عیراق
وەزارەتی كشتوكاڵی عیراق رایگەیاند، نزیكن لە گەیشتن بە خودبژێوی لە شەش جۆری بەروبومی خۆماڵیدا، لەوانە تەماتە و پەتاتە.
محەممەد خەزائی؛ وتەبێژی وەزارەتی كشتوكاڵی عیراق رایگەیاند، زۆرێك لە بەرهەمە كشتوكاڵییەكان لە وەرزی كشتوكاڵیی رابردوودا بەرهەمی زۆریان بەدەستهێناوە، كە ناویان ناوە وەرزی لوتكە، لەنێویاندا میوە، بەو پێیەی جگە لە پڕكردنەوەی پێداویستی ناوخۆ، چوار هەزار تۆنیش هەناردەی دەرەوە كراون.
وتیشی، عیراق نزیكە لە گەیشتن بە خودبژێوی لە شەش بەروبومی گرنگدا، لەوانە تەماتە و پەتاتە و خەیار و كاڵەك وشوتی و خورما و ئامادەكاریش دەكەن بۆ راگرتنی هاوردەكردنی ئەو بەرهەمانە لە وڵاتانی دەرەوە.
وتەبێژی وەزارەتی كشتوكاڵی عیراق ئاماژەی بەوەشكرد، زیاتر لە 70 هەزار تۆن بەروبوومی سەوزەش هەناردەكراوە، هەناردەی خورماش لە ساڵی 2024دا زیادیكردووە بۆ 730 هەزار تۆن دوای ئەوەی لە ساڵی 2023دا تەنها 650 هەزار تۆن بووە.
میدیا عیراقییەکان بڵاویان کردەوە ئەمڕۆ 31-1-2025 لەسەر رێگەی نەجەف-دیوانیە پاسێکی گواستنەوەی زیارەتکاران توشی روداوی هاتوچۆ بووە و بەهۆیەوە نۆ کەس گیانی لەدەست داوەو 37یش بریندارن کە 11یان برینیان سەختە.
سەرچاوە پزیشکییەکانی دیوانییە ئاماژەیان بەوەداوە، بەهۆی زۆری ژمارەی بریندارانەوە پێدەچێت ژمارەی گیان لەدەست دان بەرزبێتەوە.
بەپێی گێڕانەوەی میدیاکان؛ روداوەکە کاتێک رویداوە کاتێک پاسەکە بەرەو نەجەف رۆیشتووە، بەهۆی کارکردن لە ڕێگاکەدا شۆفێرەکە سەری لێتێکچووە و خۆی بە ئۆتۆمبێلێکی تردا کێشاوە کە بەرەو روی هاتووە.
لیژنەی دەسپاكی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق دەڵێت، هەوڵەكان سەركەتووبوون لە راگرتنی تۆڕی ئینتەرنێتی كۆمپانیای كۆڕەك تیلیكۆم.
بەپێی راگەیەندراوێكی لیژنەی دەسپاكی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق، بەهۆی نەدانی ئەو بڕە پارەیەی كە شایستەی دارایی حكومەتی عیراقە، خزمەتگوزارییەكانی ئینتەرنێتی كۆڕەك رادەگرێت.
وتیشی، سودانی داوای لێكردوون ئەو بابەتە بە خێرایی یەكلابكرێتەوە و پاڵپشتی راپۆرتەكانی لیژنەكەی كردووە و پێشتریش سزای كۆمپانیاكەیان داوە و پەیوەندییەكانیان بە هێڵەكانی ترەوە راگرتووە بەهۆی رادەستنەكردنی ئەو بڕە پارەیەی لە ئەستۆیدایە.
ئەوەش لەكاتێكدایە، لە ساڵی 2023 دەستەی راگەیاندن و پەیوەندییەكان چوار بڕیاری بەرامبەر كۆمپانیای كۆڕەك بۆ پەیوەندییەكان دەركرد، لەوانەش راگرتنی كڕین و فرۆشتنی سیمكارتی كۆمپانیاكە و راگرتنی پەیوەندیی تەلەفۆنی لەنێوان بەشداربووانی كۆمپانیاكە و كۆمپانیاكانی تری پەیوەندی.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق، ئەمڕۆ لە کۆشکی سەلام لە بەغداد، پێشوازیکرد لە ژمارەیەک منداڵی نوێنەرایەتی پارێزگاکانی عیراق لە پەرلەمانی منداڵانی عەرەب، کە بڕیارە لە 14 تا 23ی شوبات لە ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی بەڕێوەبچێت .
