۆدێرنکردنی دیموکراسی" کە تۆمارکردنی ئۆتۆماتیکیی دەنگدەران و بەکارهێنانی کارتی بانکی وەک ناسنامە لە بنکەکانی دەنگدان لەخۆدەگرێت.
بەپێی وتەی هاری کویڵتەر پینەر، بەڕێوەبەری دامەزراوەی توێژینەوەی سیاسەتی گشتی، ئەمە "گەورەترین چاکسازییە لە سیستەمی هەڵبژاردنی بەریتانیادا لە ساڵی 1969ەوە" و دەتوانێت نزیکەی 9.5 ملیۆن دەنگدەری نوێ بۆ لیستەکان زیاد بکات.
ماریا زاخارۆڤا، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی روسیا، لە وەڵامی لێدوانێکی وەزیری بەرگریی ئەڵمانیا رایگەیاند، قسەکانی بۆریس پیستۆریۆس سەبارەت بە ئامادەییان بۆ کوشتنی سەربازانی روس، نیشانەی ئەوەیە کە ناتۆ "شێت بووە".
زاخارۆڤا لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا وتی: "ئەوان بە راستی شێت بوون، کام ئەندامی ناتۆ هێرش دەکاتە سەر ڕوسیا؟ بەڵکو ئەندامانی ناتۆ لە دۆخ و پێکهاتەی پێشوویاندا ئەوان بوون کە هێرشیان کردە سەر وڵاتەکەمان."
وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی روسیا جەختی کردەوە کە چەندین جار لە بەرزترین ئاستەوە بە پیستۆریۆس و هاوشێوەکانی وتراوە کە "روسیا هێرش ناکاتە سەر وڵاتانی ناتۆ."
لێدوانەکەی زاخارۆڤا دوای ئەوە هات کە بۆریس پیستۆریۆس، وەزیری بەرگریی ئەڵمانیا، لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ رۆژنامەی "فاینانشیاڵ تایمز" وتبووی، "ئاشتی تەنها لە روانگەی هێزەوە دەکرێت باسی لێوە بکرێت،" و وتبووی ئەگەر رێگرییەکان سەرکەوتوو نەبن، "روسیا هێرش دەکاتە سەر ناتۆ" و سەربازانی ئەڵمانیاش دەبێت "ئامادەبن بۆ کوشتنی سەربازانی روس."
جۆن هیلی، وەزیری بەرگریی بەریتانیا، لە وتارێکدا لە پەرلەمانی وڵاتەکەی رایگەیاند، ژمارەی کوژراو و بریندارانی سوپای روسیا لە جەنگی ئۆکراینیادا ملیۆنێک کەسی تێپەڕاندووە و مۆسکۆ هێرشەکانی بە درۆن بۆ سەر ئۆکرانیا زیاتر کردووە.
هیلی وتی: "ئەمڕۆ هەزار و 239هەمین رۆژی دەستپێکردنی داگیرکارییەکەی سەرۆک پوتینە، شانازی دەکەم کە پەرلەمانی بەریتانیا هێشتا یەکگرتووە لە پشتیوانیکردنی ئۆکرانیا."
وتیشی: "لە مانگی رابردودا، ژمارەی کوژراو و بریندارانی هێزەکانی روسیا ملیۆنێکی تێپەڕاند. تەنها لەمساڵدا، روسیا 240 هەزار قوربانی داوە. سەرەڕای ئەم زیانە گەورانەش، وا دیارە خواستە فراوانخوازییەکانی پوتین کەم نەکەنەوە، بەڵکو روسیا هێرشی درۆنی بۆ سەر ئۆکراین زیاتر کردووە."
وەزیری بەرگریی بەریتانیا جەختیشی کردەوە کە گەلی ئۆکراین، چ سەربازی و چ مەدەنی، "بە ورەیەکی بێ وێنەوە" بەردەوامن لە بەرگریکردن.
