"بەرزان محەمەد" بەڕێوەبەری گەشتوگوزاری سۆران بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، بەھۆی بڵاوبوونەوەی کۆرۆنا و جێبەجێکردنی قەدەغەی ھاتووچۆ لە نێوان شارەکانی ھەرێم و پارێزگاکانی عێراق ڕێژەی گەشتیاری کەمیکردووە.

بە پێی ئامارەکان بەراورد بە ساڵانی ڕابردوو ٩٠٪ ھاتنی گەشتیاران بۆ ناوچە گەشتیارییەکانی سۆران کەمیکردووە، ئەو گەشتیارانەشی لە سەیرانگاکان دەبینرێن، بەشێکی زۆری ھاووڵاتی عەرەبن، بەڵام ئەوانە نیشتەجێی ھەرێمی کوردستانن و لە ناوچەکانی خوارووی عێراق نەھاتوون.

رێکخراوی روونبین بۆ شەفافیەت لەپرۆسەکانی نەوت رایگەیاند، وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی ھەرێم پێشنیازی بۆ کۆمپانیا نەوتییەکان کردووە، لە مانگی ئاداری ٢٠٢١ ەوە دانەوەی شایستە دواخراوەکانیان بەپێی میکانیزمێکی نوێ دەبێت و گۆڕانکاری بەسەر ئەو میکانیزمەدا ھاتووە کە لە مانگی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ بەکۆمپانیاکانی نەوت راگەیەنراوە.

بەپێی میکانیزمە نوێکە کاتێک نرخی نەوت لەسەروو ٥٠ دۆلارەوە بێت کۆمپانیاکان رێژەی ٢٠% ئەو زیادەیە لە بری شایستە دواخراوەکانیان وەردەگرنەوە. بەپێی میکانیزمی پێشووش ئەوڕێژەیە ٥٠% بوو.

ھەروەھا لە رۆژی پێشکەشکردنی شایستەکانەوە لەلایەن کۆمپانیاکان بۆ حکومەت دوای ٦٠ رۆژ کۆمپانیا نەوتییەکان شایستەکانیان وەردەگرن، کە پێشتر ئەوماوەیە ٣٠ رۆژ بوو.

ھەر بەپێی میکانیزمە نوێیەکە، پێشتر کۆمپانیا نەوتییەکان ئەگەر پارەیەکیان لەلای حکومەت بووایە دەیانخستە بەر قەرزەکانیان، بەڵام ئێستا ئەوە رادەگیرێت.

ئالان حەمە سەعید وەزیری پەروەردەی ھەرێم رایگەیاند، لەکاتی کردنەوەی دەرگای خوێندنگاکان، رێکارەکانی خۆپارێزی بە تەواوی پەیڕەو دەکرێن و لەکاتی بوونی نیشانەی کۆرۆناش لە ھەر خوێندکارێکدا، پشکنین بۆ تەواوی ھاوپۆلەکانی دەکرێت. 

وەزیری پەروەردە داواشی لە کەسوکاری خوێندکاران کرد، لەکاتی ھەستکردن بە بوونی نیشانەکانی کۆرۆنا منداڵەکانیان نەنێرنەوە بۆ خوێندنگا و ئیدارەی خوێندنگاکانیان ئاگادار بکەنەوە.

لە ھەردوو کۆبوونەوەکەدا کە ئەمڕۆ (١٦ ئایاری ٢٠٢١)  بەڕێوەچوون، تاوتوێی چۆنییەتی پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی نێوان ھەرێمی کوردستان و کۆماری ئەرمینیا کرا. ھەروەھا بڕیاردرا تیمی ھاوبەش لەنێوان ھەرێمی کوردستان و وڵاتی ئەرمینیا دروست بکرێت بە مەبەستی گواستنەوەی ئەزمونی ئەرمینیا لەڕووی بە ئەلکترۆنیکردنی حکومەت و پەرەپێدانی تەکنەلۆژیای زانیاری.  

