رۆژهەڵاتی ناوەڕاست

یەكێتی ئەوروپا بە ئێرانی راگەیاند، تا كۆتایی هاوین نەگەیشتنە رێككەوتن لەسەر بەرنامە ئەتۆمییەكە ئەوا سەرجەم سزا نێودەوڵەتییەكانی بەسەردا دەسەپێنێت.

وەزارەتی دەرەوەی فەرەنسا رایگەیاند، لە كۆبونەوەی وەزیری دەرەوەی وڵاتەكە و وەزیری دەرەوەی بەریتانیا و ئەڵمانیا و لێپرسراوی سیاسەتی دەرەوەی یەكێتی ئەوروپا لەگەڵ عەباس عراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران جەختیان لەوەكردووەتەوە، تا كۆتایی هاوین چاوەڕێی تاران دەكەن بۆ گەیشتن بە رێككەوتن لەسەر بەرنامە ئەتۆمییەكە.

دەشڵێت، ئەگەر تا ئەو كاتە رێككەوتن لەسەر بەرنامە ئەتۆمییەكەی ئێران نەكرا سەرجەم سزا نێودەوڵەتییەكان بەسەر تاراندا دەسەپێننەوە.

پێگەی ئەكسیۆسی ئەمریكیش بڵاویكردەوە، ماركۆ رۆبیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا كۆتایی مانگی هەشتی داناوە بۆ ئێران بەمەبەستی گەیشتن بە رێككەوتن لەگەڵی.

راشیگەیاند، ئەگەر رێككەوتن لەگەڵ ئێران نەكرێت ئەوروپیەكان سزاكانی سەر ئێران لەلایەن ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی لە ساڵی 2015 سەپێنراوبوو چالاك دەكەنەوە.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا، لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا لەگەڵ ئەحمەد شەرع، سەرۆکی سوریا، هێرشەکانی ئیسرائیلی بۆ سەر ئەو وڵاتە بە "قبوڵنەکراو" وەسفکرد و جەختی لە بەردەوامیی پشتیوانییەکانی ئەنقەرە بۆ سوریا کردەوە.

بەپێی راگەیەندراوێکی فەرمانگەی پەیوەندییەکانی سەرۆکایەتیی کۆماری تورکیا، ئەردۆغان لە پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەدا رایگەیاندووە کە "شەڕەنگێزییەکانی" ئیسرائیل هەڕەشەن بۆ سەر هەموو ناوچەکە.

سەرۆک کۆماری تورکیا هەروەها خۆشحاڵیی وڵاتەکەی بە ئاگربەستەکەی پارێزگای سوەیدا دەربڕیوە و دووپاتیکردووەتەوە: "تورکیا وەک هەمیشە بەردەوام دەبێت لە پشتیوانیکردنی گەلی سوریا."

لەلایەن خۆیەوە، ئەحمەد شەرع سوپاسی هەڵوێست و پشتیوانییەکانی ئەردۆغانی کردووە لەپێناو "پاراستنی یەک گرتویی سیاسی، یەکپارچەیی خاک و سەروەریی سوریا."

ئەم پەیوەندییە تەلەفۆنییە دوای ئەوە دێت کە دوێنێ چوارشەممە، فڕۆکە جەنگییەکانی ئیسرائیل زنجیرەیەک هێرشیان کردە سەر دیمەشقی پایتەختی سوریا، و دواتریش ناتانیاهۆ رایگەیاند؛ کە "لە ئەنجامی ئەم چالاکییانەدا، ئاگربەست بەدیهات و هێزەکانی سوریا کشانەوە بۆ دیمەشق، وتیشی؛ ئەم ئاگربەستە بەهێز بەدیهاتووە، "نەک بە داواکاری، نەک بە پاڕانەوە، بەڵکو بەهێز. ئێمە ئاشتی بەهێز، ئارامی بەهێز، و ئاسایش بەهێز لە حەوت بەرەدا بەدیدەهێنین."

