جیهان
گروپە چەكدارەكانی سوریا كۆنترۆڵكردنی شاری حەمایان راگەیاند، جۆلانیش داوادەكات تۆڵە لە لایەنگرانی حكومەتی سوریا نەكرێتەوە.
دەستەی تەحریر شام رایگەیاند چوونەتە ناو شاری حەما و دەستیانگرتووە بەسەر فڕۆكەخانەی سەربازی و زیندانی شارەكەدا، ئەبو محەمەد جۆلانی سەرۆكی تەحریر شام لە پەیامێكی ڤیدیۆیدا دوای كۆنتڕۆڵكردنی حەما داوای لە چەكدارەكانی كرد تۆڵە لە كەسانی مەدەنی و لایەنگری حكومەتی بەشار ئەسەد نەكەنەوە و ژیانی خەڵكی مەدەنی بپارێزێرێت.
هاوكات سوپای سوریاش لە بەیاننامەیەكدا كشانەوەی خۆی لەناو شاری حەما راگەیاند و دەڵێت، ئەو كشانەوەیە بۆ پاراستنی ژیانی هاووڵاتیان بووە و هێزەكانیان لە دەوروبەری ئەو شارە ماونەتەوە. دەشڵێت، چەكدارانی تەحریر شام لەدوای دەستبەسەرداگرتنی حەما زۆربەی زیندانیەكانیان ئازاد كردووە.
شاری حەما خاڵی سەرەكی بەیەكەوە گرێدانی باكور و باشوری وڵاتەكەیە، بە كۆنترۆڵكردنی ئەو شارەش لەلایەن گروپە چەكدارەكان لە ناوەندی وڵاتەكە نزیكبوونەتەوە و بونەتە هەڕەشەیەكی جدی لەسەر حكومەتی سوریا.
رێكخراوی لێبوردنی نێودەوڵەتی، ئیسرائیل بە ئەنجامدانی جینۆساید دژی فەلەستینییەكان لە غەززە تۆمەتبار دەكات.
رێكخراوی لێبوردنی نێودەوڵەتی كە ڕێكخراوێكی بواری مافی مرۆڤە و بنكەكەی لە لەندەنە لە ڕاپۆرتێكدا دەڵێت، دوای چەند مانگێك لە شیكردنەوەی راستییەكان و لێدوانەكانی لێپرسراوانی ئیسرائیل گەیشتوونەتە ئەو ئەنجامەی كە ئیسرائیل تۆمەتبار كراوە بە ئەنجامدانی جینۆساید دژی فەلەستینییەكان لە شەڕی غەززە، بەڵام سەركردەكانی ئیسرائیل تۆمەتەكە رەتدەكەنەوە.
راشیگەیاند، ئەو كردەوانەی ئیسرائیل لە جەنگی غەززە ئەنجامیداوە دژی مەدەنیەكان زۆرینەی بە مەبەست بووە.
لەسەر پێشنیازی ئیئتیلافی چەپ، پەرلەمانی فەڕەنسا بە زۆرینەی دەنگی پەرلەمانتاران متمانەی لە حكومەت وەرگرتەوە.
ئاژانسی فڕانس ٢٤ بڵاویكردەوە، ئیئتیلافی چەپ پێشنیازی وەرگرتنەوەی متمانەی لە حكومەتەكەی میشێل بارنیە پێشكەشكرد و دوای ئەوەی خرایە دەنگدانەوە بە زۆرینەی دەنگ و لە كۆی ٥٥٧ پەرلەمانتار ٣٣١یان بە بەڵی دەنگیان دا بۆ وەرگرتنەوەی متمانە لە حكومەت.
دەشڵێت، پەرلەمانتارانی پارتەكەی مارین لوپێنیش پشتیوانی پرۆژەكەیان كرد و دەنگیاندا بە وەرگرتنەوەی متمانە لە حكومەتی فەڕەنسا.
راشیگەیاندووە، "دوای كۆبوونەوەكەی پەرلەمان، چەپەكانی فەڕەنسا داوای دەستلەكاركێشانەوەی ئیمانوێل ماكرۆن سەرۆكی ئەو وڵاتەو ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێشوەختی سەرۆكایەتی فەڕەنسا دەكەن".
