عیراق
د.لەتیف ڕەشید سەرۆک کۆماری عیراق لەگەڵ د. رەمەزان ئەبو جەناح جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری تەندروستی لیبیا کۆبووەوە.
لە کۆبوونەوەیەکدا پێشکەوتنەکانی گۆڕەپانی ناوچەکە بەتایبەتی بارودۆخی سوریا تاوتوێکرا و جەخت لەوە کرایەوە کە پێویستە ڕێز لە هەڵبژاردنەکانی گەلی سوریای بگیرێت و بەدوای چارەسەری سیاسیدا بگەڕێن کە کۆتایی بەنەهامەتییەکانی بهێنێت و یەکڕیزی و سەروەری سوریا بپارێزێت.
لای خۆیەوە جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری تەندروستی لیبیا تەئکیدی لەسەر پەرۆشی وڵاتەکەی کردەوە بۆ پتەوکردنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان لەگەڵ عێراق و گەیشتن بە چارەسەرێک کە پاڵپشتی ئاسایش و سەقامگیری ناوچەکە بکات.
رێكخراوی خاوەن پێداویستی نێودەوڵەتی ناسراو بە هاندی كاپ لە ڕاپۆرتێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، سەرەڕای پەسەندكردنی پەیماننامەی مافەكانی كەسانی خاوەن پێداویستی تایبەت، بەڵام رێگری لە ژنان و پیاوانی خاوەن پێداویستی تایبەت دەكرێت لە وەرگرتنی تەواوی مافەكانیان.
ئاماژەی بەوەشكردووە، ٪١٥ی دانیشتوانی عیراق بەدەست خاوەن پێداویستی تایبەتی جۆراوجۆرەوە دەناڵێنن، لەنێوان دۆخی جەستەیی و دەروونی و نەخۆشی كە پێویستیان بە پشتگیری و چاودێری تایبەتە.
هاوکات، رێكخراوی تەندروستی جیهانیش پێشبیندەكات، ١٦٪ی خەڵك لە سەرانسەری جیهاندا لەگەڵ جۆرێكی دیاریكراوی خاوەن پێداویستیدا دەژین.
دادگای تاوانەكانی نەینەوا، سزای ١٠ ساڵی زیندانی بەسەر خاوەنی هۆڵەكەی قەزای حەمدانیەدا سەپاند، كە ساڵی ڕابردوو ڕووداوێکی ئاگرکەوتنەوەی تێدا ڕوویدا و بەهۆیەوە ١٢٠ كەس گیانیانلەدەستدا.
بەپێی نوسراوێك كە لەلایەن دادگای تاوانەكانی نەینەوا بڵاوكراوەتەوە، دادگاكە سزای ١٠ ساڵ زیندانی بەسەر سەمیر سلێمان كرومی سەپاند كە خاوەنی هۆڵی بۆنەكان بوو لە حەمدانیە.
زیاتر لە ١٢٠ کەس گیانیانلەدەستدا
لە رۆژی ٢٦ی ئەیلولی ساڵی ٢٠٢٣ ئاگر لە هۆڵی هەیسەم لە حەمدانیە لە پارێزگای نەینەوا كەوتەوە، كە بەهۆیەوە زیاتر لە ١٢٠ كەس گیانیان لەدەستدا كە زۆرینەیان مەسیحی بوون و رووداوەكەش لەسەر ئاستی ناوخۆی عیراق و دەرەوە كاردانەوەی گەورەی لێكەوتەوە.
حكومەتی عیراقیش لیژنەی لێكۆڵینەوەی لەسەر رووداوەكە پێكهێنا، كە بەپێی راپۆرتی لیژنەكەش رووداوەكە بەهۆی كەموكوڕی لە هۆڵەكە و كەمتەرخەمی خاوەنی هۆڵەكەوە روویداوە.
باڵیۆزی ئێران پشتیوانی وڵاتەكەی بۆ عیراق دووپاتكردەوە لە روبەڕوبوونەوەی هەر هەڕەشەیەكی تیرۆریستی كە هەڕەشە لە خاكی عیراق بكات، دەشڵێت، هیچ نیگەرانیەك لە عیراق نییە چونكە هێزێكی گەورەی سەربازی هەیە.
