کوردستان
لە 2-7-2025 گەشتە ئاسمانییەکانی هێڵێ قەتەری دەستپێدەکاتەوە و هەموو رۆژانی هەفتە گەشتییان دەبێت.
فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی لە راگەیەندراوێكدا ئاشکرایکرد، هێڵی ئاسمانیی قەتەری گەشتە ئاسمانییەكانی لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی دەستپێدەكاتەوە.
ئاماژەی بەوەشكردووە، بەپێی ئەو خشتەیەی كە لەلایەن هێڵی ئاسمانیی قەتەرییەوە بۆ فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی نێردراوە، وابڕیارە لە 2ـی 7ـی 2025 وە هەموو رۆژانی هەفتە، گەشتە ئاسمانییەكانیان لە فڕۆكەخانەکەدەستپێبكەنەوە.
لە هەولێر 16 کەس بە تۆمەتی فرۆشتنی ئامێری گزیکردن دەستگیرکران.
بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی هەولێر بڵاویکردەوە، دوای ئەنجامدانی بەدواداچون لە لایەن تیمەکانیانەوە لەسەر ئەو هەژمارانەی کە لە تۆڕەکۆمەڵاتیەکان بانگەشەی وەڵامی پرسیارەکانی پۆلی 12 و فرۆشتنی ئامێری تایبەت بە گزیکردنیان دەکرد ،ناسنامەی 16 تۆمەتباریان ئاشکراکرد کە ئەو کارەیان ئەنجامداوە.
ئاماژەی بەوەشكرد، بەفەرمانی دادوەری لێکۆڵینەوەی ئاسایشی هەولێر سەرجەم تۆمەتباران لە چەند چالاکییەکی جیاوازدا دەستگیر کردووە.
ئاسایشی هەولێر راشیگەیاندووە، پەڕاوی لێکۆڵینەوەیان بۆ کراوەتەو دواتر دۆسیەکانیان رەوانەی پۆلیسی هەولێر کراوە ، لەکاتی دەستگیر کردنی تۆمەتباران دەستیان بەسەر 37 ئامێری گزیکردندا گرتوە.
وەفدی حکومەتی هەرێم لەگەڵ نوسینگەی سەرۆک وەزیرانی عیراق گەیشتون بەرێککەوتنی سەرەتایی، بڕیاریشە سبەینێ لەگەڵ ئەنجومەنی ئابوری عیراق کۆببنەوە.
محەمەد عەبدولرەحمان پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند: بەپێی زانیارییەکان، هەردوو حکومەتی هەرێم و عیراق گەیشتون بە رێکەوتنی سەرەتایی سەبارەت بە دووبارە هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم لە رێگەی بەندەری جەیهانەوە.
وتیشی، بەپێی رێکەوتنە سەرەتاییەکە، رۆژانە بڕی 280 هەزار بەرمیل نەوت لە هەرێمی کوردستان دەردەهێندرێت و رەوانەی دەرەوە دەکرێت، بڕی 150 هەزار بەرمیلی بۆ حکومەتی عیراق دەبێت و تەسلیمی سۆمۆ دەکرێت، 130 هەزار بەرمیلەکەی دیکەش بۆ کۆمپانیا نەوتییەکان دەبێت لەبەرانبەر خەرجی دەرهێنان و هەناردەکردنی نەوتی هەرێم و ئامادەییان نیشانداوە.
پەیامنێری کوردسات نیوز ئاماژەی بەوەشکرد، حکومەتی هەرێم رەزامەندی نیشانداوە مانگانە لەسەدا 50ـی داهاتی ناوخۆ رادەستی بەغداد بکات.
راشیگەیاند، هەر بەپێی زانیارییەکان سبەینێ وەفدی حکومەتی هەرێم لەگەڵ ئەنجومەنی ئابوری عیراق کۆدەبنەوە، کە جێگری سەرۆک وەزیرانی عیراق سەرۆکایەتی کۆبوونەوەکە دەکات.
