کوردستان
پارتی دیموکراتی گەلان (ھەدەپە) رایگەیاند، نوێنەرانی ٤٠٠ رێکخراو و کەسایەتی و نوێنەرانی حیزبە سیاسییەکان و نزیکەی ٥٠ ھەزار کەس بەشداری کۆنگرەکە دەکەن، ھەروەھا ھەزار و ٥٠ ئەندامی کۆنگرەش مافی دەنگدانیان دەبێت. ھەروەھا، لە کۆنگرەکەدا ١٠٠ ئەندامی یەدەگ و ٥٠ جێگر و ھاوسەرۆکانی گشتی"ھەدەپە"ھەڵبژێردرێن.
ھەدەپە لە ١٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢ لە ئەنقەرە دامەزراوە و دوای دەستگیرکردنی ھاوسەرۆکانی پێشوو سەڵاحەدین دەمیرتاش و فیگەن یوکسەکداغ لە ساڵی ٢٠١٦ لە لایەن تورکیاوە، پەروین بوڵدان و مەتحەت سەنجار بوون بە ھاوسەرۆک.
فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە ھاوبەشەکان لە کەرکوک رایگەیاند، لە ئۆپەراسیۆنە بەردەوامەکانی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، ھێزەکانیان توانیویانە ١٧ تیرۆرست و ٦٠ داواکراو دەستگیر بکەن.
ئاماژەی بەوەشکرد، لە ئۆپەراسیۆنەکاندا ٧ شوێنی حەوانەوەی تیرۆریستانی داعشیان لەناوبرد و دەستیشیانگرتووە بەسەر ٧ کۆگای چەکدا، ھاوکات ٥٩ ئامێری تەقینەوە و ٢٤ موشەک و ٥٠ بۆمبی ھاوەن و چەندین جۆر تەقەمەنی تر دەستیان بەسەردا گیراوە.
رێکان کەمال، سەرۆکی لیژنە هاوبەشەکانی قائیمقامیەتی سلێمانی رایگەیاند، پێش نیوەڕۆی ئەمڕۆ لە کافتریای کەستانە لە سلێمانی غاز تەقیوەتەوە و دەستبەجێ تیمەکانی بەرگری شارستانی گەیشتونەتە شوێنی رووداوەکە و کۆنترۆڵیان کردووە.
سامان شێخ لەتیف، وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانیش بە کوردسات نیوزی راگەیاند، بەھۆی رووداوەکەوە هەشت کەس رەوانەی نەخۆشخانە کراون کە سیانیان کارمەندی بەرگری شارستانی بوون، وتیشی، ٦ لە بریندارەکان چارەسەریان بۆ کراوە و نەخۆشخانەیان جێھێشتووە، دوو بریندارەکەی دیکەش دوای وەرگرتنی چارەسەر نەخۆشخانە جێدەھێڵن.
مانگی ئایاری رابردوش، بەھۆی تەقینەوەی غاز لە کافتریایەک لە شەقامی سالمی سلێمانی، زیاتر لە ١٠ کەس برینداربوون و کافتریاکەش بە تەواوەتی رووخا.
رۆژی ٢٨ی مانگی رابردوو وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاوی ھەرێمی کوردستان، نزیکەی پێنج ھەزار ھەلی کاری بۆ دەرچووانی بەشەکانی کشتوکاڵ و ڤێتەرنەری ڕاگەیاند و ئەو دەرچووانەی لە کەرتی گشتییدا کار ناکەن، دەتوانن لە ئەمڕۆوە ناوی خۆیان بۆ دەستکەوتنی کار تۆمار بکەن.
بێگەرد تاڵەبانی، وەزیری کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو ڕایگەیاند، ئەو کەسانەی سەرپەرشتیی پڕۆژە کشتوکاڵییەکان دەکەن، مافی خانەنشینبوونیان دەبێت.