ئەمە لە کاتێکدایە کە بەریتانیا پشتیوانی خۆی بۆ ئۆکراین دووپاتکردووەتەوە و پێشوازی لە هاوکارییە سەربازییەکانی ئەمریکا کردووە. لە بەیاننامەیەکدا، راوێژکاری سەربازیی بەریتانیا لە رێکخراوی ئاسایش و هاریکاریی ئەوروپا رایگەیاند، "روسیا لە دوو مانگی رابردوودا هەشت لە گەورەترین هێرش2024 ٢٠٢٤ بووە.
وەزیری دەرەوەی ئەمریكا رایگەیاند، لەگەڵ لایەنە ناكۆكەكانی سوریا رێككەوتوون لەسەر چەند هەنگاوێك بۆ كۆتاییهێنان بە ئاڵۆزییەكانی سوەیدا و ئەمرۆش ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی لەبارەی سوریاوە كۆدەبێتەوە.
ماركۆ رۆبیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا رایگەیاندووە، پێشكەوتنێكی باش هەیە لە چارەسەركردنی ئالۆزییەكان لە باشوری سوریا و لەگەڵ هەموو ئەو لایەنانەی بەشدارن لەشەرو پێكدادانەكاندا پەیوەندییدان كردوە و رێككەوتون لەسەر چەند هەنگاوێك بۆ كۆتاییهێنان بەو رەوشە مەترسیدارە، داواشیكرد هەموو لایەنەكان پابەند بەو بەڵێنانەی داویانە .
لەلایەكی تریشەوە ئەمرۆ ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی سەبارەت بە بۆردومانەكانی ئیسرائیل بۆ سەر سوریا كۆدەبێتەوە ، ئەوەش دوای ئەوەی حكومەتی دیمەشق داوای كرد كۆبونەوەیەكی بەپەلەی ئەنجومەنەكە رێكبخرێت و هێرشەكانی ئیسرائیل ئیدانە بكرێت و هێزەكانی ناچار بكرێن لە سوریا بكشێنەوە .
ئێران دەستبەسەردا گرتنی كەشتییەكی لە كەنداوی عومان راگەیاند كە گومان دەكرێت دوو ملیۆن لیتر سوتەمەنی بە قاچاغ گواستبێتەوە .
موجتەبا قەهرەمانی سەرۆكی دادگای پارێزگای هورمزگانی ئێرانی رایگەیاندووە ، لە دوای ئەوەی لە رێی چاودێری بەردەوامەوە چەندین هەوڵ بۆ بە قاچاغ بردنی سوتەمەنی بە درێژایی سنوری دەریایی ئێران لە كەنداوی عومان ئاشكراكراوە، لایەنەكانی جێبەجێكردنی یاسا پشكنینیان لە كەشتییەكی نەوت هەڵگری بیانیدا كردوە و بەهۆی ئەوەی بەڵگەنامەی یاسایی پێویستی پێنەبووە ، لە ئێستادا دەست بەسەر كەشتییەكەدا گیراوە كە دوو ملیۆن لیتر سوتەمەنی هەڵگرتوە و گومان دەكرێت بە قاچاغ گواستبێتیەوە، هەروەها 17 كەس كە تیمی كەشتییەكە بون دەستگیركراون.
ئەو لێپرسراوە ئێرانییە ئاشكرای نەكردوە كەشتییەكە لە چی وڵاتێكەوە هاتوە و بەرەو كوێ چوە و لە ئێستاشدا لیكۆڵینەوەكان بەردەوامن .
ترەمپ رایگەیاند پەلەی نییە بۆ دانوستان لەگەڵ ئێران و جەختیش دەكاتەوە ئاست وێرانكاریی وێستگە ئەتۆمییەكانی ئەو وڵاتە بەجۆرێك بوە كە ناتوانرێت یۆرانیۆمی تێدا تا بەرهەم بهێنرێت.
دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا بۆ یەكەمجار ئاشكرای كردوە كە كاتی بۆردومانەكانی ئەمریكا بۆسەر ئێران ئاشكرا بوە بۆ بە ناچاری بڕیاری داوە كە پێشوەختە هێرش بكرێتە سەر دامەزراوەی ئەتۆمیی فۆردۆ.
وتیشی: ئەمریكا بەشێوەیەك ئەو دامەزراوەیەی لەناوبردوە كە رەنگە ئێرانییەكان ناچاربن شاخێكی دیكە بدۆزنەوە بۆ ئەوەی دامەزراوەیەكی هاوشێوەی فۆردۆ دروست بكەنەوە.
لە لایەكی دیكەوە پێگەی ئەكسیوس بڵاویكردوەتەوە : ستیڤ ویتكۆف، نوێنەری سەرۆكی ئەمریكا بۆ كاروباری رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە لێپرسراوانی ئێرانی راگەیاندوە كە پێویستە دانوستانە ئەتۆمییەكان بە بێ نێوەندگیریی لە نێوان واشنتۆن و تاران دەستپێبكاتەوە و دەبێت گفتوگۆكانیش بە خێرایی بگاتە ئەنجام.
بەپێی زانیارییەكانی ئەو پێگەیە ئەمریكا، بەریتانیا، فەرنسا و ئەڵمانیا كۆتایی مانگی ئابیان وەك دوا وادە بۆ دەستپێكردنەوەی دانوستانەكانی نێوان ئەمریكا و ئێران دیاری كردوە .
سەرۆكی ئۆكراین دەڵێت، پەیوەندییەكی باشی لەگەڵ ترەمپ ئەنجامداوە و ترەمپیش مۆڵەتێكی 50 رۆژە دەداتە پوتن.
ڤۆلۆدیمیر زیلینسكی سەرۆكی ئۆكراین رایگەیاند، پەیوەندییەكی تەلەفۆنی زۆر باشی لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا ئەنجامداوە و سوپاسی كردوە بۆ ئەو هەڵوێستە ئەرێنیەی بەرامبەر كیێڤ هەیەتی و ئامادەیی ترەمپیشی بۆ كاری هاوبەش لە پێناو بەدیهێنانی ئاشتی بەرز نرخاند.
پێشتریش ترەمپ رایگەیاندبوو، لە رۆڵی ڤلادیمیر پوتن سەرۆكی روسیا رازی نییە و مۆڵەتی 50 رۆژی پێداوە بۆ راگرتنی شەڕ لەگەڵ ئۆكراین، ئەگەر نا باج بەسەر مۆسكۆدا دەسەپێنێت.
سەرۆکی ئەمریکا پەیامێک ئاڕاستەی سەرۆکی روسیا دەکات و دەڵێت: لەماوەی 50 رۆژدا شەڕ لە ئۆکراین رانەگرن، سزای زۆر قورس بەسەر روسیادا دەسەپێنم.
دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، لە هاوتا روسیەکەی 'پوتن' زۆر بێ هیوا بووە و دەبێت لە زووترین کاتدا کۆتایی بە شەڕی ئۆکراین بهێنرێت.
ئاماژەی بەوەشکرد، لەماوەی 50 رۆژدا ئەگەر سەبارەت بە ئۆکراین نەگەنە رێککەوتن، سزای زۆر قورس بەسەر روسیادا دەسەپێنم.
ترەمپ وتیشی، ئەم سزایانەی ئێستا لاوکین و سزاکانی داهاتوو بە ڕیژەی 100٪ دەبێت.
ئەم قسانەی لەترەمپ لە میانەی دیدارێکدا بوو لەگەڵ مارک روتە سکرتێری گشتی ناتۆ لە کۆشکی سپی، کەتێیدا رایگەیاند، هاوکاری ناتۆ دەکات و چەکی پێشکەوتوویان پێدەدات.
وەزیری ناوخۆی بەریتانیا ئاشكرایدەكات، لەگەڵ عیراق لە قۆناغی كۆتاییداین بۆ جێبەجێكردنی بڕیاری دیپۆرتكردنەوەی كۆچبەرە كورد و عیراقیەكان.
