کوردستان
ئەو گەریلانەی پەكەكە كە چەكەكانیان لەناوبرد بە ناوی گروپی ئاشتی و كۆمەڵگەی دیموكراتی راگەیەنراوێكیان بڵاوكردەوە و تێیدا هاتووە: وەكو وەڵامێك بۆ بانگەوازەكەی ئۆجەلان چەكەكانمان لەناوبرد.
ئەمڕۆ لە رێورەسمێکی رەسمیدا لە ئەشکەوتی جاسەنە لە سلێمانی بەشێک لە گەریلاکانی پەکەکە چەکەکانیان لەناوبرد و ئاماژە بەوەدەکەن، هاوڕان لەگەڵ بانگەوازی عەبدوڵا ئۆجەلان رابەری باڵای پەکەکە، لەبارەی بڕوابوون بە ئاشتی کۆمەڵایەتی و هێزی سیاسی نەوەک چەک.
ئەوەش هاتووە، وەک وەڵامێک بۆ بانگەوازی ئۆجەلان چەکەکانیان لەناوبردووە و هیواش دەخوازن، "ئەم هەنگاوە ببێتە مایەی خێر و خۆشی بۆ گەل، بۆ گەلانی توركیا و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و سەرجەم مرۆڤایەتی".
دەقی راگەیەنراوەکە:
ئەمڕۆ پرۆسەی لەناوبردنی چەکی بەشێک لە گەریلاکانی پەکەکە لە ئەشکەوتی جاسەنە بەڕێوەدەچێت و لە قەزای دوکان و قەندیلیشەوە نوێنەری لایەنەکان ئامادەن و چاودێری پرۆسەکە دەکەن.
ئەشکەوتی جاسەنە بەشێکی دانەبڕاوە لە مێژووی شۆڕشی کورد، کە بە دووری 50 کیلۆمەتر دەکەوێتە رۆژئاوای شاری سلێمانی لە ناحیەی سورداش، بە دیاریکراوی دەکەوێتە پشت گوندی کانی خان لە دامێنی بەرزایی نەبی ئاغا لە شاخی سارا.
ئەشکەوتەکە دەروازەیەکی سێگۆشەیی هەیە، درێژییەکەی 40 مەتر و پانییەکەی نۆ مەترە، هەروەها حەوت مەتر بەرزە و لە بەشی ناوەوەی لە دوو ژوور پێکدێت.
یەکەم رۆژنامەی شاخ و ئەشکەوتی جاسەنە
جاسەنە پێشتر بەکارهێنانێکی ئاسایی هەبووە، بەڵام بەگوێرەی کات و سەردەمەکان بەکارهێنانەکەی گۆڕاوە، بە جۆرێک لە ساڵی 1923 یەکەم رۆژنامەی شاخ لە مێژووی رۆژنامەگەری کوردیدا لەو ئەشکەوتەوە دەرکراوە بە ناوی "بانگی حەق".
لە سەردەمی شۆڕشی شێخ مەحموددا ئەشکەوتەکەی وەک پەناگە بەکارهێنا و سێ ژمارەی لە بانگی حەق بڵاوکردەوە.
لە شۆڕشی نوێشدا پێشمەرگە ئەشکەوتەکەی وەک پەناگەیەکی گرنگ دژ بە حزبی بەعسی دیکتاتۆر بەکارهێناوە.
ئێستاش ئەشکەوتەکە وەک شوێنەوارێکی مێژوویی لێی دەڕوانرێت و بەردەوام رێکخراوەکان سەردانی دەکەن و ساڵانەش خوێندنگەکان گەشتی زانستیی بۆ خوێندکاران رێکدەخەن بەمەبەستی پێناساندنی ئەشکەوتەکە بە نەوەکانی داهاتووی کوردستان.
ئەمڕۆ گروپێكی گەریلاكانی پەكەكە چەكەكانیان لەناودەبەن و توركیاش جەخت لەوە دەكاتەوە نابێت هیچ لایەنێكی دەرەكیی ببێتە سەرپەرشتیكاری پرۆسەكە بكات.
بەپێی راگەیەندراوێكی كۆما جڤاكێن كوردستان كەجەكە یەكەم ریورەسمی لەناوبردنی چەكەكانی گروپێكی گەریلاكانی پەكەكە ئەمڕۆ هەینیی لە هەرێمی كوردستان بەڕێوەدەچێت لەسەر داوای عەبدوڵڵا ئۆجەلان رێبەری زیندانیكراوی حزبەكە.
بەپێی زانیارییەكان رێورەسمەكە لە گوندێكی بناری قەندیل بەڕێوەدەچێت لە رێگەی شاشەیەكی گەورەوە ڤیدیۆی چەكدانانەكە پەخش دەكرێت و نزیكەی 30 بۆ 40 گەریلا چەكەكانیان لەناودەبەن.
وەزارەتی کارەبای هەرێمی کوردستان لە راگەیاندراوێکی رەسمیدا ئاشکرای کرد کە وێستگەی بەرهەمهێنانی کارەبای خەبات لە ئەنجامی رووداوە نەخوازراوەکانی ناوچەی خەباتی سەر بە پارێزگای هەولێر زیانی بەرکەوتووە.
وەزارەتی کارەبا لە روونکردنەوەکەیدا ئاماژەی بەوەداوە، کە زیانەکانی وێستگەی خەبات کاریگەری راستەوخۆی کردووەتە سەر تۆڕەکانی کارەبا.
وەزارەتی کارەبا راشیگەیاندووە؛ کە تیمەکانی وەزارەت بەزووترین کات کاری چارەسەری ئەم کێشەیە دەکەن.
بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی پارێزگای سلێمانی رایگەیاند کە شۆفێری ئەو ئۆتۆمبێلەی دەستگیرکردووە کە ئەمڕۆ لە شەقامی خەبات لە پاش ئەوەی لە منداڵێکی دا هەڵهات.
وردەکاریەکانی روداوەکە:
روداوەکە کاتژمێر5:30 دوای نیوەڕۆ لە شەقامی خەبات رویداوە، کە تێیدا شۆفێرێک بەئۆتۆمبێلەکەیەوە لە منداڵێکی داوە و بەجێی هێشتووە.
منداڵەکە لە ئەنجامی ئەم روداوەدا برینداربووە و لە ئێستادا لە نەخۆشخانە چارەسەر دەکرێت.
ئاسایشی پارێزگای سلێمانی رونی کردوەتەوە، کە توانراوە تۆمەتباری روداوەکە دەستگیربکرێت و سەبارەت بە ناسنامەی تۆمەتبارەکە هاتووە؛ تۆمەتبارەکە کەسێکی 18 ساڵە.
وەزارەتی ناوخۆی هەرێم رایگەیاند، رێکاری یاسایی بۆ چارەسەری ناکۆکییەکان و سزادانی سەرپێچیکارانی شەڕەکەی ناوچەی خەبات دەستی پێ کردووە. دەشڵێت، توانراوە کێشەکە سنوردار بکرێت و ئارام بکرێتەوە.
وەزارەتی ناوخۆی هەرێم راگەیەنراوێکی لەبارەی ئەو شەڕەوە بڵاوکردووەتەوە کە دوو رۆژ بەر لە ئێستا لە قەزای خەباتی سەر بە هەولێر لەنێوان هۆزی هەرکی و هێزە ئەمنییەکانی هەولێر سەری هەڵدا.
وەزارەتی ناوخۆ رایگەیاندووە، لە ئەنجامی ناکۆکیی نێوان چەند کەسێک لە سەر کێشەی زەوی و زار، گرژی و نائارامی لە ناوچەی خەباتی سەر بە پارێزگای هەولێر دروست بوو کە بووە هۆکاری زیانی گیانی و ماددی.
ئاماژەی بەوەشکردووە، توانراوە کێشەکە سنوردار بکرێت و بە هاوکاریی خەڵکی دەڤەرەکەش، ناوچەکە ئارام بکرێتەوە.
بەپێی راگەیەنراوەکەی وەزارەتی ناوخۆ، رێکاری یاسایی بۆ چارەسەریی ناکۆکییەکان و سزادانی سەرپێچیکاران دەستی پێ کردووە.
داواش لە خەڵکی قەزاکە دەکەن، "بە قسەی ناحەزان و هاندانی دەستی گوماناوی هەڵنەخەڵەتێن و بەردەوام بن لە پابەندبوون بە رێنماییەکانی ئاسایش، هەروەها هاوکار بن بۆ نەهێشتنی گرژییەکان و سەقامگیریی ئەو دەڤەرە".
وەزارەتی ناوخۆ دەشڵێت: ئارامی و ئاسایشی کوردستان لە سەرووی هەموو شتێکە و رێگە بە هیچ کەس و لایەنێک نادرێت بە هەر مەبەستێک بێت پەرە بە نائارامی و گرژی بدات.
رۆژی 8ی ئەم مانگە بەهۆی کێشەی زەوی و زار لەنێوان دوو هۆزدا؛ شەڕ لەنێوان هۆزی هەرکی و هێزە ئەمنییەکانی هەولێردا دروستبوو و بەهۆیەوە دوو کەس گیانیان لەدەستدا و پێنجی دیکە بریندار بوون.
بڕیارە هەفتەی داهاتوو دادگای فیدڕاڵی عیراق لەبارەی دەرکردنی بڕیارێکی سالاری بۆ خەرجکردنی موچەی موچوخۆرانی هەرێم کۆببێتەوە.
بڕیارە رۆژی دووشەممەی داهاتوو، 14ی تەمموز، دادگای فیدڕاڵی عیراق لەبارەی سکاڵایەک تایبەت بە دەرکردنی بڕیارێکی سالاری بۆ پابەندکردنی وەزارەتی دارایی عیراق بە خەرجکردنی موچەی موچەخۆرانی هەرێم و دوورخستنەوەی پرسی موچە لە ناکۆکییەکان کۆببێتەوە.
سکاڵاکە لەسەر سەرۆکوەزیرانی عیراق و وەزیری دارایی عیراق تۆمارکراوە و تێیدا داواکراوە خەرجکردنی موچەی موچەخۆرانی هەرێم مانگانە و لەوادەی خۆیدا گەرەنتی بکرێت و پرسی موچە دووربخرێتەوە لە هەر ململانێ و ناکۆکییەکی سیاسی.
هەروەها لە سکاڵاکەدا داواش کراوە، بڕیارێکی سالاری دەربکرێت بۆ خەرجکردنی موچە و لەم مانگەوە بڕیارەکە جێبەجێ بکرێت و گرفت بۆ خەرجکردنی موچە دروست نەکرێت.
كەجەكە رایگەیاند، پابەندنی بانگەوازەكانی ئۆجەلان دەبن بەڵام پرۆسەی چارەسەریی بە شێوەیەكی تاكلایەنە یان تەنها بە هەنگاونانی ئەوان پێش ناكەوێت.
هاوسەرۆكایەتی دەستەی بەڕیوەبەری كۆما جڤاكێن كوردستان كەجەكە لە راگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە ئەو هەنگاوانەی عەبدوڵا ئۆجەلان داوای لێكردون جێبەجێی دەكەن، بەڵام دەبێت هەمو لایەك لەوە تێبگەن كە پرۆسەكە بە شێوەیەكی یەكلایەنە پێش ناكەوێت.
لە راگەیەنراوەكەی كەجەكەدا هاتوە پێویستە هەمو لایەك بە راستی هەنگاوی پێویست بنێن بۆیە لەسەر ئەو بنەمایە دەبێت زیندانیكردنی عەبدوڵا ئۆجەلانیش كۆتایی بێت و ئازاد بكرێت.
هاوسەرۆكایەتی كەجەكە رایگەیاندوە كە ئەركەكانیان لە پێناو ئاشتی و كۆمەڵگای دیموكراتی وەك هەنگاوێكی مێژویی جێبەجێ دەكەن لە بەرانبەردا توركیا، بەڵام حكومەتی ئێستای ئەو وڵاتە تا ئێستا بە پێی پێوستیی پرۆسەكە هەنگاوی نەناوە.
لە كۆتایی راگەیەنراوەكەی كەجەكەدا جەخت لەوە كراوەتەوە كە ئەوان بەردەوام دەبن لەسەر هەر هەنگاوێك كە دەستكەوتی گەورەی بۆ گەل هەبێت لە پێناو ئاشتی و كۆمەڵگەی دیموكراتیدا بەڵام پێویستە پەرلەمان و دەسەڵاتی توركیا هەنگاوی راستەقینە بنێن لە پێناو بە ئامانج گەیشتنی پڕۆسەی چارەسەریی لە وڵاتەكەدا.
قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکوەزیران بە جیا لەگەڵ هەر یەکە لە ستیڤن بیتنەر، کونسوڵی گشتیی ئەمریکا و فواد خازر ئەلمەجالی، کونسوڵی گشتیی شانشینی ئوردن و هیتۆشی ئیشیزوکا، کونسوڵی نوێی ژاپۆن لە هەرێمی کوردستان کۆبووەوە.
لە هەر سێ کۆبوونەوەکەدا کە رۆژی چوارشەممە 9ـی 7ـی 2025 بەڕێوەچوو، گفتوگۆکرا لەبارەی پەیوەندییەکانی نێوان هەرێم و بەغداد و کێشەی موچەی فەرمانبەرانی هەرێم. لەم چوارچێوەیەدا جێگری سەرۆکوەزیران بە ئاماژەدان بە ژیان و گوزەرانی موچەخۆرانی هەرێم، روونیکردەوە بەدیلی رێککەوتن هەر رێککەوتنە و وتیشی هەرێمی کوردستان هەموو هەوڵێک دەدات بۆ ئەوەی بگەنە رێککەوتنێک بۆ چارەسەری هەمیشەیی کێشەی موچەی فەرمانبەرانی هەرێم.
لە تەوەرێکی دیکەی کۆبوونەوەکاندا ئاڵوگۆڕی بیروڕا کرا سەبارەت بە رەوشی گشتیی ناوچەکە و بە تایبەت پرۆسەی ئاشتی لە تورکیا. قوباد تاڵەبانی بە ئاماژەدان بە شەڕ و بارگرژییەکانی ئەم دوایانە، هیوای خواست کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و لایەنەکانی ناوچەکە هەوڵەکانیان چڕتر بکەنەوە بە ئاراستەی هێورکردنەوەی بارگرژییەکان و سەقامگیرترکردنی ناوچەکە، چونکە دواجار سەقامگیری لە بەرژەوەندی هەموو گەلانی ناوچەکەدایە و لە رەوشی ناسەقامگیریدا هەمووان زەرەرمەند دەبن.
سەبارەت بە پرۆسەی ئاشتی لە تورکیاش، جێگری سەرۆک وەزیران جەختی کردەوە لەسەر پێویستیی پاڵپشتیکردن لە پرۆسەکە و راشیگەیاند، لە هەر شوێنێک پێویست بکات هەرێمی کوردستان ئامادەیە بۆ هەر چەشنە هاوکاری و هەماهەنگییەک بۆ سەرخستنی پرۆسەکە.
بەبۆنەی کۆتاییهاتنی ئەرکەکەی لە کوردستان، قوباد تاڵەبانی ماڵئاوایی کرد لە کونسوڵی گشتیی ئوردن و سوپاسی کرد کە لە ماوەی ئەرکەکەیدا رۆڵی گرنگی بینی لە پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی نێوان ئوردن و هەرێم لە بوارە جیاوازەکاندا و بەتایبەتیش لە بوارەکانی کشتوکاڵ و خوێندنی باڵادا. لە کۆبوونەوەی لەگەڵ کونسوڵی نوێی ژاپۆنیش، جێگری سەرۆک وەزیران لەگەڵ بەخێرهێنانی، سوپاسی هاوکارییەکانی حکومەتی ژاپۆنی کرد بۆ هەرێمی کوردستان و داوایکرد کاری زیاتر بکرێت بۆ بەهێزترکردنی پەیوەندییەکان بە تایبەت لە بوارەکانی خوێندنی باڵا و پەرەپێدانی تواناکانی گەنجاندا.
گرژییەكانی هۆزی هەركی و هێزە ئەمنییەكانی هەولێر لە گوندی گردەرەشی سنوری قەزای خەبات بەرەو هێوربوونەوە دەچێت و لەگەڵ نوێنەر سەرۆکی هەرێم لە کۆبوونەوەدان.
بەپێی زانیارییەکانی کوردسات نیوز، بەرپرسی پاسەوانەکانی نێچیرڤان بارزانی لە گوندی گردەڕەشەیە بۆ چارەسەری ئاڵۆزییەکان.
لە بەرەبەیانی ئەمڕۆوە گرژییەكان لەنێوان هێزە ئەمنیەكانی هەولێر و هۆزی هەركی تاڕادەیەك هێور بوونەتەوە، لە ئێستاشدا نوێنەری سەرۆکی هەرێمی کوردستان سەرقاڵی گفتوگۆیە لەگەڵیان بۆ چارەسەری کێشەکە.
بەرەبەیانی ئەمڕۆ وەفدێكی حزبی سەردانی هۆزەكەیان كردووە لە گوندی گردەڕەش و ویستویانە بە رێگەی عەشایەتی كێشەكە چارەسەر بكەن، بەڵام لە بەرامبەردا هۆزی هەركی مەرجی ئەوەیان هەبووە هێزە ئەمنیەكان گوندەكە چۆڵ بكەن و دۆخەكە هێور بكەنەوە.
بەپێی زانیارییەکانی کوردسات نیوز، هێزە ئەمنیەكان فەرمانی دادگایان پێیە بۆ دەستگیركردنی خورشید هەركی كەسایەتی هۆزی هەركی، بەڵام دەستگیر نەکراوە و دەیان كەسی هۆزەكەش بە چەكەوە روبەڕووی هێزە ئەمنیەكان بوونەتەوە و رێگەیان نەداوە نزیك ببنەوە.
لە ئەنجامی شەڕ و رووبەڕووبوونەوەكانی هەردوولا، حەوت کەس لە ناو هۆزی هەرکی و هێزە ئەمنییەکان بوونەتە قوربانی.
کارەبای سلێمانی رایگەیاندووە، تەواوی گەڕەکەکانی ناو شەقامی بازنەیی مەلیک مەحمود کارەبایان بووە 24 سەعاتی. دەشڵێت: لە ئێستادا کارکردنی 291 مووەلیدە راگیراوە.
بەڕێوەبەرایەتی گشتیی کارەبای سلێمانی رایگەیاند، سەرجەم گەڕەکەکانی ناو شەقامی بازنەیی مەلیک مەحمود کارەبایان بووە بە 24 سەعاتی، لە ئێستادا 41 گەڕەکی ناو سەنتەری شار و چەند گەڕەکێکی دەرەوەی سەنتەری شار لەناو پرۆژەی رووناکیدان.
بەپێی ئەو ئامارەی کارەبای سلێمانی بڵاویکردووەتەوە، لە ئێستادا 104 هاوبەشی کارەبا لەناو پرۆژەی رووناکیدان، کە ژمارەیان 504 هەزار هاووڵاتییە و 291 مووەلیدەی گەڕەکەکانیش کوژێنراونەتەوە.
ئەو گەڕەکانەی سلێمانی کە لە ئێستادا لەناو پرۆژەی رووناکیدان ئەمانەن:
"سێتوان، زێڕينۆك، خەبات، ياڵەكەى خەبات، شۆڕشى نوێ، ئیبراهيم ئەحمد، كانیبا، گوڵی شار، گرین ستی، شوقەكانی یەكگرتوو، هۆمەرە كوێر، گەڕەكى چيا، نەخۆشخانەی هيوا، نەخۆشخانەی ئەنوەر شێخە، نەخۆشخانەی سمارت، سەرشەقام، بەشێكی مامۆستايان، وەيس، جولەکان، بەرانان، گردی علی ناجی، كانی ئاسكان، عەقارى، شێخ فەتاح، شێخ محێدین، قالاوە، چوارباخ، شارەوانی، حاجى ئاوا، ئوتێل گراند میلینیۆم، مامۆستايان، باخان، سەربەرزی، مەجيدبه‌گ، باخی سعید بەگ، كارێزەوشك، هەواری تازە، شێخان، رزگارى تازە، زەرگەتە، شەهيدانى زەرگەتە، گردی ئەندازیاران، بەشێكی بەرانان، بەختياری، بەختياری تازە".
پرۆژەی رووناکی پرۆژەیەکی حکومەتی هەرێمە بۆ دابینکردنی کارەبای 24 سەعاتی و بەپێی ئەو پلانانەی حکومەت دایناوە، تاوەکو کۆتایی ساڵی 2026 تەواوی هەرێمی کوردستان کارەبای 24 سەعاتی پێدەگات.
گرژییەكانی هۆزی هەركی و هێزە ئەمنیەكانی هەولێر لە گوندی گردە رەشی سنوری قەزای خەبات بەردەوامە و تا ئێستاش بە هەڵپەسێردراوی ماوەتەوە و خورشید هەركیش تا ئێستا دەستگیر نەكراوە.
پەیامنێری كوردسات نیوز رایگەیاند، لە بەرەبەیانی ئەمڕۆوە گرژییەكان لەنێوان هێزە ئەمنیەكانی هەولێر و هۆزی هەركی تاڕادەیەك هێور بوونەتەوە، بەڵام تا ئێستاش بە چارەسەرنەكراوی ماوەتەوە.
باسی لەوەش كرد، هێزە ئەمنیەكان فەرمانی دادگایان پێیە بۆ دەستگیركردنی خورشید هەركی كەسایەتی هۆزی هەركی، بەڵام تا ئێستا نەیانتوانیوە دەستگیری بكەن و دەیان كەسی هۆزەكەش بە چەكەوە روبەڕووی هێزە ئەمنیەكان بوونەتەوە و رێگەیان نەداوە نزیك ببنەوە.
تا ئێستا لە ئەنجامی شەڕ و رووبەڕووبوونەوەكانی هەردوولا، حەوت کەس لە ناو هۆزی هەرکی و هێزە ئەمنییەکان بوونەتە قوربانی.
پەیامنێری كوردسات نیوز ئاماژەی بەوەش كرد، بەرەبەیانی ئەمڕۆ وەفدێكی حزبی سەردانی هۆزەكەیان كردووە لە گوندی گردە رەش و ویستویانە بە رێگەی عەشایەتی كێشەكە چارەسەر بكەن، بەڵام لە بەرامبەردا هۆزی هەركی مەرجی ئەوەیان هەبووە هێزە ئەمنیەكان گوندەكە چۆڵ بكەن و دۆخەكە هێور بكەنەوە.
ژمارەی گیانلەدەستدان بەهۆی لافاوەكەی تەكساسەوە 100 كەسی تێپەراند، 161 كەسی دیكەش بێسەروشێنن.
حاكمی ولایەتی تەكساسی ئەمریكا رایگەیاند، بەهۆی بەردەوامی بارانی بەخوڕ و دروستبوونی لافاو تا ئێستا زیاتر لە 109 كەس گیانیان لەدەستداوە كە 28 یان منداڵن، هەروەها زیاتر لە 160 كەسی دیكەس بێسەروشوێنن.
حاكمی تەكساس راشیگەیاند، تیمەكانی فریاكەوتن لە گەران بەدوای بێسەروشێنبواندا بەردەوامن
رۆژی دوو شەممەی رابردوو دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا ولایەتی تەكساسی بە ناوچەی كارەساتبار ناساند و فەرمانكرد هاوكاری زیاتر رەوانەی ئەو ولایەتە بكرێت.
کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەینێی بڵاوکردەوە و ئاماژەی بەوەکردووە، پلەکانی گەرما لە سەرجەم هەرێم بەرز دەبنەوە و دەگەنە سەروو 40 پلەی سیلیزی.
کەشناسیی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ چوارشەممە، ئاسمان بەگشتى ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت و پلەکانی گەرما بەرز دەبنەوە.
ئەوەشی خستووەتە روو، سبەینێ پێنجشەممە، ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت، خێرایی با کەمێک زیاد دەکات و لەنێوان 10 بۆ 20 کیلۆمەتردا دەبێت لە سەعاتێکدا.
ئەوەش هاتووە، پلەکانی گەرما 1 بۆ 2 پلەی دیکە بەرز دەبنەوە.
بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی:
هەولێر : 42 پلەی سیلیزی
سلێمانی : 41 پلەی سیلیزی
دهۆک : 42 پلەی سیلیزی
کەرکوک : 46 پلەی سیلیزی
زاخۆ : 43 پلەی سیلیزی
هەڵەبجە : 44 پلەی سیلیزی
سۆران : 42 پلەی سیلیزی
حاجی ئۆمەران : 29 پلەی سیلیزی
گەرمیان :48 پلەی سیلیزی
دوای 27 ساڵ عەبدوڵا ئۆجەلان لە پەیامێکی ڤیدیۆییدا دەرکەوت و باس لە چەکدانانی پەکەکە دەکات و رایگەیاندووە، كۆتایی به ته‌ڤگه‌ری پەکەکە دەهێنین کە وەک کاردانەوەیەک دژی نكۆڵیكردن له هه‌بوونی کورد دەرکەوت، ئیتر دان بە هەبوونی گەلی کورددا نراوە و ئامانجە سەرەکییەکە بەدی هاتووە.
کلیک لێرە بکە بۆ بینینی پەیامە ڤیدیۆییەکەی عەبدوڵا ئۆجەلان
دەقی پەیامەکەی عەبدوڵا ئۆجەلان:
هاوڕێیانی هێژا
سه‌باره‌ت به‌كێشه و ڕێگه‌چاره‌كانی دۆخی به‌رجه‌سته‌ی ئه‌م قۆناغه‌ی ته‌ڤگه‌ڕی هاوڕێیه‌تی كۆمیناڵیمان پێی گه‌یشتووه به ئه‌ركێكی ئه‌خلاقییانه‌م زانی كه به نامه‌یه‌كی به‌رفراوانی دووباره‌ش بێت، وه‌ڵامی ئاشكرا و خوڵقێنه‌رتان بده‌مه‌وه.
١- پێداگرم له‌سەر بانگه‌وازییه مێژووییه‌كه‌ی ٢٧ـی شووباتی ٢٠٢٥ بۆ (ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتی).
٢- به كۆنگره‌ی ١٢ و هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی (پەکەکە) وه‌ڵامێكی تاكۆتا ڕاست و ئه‌رێنی و به‌رفراوانی ئه‌مه‌تان دایه‌وه، ئه‌م هه‌ڵوێسته‌تان به وه‌ڵامێكی مێژووییانه له‌قه‌ڵه‌م ده‌ده‌م.
٣- ده‌بێت ئه‌م دۆخه‌ی ئێستا كه وه‌كو ئه‌نجامێكی به بایه‌خ و مێژوویی په‌سه‌ند بكرێت. هاوكات ڕه‌نجی ئه‌و هاوڕێیانه‌ی كه ڕۆڵی پرد ده‌گێڕن شایسته‌ی ڕێز و گرنگی پێدانێكی هاوئاسته.
٤- له سه‌ره‌نجامی سه‌رجه‌م گۆڕانكارییه‌كاندا، مانیفێستۆیه‌كی كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتیم ئاماده‌كرد كه ده‌بێت به‌وه‌رچه‌رخانێكی مێژوویی بژمێردرێت. ئه‌م مانیفێستۆیه بە سەرکەوتوویی شوێنی مانیفێستۆی ٥٠ ساڵەی “ڕێگای شۆڕشی كوردستان” دەگرێتەوە. له‌و بڕوایه‌دام كه نه‌ك ته‌نیا بۆ كۆمه‌ڵگه‌ی مێژوویی كورد، بۆ كۆمه‌ڵگه‌ی هه‌رێمی و گه‌ردوونیش ناوه‌ڕۆكێكی كۆمه‌ڵگه‌یی مێژوویی هه‌ڵگرتووه، گومانم نییه كه ئه‌مه نموونه‌یه‌كی سه‌ركه‌وتووی نه‌ریتی مانیفێستۆی مێژووییه.
٥- ده‌بێت به‌ئاشكرا ئه‌وه بڵێم كه هه‌موو ئه‌و گۆڕانكارییانه سه‌ره‌نجامی ئه‌و دانیشتنانه‌ن له ئیمراڵی ئه‌نجامم داون. به وریاییه‌كی به‌رزه‌وه كار كراوه بۆ ئه‌وه‌ی دانیشتنه‌كان له‌سه‌ر بنچینه‌ی ئیراده‌ی ئازاد بن.
٦- ئه‌م قۆناغه‌ی پێیگه‌یشتووین، هه‌نگاوی نوێ بۆ پراكتیزه‌كردن ده‌سه‌پێنێت. به بایه‌خه‌وه جه‌ختكردنه‌وه، تێگه‌یشتن و پابه‌ندبوون به بنەماکانی ئه‌م قۆناخه و ئه‌م هه‌نگاوه پێویستانه‌ی گرنگییه‌كی مێژووییان هه‌یه، مه‌رجی درێژه پێدانن به هه‌نگاوه‌كان.
لێرەدا كۆتایی به‌ته‌ڤگه‌ڕی پەکەکە دەهێنین کە وەک کاردانەوەیەک له دژی نكۆڵیكردن له هه‌بوونی کورد دەرکەوت و بە ئامانجی دامەزراندنی دەوڵەتێکی جیا ستراتیژییەکەی شه‌ڕی ڕزگاری نه‌ته‌وه‌یی بوو. ئێدی دان بە هەبوونی گەلی کورددا نراو و لەم سۆنگه‌یه‌وه ئامانجە سەرەکییەکە بەدی هاتووە. لەم واتایەدایە کە ماوەکەی بەسەر چووە. ئه‌وه‌ی تر به دووباره‌یه‌كی زۆر و چه‌قبه‌ستن هه‌ڵده‌سه‌نگێندرێت. له‌م سۆنگه‌یه‌شه‌وه درێژه به ڕه‌خنه و ڕه‌خنه‌دانی به‌رفراوان ده‌دات.
به‌و پێیه‌ی سیاسه‌ت بۆشایی هه‌ڵناگرێت، ده‌بێت ئه‌و بۆشاییه به به‌رنامه‌ی (ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتی)، به‌ستراتیژی (سیاسه‌تی دیموكراتی) و وه‌ك ته‌كتیكی سه‌ره‌كیش به‌حقوقی گشتگیرانه پڕ بكرێته‌وه. ئامانجمان قۆناغێكی مێژوویی و چاره‌نووسسازه.
له چوارچێوه‌ی پرۆسه‌كه‌دا؛ ئارەزوومەندانە دانانی چه‌ك و هه‌نگاوی دامه‌زراندنی كۆمسیۆنێكی به‌رفراوان كه وا بیری لێده‌كرێته‌وه له په‌رله‌مانی توركیادا به‌یاسایی بكرێت و ده‌ستڕۆیشتوو بێت هه‌نگاوی گرنگن.
مه‌رجه هه‌نگاوه‌كان به وریایی و هه‌ستیارییه‌وه و دوور له لۆژیكی نه‌زۆك و ململانێی من و تۆیی، بنرێن. ده‌زانم كه هه‌نگاوه‌كانمان مایه‌پووچ نابن. ئه‌و ڕاشكاوییه ده‌بینم و متمانه‌م پێیه‌تی. هاوكات هه‌وڵی چوونه ناو هه‌نگاوی كرداریتر و كلیل ئاساییانه‌ی به‌رجه‌سته له‌ئارادایه.
ئه‌و تێزانه‌ی من دامناون سه‌ره‌كیترینیان ئه‌مانه‌ن؛
١- هەموو لایەک ئه‌ركه‌كانی سەر شانیان جێبەجێ بکەن، گه‌یشتن به ئامانجی (ئاشتی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراتی) به گه‌یشتن به ڕێنماییه‌كی ئینته‌گراسیۆنیستی ئه‌رێنی به‌دیدێت.
له سه‌ره‌نجامی هه‌موو باسه‌كاندا ده‌رده‌كه‌وێت كە پەکەکە: ده‌ستبه‌رداری ئامانجی ده‌وڵه‌تی نه‌ته‌وه بووه، له‌گه‌ڵ ده‌ستبه‌ردان له‌و ئامانجه بنچینه‌ییه ده‌ستبه‌رداری ستراتیژییه‌تی بنچینه‌یی شه‌ڕیش بووه، كۆتایی به‌هه‌بوونی خۆی هێناوه. چاوه‌ڕێ ده‌كرێت ئه‌م قۆناغه مێژووییه به‌ره‌و پێشتر ببردرێت.
٢- به‌شێوه‌یه‌ك كه ببێته مایه‌ی واتادان به په‌رله‌مان و كۆمسیۆن و گومانه‌كانی ڕای گشتیی لاببات و ببێت به‌وه‌ڵامی پێویستییه‌كانی جێبه‌جێكردنی به‌ڵێنه‌كه‌مان، ده‌بێت ئه‌وه ئاساییانه لێكبدرێته‌وه كه زه‌مینه‌سازكار بن بۆ ئه‌وه‌ی چه‌كدانان بۆ لایه‌نی په‌یوه‌ندیدار و ڕای گشتی به‌شێوه‌یه‌كی كراوه بكرێت. دروستكردنی میكانیزمی چه‌كدانان پرۆسه‌كه به‌ره‌و پێشه‌وه ده‌بات. ئه‌وەی دەکرێت هه‌نگاوێكی دڵخوازانه‌یه له قۆناغی تێكۆشانی چه‌كدارییه‌وه به‌ره‌و قۆناغی حقوقی و سیاسه‌تی دیموكراتیاینه. ئه‌مه نه‌ك به شكست، به‌ڵكو ده‌بێت به‌سه‌ركه‌وتنێكی مێژوویی بزانرێت. ورده‌كاری چه‌كدانان ده‌ستنیشان ده‌كرێن و به خێرایی پراكتیزه ده‌كرێن.
٣- ده‌م پارتی له‌گه‌ڵ پارتییه‌كانی تری ژێر چه‌تری په‌رله‌مان بۆ گه‌یاندنی ئه‌م پرۆسه‌یه به‌سه‌ركه‌وتن پێكه‌وه ئه‌ركی سه‌رشانیان جێبه‌جێ ده‌كه‌ن.
٤- له‌م نێوه‌دا سه‌باره‌ت به‌دۆخی ئازادبوونی من كه وه‌كو مه‌رجێكی سه‌ره‌كی له سه‌رجه‌م نوسراو و بڕیاره‌كاندا هاتووه: خۆشتان ده‌زانن كه هه‌رگیز ئازادی خۆمم به كێشه‌یه‌كی تاكه‌كه‌سی دانه‌ناوه. له ڕووی فه‌لسه‌فیشه‌وه ئازادی تاك؛ دوور له كۆمه‌ڵگه نابێت. تاچه‌ند (تاك) ئازاد ببێت (كۆمه‌ڵگه) و تاچه‌ند (كۆمه‌ڵگه) ئازاد ببێت (تاك)ـیش ئازاد ده‌بێت. مه‌رجه به‌پێی ئه‌م مه‌یله مامه‌ڵه بكرێت.
باوەڕم به هێزی سیاسه‌ت و ئاشتی كۆمه‌ڵایه‌تی هه‌یه، نه‌ك چه‌ك. بانگه‌وازی له ئێوه‌ش ده‌كه‌م ئه‌م پره‌نسیپه پراكتیزه بكه‌ن. پێشهاته‌كانی ئه‌م ڕۆژانه‌ی دوایی له هه‌رێمه‌كه‌دا، به ئاشكرا گرنگی و پێویستیی ئه‌م هه‌نگاوه مێژووییه‌مان ده‌سه‌لمێنێت. ده‌بێت ئه‌وه‌ش بڵێم كه سه‌باره‌ت به پرۆسه‌كه پڕ به‌دڵ چاوه‌ڕێی هه‌موو جۆره ڕه‌خنه و پێشنیار و هاوكارییه‌كتانم. ده‌توانم به حه‌ز و جۆشه‌وه جه‌ختی له‌سه‌ر بكه‌مه‌وه و خۆم به گەشبین و ئاماده ده‌زانم كه ئه‌م گفتوگۆیانه لەسەر ئاستی ناوچه‌كه و جیهانیشدا ئێمه و هێزه‌كانی مۆدێرنیته‌ی دیموكراتی به به‌رنامه‌یه‌كی تیۆری و قۆناغێكی ستراتیژی و ته‌كتیكی ده‌گه‌یه‌نێت و له ئێستاوه له‌ناو هه‌وڵ و ئاماده‌كاری ئه‌مه‌دان.
بانگه‌وازیم بۆ قۆناغی داهاتوومان؛ با له‌سه‌ر بنچینه‌ی بڕیاره‌كانی كۆنگره و ئه‌و بۆچوون و پێشنیارانه‌ی له‌م نوسراوه‌دا باسم كردوون، قورسایی بخه‌ینه سه‌ر هه‌وڵه‌كانمان و پێشكه‌وتن و وه‌رچه‌رخانی سه‌ركه‌وتووانه به‌دی بهێنین.
له‌گه‌ڵ سڵاو و خۆشه‌ویستی هاوڕێیه‌تی هه‌میشه‌ییم
١٩ـی حوزه‌یرانی ٢٠٢٥
عەبدوڵا ئۆجالان
وادەی داواکاری بۆ کارمەندانی سەرسنوق بۆ هەڵبژرادنەکان درێژکرایەوە، کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عیراقیش دەڵێت: تا 20ـی ئەم مانگە دەتوانرێت داواکاری پێشکەش بکرێت.
كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عیراق، بڵاویکردەوە ماوەی پێشکەشکردنی داواکاری بۆ کارمەندانی سەرسندوق بۆ هەڵبژاردنەکانی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق تا رۆژی 20-7-2025 درێژکرایەوە.
ئاماژەی بەوەشکردوە، دەبێت پێش 20ـی ئەم مانگە داواکار فۆڕمی داواکاری بۆ کارمەندی سەرسندوق، پێشکەشی نزیکترین بنکەی تۆماکردن بکات.