لە هەولێر حاڵەتێکی دیکەی توشبوون بە تای خوێنبەربوون تۆمارکرا و توشبووەکە پیشەی گۆشفرۆش بووە و کاری کڕین و فرۆشتنی ئاژەڵی کردووە.
وەزارەتی تەندروستی هەرێم لە راگەیەنراوێکدا ئاشکرایکرد، حاڵەتێکی دیکە بە نەخۆشی تای خوێنبەربوون لە هەرێمی کوردستان تۆمارکرا، ئەویش پیاوێکی دانیشتووی شاری هەولێرە وتەمەنی 47 ساڵە.
ئاماژەی بەوەشکرد، توشبووەکە پیشەی قەسابە و مامەڵەی کڕین و فڕۆشتن و سەربڕینی گەڕۆکە، بەرکەوتەی ئاژەڵی تووشبوو بووە، لەئێستادا لەژێر چاودێری پزیشکی لە نەخۆشخانە خەوێندراوە و چارەسەر وەردەگرێت و تا ئێستا باری تەندروستی جێگیرە.
وەزارەتی تەندروستی داوا لە هاووڵاتیانیش دەکات رێنماییەکانی وەزارەت جێبەجێبکەن و لەکاتی بوونی گومان و نیشانەکانی نەخۆشی لەسەر ئاژەڵ پێویستە تیمەکانی ڤێترنەری ئاگاداربکەنەوە.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی ئۆپراسیۆنەکانی ئاسایش بەهەماهەنگی دەزگای دژە تیرۆری عیراق لەڕووبەڕووبوونەوەیەکدا توانیان "ئامر قاطعى سلێمان بەگ لەگەڵ دوو تیرۆریستی هاوەڵی" بکوژن.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی ئاسایشی سلێمانی راگەیەندراوێکی بڵاوکردووەتەوە و دەڵێت، بەڕێوەبەرایەتی گشتی ئۆپراسیۆنەکانی ئاسایش دوای کۆکرنەوەی زانیاری و بەدواداچوونی وردی سەلمێنراو و زانیاری هەواڵگری رۆژی 29ـی 6ـی 2025، بە فەرمانی دادوەری لێکۆڵینەوەی ئاسایش، دوای دەستنیشان کردنی شوێنی حەشارەگە و مانەوەی تیرۆریستان، بەڕێوەبەرایەتی گشتی ئۆپراسیۆنەکانی ئاسایش بەهەماهەنگی دەزگای دژە تیرۆری عیراق، ئۆپراسیۆنێکی هاوبەشیان لەناوچەی پەڵکانە و تاوێرکەوە ئەنجامدا.
لە راگەیەندراوەکەدا هاتووە، "لە ڕووبەڕووبوونەوەیەکی دەستەویەخە، توانرا 'ئامر قاطعى سلێمان بەگ لەگەڵ دوو تیرۆریستی هاوەڵی' لەناوببرێت بەناوەکانی؛ تیرۆریست ئەیمەن جۆرج ئەحمەد ئەلعوبێدی کە نازناوی (ئادەم)ـە و ئامر قاطعى سلێمان بەگ بووە، هەروەها تیرۆیست (حسێن عەلی خەڵەف حەبیب ئەلمەفرەجی) نازناوی (ابو عەزرا)یە و چەکداری گرووپەکە بووە و تیرۆریست (یەعقوب) نازناوی (ئەبو جابان ئیرانی بووە) سەربڕ و گوازەرەوەی تیرۆریستان بووە".
هەروەها لە چالاکییەکەدا بەڕێوەبەرایەتی گشتی ئۆپراسیۆنەکانی ئاسایش، شوێنی مانەوە و مۆڵگەی تیرۆریستانیان خاپوور کرد.
بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆ شۆفێران لە مەترسییەکانی بەجێهێشتنی کەل و پەلی جۆراوجۆر لەناو ئوتومبیلەکانیاندا ئاگادار دەکاتەوە.