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

سەرەڕای راگەیاندنی ئاگربەست لە پارێزگای سوەیدای باشوری سوریا، چەکدارانی هۆزە بەدەوییەکان هێرشێکی نوێیان بۆ سەر گروپە چەکدارەکانی ناوچەکە دەستپێکردەوە و فەرماندەیەکی سەربازیی هۆزەکەش رایگەیاند، ئاگربەستەکە ئەوان ناگرێتەوە.

فەرماندەیەکی سەربازیی بەدەوییەکانی سوریا بە ئاژانسی رۆیتەرزی وتووە، ئاگربەستەکە تەنها هێزەکانی حکومەتی سوریا دەگرێتەوە نەک بەدەوییەکان. وتیشی، چەکدارانی هۆزەکان هەوڵدەدەن ئەو بەدەوییانە ئازاد بکەن کە لە رۆژانی رابردوودا لەلایەن گروپە چەکدارە ناوخۆییەکانەوە دەستبەسەرکراون.

هاوکات، کامێرای کەناڵی "عەرەبیە/حەدەس" دیمەنی هەڵهاتنی خێزانە بەدەوییەکانی لەدەست گروپە چەکدارەکان لە سوەیدا بڵاوکردەوە. ئەمەش دوای ئەوە دێت کە هێزەکانی ئاسایشی ناوخۆ و سوپای سوریا لە پارێزگاکە کشاونەتەوە و گروپە چەکدارە ناوخۆییەکان جێگەیان گرتوونەتەوە.

ئاژانسی هەواڵی فەرمیی سوریا (سانا) رایگەیاندووە، "گروپی دەرچوو لە یاسا" هێرشیان کردووەتە سەر گەڕەکی مەقوس لە شاری سوەیدا و پێشێلکارییان بەرامبەر هاوڵاتیانی مەدەنی ئەنجامداوە.

رۆژی چوارشەممە، وەزارەتی ناوخۆی سوریا گەیشتن بە ڕێککەوتنێکی 14 خاڵی بۆ ئاگربەست راگەیاندبوو. شێخ یوسف جەربوع، یەکێک لە سێ سەرکردە دیارەکەی دروزییەکان، پشتیوانی لە رێککەوتنەکە کرد، بەڵام شێخ حیکمەت هجیری، داوای "بەردەوامیی بەرگریی رەوا و بەردەوامیی شەڕی" کرد.

پارێزگای سوەیدا لە 13ـی تەمموزەوە گرژیی و ئاڵۆزیی بەخۆیەوە بینیوە، کە بەهۆی پێکدادانی نێوان گروپە چەکدارە ناوخۆییەکان و هۆزە بەدەوییەکانی لایەنگری حکومەتی سوریاوە سەریهەڵدا و بووە هۆی کوژران و برینداربوونی ژمارەیەک هاووڵاتیی مەدەنی و سەربازی.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل، رایگەیاند کە شێخ موەفەق تەریف، سەرۆکی رۆحیی تائیفەی موەحیدینی دروزی لە ئیسرائیل، داوای لە تەلئەبیب کردووە کە هاوکاریی دروزییەکانی سوریا بکات.

ناتانیاهۆ لە وتارێکی ڤیدیۆییدا رایگەیاند: "ئێمە سیاسەتێکی رونمان داڕشتووە، یەکەم: چەککردنی ناوچەکانی باشوری دیمەشق، لە بەرزاییەکانی جۆلانەوە تا ناوچەی جەبەل دروز. دووەم: پاراستنی برا دروزەکانمان لە جەبەل دروز."

وتیشی: "رژێمی دیمەشق هەردوو خاڵەکەی پێشێل کرد. سوپای ناردە باشوری دیمەشق، بۆ ئەو ناوچەیەی کە دەبوو چەکی لێنەبێت، و دەستی کرد بە کۆمەڵکوژیکردنی دروزییەکان. ئێمە بە هیچ شێوەیەک ئەمەمان قبوڵ نەدەکرد."

سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل جەختی کردەوە: "بۆیە، من رێنماییم دایە سوپای ئیسرائیل کە بە توندی بجوڵێت. هێزی ئاسمانی هێرشی کردە سەر سەربازان و زرێپۆشەکانی گواستنەوەی سەرباز. هەروەها ئامانجێکی دیکەم زیاد کرد کە هێرشکردنە سەر وەزارەتی بەرگری بوو لە دیمەشق."