بەپێی هەواڵێكی رۆژنامەی سەندەی تایمز، بەریتانیا دەیەوێت بەخێرایی ئەو كۆچبەرە عیراقی و كوردانە دیپۆرت بكاتەوە كە دەگەنە بەریتانیا یاخوود مافی مانەوەیان نییە.
لای خۆیەوە ئیڤێت كوپەر وەزیری ناوخۆی بەریتانیا رایگەیاندووە، لەگەڵ عیراق لە قۆناغی كۆتاییداین بۆ دیپۆرتكردنەوەی ئەو كۆچبەرانە.
رۆژنامەكە دەڵێت، بەریتانیا پێیوایە كۆچبەرە كوردەكان لەناو تۆڕەكانی قاچاخچێتی كۆچبەراندا زاڵبوون.
لە ماوەی رابردوودا دەزگای تاوانی نیشتیمانی بەریتانیا شانبەشانی هێزە ئەمنیەكانی هەرێمی كوردستان چەند ئۆپراسیۆنێكیان بۆ دەستگیركردنی ژمارەیەك قاچاخچی لە هەرێمی كوردستان ئەنجامدا.
هەفتەی رابردوو بەریتانیا و فەرەنسا رێككەوتنێكی نوێیان بۆ دیپۆرتكردنەوەی ئەو كۆچبەرانە ئیمزا كرد كە لە كەناڵی ئینگلیزەوە دەگەنە بەریتانیا.
هێزی ئاسمانی ئۆکراین رایگەیاند، روسیا لە شەوی هەینی - شەممە 597 فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان و 26 مووشەکی بەرەو ئوکرانیا هەڵداوە، ئاماژەی بەوەداوە؛ هێرشەکانی روسیا زیاتر بوون.
هێزی ئاسمانی ئۆکراین لە راگەیێندراوێکدا بڵاوی کردەوە: “روسیا بە 623 چەکی ئاسمانی هێرشی کردووە” و رونی کردەوە کە ئەم چەکانە بریتین لە 597 فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان و 26 موشەک.
هێزەکانی بەرگری ئوکراین سەرکەوتووانە نزیکەی 344 لەم چەکانەیان شکاندووە، کە بریتین لە:
- 25 مووشەک
- 319 فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان
زیادبوونی هێرشەکان
راپۆرتەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە لە رۆژی شەممە، روسیا شەپۆلێکی تری هێرشی موشەکی و فرۆکەی بێ فڕۆکەوانی بە بۆ سەر رۆژئاوای ئۆکراین ئەنجامداوە.
بەپێی ئاژانسە هەواڵیەکان؛ لە چەند رۆژی رابردوودا هێرشەکانی روسیا بۆ سەر ئۆکراین زیادیانکردووە.
ئیمانوێل ماکرۆن سەرۆکی فەڕەنسا و کییەر ستارمەر سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا رێککەوتنێکی نوێیان بە ئامانجی رێگریکردن لە کۆچبەران بۆ پەڕینەوە لە کەناڵی ئینگلیز ئەنجام دا و باسیشیان لە سەپاندنی سزای زیاترکرد بەسەر روسیادا، هاوکات ماکرۆن؛ "چارەسەری دوو دەوڵەتیی بە تاکە هیوای ئاشتی" ناوبرد لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست.
بەپێی راپۆرتی BBC، ئەم رێککەوتنە نوێیە لە ئەنجامی دانیشتنەکانی ئەمڕۆ هاتووەتە ئاراوە و ئامانجی سەرەکی رێگریکردنە لە دەیان هەزار کۆچبەر کە بە بەلەمی بچووکەوە هەوڵی پەڕینەوە لە کەناڵی ئینگلیز دەدەن.
جێگەی تێبینیە کە ئەم سەردانەی ماکرۆن بۆ لەندەن کە سێ رۆژی خایاند، یەکەم سەردانی سەرۆکێکی ئەوروپایی بووە بۆ بەریتانیا دوای دەرچوونی ئەم وڵاتە لە یەکێتیی ئەوروپا.