خانمی یەکەمی عیراق خۆشحاڵیی خۆی دەربڕی بە دیداری ئەو منداڵە ژیرانەی کە ئەوان نوێنەرایەتی عیراق دەکەن لە پەرلەمانی منداڵانی عەرەب.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد لە دیدارەکەدا ئاماژەیکرد، بە گرنگی بەشداریکردنی منداڵانی پارێزگاکانی عیراق لە پەرلەمانی منداڵانی عەرەب، بۆ پاڵاوتنی کەسایەتییەکانیان و پەرەپێدانی تواناکانیان و پاراستن و تێگەیشتن لە ماف و ئەرکەکانیان، روونیکردەوە کە ئەم ئەزموونە پێویستە بۆ خۆ ئامادەکردنی دروست بۆ ئەوەی منداڵ ژیانێکی بەرهەمدار لە کۆمەڵدا بژی و گیانی ئاشتی و شکۆمەندی و لێبوردەیی و ئازادی و یەکسانی و برایەتی لە ناویدا پەرە پێبدات.
خانمی یەکەمی عیراق ئاماژەی بەوەشکرد، ئەگەر بمانەوێت ئایندە بنیات بنێین، پێویستە گرنگی بە منداڵان بدەین و کەلتووری هاوڵاتیبوون و بەها دیموکراسیەکان لە نەوەکان بچێنین بۆ ئەوەی بتوانن چالاک بن لە داڕشتنی ئایندەی عیراقدا.
لە بەرانبەردا ئەندامانی دەستەی چاودێری منداڵان سوپاسی خانمی یەکەمی عیراقیان کرد بۆ گرنگیدان بەو بابەتە و پشتگیری و هاندانی بەردەوامی گەنجان و پەرۆشی بۆ پەرەپێدانی تواناکانیان.
رۆژی یەكشەممەی داهاتوو ئەنجومەنی نوێنەران بۆ دەنگدان بە هەمواری یاسای بودجە دادەنیشێت.
لە بڕگەی یەكەمی دانیشتنی داهاتووی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق كە بڕیارە یەكشەممەی داهاتوو بەڕێوەبچێت، دەنگدانە لەسەر هەمواری یاسای بودجەی گشتیی عیراق.
ئەوەش پاش ئەوە دێت، شەوی رابردوو، محەمەد شیاع سودانی لەگەڵ فراكسیۆنەكانی ئەنجومەنەكە كۆبووەوە و داوای كرد، دەنگ بە ئەو هەموارە بدرێت.
هەموارەكە تایبەتە بە مادەكانی 12 و 13ی یاساكە، كە تایبەتە بە كەرتی نەوتی هەرێمی كوردستان.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەكەمی عیراق لە كۆشكی سەلام لە بەغداد پێشوازی لە ژمارەیەك لە ئەندامانی تیمەكانی تایبەت بە هەڵدانەوەی گۆڕە بەكۆمەڵەكان كرد لە سەماوە بە سەرۆكایەتی دكتۆر هانی عەقابی جێگری وەزیری تەندروستی عیراق.
لەكۆبوونەوەیەكی فراواندا خانمی یەكەمی عیراق سوپاسی تیمەكانی كرد بۆ هەڵدانەوەی گۆڕە بەكۆمەڵەكان و هاوكاری لایەنە پەیوەندیدارەكان لەوەزارەتی تەندروستی و بەشی پزیشكی دادی و بەشی گۆڕەبەكۆمەڵەكان لە دامەزراوەی شەهیدان و كۆمیتەی نێودەوڵەتی بێسەروشوێنەكان.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد سوپاس و پێزانینی خۆی بەناوی كەسوكاری قوربانیانی ئەنفالەوە دەربڕی بۆ ئەو ماندووبوونەی كە كرێكاران لەهەڵكەندن و كردنەوەی گۆڕستانەكان و ئەنجامدانی تاقیكردنەوەكاندا كردوویانە و جەختی لەوە كردەوە كە بە هەوڵەكانیان چوونەتە ناو مێژووەوە.