لەتەوەرێکی تری قسەکاندا، باسی پێکەوەبەستنی زانکۆ پۆلی تەکنیکییەکانی کوردستان و ئەرمینیا کرا بەمەبەستی ئەنجامدانی کاری ھاوبەشی زانستی. 

لە درێژەی سەردانەکەیدا بۆ ئەرمینیا، ھەر ئەمڕۆ جێگری سەرۆک وەزیران و شاندی یاوەری لەگەڵ شاندێکی یەکێتی کۆمپانیا پێشکەوتووەکانی بواری تەکنەلۆژیای زانیارییەکانی ئەرمینیا کۆبووەوە، پاش گفتوگۆی چڕ رێککەوتنێکی سەرەتایی کرا بۆ ئەوەی کۆمپانیاکانی ئەرمینیا بێنە ھەرێمی کوردستان و لە چوارچێوەی پڕۆژەیەکی بەرفراواندا منداڵ و نەوجەوانانی تەمەن ١٠_١٨ ساڵان فێری ئای تی و تەکنەلۆژیای زانیاری بکەن کە ئەمە پرۆگرامێکی تایبەتی کۆماری ئەرمینیایە.

سەردانەکەی قوباد تاڵەبانی بۆ کۆماری ئەرمینیا لەسەر بانگھێشتی فەرمی حکومەتی ئەرمینیایە و سێ رۆژ دەخایەنێت. لەم سەردانەدا ھەر یەکە لە دارا رەشید وەزیری پلاندان و ئومێد سەباح سەرۆکی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران یاوەری جێگری سەرۆک وەزیرانن.

لاھور شێخ جەنگی ھاوسەرۆکی یەکێتی خانەوادەی شەھید موحسین حاجی حسێن بەسەر دەکاتەوە، لەیەکەم رۆژی جەژندا لاھور شێخ جەنگی ھاوسەرۆکی یەکێتی خانەوادەی شەھید موحسین حاجی حسێن لە قەزای رواندز بەسەر کردەوە و پشتیوانی خۆی بۆ خێزانەکەی دەربڕی و رایگەیاند، منداڵەکانی شەھید موحسین وەک منداڵە سەیریان دەکەم،  شەھید موحسین  ئەو  پێشمەرگەیەی بەھۆی پەلامارێکی داعش بۆ سەر رەبیەیەکی لیوای ۱۱٦ی سۆرانی ھێزەکانی پێشمەرگە لە نێوان ھەردوو گوندی ئۆمەربل و بەلەگەی سەر بە قەزای کفری، شەھید بوو.

سەردانی بەغداد دەکات، مستەفا کازمیش بەڵێن دەدات لەم مانگەدا پشکی ھەرێم رەوانە بکات، شیروان میرزا ئەندامی لیژنەی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بە کوردسات نیوزی ئاشکرایکرد، حکومەتی ھەرێم پابەندبوونی بەرێکەوتنەکەی لەگەڵ حکومەتی عێراق دووپاتکردۆتەوە و بۆ ئەو مەبەستەش نوسراوێکی رەوانەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق و نوسراوێکی رەوانەی وەزارەتی دارایی عێراق کردووە، شیروان میرزا وتیشی، رێکەوتنی ھەرێم و عێراق باسی لە رادەستکردنی نەوت نەکردووە بەڵکو باسی لە رادەستکردنی داھاتی فرۆشی ٢٥٠ ھەزار بەرمیل نەوت کردووە و جەختیشیکردەوە لەوەی دوای جەژن وەفدێکی ھونەری حکومەتی ھەرێم بەمەبەستی جێبەجێکردنی رێکەوتنەکەیان لەگەڵ حکومەتی عێراق، سەردانی بەغداد دەکات، مستەفا کازمی سەرۆک وەزیرانی عێراق بەڵێن دەدات لەم مانگەدا پشکی ھەرێم رەوانە بکات.

