ئاژانسی هەواڵی مێزۆپۆتامیا بڵاویكردەوە، لە ژمارەیەك ناوچە و گوندی سەر بە ئامەد لە باكوری كوردستان قەدەغەی هاتوچۆ راگەیەنراوە ئەوەش ناڕەزایەتیی لێكەوتوەتەوە.

سوپای توركیا بە بیانوی ئەنجامدانی ئۆپراسیۆنی سەربازیی بۆ ماوەی ١٥ رۆژ چونەدەرەوەی لە گوندنشینان ناوچەكانی پاسوری سەر شاری ئامەد قەدەغە كردوە.

دانیشتوانی زیاتر لە پێنج گوندی سەر ناوچەی پاسۆر لە باكوری كوردستان رایانگەیاندوە؛ قەدەغەكردنی چونەدەروە زیانی زۆر بە ئاژەڵداریی و باخداریی ناوچەكە دەگەیەنێت و تەنانەت لە ژیانی ئاسایشدا روبەڕوی كێشە دەبنەوە.

سوپای توركیا لە وەرزە جیاوازەكاندا و بە بیانوی ئەنجامدانی ئۆپراسیۆنی سەربازیی دژی پارتی كرێكارانی كوردستان پەكەكە قەدەغەی هاتوچۆ لە ژمارەیك ناوچەی باكوری كوردستان رادەگەیەنێت و ئەوەش ناڕەزایەتیی دانیشتوانی ئەو ناوچانەی لێدەكەوێتەوە.

لێپرسراوانی ئەمریكا ئاشكرایان كردووە، بەهۆی زریانی بەهێزی هێلین كە ویلایەتەكانی باشور و رۆژهەڵاتی ئەمریكای گرتوەتەوە، تا ئێستا ٦٣ كەس گیانیانلەدەستداوە و ژمارەیەك كەسیش بێسەروشیوێنن و لە ئێستاشدا تیمەكانی فریاكەوتن سەرقاڵی دۆزینەوەیانن.

دەشڵێن، لە كۆی ئەو كەسانەی گیانیان لەدەستداوە، ٢٤ یان لە ویلایەتی كارۆلینای باشور و ١٧ لە جۆرجینا و ١١ لە فلۆریدا و ١٠ یان لە كارۆلینای باكور و كەسێكیش لە ڤێرجینیا بووە، هەر بەهۆی زریانەكەوە چەندین هێڵی كارەبا رێگای هاتوچۆی هاوڵاتیان زیانیان بەركەوتوە و دەیان خانووش روخاون .

 

روانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ لە سوریا لە راگەیەنراوێكدا ئاشكرایكردووە، لە دوو بۆردومانی فڕۆكە جەنگیەكانی هاوپەیمان بۆ سەر سنوری سوریا و عیراق لە ناوچەی دێرەزوور و ئەبولكەمال ١٨ هاوڵاتی عیراقی كوژراون.

راشیگەیاند، ئەو هێرشانە لە ئاكامی ئەوەدێت كە پێشوتر گروپە چەكدارەكانی نزیك لە ئێران لە سوریا بە فرۆكەی بێفرۆكەوان هێرشیانكردوە سەر سەربازگەی كۆنیكۆ لە دێرەزور كە هێزەكانی هاوپەیمان و ئەمریكای لێ دەمێنێتەوەو بەهۆیەوە چەند تەقیینەوەیەك لەو ناوچەیە روویداوە.

ئەمیر سەعید ئیرفانی، نوێنەری ئێران لە نەتەوە یەکگرتووەکان لە نامەیەکدا داوا لە  ئەنجوومەنی ئاسایشی دەکات، کۆبوونەوەی بەپەلە ئەنجامبدەن بۆ تاوتوێکردنی ئەو پێشھاتانەی کە ھاتونەتە پێش لەدوای کوژرانی حەسەن نەسروڵا.