محەمەد كازم ئەلسادق، باڵیۆزی ئێران لە عیراق وتیشی، عیراق هەموو جۆرە هێزێكی ئەمنی و سەربازی هەیە كە توانای شەڕكردنی هەیە لەگەڵ مەترسیدارترین ڕێكخراوە چەكدارەكان و تیرۆریستییەكاندا، دەشڵێت بە بوونی هێزەكانی سوپا و حەشدی شەعبی و دەزگای دژەتیرۆر هیچ مەترسییەك لەسەر عیراق نییە.
کامێرای حەراری جێگیرکراوە
جەختی لەوەشكردەوە، ئێران ڕێگە نادات گروپە چەكدارەكان هێرشبكەنە سەر عیراق و تاران بۆ شەڕكردن كار لەگەڵ عێراقییەكان دەكات و وڵاتەكەی جەختی لەسەر پێویستی پاراستنی یەكڕیزی و سەروەری و یەكپارچەیی خاكی عیراق كردووەتەوە.
دوای روداوەكانی سوریا و كەوتنی ئەسەد، عیراق كەوتە حاڵەتی ئامادەباشی و هێزی سەربازی بەدرێژایی سنوری سوریا بڵاوكردووەتەوە، بەدرێژایی ٦٢٠ كیلۆمەتر دیواری كۆنكرێتی و خەندەق و كامێرای حەراری بۆ چاودێریكردن لەسەر سنورەكان جێگیركردووە.
ڕاوێژكاری سندوقی دانیشتوانی نەتەوە یەكگرتووەكان رایگەیاند، لە مانگی شوباتی داهاتوودا ئەنجامی كۆتایی سەرژمێری گشتی دانیشتوان لە عیراق رادەگەیەنرێت.
مەهدی عەلاق ڕاوێژكاری سندوقی دانیشتوانی نەتەوە یەكگرتووەكان رایگەیاند، تائێستا لە قۆناغی سێیەم و كۆتایی پڕۆسەی سەرژمێری گشتی دانیشتوان كۆكردنەوەی زانیاری خێزانەكان تەواونەبووە و رۆژی 14 كانونی یەكەم دواین رۆژی قۆناغی سێیەمی سەرژمێری گشتی دانیشتوانی عیراقە.
ئاماژەی بەوەشكرد، دوای ئەم قۆناغە پڕۆسەی كۆكردنەوەی وردی زانیاریەكان دەستپێدەكات.
هەروەها وتیشی، پێشبینیدەكات لە مانگی شوباتی داهاتوودا ئەنجامی كۆتایی سەرژمێرییەكە ڕابگەیەنرێت، دواتر پلان بۆ گەشەپێدانی پارێزگاكان بەپێی رێژەی دانیشتوانەكەی دادەنرێت.
ئەندامێکی ئەنجومەنی نوێنەران دەڵێت، لە رۆژی نۆی مانگی داهاتووەوە حكومەتی عیراق دەبێتە كاربەڕێكەر و هاوپەیمانی بەڕێوەبردنی دەوڵەتیش لەگەڵ گۆڕانكاری وزاریدا نییە.
عامر فایز ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق و ئەندامی هاوپەیمانی بەڕێوەبردنی دەوڵەت رایگەیاند، چیتر ناكرێت قسەر لەسەر گۆڕانكاری وزاری بكرێت، لەبەرئەوەی كاتێكی كەم لەبەردەم ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق ماوە و پشووی یاسادانانیش دەستیپێكردەوە و تا رۆژی نۆی یەك دانیشتنەكان دەستپێناكەنەوە.
دەشڵێت، دواتر ژمارەیەك پرۆژەیاسای گرنگ لە بەرنامەی كاردان بە مەبەستی دەنگدان لەسەریان و پەسەندكردنیان، بۆیە ئەنجومەنی نوێنەران لەدوای سەری ساڵ ئەستەمە بتوانێت گفتوگۆ لەسەر گۆڕانكاری وزاری بكات.
عامر فایز وتیشی، لە رۆژی نۆی مانگی داهاتووەوە تەمەنی یاسایی حكومەتی عیراق كۆتایی دێت و دەبێتە حكومەتی كاربەڕێكەر، لەئێستاشدا هاوپەیمانی بەڕێوەبردنی دەوڵەت لەگەڵ گۆڕانكاری وزاریدا نییە.
وەزارەتی ژینگەی عیراق رایگەیاند، رێژەی پیسبوونی هەوا لە عێراق کەمبووەتەوە و لەئێستادا لە ئاستێکی مامناوەند دایە.