نەتەنیاهو ئاماژەی بەوەشکرد کە "لە ئەنجامی ئەم چالاکییە چڕانەدا، ئاگربەستێک بەدیهات و هێزەکانی سوریا کشانەوە بۆ دیمەشق. ئەمە شتێکی گرنگە."

رونیشیکردەوە کە ئەم ئاگربەستە بەهێز بەدیهاتووە، "نەک بە داواکاری، نەک بە پاڕانەوە، بەڵکو بەهێز. ئێمە ئاشتی بەهێز، ئارامی بەهێز، و ئاسایش بەهێز لە حەوت بەرەدا بەدیدەهێنین."

لە درێژەی پەیامەکەیدا ناتانیاهۆ باسی لە پەیوەندییەکی شێخ موەفەق تەریف کرد و وتی: "شێخ موەفەق تەریف، سەرکردەی دروزییەکانی ئیسرائیل، پەیوەندی پێوەکردم و پێی وتم: 'لەکاتی کۆمەڵکوژیی هۆلۆکۆستدا، کاتێک ئێوەی جولەکە سەردەبڕدران، هاوارتان کرد و کەس بە هاناتانەوە نەهات. ئەمڕۆش ئێمەی دروزی سەردەبڕدرێین و هاوار بۆ دەوڵەتی ئیسرائیل دەکەین'."

لە کۆتاییدا ناتانیاهۆ وتی: "منیش وتم – ئەو راست دەکات... ئێمە جوڵەمان کردووە، و بەپێی پێویست بەردەوامیش دەبین لە جوڵەکردن."

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

وەزیری دەرەوەی ئەمریكا رایگەیاند، لەگەڵ لایەنە ناكۆكەكانی سوریا رێككەوتوون لەسەر چەند هەنگاوێك بۆ كۆتاییهێنان بە ئاڵۆزییەكانی سوەیدا و ئەمرۆش ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی لەبارەی سوریاوە كۆدەبێتەوە. 

ماركۆ رۆبیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا رایگەیاندووە، پێشكەوتنێكی باش هەیە لە چارەسەركردنی ئالۆزییەكان لە باشوری سوریا و لەگەڵ هەموو ئەو لایەنانەی بەشدارن لەشەرو پێكدادانەكاندا پەیوەندییدان كردوە و رێككەوتون لەسەر چەند هەنگاوێك بۆ كۆتاییهێنان بەو رەوشە مەترسیدارە، داواشیكرد هەموو لایەنەكان پابەند بەو بەڵێنانەی داویانە . 

لەلایەكی تریشەوە ئەمرۆ ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی سەبارەت بە بۆردومانەكانی ئیسرائیل بۆ سەر سوریا كۆدەبێتەوە  ، ئەوەش دوای ئەوەی حكومەتی دیمەشق داوای كرد كۆبونەوەیەكی بەپەلەی ئەنجومەنەكە رێكبخرێت و هێرشەكانی ئیسرائیل ئیدانە بكرێت و هێزەكانی ناچار بكرێن لە سوریا بكشێنەوە .


بەردەوامبە لە خوێندنەوە

سەرۆكی سوریا ئیسرائیل تۆمەتبار دەكات بەنانەوەی ئاشوب لە ناوخۆی سوریادا، دەشڵێت دروزەكان بەشێكن لە هاوڵاتیانی وڵاتەكەیان، پاراستنیشیان لە پێشینەی كارەكانیانە.

لە یەكەم لێدوانیدا لە دوای رووداوەكانی ئەم دواییەی وڵاتەكەی، ئەحمەد شەرع، سەرۆكی سوریا، لە وتارێكدا كە بەرەبەیانی ئەمڕۆ پێشكەشی كرد، ئیسرائیلی تۆمەتبار كرد بە دروستكردنی ئاشوب لە ناوخۆی سوریادا، ئاماژەی بەوەشكرد، ئەو ئاشوبە بۆتە هۆی ئەوەی رەوشی پارێزگاری سوەیدا بەرەو ئالۆزی بڕوات.

شەرع راشیگەیاند، ئەوان  هەر هەوڵێك رەتدەكەنەوە كە ئامانج لێی دروستكردنی دووبەرەكی بێت لە ناو ریزەكانیاندا، بۆیە بڕیاریاریانداوە هێزە ناوخۆییەكان و پیاوانی ئایینی دروز بەرپرسیارێتی پاراستنی ئاسایش لە سوەیدا بگرنە ئەستۆ.

سەرۆك كۆماری سووریا وتیشی، ئێستا لەبەردەم دوو بژاردەدان، یان رووبەڕووی ئیسرائیل ببنەوە، یان چاكسازی لە بەرەی ناوخۆیاندا بكەن.

ئاماژەی بەوەشكرد، ئەوان لە شەڕ ناترسن، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا بەرژەوەندی سورییەكان لە پێشترە و نایانەوێت وڵاتەكە بەرەو شەڕێكی دیكەی ناوخۆی بەرنەوە.

وتیشی، لێپرسینەوە لەو كەسانە دەكەن كە سەرپێچییان لە دژی گەلی دروزەكانان كردووە و سوكایەتییان پێكردوون، نێوەندگیریی ئەمریكا، عەرەبی و توركیا نەبوایە ناوچەكە بەرەوە چارەنووسێكی نادیار دەرۆیشت.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

عەباس عراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران، لە پەیامێکی تایبەت لە سۆشیال میدیا لەسەر دۆخی سوریا دوا بۆچوونەکانی خۆی دەربڕیوە و دەڵێت؛ روداوەکانی ئێستای سوریا چاوەڕوانکراو بووە و ئیدانەی ئیسرائیل دەکات بۆ هێرشەکانی.

عراقچی لە پەیامەکەیدا ئاماژەی بەوە کرد کە روداوەکانی ئێستای سوریا “بە تەواوی پێشبینیکراو بوو” و پرسیاری لەسەر “پایتەختی داهاتوو” کردووە و دەڵێت؛ شوێنی داهاتوو و پایتەختی داهاتوو کوێیە؟

وەزیری دەرەوەی ئێران لە بەردەوامی پەیامەکەیدا رەخنەی توندی لە ئیسرائیل گرتووە و دەڵێت: ئیسرائیل هیچ سنوورێک ناناسێت و تەنیا یەک زمان تێدەگات.”

عراقچی جەختی لەسەر پێویستی یەکگرتنی جیهان کردەوە و وتی: “بۆ کۆتاییهێنان بەم دەستدرێژییە شێتانەیە دەبێت جیهان بە ناوچەکەشەوە یەکبگرن.”

وەزیری دەرەوەی کۆماری ئیسلامی ئێران رایگەیاند کە ئێران پشتیوانی لە سەروەری و یەکپارچەیی خاکی سوریا دەکات و تەکیدی لەسەر ئەوە کردووە کە “هەمیشە لە تەنیشت گەلی سوریا دەوەستێت.”

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

سەرۆکایەتی رۆحانی دروزەکان داوای لە چەکدارەکانی سەر بەو پێکهاتەیە کردووە بەردەوام بن لە بەرەنگاربوونەوە، دوای ئەوەی جەختی لەسەر کردەوە هیچ رێککەوتن و دانوستاندنێکیان لەگەڵ هێزەکانی سەر بە حکومەتی سوریا نییە.

سەرۆکایەتی رۆحانی دروزەکان چوارشەممە پەیامێکی لەبارەی روداوەکانی چەند ڕۆژی رابردووی پارێزگای سوەیدا بڵاوکردەوە، کە زۆرینەی دانیشتووانەکەی دروزن.

بانگەواز بۆ بەردەوامبوون:

سەرۆکایەتی رۆحانی دروزەکان داوای لە شوێنکەوتووانی ئەو پێکهاتەیە کردووە بەردەوام بن لە روبەروبوونەوەی ئەو گروپانەی بە "تیرۆریست و تاوانکار" ناوی بردوون و دەڵێت: هاتوون بۆ لە ناوبردنی دروزەکان و سڕینەوەیان بە یەکجاری. 

لە پەیامەکەدا هاتووە: "ئێمە لە سەرۆکایەتی رۆحانییەوە جەخت لە پێویستی بەردەوامبوون لەسەر بەرگریی رەوا و بەردەوامبوون لە شەڕکردن دەکەینەوە، تاوەکو رزگارکردنی تەواوی خاکی پارێزگاکەمان لەم گرووپانە، بەبێ هیچ مەرج و بەربەستێک."

پێکدادان لە سوەیدا

لە 13ـی مانگەوە شەڕ و پێکدادان لە نێوان هێزەکانی سەر بە حکومەتی سوریا و چەکدارانی دروز لە پارێزگای سوەیدای باشووری ئەو وڵاتە دەستی پێکردووە و زیاتر لە 300 کەس لە هەردوولا کوژراون.

سەرۆکایەتی رۆحانی دروزەکان داوای لەو گرووپە چەکدارانە کردووە کە لە سوەیدا ماون چەک دابنێن و خۆیان رادەستی چەکدارەکانی سەر بە دروزەکان بکەن. هاتووە: "هەرکەسێک چەکەکەی دابنێت، لە ئەستۆی ئێمەدایە و نابێت سووکایەتی پێبکرێت."

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

نێردەی تایبەتی ئەمەریکا بۆ کاروباری رۆژهەڵاتی ناوەڕاست سەرکۆنەی گرژییەکانی سوریا دەکات و داوا لە هەموو لایەنەکان دەکات دەست بە گفتوگۆیەکی بەرهەمدار بکەن بۆ گەیشتن بە ئاشتییەکی هەمیشەیی.

تۆم باراک، نێردەی تایبەتی ئەمەریکا بۆ کاروباری رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ئەمڕۆ 16ی تەمموزی 2025، لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی ئێکس نووسیویەتی: “ئێمە بە شێوەیەکی ئاشکرا هەمو توندوتیژییەک دژی دانیشتووانی سوەیدا سەرکۆنە دەکەین. ئەوە بە هیچ شێوەیەک گفتوگۆی لەبارەوە ناکرێت.”

هەروەها جەختی کردووەتەوە کە هەموو لایەنەکان دەبێت لە توندوتیژی دوور بکەونەوە و دەست بە گفتوگۆیەکی بەرهەمدار بکەن کە بەرەو ئاشتییەکی هەمیشەیی بیانبات، هەروەها ئاماژەی داوە هەموو تاوانبارێک دەبێت لێپرسینەوەیان لەگەڵ بکرێت.

لە رۆژی یەکشەممەوە، شەڕ لە نێوان هێزی دروزەکان و بەدەوییەکان(دەشتەکیەکان) لە پارێزگای سوەیدای سوریا سەریهەڵداوە و هێشتاش کۆنترۆڵ نەکراوە. پارێزگای سوەیدا گەورەترین مەڵبەندی پێکهاتەی ئاینیی دروزەکانە کە ژمارەیان نزیکەی 700 هەزار کەس دەبێت.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

مەزڵوم کۆبانێ فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکانی هەسەدە لە ئێکس پەیامێکی لەسەر گرژییەکانی سوریا بڵاوکردەوە و نووسیوێتی؛ پرسی گەلی دروز پرسێکی نیشتیمانییە.

لە پەیامەکەیدا هاتووە؛ داواکاریمان لە خەڵکی سوەیدا پێگەیشتووە بۆ دابینکردنی رێڕەوی ئاسایش بۆ هاوڵاتیان و راگرتنی ئەو هێرشانەی کە تیایدا ئەوان بە ئامانج گیراون.

تیایدا هاتووە؛ کوشتنی ژن و منداڵان و سوکایەتی بە بەها ئایینییەکان تاوانێکە لە دژی مرۆڤایەتی و بەهاکانی سوریا. پێویستە ئەم کردەوە توندوتیژییانە یەکسەر رابگیردرێن و بەرپرسیارانی بخرێنە ژێر لێپرسینەوە.

ئاماژە بەوەشدراوە؛ دوای 14 ساڵ جەنگ، کاتی راگرتنی لێشاوی خوێن هاتووە. سوریا بە تۆڵەسەندنەوە هەڵناستێتەوە، بەڵکو بە گفتوگۆ و رەوشتی عەقڵانە.

مەزڵوم کۆبانێ، فەرماندەی هێزە چەکدارەکانی هەسەدە ئاماژەی بەوەداوە؛ کێشەی هاووڵاتیانی دروز کێشەیەکی نیشتیمانییە و چارەسەرکردنی دەبێت بە شێوەیەکی دەستوری بێت و لە رێگای گفتوگۆوە بێت. 
وردەکاری سەرهەڵدانی شەڕەکە:

هێزە دەشتەکییەکان گەنجێکی دروز دەڕفێنن، شەڕ لە سوەیدا بەرپادەبێت، گەنجە دروزەکە ناوی فەزڵوڵڵا دەوارە، رۆژی شەممە لەسەر رێگەی دیمەشق - سوەیدا، رفێنراوە و پارەو ئۆتۆمبێلەکەی لێسەندراوە.
بە پێی لێدوانی بەڕێوەبەری بەڕێوەبەرایەتیی راگەیاندنی سوەیدا، گەنجەکە بۆ ماوەی کاتژمێرێک دەستبەسەر بووە و سوکایەتی پێکراوە و دواتر ئازادکراوە. 
ئەم روداوە بووە هۆی توڕەبونی کۆمەڵگەی دروز، کە لە بەرامبەردا هەوڵی دەستگیرکردن و رفاندنی ئەندامانی هێزە دەشتەکییەکانیان داوە.

لە ئەنجامی ئەم تەنگژانەدا، شەڕ لە نێوان هەردوو لایەن سەریهەڵداوە و تا دێت شەڕەکە فراوانتر دەبێت. 

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
روداوەکانی سویدە کە بە خێرایی دەچنە پێشەوە، وەرچەرخانێکی نوێی بەخۆیەوە بینیوە، هێزەکانی ئیسرائیل هێرشەکانیان بۆ سەر هێزە ئەمنییەکانی سوریا پەرەپێداوە بۆ پشتیوانیکردن لە کۆمەڵگەی دروزەکان و لە دواهەمین لێدوانیشیدا یسرائیل کاتز، وەزیری بەرگری ئیسرائیل، لە ئێکس نووسیوێتی: پەیامەکانی هۆشداری بۆ دیمەشق کۆتاییان پێهات و دەست دەکەین بە هێرشکردن.

کەمێک پێش ئێستا فڕۆکە جەنگیەکانی ئیسرائیل هێرشێکی چڕیان بۆ سەر دیمەشقی پایتەختی سوریا دەستپێکرد و تیایدا وەزارەتی بەرگری سوریا و کۆشکی سەرۆکایەتی و بارەگای ئەرکانی گشتی ان لە دیمەشق کردە ئامانج.

میدیاکانی ئیسرائیل لە زمانی سوپای وڵاتەکەوە رایانگەیاند: لە شەوی ڕابردووەوە هێرشمان کردووەتە سەر 160ئامانجی رژێمی سوریا کە زۆربەیان لە ناوچەی سویدەدان. 

کەناڵی 12ی ئیسرائیل لە زاری سەرچاوەیەکی ئەمنییەوە بڵاویکردەوە، "ئامانجی هەڵمەتەکانی دیمەشق کۆشکی سەرۆکایەتی و بینای ئەرکانی گشتی سوریا بووە".

ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز لە زاری دوو سەرچاوەی ئەمنییەوە رایگەیاندووە، دوای هێرشێکی نوێی ئیسرائیل بۆ سەر وەزارەتی بەرگری و هێزە ئەمنییەکان لە سوریا، کوژراو و بریندار هەبووە.

وردەکاری سەرهەڵدانی شەڕەکە:

هێزە دەشتەکییەکان گەنجێکی دروز دەڕفێنن، شەڕ لە سوەیدا بەرپادەبێت،
گەنجە دروزەکە ناوی فەزڵوڵڵا دەوارە، رۆژی شەممە لەسەر رێگەی دیمەشق - سوەیدا، رفێنراوە و پارەو ئۆتۆمبێلەکەی لێسەندراوە.
بە پێی لێدوانی بەڕێوەبەری بەڕێوەبەرایەتیی راگەیاندنی سوەیدا، گەنجەکە بۆ ماوەی کاتژمێرێک دەستبەسەر بووە و سوکایەتی پێکراوە و دواتر ئازادکراوە. 
ئەم روداوە بووە هۆی توڕەبونی کۆمەڵگەی دروز، کە لە بەرامبەردا هەوڵی دەستگیرکردن و رفاندنی ئەندامانی هێزە دەشتەکییەکانیان داوە.

لە ئەنجامی ئەم تەنگژانەدا، شەڕ لە نێوان هەردوو لایەن سەریهەڵداوە و تا دێت شەڕەکە فراوانتر دەبێت. 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

كۆبونەوەی دەم پارتی و وەزیری دادی توركیا بۆ تاوتوێكردنی قۆناغەكانی پڕۆسەی چارەسەریی پرسی كورد بەڕێوچو و بڕیارە دەم پارتی دوای كۆبونەوەكە لەگەڵ ژمارەیەك پارتی سیسای توركیا كۆببێتەوە.

پەروین بوڵدان و مەتحەد سانجار و فایەق ئوزگور وەفدی ئیمرالی پارتی یەكسانی و دیموكراسی گەلان -دەم پارتی- لەگەڵ یەڵماز تونج، وەزیری دادی توركیا لەسەر پرسی رەوشی زیندانیانی سیاسی و دڵنیایی یاسایی بۆ قۆناغەكانی پڕۆسەی چارەسەریی دوای لەناوبردنی چەك لە لایەن پەكەكەوە.

ئاژانسی مێژۆپۆتامیا بڵاویكردەوەتەوە، لەو كۆبونەوەكەدا دوو پرسی سەرەكیی تاوتوێ كراون و وەفدی دەم پارتیش دوای كۆبونەوەی لەگەڵ وەزیری داد لەگەڵ پارتی بزوتنەوەی نەتەوەپەرست مەهەپە و چەند پارتێكی دیكەی توركیا كۆدەبنەوە.

 

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

لەگەڵ بەرزبوونەوەی تەنگژەکان لە پارێزگای سوەیدا لە باشوری سوریا، تۆم باراک، نێردەی تایبەتی ئەمریکا بۆ سوریا، دووپاتی کردەوە کە ویلایەتە یەکگرتووەکان "بە هاوبەشی لەگەڵ هەموو لایەک لە سوریا بەشداریی دەکات بۆ گەیشتن بە ئارامی و بەردەوامبوونی گفتوگۆکان".

باراک لە پۆستێکی خۆیدا لە  "X" نووسیوێتی "شەڕەکانی ئەم دواییەی سوێدا نیگەرانکەرن بۆ هەموو لایەکان"، و جەختی لەوە کردەوە کە واشنتۆن هەوڵ دەدات "بگاتە چارەسەرێکی ئاشتیخوازانە و گشتگیر کە خزمەت بە درووزەکان، هۆزەکان، حکومەتی سوری، و هێزەکانی ئیسرائیل بکات".

نوێنەری ئەمریکا ئاماژەی بەوەش کردوە کە گرنگترین ئاستەنگەکانی بەردەم هەوڵەکانی ئارامکردنەوە و یەکگرتن بریتین لە "چەواشەکاری، سەرلێشێواوی، و لاوازی پەیوەندیبەستن کە گەورەترین ئاستەنگەکانن لە بەردەم دڵنیابوون لە  یەکگرتنێکی ئاشتیخوازانە".

باراک جەختی لەوە کردەوە کە ویلایەتە یەکگرتووەکان "گفتوگۆی راستەوخۆ و چالاک و بونیاتی لەگەڵ هەموو لایەکان ئەنجام دەدات بۆ گەیشتن بە ئارامی و یەکگرتن".

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

ئایشەگوڵ دۆغان وتەبێژی پارتی یەکسانی و دیموکراسی گەلان (دەم پارتی) لە بارەگای پارتەکە لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا  باسی لە رۆڵی هەرێمی کوردستان کرد لە پرۆسەی چارەسەری لە تورکیا و تایبەت بەڕێوەچوونی مەراسیمی لەناوبردنی چەک لە سلێمانی و بە "رۆژێکی مێژووی" ناوبرد. 

دۆغان ئاماژەی بەوەشکرد، ئەم هەنگاوە پەیامێکی گرنگە نەک تەنها بۆ تورکیا بەڵکو بۆ هەموو جیهان، سوپاس و پێزانینی تایبەتیشی بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان دەربڕی بۆ پاڵپشتیکردنی.

 وتەبێژی دەمپارتی بە تایبەتی تیشکی خستە سەر رۆڵی هەرێمی کوردستان لە پرۆسەکەدا و سوپاس و پێزانینی خۆی دەربڕی و رایگەیاند کە پاڵپشتی هەرێمی کوردستان رۆڵێکی گرنگی هەیە لە سەرخستنی پرۆسەکەدا.

ئایشەگوڵ دۆغان لە درێژەی قسەکانیدا رایگەیاند: "سوپاسێکی تایبەتمان هەیە بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان، ئەوان لەسەرەتاوە پاڵپشتی پڕۆسەکەیان کرد، میواندارییان کرد و پێداگریی خۆیان لەسەر درێژەدان بە پرۆسەکە نیشان دا.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

سوپای سوریا و ژمارەیەك گرووپی چەكدار لە سنوری دێرەزوور و حەلەب هێرشیان كردە سەر هێزەكانی سوریای دیموكرات-هەسەدە و شەڕ و پێكدادان لە نێوانیان روویدا.

پەیامنێری كوردسات نیوز لە سوریا رایگەیاند؛ لە ناوچەی دێرحافز لە دێرەزوور و گوندەكانی حەلەب سوپای سوریا و گرووپە چەكدارەكان هێرشیان كردە سەر هەسەدە و ویستیان بچنە ناوچەكانی ژێردەسەڵاتیان.

پەیامنێری كوردسات نیوز وتیشی، شەڕی هەردوو ناوچەكە نزیكەی كاتژمێرێكی خایاند و هەسەدە سوپای سوریا و گرووپە چەكدارەكانی لە هێرشەكەدا تێكشكاند.

ئاماژەی بۆ ئەوەش كرد، ئێستا شەڕەكە وەستاوە، بەڵام جوڵەی هێز و نائارامی لە ناوچەكان دەبینرێن.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

ئیسرائیل هێرشەکانی بۆ سەر ئەو هێز و چەکانە دەستپێرکرد کە سوپای سوریا رەوانی سوەیدای کردووە، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیلیش رایگەیاند: ناهێڵین دروزەکان زیانییان پێبگات.

بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل و یسرائیل کاتز، وەزیری بەرگری ئیسرائیل، سوپای وڵاتەکەیان راسپارد کە هێرش بکەنە سەر هێزەکانی سوپای سوریا و ئەو چەکانەی کە هێنراونەتە ناوچەی سوەیدا لە باشووری سوریا، جەختشیان لەوەکردەوە، ئیسرائیل پابەندە بە رێگریکردن لە زیانگەیاندن بە دروزەکان لەو وڵاتەدا.

نەتانیاهۆ و کاتز رایانگەیاند، ئەو کارەی حکومەتی سوریایان لە دژی دروزەکان بە پێشێلکردنی سیاسەتی داماڵینی چەک دەزانین، ئەمەش مەترسی لەسەر ئیسرائیل دروست دەکات.

دووپاتیشیان کردەوە، ئیسرائیل پابەندە بە رێگریکردن لە زیانگەیاندن بە دروزەکان لە سوریا، دەشڵێن، ئێمە کاردەکەین بۆ ئەوەی حکومەتی سوریا زیانیان پێ نەگەیەنێت و دڵنیابین لە پاراستنی سنورەکانمان لەگەڵ باشوری ئەو وڵاتە.

جێگەی ئاماژەیە، ماوەی چەند رۆژێکە گرژی و ئاڵۆزی لە سوەیدای باشوری سوریا، لەنێوان دروزەکان و سوپای سوریا دروستبووە و چەندین کوژرا و برینداری لێکەوتوەتەوە، ئەمڕۆش ئیسرائیل هێرشەکانی بۆ سەر سوپای سوریا دەستپێکرد.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
1...1415161718...59