وتیشی، لە چوارچێوەی یاسای سەرپەشتیکردنی پڕۆژە کشتوکاڵییەکان، نزیکەی پێنج ھەزار ھەلی کار، بۆ ئەو دەرچووانەی بەشە کشتوکاڵییەکان و ڤێتەرنەری دەڕەخسێنن، کە لە کەرتی کەرتی گشتییدا کار ناکەن.
محەمەد جەلیل مەجید، بەڕێوەبەری گشتی رێگاوبان و ئاوەدانکردنەوە و نیشتەجێکردنی سلێمانی نوسراوێکی ئاڕاستەی قائیمقامیەتی چوارتاو و بەڕێوەبەرایەتی ھاتوچۆی سلێمانی کردوە سەبارەت بە کارکردن لە تونێلی پێشڕەودا.
ئاماژەی بەوەشکردوە، تونێلی پشڕەو بۆ ماوەی چوار رۆژ و لە رۆژانی (٤-٥-٦-٢٠٢٢/٧/٧) لە سەعات ھەشتی شەوەوە تا پێنجی بەیانی دادەخرێت.
دەشڵێت: ئامانج لە داخستنی تونێلی پێشڕەو جێبەجێکردنی پڕۆژەی دەرکردنی فیدەری (١١kv) لە وێستگەی مۆبایلی ھەواری شارەوە بۆ تونێلەکە.
بەرێوەبەرایەتی پۆلیسی سلێمانی دەستیگرکردنی سێ تۆمەتباری راگەیاند، کە بڕی پێنج سەد ھەزار دینار، لەگەڵ ٢٨ مۆبایلی گرانبەھا لە جۆرەکانی ، ئایفۆن و سامسۆنگ و ھواوی) یان دزیبو.
ئاماژەیان بەوەشکرد ، لەکاتی دەستگیرکردنیشیاندا ، توانرا دەستبگیرێت بەسەر بەشێک لەو کەلو پەلانەی کە پێشتر دزی بویان، ھەروەھا لێکۆڵینەوەکان لەگەڵیاندا بەردەوامە.
عەبدولرەحمان ساڵح رەشید بەڕێوەبەری گشتی بانکی ناوەندی ھەرێم لە سلێمانی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، دوای چەندین ساڵ لە پێشکەشکردنی خزمەت و تەواوبوونی ماوەی خزمەتی یاسایی، داوای خانەنشین بوونی کردووە.
وتیشی، پێشتر جارێکی دیکە داوای خانەنشینبوونی کردووە، بەڵام ماوەی خزمەتی یاسایی بۆ دوو ساڵ درێژکراوەتەوە و لە ئێستادا ئەو وادەیە کۆتایی ھاتووە.
عەبدولرەحمان ساڵح رەشید راشیگەیاند، "ماکوان جەمیل مستەفا" کە لە ئێستادا بەڕێوەبەری باجی خانوبەرەی ھەڵەبجەی شەھیدە بۆ شوێنەکەی دەستنیشانکراوە.
ئاماژەی بەوەشکردووە: رۆژی ١-٧-٢٠٢٢ ماوەی یاسایی تەواو دەبێت، کە ھاوکاتە لەگەڵ رۆژی لەدایکبوونی کە دەکاتە ١-٧-١٩٥٧.
عەبدولرەحمان ساڵح رەشید لە ساڵانی رابردوودا یەکێک بووە لە بەرێوەبەرە خزمەتگوزارەکانی حکومەتی ھەرێم و چەندین رێکاری دارایی و کارگێری بۆ خزمەتی ھاوڵاتیان پەیڕەو کردووە، بەھۆی خزمەتەکانیشیەوە حکومەتی ھەرێم دوو ساڵی تری وەک بەرێوەبەری گشتی بانکی ناوەندی ھەرێم لە سلێمانی بۆ درێژکردەوە، دوای تەواوبوونی ئەو ماوەیەش ئێستا داوای خانەنشین بوونی کردووە.