ئامارەکان رونی دەکەنەوە کە تا ئەم ساتەی ئەمساڵ، زیاتر لە 20 هەزار کەس لەو رێگەیەوە گەشتیانکردووە، ئەمەش نیگەرانی زۆری بۆ هەردوو لایەن دروستکردووە.
کییەر ستارمەر لە کۆنفرانسی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند: “لەگەڵ فەرەنسا دەبێت هێز و سەرکردایەتی بەکاربهێنین بۆ رووبەروو بوونەوەی ئاستەنگەکانی کۆچی نایاسایی”.
هەروەها وتیشی: “هەمومان هاوڕاین لەسەر ئەوەی کە دۆخی کەناڵی ئینگلیز ناتوانێت وەک ئەوەی هەیە بەردەوام بێت، بۆیە ئێمە تاکتیکی نوێ دەهێنینە گۆڕەپانەکەوە و مەبەستێکی نوێ بۆ بەرەنگاربوونەوەی کۆچی نایاسایی و شکاندنی مۆدێلی بازرگانی باندە تاوانبارەکان جێبەجێدەکەین”.
دەربارەی کۆچبەران و باندە تاوانبارەکان:
زۆرێک لەو کۆچبەرانەی کە ڤیزا و مۆڵەتیان نییە و لە رێگەی دەریاوە لە فەڕەنسا بەجێدەهێڵن، هەوڵدەدەن بە بەلەمی بچووک بپەڕنەوە بۆ بریتانیا. ئەوان زۆرجار بڕێکی زۆر لە پارە دەدەن بەو باندە تاوانبارانەی کە بەلەمەکان لە باکووری فەرەنسا رێکدەخەن و دەیانگوازنەوە بۆ بریتانیا.
وردەکاریەکانی رێککەوتنە نوێیەکە:
بەپێی ڕێککەوتنی نوێ:
- فەڕەنسا رازی دەبێت بە وەرگرتنەوەی ئەو کۆچبەرانەی کە پەڕینەوەیان بۆ بریتانیا رەتدەکرێتەوە و ناتوانن پەیوەندی خێزانییان لەگەڵ بریتانیا بسەلمێنن.
- بریتانیا مافی پەنابەری دەداتە یەک کۆچبەر لە فەڕەنسا کە بتوانێت پەیوەندی خێزانی بە بریتانیاوە بسەلمێنێت.
ئەم هەنگاوە هاوبەشە ئامانجی لە کەمکردنەوەی کۆچی نایاسایی و گرتنی باندە تاوانبارەکانە کە لەم بازرگانیەدا بەشداری دەکەن.
بەریتانیا و فەڕەنسا رایانگەیاند ئامادەن هەماهەنگی بكەن لەسەر بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمی.
ئیمانوێل ماكرۆن سەرۆكی فەڕەنسا و كیێر ستارمەر سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا ڕاگەیەندراوێكیان ئیمزا كرد كە ئامادەیی هەردوو وڵاتەكە دەردەخەن بۆ هەماهەنگی كردن لە بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمی لە كاتی پێویستدا بۆ بەرگریكردن لە وڵاتانی ئەوروپا.
لە راگەیەندراوێكی هاوبەشدا فەڕەنسا و بەریتانیا ڕایانگەیاند كە هەڕەشەی زۆر گەورە بۆ سەر وڵاتانی ئەوروپا ڕاستەوخۆ وەڵامدانەوەی دەبێت لە لایەن هەردوو وڵاتەكەوە، و دوپاتیشیان كردەوە كە بڕیاری بەكارهێنانی چەكی ئەتۆمی سەربەخۆ دەبێت و هەر وڵاتێك خۆی بڕیاری لێدەدات.