لوئەی موختار وتەبێژی وەزارەتی ژینگەی عیراق رایگەیاند، لەئێستادا رێژەی پیسبوونی هەوا لە عێراقدا، لە ئاستێکی مامناوەند دایە و ئەوەش مەترسی گەورە دروست ناکات.
باسی لەوەشكرد، رێژەکە هەرگیز جێگیر نییە، لە هەر ساتێکدا بێت دەگۆڕێت، هەندێک کات نزم دەبێتەوە و بەشێوەیەکی گشتیش رێژەی دابەزینەکە سنووردارە، کە هەندێک جار چەند رۆژێک دەخایەنێت.
ئەو وتەبێژە ئاماژەی بەوەشکرد، لەئێستادا کوالێتی هەوا بەراورد بە ماوەی رابردوو باشترە، ئەوەش بەهۆی ئەو رێکار و پلانە زانستیانەوەیە کە گیراونەتە بەر.
بوونی چەندین کێڵگەی نەوت و پاڵاوتگەی نەوت کە بەشێکیان نایاسایین، هەروەها بوونی چەندین کارگە بەتایبەت لە سنووری شارەکان، یانیش کارگەکان دوکەڵ و پاشماوەی زیانبەخش دەردەکەن و سودیان لێنابینرێتەوە کە بەکاربهێنرێنەوە و دەچنە هەوا و ژینگەوە، بووەتە هۆی پیسبوونی ژینگە و ئاسمانی عیراق بەشێوەیەکی گشتی، لایەنە پەیوەندیدارەکانیش بەردەوام لە هەوڵی دۆزینەوەی پلان و رێکاری نوێدا بۆ کەمکردنەوەی ئەو پاشماوانە و زیانەکانیان.
وەفدێكی باڵای ئەمریكا گەیشتە بەغداد و لەگەڵ وەزیری دەرەوەی عیراق كۆبونەوە و جەختیان لە پاڵپشتیكردنی عیراق لە رووبەڕووبوونەوەی تیرۆردا كردەوە.
وەزارەتی دەرەوەی عیراق لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، فوئاد حسێن وەزیری دەرەوە پێشوازی كردووە لە جۆن باس بریكاری وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا و باربێرا لیڤ یاریدەدەری وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا و میشێل سایدەرز راوێژكاری سیاسی.
دەشڵێت، لە كۆبونەوەكەدا هەردولا جەختیان لە هەماهەنگی و هاریكاری بەردەوام كردەوە بۆ رووبەڕووبوونەوەی تیرۆر كە هەڕەشەیە لەسەر عیراق و گەلەكەی و وەفدەكەی ئەمریكا جەختی لە پاڵپشتیكردنی عیراق لە رووبەڕووبوونەوەی تیرۆردا كردەوە.
لە كۆبوونەوەكەدا فوئاد حسێن رایگەیاندووە، عیراق سورە لەسەر دۆستایەتی ئەمریكا لە قۆناغی ئێستا و داهاتووی سوریادا.
وەزارەتی دەرەوەی عیراق ئاماژەی بەوەشکردووە، لە كۆبونەوەكەدا هەردولا رێككەوتون لەسەر راوێژكردن و راگۆڕینەوە و تاوتوێیكردنی دەستپێشخەری بە ئامانجی خزمەتكردنی بەرژەوەندی هەردولا و سەقامگیری ناوچەكە.
سەرۆک کۆماری عێراق پیرۆزبایی لە هەڵبژاردنی بەغداد دەکات، کە وەک پایتەختی گەشتوگوزاری عەرەبی بۆ ساڵی ٢٠٢٥ دیاری کراوە، دەشڵێت، "ئەمە داوامان لێدەکات، هەوڵی زیاتر بدەین بۆئەوەی بەغداد بکەینە جوانترین و رەونەقترین شار".
دکتۆر لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عێراق راشیگەیاندووە، "هەڵبژاردنی بەغداد وەک پایتەختی گەشتوگوزاری عەرەبی، داوا لە هەموومان دەکات هەوڵی زیاتر بدەین بۆ ئەوەی بەغداد بکەینە جوانترین و ڕەونەقترین شار، چونکە خاوەنی ئەو میراتی شارستانی و کەلتووریەیە کە جیهانی بە بۆن و بریسکەی ڕووناک کردووەتەوە".