ئەمڕۆ وەزیری پێشمەرگە سەردانی سەنگەرەکانی ھێزی پێشمەرگەی کرد لە باشیک و خازر و ڕایگەیاند کە لێکتێگەیشتنی باش لەگەڵ سوپای عێراق ھاتووەتە کایەوە.

شۆڕش ئیسماعیل وتیشی، ھێزی پێشمەرگە لە تەواوی ناوچەکان سەنگەرەکانیان بە ڕووی تیرۆریستان بەھێزە، ئامادەشن ھەمیشە بەرامبەر تیرۆریستان بجەنگن لە پێناو ئارامی و ئاسایشی ھەرێم و ناوچەکە و پاڵپشتی خۆمانیان بۆ دووپات دەکەینەوە بۆ بەھێزکردنی توانای سەربازی لۆجستی.

وەزیری پێشمەرگە لە کۆبوونەوەکەیدا لەگەڵ بەرپرسانی باڵای پێشمەرگە، ئاماژەی بەوەشدا: ئەو لێکتێگەیشتنەی لەگەڵ وەزارەتی بەرگری عێراق ھاتووەتە ئاراوە، جێی بایەخە و ھیوادارن ڕێککەوتنێکی گشتگیر لەو بارەیەوە بکرێت، کە زامنی پاراستنی سەقامگیریی ناوچەکە بێت.

نادر ڕۆستی وتەبێژی دەستەی گەشتوگوزاری ھەرێمی کوردستان، بە کوردسات نیوزی ڕایگەیاند، بەھۆی ڕێکارە تەندروستییەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی کۆرۆنا گەشتیاران سەردانی ھەولێر و دھۆکیان نەکردووە، ئەو جموجوڵە گەشتیارییەی کە ھەیە تەنھا لە سنووری سلێمانیە.

بە پێی ئامارەکانی بەڕێوەبەرایەتی گەشتوگوزاری سلێمانی، لە ڕۆژانی ڕابردوودا نزیکەی ٣٠ ھەزار گەشتیار سەردانی سلێمانیان کردووە.

 وەزارەتی پێشمەرگەی ھەرێم رایدەگەیەنێت، تیرۆریستانی داعش لە بۆشایی لەنێوان پێشمەرگەو سوپای عێراق، خۆیان رێکخستۆتەوەو  پەلامارە تیرۆریستییەکانیان زیادکردووە.

 

وەزارەتی پێشمەرگە  راگەیەنراوێکی سەبارەت بە پەلاماری تیرۆریستان بۆ سەر ھێزەکانی پێشمەرگە لە سنوری قەزای کفری  بڵاوکردەوەو رایگەیاند، لەماوەی رابردودا، لەئەنجامی بۆشایی ئەمنی لەنێوان سەنگەرەکانی ھێزی پێشمەرگە و سوپای عێراق چەند جارێک ھۆشدارییان داوە، چونکە تیرۆریستانی داعش توانیویانە خۆیان ڕێکبخەنەوەو لەئێستادا لەشێوەی گروپ و مەفرەزەی جۆراوجۆر دەرکەوتونەتەوە. بۆ سەلماندنی ئەو ڕاستیەش، ماوە ماوە کردەوەیەکی دڕندانەی تیرۆریستی ئەنجام دەدەن.

رونیشیکردۆتەوە، شەوی چوارشەممە تیرۆریستان پەلاماری سەنگەرێکی لیوای ١١٦ی ھێزی پێشمەرگەیان داوە،لەسنوری قەزای کفری و لەئەنجامی ئەو پەلامارە، پێشمەرگەیەک شەھیدبووە، پەلامارەکەش لەلایەن ھێزەکانی پێشمەرگەوە بەرپەرچ دراوەتەوە.

وەزارەتی پێشمەرگە جەخت لەوەش دەکاتەوە، ھێزی پێشمەرگە لەئاست ئەوکردەوانە بێدەنگ نابێت و لەکاتی خۆیدا وەڵامی توندی دەبێت، بەڵام بۆ رێگریکردن لەو رووداوانە و تێکشکاندنی تەواوەتی تیرۆریستان پێویستییان بە رێککەوتنێکی گشتگیر و ھەمەلایەن، لەگەڵ سوپای  عێراق ھەیە.

