کوردستان
قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆک وەزیران پێشوازیکرد لە کریستیانە هۆمان، باڵیۆزی ئەڵمانیا لە عیراق و پێکەوە تاوتوێی چۆنییەتی بەهێزترکردنی پەیوەندییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و وڵاتی ئەڵمانیایان کرد.
لە بەشێکی کۆبوونەوەکەدا کە رۆژی سێشەممە (15/4/2025) بەڕێوەچوو، باس لە دۆخی ئابوری و پرۆسەی گەشەپێدانی هەرێم کرا، لەمبارەیەوە جێگری سەرۆک وەزیران روونیکردەوە حکومەتی هەرێم هەوڵ بۆ ئابورییەکی فرەسەرچاوە دەدات و لەم چوارچێوەیەشدا بە تایبەتی گرنگی بە گەشەپێدانی کەرتەکانی کشتوکاڵ و پیشەسازی خۆراک و گشتوکاڵ دەدات.
قوباد تاڵەبانی ئاماژەی بەوەشدا بە گرنگیدان بەم کەرتانە ژمارەیەکی بەرچاو هەلی کار بۆ هاووڵاتیان دابیندەکرێت و ئاسایشی خۆراکی هەرێم و عیراقیش پارێزراو دەبێت.
جێگری سەرۆک وەزیران سوپاسی حکومەتی ئەڵمانیاشی کرد کە لە ماوەکانی رابردوودا بە شێوەی جۆراوجۆر هاوکاری هەرێمی کوردستانی کردوە، بە تایبەتیش لە ناردنی راوێژکار و کەسانی پسپۆڕدا.
لە بەشێکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا باس لە دۆخی ئاسایش و سەقامگیری عێراق و ناوچەکە کرا، هەردوولا هاوڕابوون هێشتا تیرۆر هەڕەشەیەکی جدییە بۆسەر ئاسایشی ناوچەکە، لەمبارەیەوە باڵیۆزی ئەڵمانیا جەختی کردەوە هاوکارییەکانی وڵاتەکەی بۆ هەرێمی کوردستان لە پرسی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆردا بەردەوام دەبێت.
وەفدی باڵای یەكێتی و پارتی لە پیرمام كۆبوونەوە و ڕایانگەیاند، گفتوگۆیان لەبارەی هەنگاوەكانی پێكهێنانی حكومەت كردوە.
وەفدی دانوستانكاری یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان لە ڕاگەیەندراوێكی هاوبەشدا بڵاویانكردەوە، لە بارەگای مەكتەبی سیاسی پارتی لە پیرمام كۆبوونەوەیەكی دۆستانە و ئەرێنییان ئەنجامداوە و لە كۆبوونەوەكەدا گفتوگۆ لەبارەی هەنگاوەكانی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت كراوە و هەنگاوی ئەرێنی و بەرەوپێشچوونی باش هەبووە. لە ڕۆژانی داهاتووشدا كۆبوونەوەكان بەردەوام دەبن.
بەپێی راگەیەندراوێکی فەرمانگەی میدیا و زانیاریی حکومەتی هەرێمی کوردستان، سبەینێ چوارشەممە 16ـی نیسانی 2025 بەبۆنەی سەری ساڵی ئێزدییان لە سەرجەم دامودەزگاکانی هەرێمی کوردستان پشوی ڕەسمی دەبێت.
لە راگەیاندراوەکەدا هاتووە کە "رۆژی چوارشەممە، 16ی نیسانی 2025 بەپێی ساڵنامەی رەسمیی حکومەتی هەرێمی کوردستان، بەبۆنەی سەری ساڵی ئێزدییان، لە سەرجەم دامودەزگاکانی هەرێمی کوردستان پشووی رەسمی دەبێت".
هەروەها ئاماژە بەوەش کراوە کە "رۆژی پێنجشەممە، 17ی نیسانی 2025 دەوامی رەسمی دەستپێدەکاتەوە".
سەری ساڵی ئێزدییان، یەکێکە لە بۆنە ئایینییە گرنگەکانی پێکهاتەی ئێزدی لە کوردستان و هەموو ساڵێک وەک پشووی رەسمی لە هەرێمی کوردستان دەستنیشان دەکرێت.
ئەمڕۆ وەفدی باڵا دانوستانكاری یەكێتی و پارتی لە پیرمام كۆدەبنەوە ، لەسەر پێكهێنانی حكومەت و دابەشكردنی پۆستەكان.