ئەوەشی خستووەتە روو، "سوپاس و ستایشی ئەو هەوڵانە دەکەین کە لە ئەنجامی هەڵبژاردنی بەغداد وەک پایتەختی گەشتوگوزار بەدی کرا و هیوای سەرکەوتن بۆ هەمووان دەخوازین".
ئەمڕۆ میدیاکانی عێراق بڵاویانکردەوە، کە رێکخراوی عەرەبی بۆ گەشتوگوزار، بەغدادی وەک پایتەختی گەشتوگوزاری عەرەبی بۆ ساڵی ٢٠٢٥ هەڵبژاردووە.
محەمەد شیاع سودانی رایگەیاند، گەلانی سوریا بڕیار لە چارەنووسی خۆیان دەدەن و دەبێت وڵاتانی ناوچەكە كار بۆ پاراستنی ئاسایش و سەروەری سوریا بكەن و ئەركی كۆمەڵی نێودەوڵەتییە فرە رەنگی لە سوریا بپارێزێت
وتیشی، بەدرێژایی مێژوو شانازی دەكەین بە شكستپێهێنانی داعـ.ـش، قوربانیدانی شەهیدان و بریندارەكان و فەتوای مەرجەعیەت شكستپێهێنانی داعـ.ـشی كردە دیفاكتۆ و پشتیوانییەكان لە جەنگی دژی داعـ.ـش لەبیر ناكەین
ئاماژەی بەوەشکرد، عیراقییەكان لەبری جیهان روبەڕوی داعـ.ـش و تیرۆر بوونەوە و سەركەوتنی عیراقییەكان بەسەر داعـ.ـش سەركەوتنی مرۆڤایەتی بوو، لە عیراق هیچ شوێنێك بۆ تیرۆریستان نەماوەتەوە
سودانی راشیگەیاند، چارەنووسی پاشماوەكانی داعش لە عیراق كوشتنە یان هەڵهاتن، پێویستە بەردەوامبین لە روبەڕوبوونەوەی هزری توندڕەو و پاراستنی بەها كۆمەڵایەتی و كولتورییەكانمان
سودانی ویشی، دەبێت هەموو ئەو كێشانە چارەسەر بكرێن كە لە ٢٠١٤ داعـ.ـش قۆستیەوە و سورین لەسەر بنیاتنانەوە و ئاوەدانكردنەوە و گەشەپێدانی عیراق
راشیگەیاند، گەلانی عیراق بە یەكڕیزی توانیان شكست بە داعـ.ـش بهێنن و شارەكانی عیراق بوونەتە شوێنی ئاوەدانكردنەوە و پێشكەوتن
حکومەتی عیراق راگەیانراوێکی لەبارەی دۆخی سوریا بڵاوکردەوە و رایگەیاند، چاودێری پێشهاتەکانی سوریا دەکەن و لەگەڵ وڵاتانی دراوسێدا لەسەر هێڵ دەبن بۆ پارێزگاری کردن لە ئاسایش و سەقامگیری سوریا.
حکومەتی عیراق راگەیەنراوێكی لەبارەی رووداوەكانی سوریا بڵاوكردەوە و رایگەیاند، چاودێری پێشهاتەکانی سوریا دەکەن و لەگەڵ وڵاتانی دراوسێدا لەسەر هێڵ دەبن بۆ پارێزگاری کردن لە ئاسایش و سەقامگیری سوریا.
حکومەتی عیراق ئاماژەی بەوەش کردووە، لە لە پەیوەندی بەردەوامدا دەبن لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ، تایبەت بە دۆخی ناوخۆی سوریا و پارێزگاریکردن لە یەکپارچەیی خاکەکەی، سەقامگیری و ئاسایش و پاراستنی سەروماڵی هاوڵاتیانی سوری.
ئەوەش هاتووە، عیراق جەخت لە رێزگرتنی ئیرادە و سەربەستی سەرجەم هاوڵاتیانی سوریا دەکاتەوە و سورە لەسەر یەکپارچەیی سوریا و ئاسایشی وڵاتەکە، چونکە ئەوە گرنگییەکەی تەنها بۆ عیراق نییە، بەڵکو پەیوەندی بە سەرجەم وڵاتانی ناوچەکەوە هەیە.
حکومەتی عیراق راشیگەیاندووە، هەموو هەوڵێکی هەرێمی و نێودەوڵەتی دەخەنە گەڕ بۆ کردنەوەی دەرگای گفتوگۆ بەرووی سەرجەم هێزەکانی سوریادا، بە پشتبەستن بەوەی چی لە بەرژەوەندی هاوڵاتیانی سوریادایە، بە پاراستنی سەرجەم مافە مرۆڤایەتی و شارستانییەکانیان، هەروەها پشتگیری لە هەمەجۆری کلتور و ئایین و نەتەوەیی سوریا دەکەن، عیراق بە گرنگی دەزانێت پارێزگاری لەو فرەچەشنیەی سوریا بکرێت، چونکە ئەوە وڵاتەکەی دەوڵەمەند کردووە.
لە راگەیانراوەکەی حکومەتی عیراقدا هاتووە، "رەتی دەکەینەوە هیچ دەستوەردانێک لە کاروبارەکانی ناوخۆی سوریادا بکرێت، یان پشتی لایەنێک بگیرێت لەپێناو بەرژەوەندیدا، چونکە ئەوە خزمەت بە دۆخی ئێستای سوریا ناکات و تەنها ململانێکان زیاتر دەکات و زیانمەندی یەکەم لەو دۆخەدا گەلی سوریا دەبێت.
ئەوەش دوای ئەوە دێت، دوای ئەوەی گروپە چەکدارەکانی سەر بە ئۆپۆزسیۆن چوونە ناو دیمەشقی پایتەختی سوریاوە، بەیانی ئەمڕۆ تەلەفزیۆنی رەسمی سوریا کۆتایی رژێمی بەشار ئەسەدی راگەیاند و بەوەش دوای ٥٣ ساڵ کۆتایی بە حوکمڕانی بنەماڵەی ئەسەد هێنرا لە سوریادا، لە ئێستاشدا بەشار ئەسەد نادیارە و نازانرێت بەرەو کوێ هەڵهاتووە.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق پێشوازیکرد لە هەڵۆ عەسکەری وەزیری ژینگە، لە سەرەتای دیدارەکەدا، سەرۆک کۆمار بە بۆنەی وەرگرتنی پۆستی وەزیری ژینگە پیرۆزبایی لە وەزیر کرد، هیوای سەرکەوتنی بۆ خواست لە راپەڕاندنی ئەرکەکانی و لە خزمەتکردنی عیراق و گەلەکەی.
هەر لەو دیدارەدا پلان و ستراتیژییەکانی وەزارەتی ژینگە بە ئامانجی پاراستن و باشترکردنی دۆخی ژینگەیی وڵات تاوتوێ کرا، لەوبارەیەوە سەرۆک کۆمار ئاماژەیکرد بە پێویستی بەردەوامبوونی هەوڵەکان بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی دیاردەی گۆڕانی کەشوهەوا و لێکەوتە نەرێنییەکانی لەسەر ژیان بە گشتی.
سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە لە گرنگی چارەسەرکردنی دیاردەی دەردراوی غاز و بۆنی زیانبەخش کە کاریگەری لەسەر کوالێتی هەوای بەغدای پایتەخت هەیە و کارکردن بۆ سنووردارکردنی بڵاوبوونەوەیان، ئاماژەیکرد بە پێویستی بەردەوامی هاوکاری و هەماهەنگی نێوان وەزارەت و ئەمانەی بەغداد و تەواوی لایەنە پەیوەندیدارەکان بۆ بەدواداچوون و چاودێریکردنی هەموو جۆرە سەرپێچیەک کە زیان بە دۆخی ژینگەیی دەگەیەنن.
لای خۆیەوە وەزیری ژینگە هەنگاوەکانی وەزارەتی ژینگەی بۆ بەرەنگاربوونەوەی پیسبوون و هەروەها پلانەکانی ئێستا و داهاتوو بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا و کەمی ئاو ڕوونکردەوە بە شێوەیەک کە دۆخی سروشتی ژینگەیی لە وڵاتدا مسۆگەر بکات.
بڕیارە ئێوارەی ئەمڕۆ لە كۆشكی بەغداد لە سەرۆكایەتی كۆمار، بە ئامادەبوونی چوار سەرۆكایەتیەكەو لێپراسراوانی باڵای عیراق كۆبونەوەیەكی گرنگ لە بارەی رەوشی سوریا بەڕێوەبچێت.
سەرچاوەیەك بە كوردسات نیوزی راگەیاند، لە كۆبونەكەی كۆشكی بەغداد لە سەرۆكایەتی كۆمار، د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆمار، محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیران و مەحمود مەشهەدانی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران و فایەق زێدان سەرۆك ئەنجومەنی دادوەری و سەركردەكانی هاوپەیمانی بەڕێوەبردنی دەوڵەت بەشداری دەكەن.
ئاماژەی بەوەشكرد، كۆبونەوەكە تایبەتە بە گۆڕانكارییەكان لە ناوچەكە و پێشهاتەكان و رەوشی ئێستای سوریا و بارودۆخی ئەمنی ئەو وڵاتە.
ئەوەشی خستەڕوو لە كۆبونەوەكەدا، رەوشی ناوچە سنورییەكان بە تایبەت سنوری نێوان عیراق و سوریا و رێوشوێنە ئەمنیەكان كە لەو ناوچانە گیراونەتەبەر دەخرێنەڕوو.
فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكانی عیراق رایگەیاند، سنورەكانیان لەگەڵ سوریا پارێزراوە و لە حاڵەتی ئامادەباشیدان .
یەحیا رەسوڵ وتەبێژی فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكانی عیراق رایگەیاند، سنورەكانی عیراق لەگەڵ سوریا پارێزراوە و لەلایەن سوپا و حەشدی شەعبیەوە پارێزگاری لێدەكرێت، بۆ هەر ئەگەرێكی نەخوازراویش، لە حاڵەتی ئامادە باشیدان و یەكەی سەربازی زیادەیان ئاماد كردووە تا سنورەكان پارێزراو بن .
ئەوەش لە كاتێكدایە پێشتر گروپە چەكدارەكانی سوریا دوپاتیان كردەوە هیچكات پەیوەندییان بە وڵاتانی دراوسێوە نابێت و نابنە هەرەشە بۆ سەر هیچ كامیان.
وەزیری ناوخۆی عیراق گەیشتە پارێزگای ئەنبار و سنورەكانی سوریا بۆ بەدواداچوون لەسەر دوایین پێشهاتی رەوشی سوریا و سنورەكانی نێوان هەردو وڵات.
وەزارەتی ناوخۆی عیراق لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، عەبدولئەمیر شەمەری وەزیر ناوخۆ و وەفدێكی یاوەری سەردانی پارێزگای ئەنباریان كردووە بۆ بەدواداچوون لە رەوشی سنوری سوریا.
ئاماژەی بەوەشكردووە، شەمەری چەند كۆبونەوەیەك و دیدارێك ساز دەكات و لەگەڵ فەرماندەی پۆلیس و سوپا كۆدەبێتەوە بە ئامانجی دابینكردنی پێداویستیەكان.
سبەینێ ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق كۆدەبێتەوە و بەپێی كارنامەكەشی، جارێكی تر خوێندنەوە و دەنگدان لەسەر یاسای بودجەی سێ ساڵە و سێ پڕۆژە یاساكە دەدرێت.
لە دانیشتنی سبەینێ ئەنجومەنی نوێنەران كە بڕیارە سەعات یەكی پاش نیوەڕۆ بەڕێوەبچێت دوای چەندین جار لە رێككنەكەوتن و دواخستنی دەنگدان لەسەری، وابڕیارە لەسەر بڕگەكانی یاسای بودجەی تایبەت بەهەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێم و هەرسێ پڕۆژە یاسای باری كەسێتی و گەڕاندنەوەی موڵك بۆ خاوەنەكانیان و یاسای لێبوردنی گشتی دەنگدان بكرێت.
لە دانیشتنەكانی پێشودا لەسەر سێ پڕۆژە یاساكە، ناكۆكی لەنێوان فراكسیۆنەكانی شیعە و كورد سونەكاندا دروستبوو، شیعەكان لەسەر پڕۆژەیاسای لێبوردنی گشتی ناكۆكن، سوننەكانیش لەسەر پڕۆژەیاسای گەڕاندنەوەی موڵك بۆ خاوەنە رەسەنەكانیان دەنگیان نەدا.
بەڕێوەچوونی دانیشتنی سبەی ئەنجومەنی نوێنەران لەكاتێكدایە، تا ئێستا رێككەوتن لەنێوان فراكسیۆنە سەرەكییەكاندا لەسەر یاساكانی بودجە و سێ پڕۆژەیاساكە نەكراوە.