لە بەرانبەردا جێگری وەزیری تەندروستی عیراق سوپاسی خانمی یەكەمی كرد و ئاماژەی بەوەشكرد، ئەم هەوڵانە تەنها دووپاتكردنەوەی یەكڕیزی و تەبایی گەلی عیراقە بە هەموو مەزهەب و نەتەوەكانەوە و هەروەها سوپاسگوزاری خۆی بۆ بایەخدانی خاتوو شاناز ئیبراهیم ئەحمەد بەم دۆسیەیە دەربڕی.
سەرۆکایەتی کۆمار لەبارەی دەستگیرکردنی پاسەوانێکی سەرۆک کۆمارەوە روونکردنەوەیەکی بڵاوکردەوە.
نووسینگەی سەرۆک کۆماری عیراق رایگەیاندووە، ئەمڕۆ پێنجشەممە، بەشێک لە دەزگاکانی راگەیاندن هەواڵی دەستگیرکردنی چالاک سەباح عومەریان بڵاوکردووەتەوە و ئاماژە بەوە کراوە کە سکرتێری تایبەتی سەرۆک کۆمارە .
ئاماژەی بەوەشکردووە، ناوبراو یەکێکە لە کارمەندانی پاراستنی سەرۆک کۆمار نەک سکرتێر، سەرۆکایەتی کۆماریش پێشتر لە 26ی تشرینی دووەمی 2024 راگەیەنراوێکی بڵاوکردبووەوە سەبارەت بەوەی ئەو کەسە بە ناوی سکرتێری سەرۆک کۆمارەوە چەند کارێکی ئەنجام داوە.
ئاماژەی بەوەشکردبوو، سەرۆک کۆمار روونیکردووەتەوە، کردەوەکانی ناوبراو تایبەتن بەخۆی و ئەوان لێی بەرپرس نین، بۆیە بڕیاریان داوە چالاک سەباح دەست لەکار بکێشێتەوە و هەموو رێوشوێنێکی یاسایی لە بەرامبەر بگیرێتە بەر.
سەرۆک وەزیرانی عیراق رایگەیاند، پێویستە ئەنجوومەنی نوێنەران ھەمواری یاسای بودجە بەبێ گۆڕانکاریی پەسەند بکات
محەمەد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرانی عیراق لەگەڵ سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەران و جێگرەکانی و سەرۆک فراکسیۆنەکانی ئەنجوومەنی نوێنەران کۆبووەتەوە و باسیان لە دوایین دەقی ھەموارکردنەوەی یاسای بودجەی گشتیی کردووە کە لەلایەن حکومەتەوە پێشکەش کراوە.
لە راگەیانراوی نووسینگەی سوداندا هاتووە، سەرۆک وەزیران جەختی کردووەتەوە لەسەر پابەندبوون بەو دەقەی تایبەتە بە پرسی چارەسەرکردنی تێچووی بەرھەمھێنانی بەرمیلێک نەوت و سودانی وتووشییەتی، پێویستە ئەنجوومەنی نوێنەران ھەمواری یاسای بودجە بەبێ گۆڕانکاریی پەسەند بکات.
ئەوەش لە کاتێکدایە، ئەو دەقەی تایبەتە بە تێچووی بەرهەمهێنانی نەوت، رۆژی پێنجشەممەی هەفتەی رابردوو، لە کۆبوونەوەی حکومەتدا پەسەند کرا و بۆ ئەنجومەنی نوێنەران نێردرا، کە دواتر لەوێش پشتڕاست کرایەوە و لیژنەی دارایی دەنگی لەسەر دا.
سەرۆك وەزیرانی عیراق داوا لە سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران و فراكسیۆنەكان دەكات هەمواری یاسای بودجە بە زوویی و بەبێ گۆڕانكاری پەسەند بكەن.
نوسینگەی رایگەیاندنی سەرۆك وەزیرانی عیراق لە راگەیەنراوێكدا بڵاویكردوە، شەوی رابردوو محەمەد شیاع سودانی لە كۆشكی حكومەت میوانداری سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران و جێگیرەكانی و سەرۆكی فراكسیۆنەكان كردووە، لە كۆبونەوەكەدا سودانی جەختیكردۆتەوە لەسەر گرنگیی پەسەندكردنی هەمواری یاسای بودجە بەبێ گۆڕانكاری وەك ئەوەی كە ئەنجومەنی وەزیران رەوانەی كردووە، بە تایبەت ئەو بڕگەی كە تایبەتە نەوتی هەرێم و بڕی 16 دۆلار بۆ تێچووی بەرهەمهێنان بەرمیلێك نەوت لە هەرێم دانراوە.