سەرچاوەیەک لە شارەوانی سنە رایگەیاند، ئەو شەش کەسەی ببوونە ژێر باڵەخانە رووخاوەکەی شاری سنەوە رزگار کراون، بەڵام بەھۆی مەترسی رووخانی بەشیکی دیکە لە بیناکە ماڵەکانی دەوروبەری چوڵکراون.
بە وتەی بەرپرسێکی مانگی سووری سنەش، بە ئامادەبوونی سێ گروپی تایبەت و سەگی زیندوو دۆزەرەوە توانیویانە ھەر شەش کەسەکە رزگار بکەن.
ئەمڕۆ باڵەخانەیەک لە شاری سنەی رۆژھەڵاتی کوردستان روخاو شەش کەس بوون بە ژێر داروپەردووی باڵەخانەکەوە.
عەمار خەڵەف جێگری پارێزگاری بانکی ناوەندی عێراق رایگەیاند، ئەو ھەوڵانەی ناوبەناو دەدرێن بۆ دابەزاندنی بەھای دۆلار، جگە لە سەرقاڵکردنی شەقام ھیچی تر نییە، چونکە ئەو بابەتە تەنھا لە دەسەڵاتی بانکی ناوەندیدایە نەک ئەنجومەنی نوێنەران و پەرلەمانتاران، بۆیە تا بانکی ناوەندی بڕیار لەسەر بەھای دۆلار نەدات، وەک خۆی دەمێنێتەوە و لە ئێستاشدا ناتوانن دەستکاری بەھاکەی بکەن، چونکە دەبێتە ھۆی داڕمانی ئابووری عێراق.
وتیشی، ئێستا یەدەگی دراوە بیانییەکان لە بانکی ناوەندی (٧٠) ملیار دۆلاری تێپەڕاندوە و پشبینی دەکەن تاکۆتایی ئەمساڵ بگاتە (٩٠) ملیار دۆلار ئەگەر بەھای نەوت لە بازاڕەکانی جیھان وەک ئێستا بە بەرزی بمێنێتەوە.
وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی حکومەتی ھەرێمی کوردستان لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوەکرد، ئەمڕۆ یەکشەمە رێکەوتی ٣ی ٧ی ٢٠٢٢، کۆبونەوەی نا ئاسایی ئەنجومەنی وەزارەت بەڕێوەچو، کە تایبەت بو بە گفتوگۆکردن دەربارەی کەیسی مامۆستایان د. کاوان ئیسماعیل ڕاگری کۆلێژی یاسا و د. ئیدریس حەمە خان مامۆستا لە کۆلێژی ئەندازیاری زانکۆی سەڵاحەدین– ھەولێر.
وەزارەتی خوێندنی باڵا جەختیکردەوە، کەیسی مامۆستایانی زانکۆی سەڵاحەدین - ھەولێر، کەیسی وەزارەتەکەیان و تاک بەتاکی مامۆستایانی کوردستانە، ھەروەھا ئەنجومەنی وەزارەت داوا لە ھەمو لایەنەکان دەکات کە ھاوکاری دادگا بن بۆ سەلامەتی پرۆسەی لێکۆڵینەوەکان تاوەکو بە بڕیارێکی دادپەروەرانە ماف بۆ مافخوراوان بگەڕێندرێتەوەو سەبوری کەسوکاری قوربانیان بدرێت.
راشیگەیاند، بۆ رێگەگرتن لە دووبارەبوونەوە و تەشەنەسەندنی ئەو رووداوانە وەزارەتی خوێندنی باڵا، لیژنەی پەروەردەیی و زانستی و یاسایی بۆ بەدواداچونی ڕەھەندە جیاجیاکانی ئەم ڕوداوە نەخوازراوە پێکھێناوە.
وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی دڵنیاییدا لەوەی ھەموو ھەوڵێک دەخەنەگەڕ لەپێناو پاراستنی ناوەندەکانی خوێندن و شکۆی مامۆستایان و ژینگەی خوێندن.