دوای ساڵی ١٩٦٢، ئەوە یەكەمجارە پەرلەمانی فەڕەنسا متمانە لە حكومەت وەربگرێتەوە و نوێنەرانی چەپ و راستڕەوە توندڕەوەكانیش بوونە هاوپەیمان بۆ وەرگرتنەوەی متمانە لە حكومەت.
هاوکات میدیاكانی وڵاتەكەش دەڵێن، فەڕەنسا قەیرانێكی قوڵی سیاسی بۆ دروستدەبێت و توانای كۆنترۆڵكردنی كورتهێنانی گەورەی بودجەش لاواز دەكات.
وەزیری دەرەوەی ئەمریكا، هۆكاری شەڕ و ئاڵۆزییەكانی سوریا دەخاتە ئەستۆی بەشار ئەسەد.
ئەنتۆنی بلینكن وەزیری دەرەوەی ئەمریكا رایگەیاند، یەكێك لە هۆكارەكانی ئاڵۆزی ئێستای سوریا، رەتكردنەوەی دەستپێشخەرییەكان و پرۆسەی سیاسییە لەلایەن بەشار ئەسەدەوە.
وتیشی، ئەسەد و لایەنگرانی، سەرقاڵبوون بە دروستكردنی كێشەی لابەلاو سەرنجیان لەسەر وڵاتەكەی خۆیان نەمابوو.
جەختی لەوەشكردەوە، ئەمریكا بەرژەوەندی هەمیشەیی و ئەمنی بەردەوامی لە سوریا هەیە، بەتایبەتی دڵنیابوونەوەیان لەوەی داعش جارێكی دیكە ناگەڕێتەوە ناوچەكە.
وەزیری دەرەوەی ئەمریكا وتیشی، ئەمریكا لە ئێستادا سەرنجیان لەسەر كەمكردنەوەی پەرەسەندنەكانە، لە داهاتووشدا پێویستە ئەسەد بەشداری پرۆسەیەكی سیاسی بكات بۆ كۆتاییهێنان بە دۆخەكە.
دوای رووداوەکانی دوێنێی کۆریای باشوور و بڕیارە تاکلایەنەکەی یون سوک یولی سەرۆک، ناڕەزایەتی لایەنە سیاسییەکان و توڕەیی شەقام کپ نەبووەتەوە و بڕیارە سبەینێ پەرلەمانی وڵاتەکە بۆ دەنگدان لەسەر لەسەرکار لابردنی یون سوک کۆببێتەوە.
لە کۆریای باشوور چی روویدا؟
درەنگانی شەوی رابردوو، یون سوک یول سەرۆکی کۆریای باشوور لەرێگای پەیامێکی ڤیدیۆییەوە رایگەیاند، یاسای سەربازی دەسەپێنن و حزبە ئۆپۆزسیۆنەکانی وڵاتەکەی تۆمەتبار کرد بەوەی کار بۆ کۆریای باکوور دەکەن.
ئەو سەرۆکە باسی لەوەکرد، ئەو حزبانە لەیاسا دەرچوون و کار دەکەنە سەر سەقامگیری و ئاسایشی وڵات و دەستیان گرتووە بەسەر پەرلەمان و بڕیارەکانیدا، چونکە یەکیان گرتووە لەسەر کۆمەڵێک پرس و لەناویشیاندا پێشنیازەکانی بودجەی حکومەت.
یاسای سەربازی کۆریای باشوور چییە؟
یاسای سەربازی کۆریای باشوور ئەو یاسایەیە کە لە دۆخی لەناکاودا رادەگەیەنرێت و لەو کاتەدا سەرجەم دەسەڵاتە تەشریعییەکانی وڵات لادەبرێت و راستەوخۆ کار بەو یاسایە دەکرێت.
بەڵام رێکارەکانی ئەو یاسایە بە جۆرێکن کە بەپێی دەستووری پەرلەمانی کۆریا دەبێت ئەنجومەنی نیشتیمانی وڵاتەکە بە رەزامەندی زۆرینەی پەرلەمان داوای خستنەکاری یاساکە بکات.