سودانی لە كۆبوونەوەكەدا داوای پشتیوانی لە ئەنجومەنی نوێنەران كردووە بۆ جێبەجێكردنی بەرنامەی حكومەت و هەنگاوەكانی بۆ تەواوكردنی پڕۆژە خزمەتگوزاری و ئابوورییەكان كە پەیوەندی ڕاستەوخۆیان بە ژیانی خەڵكەوە هەیە.
خانمی یەکەمی عیراق پێشوازی لە سەرۆکی کۆمەڵەی جادی لوبنان کرد و جەختی لەسەر گرنگی داڕشتنی ستراتیژێکی گشتگیر بۆ کەمکردنەوەی دیاردەی بڵاوبوونەوەی ماددەی سڕکەر کردەوە.
ئەمڕۆ چوارشەممە 29-1-2025 لە کۆشکی سەلام لە بەغداد شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق، پێشوازیکرد لە جۆزێف حەوات سەرۆکی کۆمەڵەی جادی لوبنان کە ''رێکخراوێکی گەنجانی دژ بە ماددەی سڕکەرە''، خانمی یەکەمی عیراق جەختیکردەوە، لەسەر پێویستی داڕشتنی ستراتیژێکی هەمەلایەنە بۆ سنووردارکردنی بڵاوبوونەوەی ماددەی سڕکەر، لە وڵاتانی ناوچەکە وەک بەڵایەک کە سنورەکان ناناسێت، هەروەها بنبڕکردنی کاریگەرییەکانی لەسەر شێواندنی تاک و کۆمەڵ.
لە دیدارەکەدا کە شلێر سەردار بەڕێوەبەری پرۆگرامی ڕێکخراوی منداڵپارێزی کوردستان و فاتیمە رازی بەڕێوەبەری نووسینگەی رێکخراوەکە لە بەغداد ئامادەیبوون، باس لە میکانیزمی هەماهەنگی و هاریکاری نێوان عیراق و لوبنان لە بواری بەرەنگاربوونەوەی ماددە سڕکەر کرا کە هەڕەشەیەکی گەورەیە بۆ سەر کۆمەڵ.
هاوکات شاناز ئیبراهیم ئەحمەد ئاماژەی بە کاریگەریی خراپی ماددەی هۆشبەر لە ژیانی تاک کرد، کە کاریگەری بۆ سەر هەموو کۆمەڵ دروست دەکات، ئەمەش ئاماژەیە بۆ گرنگی دەستپێکردنی هەڵمەتی هۆشیاری و پەروەردە بۆ هەموو تەمەنێک بەتایبەت منداڵان، سەبارەت بە دۆخی مرۆیی و ئابووری و کۆمەڵایەتی و تەندروستی و مەترسیی ئەمنی، هەروەها چۆنیەتی خۆپاراستن و چارەسەرکردن و بەهێزکردنی رۆڵی یاسا.
نوێنەری ڕێکخراوی منداڵپارێز لە کوردستان روونکردنەوەیەکی لەبارەی ئەو هەوڵانەی رێکخراوەکە باسکرد ، بەتایبەتی لە چوارچێوەی بەرنامەی پەرەپێدانی تواناکانی گەنجان و هۆشیارکردنەوەی خەڵک لە مەترسییەکانی مادەی سڕکەر.
هەر لە کۆبوونەوەکەدا باس لەو دەستپێشخەرییانە کرا کە بۆ رووبەرووبوونەوەی ئەم بەڵایە پێشکەش کران بە دامەزراندنی سەنتەری نوێ بۆ چارەسەری ئالوودەبوون و چاکسازی و ڕاهێنانی کادیران لە عێراق، هەروەها کردنەوەی یەکەم کتێبخانەی تایبەت بە توێژینەوەی زانستی لەسەر ئالوودەبوون بە سەرپەرشتی خانمی یەکەم.
