دادگای توركیا بڕیاری زیندانیكردنی بۆ ئەكرەم ئیمامئۆغڵۆ سەرۆكی شارەوانی ئیستەنبوڵ دەركرد.

رۆژی 19ی ئەم مانگە، لەسەر سكاڵای داواكاری گشتی توركیا بە بیانوی گەندەڵی و هاوكاریی تیرۆر و چەند تۆمەتێكی دیكە ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ سەرۆكی شارەوانی ئیستەنبوڵ دەستگیر کرا و دوای دوو جار دادگاییکردن، ئەمڕۆ بڕیاری زیندانیکردنی بۆ دەرچوو.

لەماوەی ئەو چوار رۆژی دەستگیرکردنەیدا ئیمامئۆغڵۆ دووجار لێپرسینەوەی لێکراوە و دادگایی کراوە، کە لە دادگاییەکاندا سەرجەم تۆمەتەکانی رەتکردووەتەوە.

بەرەبەیانی ئەمڕۆش داواكاری گشتی توركیا، بە تۆمەتی گەندەڵی و تیرۆر بەرەسمی داوای زیندانیكردنی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو سەرۆكی گەورە شارەوانی دەستبەسەركراوی ئەستەنبوڵی كرد.

داواكاری گشتیی ئەستەنبوڵ هەفتەی رابردوو رایگەیاند، ئیمامئۆغڵو بە هۆی پەیوەندیی لەگەڵ رێكخراوێك كە تێوەگلاوە لە گەندەڵی، بەرتیلدان و پەرەپێدانی چالاكییە تیرۆریستییەكان، دەستگیر كراوە.

دوای دەستگیرکردنیشی خۆپیشاندان لە تورکیا دژی دەستگیرکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ سەرۆکی شارەوانی ئیستانبوڵ دەستی پێ کرد و خۆپیشاندانەکان هەر زوو فراوان بوون و گرژییان تێکەوت، بەجرۆێک تاوەکو ئێستا نزیکەی 400 کەس دەستگیر کراون.

دەستگیرکردنی ئیمامئۆغڵو لە کاتێکدایە، چاوەڕوان دەکرا ئەمڕۆ وەک کاندیدی رەسمی پارتی جەهەپە بۆ پۆستی سەرۆک کۆمار و رکابەری ئەردۆغان دیاری بکرێت، کە ئەمڕۆ دەنگدانەکە بەڕێوەچوو و وەک رکابەری ئەردۆغان کاندید کرا.

دەستگیرکردنی ئیمامئۆغڵو توڕەیی زۆری هاووڵاتیانی تورکیای لێکەوتووەتەوە و زۆربەیان پێیان وایە بابەتەکە سیاسییە و پەیوەندی بە هەوڵی درێژکردنەوەی وادەی سەرۆکایەتی ئەردۆغانەوە هەیە، بەهۆی ئەوەی لە ماوەی دوو خوولی سەرۆكایەتیدا، ئەكرەم ئیمام ئۆغڵۆ وەك ركابەرێكی سەرسەختی سیاسی ئەردۆغان لە توركیا دەركەوتووە.

داواكاری گشتی توركیا بە رەسمی داوای زیندانیكردنی سەرۆكی شارەوانی ئەستەنبوڵ دەكات.

بەرەبەیانی ئەمڕۆ داواكاری گشتی توركیا بەرەسمی داوای زیندانیكردنی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو، سەرۆكی گەورە شارەوانی دەستبەسەركراوی ئەستەنبوڵی كرد بە تۆمەتی گەندەڵی و تیرۆر.

ئەمە لەكاتێكدایە كە بڕیارە لە چەند سەعاتی داهاتوودا دادگا بڕیار لەسەر ئەنجامی دادگاییكردنی ئیمامئۆغڵو بدات لەسەر ئەو تۆمەتانەی كە ئاراستەی كراون.