بەکارخستنی یاسای سەربازی دەبێت لە دۆخێکدا بێت، کە وڵاتەکە بکەوێتە بارێکی نائاسایی وەک تێکچوونی دۆخی سیاسی، دۆخێکی لەناکاوی کۆمەڵایەتی یان کارەساتی سروشتی و هەر دۆخێکی دیکە کە ببێتە پرسێکی کتوپڕ و کار لە سەقامگیری و ئاسایشی وڵات و حکومەت بکات.
کە لە ساڵی ١٩٨٠وە، ئەوە یەکەمجارە دۆخێکی لەو جۆرە لە کۆریای باشووردا رووبدات و یاسای سەربازی لەلایەن سەرۆکی وڵاتەکەوە بسەپێنرێت.
ناڕەزایەتییەکانی دوای بڕیارەکە
بڕیارە تاکلایەنەکەی سەرۆکی کۆریای باشوور ناڕەزایەتی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا و هاوڵاتیان دەستیان بە خۆپیشاندان کرد و بەردەم باڵەخانەی پەرلەمانیان تەنییەوە.
هێزێکی سەربازی زۆر بەرەو باڵەخانەی پەرلەمان بەڕێکران و دەرەوە و ناوەوەی باڵەخانەکەیان گرت.
کیم یۆنگ هیون وەزیری بەرگری کۆریای باشوور کۆبوونەوەی بەپەلەی فەرماندە باڵاکانی راگەیاند بۆ ئامادەباشیکردن بۆ هەر ئەگەرێک.
لەلایەکی دیکەوە لەسەر ئاستی حزبە سیاسییەکانیش ئەو بڕیارە ناڕەزایەتی تەواوی بەدوای خۆیدا هێنا و هەر بەپەلە دانیشتنی نائاسایی پەرلەمانیان ئەنجامدا.
لە دانیشتنی پەرلەماندا، بە دەنگی ١٩٠ پەرلەمانتار یاساکەیان رەتکردەوە و سەرۆکی پەرلەمانیش یاساکەی بە "پووچەڵ" ناوبرد.
لە دانیشتنەکەدا ١٩٠ پەرلەمانتار لە کۆی ٣٠٠ پەرلەمانتار ئامادە بوون و سەرجەمیان دەنگیان بە رەتکردنەوەی دا.
دوای ئەوەشی کە پەرلەمان سەپاندنی یاساکەی بە زۆرینەی دەنگ رەتکردەوە، یون لە پەیامێکی ڤیدیۆییدا هەڵوەشاندنەوەی بڕیارەکەی راگەیاند.
رووداوەکانی دوای رەتکردنەوەی سەپاندنی یاسای سەربازی
هەرچەندە بە زۆرینەی دەنگی پەرلەمانتاران سەپاندنی یاساکە رەتکرایەوە، بەڵام ئەوە ناڕەزایەتی خەڵک و حزبە سیاسییەکانی کپ نەکردەوە و حزبە ئۆپۆزسیۆنەکان دەڵێن: ئەوە هەنگاوێکی نایاسایی بوو یون سوک یول گرتیە بەر و بە تۆمەتی یاخیبوون سکاڵای لەسەر تۆمار دەکەین.
چان دای پەرلەمانتاری حزبی دیموکرات باسی لەوەکردووە، "مەحاڵە سەرۆک یون سوک یول خۆی لە تۆمەتی یاخیبوون لابدات و پێویستە دەست لەکاربکێشێتەوە".
هان دۆنگ هۆنی پەرلەمانتاری حزبی 'هێزی گەل' یش وتی، پێویستە سەرۆک کۆمار ئەم دۆخە کارەساتبارە بەشێوەیەکی راستەوخۆ روونبکاتەوە، هەروەها خۆی و ئەوانەشی لەو بڕیارەدا بەشدار بوون دەست لەکار بکێشنەوە.
فشارە نێودەوڵەتییەکان
لەدوای رووداوەکەوە فشارە نێودەوڵەتییەکانیش بۆسەر یونی سەرۆک دەستی پێکرد.
ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمریکا داوای لە سەرۆکی کۆریای باشوور کرد، بڕیارەکەی بکشێنێتەوە.
ویشی، "ئەمریکا چاودێری ئەو دۆخە دەکات کە چی روودەدات و چاوەڕوانین بە شێوەیەکی ئارام و ئەو گژییە سیاسییە چارەسەر بکرێت".
داوای دەست لەکار کێشانەوەی یون سوک یولی سەرۆکی کۆریای باشوور دەکرێت
فشارەکانی ئەمریکا و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، هەروەها ناڕەزایەتی شەقام و رەتکردنەوەی بڕیارەکە لە پەرلەمانی کۆریا کۆتایی بەو پرسە هێنا، بەڵام کۆتایی بە ناڕەزایەتییەکان دژی یون سوک یول نەهێنا.
لە ئێستادا خەڵکی مەدەنی و حزبەکان داوای دەستلەکارکێشانەوەی یون سوک دەکەن.
ئەوە جگە لەوەی ژمارەیەک لە یاریدەدەر و راوێژکارەکانی دەستلەکارکێشانەوەی بەکۆمەڵیان پێشکەش کردووە.
لەم دوو ساڵەی دواییدا یون رووبەڕووی لەدەستدانی بەشێکی پاڵپشتییە جەماوەری و حزبییەکانی بووەتەوە و بە زەحمەت یاسا و پێشنیازەکانی لە پەرلەمانی وڵاتەکەدا تێدەپەڕێنرێن، لە ساڵی ٢٠٢٢وەوە بە شێوەیەکی گشتی ئۆپۆزسیۆن زیاتر باڵادەستە.
ئەمەش دوای ئەو پرسە دێت، کە لە ناوەڕاستی ئەمساڵدا هاوسەری یون سوک یول بووە جێگای سەرنجی میدیاکان و باس لەو جانتا گرانبەهایە دەکرا کە بەدەستییەوە بوو.
جانتاکەی دەستی هاوسەرەکەی یون بە دیاری وەری گرتبوو لە براندی کریستیان دیۆر بوو و بەهاکەی نزیکەی دوو هەزار و ٢٠٠ دۆلار بوو، کە ئەوەش دژی دەستووری وڵاتەکەیە و هاوسەری سەرۆک کۆمار رێگەپێدراو نییە هیچ دیارییەکی گرانبەها وەربگرێت کە بەهاکەی لە ٨٠٠ دۆلار زیاتر بێت.
بەپێی ئامارێك، تەنها لە مانگی رابردوودا زیاتر لە ٣٠ ژن و كچ بە هۆكاری جیاجیا لە توركیا و باكوری كوردستان كوژراون.
پلاتفۆڕمی كوشتنی ژنان رادەگرین بڵاوكردووەتەوە، تەنها لە مانگی رابردوودا ٣٢ ژن و كچ لە توركیا و باكوری كوردستان كوژران.
ئاماژەی بەوەشكردووە، گومان لە كوژرانی ٢٦ ژن و كچ هەیە، چونكە پێشتر ژمارەیەك لە كچەكان رازیی نەبوون بە هاوسەرگیریی بەزۆر، هەروەها لە كۆی ئەو ٣٢ ژن و كچە حەوت كەسیان بەهۆی ئەوەی داوای جیابوونەوەیان لە هاوژینەكانیان كردووە كوژراون.
بە پێی ئامارەكان لە ئەمساڵدا ٤٠٦ حاڵەتی ژن كوشتن لە توركیا تۆماركراوە كە ١١٨ حاڵەتیان لە باكوری كوردستان بووە.
بەهۆی جەنگی ناوخۆی سودانەوە زیاتر لە ١١ ملیۆن هاووڵاتی وڵاتەکە ماڵەکانیان جێهێشتووە کە نزیکەی پێنج ملیۆنیان منداڵن.
بەپێی راپۆرتێکی وێبسایتی بی بی سی، بەهۆی جەنگی ناوخۆی سودانەوە زیاتر لە ١١ ملیۆن هاوڵاتی وڵاتەکە ناچاربوون ماڵەکانیان بەجێبهێڵن و لەو ژمارەیەش نزیکەی پێنج ملیۆنیان منداڵن، هەروەها ٢٥ ملیۆن سودانی کە دەکاتە نیوە زیاتری دانیشتوانی وڵاتەکە پێویستیان بە هاوکارییە.
ئەم ژمارە منداڵە لەسەر ئاستی جیهان زۆرترینە و لە هیچ شوێنێکی دیکەی جیهاندا ئەو ژمارە منداڵە لە حاڵەتی هەڵهاتندا نین.
بەپێی راپۆرتەکەی بی بی سی، هەندێک لە منداڵاکان هەموو شتێکیان لەدەستداوە تەنانەت خێزانەکانیشیان.
جەنگی ناوخۆی سودان لە لە رۆژی ١٤ـی ٤ـی ٢٠٢٣ دەستیپێکرد و تائێستاش بەردوەامە، بەوهۆیەشەوە زۆربەی دانیشتوانی وڵاتەکە توشی جێهێشتنی ماڵەکانیان و برسێتی و گیروگرفت بوونەتەوە.
وەزیری دەرەوەی ئێران رایگەیاند، مەترسییەكان لە سەر عیراق و توركیا نزیكە و ئەگەر پێویستیش بكات هێزی شەڕكەر ڕەوانەی سوریا دەكەن.
عەباس عراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەنوسیدا ڕایگەیاند حكومەتی ئێران بیر لە ناردنی هێزی شەڕكەر بۆ سوریا دەكاتەوە لە ئەگەری ئەوەی ڕێككەوتنی ئاستانە نەتوانێت دۆخی ناوخۆی سوریا كۆنتڕۆڵبكات، وتیشی، ئەوەی ئێستا لەو وڵاتە روودەدات زۆر مەترسیدارترە لەوەی كە وێنای دەكرێت و كاریگەری لەسەر ناوچەكە بە گشتی و عیراق و توركیا بە تایبەتی دەبێت.
وەزیری دەرەوەی ئێران جەختیشكردەوە، ئەوان ئێستا جگە لە سعودیە گفتوگۆی جددی لەگەڵ توركیا دەكەن لەسەر بنەمای دەستەبەركردنی دۆخی سوریا.
عراقچی راشیگەیاند، رەنگە ئەو دۆخەی ئێستای سوریا بە زوویی كۆتایی بێت، چونكە پێشێلكاریەكی روونە بەرامبەر بە سەروەری ئەو وڵاتە.
شەڕ و پێكدادان لە نێوان گروپە چەكدارەكان و سوپای سوریا لە پارێزگای حەما بەردەوامە، سوپای سوریاش دەڵێت، گەورەترین كاروانی سەربازیی رەوانەی ئەو ناوچەیە كردووە بۆ روبەروبوونەوەی گروپە چەكدارەكان.
سوپای سوریا رایگەیاند فڕۆكەی جەنگی وڵاتەكەی و روسیا بە هاوكاریی یەكتر چەند هێرشێكیان دژی گروپە چەكدارەكان لە دەوروبەری ئیدلیب و حەلەب ئەنجامداوە.
ئاماژەی بەوەشكردوە، گەورەترین كاروانی سەربازیی چوەتە دەروبەری حەما بە ئامانجی بەرپەرچدانەوەی چەكدارانی تەحریرشام و كۆنترۆڵكردنی تەواوەتی ناوچەكانی ژێر دەستی ئەو چەكدارانە.
پێشتر گروپی تەحریر شام رایانگەیاندبوو دەستیان بەسەر نزیكەی ١٤ گوند و شارۆچكە لە دەوروبەری حەما كۆنترۆڵكردووە و لە شەڕ و پێكدادانەكانیشدا زیاتر لە ٥٠ سەربازی سوپای سوریا كوژراون.
ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی لەبارەی رەوشی سوریا لە کۆبوونەوەدایە، نێردەی نەتەوەیەكگرتووەكان بۆ كاروباری سوریا داوای چارەسەری سیاسی قەیرانی ناوخۆی ئەو وڵاتە دەكات.
گیر پیدرسن نێردەی نەتەوەیەكگرتووەكان بۆ كاروباری سوریا رایگەیاند، قەیرانی ناوخۆی سوریا بەرێگەی سەربازی چارەسەرناكرێت و پێویستە لەڕووی سیاسییەوە چارەسەر بكرێت.
وتیشی، هێرشی گروپە چەكدارەكان سنووری ناوچەكانی كەمكردنەوەی گرژی بەزاندووە، نەخۆشخانە و دامەزراوەكانی كردووەتە ئامانج و مەترسی ئاوارەبوونی بەكۆمەڵ هەیە.
گروپی چەكداریی "تەحریر شام" دەستبەسەرداگرتنی ١٤ گوند و ناوچەی لە سنووری حەما راگەیاند و ٧ كیلۆمەتر لە شارەكەوە دوورە.
گروپەكە لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكرد، دەستیان بەسەر نزیكەی ١٤ گوند و شارۆچكەی نوێدا گرتووە، ئەمەش پاش ئەوەدێت ئۆپەراسیۆنەكانیان دژ بە هێزەكانی سوپای سوریا، لە ناوچەكانی گوندی حەما لە ناوەڕاستی وڵاتەكە فراوانتر كردووە.
دەشڵیت، زیاتر لە ٥٠ سەربازی سوپای سوریایان لە ئۆپەراسیۆنە سەربازییەكان لە شارۆچكەی حەما كوشتووە و هێزەكانیان دەستیان بەسەر گوند و شارۆچكەكاندا گرتووە.
موقەدەم حەسەن عەبدولغەنی یەكێك لە فەرماندەكانی "تەحریر شام" دەڵێت، هێزەكانیان لە چەند لایەكەوە لە دەوروبەری شاری حەما، لە ناوەڕاستی سوریا بەردەوامن لە پێشڕەویكردن.
بەپێی روانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ، چەكدارانی تەحریر شام تەنها ٧ كیلۆمەتر لە شاری حەماوە دورن.
سەرۆكی كۆریای باشوور باری نائاسایی راگەیاند و پەرلەمانی داخست، ئۆپۆزسیۆنیش بە هەوڵی كودەتا تۆمەتبار دەكات، ئەمریكاش چاودێری دۆخەكە دەكات.
یون سوك یول سەرۆكی كۆریای باشوور لە وتارێكی تەلەفزیۆنیدا باری نائاسایی راگەیاند و كاركردنی بە یاسای سەربازی راگەیاند و پەرلەمانی داخست، ئەنجامدانی هەموجۆرە چالاكیەكی سیاسیشی قەدەغە كرد و ئۆپۆزسیۆنی تۆمەتبار كرد بەپلان دانان بۆ كودەتا و پاڵپشتیكردنی كۆریای باكوور.
وتیشی، بەرەی ئۆپۆزسیۆن هەوڵی كۆنتڕۆڵكردنی پەرلەمان دەدات و دەیەوێت حكومەت و دەوڵەت ئیفلیج بكات و ئەو بڕیارەی لە بەرژەوەندی وڵاتەكەیداوە.
هاوكات، جێگری وەزیری دەرەوەی ئەمریكا رایگەیاند، بە وردی چاودێری دۆخی كۆریای باشوور دەكەن.
لە ساڵانی 1950 بۆ 1954 شەڕ لە كۆریا رویدا و دوای شەڕەكە كۆریا كرایە دوو بەشەوە، كۆریای باكوور هاوسۆزی روسیایە و كۆریای باشووریش پەیوەندی لەگەڵ وڵاتانی رۆژئاوادا هەیە.
كۆریای باشوور وڵاتێكی دیموكراسیە و یەكەم جارە بڕیارێكی لەو شێوەیەی تێدا بدرێت.
هەسەدە كۆنتڕۆڵكردنەوەی حەوت گوندی لە رۆژهەڵاتی دێرەزوور راگەیاند كە لەژێر دەسەڵاتی هێزەكانی سوپای سوریادا بوون.
روانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ بڵاویكردەوە، بەیانی ئەمڕۆ هەسەدە ئۆپەراسیۆنێكی لە رۆژهەڵاتی دێرەزوور بۆ كۆنتڕۆڵكردنەوەی حەوت گوند دەستپێكرد و دوای روبەڕوبوونەوەیەکی سەخت لەنێوان هەسەدە و سوپای سوریادا، هەسەدە توانی گوندەكانی 'حسێنییە، ساڵحییە، حتە، مەڕات، مەزڵوم، خشام و تابیە' كۆنتڕۆڵ بكاتەوە.
هاوكات ئەنجومەنی سەربازی دێرەزوور لە بەیاننامەیەكدا دەڵێت، مەترسیی پەلاماری شانە نوستووەكانی داعش دروستبووە و كۆنتڕۆڵكردنی ئەو حەوت گوندەش لەسەر داوای دانیشتووانیان بووە.
لە رۆژی ٢٧ی مانگی رابردووەوە شەڕ و پێکدادان لە سوریا دەستی پێکردووە و گروپە چەکدارەکانی بە ئۆپۆزسیۆن ناسراون هێرشەکانیان بەرەو ناو حەلەب دەستپێکردووە، لە ئێستاشدا بەشێوەیەکی گشتی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی داوای بەپەلە راگرتنی شەڕ دەکات لە سوریا.
هەسەدە ئۆپراسیۆنی رزگاركردنی حەوت گوندی لە رۆژهەڵاتی دێرەزوور دەستپێكرد و روانگەی سوریش دەڵێت، "رووبەڕووبوونەوەی قورس لەنێوان هەسەدە و رژێم هەیە"
روانگەی سوری رایگەیاند: ئۆپراسیۆنەكە بە پاڵپشتی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بەڕێوەدەچێت و روبەڕوبوونەوەی قورس لەنێوان هەسەدە و رژێم هەیە.
ئەنجومەنی سەربازی دێرەزووریش ئاماژەی بەوەداوە: ئۆپراسیۆنەكە لەسەر داوای گوندەكان ئەنجام دەدرێت، هەروەها بەهۆی رووداوەكانی رۆژئاوای سوریا مەترسی پەلامارەكانی داعش سەریهەڵداوە
سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان رایگەیاند، نیگەرانن لە دۆخی ناوخۆی سوریا و داوای دەستبەجێ ڕاگرتنی شەڕ و ئاڵۆزییەكان دەكەن.
ستیڤان دوجاریك وتەبێژی ئەنتۆنیۆ گۆتێرێس سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان ئاماژەی بەوەكردووە، گۆتێرێس لەسەر رووداوەكانی سوریا و سەرهەڵدانەوەی شەڕ لەو وڵاتەدا، نیگەرانە و داوای دەستبەجێ ڕاگرتنی دەكات.
داواشی لە سەرجەم لایەنە‌كانی سوریا كردووە، بۆ پاراستنی هاووڵاتی مەدەنی و ژێرخانی مرۆیی هەماهەنگ بن، بەتایبەت لەكاتی هەڵهاتن و بەجێهێشتنی شوێن و ناوچەكانیان.
هەسەدە " شەڕی گەڕانەوە"ی حەوت گوندی دێرەزووری لە رۆژهەڵاتی رووباری فوڕات راگەیاند كە لەژێر كۆنترۆڵی گروپە چەكدارەكانی نزیك لە توركیادان.
ئاژانسی سكای نیوز بڵاویكردەوە، هێزەكانی سوریای دیموكرات هەسەدە، لەژێرناوی " شەڕی گەڕانەوە" ئامادەكاری دەكات بۆ هێرشكردنەسەر حەوت گوندی دێرەزوور لە رۆژهەڵاتی فوڕات كە لەژێر كۆنترۆڵی گروپە چەكدارەكاندان.
ئەوەشی خستووەتەڕوو، ئەو گوندانەی هەسەدە پلانی هەیە لە گروپە چەكدارەكانی وەربگرێتەوە، گوندەكانی " حسێنییە و ساڵحییە و حتە و مرات و مەزڵوم و خشام و تابیە"یە.
هاوكات، روانگەی سوری بۆ مافی مرۆڤ رایگەیاند، گروپە چەكدارەكانی نزیك لە توركیا لە هەوڵدان، رێگەی هێزەكانی هەسەدە بۆ شاری منبج نەهێڵن لە رۆژئاوای فوڕات.