پەیامنێری كوردسات نیوز رایگەیاند، ئەمڕۆ سەعات 11ی پێش نیوەڕۆ لە بارەگای مەكتەبی سیاسی پارتی لە پیرمام ، هەردوو وەفدی باڵای دانوستانكاری یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان كۆدەبنەوە، لە كۆبونەوەكەدا گفتوگۆ لەسەر پێكهێنانی كابینەی دەیەمی حكومەت و دابەشكردنی پۆستەكان دەكرێت.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد بەبۆنەی بە پارێزگابوونی هەڵەبجەوە پەیامێکی بڵاوکردەوە و رایدەگەیەنێت: ئەم بڕیارە دەبێت هەنگاوی پراکتیکی بەدوادابێت لە وەبەرهێنان لەژێرخانی ئابوری شارەکە.
دەقی پەیامەکەی شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق....
ئەمڕۆ ئەو رۆژە مێژووییەیە کە دەمێکە خەڵکی هەڵەبجە چاوەڕوانین. بە پەسەندکردنی ئەم یاسایە، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق هەنگاوێکی دادپەروەرانە و هۆشیاری نا لەرێی بەرەسمی ناساندنی هەڵەبجە وەک نۆزدەمین پارێزگای عێراق. ئەم بڕیارەش تەنیا ڕێوشوێنێکی کارگێڕی نییە، بەڵکو دانپێدانانێکی رەسمییە بە قوربانییەکانی خەڵکی هەڵەبجە و بەدیهێنانی ئەو دادپەروەرییەیە کە دەمێکە چاوەڕوانین.
هێشتا ئاسەواری ئەو هێرشەی ساڵی 1988 بەچەکی کیمیایی کرایە سەر هەڵەبجە ماوەتەوە، ئەمڕۆش سەرەتای وەرزێکی نوێیە، وەرزێک لەدانپێدانان و پابەندبون و داکۆکیکردن لەمافەکان و بەڵێنی دوارۆژێکی باشتر.
لەگەڵ هاتنی بەهاردا خەڵکی هەڵەبجە ئەم بڕیارە وەک سمبولی نوێبونەوە و هیوا دەبینن.
دەستخۆشی لەو پارلەمانتارە بەڕێزانە ئەکەم کە ناکۆکیە سیاسییەکانیان وەلاوە نا و لە شوێنە دروستەکەی مێژوو بوون، بەم بڕیارەیان رێزیان لەیادی قوربانیان و رزگاربوان نا و ئەمڕۆش بۆ دواجار دادپەروەری بەدیهات.
هەرچەند دانپێدانان تەنیا بەس نیە و دەبێ هەنگاوی پراکتیکی بەدوادابێت لە وەبەرهێنان لەژێرخانی ئابوری هەڵەبجە و پشتیوانی ڕۆڵەکانی و چاوەڕوانییەکانیان، لەگەڵ جێبەجێکردنی ئەو بەڵێنانەی کە کاتێکی زۆری بەسەردا تێپەڕیوە و هێشتا خەڵکەکەی لەچاوەڕوانیدان.
ئەرکی حکومەتی فیدڕاڵیە ئەوە بۆ هەڵەبجە مسۆگەر بکات کە قەرەبووی شایستە بەدەستبهێنێ تا دانیشتوانەکەی لەو ئاوەدانی و خۆشگوزەرانییەدا بژین کە ساڵانێکە لێی بێ بەشن.
بە خەڵکی هەڵەبجەش ئەڵێم: قوربانیدانتان لەبیر نەکرا و لەبیر ناکرێت. ئەمڕۆ هەموو عێراق لە کوردستانەوە بۆ باشور پشتیوانتانە و ڕێز لەرابردوو و قوربانیدانتان دەگرێت.
وەزارەتی پلاندانانی هەرێم روونكردنەوەیەكی لەبارەی داواكاری بژمێرەكان بڵاوكردەوە و رایگەیاند، داوایان لە وەزارەتی پلاندانانی عیراق كردووە بڕە بودجەیەكی تر بۆ بژمێرەكان تەرخان بكات.
وەزارەتی پلاندانانی هەرێمی كوردستان راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوە و تێیدا ئاماژەی بەوە كرد، داواكاری بژمێرەكانی سەرژمێری گشتی كە ژمارەیان 19 هەزار كەسە بۆ خەرجكردنی شایستەی دارایی زیاتر بۆیان رەوایە، بۆ ئەو مەبەستەش داوایان لە وەزارەتی پلاندانانی عیراق كردووە بڕە بودجەیەكی تر لە بەرانبەر ئەرك و ماندووبونی بژمێرەكان تەرخان بكات، هەروەها لەگەڵ وەزارەتەكە لە پەیوەندیدان تاكو بڕیارەكە دەدرێت و پارەكە جەرج دەكرێت.
سەبارەت بە داواكاری بژمێرەكانیش بۆ دامەزراندن، پلاندانانی هەرێم رایگەیاند، دامەزراندیان لە چوارچێوەی دەسەڵاتی وەزارەتەكەیان نییە، بەڵام لە حاڵەتی زیادكردنی بودجەی وەزارەتەكە و رەخساندنی دەرفەت لەلایەن عیراقەوە، بژمێرەكان دەتوانن لە كێبڕكێدابن بۆ دامەزراندن.
جەختیشیكردەوە، داواكاریەكانیان پشتگوێ نەخستووە و لە بەدواداچوونی بەردەوامدان بۆ ئەوەی بەزووترین كات سەرجەم شایستەكانی هەرێمیان پێبگات.
سەرۆكی هەرێم پیرۆزبایی بەپارێزگابوونی هەڵەبجە دەكات و هیواش دەخوازێت ئەو بڕیارە ببێتە سەرەتاییەك بۆ خزمەتكردنی زیاتری قوربانییان و خەڵكی شارەكە.
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە پاریسی پایتەختی فەرەنسا پەیامێكی بڵاوكردەوە و وتی، سوپاسی سەرجەم ئەو فراكسیۆنانە دەكات كە لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق دەنگیان بە بەپارێزگابونی هەڵەبجە داوە. هیواشی خواست بڕیارەكەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق ببێتە سەرەتایەك بۆ خزمەتكردنی زیاتر بە قوربانییان و خەڵكی شارەكە.
لە دوای دیاریکردنی پارێزگاری هەڵەبجە وەک 19هەمین پارێزگای عیراق کۆسرەت رەسوڵ عەلی پەیامێکی پیرۆزبایی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، بەهیوام بەهەمان رۆحیەتەوە، بە یەکگرتوویی و یەکگوتاری خەبات بکەین بۆ گەیشتن بەئاواتە بەدی نەهاتووەکانمان.
دەقی پەیامەکەی کۆسرەت رەسوڵ عەلی.....
بەبۆنەی پەسندکردنی یاسای بەپارێزگابوونی هەڵەبجە گەرمترین پیرۆزبایی ئاراستەی سەرجەم هەڵەبجەییە تێکۆشەرو قارەمانەکان، کەسوکاری شەهیدان و کیمیابارانکراوانی هەڵەبجە دەکەم.
ئەمڕۆ کە (37)هەمین ساڵیادی کارەساتی ئەنفالە، فراکسیۆنە کوردستانییەکان بەیەکگرتوویی و یەکدەنگی توانیان لەئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق یاسای بەپارێزگابوونی هەڵەبجە پەسند بکەن و مژدانە بدەنە هەڵەبجەییەکان، سوپاسی سەرجەم فراکسیۆنە کوردستانییەکان و سەرجەم هێزو لایەنە عێراقییەکان دەکەم کە پاڵپشت و پشتیوان بوون لە پەسندکردنی ئەم یاسایە.
دووبارە پیرۆزبایی خۆم لە خەڵکی تێکۆشەری پارێزگای هەڵەبجە دەکەم، بەهیوام بەهەمان رۆحیەتەوە، بە یەکگرتوویی و یەکگوتاری خەبات بکەین بۆ گەیشتن بەئاواتە بەدی نەهاتووەکانمان.
بەبۆنەی بە پارێزگابوونی هەڵەبجە وەک 19ەمین پارێزگای عیراق، قوباد تاڵەبانی پەیامێکی پیرۆزبایی بڵاوکردەوە و رایدەگەیەنێت: ئەمڕۆ رۆژێكی مێژووییە بۆ هەڵەبجە و هەڵەبجەییەكان
دەقی پەیامەکەی قوباد تاڵەبانی :
پیرۆزە لە هەڵەبجە و پیرۆزە لە کوردستان
ئەمڕۆ رۆژێکی مێژووییە بۆ هەڵەبجە و هەڵەبجەییەکان..
لە ئەمڕۆکەوە قۆناغێکی نوێ لە مێژووی شارەکەیان دەنووسنەوە.
دوای زیاتر لە دە ساڵ هەوڵی بەردەوامی حکومەتی هەرێم و لایەنە کوردستانییەکان بە هەموو فراکسیۆنەکانەوە، ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق پرۆژە یاسای بە پارێزگابوونی هەڵەبجەی پەسند کرد. لێرەوە سوپاسی سەرۆکایەتی ئەنجومەنی نوێنەران و هەموو ئەو پەرلەمانتارە بەڕێزانە دەکەم کە دەنگیان بە پڕۆژە یاساکە داوە. هەروەها سوپاسی تایبەتی فراکسیۆنی یەکێتی و هەموو فراکسیۆن و لایەنە کوردستانییەکانی دیکە دەکەم کە لە هیچ هەوڵێک درێخییان نەکرد بۆ ئەنجام گەیاندنی ئەم داواکارییەی خەڵکی هەڵەبجەی ئازیز.
بە پارێزگابوونی هەڵەبجە بۆ هەڵەبجەییەکان و دانیشتووانی ئەم پارێزگا نوێ و خنجیلانەیەی کوردستان و عێراق شیرینتر دەبێت ئەگەر بێتو لێرە بە دواوە هەموو لایەکمان پێکەوە کاربکەین بۆ خێراترکردنی پرۆسەی گەشەپێدانی هەڵەبجە. پێویستە حکومەتی هەرێم و نوێنەرەکانمان لە بەغدا پێکەوە هەماهەنگ و هاوکاربن بۆ ئەوەی بودجەی پێویست بۆ سەرپێخستن و گەشەپێدانی ئەم پارێزگایە نوێیەمان دابین بکەین.
لە دڵەوە پیرۆزبایی لە هەڵەبجەییەکان و هەموو خەڵکی کوردستان دەکەم و جارێکیتریش سوپاس بۆ هەموو ئەوانەی ماندووبوون لە بە پارێزگاکردنی هەڵەبجە.
بافڵ جەلال تاڵەبانی سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، پیرۆزبایی لە هەڵەبجە دەکات بەهۆی بون بە 19 هەمین پاریزگای عیراق و لە پەیامێکیشدا دەڵێت، " هەڵەبجەییە سەربەرزەکان شایەنی هەموو پاداشت و خزمەتکردنێکن، دڵنیاتان دەکەمەوە چۆن لە رابردوودا هەمیشە لەگەڵتان بووین، ئێستاش بە هەمان رۆحیەتەوە بەردەوام دەبین و پارێزگاری لە مافەکانتان دەکەین".
دەقی پەیامەکەی سەرۆکی یەکێتی
ئەمڕۆ رۆژێکی مێژووییە، منیش هێندەی هەڵەبجەییە سەربەرزەکان دڵخۆشم، چونکە گەیشتین بە یەکێک لەو ئامانجانەی چەند ساڵێکە هەوڵی بۆ دەدەین تاوەکو کەمێک لە ئازاری کەسوکارەکانی خۆمان کەم بکەینەوە.
لە دڵەوە سوپاس و پێزانینی بێپایانم ئاراستەی هەموو ئەو کەس و لایەنانە دەکەم کە هەوڵیان بۆ بەپارێزگاکردنی هەڵەبجە داوە و لە رابردوودا پەرۆشانە لە هەوڵدابوون بۆ سەرخستنی ئەم بڕیارە مێژووییە.
بەپارێزگاکردنی هەڵەبجە بەبیرمان دەهێنێتەوە کە هەموومان یەک چارەنووس و مێژووی هاوبەشی پڕ لە قوربانیدان و شانازیمان هەیە و ئومێدمان پێدەبەخشێت کە بە یەکگرتوویی و پێکەوەییمان دەتوانین خزمەتی زیاتری گەلەکەمان بکەین.
هەڵەبجەییە سەربەرزەکان شایەنی هەموو پاداشت و خزمەتکردنێکن، دڵنیاتان دەکەمەوە چۆن لە رابردوودا هەمیشە لەگەڵتان بووین، ئێستاش بە هەمان رۆحیەتەوە بەردەوام دەبین و پارێزگاری لە مافەکانتان دەکەین.
لای ئێمە هەڵەبجە هیوایە بۆ ئایندەمان، ئامۆژگاریی سەرۆک مام جەلالە کە هەرچیمان لەدەستبێت دەبێت بۆ هەڵەبجەی بکەین و بەپارێزگابوونیشی بەرپرسیارێتیمان زیاتر دەکات، ئێستا کاتی ئەوەیە بە دڵسۆزی و خەمخۆرییەوە وەک یەک تیم بە پرۆژە و کارکردن خزمەتی خەڵکی خۆشەویستی هەڵەبجە بکەین.
هەر شاد و سەربەرزبن
بافڵ جەلال تاڵەبانی
سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان
کەمێک پێش ئێستا بەکۆی دەنگ لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق، هەڵەبجە وەک 19 هەمین پاریزگای عیراق ناسێندرا.
لە دوابەدوای تەواوبوونی کۆنفڕانسە ناوچەییەکانی یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان و کۆکردنەوەی راو بۆچونی هەڤاڵانی یەکێتی، د. یوسف گۆران سکرتێری لیژنەی باڵای دووەمین دیداری یەکێتی رایگەیاند، دووەمین دیداری یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان لە رۆژی 23ـی نیسانی 2025 بە ئامادەبونی بافڵ جەلال تاڵەبانی سەرۆکی یەکێتی لە شاری سلێمانی ئەنجام دەدرێت.
بەپێی لێدوانی د. یوسف گۆران، کۆنفڕانسەکان لە نۆ ناوچەی جیاوازی کوردستان بەڕێوەچون و زیاتر لە 12هەزار هەڤاڵی یەکێتی تێیدا بەشداریان کردووە، دوای دەیان سەعات گفتوگۆی ورد، لیژنەی باڵای دیدار بە سەرۆکایەتی قوباد تاڵەبانی بڕیاری دا دیداری دووەمی یەکێتی وەک گەورەترین روداوی حیزبی و سیاسی لە کوردستان و عیراق بە ئامادەبونی میوانێکی زۆر و کەسایەتی کوردستانی و عیراقی بەڕێوە بچێت.
شایەنی باسە، ئەم دیدارە بڕیارە لە شاری سلێمانی ئەنجام بدرێت و بافڵ جەلال تاڵەبانی سەرۆکی یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان سەرپەرشتی دەکات.
شۆڕش ئیسماعیل وەزیری پێشمەرگەی حکومەتی هەرێمی کوردستان، لە ساڵیادی تاوانی ئەنفالدا پەیامێکی بڵاوکردوەتەوە و تێیدا هاتووە، "ئه‌نفال وه‌ك هه‌موو تاوانكارييه‌كانى ديكه‌ى مێژوو، کە بەرامبەر گەلەکەمان ئەنجام دراوە، بۆ شكاندنى ئيراده و قڕکردنی گه‌لى ئازاديخوازى كوردستان بوو".
دەقی پەیامەکە
"ئەنفال پرۆسەی کۆمەڵکوژی و سڕینەوەی گەلی کورد بوو، لە ساڵڕۆژی شاڵاوی بەدناوی ئه‌نفالی گه‌لی كوردستان، به‌وپه‌ڕى رێز و شكۆوه يادى ئه‌نفالی (182) هه‌زار هاووڵاتی بێتاوانى گەلەکەمان ده‌كه‌ينه‌وه و سه‌رى رێزو وەفا بۆ گيانى پاكیان داده‌نوێنين، كه بە دڕندانه‌ترين تاوانی مێژوو جينۆسايدكران لەلایەن رژێمی دیکتاتۆری بەعسی روخاو".
"ئه‌نفال وه‌ك هه‌موو تاوانكارييه‌كانى ديكه‌ى مێژوو، کە بەرانبەر گەلەکەمان ئەنجام دراوە، بۆ شكاندنى ئيراده و قڕکردنی گه‌لى ئازاديخوازى كوردستان بوو، دواجار بە یەکڕیزی و خۆڕاگری خەڵکی کوردستان و، بە سەرکردایەتی بەرەی کوردستانی توانرا کۆتایی بە زوڵـم و ستەمی رژێمی داگیرکەری بەعس بهێنرێت و ویست و ئیرادەی گەلەکەمان سەربکەوێت".
"درود بۆ رۆحی پاکی شەهیدان، سەربەرزی بۆ کەسوکاری شەهیدان".
شۆڕش ئیسماعیل
وەزیری پێشمەرگەی حکومەتی هەرێمی کوردستان
14ـی نیسانی 2025