ماوەی زیاتر لە شەش مانگە داوای بودجەیەکی ١٠٩ ملیۆن دیناری لە حکومەتی ھەرێم کراوە بۆ چارەسەرکردنی گرفتی بڕانی ئاو لە وەرگری دووەمی پڕۆژەی ئاوی خواردنەوەی ھەڵەبجە لەسەر ڕووباری سیروان، بەڵام تا ئێستا جێبەجێ نەکراوە.

جێگری پارێزگاری ھەڵەبجەش ڕۆتینات بە ھۆکاری دواکەوتنی خەرجکردنی ئەو بودجەیە دەزانێت.

بە پێی ڕاگەیەنراوێکی لیژنەکانی پشکنینی بەڕێوەبەرایەتی گشتی گەشتوگوزاری سلێمانی، لە مانگی ڕەمەزاندا سەردانی ٩٠٠ خاوەن مۆڵەتی گەشتیاریان کردووە، لە کۆی بەسەرکردنەوەکاندا بەھۆی پابەندنەبوون بە مەرج و ڕێنماییەکان، ٢٥ شوێنی گەشتیاری داخراون، ٣٦ خاوەنکاریش پسوڵەی سەرپێچیان بۆ کراوە.

بەڕێوەبەرایەتی گشتی گەشتوگوزاری سلێمانی ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، لە سلێمانی ھەزار و ٤٠٠ موڵەتی کارکردنی گەشتیاری دراوە بە خاوەنکاران و لە ڕێگەی لیژنەکانی گەشتوگوزاریشەوە بە مەبەستی جێبەجێکردنی مەرج و ڕێنماییەکان بەسەر دەکرێنەوە.

"بەشدار حەسەن" سەرۆکی تیمی پارێزەرانی داکۆکیکار لە سزادراوانی بادینان ڕایگەیاند، سەبارەت بە دۆسیەی سزادراوانی بادینان کە بەھۆی پەیوەندیان لەگەڵ کونسوڵخانەکان بە ٦ ساڵ زیندانی سزادراون، لەگەڵ بەڕێوەبەری ئۆفیسی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان کۆبوونەتەوە، لە کۆبوونەوەکەدا گفتوگۆ لەسەر کۆمەلێک زانیاری ناڕاستکراوە، کە ماوەی چەند ڕۆژە دەسەڵات بڵاویدەکاتەوە، گوایە ھەموو دادوەرەکان ئیمزایان لەسەر بڕیارەکە کردووە.

ھەروەھا دەنگۆی ئەوەی دەستگیرکراوان لە قۆناغی لێکۆڵینەوەدا پارێزەرانیان بینیوە، ھەموو ئەو زانیاریانەیان بۆ ڕاستکردوونەتەوە و وردەکاریەکەیان تێگەیاندن کە ھەندێک لایەن و میدیا بە ئەنقەست دەیانەوێت ڕاستی ئەو کەیستە بشێوێنن.

سەرۆکی تیمی پارێزەران داکۆکیکار لە سزادراوانی بادینان ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد، ئەوە ھەنگاوێکی گرنگە نوێنەری ئۆفیسی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان ھاتوونەتە ئوفیسی پارێزەران و بەدواداچوون بۆ ڕاستییەکان دەکەن، ئەو بەرەو پێشچوونە دەریدەخات کەیسەکە بەلای ئەوان زۆر گرنگە، ھەبوونی ئەو گوشارە نێودەوڵەتیانەش بۆ ئێستا گرنگە و پێویستە دەسەڵات چیتر ڕای گشتی نەخەڵەتێنێت و ئەو ھەڵەیە ڕاست بکاتەوە، ئەگەر نا خراپ لەسەریان دەکەوێت.