لە راگەیەندراوێکی قائیمقامییەتی سلێمانیدا ئاماژەبەوکراوە، لیژنەی باڵای ئەمنی پارێزگای سلێمانی لە دیوانی قائیمقامیەت کۆبووەوە و باس لە چۆنیەتی گرتنەبەری رێکارەکانی خۆپارێزی کرا بۆ رێگریکردن لە بڵاوبوونەوەی پەتای کۆلێرا و پەتای خوێنبەربوون، بۆ ئەوەی تەندروستی ھاوڵاتیانی شاری سلێمانی پارێزراوبێت و ھاوڵاتیان بتوانن بە بەبێ گرفت لە رۆژانی جەژندا قوربانیەکانیان ئەنجامبدەن.
لە بەشێکی تری کۆبونەوەکەدا ئاماژە بەو ھەنگاوانە کرا، کە پێویستە لە رۆژانی جەژن بگیرێنەبەر بەمەبەستی پێشوازی کردن لەو گەشتیارانەی کە چاوەڕوان دەکرێت بۆ بەسەربردنی کاتەکانیان روو لە شاری سلێمانی بکەن.
ھەر بۆیە لە کۆتایی کۆبوونەوەکە لیژنەکە بریاریدا بە:
یەکەم: سلێمانی بە رووی گەشتیاراندا کراوە دەبێت.
دووەم: کوشتارگاکانی سلێمانی لە رۆژانی جەژن بەردەوام کراوەدەبن، تاوەکو ھاوڵاتیانی شاری سلێمانی بتوانن قوربانیەکانیان لە کوشتارگاکان ئەنجام بدەن.
سێیەم: سەربرینی ئاژەڵەکان بەپێی رێنماییەکانی بەرێوەبەرایەتی ڤێتیرنەری سلێمانی دەبێت و ئاژەڵەکان پێش سەر برین پشکنینیان بۆ ئەنجام ئەدرێت و دوای سەربرینیش پشکنین بۆ گۆشتەکەی ئەنجام ئەدرێت.
چوارەم: فرۆشتن و سەربرینی ئاژەڵ لە کۆڵانەکان و سەرشەقامەکان و بناری گۆیژە قەدەغە دەبێت، و ھەرکەسێک ئەنجامی بدات رێکاری یاسای لەگەڵدا دەگیرێتە بەر.
پێنجەم: لیژنە ھاوبەشەکان بە ھاوکاری ھێزە ئەمنیەکان بەردەوام دەبن لە گەران و چاودێریکردن، تاوەکو سەرجەم بازار و دوکان و شوێنە گەشتیاریەکان پابەندی رێکارەکانی خۆپارێزی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆس و پەتا گوازراوەکان بکرێن.
وەزارەتی ناوخۆی ھەرێم ئاماری دەستبەسەرداگرتنی چەکی بێ مۆڵەتی لە ھەرێم بڵاوکردەوە و بە پێی ئامارەکە لە ماوەی رابردوودا، دەستیان گرتووە بەسەر دوو ھەزار و ٢٢٨ دەمانچە و ھەزار و ٨١١ چەکی جۆری کڵاشینکۆف و سێ ھەزار و ٢٢ تاپڕ و بادی، ھەروەک دەستیشگیراوە بەسەر ٢٦ ھەزارو ٥٢٣ فیشەکی تاپڕ و ٩ ھەزار و ٥٢٤ فیشەکی کڵاشینکۆف و ٧٤٨ فیشەکی دەمانچە.
ئەوەش لە کاتێکدایە دوای بڕیارەکەی سەرۆکایەتی حکومەتی ھەرێم بۆ رێگرتن لە بڵاوبونەوەی چەکی بێ مۆڵەت لە پارێزگاکان و ناوچە جیاجیاکانی ھەرێم، ھەڵمەتی دەستبەسەرداگرتنی چەکی بێ مۆڵەت و داخستنی شوێنەکانی چەک فرۆشتن دەستپێکردوە.