لە بەرامبەردا جۆزێف حەوات ئاماژەی بەوەدا کە بەرەنگاربوونەوەی ماددەی سڕکەر پێویستی بەوەیە هەمووان پێکەوە کاربکەن بۆ ڕزگارکردنی کۆمەڵ لەم بەڵا مەترسیدارە، ئاماژەی بەوەشکرد، بە هەوڵ و بەرنامەکانی رێکخراوەکەی لە پەرەپێدانی هۆشیاری کۆمەڵ بۆ سنوردارکردنی دیاردەی بڵاوبوونەوەی ئەو ماددانە.
راوێژكاری ئاسایشی نیشتمانی عیراق دەڵێت، پێداگرن لەسەر بەكارنەهێنانی خاكی عیراق بۆ هێرشكردنەسەر وڵاتانی دراوسێ.
قاسم ئەعرەجی راوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی عیراق، لە پەراوێزی كۆبوونەوەی لیژنەی باڵای جێبەجێكردنی رێككەوتنی ئەمنی نێوان عیراق و ئێران رایگەیاند، حكومەتی عیراق پێداگرە لەسەر بەكارنهێنانی خاكی وڵاتەكەی بۆ هێرشكردنەسەر وڵاتانی دراوسێ.
وتیشی، پێویستە ئەو كێشە و ئاستەنگانەی لەبەردەم جێبەجێكردنی رێككەوتنی ئەمنی هەردوو وڵات هەن، چارەسەر بكرێن و كارەكانیش بۆ جێبەجێكردنی سەرجەم بڕگەكانی رێككەوتنەكە خێراتر بكرێن.
رۆژی 19-3- 2023، بە ئامادەبوونی قاسم ئەعرەجی راوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی عیراق و عەلی شەمخانی سكرتێری ئەو كاتەی ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانیی ئێران، لە بەغداد رێككەوتنی ئەمنیی نێوان هەردوو وڵات ئیمزاكرا و لیژنەیەكی باڵای ئەمنیش لەنێوان هەردوولا بۆ جێبەجێكردنی رێككەوتنەكە پێكهێنرا.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ چوارشەممە 29 ی کانوونی دووەمی 2025، سەردانی قاوەخانەی شابەندەری لە شەقامی موتەنەبی بەغدا کرد و سەرەخۆشی لە بنەماڵەی کۆچکردوو حاجی محەمەد ئەلخەشالی خاوەنی قاوەخانەکە کرد کە کەسایەتییەکی ناسراوی کۆمەڵایەتی و کەلەپووری بوو.
سەرۆک کۆمار ستایشی ڕۆڵی خوالێخۆشبووی کرد لە پاراستنی کەلەپووری بەغدادی پایتەخت، چونکە قاوەخانەکە جێگەیەکی کلتوری و ئەدەبی جیاواز بوو بۆ سەرجەم نەوەکان کە بایەخ بە دیمەنی کەلتوری و ئەدەبی و رۆشنبیری دەدەن.
د.لەتیف رەشید پێویستی پاراستنی ئەم شوێنەی دوپاتکردەوە کە یارمەتیدەرە بۆ بەدۆکیۆمێنتکردنی یادەوەری عێراقی و بەردەوامیدانی.
لای خۆیانەوە بنەماڵەی کۆچکردوو سوپاسگوزاری زۆریان بۆ سەردانەکەی سەرۆک کۆمار دەربڕی، وەک ئاماژەیەکی گرنگ بۆ رێزلێنان لە خوالێخۆشبوو و بەرزنرخاندنی رۆڵەکەی، هەروەک سوپاسی بەڕێزیانیان کرد بۆ پشتیوانی بەردەوامی بۆ دامەزراوە و چالاکییە ڕۆشنبیرییەکان.
وەزارەتی دارایی عیراق رایگەیاند، هیچ پەیوەندییەكیان بە دواكەوتنی موچەی موچەخۆرانی هەرێمی كوردستانەوە نییە.
وەزارەتی دارایی عیراق لە روونكردنەوەیەكدا وەڵامی لێدوانێكی رێباز حەملان بریكاری وەزارەتی دارایی عیراقی داوەتەوە و رایگەیاندوە، لێدوانەكانی لەبارەی دواكەوتنی موچە راست نییە. جەختیشكراوەتەوە لەوەش كردووەتەوە، وەزارەتەكەیان هاوشێوەی پارێزگاكانی تری عیراق مامەڵە لەگەڵ دۆسیەی موچەی موچەخۆرانی هەرێم دەكات و هیچ پەیوەندییان بە دواكەوتنی موچەوە نییە.
وەزارەتی دارایی راشیگەیاند، زیاتر لە ساڵێكە هەوڵ دەدەن بڕیاری دادگای فیدراڵی لەبارەی بە بانكیركردنی موچەی موچەخۆرانی هەرێم جێبەجێ بكەن، بەڵام تا ئێستا حكومەتی هەرێم هیچ داتایەكی لەوبارەیەوە نەداوەتە وەزارەتی دارایی عیراق. دەشڵێت، بە بانكیكردنی موچە بابەتێكی بنەڕەتییە بۆ جێبەجێكردنی بریارەكەی دادگای فیدراڵی لەبارەی موچەخۆرانی هەرێم .
هەروەها هۆكاری دواكەوتنی خەرجكردنی موچەی گەرێندەوە بۆ ئەوەی تا ئێستا حكومەتی هەرێم ناوی ئەو فەرمانبەرانەی لە لیستی موچە جیا نەكردوەتەوە كە خانەنشین دەبن، بۆ چارەسەری ئەو كێشەیەش وەزارەتیان تیمێكی ناردووە بۆ هەرێم و زیاتر لە 10 رۆژە لەگەڵ دارایی هەرێم كار لەسەر جیاكردنەوەی ناوی ئەو كەسانە دەكەن كە خانەنشین دەكرێن .
خانمی یەکەمی عیراق، لە بەغداد پێشوازیکرد لە د. محەمەد حەسان نوێنەری سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان و لێپرسراوی نوێنەرایەتی هاریکاری نەتەوە یەکگرتووەکان (یونامی) و جەختیکردەوە لە گرنگی هەوڵی زیاتر بۆ پاراستن و نۆژەنکردنەوەی ناوچە شوێنەواری و کەلەپورییەکان.
لە میانی دیدارەکەدا شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق داوای لە دەزگاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان کرد کە لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان کاربکەن بۆ پاڵپشتیکردنی ئەو دەستپێشخەریانەی کە دەگیرێتەبەر بۆ پاراستنی شوێنەوارەکان، هەروەها سندوقێک دابمەزرێنن بۆ پاڵپشتیکردنی کاری رێکخراوە کەلەپورییەکان بۆ پەرەپێدانی هاریکاری و هەماهەنگی لە رووبەڕووبوونەوەی ئاڵەنگارییەکان و دۆخی ژینگەیی کە زیان بە ناوچە شوێنەوارەکان دەگەیەنێت بە شێوەیەک کە کەلەپوری عیراق بپارێزێت.
خانمی یەکەمی عیراق ئاماژەیکرد بە گرنگی سود وەرگرتن لە شارەزایی نوێنەرایەتی نەتەوە یەکگرتووەکان لە بوارە مرۆییەکان، بەتایبەتی لە پرۆسەی هەڵدانەوەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان و مامەڵەکردن لەگەڵ روفاتی قوربانییەکان بە شێوەیەک کە لەگەڵ شکۆمەندییان بێتەوە، هەروەها دڵنیابوون لە بەڵگەنامەکردنی ئەو تاوانانە بۆ ئەوەی مرۆڤایەتی و دادپەروەری بێتەدی.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد بانگهێشتی نوێنەری ئەمینداری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق کرد بۆ ئەوەی سەردانی پارێزگای سلێمانی بکات و شوێنەوار و کەلپوری ئەوێ ببینێت لە بەرانبەردا محەمەد حەسان سوپاس و پێزانینی خۆی بانگهێشتنامە و ویستی دەربڕی و ئامادەیی خۆی نیشاندا و جەختیکردەوە لەسەر ویستی خۆی بۆئەوەی گەنجینەی کەلتووری شارەکانی عیراق زیاتر ببینێت.