شارەزایان رایان گەیاندووە کە لە کاتی گەرمای هاویندا، یەکەمین کارێک کە شۆفێرەکان ئەیکەن لە دوای سەرکەوتن بۆ سەر ئوتومبیلەکانیان کردنەوەی سیستەمی ساردکەرەوەیە. بەڵام ئەگەر ئوتومبیلەکە بۆ ماوەی رۆژێک لە بەردەم خۆردا رابگیرێت، ئەو گەرمایە دەتوانێت زیانی گەورە بە هەموو ئەو شتانە بگەیەنێت کە لەناویدان.
پلەی گەرمی دەگاتە چەند؟
بەپێی لێکۆڵینەوەی زانکۆی ستانفۆردی ئەمریکی بەشی دەرمانسازی:
- ئەگەر پلەی گەرمی دەرەوە 16پلەی سەدی بێت ناو ئوتومبێل دەگاتە 38 پلەی سەدی
- ئەگەر پلەی گەرمی دەرەوە 30 پلەی سەدی بێت ناو ئوتومبێل دەگاتە60 پلەی سەدی
توێژەرەکان ئاماژەیان بەوە کردووە کە پلەی گەرمی لەماوەی30 خولەکدا بەتەواوەتی بەرز دەبێتەوە لە کاتی پارک کردنی ئوتومبیلەکان.
هۆکاری گەرم بوونی ئۆتۆمبێل:
کاتێک تیشکی خۆر دەچێتە ناو ئوتومبیلەکەوە و دەست دەکات بە گەرم کردنی بەشەکانی ناوەوەی وەک داشبۆرد و کوشنەکان، ئەم بەشانە گەرمی دەردەدەنەوە. بەهۆی داخستنی جامەکانەوە، ئەو گەرمایە ناتوانێت بچێتە دەرەوە و کۆدەبێتەوە.
هۆشداری و رێنمایی هاتووچۆی سلێمانی بۆ شۆفێران:
بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆ جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە کە بەجێهێشتنی منداڵ و ئاژەڵە ماڵییەکان لەناو ئۆتۆمبێلدا لە کاتی گەرمادا دەتوانێت ببێتە هۆی کارەساتێکی نەخوازراو.
هەروەها ئاماژەیان بەوە کردووە کە شتی ترمان هەیە کە رەنگە شۆفێرەکان کەمتر ئاگاداریبن و دەکرێت زیانیان پێبگات لەناو ئوتومبیلەکانماندا بەهۆی گەرماوە.
لە راگەیەندراوەکەدا هاتووە؛ به‌هۆی قیرتاوكردنه‌وه شه‌قامه‌كه به‌ربه‌ست ده‌كرێت، بۆیه داوا له شۆفێران ده‌كه‌ین شه‌قامه خزمه‌تگوزارییه‌كه و شه‌قامه‌كانی دیكه‌ی ناو گه‌ڕه‌كی كوردساتەوە هاتووچۆ بکەن.
لە راگەیەندراوەکەدا ئاماژە بە کاتی تەواوکردن و کرانەوەی شەقامەکە نەکراوە.
وەفدێکی باڵای هەرێم بە سەرۆکایەتی وەزیری سامانە سروشتییەکان لە بەغدادە و بڕیارە سبەینێ کۆبوونەوەیەکی بەرفراوانی نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بە هەناردەکردنەوەی نەوت ئەنجام بدرێت.
شیروان دووبەردانی ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق بە کوردسات نیوزی راگەیاند: لە ئیستادا وەفدی هەرێم لە کۆبونەوەدان، چاوەروانیش دەکرێت ئەمشەو یان سبەینێ کۆبونەوەی فراوانی نێوان هەولێر و بەغداد لەبارەی پرسی نەوتی هەرێم ئەنجام بدرێت.
هەر لەبارەی کۆبوونەوکە، پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، بە سەرۆکایەتی فوئاد حسێن جێگری سەرۆک وەزیرانی عیراق و وەزیری نەوت و کۆمپانیای سۆمۆ، وەزارەتی سامانە سروشتییەکان و ئەو وەفدەی لە هەرێمەوە چونەتە بەغداد کۆبوونەوەکە ئەنجام دەدرێت.