بە پێی ئامارێکی زانکۆی زانستە پزیشکییەکانی پارێزگای سنە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان، ژمارەی توشبووانی کۆلێرا گەیشتووەتە ٣٠ کەس، بەڵام تائێستا ھیچ حاڵەتێکی گیان لەدەستدان بە نەخۆشییەکە تۆمار نەکراوە.
لە بەشێکی تری ئامارەکەدا ھاتووە، لەو ژمارەیەی لە پارێزگای سنە وەک توشبووی کۆلێرا تۆمارکراوە، ٢٧ کەسیان لە مەریوان و یەک کەس لە سنە و کەسێک لە سەقز و کەسێکی تریش لە کامیاران تۆمارکراوە.
پارتی دیموکراتی گەلان"ھەدەپە"رایگەیاند، ئامادەکارییەکان بۆ سازکردنی پێنجەمین کۆنگرە تەواو بووە و رۆژی یەک شەممە ٣ی تەمموزی ٢٠٢٢ کۆنگرەکە لە ئەنقەرە سازدەکرێت.
راشیگەیاندوە، نوێنەرانی ٤٠٠ رێکخراو و کەسایەتی و نوێنەرانی حیزبە سیاسییەکان و نزیکەی ٥٠ ھەزار کەس بەشداری کۆنگرەکە دەکەن، ھەروەھا ھەزار و ٥٠ ئەندامی کۆنگرەش مافی دەنگدانیان دەبێت.
بڕیارە لە کۆنگرەکەدا ١٠٠ ئەندامی کاتی و ٥٠ جێگر و ھاوسەرۆکانی گشتی"ھەدەپە"ھەڵبژێردرێن.
"ھێمن ھەورامی"جێگری سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، ئەستەمە ھەڵبژاردن لە کاتی خۆیدا ئەنجام بدرێت و تا ئێستا لەسەر ئەو پرسە ھیچ لێکنزیکبونەوەیەک لە نێوان لایەنەکاندا نییە و عەیبەیەکی گەورەیە بۆ ھەموو حزبە سیاسییەکان و فراکسیۆنەکانیان کە نەتوانن ھەڵبژاردن لە وادەی خۆیدا بکرێت.
وتیشی، پێویستە کۆمیسیۆنی ھەڵبژاردن و راپرسی کارابکرێتەوە بۆ ئەوەی ئامادەکارییەکان بۆ ھەڵبژاردن بکات.
سەبارەت بە پرسی پێکھاتەکانیش رایگەیاند، دەبێت پێکھاتەکان خۆیان بڕیاربدەن نوێنەرایەتییەکانیان دیاریبکەن.
دەستەی وەبەرھێنانی ھەرێم رایگەیاند، لە رۆژی ١٧ی حوزەیرانەوە فۆرمی وەرگرتنی یەکەی نیشتەجێبون بۆ کرێنشینان و کەمدەرامەتان کاراکراوە، تائێستاش زیاتر لە ١٠٠ ھەزار کەس فۆرمەکەی پڕکردووەتەوە.
بە پێی راگەیەنراوەکە، ٢ی تەمموز دواوادەیە بۆ پڕکردنەوەی فۆرمەکە، بڕیارە رۆژی یەک شەممەش دەست بەجیاکردنەوەی فۆرمەکان بکرێت و ھەر پارێزگایەک فۆرمەکانی خۆی ئاڕاستە بکرێت.
ئەوەش لە کاتێکدایە حکومەتی ھەرێم بڕیاریداوە ٢٠ ھەزار یەکەی نیشتەجێبوون لە ھەرێمی کوردستان دروست بکرێت و بە قیستی درێژخایەن بدرێت بە کەمدەرامەتان و کرێنشینان.