راشیگەیاند، پێویستە ئەنجومەنەکە دەستبەجێ و بێ دواکەوتن بڕیاربدات بۆ وەستاندنی لەشەکرکێشیەکەی ئیسرائیل لە رۆژھەڵاتی ناوەراست ئەگەرنا ناوچەکە بەرەو جەنگی سەرەتاسەری ھەنگاو دەنێت.

رۆژنامەی "لۆ پاریزیان"ی فەڕەنسی لە چەند سەرچاوەیەکی ئەمنی لوبنانییەوە بڵاویکردەوە، ئیسرائیل لەڕێی سیخوڕێکی ئێرانییەوە زانیاری ھەستیار و وردی لەبارەی شوێنی حەسەن نەسروڵا وەرگرتووە، بەوپێیەی ئەو سیخوڕە زانیاری لەسەر جوڵەکانی نەسروڵا ھەبووە و بەر لەوەی بگاتە باشوری لوبنان ئیسرائیلی ئاگادارکردووەتەوە.

بەپێی رۆژنامەکە، عەباس نیلفرۆشان فەرماندەی ئۆپراسیۆنەکانی سوپای پاسداران لە ئۆتۆمبێلەکەی نەسروڵادا بووەو لە کاتی تیرۆر کردنەکەشدا، لە قوڵایی ٣٠ مەتر بوون لەژێر زەوی.

رۆژنامەی نیویۆرک تایمزی ئەمریکیش بڵاویکردووەتەوە، بڕیاری ھێرشکردنە سەر نەسروڵا ھەر رۆژی ھەینی دراوە، بۆ ئەوەی شوێنەکەی نەگۆڕێت.
 

بەپێی میدیاکانی تورکیا، لە ئۆپراسیۆنێکدا لە پارێزگای ئیزمیر ١٦ تۆمەتباری قاچاخچێتی چەک دەستبەسەر کراون، ژمارەیەک پارچە چەکیش دەستیبەسەردا گیراوە.
ئاماژە بەوەشکراوە، ١١ کەس لە تۆمەتبارەکان رێکارەکانیان لە بنکەی پۆلیس تەواو بووە و رەوانەی دادگا کراون، چوار کەسیشیان بە مەرجی کۆنترۆڵکردنی دادوەری ئازادکراون،  یەکێکیش لە دەستگیرکراوەکان، بە تاوانی جۆراوجۆر سزای ھەشت  ساڵ زیندانیکردنی بەسەردا سەپێنراوە.
 

جۆزێپ بۆرێل بەرپرسی سیاسەتی دەرەوەی یەکێتی ئەوروپا لەکاتی بەشداریکردنی لە کۆبوونەوەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاند، ئەوەی ئەوان دەیکەن ھەموو فشارە دیپلۆماسییەکانە بۆ ئاگربەست، بەڵام پێناچێت ھیچ کەسێک توانای ڕاگرتنی ناتانیاھۆی ھەبێت نە لە غەززە و نە لە کەرتی ڕۆژئاوا.
بۆرێل پاڵپشتی دەستپێشخەریی فەرەنسا و ئەمریکای کرد بۆ ئاگربەستی ٢١ ڕۆژە لە لوبنان کە ئیسرائیل لە کاتی چڕکردنەوەی ھێرشەکانی بۆ سەر ئامانجەکانی حزبوڵا پشتگوێی خست.

ئاماژەی بەوەشکرد، ناتانیاھۆ ڕوون و ئاشکرایە کە ئیسرائیلییەکان ناوەستن تا حزبوڵا لەناوبچێت، ھەروەک چۆن لە شەڕی نزیکەی ساڵێک لە غەززە دژی حەماس دەستیپێکرد و ھۆشدریدا کە بەرەو بەرەو شەڕێکی درێژخایەن ھەنگاو دەنێن.
جەختی لەوەش کردەوە، ناکرێت ئەمریکا بە تەنھا پشتی پێ ببەسترێت لە بارەی ئاگربەست، چونکە چەندینجار ھەوڵیداوەو سەرکەوتوو نەبووە.