ئەوەش لەدوای ئەوەدێت كە ئەكرەم ئیمامئۆغڵۆ لە رۆژی چوار شەممەی رابردووەوە بەتۆمەتی گەندەڵی و تیرۆر دەستگیر كراوە، رۆژی شەممەش بۆ یەكەمجار لە دادگا لێكۆڵینەوەی لەگەڵ كرا، هاوكات لەدوای دەستگیركردنییەوە شەپۆلێكی گەورە لە خۆپیشاندان و ناڕەزایی ئەستەنبوڵ و چەند شارێكی دیكەی توركیای گرتووەتەوە و داوای ئازادكردنی دەكەن.

بەهۆی دەستگیركردنی سەرۆكی گەورە شارەوانی ئیستەنبوڵەوە، توركیا كۆنترۆڵی بازاڕی لەدەستداوە. 

دوای چوار رۆژ لە دەستگیركردنی ئەكرەم ئیمام ئۆغڵو سەرۆكی گەورە شارەوانی ئیستەنبوڵ، بانكی ناوەندیی توركیا لە دەستێوەردانێكی پێوانەییدا نزیكەی 12 ملیار دۆلاری بۆ پاڵپشتیكردنی لیرە خەرج كرد، ئەوەش دوابەدوای لەدەستدانی بەهاكەی بەهۆی ئاڵۆزییەكانەوە لە پەراوێزی دەستگیركردنەكەی ئیمام ئۆغڵۆدا.

دەستگیركردنەكەی ئیمام ئۆغڵۆ، شەپۆلێكی ناڕەزایی توندی لە ئیستەنبوڵ و چەند شارێكی توركیا بەدوای خۆیدا هێناوە و ئاڵۆزی لێكەوتووەتەوە، ئەوەش بازاڕی دراوەكەی هێندەی دیکە هێنایە خوارەوە لە بەرانبەر دۆلاری ئەمریكیدا.

رۆژنامەی فاینانشەڵ تایمزی ئەمریكی لە راپۆرتێكدا دەڵێت، وەبەرهێنەران متمانەیان بە بازاڕ لەدەستداوە و كۆمپانیای "جەی پی مۆرگان"ـی ئەمریكیش چەند رێكارێکی لەدژی لیرە گرتووەتەبەر.

عەلی یەرلیكایا وەزیری ناوخۆی توركیا رایگەیاند، دوای خۆپیشاندانەكانی رۆژی هەینی لە ئیستەنبوڵ و چەند شارێكی تر، پۆلیس نزیكەی 350 خۆپیشاندەری دەستگیركردووە.

یەرلیكایا جەخت لەوە دەكاتەوە، بچوكترین دەرفەت بۆ ئەو كەسانە ناهێڵینەوە كە هەوڵی تێكدانی ئاسایش دەدەن و هەڕەشە لە ئارامی و ئاسایشی وڵاتەكەیان دەكەن، لەوچوارچێوەیەشدا تا رۆژی یەكشەممە خۆپیشاندان قەدەغە كراوە.

داواكاری گشتیی ئەستەنبوڵ رۆژی چوارشەممە رایگەیاند، ئیمامئۆغڵو بە هۆی پەیوەندیی لەگەڵ رێكخراوێك كە تێوەگلاوە لە گەندەڵی، بەرتیلدان و پەرەپێدانی چالاكییە تیرۆریستییەكان، دەستگیر كراوە.

لە ماوەی دوو خوولی سەرۆكایەتیدا، ئەكرەم ئیمام ئۆغڵۆ وەك ركابەرێكی سەرسەختی سیاسی ئەردۆغان لە توركیا دەركەوتووە، لە دوای دەستگیركردنەكەی، پارتی گەلی كۆماری كە ئیمام ئۆغڵۆ ئەندامە تیایدا، داوای خۆپیشاندانی سەرتاسەری دەكات لەدژی دەسەڵات.

عەبدوڵا گیول سەركۆماری پێشووی توركیا لەبارەی دەستگیركردنی ئیمامئۆغڵووە رایگەیاند، هێشتا سێ ساڵی ماوە بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردن، كارێكی لەو جۆرەش نابێتە هۆی پێشخستنی توركیا، دەبێت كێشەكان بە دیالۆگ چارسەر بكرێن، لەبەرئەوەی ئەگەر ماف و یاسا لەدەست بدەن، توركیا زەرەرمەندی یەكەم دەبێت.

دەستەی بەڕێوبەرایەتی ژوری پارێزەرانی ئیستانبوڵ بە بیانوی پشتیوانیی لە ئیمام ئۆغڵو لە ئیستەنبوڵ دوورخرانەوە، هاوكات ژوری پارێزەرانی ئامەد و رێكخراوی مافی مرۆڤی باكوری كوردستانیش ئیدانەی ئەو كارەی كردو وەك كودەتا بەسەر یاسا مرۆیی و مەدەنییەكان لە توركیا وەسفی كرد.

لە سەروبەندی چڕبوونەوەی فشار و سزاكانی ئەمریكا بۆ سەر ئێران و گروپە چەكدارەكانی هاوپەیمانی، فەرماندەی فەیلەقی قودسی سوپای پاسدارانی ئێران، گروپە چەكدارەكانی عیراقی راسپاردووە، لەم قۆناغەدا بە هەموو شێوەیەك خۆیان لە هێرشكردنەسەر ئیسرائیل و ئەمریكا بەدوور بگرن، بەپێچەوانەوە شەڕ و گرژییەكانی ناوچەكە عیراقیش دەگرێتەوە.

رۆژنامەی " شەرقولئەوسەت"ـی سعودی بڵاویكردەوە، هەفتەی رابردوو، ئیسماعیل قائانی فەرماندەی فەیلەقی قودسی سوپای پاسداران بە نهێنی سەردانی بەغدادی كردووە و لەگەڵ سەركردەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی و گروپە چەكدارەكان كۆبووەتەوە و پەیامی دەسەڵاتدارانی باڵای ئێران پێگەیاندوون لەبارەی ئەم قۆناغەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست.

ئەوەشی خستووەتەڕوو، قائانی داوای لە گروپە چەكدارەكانی عیراق كردووە، لەم قۆناغەدا بە هەموو شێوەیەك خۆیان لە هێرشكردنەسەر ئەمریكا و ئیسرائیل بەدوور بگرن، بەپێچەوانەوە شەڕ و گرژییەكانی ناوچەكە عیراقیش دەگرێتەوە.

رۆژنامە سعودییەكە ئاشكراشیكردووە، ئێران پێیوایە، لەم قۆناغەدا ئەمریكا دەستەوسان نابێت لە هێرشكردنەسەر عیراق، ئەگەر گروپە چەكدارەكان كاردانەوەی مەیدانیان هەبێت بۆ پشتیوانیكردن لە حوسییەكان، كە لەئێستادا لەژێر هێرشی ئەمریكادان.

وەزیری بەرگری ئەمریكا، بڕیاریدا بە ناردنی كەشتی فڕۆكەهەڵگر بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە مەبەستی پاڵپشتیكردنی فەرماندەیی ناوەندیی هێزەكانی ئەمریكا لە ناوچەكەدا.

پیت هێگسێت وەزیری بەرگری ئەمریكا، بڕیاریدا بە ناردنی كەشتی فڕۆكەهەڵگری هاری ترومان بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، بۆئەوەی فەرماندەیی ناوەندی هێزەكانی ئەمریكا بتوانێت، هێرشی زیاتر بۆ سەر حوسییەكان ئەنجامبدات.

میدیاكانی ئەمریكاش بڵاویانكردەوە، ناردنی ئەو كەشتیەی ئەمریكا بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دوو ئامانجی هەیە، یەكەمیان بە مەبەستی بەردەوامی هێرشەكانە بۆ سەر حوسییەكان، دووەمیشیان پەیامێكە بۆ ئێران كە ئەمریكا لە ئەگەری رێكنەكەوتن پەنا دەباتە بەر بژاردەی سەربازیی.

ئەوەش لەكاتێدایە، ئەمریكا لە ماوەی چەند مانگی رابردوودا دووەمین كەشتی فڕۆكەهەڵگری رەوانەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست كردووە، ترەمپیش بەڵێنی داوە حوسییەكان بە تەواوی لەناوببات.

بزووتنەوەی فەتح بە فەرمی داوای لە بزووتنەوەی حەماس کردووە خۆی لە دەسەڵاتی سیاسی کەرتی غەززە دوور بخاتەوە، ئەوەش بە مەبەستی پارێزگاریکردن لە مانەوەی گەلی فەڵەستین لەو ناوچەیە.

مونزیر حایک، وتەبێژی فەتح لە کەرتی غەززە، رایگەیاند: "جەنگی ئیسرائیل ئامانجی سەرەکی کۆتاییهێنانە بە بوون و مانەوەی فەڵەستینییەکان لە غەززە، بۆیە پێویستە حەماس هەڵوێستێکی مێژوویی وەربگرێت و لە گۆڕەپانی سیاسی و حکومڕانی دوور بکەوێتەوە".

حایک هەروەها داوای لە حەماس کرد "بڕیاری ئازایانە لەبارەی چارەنووسی ژن و منداڵانی غەززە بدات و میهرەبانی پیشان بدات"، لەگەڵ ئاماژەدان بەوەی کە "رۆژانی سەخت و دژوار لە پێشی دانیشتووانی کەرتەکەدایە".

شایەنی باسە، بزووتنەوەی فەتح بە سەرۆکایەتی مەحمود عەباس، سەرۆکی دەسەڵاتی فەڵەستینی، یەکێکە لە کۆنترین رێکخراوە سیاسییەکانی فەڵەستین کە لە کۆتایی ساڵانی پەنجاکانی سەدەی بیستەم لەلایەن یاسر عەرەفات و خەلیل وەزیر (ئەبو جیهاد)ەوە دامەزراوە.

فەتح لە دوای رێککەوتننامەی ئاشتی ئۆسلۆ لە ساڵی 1993، رۆڵی سەرەکی لە دامەزراندنی دەسەڵاتی فەڵەستینیدا هەبوو و لە ساڵی 2007ەوە، دوای ململانێی نێوان فەتح و حەماس، دەسەڵاتی کەرتی خۆرئاوا بەدەستەوەیە، لە کاتێکدا حەماس کەرتی غەززە بەڕێوە دەبات.

پێدەچێت ئەم داواکارییەی فەتح لە چوارچێوەی هەوڵەکانی نێودەوڵەتیدا بێت بۆ گەیشتن بە رێککەوتنێک لەسەر کۆتاییهێنان بە شەڕی هەشت مانگەی ئێستا لە غەززە.

لە 48 سەعاتی رابردوودا 130 کەس بەهۆی بۆردومانەکانی ئیسرائیلەوە کوژراون و نزیکەی 300 کەسیش برینداربوون

وەزارەتی تەندروستی کەرتی غەززە بڵاویکردەوە، لە رۆژی 18ـی ئەم مانگەوە بە هۆی بۆردومانەکانی ئیسرائیلەوە، 634 کەس کوژراون و زیاتر لە هەزار کەسیش برینداربوونە.

جێگەی ئاماژەیە، لە 7ی تشرینی یەکەمی 2023 وە ژمارەی کوژراوان لەکەرتی غەززە بۆ 49 هەزار و 747 کەس بەرزبوەتەوە و زیاتر لە 113 هەزار کەس برینداربوونە.

خۆپیشاندان و ناڕەزاییەكان لە دژی دەستگیركردنی سەرۆكی گەورە شارەوانی ئیستەنبوڵ فراوانتربووە، وەزیری ناوخۆی توركیاش دەڵێت، 97 كەس دەستگیركراون.

عەلی یەرلیكایا وەزیری ناوخۆی توركیا رایگەیاند، دوای دەستگیركردنی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو سەرۆكی گەورە شارەوانی ئیستەنبوڵ، لە خۆپیشاندانەكانی سەرتاسەری توركیا 97 كەس دەستگیركراون.

بەپێی میدیاكانی توكیاش، لە ئەنقەرە 31 كەس و لە ئیزمیریش دەیان كەس دەستگیركراون، بە ئامانجی كپكردنەوەی خۆپیشاندانەكانیش تا دێت هەڵمەتی دەستگیركردن و چوونەسەر ماڵان زیاتر دەبێت.

لەلایەكی ترەوە شەوی رابردوو لە ئۆپراسیۆنێكدا لە ئیزمیر 10 ئەفسەری پۆلیس بە تۆمەتی پەیوەندییان بە رێكخراوی فەتحوڵا گیولەن دەستبەسەركراون.

عەبدوڵا گیول سەركۆماری پێشووی توركیاش لەبارەی دەستگیركردنی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو رایگەیاند، هێشتا سێ ساڵی ماوە بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردن، كارێكی لەو جۆرەش نابێتە هۆی پێشخستنی توركیا، دەبێت كێشەكان بە دیالۆگ چارسەر بكرێن، لەبەرئەوەی ئەگەر ماف و یاسا لەدەست بدەن، توركیا زەرەرمەندی یەكەم دەبێت.

ئەوەش لە كاتێكدایە 19ی ئەم مانگە، ئەكرەم ئیمامئۆعڵو بەتۆمەتی گەندەڵی و بەرتیل وەرگرتن و بڕوانامەی ساختە و هاوكاریكردنی پەكەكە دەستگیركرا.

سوپای ئیسرائیل سێ موشەكی تێكشكاند كە لە لوبنانەوە ئاراستەی وڵاتەكەی كرابوون و وەزیری بەرگری ئەو وڵاتەش دەڵێت، هێرش دەكەنەسەر بەیروتی پایتەختی لوبنان.

سوپای ئیسرائیل لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، توانیویانە سێ موشەك تێكبشكێنن كە لە لوبنانەوە ئاراستە شاری ماڵتە لە باشوری وڵاتەكەی كرابوون، سوپای ئیسرائیلیش چەند گوندێكی باشور و رۆژهەڵاتی لوبنانی بۆردومانكرد.

یسرائیل كاتس وەزیری بەرگری ئیسرائیلیش رایگەیاند، بەرپرسیارێتی ئەو هێرشە موشەكییە دەكەوێتە ئەستۆی حكومەتی لوبنان و فەرمانی بە سوپاس كردووە وەڵامی گونجاو بدەنەوە و ئەگەر هێرشە موشەكییەكانیش بەردەوام بن، لە بەرانبەردا هێرش دەكەنەسەر بەیروت پایتەخت.

ئەوەش لەكاتێكدایە، لە دوای چوار مانگیش ئەو روداوەی ئەمڕۆ یەكەم هێرشی موشەكییە لە لوبنانەوە بكرێتە سەر ئیسرائیل، هەرچەندە ئێستا هەردوو وڵات لە قۆناغی ئاگربەستدان.

ئەمشەو دوو کەسی نەناسراو تەقەیان لە باڵەخانەی کونسوڵخانەی عیراق لە گەڕەکی ئەسەنتەپە لە ناوچەی شیشلی لە ئیستەنبوڵ کرد.

بەپێی راگەیاندنی ئاسایشی ئیستەنبوڵ، 9 گوللە بەر باڵەخانەکە کەوتوون، بەڵام هیچ کەسێک لە هێرشەکەدا بەر نەکەوتووە و بریندار نەبووە.

دوای رووداوەکە، وەزارەتی ناوخۆی تورکیا فەرمانی داوە بە پاراستنی تەواوی نێردە دیپلۆماسییەکان و داخستنی رێگاکانی چوون و هاتن بۆ کونسوڵخانەکان.

ئەم روداوە هاوکاتە لەگەڵ بەردەوامی خۆپیشاندانەکانی تورکیا دژ بە حکومەتەکەی ئەردۆغان.

لە چوار پارێزگای توركیا خۆپیشاندان بەردەوامە دژی دەستگیركردنی سەرۆكی گەورە شارەوانی توركیا و گرژی و ئاڵۆزیش لەنێوان هێزە ئەمنییەكان و خۆپیشاندەران دروست بووە.

ئاژانسی فرانس پرێس بڵاویكردەوە، لە پارێزگاكانی ئەنكەرە و ئیستانبوڵ و ئیزمیر و مێرسین، هاوڵاتییان رژاونەتە سەر شەقام و دژی دەستگیركردنی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو سەرۆكی گەورە شارەوانی ئیستانبوڵ خۆپیشاندانی فراوانیان دەستپێكردووە.

راشیگەیاند، گرژی و ئاڵۆزی لەنێوان هێزە ئەمنییەكان و خۆپیشاندەران دروست بووە، بەجۆرێك لە ئیستانبوڵ هێزە ئەمنییەكان بە گوللەی لاستیكی و لە ئیزمیریش بە ئۆتۆمبێلی رژێنەری ئاو هەوڵی بڵاوەپێكردنی خۆپیشاندەران دەدەن.

هاوكات، ئۆزگور ئۆزێل سەرۆكی جەهەپە رایگەیاندووە، ژمارەی خۆپیشاندەران تەنیا لە ئیستانبوڵ 300 هەزار خۆپیشاندەری تێپەڕاندووە و هێزە ئەمنییەكانیش لە بەشێكی زۆری شوێنە گشتییەكانی ئیستانبوڵ بڵاوەیانپێكراوە بۆ رێگریكردن لە گردبوونەوەی خۆپیشاندەران.

خۆپیشاندان و دەربڕینی ناڕەزایی لە تورکیا دژی دەستگیرکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغڵو بەردەوامە و شەوی رابردوو گرژی تێکەوت و بە دەیان کەس دەستگیر کراون.

ماوەی چەند رۆژێکە خۆپیشاندان لە تورکیا دژی دەستگیرکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ سەرۆکی شارەوانی ئیستانبوڵ بەردەوامە، کە لەسەر سكاڵای داواكاری گشتی توركیا بە بیانوی گەندەڵی و هاوكاریی تیرۆر و چەند تۆمەتێكی دیكە، تاوەکو ئێستا ئیمامئۆغڵو و 100 لێپرسراو و ئەندامی جەهەپە دەستگیركراون.

لەلایەکی دیکەوە، دوێنێ عەلی یەریلکایا وەزیری ناوخۆی تورکیا رایگەیاند، ئەمڕۆ 37 کەسیان دەستگیر کردووە، بە تۆمەتی بڵاوکردنەوەی بابەتی هاندان بۆ ئاژاوەگێڕی لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا.

لەلایەکی دیکەوە، هەژماری فەرمی ئیمامئۆغڵو لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس داوا لە هاووڵاتیان دەکات بێدەنگ نەبن و دژی ئەو رەوشە بوەستنەوە کە لە تورکیا سەری هەڵداوە.

دەستگیرکردنی ئیمامئۆغڵو لە کاتێکدایە، چاوەڕوان دەکرا لە چەند رۆژی داهاتوودا وەک بەربژێری رەسمی پارتی جەهەپە بۆ پۆستی سەرۆک کۆمار و رکابەری ئەردۆغان دیاری بکرێت.

دەستگیرکردنی ئیمامئۆغڵو توڕەیی زۆری هاووڵاتیانی تورکیای لێکەوتووەتەوە و زۆربەیان پێیان وایە بابەتەکە سیاسییە و پەیوەندی بە هەوڵی درێژکردنەوەی وادەی سەرۆکایەتی ئەردۆغانەوە هەیە.

لە بەرانبەریشدا، عومەر چەلیک وتەبێژی ئاکپارتی، تۆمەتەکان رەتدەکاتەوە و جەخت لە سەروەریی یاسا و سەربەخۆیی کاری دادگاکان دەکاتەوە.

خۆپیشاندانەکانی شەوی رابردووی ئیستەنبوڵ گرژی و ئاڵۆزییان تێکەوت pic.twitter.com/nqldhcabIa

— Kurdsat News (@KurdsatNews) March 21, 2025

کەمێک پێش ئێستا (11:40)بەکاتی کوردستان، دۆناڵد ترەمپ ئیمزای لەسەر بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی وەزارەتی پەروەردەی ئەمریكاکرد و رایگەیاند، ئەمە بڕیارێکی مێژووییەو هیچ سەرۆکێک لە مێژووی ئەمریکادا نەیکردووە.

بەپێی راگەیەندراوێكی پێشوی كۆشكی سپی، کە تیایدا هاتبوو، رۆژی پێنج شەممە دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا، لە بۆنەیەكدا لە كۆشكی سپی بە ئامادەبوونی حاكمە كۆمارییەكان و بەرپرسانی پەروەردەی ویلایەتەكان، بەڵێنەكەی كاتی بانگەشەی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی دەباتە سەر و بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی وەزارەتی پەروەردەی ئەمریكا ئیمزا دەکات، وایکرد و ئیمزای لەسەر هەڵوەشاندنەوەی وەزارەتی پەروەردەکرد.

لە راگەیەنراوەكەدا ئاماژە بەوەش درابوو، ترەمپ لیندا مەكماهۆن رادەسپێرێت رێكارە پیویستەكان بگرێتە بەر بۆ هەڵوەشانەوە و داخستنی وەزارەتی پەروەردە و گەڕاندنەوە دەسەڵاتی پەروەردە بۆ ویلایەتەكان.

لە نوێترین لێدوانیدا و لە کاتی ئیمزاکردنی بڕیارەکەیدا، رایگەیاند: دەسەڵات دەدەینەوە ویلایەتەکان و ئەمە هەنبگاوێکی بوێرانەیە.

باڵیۆزخانەی ئەمەریکا لە سوریا، لە راگەیەندراوێکدا پیرۆزبایی جەژنی نەورۆز و سەری ساڵی کوردی لە گەلی کورد کرد لە سوریا.

لە راگەیەندراوێکدا کە ئەمڕۆ پێنجشەممە، 20ـی ئاداری 2025 بڵاوکرایەوە، باڵیۆزخانەی ئەمەریکا لە سوریا "گەرمترین پیرۆزبایی" لە کوردەکانی ئەو وڵاتە دەکات بەبۆنەی هاتنەوەی جەژنی نەورۆزەوە.

لە راگەیەندراوەکەدا هاتووە: "هەروەکوو چۆن کاوە ئاگری نەورۆزی هەڵکرد و رۆژێکی نوێی راگەیاند، هیوادارین ساڵی نوێ پڕ بێت لە روناکی و درەوشانەوە و ئومێد و بەهار".

باڵیۆزخانەی ئەمەریکا لە کۆتایی راگەیەندراوەکەیدا هیوای خواستووە کە ساڵی نوێی کوردی ببێتە "مایەی ئاشتی، تەندروستی و پێشکەوتن" بۆ کوردەکانی سوریا.

نەورۆز، کە جەژنی سەری ساڵی کوردییە، یەکێکە لە گرنگترین بۆنە نەتەوەییەکانی گەلی کورد و لە زۆربەی ناوچە کوردنشینەکان بە شێوەیەکی فەرمی یادی دەکرێتەوە.

سەرۆکی پارتی بزووتنەوەی نەتەوەیی تورکیا (مەهەپە)، دەوڵەت باخچەلی، ئەمڕۆ پێنجشەممە داوایەکی نوێی ئاراستەی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) کرد و جەختی لەسەر چەکدانان لە رێکەوتێکی دیاریکراودا کردەوە.

لە لێدوانێکی تایبەتدا بۆ میدیاکان، باخچەلی رایگەیاند: "رێکخراوی پەکەکە دەبێت رۆژی یەکشەممە چواری ئایاری ئەمساڵ، لە پارێزگای مووش کۆنگرەیەکی تایبەت ببەستێت و بە فەرمی خۆی هەڵبووەشێنێتەوە و چەکەکانی رادەستی دەوڵەتی تورکیا بکات".

سەرۆکی مەهەپە هۆشداری دا کە نابێت بانگەوازەکەی عەبدوڵڵا ئۆجەلان بۆ چەکدانان و هەڵوەشاندنەوەی رێکخراوەکە دوابخرێت و وتی: "پێویستە پەکەکە دەستبەجێ بڕیار بدات و چەکەکان رادەستی دەوڵەتی تورکیا بکات پێش ئەوەی دەرفەتەکە لەدەست بچێت".

لە بەرامبەردا، موراد قەرەیلان، ئەندامی کۆمیتەی جێبەجێکاری پەکەکە، لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ کەناڵێکی نزیک لە پارتەکەی کە دوو رۆژ پێش ئێستا  18ـی ئادار بڵاوکرایەوە، پابەندبوونی پەکەکەی بە پەیامی ئۆجەلان دووپات کردەوە.

قەرەیلان رایگەیاند: "ئێمە پابەندین بە پەیامەکەی رێبەرمان، بەڵام پێویستە حکوومەتی تورکیا دەرفەت بە ئۆجەلان بدات تاکو بتوانێت ئامادەی کۆنگرەی پەکەکە بێت".

ئەندامی کۆمیتەی جێبەجێکاری پەکەکە هۆشداریشی دا: "ئەگەر تورکیا ئەو کارە نەکات، پرۆسەی چارەسەر بە بنبەست دەگات و ئەگەری هەڵگیرسانەوەی دۆخێکی مەترسیدار لە ناوچەکە دروست دەبێت".

ئەم بەرەوپێش چونانە دوای ئەوە دێن کە لە 27ـی شوباتی 2025، شاندی ئیمڕالی دوای کۆبوونەوەیان لەگەڵ عەبدوڵڵا ئۆجەلان، رێبەری پەکەکە کە 16ساڵە لە زیندانی ئیمڕالی لە تورکیا زیندانییە، پەیامێکی گرنگیان بڵاوکردەوە.

لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا، ئەحمەد تورک، سەرۆکی پێشوتری گەورەشارەوانیی مێردین، پەیامی ئۆجەلانی بە هەردوو زمانی کوردی و تورکی خوێندەوە.

لە پەیامەکەی ئۆجەلاندا هاتبوو:

* "پەکەکە کاتێک دامەزرا کە ڕێگەی دیموکراسی لێ گیرابوو"

* "پێویستە زمانی ئاشتی و دیموکراسی پێش بخرێت"

* "پێویستە پەکەکە چەک دابنێت و خۆی هەڵوەشێنتەوە و کۆنگرە ببەستێت"

ئۆجەلان هەروەها بەڵێنی دا کە بەرپرسیارەتی ئەم بڕیارە لە ئەستۆ دەگرێت و گەرەنتی گفتوگۆی ئاشتی لەنێوان لایەنەکان دەکات.

خۆپیشاندان و دەربڕینی ناڕەزایی لە تورکیا، دژی دەستگیرکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغڵو بەردەوامە و سەرۆکی پارتی جەهەپەش داوای ڕاپەڕینی سەرتاسەری دژی دەسەڵات دەکات.

عەلی یەریلکایا، وەزیری ناوخۆی تورکیا ڕایگەیاند کە ئەمڕۆ 37کەسیان بە تۆمەتی بڵاوکردنەوەی بابەتی هاندان بۆ ئاژاوەگێڕی لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان دەستگیرکردووە.

هاوکات، هەژماری فەرمی ئیمامئۆغڵو لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس داوا لە هاووڵاتیان دەکات بێدەنگ نەبن و دژی ئەو رەوشە بوەستنەوە کە لە تورکیا سەری هەڵداوە.

شایەنی باسە، دەستگیرکردنی ئیمامئۆغڵو لە کاتێکدا دێت کە چاوەڕوان دەکرا لە چەند ڕۆژی داهاتوودا وەک بەربژێری رەسمی پارتی جەهەپە بۆ پۆستی سەرۆک کۆمار و ڕکابەری ئەردۆغان دیاری بکرێت.

دەستگیرکردنی ئیمامئۆغڵو تووڕەیی زۆری هاووڵاتیانی تورکیای لێکەوتووەتەوە و زۆربەیان پێیان وایە بابەتەکە سیاسییە و پەیوەندی بە هەوڵی درێژکردنەوەی وادەی سەرۆکایەتی ئەردۆغانەوە هەیە.

لە بەرانبەریشدا، عومەر چەلیک، وتەبێژی پارتی ئاکپارتی، تۆمەتەکان ڕەتدەکاتەوە و جەخت لە سەروەریی یاسا و سەربەخۆیی کاری دادگاکان دەکاتەوە.