ئەوەشی خستەڕوو، چاوەڕوان دەکرێت لە دوای کۆبوونەوەکە راگەیەنراوێکی هاوبەش هەبێت سەبارەت بە دەرئەنجامی کۆبوونەوەکە، هاوکات ئامانجی چونی وەفدەکەی هەرێم بۆ بەغداد گەیشتنە بەڕێککەوتن سەبارەت بە هەناردەکردنەوەی نەوت، کە ماوەی پێشوودا ناکۆکیەکی زۆر هەبووە لە نێوان هەرێم و عیراق.
جێگەی ئاماژەیە، لەچەند رۆژی رابردوودا چەندین کۆبوونەوە سەبارەت بە هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم و رادەستکردنی داهاتی نانەوتی و چارەسەرکردنی موچە گفتوگۆی لەبارەوە کراوە.
وەفدێكی وەزارەتی نەوتی عیراق تایبەت بە پرسی هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێم لە هەولێرە و بڕیارە، وەفدێكی دیكەی باڵاش لە بەغدادوە بگاتە هەولێر بۆ گفتوگۆكردن لەبارەی چارەسەری كێشەی موچە و رادەستكردنی داهات.
پەیامنێری كوردسات نیوز لە هەولێر رایگەیاند، كۆبوونەوەكانی وەفدی وەزارەتی نەوتی عیراق و كۆمپانیای سۆمۆ لەگەڵ وەزارەتی سامانە سروشتییەكان لە رۆژی پێنج شەممەوە دەستیپێكردووە و تێیدا گفتوگۆ كراوە لەبارەی ئاستەنگەكانی بەردەم دەستیپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم، لەنێویاندا تێچووی بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی كوردستان.
ئەوەشی خستەڕو، بڕیارە وەفدێكی تری باڵاش بە سەرۆكایەتی فوئاد حسێن جێگری سەرۆك وەزیران بگاتە هەولێر و رۆژی یەك شەممە لەگەڵ لێپرسراوانی هەرێم گفتوگۆ بكات بۆ تاوتوێكردنی چەند پرسێك، لەوانە رادەستكردنی داهاتی نا نەوتیی هەرێم و چارەسەركردنی كێشەی موچە.
شارەزایەکی کەشناسی وادەی کۆتاییهاتنی شەپۆلی گەرمای راگەیاند و دەشڵێت، "کاتێک لە ژێر خۆردایت گەرما 10 پلە زیاترە".
هەڤاڵ سدیق، شارەزای کەشناسیی بە کوردسات نیوزی راگەیاند: لە رۆژی چوارشەمەوە شەپۆلێکی گەرمای بەهێز رووی لە هەرێمی کوردستان و عیراق کردووە و پێشبینی دەکرێت کاریگەرییەکەی تا رۆژی دووشەممە بەردەوامی هەبێت.
"لە گەرمیان پلەی گەرما لە ژێر سێبەردا لە نێوان 46 بۆ 47 پلەی سلیزیدایە و لە ژێر خۆردا پلەکە 10 بۆ 12 پلە زیاترە"، هەڤاڵ سدیق وادەڵێت.
ئاماژەی بەوەشدا، "پێشبینی دەکرێت لە رۆژی دووشەممەوە پلەکانی گەرما 5 بۆ 8 پلە روو لە نزمبوونەوە بکەن و هەفتەیەک بەو شێوەیە بەردەوامبێت".
بەیانی ئەمڕۆ شەممە شوانکارێک لە ناحیەی برادۆست بەهۆی تەقینەوەی مینێکەوە گیانی لەدەست دا.
بەپێی زانیاریەکانی پەیامنێری کوردسات نیوز لەو سنورە، عوسمان سدیق محمد لە کوێستانەکانی سەروکە کاری شوانکاری کردووە و لە کاتی لەوەڕاندنی مەڕ و ماڵاتەکەیدا بەرمین کەوتووە و گیانی لەدەست داوە.