وەزارەتی گواستنەوە و گەیاندنی عیراق لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاندووە، گەشتە ئاسمانییەكانی نیبَوان بەغداد و بەیروت راگیران و لە ئەگەری ئاسایی بوونەوەی دۆخەكە گەشتەكان دەستپێدەكەنەوە. 

دوابەدوای بۆردومانەكەی ئیسرائیلیش، سەرچاوەیەكی باڵای ئەمنی لوبنان رایگەیاندووە، هەموو پەیوەندییەكان لەگەڵ حەسەن نەسروڵا پچڕاوە و تائێستا چارەنوسی نادیارە.

ماڵپەڕی ئەكسیۆس بڵاویكردووەتەوە، دوای هێرشەكە، ئیسرائیل خۆی بۆ چەند سیناریۆیەك و كاردانەوەكان ئامادە دەكات چ بەرگری بێت یان هێرشكردن. دەشڵێت یەكێك لە سیناریۆكان، هێرشی بەرفراوانی حزبوڵا و حوسییەكان و گروپەكانی دیكەی نزیك لە ئێرانە بۆ سەر ئیسرائیل، سیناریۆی دووەمیش هێرشی راستەوخۆی ئێرانە بۆ سەر تەلئەبیب.

دوای هێرشەكە باری نائاسایی لەسەرتاسەری ئیسرائیل راگەیەندرا و باڵیۆزخانەكانی ئەو وڵاتە لە سەرتاسەری جیهان خرانە حاڵەتی ئامادەباشییەوە، هەروەها ناتانیاهۆش نیویۆركی بەجێهێشت و گەڕایەوە ئیسرائیل.

بەریتانیا داوا لە هاووڵاتیانی دەكات بەزوویی خاكی لوبنان جێبهێڵن
سەرچاوەیەكی باڵای ئەمنی لوبنان: هەموو پەیوەندییەكان لەگەڵ حەسەن نەسروڵا پچڕاوە
 

ئاژانسی فرانس پرێس بڵاویكردەوە، بەهۆی زریانی هێڵین كە ویلایەتەكانی فلۆریدا و جۆرجیای گرتووەتەوە و تائێستا ٢٠ كەس گیانیانلەدەستداوە.
حاكمی ویلایەتی فلۆریدا هۆشدارییداوە ژمارەی قوربانییەكانی ئەو زریانە بەرزببێتەوە و كارەبای چوار ملیۆن خانوو و دوكان و بەشداربوو بڕاوە.
بەپێی راپۆرتەكان، زریانی هێڵین بە خێڕایی 225 كیلۆمەتر لە سەعاتێكدایە ویلایەتی فلۆریدای گرتووەتەوە و خێرای ئەو زریانە لە ویلایەتی جۆرجیا بۆ ١١٠ كیلۆمەتر لە سەعاتێكدا كەمبووەتەوە.

زریانی هێڵین بە یەكێك لە بەهێزترین زریانەكان لەقەڵەم دەدرێت كە چەند ویلایەتێكی ئەمریكای گرتووەتەوە و بووەتە هۆی رووخان و ژێرئاوكەوتنی هەزاران ماڵ و خانوو.

 

وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا لە بارەی رەوشی لوبنان راگەیەنراوێکی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوە لەگەڵ ڕۆن دێرمەر وەزیری کاروباری ستراتیژی ئیسرائیل کۆبووەتەوە و  پێی رایگەیاندووە، پەرەسەندنی زیاتری ململانێکان لە لوبنان تەنھا دەبێتە ھۆی ئەوەی کە گەڕانەوەی خەڵکی مەدەنی بۆ سەر ماڵ و حاڵی خۆیان لە ھەردوو دیوی سنوورەکانەوە قورستر دەکات.

ھاوکات، ماتیۆ میلەر وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، لە کۆبوونەوەی نێوان بلینکن و دێرمەر، تیشکخراوەتە سەر باسکردنی گرنگی گەیشتن بە ڕێککەوتن لەسەر ئاگربەستی ٢١ ڕۆژە لە سەرانسەری سنوری ئیسرائیل و لوبنان، کە پێشنیازێکی ئەمریکا و وڵاتانی ئەوروپا و عەرەبیە.
وتیشی، ھەر لەو دیدارەدا باس لە ھەوڵەکان کراوە بۆ گەیشتن بە ئاگربەست لە کەرتی غەززە.

سوپای ئیسرائیل لە راگەیەنراوێکدا ئاماژەی بەوەکردووە، سیستمی بەرگری وڵاتەکەیان لە جۆری ئارۆ سەھم، بەرپەچی سێ مووشەکی بالیستی داوەتەوە لە جۆری ئەرز- ئەرز، کە لە لایەن حوسیەکانی یەمەنەوە ئاڕاستەی تەلئەبیب کراوە.

راشیگەیاند، موشەکەکان ھەر لە ئاسمانەوە تەقێندراوەنەتەوە و ھیچ زیانێکی لێنەکەوتووەتەوە، بەڵام لە کاتی ھەڵدانی مووشەکەکان زەنگی ئاگادارکردنەوە لە ئیسرائیل لێدراوە، بەھۆیەوە زیاتر لە ١٥ کەس لە کاتی رۆیشتنیان بۆ حەشارگەکان بەھۆی شڵەژانیانەوە برینداربوون.

لە ماوەی سێ رۆژدا، ئەمە بۆ جاری دووەمە موشەکی بالیستی ئاڕاستەی تەلئەبیبی پایتەختی ئیسرائیل دەکرێت، رۆژی ٢٥ی مانگیش حزبوڵای لوبنان بۆ یەکەمینجار موشەکێکی بالستی لە جۆری قادر -١ رەوانەی ئیسرائیل کرد و بەھۆیەوە کەسێک برینداربوو.

فەیسەڵ بن فەرحان وەزیری دەرەوەی سعودیە لە میانەی کۆبوونەوەی وەزاری لە نیویۆرک بە ناونیشانی رەوشی غەززە و جێبەجێکردنی چارەسەری دوو دەوڵەتی وەک ڕێگایەک بۆ ئاشتییەکی دادپەروەرانە و ھەمەلایەنە رایگەیاند، بە ھەوڵەکانی وڵاتانی عەرەبی و ئەوروپی، ھاوپەیمانیەکیان پێکھێنانەوە بۆ دامەزراندنی دەوڵەتی فەڵەستین و چارەسەری دوو دەوڵەت لەنێوان فەڵەستین و ئیسرائیل.

وەزیری دەرەوەی سعودیە، ھەر لە کۆبوونەوەکەدا بانگھێشتی وڵاتانی دیکەشی کرد بۆ بەشداریکردن لە یەکەم کۆبوونەوەی ئەو ھاوپەیمانیەتیە کە بڕیارە لە ریازی پایەتەختی سعودیە بەڕێوەبچێت.

راشیگەیاند، جەنگی غەززە کارەساتێکی مرۆیی لێکەوتووەتەوە، وتیشی، ئیسرائیل بە بیانوی بەرگریکردن لەخۆی، ناکرێت پاساو بۆ کوشتنی دەیان ھەزار ھاووڵاتی مەدەنی بھێنێتەوە.

لە وتارەكەیدا لەبەردەم نەتەوە یەكگرتووەكان ناتانیاهۆ وتی، ئیسرائیل هەموو هەوڵێكدەدات بۆ ئەوەی ئێران نەبێتە خاوەنی چەكی ئەتۆمی و جەختیلەوەكردەوە، ئەگەر ئێران هێرشیان بكاتەسەر، ئەوانیش هێرشی دەكەنەسەر.

رونیشیكردەوە، تا ئەو بارمتانە لای حەماس ڕزگارنەكرێن، ئیسرائیل پشوو نادات، دووپاتیكردەوە، هیچ ڕۆڵێك بۆ حەماس لە غەززە قبوڵناكەن لە داهاتوودا.

رێکخراوی ھەنگاو بۆ مافەکانی مرۆڤ بڵاویکردەوە، محەممەد ڕەسوڵ پوور، ھاووڵاتیی کوردی تەمەن ٥٢ ساڵی خەڵکی شنۆ کە سەرەتای ھاوینی ئەمساڵ دەستبەسەرکرابوو، لە لایەن دەزگای دادوەریی کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە سزای دوو ساڵ زیندانیکردنی بەسەردا سەپێندرا.

وتیشی، سزاکە بە تۆمەتی ئەندامێتی و ھاوکاریکردن لە حزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران دەرکراوە و ئەوەش ھاتووە کە چالاکی دژ بە حکومەت ئەنجامداوە.

میدیاکانی ئیسرائیل بڵاویانکردەوە، سوپای وڵاتەکەیان ھێرشێکی وردیان کردووەتە سەر بارەگای ناوەندیی حزبوڵا لە باشوری لوبنان کە بارەگاکە دەکەوێتە ژێر بینایەکی نیشتەجێبوونەوە لە زەحیەی بەیروت.

ئاماژەیان بۆ ئەوەشکردووە، حەسەن نەسروڵا ئەمینداری گشتی حزبوڵا لە بۆردومانەکەدا کراوەتە ئامانج و بەھۆیەوە بریندار بووە، بەڵام حزبوڵا ھەواڵەکە رەتناکاتەوە و دەڵێت، لە شوێنێکی ئارامدایە.

بۆردومانەکەی ئیسرائیل بۆ سەر بارەگای سەرەکی حزبوڵا، دوای ئەوەھات کە بنیامین ناتانیاھۆ سەرۆک وەزیری ئیسرائیل لە نەتەوە یەکگرتووەکان بەڵێنیدا بەردەوام بێت لە بە ئامانجکردنی حزبوڵا.

ئیڤان جابرو وەزیری كۆچ و كۆچبەرانی عیراق رایگەیاند، لە كۆبوونەوەیەكدا كارمەندانی وەزارەتەكانی راسپاردووە ئامادەكاری بكەن بۆ پێشوازیكردن لە ئاوارەكانی لوبنان و دابینكردنی پێداویستییە گرنگەكان بۆیان، ئەگەر بێتو بەشێوەیەكی بەپەلە و بە ژمارەیەكی زۆر بگەنە وڵاتەكە.

هاوكات عەلی عەباس وتەبێژی وەزارەتەكە رایگەیاند، ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق زیاتر لە هەفتەیەكە پلانێكی پەسەندكردووە بۆ گەڕانەوەی ئەو عیراقییانەی لە لوبنانن ئەگەر پێویست بكات، وتیشی بەهۆی ئەو شەپۆلی ئاوارەبوونەی لە لوبنان دروستبووە، سەرۆك وەزیرانیش فەرمانی كردووە بۆ ئاسانكاری بۆیان، ئامادەكاری بۆ پێشوازیكردن لەو ئاوارانە كراوە.

عەلی عەباس وتیشی، لە چوارچێوەی ئامادەكارییەكاندا دەیانەوێت سود وەربگرن لە شاری زیارەتكاران لە پارێزگای كەربەلا بۆ پێشوازیكردن لە ئاوارەكان، كە توانای وەرگرتنی نزیكەی سێ هەزار كەسی هەیە، لەگەڵ سود وەرگرتن لە كەمپە كۆنەكان، دوای نۆژەنكردنەوەیان. 
عیراق ئامادەكاری دەكات بۆ پێشوازیكردن لە ئاوارەكانی لوبنان