هەر لە دیدارەکەدا باس لە پاڵپشتی و خەمخۆری منداڵان لە عیراق کرا، کە تیایدا شاناز ئیبراهیم ئەحمەد گرنگی رۆڵی نەتەوە یەکگرتووەکانی لە پەرەپێدان و پەروەردەکردنی منداڵان روونکردەوە، هەروەها بەردەوامبوونی هەوڵە هاوبەشەکان بۆ باشترکردنی ژیانیان و دابینکردنی ژینگەیەکی سەلامەت و سەقامگیر دوپاتکردەوە کە بنەمای بنیاتنانی ئایندەیەکی بەهێز و بەردەوامە بۆیان، داوای دەستپێکردنی بەرنامەی دەستپێشخەریی کرد کە ئامانج لێی گرنگیدانە بە پەروەردە و تەندروستی دەروونی و جەستەیی منداڵان، بەتایبەتی لەو ناوچانەی کە بەر پەلاماری تیرۆریستیی کەوتوون و کاریگەری زۆریان لەسەرە.
لای خۆیەوە نوێنەری نەتەوە یەکگرتووەکان ویستی خۆی نیشاندا بۆ کارکردن لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان بۆ پاراستنی شوێنەوار و دابینکردنی شارەزایی لە بواری هەڵکەندن و دۆزینەوەی گۆڕەکان، جگە لە هاریکاریکردن لە دۆسییە مرۆییەکان و تەواوکردنی ئەو پڕۆژە و بەرنامانەی کە گەشەسەندنی بەردەوام بەدەست دەهێنن بۆ دڵنیابوون لە داهاتوویەکی باشتر بۆ نەوەکانی داهاتوو.
وەزارەتی نەوتی عیراق رایگەیاند، تائێستا حكومەتی هەرێم هیچ بڕە نەوتێكی رادەستی كۆمپانیای سۆمۆ نەكردووە.
بەگوێرەی نوسراوێكی وەزارەتی نەوتی عیراق، كە سۆران عومەر ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق بڵاویكردووەتەوە، تاكو ئێستا حكومەتی هەرێم هیچ بڕە نەوتێكی رادەستی كۆمپانیای سۆمۆ نەكردووە.
وەزارەتی نەوتی عیراق ئاشكراشیكردووە، كۆمپانیای نەوتی باكوور، لەسەر دەستبەسەرداگرتنی ژمارەیەك كێڵگەی نەوتی، سكاڵای دژی وەزارەتی سامانە سروشتییەكانی هەرێم تۆمار كردووە.
ئەوەش لەكاتێكدایە، هەمواری یاسای بودجە تایبەت بە نەوتی هەرێمی كوردستان لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق خوێندنەوەی یەكەم و دووەمی بۆ كراوە، بەڵام هێشتا ناكۆكی سیاسی لەسەر هەموارەكە هەیە و تائێستا پەسەند نەكراوە. بەپێی رێككەوتن و لێكتێگەیشتنەكانی نێوان هەولێر و بەغداد، بڕیارە دوای پەسەندكردنی ئەو هەمواری یاسایە، كە تیایدا تێچووی بەرهەمهێنانی نەوت لە 6 دۆلارەوە بۆ 16 دۆلارەوە زیاد كراوە، حكومەتی هەرێم رادەستی كۆمپانیای سۆمۆ بكات.
ئەمڕۆ سێشەممە، ئەنجومەنی وەزیران نزیکەی 400 ملیار دیناری بۆ پاڵپشتیکردنی هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عیراق تەرخانکرد کە بڕیارە کۆتایی ئەمساڵ ئەنجام بدرێت.
فەرمانگەی ڕاگەیاندنی سەرۆک وەزیرانی عیراق بڵاویکردوەتەوە، ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیران لە دانیشتنی ئاسایی خۆیدا لە چوارچێوەی خشتەکانی خەمڵاندنەکانی بودجەی گشتی فیدراڵی بۆ ساڵی 2025 رەزامەندی دەربڕیوە، بۆ دابینکردنی پاڵپشتی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمان، ، بە بڕی 398 ملیار دینار بۆ تێچووی جێبەجێکردنی پڕۆسەکە.
بڕیارە کۆتایی ئەمساڵ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق بەڕێوەبچێت، هاوکات لەلایەن سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیرانەوە، کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی ئاگادارکردوەتەوەە ئامادەکارییەکان بۆ ئەو مەبەستەدەستپێبکەن، لەلایەکی دیکەشەوە وەزارەتی دارایی راسپرێدراوە بوجەی تەواو بۆ هەڵبژاردنەکان تەرخان بکات.