رێككەوتنەكەی نێوان فەڕەنسا و بەریتانیا هەماهەنگی بۆ پەرەپێدانی موشەكی دوور مەوداش لەخۆ دەگرێت و هەروەها پێكەوە كار دەكەن لە بوارەكانی ژیری دەستكرد و تەكنەلۆژیای بەرگری پێشكەوتوو.
ئەم ڕێككەوتنانە لە میانەی سەردانە سێ ڕۆژییەكەی سەرۆكی فەڕەنسا بوو بۆ بەریتانیا.
دەزگای هەواڵگری ئیسرائیل رەتیدەكاتەوە ئێران پێش هێرشەكەی ئەمریكا بۆسەر دامەزراوە ئەتۆمییەكانی توانیبێتی یۆرانیۆمی پیتێنراو بگوازێتەوە.
ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز لە زاری لێپرسراوێكی باڵای دەزگای هەواڵگری ئیسرائیل لە بارەی هێرشەكانی ئەمریكا بۆ سەر دامەزراوە ئەتۆمییەكانی ئێران بڵاویكردەوە، زانیارییە هەواڵگرییەكانی ئیسرائیل ئاماژە بەوە دەكەن كە یۆرانیۆمە پیتێنراوەكەی ئێران لە دامەزراوەكانی فۆردۆ و ناتانز و ئەسفەهان پێش هێرشەكانی ئەمریكا نەگوازراوەتەوە.
رۆیتەرز راشیگەیاندوە، پێشتریش نیكۆلاس لێرنەر، سەرۆكی دەزگای هەواڵگری دەرەكی فەرەنسا دووپاتیكردوەتەوە كە پاریسیش زانیاری دروستی دەستكەوتوە كە شوێنی هەڵگرتنی یۆرانیۆمە پیتێنراوەكەی ئێران بەهۆی هێرشەكانی ئەمریكاوە زیانی زۆری بەركەوتووە.
ئەمە لە كاتێكدایە كە دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا چەند جارێكی تەئكیدی لەسەر ئەوەكردووەتەوە كە زیانی زۆریان بە دامەزراوە ئەتۆمییەكانی ئێران گەیاندووە، دواتریش عەباس عراقچی وەزیری دەرەوەی ئێرانیش دانی بەوەدانا كە بەهۆی هێرشەكانی ئەمریكاوە زیان بە دامەزراوە ئەتۆمییەكانی وڵاتەكەی گەیشتووە.
لە چوارچێوەی بڕیاری كەمكردنەوەی ژمارەی كارمەندانی ئاژانسە فیدراڵییەكان لە ئەمریكا ، زیاتر لە دوو هەزار كارمەند لە ئاژانسی ناسا دووردەخرێنەوە .
رۆژنامەی پۆلەتیكۆی ئەمریكی ئاشكرایكردووە ، بەهۆی هەوڵەكانی ئیدارەی ئەمریكا بۆ كەمكردنەوەی ژمارەی كارمەندانی ئاژانسە فیدراڵییەكان ، دوو هەزار و 145 كارمەند لە ئاژانسی ناسا لە كارەكانیان دوردەخرێنەوە كە زۆرینەیان لە پلە و پۆستی باڵادان ، هەروەها ئاماژە بۆ ئەوە كراوە كە ئاژانسی ناسا پێشنیازی خانەنشینی پێشوەختە و كڕینی پشك و دەستلەكاركێشانەوەی دواخراوی خستوەتە بەردەم ئەو كارمەندانە .
لە سەرەتای دەستبەكاربوونی ئیدارەكەی ترەمپەوە ، پیشەسازی بۆشایی ئاسمانی ئەمریكا و هێزی كاری ناسا كە 18 هەزار كارمەند لە خۆ دەگرێت ، روبەروی ئاستەنگی زۆر بوەتەوە ئەوەش بەهۆی هەوڵی كەمكردنەوەی كارمەند و كەمكردنەوەی بودجەی ئاژانسەكە كە ڕەنگە ببێتە هۆی هەڵوەشاندنەوەی دەیان پرۆگرامی زانستی لە داهاتوودا .