تەحسین عوسمان، بەرپرسی بنکەی تەندروستی سیدەکان بە کوردسات نیوزی راگەیاند کە کاتژمێر 7:15ی بەیانی ئاگادار کراونەتەوە لە بوونی حاڵەتێکی بەرمینکەوتن و قوربانیەکە گوازراوەتەوە بۆ بنکەکەیان.
عیماد ئەحمەد ئەندامی مەکتەبی سیاسی یەکێتی و لێپرسراوی مەکتەبی راگەیاندن و هۆشیاری بەهۆی گیانلەدەستدانی هادی غوڵام پرسەنامەیەکی ئاڕاستەی کەسوکار و هاوڕێ و هاوسەنگەرانی کردووە.
هادی غوڵام کادرێکی دیاری یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بوو، هەروەها یەکێک بوو لە نووسەر و رۆشنبیر و وەرزشوانانی دێرینی خانەقین.
دەقی پرسەنامەکەی عیماد ئەحمەد:
بەڕێزان کەسوکار و هاوسەنگەر و هاوڕێیانی تێکۆشەری دێرین و نوسەر و وەرگێڕ کاک هادی غوڵام
بەداخ و پەژارەیەکی زۆرەوە، هەواڵی
ژیانئاوایی کاک ( هادی غوڵام )ی براو هاورێم پێگەیشت .
کاک هادی کادرێکی دیاری یەکێتی نشتیمانی کوردستان بوو، خۆشەوسیت و تێکۆشەری ناوچەی گەرمەسێر بوو ...هەر بۆیە بە لەدەستدانی زۆر دڵ تەنگ و نیگەران بوین…
داخەکەم....
هادیشمان بەدڵ شکاوی دایە شەقەیباڵ و فرینی ئەفسونی و سەفەری ئەبەدی خۆی کرد
هاورێیان....
هادیشمان لە کیسچوو
خانەقینەکەم ....
ئەزانم چەند غەمباری، بەداخەوە
زەمەنیش رۆژانە غەمبارتر دەکات
رۆژانە، هەر کوڵەو لە باخەکانت دەوەرێ
هەر دارەخورمایەو رەگی دەسوتێ
هادی غوڵامی تێکۆشەر و رۆشنبیر و دوبلوماتکار و وەرزشکاری شارەکەم سەری نایەوە و بوو بە میوانی هەتاهەتایی سەلام عەبدولرەزاق و ئیبراهیم عەرەب و مەحەمەد سایەخان و ئیبراهیم باجەلان و مامۆستا موحسین، کادرانی دیار و بەناوبانگی یەکێتی لاوانی خانەقینی سەرەتای حەفتاکانی سەدەی رابردوو.
بۆ ئەم خەمە گەورەیە پرسەو سەرەخۆشی لە خۆمان و تەواوی کەسوکارو بنەماڵە سەربەرزەکەیان دەکەین و هاوبەشی ماتەمیانین…
لەخوای گەورە داواکارین گیانی پاکی کۆچکردوو بەبەهەشتی بەرین شاد، سەبووری هەموو لایەکمان بدات
عیماد ئەحمەد
٢٧/٦/٢٠٢٥
کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەینێی بڵاوکردەوە و ئاماژەی بەوەکردووە، پلەکانی گەرما بەشێوەیەکی بەرچاو بەرزدەبنەوە و لە سەرجەم هەرێم دەگەنە سەروو 40 پلەی سیلیزی.
کەشناسی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ هەینی، ئاسمان ساماڵ دەبێت و پلەکانی گەرما 1 بۆ 2 پلەی سیلیزی دیکە بەراورد بە تۆمارکراوەکانی دوێنێ بەرزتر دەبنەوە.
ئەوەش هاتووە، سبەینێ شەممە، ئاسمان ساماڵ دەبێت لە زۆربەى کاتەکاندا، پلەکانی گەرماش هاوشێوەی ئەمڕۆ دەبن.
بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی بۆ سبەینێ بەمجۆرە دەبن:
هەولێر : 43 پلەی سیلیزی
سلێمانی : 41 پلەی سیلیزی
دهۆک : 42 پلەی سیلیزی
کەرکوک : 46 پلەی سیلیزی
زاخۆ : 43 پلەی سیلیزی
هەڵەبجە :44 پلەی سیلیزی
سۆران : 43 پلەی سیلیزی
حاجی ئۆمەران : 30 پلەی سیلیزی
گەرمیان :46 پلەی سیلیزی
وەفدێكی باڵای عیراق لە هەرێمی كوردستانە و بڕیارە ئەمڕۆ لەگەڵ حكومەتی هەرێم كۆببێتەوە بۆ تاوتوێكردنی دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم.
پەیامنێری كوردسات نیوز رایگەیاند، وەفدێكی باڵای وەزارەتی نەوتی عیراق كە پێكهاتوون لە راوێژكار و بەڕێوەبەری گشتی و كۆمپانیای سۆمۆ و وەفدێكی تەكنیكی، لە هەولێرە و بڕیارە ئەمڕۆ لەگەڵ حكومەتی هەرێمی كوردستان بە تایبەتیش لەگەڵ وەزارەتی سامانە سروشتییەكان كۆببێتەوە.
کۆبوونەوەی وەفدەکە لەگەڵ هەرێم بۆ تاوتوێكردنی دەستپێكردنەوەی هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستانە و لەلایەن محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عیراقەوە دەسەڵاتی رێككەوتن بە وەفدەکە دراوە.
پەیامنێری کوردسات نیوز راشیگەیاند، ئەگەر رێككەوتن بكرێت كێشەی موچە و بودجەی هەرێمی كوردستان بەرەو چارەسەر دەچێت و پێشتریش حكومەتی هەرێم ئامادەیی دەربڕیبوو بۆ هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان.
پێنج ناوچەی شرناخ لە باكوری كوردستان وەك ناوچەی ئەمنی تایبەت ناسێنرا و بۆ ماوەی نۆ رۆژ قەدەغەی هاتوچۆیان تێدا راگەیەنرا.
قائیمقامی ناوەندی شرناخ لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، پێنج ناوچە لە سنوری شرناخ وەك ناوچەی ئەمنی تایبەت ناسێنراون و لە ئەمڕۆوە تا 5ی مانگی داهاتوو، قەدەغەی هاتوچۆیان تێدا راگەیەنراوە.
ئەوەش لە كاتێكدایە لە ئێستادا پرۆسەی ئاشتی لە توركیا جێبەجێ دەكرێت، پارتی كرێكارانی كوردستان "پەكەكە"ش لە 1ی ئازاری رابردوو ئاگربەستی راگەیاند و هیچ جموجوڵێكی سەربازیی لەو سنورە نەكراوە.
وەفدێکی وەزارەتی نەوتی عێراق و کۆمپانیای سۆمۆ و تیمێکی تەکنیکی سەردانی هەرێم دەکەن و لەبارەی هەناردەکردنەوەی نەوت کۆدەبنەوە.
پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند: لە هەولێر دوای گەیشتنی وەفدەکە کۆبونەوەکانی نێوان هەرێم و بەغداد لە بارەی پرسی هەناردەی نەوت و ئەو کێشە و ناکۆکیانەی هەیە دەست پێدەکات.
وتیشی، لە کۆبوونەوەکەدا کێشەی هەناردەی نەوتی هەرێم و ئەو لێکتێنەگەیشتنەی نێوان هەرێم و بەغداد گفتوگۆی لەبارەوە دەکرێت و چاوەڕوانیش دەکرێت لەدوای کۆبوونەوەکە راگەیەنراوێکی هابەشیان هەبێت.
پەیامنێری کوردسات نیوز ئاماژەی بەوەشکرد، کرێی گواستنەوە و دەرهێنانی نەوتی هەرێم یەکێکی دیکەیە لە تەوەری کۆبونەوەکە، هەروەها وەفدەکە هەموو دەسەڵاتییەکیان پێدراوە لەلایەن سەرۆک وەزیرانی عیراق بۆ گەیشتن بە رێککەوتنی کۆتایی لەبارەی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم.